Bibliotheek Wevelgem Kerncijfers

Transcriptie

1 2016 Bibliotheek Wevelgem Kerncijfers

2

3 Inleiding Het werkjaar 2016 is een cruciaal jaar: lost de nieuwe bib in het park de verwachtingen in? We zijn niet alleen benieuwd hoe bezoekers de nieuwe bib zullen ervaren, zelf moeten we het vernieuwde gebouw nog leren kennen. Dat betekent dat we zelf de nieuwe plaatsing nog moeten leren kennen, nieuwe technische installaties leren gebruiken en veel gerief tijdelijk spoorloos is. De verhuis is ook nog niet helemaal rond: pas in april verhuizen de laatste dozen uit Ter Mote en alle materialen moeten nog gewied, getagd en een plaats vinden in de kelder. Tegelijk moet alle oude meubilair de deur uit om de sloop in september mogelijk te maken. En hoe reageren de vroegere gebruikers van de filialen Wijnberg en Posthoorn? Vinden ze hun weg naar de vernieuwde bib of haken er veel af? Na een daverende start in december 2015 is het afwachten of de hausse ook blijvend is. Verder in dit verslag wordt duidelijk dat dit inderdaad het geval is. Zowel het aantal bezoekers als het aantal uitleningen stijgt. Uiteraard heeft de sluiting van twee publieksafdelingen een remmend effect op het totaal aantal uitleningen, maar tegen de Vlaamse trend in realiseert de bib toch een mooie stijging van 8%. De Bib in het park verleidt haar bezoekers met een divers aanbod van activiteiten: Slow reading op maandagavond, Boterhammen in de bib tijdens de lunch op donderdagmiddag, Digidokter op zaterdagvoormiddag. En tussendoor bijeenkomsten van de leesclub, een zestal avondvoorstellingen in samenwerking met het CC, vertelnamiddagen, workshops voor kinderen en volwassenen, De flexibele tentoonstellingsruimte geeft kansen om kwalitatieve tentoonstellingen aan te bieden in kruisbestuiving met andere gemeentelijke diensten, verenigingen en organisaties. Maar flexibiliteit betekent ook dat we soms meerdere keren per dag/week de ruimte anders moeten inrichten met meer of minder tafels en stoelen en het verplaatsen van de verrijdbare wand. Een goede planning is echt cruciaal. De moduleerbare vertelhoek zit midden in de jeugdafdeling en biedt faciliteiten voor de vertelclub, KJV-leesgroepjes of auteurslezingen. In april gaat voor het eerst het regionale KJV-feest door in Zwevegem in een organisatie van de jeugdafdelingen van de bibs van regio Zuidwest. De spelotheek maakt nu integraal deel uit van de jeugdbib en biedt spelletjes voor diverse leeftijdsgroepen en educatief spelmateriaal voor scholen aan. In november ging de bib de samenwerking aan met KVG (Katholieke Vereniging Gehandicapten) uit Roeselare om een snoezelkoffer voor kinderen met een beperking aan te bieden. Deze kan door leerkrachten, onthaalouders en kinderdagverblijven worden meegenomen. De bib is meer dan een huis van cultuur: we werken opnieuw mee aan de verdeling van de lerarenkaart; we zijn verzamelpunt voor dopjes als sponsoring voor een blindengeleidehond samen met de gemeentelijke basisschool; we delen cadeaubonnen uit in kader van Steps Shopping Day of we zijn gastheer voor recepties voor andere gemeentelijke diensten. 1

4 De bib is eveneens gastheer voor diverse info- en inspraakmomenten voor burgers, georganiseerd door andere gemeentelijke, provinciale of federale diensten. Zo is de bib in mei opnieuw gastheer voor vier zittingen van FOD financiën om mensen te helpen bij het invullen van hun belastingsaangifte. De bib is ook partner in de dienstverlening voor de burgers. Dit vertaalt zich in de verkoop van de Uitpas, huisvuilzakken, Wevelgemse wandel- en fietskaarten, Wevelgemse fietstassen, toegangskaarten voor evenementen van de Ouderenraad, Om de geldstromen in goede banen te leiden komt er extra software op de betaalautomaat en bancontact in de filialen. De bib zet sterk in op de jeugdwerking en samenwerking met de scholen. Naast klassiekers als klasintroducties op maat van elk leerjaar en klasontleningen is er ook een groeiend aanbod van kant-en- klare themapakketten, apart aanbod voor niveaulezen, kamishibai vertelplaten en educatief materiaal. Om te peilen naar de noden van de leerkrachten organiseert de bib in het najaar voor elke graad een lunchvergadering. De suggesties werken we in de loop van 2017 verder uit. Op vraag van de scholen op de Posthoorn en de Wijnberg boekt de bib in oktober 6 voorstellingen van de theaterproductie Geluk voor kinderen in kader van hun jaarthema. De bib werkt voor het derde jaar samen met Kind en Gezin voor het project Boekstart om jonge kinderen heel vroeg te laten kennismaken met boeken. Iedere baby van 6 maanden krijgt een babypakket in het consultatiebureau. Gezinnen met baby s van 15 maanden worden uitgenodigd om een boekenpakket af te halen in de bibliotheek. Voor 2016 krijgen we een respons van 40,4 % (31 % in 2015). 2

5 Minister Gatz zegt in april 2017 toe om het project over te nemen van de provincies, waardoor de continuïteit gewaarborgd is en de kosten voor de bib beheersbaar blijven. De bib participeert ook aan het feestjaar Gullegem 950: in de zomermaanden is een fototentoonstelling van Tom Linster over Bergelen te gast in de bib in het park. Hierbij horen ook workshops fotografie én het aanbod van vier posters. De bib start de facebookpagina Gullezen op met uitwisseling van boekentips, die je in filiaal Gullegem kan ontlenen. De Zomer van Vlieg - een zoekwedstrijd voor kinderen in de bib - gaat tijdens de zomermaanden ook door. De verwendag in oktober kiest voor het thema babyborrel om de bijna één jaar oude bib in het park te vieren en de tentoonstellingsruimte wordt omgetoverd in een speelland voor peuters. Alle bibmaterialen voor jonge ouders en hun peuters worden in de kijker gezet, met natuurlijk een hoofdrol voor het speelgoed. De filialen Gullegem en Moorsele gooien het over een andere boeg met een verteller voor de kinderen en een bierproeverij voor hun ouders. Vanaf november neemt de bib deel aan de actie Lezen for Life. De verhoogde deelnameprijs voor de boekenbeursbus en de boekenverkoop zorgen voor extra inkomsten. Maar de bib organiseert ook 4 lunchmomenten voor de medewerkers van de gemeente en een ontbijt op zaterdag 3 december. 3

6 Een nieuwe bib betekent ook dat je meteen het visitekaartje wordt voor bovenlokale evenementen. Wevelgem wordt de locatie voor de jaarlijkse Winob-trefdag (voor alle bibliotheekmedewerkers van West-Vlaanderen) in april Ook de firma Tracs (leverancier van alle software voor internet, kopiëren en betalen) kiest voor Wevelgem voor de organisatie van hun gebruikersdag. En we mogen heel veel collega s bibliothecarissen en bibliotheekmedewerkers verwelkomen in de loop van het jaar. Sommigen hebben zelf (ver)bouwplannen en komen ideeën opdoen samen met hun bouwpartners. Anderen zijn gewoon nieuwsgierig na positieve mond-tot-mond reclame en komen met regiogroepen een kijkje nemen. Een groep van 35 medewerkers uit Noord-Brabant was tot dusver de grootste groep. Ook Wevelgemse verenigingen vinden hun weg naar de bib en vragen rondleidingen aan. En tenslotte is 2016 ook een bewogen jaar voor het bibliotheekteam. Na Marie-Paule Dejaeghere en Lieve Allegaert (eind 2015) is Bart Van Reeth de derde medewerker in 6 maand tijd, die met pensioen gaat. Bovendien heeft het team te kampen met langdurige afwezigheden wegens ziekte. Dit resulteert in een opeenvolging van vervangers, die telkens moeten ingewerkt worden. Jasper Mahieu is de enige blijver. In het kader van het nieuwe personeelskader nemen 5 medewerkers deel aan een bevorderingsexamen en slagen ze als bibliotheekassistent. In september start ook een nieuwe stafmedewerker, maar begin november geeft hij zijn ontslag. Tegelijk volgt het team ook een intensief bijscholingstraject in kader van Digicoach (een initiatief van de provincie West-Vlaanderen in samenwerking met regio Zuidwest). Dat het team zijn beste beentje voorzet in 2016 is dan ook een understatement. Meer details vind je op de blog, website en facebook. 4

7 1. Publiekswerking 3 afdelingen open voor het publiek en 2 afdelingen als schoolbibliotheek 65 uren/week open voor het publiek 19 uren/week extra open voor klasuitleningen in de filialen tijdens schooljaar 7839 actieve leners = stijging van ruim 6% t.o.v leners uit Wevelgem = 83.5 % van het lenersbestand (81 % in 2015) 21.1 % van de bevolking van Wevelgem (19,2% in 2015) is lid van de bibliotheek nieuw ingeschreven leners: een stijging van bijna 17 % in vergelijking met

8 98027 bezoekers per jaar in de hoofdbibliotheek: een stijging met ruim 27 % in vergelijking met

9 2. Collectie Net zoals in 2015 blijft het aantal nieuwe gedrukte materialen ongeveer gelijk. In 2016 stijgt zowel het aantal uitleningen als het aantal verlengingen voor gedrukte materialen in vergelijking met Details zijn te vinden in hoofdstuk 3. In de algemene cijfers van Bios worden sommige materialen niet meegeteld, omdat ze in te weinig bibliotheken aangeboden worden. Spelmaterialen, goed voor ruim 4500 uitleningen/verlengingen horen hier ook bij. In 2016 wordt de sanering van het magazijn afgewerkt: alle niet-beschikbare materialen worden geïntegreerd in het beschikbare magazijn. Het tijdschriftenmagazijn wordt sterk ingekrompen in functie van de afspraken in regio Zuidwest. De ervaring leert ook dat deze collectie nauwelijks of niet werd gebruikt. In totaal worden ruim materialen uitgeschreven (40 % tijdschriftnummers en 40 % boeken voor volwassenen). 7

10 De afdeling beeld en geluid doet het ook beter dan in voorgaande jaren, want de steile daling is omgebogen naar een lichte stijging in De zichtbare opstelling in de bib in het park werkt, behalve voor de cd s jeugd en de daisy-boeken. Deze materialen zijn duidelijk op hun retour. Verdere daling van het aantal verlengingen van films voor volwassenen is deels te verklaren door de wijziging van de uitleenperiode van 1 week naar 1 maand voor speelfilms. De sprinter-dvd (nieuwe films met uitleentermijn van 14 dagen) kunnen niet verlengd worden, maar mag je toch al dubbel zo lang meenemen als voorheen. Ook de concurrentie van andere aanbieders (o.a. Netflix en videoaanbod van kabelaanbieders) speelt uiteraard een rol. Verdeling van de collectie over de verschillende afdelingen 8

11 Digitale collecties Met de introductie van de Mijn bibliotheek staat de digitale dienstverlening gegroepeerd in je account. Als lid krijg je toegang tot het krantenarchief Gopress en Fundels prentenboeken. Op de website staan alle aparte diensten gegroepeerd onder het knopje Aanbod online en ook op het portaal van de bibliotheek worden die diensten in een aparte tegel gepresenteerd. Voor het gebruik van de Biblion databanken zijn geen cijfers opvraagbaar. Het aantal gebruikers van deze collecties is nog altijd ondermaats en het blijft moeilijk om hier een vergelijking te maken met andere bibliotheken. 9

12 Het gebruik van de online mogelijkheid om te verlengen, te reserveren of aanwezigheid van bepaalde titels zit dan weer in de lift. Het gebruik van de internetcomputers in de bib vertoont een daling. De beslissing om het aantal beschikbare computers terug te brengen van 8 naar 6 is blijkbaar terecht. Steeds meer bezoekers maken gebruik van de internettoegang in de bib via hun eigen toestel en dat kunnen we niet registreren. Het internetgebruik in de filialen wordt niet geregistreerd. 10

13 3. Uitleningen 3.1 Globale resultaten Uitleningen WVGU WVHB WVMO WVPO WVWI Totaal Verlengingen WVGU WVHB WVMO WVPO WVWI Totaal

14 Totaal WVGU WVHB WVMO WVPO WVWI Totaal Procentuele stijging/daling per vestiging De uitleningen stijgen in de drie publieksafdelingen met als uitschieter de bib in het park, waar ruim 18% meer uitleningen gebeurden. Voor de verlengingen blijft de trend dalend, behalve voor de bib in het park, waar ook de verlengingen fors stijgen met ruim 24%. Dat zorgt voor een mooi eindresultaat voor de bib in het park met een stijging van 20% van alle transacties. De dalende trend in filialen Gullegem en Moorsele zijn minder fors dan vorig jaar. In Gullegem bedraagt de daling 4,3% (tegenover 5,3% in 2015) en in Moorsele bijna 4% (tegenover 7% in 2015). Vooral het dalend aantal verlengingen is hiervoor verantwoordelijk. 12

15 De omschakeling van de filialen Posthoorn en Wijnberg naar schoolbibliotheken heeft natuurlijk ook zijn impact op de resultaten. Door het verdwijnen van de volwassenenafdeling en minder openingsuren (enkel voor klasuitleningen) is het aantal verrichtingen 22% gedaald in filiaal Wijnberg. Opmerkelijk is wel dat deze daling volledig toe te schrijven is aan het wegvallen van uitleningen aan volwassenen en uitleen van peuterboeken (niet gebruikt in scholen). De schooluitleningen blijven dus op peil. Vanaf eind oktober 2016 is het filiaal Wijnberg volledig gesloten in afwachting van de ingebruikname van een nieuwe locatie. Ondertussen worden de scholen bediend met boekenpakketten, die regelmatig roteren. Op die manier kan de dienstverlening aan de scholen gegarandeerd blijven. Door het verdwijnen van de volwassenenafdeling en minder openingsuren (enkel voor klasuitleningen) is het aantal verrichtingen 38% gedaald in filiaal Posthoorn. Tegelijk is ook de frequentie van klasuitleningen aangepast, waardoor leerlingen niet wekelijks, maar tweewekelijks of maandelijks langskomen. De heringerichte ruimte is nu veel gezelliger en de leerlingen gebruiken de bib nu regelmatig als leesclub. De volwassen bezoekers van deze filialen vinden vlot hun weg naar de bib in het park en geen enkele lener heeft beroep gedaan op de service bib-aan-huis of vervoerhulp. Het globale eindresultaat is positief met een stijging van bijna 9%. Het aantal uitleningen blijft een belangrijke factor om de werking te evalueren, maar de nadruk wordt steeds meer gelegd op activiteiten, bezoekers en extra dienstverlening. 13

16 4. Financiën 4.1 Uitgaven 14

17 4.2 Inkomsten De toelage van de Vlaamse overheid voor het personeel wordt nu in het gemeentefonds gestort zonder oormerk. Dat betekent dat de gemeenten niet verplicht zijn om deze subsidies ook effectief voor de bibliotheek te gebruiken. Deze wijziging bracht heel wat onrust mee bij de bibliotheken en ook de pers blokletterde over de mogelijke verdwijning van de bibliotheek in sommige gemeenten. De verhoging van de subsidies voor tewerkstellingsinitiatieven is te verklaren door een groter aandeel van biblioteekmedewerkers. 15

18 Jasper Mahieu ontbreekt op de foto.