Van het bestuur. Het bestuur wenst u weer een gezellige kringavond en ziet u graag in grote getale verschijnen. Van de redactie

Transcriptie

1 Van het bestuur Op deze maartveiling treft u weer mooie gevarieerde kavels aan waaronder de nodige bankbiljetten en penningen in een hele mooie kwaliteit. Het bestuur wenst u weer een gezellige kringavond en ziet u graag in grote getale verschijnen. Van de redactie Ons aller Nel vroeg mij om wat ruimte om een ieder hartelijk te bedanken. Bij deze: Lieve mensen, Dank jullie wel! Ik wil jullie allemaal hartelijk danken voor jullie warme belangstelling naar aanleiding van mijn ziekte. Ik ben erg blij dat ik buiten de controle verder geen ingrepen en bestralingen hoef te onder gaan. Nel Molenaar 3

2 Alles draait om geld De Nederlandse gulden 1944 P is uitgevoerd in verschillende variaties. Het zijn er een stuk of zeven/acht naast de normale uitvoering. Als u er meer over wilt weten dan kunt u terecht in de Muntkoerier van december 2015 op pagina veertien en vijftien. Toch maar eventjes gecontroleerd of ik toevallig ook in het bezit ben van zo n variant want je weet maar nooit. Helaas, het is de normale uitvoering. Klaaswaal is een piepkleine gemeente en is sinds 1984 samengevoegd met een andere gemeente en heeft nu ongeveer 4000 inwoners. In deze piepkleine gemeente was een grote muntenveiling! Topstuk was: een gouden afslag van dukaton 1703 zeer zeldzaam! Inzet en de opbrengst: Kwaliteit FDC. In Los Angelos is een recordjackpot gevallen van 1,56 miljard dollar oftewel 1,43 miljard euro! Voorlopig lijkt het er op dat er drie winnaars uit de bus komen maar dit is nog lang niet zeker want er zijn meer loten verkocht waarop een interessante prijs gewonnen kan worden. Rond de laatste jaarwisseling was er minder vuurwerkschade in Katwijk: slechts euro. In het jaar daarvoor was dit euro. Het is een verschil van , is dat even een forse besparing! Hopelijk volgende keer nog een stuk minder. Wie van zijn geld wil afkomen door zakkenrollers heeft veruit de allergrootste kans in Barcelona. Een goede tweede is Parijs en op nummer drie staat Madrid. Nummer vier is de fraaie stad Praag, wie een wandelingetje maakt over de beroemde Karelsbrug en even niet alert, is de klos. Hekkensluiter is Rome met zijn keur aan bezienswaardigheden. Een verrassend hoge prijs bracht een zilveren prooflike 50 gulden op van de Nederlandse Antillen voorzien met de Beeldenaar van Koningin Beatrix: taxatie 1.000, de opbrengst 1.600! De oplage was slechts 20 stuks, dan heb je een zeldzaam exemplaar uit 1983 voor dat bedrag. Mw. Molenaar 4

3 Nog even dit: Voor u, gelezen door mw. Molenaar in de METRO Duur feestje NBA ster bestolen Een avondje uit in een nachtclub is voor NBA speler Derrick Williams wat duurder uitgepakt dan gepland. Williams won vrijdagavond met de New York Knicks met van de Philadelphia 76ers. Time to party dacht de NBA vedette en hij trok met een groep vrienden naar nachtclub Up & Down. Daar kwam hij twee dames tegen die hij in zijn appartement graag wat beter wilde leren kennen. De volgende ochtend bleek er uit zijn tasje van Louis Vuitton voor bijna euro aan juwelen te zijn gestolen. Los geld levert 50 miljoen euro op (Voor u, gelezen door mw. Molenaar in het Leidsch Dagblad van 06/ ) Munster * Hij had per ongeluk nog wat klein geld op zak, sloeg met zijn hand een kruis en won de op een na hoogste prijs in de geschiedenis van de Duitse loterij. Een man uit de omgeving uit Keulen leverde gisteren zijn winnende lot in, waarmee hij vrijdag de Eurojackpot van vijftig miljoen euro won. De jackpot van ,50 euro dankte de gelukkig aan 14,50 euro aan muntjes die hij bij zich droeg. Hij kwam op het idee om een keertje meer rijen te spelen dan anders. Dat was zijn geluk: in de zesde rij kruiste hij als enige de getallen 11, 14, 44 en 45 aan. De Eurojackpot is een Europese in zeventien deelnemende landen, waaronder Nederland. De kans om de jackpot te winnen is ongeveer 1 op 95 miljoen. 5

4 SCHRIFTELIJK BIEDEN Naam Adres Woonplaats Telefoon adres verzoekt voor hem/haar te bieden op de volgende kavels tot maximaal het onder Max. Bod vermelde bedrag. Nr. Omschrijving Inzet Max. Bod Lijstje opsturen naar Postbus 238, 2160 AE Lisse, afgeven of mailen naar: Betalingen: binnen 48 uur na ontvangst van de rekening! (Onvolledige biedingslijsten worden niet in behandeling genomen!) Lidmaatschap en adverteren Tarieven lidmaatschap per jaar: Volwassenen 17,50 Jeugdleden (t/m 18 jaar) 8,- Gezin 22,50 Hiervoor heeft u toegang tot de 10 kringavonden en krijgt u 10 maal per jaar ons kringblad compleet met veilinglijst en wetenswaardigheden en iedere keer een puzzel waarmee bij een goede oplossing een munt te winnen is. Tevens heeft u dan recht munten ter veiling aan te bieden. Kosten per kringavond voor niet leden: 3,00 per persoon. ¼ pagina: 34,- ½ pagina: 68,- Hele pagina: 136,- Advertentiekosten 6

5 Duur slippertje (Voor u, gelezen door mw. Molenaar in De Telegraaf van 22 oktober 2015) Gij zult overspel plegen! Zo verscheen in 1631 een van de tien geboden in een bijbel die ten tijde van de Engelse koning Charles was gedrukt. Een foutje want het woordje geen was weggevallen. Alle exemplaren van de Sinners Bible (de bijbel der zondaars) moesten daarom op bevel van de woedende koning worden verbrand. Dat is een geluk bij een ongeluk voor de huidige eigenaar van een van de weinige exemplaren, die het vuur overleefden. Binnenkort zal één daarvan in Londen worden geveild. De opbrengst wordt geschat op ten minste euro. Puzzel De oplossing van de vorige puzzel: Nickle De winnaar is: Hans van der Star Wij feliciteren de winnaar van harte en voor degene die niet gewonnen hebben komt hier een nieuwe kans op een zilveren munt. Stuur uw oplossing, alleen op een briefkaart, voor de volgende kringavond naar: Numismatische Kring Bloembollenstreek e.o., Postbus 238, 2160 AE Lisse Of geef uw fraaie kaart met oplossing af op de kringavond. Hoofdsteden van de landen in Azië Als alles is weggestreept vormen de overgebleven letters achter elkaar geschreven de naam van een munt (de ij is in de puzzel een y). Afghanistan Armenië Azerbeidzja Bahrein Bangladesh Bhutan Brunei Cambodja China Filipijnen Georgië India Indonesië Irak Iran Israël Japan Jemen Jordanië Kazachstan Kirgizië Koeweit Laos Libanon Maldiven Maleisië Mongolië Myanmar Nepal Noord-Korea Oezbekistan Oman Oost-Timor Pakistan Palestina Qatar Saoedi-Arabië Singapore Sri Lanka Syrië Tadzjikistan Taiwan Thailand Turkije Turkmenistan Ver.Arab.Emiraten Vietnam Zuid-Korea 7

6 N E T A R I M E B A R A R E V A A A Z N A T S I K E B Z E O J F T E U I M U Y N A T U H B Z G E S R I T N R R E S T S A D H N R I O D S A K I P H R N I A K A O N K K E Y Y E A I G E N R O T P E D O L M E I L L B I A M E S A M R R A C L A A R S H W E W I G K O E P A N D E T E C I N E K N R O A N K E Z A I A E A I I A I U N D A S A N S M N P T E T P S T I Z H M E E B U A L E I S I E L A M A N N O R J O R D A N I E C L L Y O D B E I L O G N O M H E D P D J R O M I T T S O O S A I I N A T S I K I J Z D A T R V L I E I B A R A I D E O A S E I L N K N A L I B A N O N I N F D A I T A R E I G R O E G I I R H A O A N V I E T N A M A I C Q S N G O M A N E M E J K I R G I Z I E B A H R E I N Geluksvogel Dode wordt winnaar (Voor u, gelezen door mw. Molenaar in de Quest oktober 2015) De Australische trucker Bill Morgan kreeg in 1998 een ongeluk. Hij raakte zwaar gewond en zijn hart hield er mee op. Hij leek dood maar werd gereanimeerd en bracht vervolgens twaalf dagen in coma door. Als hij al zou overleven, zou hij voor de rest van zijn leven een kastplantje zijn, zeiden de artsen. Daarom adviseerden zij de familie om de stekker er uit te trekken. Dat deden ze niet. Gelukkig maar, want na twaalf dagen kwam hij bij. Hij zou zelfs weer de oude worden. Een jaar later won hij met een kraslot een auto ter waarde van Australische dollar. Een lokale tv- zender uit Melbourne vond het verhaal zo mooi, dat ze Morgan 18

7 vroegen om de gebeurtenis voor de camera na te spelen en weer een lot te kopen. Dat deed Morgan zo goed dat het opnieuw prijs was: met dat lot won hij maar liefst dollar. Een gewiekste burgemeester (Voor u, gelezen door mw. Molenaar in de ElSEVIER van 9 januari 2016) Zomer Een graafmachine geeft een klop op de fundering van een vroegere herberg die wordt gesloopt, naast de hervormde kerk. Plotseling zien de slopers overal munten liggen. Meer dan achthonderd eeuwenoude zilverstukken liggen te midden van de scherven van een aardewerken pot. Opnieuw is een schat gevonden in Serooskerke. De daarop volgende jaren ruziën de voormalige eigenaren van het pand met de gemeente, koper van de grond. In het koopcontract is een clausule opgenomen: in of bij het gesloopte pand gevonden geld blijft eigendom van de verkopers. Adriaan Hack, destijds burgmeester, beargumenteert dat die bepaling niet van toepassing is. Onder geld moet een wettig betaalmiddel worden verstaan en dat zijn de zilveren munten niet meer, aldus de gewiekste burgervader. Tot ontsteltenis van de verkopers wordt hij door de rechter in het gelijk gesteld. De oorsprong van het geld (vervolg van het artikel in het februariboekje) Vervolg Hoofdstuk 2; de opmars van het geld in Europa Klop en de Leeuwendaalder In 1573 liep de nood zo hoog op, dat de oorlogsvoering niet meer goed te financieren was uit de (teruglopende) belastingen. De oplossing daarvoor vond de overheid al vrij snel: ze verplichtte iedereen om met een geklopte munt te betalen. Elke munt moest een speciaal merk (klop) hebben. Als men ongeklopt geld gebruikte kreeg men een hoge boete. Wanneer men 8 ongeklopte stuivers inleverde, kreeg men er 7 geklopte stuivers voor terug. Daardoor kreeg de overheid weer wat extra geld binnen. De overheid wilde ook het meeste zilvergeld weer terughebben, om voor andere doeleinden te gebruiken. Ze liet de mensen het zilvergeld inleveren en daar- 19

8 voor in de plaats gaf ze koperen munten terug, met het portret van de Spaanse koning erop Een 3de maatregel van de overheid in 1575 was het uitbrengen van een eigen Hollandse daalder met het portret van Willem van Oranje erop. Ook stond daarop de grote leeuw van Nederland. Daardoor kreeg de daalder al snel de naam Leeuwendaalder. Al snel volgden andere steden en gewesten dit voorbeeld. Ook zij openden nieuwe munthuizen om hun verlies door de oorlog terug te winnen. Het gevolg hiervan was dat Nederland omstreeks 1580 ongeveer 30 munthuizen had. Daardoor ontstonden ook vele muntsoorten en die verstoorden de geldeconomie erg. Daarom zorgde Holland in 1583 dat het weer mogelijk was goede muntsoorten te slaan: de gouden Hongaarse dukaat van het Hollandse type en de zilveren Duitse rijksdaalder met het portret van Willem van Oranje. Noord-Nederland begon zich nu geleidelijk als een zelfstandige staat te organiseren, en in 1586 probeerde men het muntstel weer overzichtelijk te maken. De 2 munten uit 1583 (zie vorige alinea) werden verheven tot de belangrijkste munten. De rijksdaalder en de dukaat waren ook voorlopig niet meer verdwenen uit het muntstelsel van Nederland. De rijksdaalder leeft (tot de komst van de Euro) nog altijd voort als 2.5 gulden. De dukaat is sinds 1586 uit de circulatie gehaald. Hij werd alleen nog tot de 2de Wereldoorlog als handelsmunt gebruikt. Hij wordt nu nog uitsluitend voor de verzamelaar geslagen. Pas in 1694 kwam er in Noord-Nederland een stabiel muntstelsel, dat tot in de 18de eeuw gebruikt werd. De munten werden nog vaak veranderd, maar het systeem bleef hetzelfde: gebaseerd op guldens en stuivers. Florijnen en schellingen In Nederland werd er door de Staten bepaald welke munten (generaliteitsmunten) geslagen moesten worden. In de 17de eeuw sloeg elk munthuis de voorgeschreven munten, maar daarnaast sloegen ze, als het uitkwam, ook provinciale (gewestelijke) munten. Die hadden meestal een lagere muntvoet, en daardoor werd de inflatie bevorderd. De generaliteitswet van 1586 was geen succes geweest. In 1601 sloeg Friesland al de eerste gewestelijke munt, de eigen zilveren gulden (florijn) van 28 stuivers. In 1602 sloeg Zeeland ook een eigen gewestelijke munt, de daalder van 30 stuivers. In 1606 kwam er een nieuwe generaliteitsmuntwet die zulke gewestelijke munten verbood, maar de gewesten trokken zich niks van deze wet aan en al gauw sloegen Friesland, Deventer, Kampen en Zwolle hun eigen munten. Deze gewesten hadden het wel moeilijk met slaan, omdat men de munten moest slaan in de Dertigjarige Oorlog ( ). Zeeland had ook een dergelijk probleem: het binnendringen van Zuid- Nederlandse patagons en ducatons die de grote Noord-Nederlandse zilverstukken volledig uit de circulatie verdrongen. Ondanks het binnendringen van deze munten konden de munthuizen nog wel de rijksdaalder en de dukaat (zie stuk 20

9 Klop en de Leeuwendaalder) blijven slaan, omdat er vraag naar een internationale handelsmunt was. Toen deze vraag in 1650 wegviel dreigden de munthuizen werkeloos te worden; dat zou betekenen dat de overheid flinke onkosten moest maken. Daarvoor bedacht de Staten-Generaal in 1659 een nieuw plan: ze maakte een nieuwe muntwet, waar de Zuid-Nederlandse een plaatje kregen. De ducaton heette voortaan zilveren rijder, de patagon voortaan zilveren dukaat. De zilveren dukaat kreeg ook wel de naam rijksdaalder, omdat deze eveneens 50 stuivers waard was. Helaas sloegen de munthuizen in deze tijd ook steeds slechtere zilveren munten, zoals de florijnen, ruiterschellingen en Zeeuwse daalders. De reden van deze slechtere kwaliteit was de zilverprijs. Die steeg namelijk snel en daardoor werd er minder zilver in de munten verwerkt. Veel van deze slechte munten werden ook niet geaccepteerd door soldaten en andere mensen, omdat zij de munten te slecht voor woorden vonden. Door invloed van de mensen verbood de Staten-Generaal daarom ook in 1691 de aanmunting van deze schellingen en florijnen. Echter werden deze munten niet uit de circulatie gehaald; ze werden verlaagd van 6 schellingen naar 5½ schelling in Om verdere aanmunting van deze florijnen en schellingen tegen te gaan, werden in 1693 alle munten van dit type geklopt. Als extra voorzorgsmaatregel boden de rijkssteden 4000 gulden per jaar aan ieder gewest wanneer ze hun munthuizen zouden sluiten. (wordt vervolgd) Zij lieten de goudschat liggen (Voor u, gelezen door mw. Molenaar in de ELSEVIER van 9 januari 2016) Jan Sturm uit het naburige Oost kapelle had de pech van zijn leven. In 1965, een jaar voor de goldrush, sloopte hij een van de vervallen huisjes aan de Torenstraat. Een vrachtwagenchauffeur die puin in zijn truck laadde, vond een paar munten tussen de stenen. Moet je kijken wat ik hier heb, riep hij naar Sturm. Zo da s aardig, antwoordde Sturm onderkoeld. Door zijn onverschillige houding schonk de chauffeur verder weinig aandacht aan de goudstukken. Bij een juwelier liet hij ze omsmelten tot een ring. Daarmee lieten de twee de schat liggen voor drie gouddelvers uit

10 Meer valse eurobiljetten (Voor u, gelezen door mw. Molenaar in het Leidsch Dagblad van 23/ ) AMSTERDAM * In 2015 zijn een stuk meer valse eurobiljetten onderschept in Nederland. Autoriteiten legden in totaal beslag op valse briefjes, 37 procent meer dan een jaar eerder. Het biljet van 20 euro is favoriet onder vervalsers. In november kwam het nieuwe, beter beveiligde briefje van 20 uit. De politie kan er geen sluitende verklaring over geven. Mogelijk dat banken vaker hebben opgeschoond en daardoor meer valse briefjes hebben onderschept. Wel is bekend dat veel vals geld in omloop is bij de goederen van Marktplaats. Aankopen zoals smartphones en tablets zijn gevoelig voor gebruik van zwartgeld. 22