Alles draait om geld

Transcriptie

1 Alles draait om geld Nederland is een multimiljonair rijker dank zij de EURO JACK- POT. De hoofdprijs van 18 miljoen euro is gevallen in Rotterdam. De andere tweede prijs winnaars mogen ook niet klagen: ieder een prijs van 6 ton. Jammer, van die idioot hoge JACKPOT daar had men voor hetzelfde geld 18 mensen zielsgelukkig mee kunnen maken! In Hazeldonk kwam de douane op het spoor van een uiterst kostbare vondst: tussen een lading bananen werd cocaïne ontdekt met een straatwaarde die werd geschat op 140 miljoen euro. Via de haven van Antwerpen waren de bananen terecht gekomen in Nederland. Er bestaan nog goudeerlijke mensen. Een Nederlander vond in Zurich een pakket eurobankbiljetten ter waarde van Hij gaf het aan bij een politiebureau. Het is een tamelijk vreemde vondst want Zwitserland is geen lid van de EU. De eigenaar van het geld heeft zich gemeld. Onbekend is of de Nederlander beloond is voor zijn eerlijkheid. Een luxe juwelier gevestigd in Cannes is enorm financieel de dupe geworden van een hondsbrutale gewapende overvaller. De man griste in een oogwenk 15 miljoen euro aan diamanten weg en liep daarna op zijn dooie gemak de winkel uit. De winkelier was helemaal confuus! Op Eindhoven Airport had de douane een vondst die de moeite waard was: een geldbedrag van euro zat verstopt in twee flessen bodymilk in de koffer van een reiziger Voor de zekerheid werd hij nog grondig gefouilleerd. Was het nogmaals raak: een bedrag van 5000 euro kwam tussen zijn kleding te voorschijn! Bij het bekende veilinghuis Catawiki is een zeldzame 24 karaat gouden Lego steen geveild. Inzet; euro en de opbrengst van het exemplaar was euro. In de omgeving van Waalwijk heeft een Zeeuwse huisarts met zijn metaal detector de vondst van zijn leven gedaan: een Sint- Jansgoudgulden geslagen door Hendrik van Brederode. Het zeldzame muntstuk is voorzien van een klop 1573/1574. De volgende maand krijgt u meer informatie en twee afbeeldingen van deze zeer interessante prachtige munt. Mw. Molenaar

2 Geschiedenis van de Nederlandse gulden (Uit Wikipedia, de vrije encyclop.) dl. 5. Koninkrijk Holland : Toen Lodewijk Napoleon Bonaparte koning van Holland (Nederland) was, werden er van hem munten geslagen. Daarvan verschenen alleen een 10 stuiver, een gulden, een rijksdaalder, een dukaat, een 10 guldenmunt en een 20 guldenmunt. Franse bezetting ( ) Toen Nederland in 1810 werd ingelijfd bij Frankrijk onder keizer Napoleon werd de Franse frank het betaalmiddel. Een klein deel van het muntgeld wordt in Nederland geslagen. De gulden keert echter snel terug en vanaf 1825 is de Franse frank, die nog veel in omloop was in de Zuidelijke Nederlanden, geen wettig betaalmiddel meer. Op 18 september 1816 werd een Muntwet aangenomen waarmee de onderverdeling van de gulden in 100 cent werd vastgelegd. Hiermee werd het decimale muntstelsel in Nederland ingevoerd. Deze eerste Nederlandsche Muntwet was gebaseerd op een doorwrocht advies van Jean Henri van Swinden die zijn sporen had verdiend bij de invoering van het decimale metrieke stelsel. De wijze van onderverdeling in centen, dubbeltjes kwartjes, guldens, rijksdaalders en tientjes is door hem ontworpen in zijn Bedenkingen over het muntwezen van 2 december Bij de vaststelling van de waarde in zilver en goud maakt men echter een fout: de vastgestelde waardeverhouding tussen zilver en goud wijkt af van de werkelijke verhouding, waardoor veel zilvergeld uit de roulatie verdwijnt om te worden omgesmolten. Zoek de vetgedrukte woorden uit het verhaal in het diagram en streep ze door. De overgebleven letters vormen achter elkaar geschreven de naam van een munt. (de ij is in de puzzel als een y weergegeven) B E T A A L M I D D E L D K R B O C F R A N K R Y K E D U Y Y E N E N E G N I K N E D E B R K Z D N E U A Z S L S E R C B K S E E T R R I E O E T V A I E N D T R E F L I D J R A T A M L I A T V N V V E T A N N K W A T N A I E E D W N P S U W M K L J O L N R A Y E A W M A U E G E E K D G D K I N I N R N I U D O S C E G E T O N E T T Z L U G O U D R I L B D D J W E D K P O O L M O T I E L E E R E A R E V I U T S T N U S T E N A N A P O L E O N E G N V A S T S T E L L I N G T W Z U I D E L Y K E I T A L U O R

3 SCHRIFTELIJK BIEDEN Naam Adres Woonplaats Telefoon adres verzoekt voor hem/haar te bieden op de volgende kavels tot maximaal het onder Max. Bod vermelde bedrag. Nr. Omschrijving Inzet Max. Bod Lijstje opsturen naar Postbus 238, 2160 AE Lisse, afgeven of mailen naar: Betalingen: binnen 48 uur na ontvangst van de rekening! (Onvolledige biedingslijsten worden niet in behandeling genomen!) Lidmaatschap en adverteren Tarieven lidmaatschap per jaar: Volwassenen 17,50 Jeugdleden (t/m 18 jaar) 8,- Gezin 22,50 Hiervoor heeft u toegang tot de 10 kringavonden en krijgt u 10 maal per jaar ons kringblad compleet met veilinglijst en wetenswaardigheden en iedere keer een puzzel waarmee bij een goede oplossing een munt te winnen is. Tevens heeft u dan recht munten ter veiling aan te bieden. Kosten per kringavond voor niet leden: 5,00 per persoon. ¼ pagina: 34,- ½ pagina: 68,- Hele pagina: 136,- Advertentiekosten

4 Speciale munt blijft bestaan (Voor u, gelezen door mw. Molenaar in de Telegraaf van 3 juni 2016) DEN HAAG * De Koninklijke Nederlandse Munt, nu nog een staatsbedrijf, kan ook na de verkoop Nederlandse herdenkingsmunten blijven slaan. Het maken van gelegenheidsmunten moet dan in een contract met de nieuwe eigenaar worden opgenomen, aldus staatssecretaris Eric Wiebes (financiën) gisteren in de Tweede Kamer. Hij noemde het symbolisch belangrijk. Ik heb gezien hoeveel mensen plezier beleven aan een eerste muntslag, tot en met de koning aan toe. Puzzel De oplossing van de vorige puzzel: Negotiepenning Utrecht De winnaar is: Hr. C. de Zoete Wij feliciteren de winnaar van harte en voor degene die niet gewonnen hebben komt hier een nieuwe kans op een zilveren munt. Stuur uw oplossing, alleen op een briefkaart, voor de volgende kringavond naar: Numismatische Kring Bloembollenstreek e.o., Postbus 238, 2160 AE Lisse Of geef uw fraaie kaart met oplossing af op de kringavond Celstraf Noordwijkerhouter na betalingen met vals geld (Voor u, gelezen door mw. Molenaar in het Leidsch Dagblad van 18/ ) Den Haag / Noordwijkerhout * Een 31-jarige inwoner van Noordwijkerhout die met valse biljetten van 50 euro een ijsje en

5 een bosje bloemen afrekende, moet daarvoor een hoge prijs betalen. De Haagse rechter veroordeelde hem tot een celstraf van drie weken waarvan één voorwaardelijk. Op 23 juli 2015 beproefde hij eerst zijn geluk op de markt in Noordwijkerhout, bij een viskraam. De verkoper weigerde het biljet echter, nadat een verkoper van een notenkraam hem gewaarschuwd had dat het biljet er niet koosjer uit zag. Daarna probeerde de man het in een bloemenzaak. De vrouw in de winkel had vanwege de drukte onvoldoende oog voor de kwaliteit van het betaalmiddel en gaf hem wisselgeld. Daarna ging hij naar een ijszaak in Noordwijkerhout en rekende af met nog een vals biljet van 50 euro. De politie deed een actief onderzoek naar het bedrog en wist de identiteit van de man te achterhalen. Bij de rechter zei hij dat hij de valse biljetten in de maag gesplitst had gekregen bij de verkoop van een aggregaat, die hij op Marktplaats had aangeboden. De officier van justitie zei dat er niets klopte van dat verhaal. Meneer komt iedereen in het ootje nemen, aldus de aanklaagster. Ze eiste 40 uur werkstraf. Dat ging de rechter duidelijk niet ver genoeg, Dit is bijzonder kwalijk, meende hij. De verdachte had met opzet kleine aankopen met de valse biljetten van 50 euro afgerekend, aldus de rechter. Op die manier kreeg hij veel legaal wisselgeld terug. De rechter vond een celstraf op zijn plaats voor deze handelswijze. De man was zelf niet aanwezig op de zitting. De oorsprong van de geuzenpenning (vervolg) Een geuzenpenning voor de hervormden van medailleur 'Kreeftje' De hieronder afgebeelde zilveren gegoten en nabewerkte penning wordt ook wel 'halve maan van Boisot' genoemd, omdat de watergeuzen onder

6 bevel van Lodewijk van Boisot ze aan hun hoeden droegen bij het ontzet van Leiden in Zilveren, gegoten en nabewerkte 'halve maan'-geuzenpenning, circa 1570 De penning is ongeveer 35 mm groot. De tekst luidt 'LIVER TVRCX DAN PAVS' en 'ENDESPIT DELA MES', Liever Turks dan paaps en in weerwil van de mis. De oorsprong van deze tekst komt uit Antwerpen en omgeving in Volgens de overlevering liepen de thuiskomers van een hagenpreek door de straten van Antwerpen, roepende 'Zilveren manen op de mouw, liever Turks dan Papauw'. De keuze voor een halve maan als hoofdvorm wordt daarom verklaard uit sympathie voor de Turken met hun symboliek van een wassende maan. Opvallend is de afbeelding van het kreeftje tussen...pit en DEL..., het huismerk van de medailleur. In de zestiende eeuw werd veel (edel)metaal en ook wel steengoed van een huismerk voorzien, waar in latere perioden voor zilver en goud de door de gilden geregistreerde merken uit ontstonden. We weten niet wie 'kreeftje' was. Overigens moeten we gegraveerde halve manen uit een gewalst of geslagen plaatje zilver met de afbeelding van het kreeftje niet te zeer vertrouwen. Dat is later werk, waarbij de vervaardiger niet (meer) wist dat 'kreeftje' het huismerk was van een eerdere producent. Op de plaats van 'kreeftje' zou een betrouwbare zilversmid zijn eigen meesterteken hebben gezet. De penning heeft de codering vl.i 192/190.1 en de kwalificatie zeldzaam tot zeer zeldzaam. Het afgebeelde exemplaar is een vroege versie van de penning. In 1573 of begin 1574 wordt deze penning opnieuw in een groot aantal gegoten om door de watergeuzen te worden gedragen; dan verschijnt een versie waarbij in het woord 'PAVS' 'A' en 'V' aan elkaar worden geschreven.

7 Het Stedelijk Museum De Lakenhal te Leiden toont deze penning in zijn vitrine over de stadsgeschiedenis. Wel is aan die penning nog een extra zilveren ringetje bevestigd, wat er op duidt dat deze - wellicht later - aan een ketting is gedragen. Het museum te Den Briel bezit eveneens deze voor deze stad zo belangrijke penning; immers Den Briel is in 1572 ook "bevrijd" door de watergeuzen en ook toen droegen sommigen volgens de overlevering al deze penning aan hun hoed. Er wordt verondersteld dat Herman Moded in 1566 als voorganger bij de hagenpreken rond Antwerpen de leuzen heeft gepropageerd. Hij zou dan later - als 'vlootpredikant' - de hernieuwde productie voor het dragen van de halve manen door de watergeuzen hebben bepleit. Een vroege geuzenpenning, uitvoering barok De hieronder afgebeelde geuzenpenning gaat terug op de twee eerder beschreven penningen, maar is aanzienlijk groter en zwaarder. De door de - onbekende - medailleur gekozen stijl is die van de vroege barok. Het afgebeelde exemplaar is in zilver gegoten en heeft nog de oorspronkelijke - wel flink gesleten - vergulding. In tegenstelling tot de als tweede afgebeelde penning draagt de rechter edelman al een Geuzenpenning op zijn borst en daarmee weer in overeenstemming vinden we de letters "VLG", "Vive les geux". Op de afsnede van het borstbeeld van koning Filips II is vermeld "1566". In die tijd rekende men het jaar 1566 als lopend tot wat wij nu Pasen 1567 noemen. Is deze penning nu voor Pasen 1567 ontworpen en gegoten. De evolutie van de geuzenpenningen vanaf het moment dat de edelen zich "geuzen" gingen noemen tot Pasen 1567 zou zich dan, inclusief de periode waarin de beeldenstorm plaatsvond, in betrekkelijk korte tijd hebben moeten voltrekken. Op de keerzijde van bedeltas via twee edelen zonder penning op de borst naar twee edelen al met een penning op de borst. De vermelding van "1566" op de afsnede van het borstbeeld van Filips II en de vorm van het borstbeeld zelf hebben geleid tot de veronderstelling dat ook dit een penning van Jonghelinck of een bevriende of met hem samenwerkende medailleur zou zijn.

8 Zilveren gegoten en vergulde vroege barok geuzenpenning De afgebeelde penning meet 30 bij 45 mm, gemeten over het oogje en weegt 20 gram, inclusief het ringetje en is daarmee belangrijk groter en zwaarder dan de eerste twee afgebeelde geuzenpenningen. Deze penning wordt in het algemeen beschreven als vl I, 85/84.2 en is zeer zeldzaam. Maar daarbij moeten we aannemen dat Van Loon deze penning destijds niet zelf heeft gezien, immers in zijn beschrijving ontbreekt "1566" in de afsnede, maar veel belangrijker de tekst "VLG", die hij in de beschrijving van de hierboven als tweede afgebeelde geuzenpenning wel vermeldt. Een penning op de Tiende Penning, 1572 Alva was van mening dat, wilde het koninklijk gezag werkelijk sterk zijn, dan moest het ontslagen zijn van het telkens aanvragen van de beden bij de Staten. Dat was alleen mogelijk door de heffing van vaste belastingen. In 1569 wilde hij de invoering van een eenmalige belasting van 1% op bezit en een paar jaar later de invoering van belasting van 5% op verkoop onroerend goed en van 10% op roerend goed. De laatste werd de Tiende Penning genoemd. Vooral tegen deze belasting was fel verzet en wel zodanig dat Alva voor twee jaar genoegen nam met een afkoop-

9 som. Willem van Oranje werd als held gezien en er is door een onbekende medailleur de hier weergegeven penning gegoten. Zilveren penning, 1572, op de verlossing van de 10e penning Op de voorzijde van de eigenlijk onaanzienlijke zilveren penning van slechts 28 mm doorsnede zien we Willem van Oranje in harnas met zwaard en strijdhamer en de omtekst "P. V. O. (ofwel Prins van Oranje) DAT EDEL BLOET". De keerzijde vertoont 9 penningen op een schild en de omtekst "HEFT ONS VOER DEN 10 PENNINCK BEHOT". Deze gegoten penning heeft de codering vl.i 157/155.1 en de kwalificatie zeer zeldzaam. Overigens komt deze penning vaker als geslagen en in een groter formaat voor. In de 17e eeuw is er door toenemende verzamellust gebrek aan deze penning en wordt hij "heruitgegeven", maar moet er dan wel minder armoedig uitzien. Deze penning is hierbij opgenomen vanwege het duidelijke verband met de volgende geuzenpenning. (wordt vervolgd)