JAARVERSLAG In het oog springt de werkdruk die in 2016 weer flink is toegenomen en waar THW aandacht en financiële hulp voor vraagt.

Transcriptie

1

2 JAARVERSLAG 2016 Voorwoord Voor u ligt het jaarverslag over 2016 van Tegen Haar Wil (THW). Om met zo weinig mogelijk woorden zo duidelijk mogelijk aan te geven wat er bij THW in 2016 gebeurde, allereerst een opsomming van de belangrijkste ontwikkelingen en daarna in bijlage 1 de algemene informatie en in bijlage 2 de cijfers. In het oog springt de werkdruk die in 2016 weer flink is toegenomen en waar THW aandacht en financiële hulp voor vraagt. In de gekleurde kaders leest u een paar stukjes die zijn overgenomen uit de verslagen van telefoongesprekken en s die we in 2016 ontvangen hebben. Hiermee krijgt u enigszins een indruk van de inhoud van het werk van Tegen Haar Wil. De namen zijn uit privacyoverwegingen weggelaten of veranderd. 1 TEGEN HAAR WIL DRENTHE

3 De belangrijkste ontwikkelingen in 2016 In 2016 is gebleken dat wij wel allerlei plannen kunnen maken maar dat de praktijk weerbarstig is en een flexibele houding van ons vraagt waarbij één punt steeds blijft staan: Het beantwoorden van de hulpvraag van belsters en mailsters is onze kerntaak en datgene is wat altijd prioriteit heeft. Veel gesprekken met jonge meisjes en een aantal vertrekken volgens een patroon THW heeft in 2016 veel gesprekken gevoerd met meisjes in de leeftijd van 12 t/m 18 jaar die nog in een geweldsituatie zaten. Meisjes die volwassenen niet vertrouwen en die langzaam hoop en vertrouwen krijgen in en door de vrouwen van THW. Het aanbod om naar een door ons geselecteerde veilige plek te gaan wordt niet vaak gebruikt maar helpt enorm in het bewust worden van het feit dat ze willen dat het geweld stopt. Uiteindelijk blijken jonge meisjes soms gebruik te willen maken van ons aanbod om aan iemand uit hun omgeving in grote lijnen te vertellen wat hen is overkomen en over THW. Zo hebben wij gesproken met de moeder van een vriendinnetje, een verpleegster van de afdeling gynaecologie, een opa, en anderen. En deze gesprekken hebben er mede aan bijgedragen dat het misbruik en geweld is gestopt. Dit is een zeer intensief en zwaar proces, ook voor de vrouwen van THW. Werkdruk Het is belangrijk te vermelden dat zowel voor de vrijwilligers als voor de coördinator 2016 een té druk jaar is geweest. Met weer een stijging van 24% van de gesprekken (het 5 e jaar op rij dat een dergelijke stijging plaatsvindt) en een stijging van 33% aan te beantwoorde s. Dit uit zich in een grotere vraag om een time-out bij vrijwilligsters, vrijwilligsters die met het werk stoppen, vrijwilligsters die wel andere taken willen doen maar een periode geen telefoondienst meer willen draaien, veel overuren die niet te compenseren zijn én overbelasting van de coördinator. Verder hebben we ervoor moeten kiezen om ons te concentreren op de kerntaak van THW en andere activiteiten zijn geheel of gedeeltelijk stilgelegd. Dat is jammer omdat we 2016 gestart waren met gesprekken met meerdere subsidie verlenende gemeenten waarbij zij onder andere hebben aangegeven dat het fijn zou zijn als THW haar werkzaamheden, daar waar mogelijk, uitbreidt en dan met name op het gebied van preventie en vroegsignalering. Het is duidelijk dat de werkdruk erg hoog was en dat hiermee iets gedaan moet worden. De hoge werkdruk, wordt dan ook een aandachtspunt voor Ben heel bang, durf niet te slapen, veel last van de astma die nu toch echt de kop steekt. Veel beelden en dromen over papa en de stem. Ze maken me bang, wil dat het stopt, durf niet te slapen. Wil dat al die beelden stoppen Stukje uit een mailwisseling met een jong meisje Nieuw registratiesysteem Per 1 januari is er gestart met een nieuw registratiesysteem. Na een lastige startfase, werkt het systeem in grote lijnen goed. Het is fijn dat we hiermee de belangrijkste informatie van de vertrouwelijke gesprekken veilig kunnen bewaren en registreren. Het systeem zal in 2017 op een aantal onderdelen verfijnd en aangescherpt worden. Telefooncentrale Vlak voor de zomer van 2016 hield de telefooncentrale van THW, inmiddels al ruim 30 jaar oud, er definitief mee op. Met veel kunst en vliegwerk is er een veilige tijdelijke oplossing gecreëerd 2 TEGEN HAAR WIL DRENTHE

4 en er is uiteindelijk gekozen voor een nieuwe manier van bellen die de anonimiteit en veiligheid van de belsters en de vrijwilligers garandeert. Wel zijn we nog steeds bezig met het verbeteren van de kwaliteit van de verbinding. Ritueel Misbruik Eind 2013 is er op initiatief van THW een werkgroep Ritueel Misbruik opgestart, waarin zo veel mogelijk organisaties uit Noord-Nederland vertegenwoordigd zijn die werken met slachtoffers van ritueel geweld. Een van de doelstellingen van deze werkgroep is om meer bekendheid te geven aan een bijna onzichtbare groep slachtoffers en te onderzoeken of en hoe de daders aangepakt kunnen worden. Een ander doel is om goede opvang en hulp te ontwikkelen voor deze groep, die vanwege hun speciale behoeften buiten elke vorm van bestaande opvang valt. In deze werkgroep zijn naast THW o.a. de GGD Drenthe, GGZ Drenthe en Groningen, Fier, Veilig Thuis Drenthe en het Alternatief Beraad vertegenwoordigd. Deze werkgroep heeft in 2016 hard gewerkt. De telefonisten van Veilig Thuis Drenthe hebben inmiddels een training gevolgd over Ritueel misbruik en er is een informatiefolder opgesteld voor de huisartsen in Drenthe. Dit alles met het doel om slachtoffers van ritueel misbruik zo snel mogelijk bij de juiste hulpverlening te krijgen omdat de tijd die daar nu voor staat; 5 à 10 jaar onacceptabel lang is. Piet t Nou, vannacht had ik weer een nachtmerrie. Laat ik mij even voorstellen. Ik ben een 65- jarige man die vroeger door een oudere broer misbruikt is en nu de oorzaken inzie die ik bij andere heb aangedaan maar tegen mijn wil. Ik had een moeilijk gezinsleven. Ik heb ook, wat niet meewerkt, een jongste zoon gehad die zelfmoord heeft gepleegd en een andere zoon waar ik geen contact meer mee heb, dus ook geen kleinkinderen waar ik het enorm moeilijk mee heb en het is allemaal toe te schrijven aan mijn broer, zoals ik geworden ben. Mijn leven had zo anders kunnen zijn met een normale opvoeding. Het ergste was nog dat ik toen ik jong was een achterstand had op de rest, ook wat leren betreft en ik moest nog veel begrijpen. Hij dacht natuurlijk, ik kan die jongen wel manipuleren. Trouwens ik was de verschoppeling van mijn moeder, dus ik heb het er moeilijk mee En nu Naast ons gewone werk, het anoniem voeren van telefoongesprekken met slachtoffers van geweld, en het beantwoorden van hun vragen per , hopen wij ons in 2017 te kunnen richten op: Het aandacht vragen in de media voor het werk van THW. Het verspreiden van PR-materiaal in Drenthe. Het verder verbeteren van het registratiesysteem en de werking van de nieuwe telefooncentrale. Het inwerken, trainen en begeleiden van (nieuwe) vrijwilligsters. Door de toegenomen zwaarte van de telefoongesprekken vraagt de begeleiding van (nieuwe) vrijwilligsters extra aandacht en tijd. De extra begeleiding moet voorkomen dat vrijwilligsters secundair getraumatiseerd raken of vroegtijdig stoppen met hun werkzaamheden voor THW. Het vergroten van de kennis en vaardigheden van de vrijwilligsters. Het volgen van de landelijke ontwikkelingen op het gebied van ons werk. Het bereiken van vrouwen en meisjes die nog niet op de hoogte zijn van het bestaan van THW. Het afronden van de gesprekken met verantwoordelijke ambtenaren van de verschillende gemeenten in Drenthe, hen op de hoogte brengen van het inhoudelijke werk van THW en het inventariseren van de inhoudelijke wensen die de gemeenten in Drenthe hebben ten aanzien van het werk van THW. Een oplossing voor de werkdruk. 3 TEGEN HAAR WIL DRENTHE

5 TEGEN HAAR WIL Bijlage 1: Algemene informatie De Organisatie Tegen Haar Wil Drenthe (THW) is een vrijwilligersorganisatie, die dit jaar 31 jaar bestaat en sinds 1 januari 2004 bij SWW Hoogeveen is ondergebracht. Haar bestaan en voortbestaan dankt THW aan de vrijwilligsters die zich jaar na jaar inzetten voor de organisatie. Op dit moment werken er 19 vrijwilligsters voor THW. De leiding van THW is in handen van een parttime coördinator. In 2016 zijn 5 vrijwilligsters van THW gestopt met het werken voor THW en zijn 3 nieuwe vrijwilligsters ingewerkt en getraind. Het vraagt veel tijd (gemiddeld een half jaar) en energie om nieuwe vrouwen grondig in te werken, zodat zij op deskundige wijze de telefoon kunnen beantwoorden. THW kan nog steeds bouwen op een enthousiast en betrokken team van onbetaalde professionals op het gebied van seksueel geweld, stalking en huiselijk geweld. In 2016 is geconstateerd dat de in 2015 ingestelde 2-uurs diensten niet goed werken omdat veel vrijwilligers het te zwaar Ze vertelt niets, behalve dat er een stel met een baby op bezoek is gekomen en dat zij dat moeilijk vond maar dat ze daar niet over wil praten. Ik vraag wat er op dit moment fijn is in haar leven. Dat is: Dat het best gewoon is; elke dag hetzelfde/ geen geweld Dat ze alleen thuis durft te zijn ook in het donker Dat ze beter/sneller terug kan komen (ze gaat nog steeds weg ) vinden om 2 x per week een telefoondienst te draaien en er dan onvoldoende vrijwilligsters zijn om het rooster te vullen. Daarom is er besloten om in 2017 te gaan proefdraaien met diensten van 2½ en 3 uur. THW is als telefonische hulpdienst een laagdrempelige vorm van hulp- en dienstverlening. THW zet zich in voor vrouwen en meisjes die slachtoffer zijn of zijn geweest van seksueel geweld, seksueel misbruik of seksuele intimidatie, huiselijk geweld en/of stalking. Het doel van THW is vrouwen en meisjes de mogelijkheid en de gelegenheid te bieden (anoniem) over hun traumatische ervaringen te praten. Daarnaast verstrekt THW ook informatie aan partners, ouders, vrienden, leerkrachten, en hulpverleners van geweldsslachtoffers en bellen ook mannen soms naar THW voor hulp of informatie. Sinds september 2000 wordt er ook hulp en informatie aan slachtoffers gegeven via ons adres. Het blijkt dat sommige vrouwen en meisjes dit een makkelijker, laagdrempeliger manier van contact vinden. Daarnaast is het goedkoper, wat voor sommige vrouwen ook erg belangrijk is. THW werkt volgens de principes van de vrouwenhulpverlening. Dit betekent o.a. dat seksueel geweld, stalking en huiselijk geweld gezien worden als een maatschappelijk probleem en niet als een individueel probleem, wat niet weg neemt dat de individuele vrouw er erg veel last van kan hebben. Een ander uitgangspunt van THW is dat de vrouw zelf het beste weet welke vraag ze heeft en welke hulp ze kan gebruiken. Vrouwen worden zoveel mogelijk aangesproken op hun eigen kracht en niet op hun zwakte of het slachtoffer zijn. Het is fijn om te merken dat deze principes steeds beter passen en onderschreven worden door professionals en door de Drentse gemeenten. Het gegeven dat het team van THW voor meer dan de helft bestaat uit vrouwen die zelf ervaring hebben (gehad) met geweld, is een voorbeeld voor sommige belsters. Zij vormen het bewijs dat het mogelijk is geweld een plek te geven en weer te gaan deelnemen aan het leven. Voor deze ervaringsdeskundige vrijwilligsters biedt THW de mogelijkheid om hun belaste verleden om te zetten 4 TEGEN HAAR WIL DRENTHE

6 in iets goeds: namelijk anderen helpen ook uit een geweldsituatie te stappen, of het geweld te stoppen. Werkwijze van de telefoondienst De telefonische hulpdienst van THW is bereikbaar op maandag tot en met donderdag van uur tot uur. THW werkt uitsluitend met vrouwelijke vrijwilligsters aan de telefoon en maakt dit ook duidelijk in haar publicaties. De vrijwilligsters zijn deskundig en geschoold in het omgaan met de specifieke eisen van telefonische hulpverlening. THW biedt steun, herkenning en erkenning maar geen hulpverlening. THW werkt anoniem om de drempel om steun te vragen zo laag mogelijk te houden. De organisatie beschikt over een sociale kaart waar informatie te vinden is over hulpverleningsinstanties en andere belangrijke organisaties. Elk binnenkomend gesprek wordt geregistreerd, hierdoor kan inzicht verkregen worden in wanneer er gebeld wordt en met welke vragen. Buiten de bereikbaarheidsuren is de telefoon aangesloten op een antwoordapparaat met verwijzing naar ons mailadres. Naast het in stand houden van de telefonische hulpdienst geeft THW, wanneer er tijd voor is, voorlichting over oorzaken en gevolgen van seksueel misbruik, stalking en huiselijk geweld en signaleert zij ontwikkelingen in de maatschappij met betrekking tot (hulpverlening aan) slachtoffers van seksueel misbruik, stalking en huiselijk geweld. Voorlichtingsactiviteiten Een aantal van de vrijwilligsters van THW zijn bereid om voorlichtingsbijeenkomsten te houden voor groepen. Meestal op uitnodiging verzorgen zij een avond met informatie over oorzaken en gevolgen van seksueel misbruik, stalking en huiselijk geweld. De voorlichtingsactiviteiten zijn bedoeld als preventiewerk, om mensen bekend te maken met THW en om toekomstige hulpverleners te informeren over de gevolgen van geweld en de consequenties daarvan op hun toekomstige werkzaamheden. Daarnaast staan wij ook met regelmaat met folders en boeken op informatiemarkten, vrijwilligersmarkten e.d. Deskundigheidsbevordering Ieder jaar wordt er voor alle vrijwilligsters, betrokken bij THW, een training deskundigheidsbevordering georganiseerd. Inhoud van deze training is informatie over vrouwenhulpverlening, seksueel geweld, stalking en huiselijk geweld. Daarnaast krijgen de nieuwe vrijwilligsters aparte trainingsdagen voordat zij de telefoon mogen beantwoorden. Naast deze training vindt er iedere 6 weken deskundigheidsbevordering plaats in de vorm van trainingsavonden en/of gastspreeksters. Onderwerpen die hier aan bod komen zijn bijvoorbeeld: automutilatie, nieuwe therapievormen, gevaren van secundaire traumatisering, normaal en afwijkend seksueel gedrag. Ze zegt ik praat wel heel verstandelijk, maar ik heb natuurlijk heel veel weerzinwekkende dingen meegemaakt. O.a. ben ik verrot gescholden, dagenlang geen voedsel gekregen. Mijn partner was heel gewelddadig en verslaafd aan alles. Ze geeft aan dat ze heel veel gehad heeft aan THW. Het belangrijkste was misschien wel dat ze serieus genomen werd. Als slachtoffer word je zo vaak van het kastje naar de muur gestuurd. Ze herinnert zich nog dat ze onze folder zag en dat ze uit wanhoop heel veel met ons gebeld heeft. Dat bellen heeft haar ongelooflijk geholpen 5 TEGEN HAAR WIL DRENTHE

7 Financiering van de organisatie THW ontvangt jaarlijks subsidie van de 12 Drentse gemeenten, meestal op basis van een vast bedrag per inwoner. Daarnaast worden incidentele subsidies en schenkingen aangevraagd bij diverse fondsen voor de financiering van speciale projecten zoals aanschaf literatuur, de nieuwe telefooncentrale, training, publiciteit, e.d. Vrijwilligsters werkzaam voor THW ontvangen geen vaste vergoeding maar wel een reiskostenvergoeding en een vergoeding voor andere werkelijk gemaakte onkosten. Landelijke ontwikkelingen Ook in 2016 moesten de Drentse gemeenten bezuinigen. Dit betekent dat zij opnieuw kritisch gekeken hebben naar hun uitgaven waaronder de subsidie van THW. Gelukkig hebben de Drentse gemeenten wederom besloten de subsidie van THW, soms in afgeslankte vorm, te handhaven. THW bezuinigt waar mogelijk maar in ieder geval op de kosten van de jaarlijkse training en trainingen van nieuwe vrijwilligsters door op zoek te gaan naar gratis accommodaties (via de beursvloer) en gratis gastsprekers. Dit kost echter wel veel extra tijd. Marion wil graag even kletsen. Ze loopt al een paar dagen met bedrukte ogen. Ze heeft nergens meer zin in, ze heeft zoveel gedaan en nog schiet het niet op. Ze moet de wereld in maar weet niet hoe 6 TEGEN HAAR WIL DRENTHE

8 TEGEN HAAR WIL Bijlage 2: De cijfers Het werk De dienstverlening van THW is in 2016 in grote lijnen vergelijkbaar met de dienstverlening in de voorgaande jaren. Evenals voorgaande jaren werden ook in 2016 alle telefoongesprekken zoveel mogelijk geregistreerd middels een formulier met een aantal scoremogelijkheden. In dit verslag zijn de gegevens in een aantal schema s en/of grafieken verwerkt en gezet naast vergelijkbare gegevens van de jaren daarvoor. In eerste instantie wordt een onderscheid gemaakt tussen hulpvragen, informatievragen, stiltetelefoontjes enerzijds en contacten per anderzijds. Aantal contacten via de telefoon Hulpvragen Informatievragen Stiltetelefoontjes Totaal In een grafiek: Aantal contacten via de telefoon 7 TEGEN HAAR WIL DRENTHE

9 Onder informatievragen worden verstaan het vragen naar adressen van hulpverleningsinstellingen of vragen naar voorlichtingsmateriaal. Een stiltetelefoontje is een telefonisch contact waarbij de belster of beller niets zegt, dus feitelijk geen contact maakt. Soms wordt de hoorn al snel op de haak gelegd nadat de vrijwilligster haar naam heeft gezegd, soms duurt de stilte voort, hoort men op de achtergrond wat geluiden, iemand huilen, maar wordt er niets gezegd. De vrijwilligster van THW probeert de belster over de drempel te helpen. Als dit niet lukt wordt na enige tijd de verbinding verbroken door de belster of de vrijwilligster met de uitnodiging om het op een later moment nog eens te proberen. Behalve via de telefoon kunnen mensen ook contact zoeken met THW via het internet. THW heeft een website en een adres. Aantal contacten via de Over seksueel geweld Over stalking Over huiselijk geweld Informatie Totaal In een grafiek: Aantal contacten via Op het registratieformulier kunnen verschillende gegevens genoteerd worden. Het onderwerp/de onderwerpen van de hulpvraag maar ook of het om een eerste contact met THW gaat; de leeftijd van de belster; de duur van het gesprek, enz. 8 TEGEN HAAR WIL DRENTHE

10 Aard van de problematiek bij de hulpvragen, voor zover geregistreerd Seksueel geweld Stalking Mishandeling/huiselijk geweld Vanaf 2009 registreren we in situaties waarin zowel sprake is van huiselijk geweld als seksueel geweld het gesprek bij beide onderwerpen. In een grafiek: Aard van de problematiek van de hulpvragen (NB: Het is mogelijk dat een telefoontje op twee onderwerpen scoort.) 9 TEGEN HAAR WIL DRENTHE

11 Leeftijd van de belsters, voor zover geregistreerd THW is in 2016 gestart met een nieuw registratiesysteem met andere leeftijdsgroepen. Daarom is er voor 2016 een nieuwe tabel toegevoegd tot 20 jaar tot 40 jaar tot 60 jaar jaar en ouder Onbekend In een grafiek: Leeftijd van de belsters 10 TEGEN HAAR WIL DRENTHE

12 Leeftijd van de belsters, voor zover geregistreerd 2016 < 12 jaar jaar jaar jaar 288 > 50 jaar 161 Onbekend 478 In een grafiek: 11 TEGEN HAAR WIL DRENTHE

13 Eerste contact of vervolgcontact, voor zover geregistreerd Eerste contact Vervolgcontact Onbekend In een grafiek: Nieuwe of vervolgcontacten Lengte van de gevoerde gesprekken, voor zover geregistreerd tot 10 minuten tot 45 minuten Meer dan 45 minuten Verdeling over de dag van de gevoerde gesprekken Morgen: vóór 14 uur 19 Middag: 14 uur tot 18 uur Avond: 18 uur tot 22 uur TEGEN HAAR WIL DRENTHE

14 (NB: De stiltetelefoontjes worden niet op dagdeel geregistreerd.) Wanneer vindt/vond het misbruik plaats THW heeft een nieuwe tabel toegevoegd aan het verslag die zicht geeft op de situatie van belster die bellen met THW Is nog gaande 605 < 1 jaar 473 > 1 jaar 1382 Onbekend 476 Op basis van deze registratiegegevens kunnen wij constateren dat het totale aantal contacten in 2016 opnieuw flink is gestegen, waarbij opvalt dat er zowel meer telefoongesprekken zijn gevoerd als contact is geweest. Het grootste aantal gesprekken wordt gevoerd met belsters in de leeftijd van 12 t/m 18 jaar. Verder valt ons het volgende op: Veel van de vrouwen en meisjes die bellen of en hebben zowel te maken met seksueel geweld als met huiselijk geweld. Verder ervaren de vrijwilligsters van THW dat met name de jongere belsters vaak in zeer ernstige geweldsituaties verkeren of verkeerd hebben en soms niet eens uit eigen ervaring weten hoe een normaal gezin leeft en problemen oplost. Het is dan een lange weg en het vergt vele telefoongesprekken om zo n meisje op weg te helpen richting hulpverlening. Het is fijn dat er dit jaar weer een duidelijke stijging zichtbaar is in het aantal slachtoffers van geweld wat THW weet te vinden. Wij hopen dat deze ontwikkeling doorzet en blijven ons daar ook voor inzetten. Tot slot merken wij op dat relatief veel belsters vaker bellen. Hierdoor ontstaat er een vertrouwensband en durven deze zogenaamde veelbelsters met hun ervaringen maar ook met andere vragen te komen, waarbij ze hun gevoelens kunnen toetsen. Daarnaast is er een groep slachtoffers die bij THW voor het eerst durft te vertellen over het misbruik wat zij meemaken (of meegemaakt hebben) en is er een groep belsters die belt omdat zij de periode tussen afspraken met de hulpverlening als te lang ervaren en er tussendoor behoefte is om met iemand te praten. Tot slot is er ook een groepje belsters die nog niet aan haar hulpverleenster durft te vertellen wat er gebeurt of is gebeurd 13 TEGEN HAAR WIL DRENTHE