Mijn buddylijn... onze vrijheid en veiligheid...: een goede en veilige buddylijn

Transcriptie

1 Mijn buddylijn... onze vrijheid en veiligheid...: een goede en veilige buddylijn Wel of geen buddylijn? Een hulp bij de duik of een bron van ergernis en risico's? En als je een buddylijn gebruikt, hoe moet die er wel en hoe niet uitzien, en zet je die om de pols of op de arm? Je leest het hier allemaal... Eigenlijk duik ik best graag met een buddylijn... het geeft je en je buddy een ontzettend geruststellend gevoel, je kan rustiger en veiliger duiken, je kan meer aandacht hebben voor alles wat er te zien is zonder continu je duikmaat moeten te zoeken (wel niet vergeten natuurlijk met een buddylijn toch af en toe je duikmaat in het oog te houden...), en als je iets heel interessants gezien hebt 'snok' je gewoon even aan de lijn als je duikmaat eventueel niet direct reageert op licht- of andere signalen, het 'verbonden' zijn geeft je eigenlijk een groot gevoel van vrijheid... maar vooral(!!!) geeft een buddylijn je de zekerheid dat ingeval van problemen je onmiddellijk binnen de paar seconden bij je buddy bent om hulp te bieden en dat is uiteindelijk het allerbelangrijkste!!! Allemaal op voorwaarde natuurlijk dat je een goede buddylijn hebt en die op de goede manier gebruikt... Een goede buddylijn moet als hulpmiddel voldoen aan een aantal vereisten: De lijn moet ervoor zorgen dat je steeds contact kan houden met je buddy om die niet zomaar kwijt te raken in wat troebeler en/of stromend water, en vooral de zekerheid bieden je buddy in een noodgeval onmiddellijk terug "bij de hand" te hebben om hulp te kunnen bieden, het moet iets zijn wat extra rust brengt zodat je allebei meer kan genieten van de duik, Je kan de lijn ook gebruiken om mekaar signalen te geven, Kortom, de lijn moet een hulpmiddel zijn om voor het buddypaar de veiligheid en het duikcomfort onder water te verhogen, Uiteraard mag de lijn op zich geen veiligheidsrisico of extra bron van stress vormen, moet gemakkelijk aangebracht en moet indien nodig ook even gemakkelijk verwijderd kunnen worden, uiteraard ook onderwater! Bovendien is het gebruik van een buddylijn in een aantal omstandigheden en plaatsen gewoon verplicht tout court (door bepaalde federaties) of op zijn minst heel erg aangeraden. En verder zijn er een aantal vanzelfsprekendheden: een buddylijn mag niet over de bodem slepen en blijven haken, de buddylijn mag uiteraard

2 geen 'schade' of andere nefaste effecten hebben op de onderwaterwereld incl. geen hinder en zeker geen veiligheidsrisico vormen voor andere duikers onderwater! Klassiek bestaat een buddylijn uit een stuk kunststof touw van ongeveer 1.5 tot 2m lengte, met een degelijke lus aan beide uiteinden (dan blijft er uiteindelijk nog ongeveer 1-1.5m over tussen beide lussen). In het midden zit een vlotterelement (v.b. een klein boeitje van een vislijn/net of een isomo-bol uit een knutselwinkel, enz.) bevestigd zodat de lijn onder water niet onnodig over de grond sleept en al te gemakkelijk ergens zou blijven achter haken. De lussen aan beide uiteinden zijn idealiter wat stroever schuivende lussen om ervoor te zorgen dat beide duikers de lijn op een goeie manier, d.w.z. niet te los maar ook niet te spannend, rond hun arm (NOOIT om de pols!!!) kunnen bevestigen en dat die lus ook vanzelf goed blijft zitten. Ikzelf gebruik al sinds 1969 een "verbeterde buddylijn" die uiteraard nog steeds al positieve punten en voordelen van een "klassieke" buddylijn biedt, maar een oplossing biedt voor een aantal mogelijke nadelen: het lijkt op een "klassieke" buddylijn met een vlotterelement in het midden, maar met een redelijk stroef lopende schuivende lus aan één zijde, en een stevige rubberen ring ipv een lus aan het andere uiteinde. De rubberen ring schuif ik over mijn (rechter) bovenarm, en het andere uiteinde met de lus over de (linker) bovenarm van mijn buddy. De bedoeling van de "stroef" lopende lus is dat je die kan instellen op een bepaalde afmeting en dat die dan niet zomaar vanzelf zichzelf verder aansnoert en dus steeds de mogelijkheid behoudt om in een noodgeval die lus snel van je arm te trekken. Wat je WEL en NIET/NOOIT mag en moet doen ivm een buddylijn:

3 Lengte van de buddylijn? Klassiek een 1-1.5m tussen beide lussen... korter is niet leuk omdat je dan te dikwijls tegen mekaar zit te zwemmen, veel langer is ook niet handig noch veilig omdat het de bedoeling is dat je met een buddylijn nog steeds als buddy s duikt en niet dat je het duikhondje even aan het lijntje uitlaat... Een onnodige te lange buddylijn heeft ook het risico dat die ongemerkt bovenaan ergens kan blijven haperen, en vooral dat andere buddyparen die over je heen zwemmen (gewild of ongemerkt) daar in kunnen verstrikt geraken. Met een buddylijn van 1-1.5m die lichtjes 'gespannen' onder ruwweg een hoek van 45 graden zit heb je gerekend vanaf de lus een hoogte van 35-50cm. Als je knal tegen mekaar zit te zwemmen wordt die hoogte max cm. Met die hoogte van gemiddeld 50cm komt de buddylijn eigenlijk maar amper op de hoogte van de fles die op de trimvest op je rug bevestigd zit en op die manier kan zo'n 1-1.5m lange buddylijn andere overzwemmende buddyparen totaal niet hinderen...! En als ze dan er toch door zouden gehinderd worden verdienen ze niet beter want dat betekent dan gewoonweg dat ze onredelijk dicht net over je heen zitten te bulldozeren en je met hun vinnen tegen de bodem zitten te meppen... NOOIT-NOOIT-NOOIT doen... de lijn vastmaken aan de pols... (en ook niet aan je trimvest of fles!) Onvoorstelbaar dat je duikers ziet die de buddylijn rond de pols vastmaken... dit is compleet onveilig en onverantwoord... het kan bv. betekenen dat als je buddy op een of andere manier te hard trekt aan de lijn je die hand niet meer kan gebruiken om vb. je jacket op te blazen of lucht af te laten of je oren te klaren, enz. Je verliest de bewegingsvrijheid van je hand/arm... en dat is gewoon dom... Ook, opdat je buddylijn niet zomaar gemakkelijk van je pols zou schuiven ga je die dan dikwijls vrij "vast" aantrekken en dan kan je die in een probleemgeval niet vlot losmaken. Stel vb. dat je buddy in paniek, of omwille van een technisch probleem, ineens zeer snel in de "verkeerde" richting (ofwel stijgen ofwel dalen) verdwijnt, dan hang je daar als een hulpeloos "aanhangsel" met gestrekte arm achteraan te bengelen zonder daadwerkelijk hulp te kunnen bieden en loop je zelf risico uiteindelijk mee slachtoffer te worden van een duikongeval. En als je zelf slachtoffer bent kan je uiteraard ook zelf geen hulp meer bieden. Eén van de basisregels trouwens bij het hulpverlenen is dat je in eerste instantie moet zorgen voor je eigen veiligheid omdat alleen dan je effectief zelf hulp kan bieden. Te ver gezocht? Niet echt, denk maar vb. aan een inflator knop die blokkeert en zijn/haar vest in recordtempo opblaast zodat hij/zij als een

4 raket omhoogschiet, of net het omgekeerde, t.t.z. zijn/haar vest scheurt en je krijgt niet de kans om jullie lood afgeworpen te krijgen en jullie zinken alsmaar sneller... Je moet in alle gevallen al het mogelijke doen om je buddy te helpen als hij/zij in nood verkeert maar je moet ook steeds proberen te vermijden dat er onnodig 2 slachtoffers zijn... WEL doen... hou je handen vrij... de lus hoort op de bovenarm te zitten... De oplossing die ikzelf al van in het begin gebruik is de buddylijn niet rond je pols vast te maken maar wel rond je bovenarm. Op die manier behoud je perfect het "contact" maar verlies je niet de bewegingsvrijheid van je hand(en), zelfs niet als je buddy op een of andere manier sterk aan de lijn zit te sleuren. En je kan ook zonder enig probleem v.b. je buddy helpen, ergens iets los of vastmaken, enz., zonder dat die lijn aan je pols voortdurend in de weg zit en ergens blijft achter haken, enz. De buddylijn blijft op die manier nog steeds een hulpmiddel, een geruststelling, en geen hindernis. Je zou kunnen overwegen de lijn via een musketon op een of andere manier aan je uitrusting te bevestigen maar dan kan je ook weer in de problemen komen als je eventueel snel je buddylijn moet kunnen losmaken, en bovendien verlies je op die manier ook het "directe" contactgevoel met je buddy als hij/zij signalen wil geven. WEL doen... "vast"... maar toch gemakkelijk "los" in noodgevallen... Een goeie buddylijn moet vanzelf "vast" blijven zitten maar moet ook gemakkelijk kunnen worden losgemaakt indien nodig! Een bijkomend voordeel van de bovenarm te gebruik ipv de pols is dat je moet rekening houden met het dunner worden (comprimeren) van je duikpak op diepte, en daarom wordt je arm dus 'dunner' onderwater en komt de lus van je buddylijn wat losser te komen zitten. Dat effect is relatief gezien minder groot voor je bovenarm! Stel dat je een pak hebt van 7mm dik, en dat dit op diepte v.b. nog maar 4mm dik is, dan wordt de omtrek van je arm ongeveer 1.9cm kleiner en komt de lus dus 1.9cm losser te zitten. De omtrek van je pols (met pak) zit typisch ergens rond de 15-20cm, en die ruwweg 2cm betekent toch gelijk al dat de lus ruim 10% losser komt te zitten. Je bovenarm zal typisch rond de 30-40cm zitten qua omtrek, en daar betekent die 1.9cm relatief nog maar de helft, 5%. Dus op diepte gaat de lus rond je pols altijd twee keer losser zitten (en dus met meer kans op verlies) dan rond je bovenarm, en dat is een risico dat perfect kan vermeden worden. Om het comfort verder te vergroten gebruik ik ipv een lus een goed passende dikke rubberen ring aan één uiteinde van de lijn (een dergelijke ring vind je in verschillende diameters in iedere goede Doe Het Zelfzaak). De diameter van die ring moet zo gekozen worden dat de ring lichtjes klemt rond je bovenarm en dus niet gemakkelijk verschuift. Een

5 dergelijke elastische verbinding is uiterst comfortabel en heeft me tot op heden nog nooit in de steek gelaten. Aan het andere uiteinde van mijn buddylijn heb ik een gewone schuivende lus behouden omdat uiteraard niet iedere duiker dezelfde dikte van bovenarm heeft... Vermits de rubberen ring rond je bovenarm zit kan je op ieder moment met je andere hand zeer vlot aan die ring om die desgevallend van je arm te schuiven, of zelfs in bepaalde gevallen door gewoon je arm in de "goeie" richting te steken uiteindelijk vanzelf van je arm te laten glijden. Het is dus geen enkel probleem om ingeval van nood de lijn vlot te kunnen losmaken. Veilig en gerust duiken onder water heeft ook heel veel te maken met een mentale rust, gerustheid en vertrouwen en dit ontwerp van buddylijn kan je dat bieden. Een aanrader, goedkoop, degelijk, betrouwbaar, veilig!!! p.s.: Sommige mensen merken bij het laatste "voordeel" van dit ontwerp op dat ze eventueel de lijn toch niet gemakkelijk zouden kunnen losmaken omdat ze vb. hun lamp via een lus/koord aan de pols van die arm hebben vastgemaakt, en dan zou de buddylijn sowieso blijven hangen achter die lamp, enz. Dit is een correcte observatie, maar anderzijds kan je ook de bedenking maken dat alles wat je onder water aan één van de handen vastmaakt ten eerste vrij on-ergonomisch is omdat je dan die bepaalde hand nooit echt vrij hebt, en als je vb. eens om praktische redenen onder water snel de lamp in de andere hand zou willen vasthouden is dat toch maar een heel gepruts. En bovendien, als je in een noodgeval om hulp te bieden, of om jezelf los te maken, je beide handen echt nodig en vrij dient te hebben is zo'n lamp die aan je hand hangt te bengelen een echte last en een potentieel veiligheidsrisico omdat die te pas en te onpas dan overal blijft achter haken, en in sommige gevallen zelfs ongewild dienst zal doen als "matrak" om je buddy in nood nog eens een bijkomende "klop" te geven... Dus best NIET doen... doe gewoon zoals ik, en vele andere duikers, haak je lamp gewoon met een touwtje of ketting en musketon vast aan je trimvest, als je de lamp niet nodig hebt laat je die gewoon hangen, je kan steeds kiezen met welke hand je de lamp vast neemt, en ingeval van nood blijven je beide handen steeds vrij om hulp te bieden. p.s.: Aan de waterkant... "Oeps, buddylijn vergeten aan de auto, doemme toch... Hebt gij toevallig geen extra buddylijn bij?..."... Of onderwater blijkt het zicht toch (hopelijk lokaal en tijdelijk) zeer slecht te zijn en is de kans groot dat je mekaar kwijtraakt en was het toch, achteraf gezien, misschien beter en veiliger geweest dat je een buddylijn gebruikte, maar die ligt nu nog altijd in de auto... Klinkt bekend, niet? De oplossing: een compacte "noodbuddylijn" die enerzijds klein genoeg is om opgerold vlot in een zak van je jacket te passen, maar anderzijds toch voldoende lang en stevig is om als 'echte' buddylijn dienst te doen. Gemakkelijk zelf te maken van een stukje (ik heb daarvoor een rechthoekig stuk van 12 bij 5cm gebruikt) verpakkingsschuim waar je een lang 4mm dik touw door steekt met aan beide zijden een lus. Zie de foto voor een afbeelding van de 'losse' nood-buddylijn en de opgerolde versie ervan.

6 p.s.: p.s.: Wat tips nodig ivm het maken van een goede schuivende (maar ook weer niet te vlot schuivende) lus voor je buddylijn? Als je op de foto links klikt krijg je wat leuke voorbeelden: een handige elastische band die altijd goed zit en toch niet klemt, een schuivende lus in dikker touw gemaakt m.b.v. kabelbinders, een eenvoudige en toch degelijk werkende lus gemaakt met een 2cm lang stukje soepele dunne PVC-darm, en dan het 'echte' Schiemannswerk natuurlijk... Duiken in de Oosterschelde met een ploeg van 3 duikers en met 2 buddy lijnen. Liever NIET (cfr. nieuwe NELOS-richtlijnen in Hippocampus 193 van april 2003), maar als je het toch ooit doet, doe het dan op een VEILIGE(re) manier en zeker nooit op de "klassieke" manier waarbij je de middelste duiker 'ophangt' aan een buddylijn links en rechts. Die "klassieke" manier is de meest onzinnige en onveilige manier die je kan bedenken en als het al niet de oorzaak is geweest van heel wat problemen en zelfs ongevallen is het zeker en vast een verzwarende factor geweest!!! Klik op de foto hiernaast voor een meer doordachte en veilige(re) manier om te duiken met 3 duikers en 2 buddy lijnen.