Wat na het secundair onderwijs?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Wat na het secundair onderwijs?"

Transcriptie

1 Wat na het secundair onderwijs?

2 INHOUD WEGWIJS IN DE KIESWIJZER PLANNEN KEN JEZELF Inleiding 21 Miniportret van jezelf 22 De kunst van het studeren 32 Studieresultaten 33 Studiemethode en studiehouding 36 Spreken met studenten 43 Wat kan jij allemaal? 44 Op je gezondheid! 48 Werk en leven 49 STUDEREN Weet ik alles over verder studeren? 53 Het belang van een goede voorbereiding 53 Aan jou de keuze 54 Drie soorten hoger onderwijs 54 Informatie verzamelen over opleidingen 57 Opleidingen Vrije Universiteit Brussel 60 Opleiding Hoger Onderwijs in het kader van een associatie 62 Hoger professioneel onderwijs 64 Is het waar dat professoren met excellentie worden aangesproken? 66 Ook studeren kan je leren 69 Wat kost een jaar studeren? 71 Welke opleidingen liggen mij? 73 Kies zelf drie opleidingen 73 Laat anderen drie opleidingen voor jou kiezen 73 WERKEN Weet ik alles over werken? 75 Aan jou de keuze 75 Doe een beroep op de beroepenlijst 75 Beroepenlijst 76 Beroepssectoren 77 Informatie verzamelen over beroepen 79 Beroepsopleidingen 81 Is het waar dat je ook van werk zoeken je beroep kan maken? 81 Welke beroepen liggen mij? 83 Kies zelf drie beroepen 83 Laat anderen drie beroepen voor jou kiezen 85 KIEZEN BEWAREN

3 WEGWIJS WEGWIJS IN DE KIESWIJZER Lees dit eerst!

4 WEGWIJS

5 WEGWIJS IN DE KIESWIJZER STUDIE- EN BEROEPSKEUZE Je bent 15 jaar of ouder en je zit in het secundair onderwijs? Dan is deze KiesWijzer net wat je nodig hebt. Want de KiesWijzer wijst je de weg naar een verstandige studie- en beroepskeuze. Hij laat je de opleidingen en beroepen ontdekken die het meest met je wensen en talenten overeenstemmen. Boeiend? Ja, maar ook belangrijk: het gaat om je toekomst. Een tof en efficiënt doe-instrument Meer dan een leesboek is de KiesWijzer een werkboek. Van jou wordt verwacht dat je er heel actief gebruik van maakt. Door vragenlijsten in te vullen. Door contact op te nemen met instellingen voor hoger onderwijs. Door te praten met mensen uit het beroepsleven. Door je eigen meningen te toetsen aan die van anderen. Geen saaie lectuur, deze KiesWijzer, maar een tof en efficiënt doe-instrument. Waarvoor kan je de KiesWijzer zoal gebruiken? Bijvoorbeeld om op exploratie te gaan in de jungle van studiemogelijkheden en beroepen. Maar ook om zicht te krijgen op je persoonlijke talenten en grenzen. Of misschien sta je al een stap verder en heb je vooral behoefte aan het grondig onderzoeken van je voorkeuren, of wil je nagaan in welke mate jouw argumenten hout snijden. Staat je keuze reeds onomstotelijk vast? Wedden dat je er baat bij hebt alles nog eens goed na te trekken? WEGWIJS 3

6 4 DELEN DE STRUCTUUR VAN DE KIESWIJZER De KiesWijzer valt uiteen in vier delen. Het eerste deel gaat over jezelf: zowel je studiewensen als je beroepsdromen komen uitgebreid aan bod. In een afzonderlijk deel wordt volop aandacht besteed aan verder studeren. De klemtoon ligt op het verzamelen van informatie en het daaruit distilleren van realistische studiekeuzen die aan je wensen beantwoorden. Hetzelfde wordt nog eens overgedaan voor werken. Eerst verzamel je informatie en dan kies je aan de hand daarvan beroepen die bij je passen. Na de delen over verder studeren en werken wordt de informatie van beide samengevoegd in een deel over kiezen. Met de KiesWijzer kom je dus niet tot één specifieke keuze, maar tot meerdere keuzen. De finale keuze maak je beter pas achteraf, liefst na overleg met bijvoorbeeld een CLB-medewerker, een leraar, je ouders... Kleine gebruiksaanwijzing De KiesWijzer is makkelijk in het gebruik. Je kan er zo mee aan de slag, maar eerst toch nog enkele belangrijke opmerkingen: > Je kan de KiesWijzer van voor naar achter doornemen, maar dat hoeft niet. Je kiest zelf je route. Je kan evengoed met het deel over jezelf als met dat over werken of studeren beginnen. Zigzaggen tussen verschillende delen mag ook: je kan bijvoorbeeld starten in het deel over studeren en onderweg enkele keren overgaan op het deel over jezelf. Er zijn maar een paar onderdelen waaraan je pas kan beginnen nadat je eerst een of meer andere onderdelen hebt doorgenomen. Het deel over kiezen reserveer je best wel voor het einde. > Om tot een gefundeerde studie- en beroepskeuze te komen, is het wenselijk de KiesWijzer volledig door te nemen. > De KiesWijzer heeft duidelijk een privé-karakter. Je beslist zelf welke delen ervan je eventueel aan anderen laat zien. Beschouw het een beetje als een dagboek. Schrik er dus niet voor terug domme of belachelijke antwoorden te geven en schilder je nergens mooier af dan je bent. Alleen door nauwgezet en meedogenloos eerlijk te zijn, verzamel je bruikbare informatie voor het kiezen van de juiste opleiding en het juiste beroep. 4 WEGWIJS

7 Stel niet uit tot morgen... Leerlingen van vijftien of zestien jaar zullen sommige onderdelen misschien graag nog een jaar of langer laten rusten. Dat mag, al bestaat het gevaar dat ze intussen hun enthousiasme voor de KiesWijzer verliezen... Beter is het de hele klus te klaren en ze een jaar later of zo nog eens over te doen. Dat kan interessant vergelijkingsmateriaal opleveren. Maak fotokopieën Als je vermoedt dat je de KiesWijzer meer dan een keer zal willen doornemen, kan je best vooraf fotokopieën maken van alle pagina s die je achteraan in het deel Bewaren vindt. Het gaat hier om pagina s waarop iets moet worden geschreven of ingevuld. Als je een potlood of telkens een andere kleur gebruikt, kan je de KiesWijzer ook meerdere keren doornemen. Tip Met een beetje geluk mag je gratis kopiëren op het secretariaat van je school of in het Centrum voor leerlingenbegeleiding- vragen staat vrij... Graag een woordje uitleg Wees niet zuinig in je antwoorden en commentaren. Een fictief voorbeeld: als wordt gevraagd of je van taart houdt, antwoord dan niet kortweg met ja of nee, maar vertel ook van welke soorten taart je houdt of waarom je geen taart lust. WEGWIJS 5

8 WERKBOEK Het werd al gezegd, maar het kan niet vaak genoeg worden herhaald: de KiesWijzer is een werkboek. Beperk je niet tot passief lezen en invullen, maar ga naar mensen, zoek op verschillende plaatsen informatie bij elkaar, kortom doe iets aan je studie- en beroepskeuze. Niet gemakkelijk? Het vergt inderdaad wat durf en moeite... ZOEK AFWIJKENDE MENINGEN Als je over een onderwerp de mening van anderen vraagt, richt je dan niet alleen tot mensen die je eigen mening zullen bevestigen, maar zoek ook afwijkende standpunten. De confrontatie met kritiek verbreedt je blikveld en kan je op nieuwe ideeën brengen. WERKBOEK PEN EN PAPIER Vertrouw niet blind op je geheugen. Interessante mondelinge informatie of commentaar moet je liefst zo vlug mogelijk noteren. Zeker tijdens gesprekken en confrontaties zijn pen en papier, of een minidiscrecorder, onmisbaar. BASIS VOOR BEGELEIDING Na het invullen van de KiesWijzer is het verstandig contact op te nemen met een studieconsulent. Breng eventueel je KiesWijzer mee, die vormt een prima basis voor verdere begeleiding. Wat? Nee hoor, studieconsulenten zijn er niet alleen voor hopeloze gevallen. En ze dringen ook niets op. Iedere leerling die bij hen komt, krijgt gratis en vrijblijvend advies op maat. Ook jij! Waar kan je terecht voor studieadvies? > Richt je altijd eerst tot het Centrum voor leerlingenbegeleiding dat bij jouw school hoort. De medewerkers van dat centrum kennen je wellicht al wat beter en zijn er speciaal voor jou. Een groot voordeel is ook dat het Centrum voor leerlingenbegeleiding onafhankelijk is: het zal je geen bepaalde opleiding of instelling proberen te verkopen. > Verder kan je aankloppen bij het studiebegeleidingscentrum die deze KiesWijzer heeft uitgegeven: Vrije Universiteit Brussel - Studiebegeleidingscentrum Campus Etterbeek, Gebouw F - Pleinlaan Brussel Tel. +32 (0) begeleiding@vub.ac.be > Ook bij de diensten voor studieadvies van de andere Vlaamse universiteiten ben je van harte welkom (voor adressen en telefoonnummers, zie p. 57). 6 WEGWIJS

9 PLANNEN PLANNEN Bij studie- en beroepskeuze komt veel kijken. Het hele proces vergt de nodige tijd. Bedoeling van dit deel is dat je het gebruikt om de verschillende stappen in je keuze in de tijd te situeren.

10 PLANNEN

11 AGENDA Rome is niet op een dag gebouwd, en de KiesWijzer kan niet op een dag worden doorgenomen. Bij studie- en beroepskeuze komt veel kijken. Het hele proces vergt de nodige tijd. Bedoeling van het deel Agenda is dat je het gebruikt om de verschillende stappen in je keuze in de tijd te situeren. Het is de agenda van de KiesWijzer, waarin je van dag tot dag al je afspraken en de dingen die je moet doen kan noteren. De agenda loopt over drie schooljaren en is verdeeld in maanden. Het enige wat je nog moet doen, is de juiste dagen en de juiste boodschappen invullen. Best mogelijk overigens dat je geen drie jaar meer hebt om te beslissen wat je na het secundair onderwijs wil beginnen, maar dat zie je zelf wel. Plan echt je studie- en beroepskeuze. Bepaal voor jezelf een aantal deadlines en noteer ze in de agenda. Interessant is ook dat je verspreid over het deel Agenda een aantal tips vindt. Je wordt er bijvoorbeeld aan herinnerd wanneer de infobeurzen voor toekomstige studenten plaatsvinden. Hou rekening met die tips, ze helpen je tijdig in actie te komen. AGENDA 9

12 in deze kolom de dag invullen 20 SEPTEMBER OKTOBER NOVEMBER DECEMBER uur: klastitularis vragenlijst uit KiesWijzer geven met het verzoek deze in te vullen ter illustratie van het gebruik van de agenda deze fictieve boodschap Belangrijke boodschap voor leerlingen van het op twee na laatste jaar van het secundair onderwijs: stem je keuze van de richting die je wil volgen in de derde graad af op wat je later wil studeren. Zo vergroot je sterk je slaagkansen in het hoger onderwijs. 10 AGENDA

13 20 JANUARI FEBRUARI MAART APRIL Vooral in de loop van januari, februari en maart zijn er heel wat infobeurzen voor toekomstige studenten. De meeste worden door Centra voor leerlingenbegeleiding ingericht. In het Centrum voor leerlingenbegeleiding dat bij jouw school hoort, kan je er alle informatie over verkrijgen. AGENDA 11

14 20 MEI JUNI JULI AUGUSTUS Gespreid over de periode februari tot mei organiseren de meeste universiteiten en hogescholen infodagen en -namiddagen voor toekomstige studenten. Een uitstekende gelegenheid om ter plekke kennis te maken met het hoger onderwijs. In het geval van de Vrije Universiteit Brussel kan je colleges volgen en een kijkje nemen in de laboratoria, de centrale bibliotheek, de sportzalen, de sociale infrastructuur, Academisch centrum voor Taalonderwijs... Zowel groeps- als individuele bezoeken zijn mogelijk. Neem voor meer inlichtingen contact op met het Info punt Studenten van de Vrije Universiteit Brussel, telefoon: +32 (0) AGENDA

15 20 SEPTEMBER OKTOBER NOVEMBER DECEMBER AGENDA 13

16 20 JANUARI FEBRUARI MAART APRIL 14 AGENDA

17 20 MEI JUNI JULI AUGUSTUS AGENDA 15

18 20 SEPTEMBER OKTOBER NOVEMBER DECEMBER 16 AGENDA

19 20 JANUARI FEBRUARI MAART APRIL AGENDA 17

20 20 MEI JUNI JULI AUGUSTUS 1 Inschrijvingen aan de Vrije Universiteit Brussel zijn mogelijk vanaf begin juli. Neem voor meer precieze informatie contact op met het Infopunt Studenten, tel.: +32 (0) De Vrije Universiteit Brussel verhuurt meer dan duizend volledig ingerichte kamers, en dit tegen aantrekkelijke prijzen. Als je volgend jaar aan de Vrije Universiteit Brussel gaat studeren en je wil in aanmerking komen voor zo n kamer, dan kan je vanaf februari/maart een aanvraag indienen bij de Dienst Huisvesting, telefoon: +32 (0) AGENDA

21 KEN JEZELF KEN JEZELF Aandacht voor persoonlijke kenmerken en vaardigheden

22 KEN JEZELF

23 KEN JEZELF Elke verstandige studie- en beroepskeuze is gebaseerd op twee soorten informatie: enerzijds informatie over de brede waaier aan opleidingen en beroepen, anderzijds informatie over jezelf. Want je wil toch een opleiding en een beroep die bij je passen? In het deel Ken jezelf verzamel je bruikbare gegevens over je eigenste ik, en dit op vijf manieren: via een miniportret van jezelf via een onderzoek naar wie je bent als student, met aandacht voor de studieresultaten die je de voorbije jaren hebt behaald, de manier waarop je momenteel studeert en je houding tegenover studeren. via drie vragenlijsten over je vaardigheden, interesses en vrijetijdsbezigheden, waarbij je nagaat wat je allemaal kan. via een kleine check-up die je wijst op het verband tussen je gezondheid en je studie- en beroepsmogelijkheden. via een onderzoek naar de plaats die jij je werk in je latere leven wil geven. Het is absoluut noodzakelijk dat je een zo eerlijk mogelijk beeld geeft van jezelf. Iedereen heeft een aantal kwaliteiten, maar... niemand is perfect. Durf rond uit te komen voor je tekorten, want wat je ook gaat studeren of wat je later ook wordt, je hele persoon is er altijd bij betrokken. KEN JEZELF 21

24 EIGENSCHAPPEN MINIPORTRET VAN JEZELF Wat je allemaal kan studeren of worden, hangt voor een stuk af van wie je bent. Twee lukrake voorbeelden: als je niet over de nodige studiediscipline beschikt is een academische opleiding niets voor jou en met een groot organisatietalent ben je misschien in de wieg gelegd voor een managerscarrière. Hier vind je een reeks van eigenschappen. Duid telkens met een kruisje (x) in een van de hokjes van de schaal aan in welke mate je de eigenschap in kwestie denkt te bezitten. Dat kan gaan van absoluut niet (-) tot duidelijk wel (+). Noteer op de rechterpagina je commentaar (verduidelijkingen, nuanceringen, toevoegingen...). Illustreer de verschillende eigenschappen ook met concrete situaties uit je eigen leven. Mocht je bijvoorbeeld aanduiden dat je ijverig bent, zeg dan waaruit die ijver blijkt: Ik studeer gemiddeld drie uur per dag ofzo. Ik sta altijd met beide voeten op de grond Ik heb veel verbeelding Ik laat mij vaak leiden door mijn gevoel Ik ben slordig Ik ben vlot in de omgang Ik wil graag alles weten Ik ben erg beïnvloedbaar Ik ben snel afgeleid Ik doe vaak dingen zonder erbij na te denken 22 KEN JEZELF

25 COMMENTAAR KEN JEZELF 23

26 EIGENSCHAPPEN Ik ben altijd opgewekt Ik neem makkelijk beslissingen Ik hou mij aan afspraken Ik voel mij gauw verantwoordelijk Ik gedraag mij spontaan Ik ben vlug gekrenkt Ik sta graag in de kijker Ik ben recht voor de raap Ik cijfer mezelf altijd weg Ik zorg ervoor dat anderen op mij kunnen rekenen Ik plooi mij makkelijk naar anderen Ik heb veel originele ideeën Ik ben ijverig 24 KEN JEZELF

27 COMMENTAAR KEN JEZELF 25

28 EIGENSCHAPPEN Ik ben bescheiden Ik voel mij vaak dom Ik heb zin voor humor Ik ben leuk gezelschap Ik ben vooruitstrevend Ik ga conflicten uit de weg Ik ben graag onder de mensen Ik ben wantrouwig Ik heb veel zelfvertrouwen Ik ben zenuwachtig Ik neem graag initiatieven Ik kan alleen onder tijdsdruk presteren Ik spreek makkelijk onbekenden aan 26 KEN JEZELF

29 COMMENTAAR KEN JEZELF 27

30 EIGENSCHAPPEN Ik laat anderen uitpraten voor ik iets zeg Ik kan me vlot inleven in iemand anders Ik kan het goed zeggen Ik vind dat problemen er zijn om opgelost te worden Ik neem graag de leiding Ik kan goed organiseren Ik kan me soepel aanpassen aan verschillende situaties Ik werk snel en efficiënt Ik kan onder druk werken Ik hou ervan dat iemand me precies zegt wat ik moet doen Ik werk liefst in groepsverband Ik ben plichtbewust Ik heb veel zelfdiscipline 28 KEN JEZELF

31 COMMENTAAR KEN JEZELF 29

32 EIGENSCHAPPEN Ik doe altijd waar ik op dat moment zin in heb Zijn er nog andere eigenschappen die je het vermelden waard vindt? Voeg ze dan toe aan de lijst, mét commentaar. In het deel Bewaren vind je dezelfde lijst van eigenschappen opnieuw. Maak er fotokopieën van en vraag enkele mensen die jou goed kennen (vader, moeder, broers, zussen, vrienden, leraren...) een miniportret van jou samen te stellen. Noteer bovenaan de lijst telkens de naam van de persoon aan wie je hem geeft. Personen aan wie ik een miniportret van mijzelf heb gevraagd: Vergelijk de portretten die anderen van jou hebben samengesteld met je eigen portret. Noteer de verschillen én de conclusies die je uit die verschillen trekt. Je kan je eigen portret ook aan anderen laten zien, maar alleen als je dat zelf wil. Dit is jouw KiesWijzer. 30 KEN JEZELF

33 COMMENTAAR BEKIJK NOG EENS HET MINIPORTRET of liever: de miniportretten, van jezelf. Maak er een samenvatting van en zeg welke soorten opleidingen en beroepen volgens jou het best bij je passen. Mijn miniportret in enkele lijnen: Opleidingen en beroepen die volgens mij bij mij passen: KEN JEZELF 31

34 DE KUNST VAN HET STUDEREN Een opleiding in het hoger onderwijs kan heel boeiend zijn, maar kost ook flink wat inspanningen. Je moet grote hoeveelheden leerstof verwerken en vrijwel alle examens zijn op twee grote examenperioden geconcentreerd. Niet verdrinken in de zee van vrijheid die je in het hoger onderwijs geniet, maar vanaf het begin van het jaar hard en regelmatig werken, dat is de boodschap. Studenten die tot net voor de blokperiode swingen en fuiven dan gauw enkele dagen blokken en met brio slagen? Ze bestaan, maar ze zijn net zo dun gezaaid als Lottomiljonairs... Natuurlijk hoort er nog leven na en naast het leren te zijn. Een efficiënte studiemethode helpt je een gezond evenwicht te vinden tussen inspanning en ontspanning. Overigens is het niet ongewoon dat nieuwe studenten van het hoger onderwijs nog niet over de juiste studieaanpak beschikken, maar ze moeten zich die wel zo vlug mogelijk eigen maken (zie p. 69). STUDIEKEUZE Op de volgende pagina s wordt gepeild naar je studieresultaten, je studiemethode en je studiehouding. Drie elementen die in belangrijke mate je slaagkans in het hoger onderwijs bepalen. Op basis van de informatie die je op die manier verzamelt, kan je een meer gerichte studiekeuze maken en ook preciezer inschatten of je je studiemethode niet moet bijsturen. Het ontwikkelen van een goede studiemethode is vooral een kwestie van gewoontevorming, en slechte gewoonten worden liefst zo snel mogelijk aangepakt (zie. p. 69). 32 KEN JEZELF

35 STUDIERESULTATEN Hieronder vind je negen lege grafieken. Bedoeling is dat je ze van lijnen voorziet die globaal weergeven hoe je studieresultaten de voorbije jaren zijn geëvolueerd. In de grafieken waar de naam van een groep van vakken bijhoort (bijvoorbeeld Talen), trek je ofwel één lijn die je gemiddelde voor die groep van vakken weergeeft, ofwel meerdere lijnen die ieder je resultaten voor één vak van de groep weergeven (bijvoorbeeld een lijn Frans, een lijn Engels en een lijn Duits). Als je dat laatste doet, gebruik dan voor elke lijn een andere kleur en noteer ook welk vak bij welke kleur hoort. Twee grafieken zijn niet van een naam voorzien. Kies zelf van welke vakken je hier je studieresultaten grafisch wil weergeven. WISKUNDE zeer goed goed matig zwak zeer zwak WETENSCHAPPELIJKE VAKKEN 3 jaar geleden 2 jaar geleden 1 jaar geleden nu zeer goed goed matig zwak zeer zwak 3 jaar geleden 2 jaar geleden 1 jaar geleden nu TECHNISCHE VAKKEN zeer goed goed matig zwak zeer zwak 3 jaar geleden 2 jaar geleden 1 jaar geleden nu KEN JEZELF 33

36 TALEN zeer goed goed matig zwak zeer zwak CREATIEVE VAKKEN 3 jaar geleden 2 jaar geleden 1 jaar geleden nu zeer goed goed matig zwak zeer zwak 3 jaar geleden 2 jaar geleden 1 jaar geleden nu MAATSCHAPPIJVAKKEN zeer goed goed matig zwak zeer zwak SPORT 3 jaar geleden 2 jaar geleden 1 jaar geleden nu zeer goed goed matig zwak zeer zwak 3 jaar geleden 2 jaar geleden 1 jaar geleden nu 34 KEN JEZELF

37 zeer goed goed matig zwak zeer zwak 3 jaar geleden 2 jaar geleden 1 jaar geleden nu 3 jaar geleden 2 jaar geleden 1 jaar geleden nu zeer goed goed matig zwak zeer zwak STUDIERESULTATEN Dezelfde lijst van negen grafieken vind je ook in het deel Bewaren. Vul die tweede lijst pas in nadat je er een of meer fotokopieën van hebt gemaakt, zo speel je op veilig. Hoe verklaar je de evolutie van je studieresultaten zoals je die net hebt weergegeven? In welke mate hebben bepaalde ervaringen, gebeurtenissen, leraren, persoonlijke kwaliteiten of tekortkomingen een rol gespeeld? Schenk vooral aandacht aan de ups en downs in de grafieken. KEN JEZELF 35

38 VERWACHTINGEN Wat verwacht je van je studieresultaten in de toekomst? Hoe realistisch, hoe betrouwbaar zijn die verwachtingen? STUDIEMETHODE EN STUDIEHOUDING Beantwoord de volgende vragen eerlijk en zorgvuldig, zo leer je wie je bent als student. ALGEMEEN Vind je studeren leuk? Ben je bereid nog vele jaren te studeren? Zou je het erg vinden altijd met dezelfde soort leerstof bezig te zijn, bijvoorbeeld talen? 36 KEN JEZELF

39 Denk je dat je je studiemethode zal moeten veranderen als je verder studeert? Wat betekent (verder) studeren voor jou? Ben je vlug afgeleid als je studeert? Vind je dat je op een doeltreffende manier studeert? VERBANDEN LEGGEN EN STRUCTUREREN Bekijk je voor je begint te studeren eerst het geheel? Als je een opdracht krijgt, begin je dan onmiddellijk bij het begin om geen tijd te verliezen? Heb je moeite met het instuderen van grote brokken leerstof? KEN JEZELF 37

40 Ben je gewend leerstof te structureren? Op welke manier doe je dat? Maak je regelmatig samenvattingen? Maak je regelmatig schema s? Probeer je de dingen die je hebt geleerd met elkaar in verband te brengen? GRONDIG STUDEREN Hoef je alles maar één keer te lezen om het te kennen? Leer je wat je niet begrijpt uit het hoofd? Ben je al tevreden met een globale kennis van de leerstof? 38 KEN JEZELF

41 Vind je details belangrijk? Begin je pas aan een volgend onderdeel van de leerstof als je het vorige in detail kent? Als je bepaalde dingen niet begrijpt, zoek je ze dan op? Heb je moeite met grondig en nauwkeurig studeren? Probeer je tijdens het studeren zelf voorbeelden te zoeken? VAN BUITEN LEREN EN HERHALEN Herhaal je de leerstof af en toe? Leer je formules gewoon van buiten? Herhaal je tijdens het studeren de leerstof in je eigen woorden? KEN JEZELF 39

42 OEFENEN Analyseer je de gegevens voor je aan een oefening begint? Bekijk je, als dat kan, eerst de juiste antwoorden van de oefeningen voor je zelf begint te rekenen of te zoeken? Controleer je de antwoorden die je vindt op mogelijke fouten? PLANNEN EN TIJD BEHEREN Maak je een planning vooraleer je begint te studeren? Hoe lang studeer je gemiddeld per dag? Moet je voor de examens meestal nog hard studeren om achterstanden in te halen? Las je pauzes in tijdens het studeren? 40 KEN JEZELF

43 Valt het je zwaar na een studiepauze opnieuw te beginnen? Heb je de neiging het studeren steeds weer uit te stellen? Heb je moeite je aan een planning te houden? EXAMENS Heeft het naderen van de examens een verlammend of een stimulerend effect op jou? Heb je tijdens de examenperiode last van hoofdpijn, buikpijn, slaapklachten? In welke mate? In het deel Bewaren vind je dezelfde vragenlijst nog een keer. Laat die tweede lijst beantwoorden door iemand die jou goed kent. Je moeder, je vader, een vriend, een vriendin... Of beter nog: fotokopieer de lijst en geef hem aan verscheidene mensen uit je omgeving. Hoe meer meningen, hoe meer vreugd! Vermeld op elke lijst die je uitdeelt de naam van de persoon aan wie je hem geeft. Voor alle duidelijkheid: de je in de vragenlijst slaat altijd op jou, de andere invullers moeten de vragen vanuit hun kennis van jou beantwoorden. Vergelijk de ontvangen antwoorden telkens zorgvuldig met die van jezelf en let vooral op mogelijke verschillen. Een ander oordeel werpt soms een ander licht op de zaak... Het kan interessant zijn je eigen antwoorden door anderen te laten lezen, maar alleen jij beslist of je dat wil laten doen. KEN JEZELF 41

44 STUDIEMETHODE EN STUDIEHOUDING Je hebt flink wat informatie verzameld over je studiemethode en je studiehouding. Maak nu per onderdeel van de vragenlijst een bondige samenvatting. Zo bekom je een duidelijk profiel van jezelf als student. ALGEMEEN VERBANDEN LEGGEN EN STRUCTUREREN GRONDIG STUDEREN VAN BUITEN LEREN EN HERHALEN OEFENEN PLANNEN EN TIJD BEHEREN EXAMENS 42 KEN JEZELF

45 SPREKEN MET STUDENTEN Je kent ongetwijfeld wel enkele studenten die met succes een opleiding volgen in het hoger onderwijs. Vraag hen eens naar hun ervaringen aan de universiteit of hogeschool. Welke problemen hebben zij gehad met de overgang van het middelbaar naar het hoger onderwijs? Hoe reageren ze op de grote studiedruk? Hebben ze nog voldoende vrije tijd? Wat vinden ze leuk en wat vinden ze vervelend aan het studentenleven? Hoe bereiden ze zich voor op de examens?... Blijf wel kritisch: niet alle studenten geven betrouwbare informatie over hun studie-ervaringen. Sommigen hebben de neigingen hun inspanningen extra in de verf te zetten en stellen alles erger voor dan dat het is. Anderen willen je dan weer overtuigen van hun genialiteit door te doen alsof verder studeren ontzettend meevalt. Maak van ieder gesprek een schriftelijk verslag en stop het in het deel Bewaren. Noteer ook kort wat je uit de gesprekken hebt opgestoken over jezelf en studeren. Studenten uit het hoger onderwijs waarmee ik heb gesproken (vermeld naast hun naam ook hun opleiding): STUDEREN AAN DE UNIVERSITEIT: EEN FULL-TIME JOB Binnen jouw programma zal je merken dat het ene vak omvangrijker is dan het andere. Als je de studiepunten gaat omzetten naar studietijd dan ontdek je al gauw dat je uitkomt op een studietijd van gemiddeld 38 tot 46 uur per week. Ja, met inbegrip van de lessen, maar zonder de tijd die je achter je bureau aan dagdromen of koffiedrinken spendeert En natuurlijk werd er bij de berekening ook van uitgegaan dat je geen moment verspilt door op een inefficiënte manier te studeren Hoeveel uur per week moeten arbeiders en bedienden ook weer werken? EEN FULL-TIME JOB KEN JEZELF 43

46 WAT KAN JIJ ALLEMAAL? Hier drie vragenlijsten over vaardigheden en interesses die niet, of toch niet noodzakelijk, via de school worden ontwikkeld. Op het eerste zicht lijkt het misschien vooral om bijzaken te gaan, maar in het latere leven kunnen sommige daarvan echte hoofdzaken worden. Je kan met tien vingers typen? Mooi meegenomen als je later vertaler of journalist mocht worden. Je spreekt vlot Spaans? Wie weet zal je daar ooit nog eens een droomjob in Argentinië aan te danken hebben. TALEN Volgende tabel inventariseert je talenkennis. Put bij het invullen ervan uit deze vijf termen: zeer goed goed matig zwak zeer zwak Talen die je volstrekt niet kent, doorstreep je gewoon. Let op: je kan zelf nog enkele talen aan de tabel toevoegen. Verstaan Spreken Schrijven Nederlands Frans Engels Duits Spaans Italiaans Hoe moeilijk of hoe makkelijk leer je talen aan? Durf je talen die je slecht beheerst toch te spreken? 44 KEN JEZELF

47 Spreek je vaak andere talen dan Nederlands? Welke talen wil je nog leren? In welke talen wil je beter worden? INTERESSES EN VRIJE TIJD Volg je de actualiteit op de voet? In welke muziek ben je geïnteresseerd? Van welke films hou je? Welke boeken lees je? Welke andere vormen van cultuur boeien je (beeldende kunst, toneel, ballet...)? KEN JEZELF 45

48 WAT KAN JE ALLEMAAL? Van welke sporten hou je? Welke sporten beoefen je zelf en hoe goed ben je daarin? Hou je van knutselwerk? Hou je van handwerk? Welke verzamelingen heb je (pins, mineralen, postzegels...)? Van welke (jeugd)verenigingen ben je lid? Welke opleidingen of cursussen volg je buiten de schooluren? Welke andere interesses en vrijetijdsbezigheden heb je? 46 KEN JEZELF

49 PRAKTISCHE VAARDIGHEDEN Geef minstens vijf vaardigheden waar je goed in bent (bromfietsen herstellen, koken...) Hoe goed kan je typen? Hoe vlot kan je met de computer overweg? Hoe zit het met je technische vaardigheden? Heb je schrijftalent? Heb je tekentalent? Ben je creatief? Vind je het leuk dingen te organiseren? KEN JEZELF 47

50 HERLEES AANDACHTIG JE ANTWOORDEN OP DE DRIE VOORGAANDE VRAGENLIJSTEN en ga na welke opleidingen en beroepen bij je vaardigheden, interesses en vrijetijdsbezigheden aansluiten. Overweeg ook of je van sommige hobby s je beroep zou willen maken. Je zal in elk geval moeten kiezen. Stel dat je piano speelt, wil je die activiteit dan later als hobby voortzetten, er radicaal mee ophouden of zou je graag naar het conservatorium gaan om tot een professioneel musicus te worden opgeleid? Schrijf zonder schroom alle dromen en wensen op die je in dit verband hebt. OP JE GEZONDHEID! Of je geschikt bent voor een bepaalde opleiding of beroep hangt niet alleen van je intellectuele capaciteiten af. Een gezond lichaam speelt meer dan eens ook een belangrijke rol. Jammer en onrechtvaardig, maar het is niet anders. Je bent suikerziek? Dan kan je geen piloot of brandweerman worden. Je hebt een zwakke stem of je kan niet lang staan? Denk dan twee keer na voor je voor een loopbaan in het onderwijs kiest. Je bent kleurenblind? Dat zou weleens een onoverkomelijke hindernis kunnen zijn als je grafisch vormgever wil worden. Ga bij jezelf na welke grote of kleine fysieke problemen je eventueel hebt. Ben je vaak ziek? Hoor en zie je goed? Hoe zit het met je conditie en uithoudingsvermogen? Heb je een handicap? Lijd je aan een chronische ziekte? Heb je last van hoofdpijn, moeheid, rugklachten? Bekijk ook of sommige van je toekomstdromen om lichamelijke redenen misschien niet kunnen uitkomen. Natuurlijk moet je ook weer niet van elk fysiek tekort meteen een drama maken. Best mogelijk dat het niet in het minst je plannen dwarsboomt. En verder: zelfs voor mensen met ernstige lichamelijke problemen zijn er boeiende studie- en beroepsmogelijkheden. 48 KEN JEZELF

51 WERK EN LEVEN Een beroep is meer dan een beroep. Een beroep betekent ook een bepaald inkomen, een bepaalde status, een bepaalde tijdsindeling en een bepaalde levensstijl. Het loont de moeite goed na te denken over de plaats die jij je werk in je leven wil geven. Een beroep dat je op zich heel interessant vindt, past misschien niet bij de manier waarop jij je bestaan wil inrichten (partner, kinderen, vrije tijd...) en dan is het wellicht niets voor jou. Of nog: er moet een evenwicht zijn tussen het professionele leven en het privéleven dat je later wil leiden. KIES VOOR JEZELF EENS TWEE MODELBEROEPEN en zet er je gedachten over op papier. Vertel in telegramstijl maar met de nodige details je dromen over die beroepen en het bijbehorende leven. (Stop beide teksten in het deel Bewaren, dan heb je ze altijd bij de hand.) Je bent klaar met de opdracht? Geef dan in de volgende tabellen per modelberoep je reacties op enkele trefwoorden. Licht toe in welke mate je verwachtingen inzake inkomen, stress en dergelijke een rol hebben gespeeld bij je keuze van deze modelberoepen. Zo krijg je een scherper zicht op de elementen die voor jou doorslaggevend zijn bij de beroepskeuze in het algemeen. Je kan ook zelf nog twee trefwoorden, mét uitleg, aan de tabel toevoegen. MODELBEROEP Privéleven KEN JEZELF 49

52 50 KEN JEZELF Privéleven

53 STUDEREN Weet ik alles over verder studeren? Welke opleidingen liggen mij? WEET IK ALLES OVER VERDER STUDEREN? WELKE OPLEIDINGEN LIGGEN MIJ? WERKEN Weet ik alles over werken? Welke beroepen liggen mij? WEET IK ALLES OVER WERKEN? STUDEREN WERKEN WELKE BEROEPEN LIGGEN MIJ?

54 STUDEREN WERKEN

55 WEET IK ALLES OVER VERDER STUDEREN? HET BELANG VAN EEN GOEDE VOORBEREIDING Hoewel je met een diploma van hoger secundair onderwijs in theorie alle richtingen uit kan in het hoger onderwijs, wordt in de praktijk voor heel wat opleidingen een specifieke voorkennis verondersteld. Zo is een stevige basis wiskunde meer dan wenselijk als je een exact-wetenschappelijke opleiding wil volgen. En wie klassieke talen wil studeren, moet minstens Latijn kennen. In enkele gevallen, bijvoorbeeld als je arts of tandarts wil worden, moet je ook nog slagen voor een toelatingsexamen. Het is dan ook belangrijk in het secundair onderwijs, en vooral in de derde graad, een richting te volgen die aansluit bij je verdere studieplannen. Dat maakt alles een stuk makkelijker. Goed om weten: verscheidene universiteiten en hogescholen bieden je de mogelijkheid om via brochures en ander materiaal voor jezelf na te gaan of je de nodige voorkennis bezit. Binnen het Studiebegeleidingscentrum Campus Etterbeek vind je onder meer een zelfevaluatiepaketten wetenschappen. Het laat je toe voor een aantal opleidingen onder andere je wiskundige voorkennis te toetsen en mogelijke lacunes op te sporen. Die lacunes kan je dan eventueel wegwerken door een brugcursus te volgen. Neem voor meer inlichtingen contact op met het Studiebegeleidingscentrum van de Vrije Universiteit Brussel, telefoon: +32 (0) Verder organiseert de Vrije Universiteit Brussel tal van voorbereidende activiteiten, waaronder brug- en introductiecursussen in september. Een greep uit het aanbod: wiskunde, natuurkunde, scheikunde. Een volledig overzicht vind je in de folder voorbereidingsactiviteiten te verkrijgen bij het Infopunt Studenten, telefoon: +32 (0) Tijdens de brugcursussen of in het begin van het academiejaar worden voor sommige opleidingen voorkennistoetsen afgenomen. De resultaten ervan tellen niet mee voor de examencijfers, maar geven je een indruk van de mate waarin je de vereiste voorkennis beheerst. Heb je nog vragen over voorkennis en voorbereiding? Je kan hiervoor terecht in het Studiebegeleidingscentrum. Meer informatie? Geef hen een seintje op +32 (0) STUDEREN 53

56 SOMS MOET JE VOORAL AAN JEZELF DENKEN AAN JOU DE KEUZE Bij het kiezen van een opleiding, bijvoorbeeld. Tegen je zin rechten of logopedie studeren alleen maar omdat je omgeving dat absoluut iets voor jou vindt? Met een beetje pech heb je daar je leven lang spijt van... Je keuze voor een opleiding helemaal afstemmen op de situatie op de arbeidsmarkt houdt ook risico s in. Best mogelijk dat die situatie op het moment dat je afstudeert drastisch is veranderd... Natuurlijk doe je er goed aan bij je studiekeuze rekening te houden met praktische overwegingen en de mening van anderen. Maar uiteindelijk hoort wat jij wil doorslaggevend te zijn. Vertrek in de eerste plaats van je eigen voorkeuren en kwaliteiten. Over kwaliteiten gesproken: bij het kiezen van een opleiding is de factor haalbaarheid belangrijk. Denk je de opleiding van je dromen aan te kunnen? Grijp je misschien te hoog of juist te laag? Praat hierover met een CLB-medewerker, je leraren, je ouders... Luister aandachtig naar ze, maar laat je niet te vlug afschrikken. En vooral: kies altijd een opleiding die bij je past. DRIE SOORTEN HOGER ONDERWIJS ACADEMISCH ONDERWIJS Universiteiten houden zich bezig met wetenschap en dat in de ruimste zin. Ze doen aan wetenschappelijk onderzoek, ze verzorgen wetenschappelijke opleidingen en ze passen wetenschappelijke kennis toe in dienst van de maatschappij. Een academische opleiding # bestaat uit drie bachelorjaren en afhankelijk van de studierichting één tot drie masterjaren. Na zo n opleiding is het nog mogelijk te doctoreren, opleidingen te volgen in het kader van permanente vorming of opleidingen te volgen die leiden tot een postgraduaat getuigschrift. Bachelor 3 jaar of 180 studiepunten Master 1 tot 3 jaar of min. 60 studiepunten Studeren kan ook veel meer zijn dan een middel om een diploma te halen. Waarom zou je het niet als een volwaardige periode van je leven opvatten? Vormend. Verrijkend. Verrukkelijk. Zo maak je van de tijd waarin je student bent in één klap de tijd van je leven. Doctoraat Master na Master Permanente vorming Postgraduaat getuigschrift Een academische opleiding brengt je heel wat bruikbaars bij: - een wetenschappelijke houding, gekenmerkt door een gezonde kritische ingesteldheid; - een degelijke kennis van het gekozen vakgebied; - een brede achtergrondkennis; - het vermogen om op een persoonlijke en zelfstandige manier verantwoordelijkheid te nemen in je werkdomein. #De opleidingen georganiseerd door universiteiten worden academische opleidingen genoemd. 54 STUDEREN

57 DE VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL De Vrije Universiteit Brussel is een jonge, eigentijdse en onafhankelijke universiteit. Alle studenten, ongeacht hun levensopvatting, zijn er welkom. Momenteel telt de Vrije Universiteit Brussel ongeveer studenten, gespreid over beide campussen, Jette en Etterbeek. De meeste studenten lopen college op de Campus Etterbeek. Er zijn maar enkele uitzonderingen. De studenten in de medische richtingen studeren op de campus Jette, waar ook het Universitair Ziekenhuis van de Vrije Universiteit Brussel staat. Als de grootste Vlaamse universiteit van Brussel heeft de Vrije Universiteit Brussel veel te bieden. Hier een kort overzicht, op sommige punten ervan wordt elders in de KiesWijzer dieper ingegaan. Onderwijs De Vrije Universiteit Brussel benadert het ideaal van een complete universiteit. Er zijn maar een paar academische opleidingen die je er niet kan volgen. (Voor een opsomming van al haar opleidingen, zie p.60.) Veel aandacht gaat naar de begeleiding van eerstejaarsstudenten, die onder meer gebruik kunnen maken van het Studiebegeleidingscentrum om de leerstof te verwerken. Voortdurend wordt onderzoek verricht om tot een betere begeleiding te komen en zo de slaagkansen van de studenten te vergroten. Belangrijk is verder de psychosociale hulp en de individuele studiebegeleiding waar elke Vrije Universiteit Brussel-student een beroep op kan doen. De kwaliteit van het onderwijs wordt nauwgezet in het oog gehouden. Met de rechtstreekse medewerking van alle studenten worden de colleges en practica regelmatig beoordeeld. De resultaten worden doorgespeeld aan de docenten, zodat deze er rekening mee kunnen houden. Veel colleges en alle practica vinden plaats in kleine groepen, wat de drempel tussen student en docent verlaagt en het onderwijs een persoonlijke toets geeft. Onderzoek De Vrije Universiteit Brussel wordt dikwijls een researchuniversiteit genoemd. Wetenschappelijk onderzoek bekleedt er inderdaad een vooraanstaande plaats. Enkele van de vele speerpunten: - De Faculteit Wetenschappen is rechtstreeks betrokken bij verscheidene experimenten in verband met elementaire deeltjes en werkt hiervoor onder andere samen met de ULB, de UIA en CERN in Zwitserland. - De groep menswetenschappen van de Vrije Universiteit Brussel bestudeert de Brusselse taaltoestanden vanuit verschillende invalshoeken: taalkundig, sociaal-historisch... - De Faculteit Ingenieurswetenschappen verkent de concrete mogelijkheden van elektrisch transport. - Op de campus Jette wordt gesleuteld aan een revolutionaire techniek om suikerziekte te genezen. Ook mogelijke toekomstige studenten zoals jij worden enthousiast begeleid. De Vrije Universiteit Brussel verstrekt aan iedereen die dat vraagt informatie over haar academische opleidingen en organiseert ook tal van onthaalactiviteiten (infodagen, brugcursussen...). Interesse? Neem dan contact op met het Studiebegeleidingscentrum, telefoon: +32 (0) , of met het Infopunt Studenten, telefoon: +32 (0) STUDEREN 55

58 Infrastructuur Meer dan een school wil een universiteit een leefgemeenschap zijn. De Vrije Universiteit Brussel heeft een veelzijdige infrastructuur, die ook toegankelijk is voor mensen met een handicap. Restaurants. Cafetaria s. Een moderne centrale bibliotheek. Meer dan duizend comfortabel ingerichte studentenkamers en -flats. Drie centra voor medische en psychologische hulp. Een polyvalente feestzaal. Uitgebreide sportvoorzieningen met onder andere een atletiekpiste en een overdekt zwembad. Je vindt het er allemaal. Filosofie Trouw aan haar onafhankelijke positie kiest de Vrije Universiteit Brussel consequent voor vrij onderzoek, onderzoek dat zich alleen aan de feiten onderwerpt. Belangrijk is verder dat voor de Vrije Universiteit Brussel de mens op de eerste plaats komt. Iedereen, en zeker ook de student, wordt er ernstig genomen. Dat laatste blijkt onder andere uit de actieve rol die de studenten spelen in alle beleidsorganen van de Vrije Universiteit Brussel. Zo wordt het beheer van de studentenvoorzieningen waargenomen door de Sociale Raad, waarvan de voorzitter altijd een student is en waarin minstens de helft van de zetels door studenten wordt bezet. Naast het academisch onderwijs aan de universiteiten heb je ook opleidingen binnen het hoger onderwijs buiten de universiteit met daarin twee types: het hoger professioneel onderwijs en het hoger kunstonderwijs. ACADEMISCHE OPLEIDINGEN: HET HOGER KUNSTONDERWIJS EN DE HOGERE ZEEVAARTSCHOOL HOGER PROFESSIONEEL ONDERWIJS De klemtoon bij deze opleidingen ligt op het bijbrengen van praktische beroepsvaardigheden. Vandaar dat stages en/of practica al vroeg in deze opleidingen een belangrijke plaats krijgen naast algemeen vormende en theoretische cursussen. Mensen met een diploma behaald buiten de universiteit en die verder willen studeren aan de universiteit, kunnen voor sommige opleidingen een verkort programma of schakelprogramma volgen. 56 STUDEREN

59 INFORMATIE VERZAMELEN OVER OPLEIDINGEN Van pagina 60 tot 65 vind je een waaier van opleidingen die je in het verlengde van je middelbare studie kan volgen. Bekijk het aanbod aandachtig, zelfs als je al vrij goed weet wat je gaat studeren. Ongetwijfeld zijn verscheidene opleidingen nieuw voor je. Het is dus altijd mogelijk dat je ontdekkingen doet. Als de benaming van een opleiding niet duidelijk is, raadpleeg dan je vrienden, website, je leraren vul zelf maar in. Met een kleine inspanning verdwijnt de mist wel. Wie weet schuilt uitgerekend achter een vreemde benaming zoals topografie, nautische wetenschappen, podologie of agogische wetenschappen de geknipte opleiding voor jou. Noteer de opleidingen die je interesseren en zoek er meer informatie over. Stap bijvoorbeeld naar het Centrum voor leerlingenbegeleiding dat bij jouw school hoort. De overzichtelijke informatheek van dat centrum bevat een schat van gegevens over alle opleidingen van het hoger onderwijs. Je kan er ongehinderd opzoekingen doen, gebruik makend van onder andere computerprogramma s, folders, tijdschriften en naslagwerken. Ook over de infobeurzen voor toekomstige studenten die verspreid over Vlaanderen worden georganiseerd en de info- en opendeurdagen van universiteiten en hogescholen kan je in het Centrum voor leerlingenbegeleiding meer inlichtingen verkrijgen. Je hebt nog vragen over opleidingen? Een deskundige medewerker zal je graag helpen. Een vertrouwelijk gesprek over je studiekeuze is ook mogelijk, want het Centrum voor leerlingenbegeleiding legt zich toe op studieadvies in de ruimste zin. Voor een overzicht van alle opleidingen in Vlaanderen kan je terecht op de volgende websites: Voor informatie over academische opleidingen kan je je ook richten tot de diensten voor studieadvies van de Vlaamse universiteiten. Dit zijn de adressen en telefoonnummers: NIEUW Recent werden de academische opleidingen ingrijpend gewijzigd. Meer dan vroeger kan het programma van een zelfde opleiding van universiteit tot universiteit verschillen. Ook wat het aansluiten van de ene opleiding op de andere betreft, werden veranderingen doorgevoerd. Een extra reden om je grondig te informeren. Vrije Universiteit Brussel Pleinlaan Brussel Tel. +32 (0) Hogeschool-Universiteit Brussel (HUB) Stormstraat Brussel Tel. +32 (0) Universiteit Antwerpen Studenten Informatie Punt Stadscampus gebouw E Hoek Grote Kauwenberg-Vekestraat 2000 Antwerpen Tel.+32 (0) Universiteit Gent (UG) Sint-Pietersplein Gent Tel. +32 (0) Katholieke Universiteit Leuven (KUL) Naamsestraat Leuven Tel. +32 (0) Universiteit Hasselt Universitaire Campus 3590 Diepenbeek Tel. +32 (0) http: // STUDEREN 57

60 WAAR GEBEURD! HET VERHAAL VAN WERNER Je weet niet waaraan je begint, hadden zijn ouders en zijn beste vrienden hem gewaarschuwd. En inderdaad, bio-ingenieur was een zware studie en op de middelbare school had hij nooit uitgeblonken in exacte vakken. Maar toch wilde Werner het erop wagen. Dagelijks hoorde je van milieuvervuiling en hongersnood, en voor die problemen kon hij als bioingenieur misschien mee oplossingen bedenken... Al vanaf de eerste maand liep het fout. Het tempo van de professoren lag veels te hoog en de berg wis-, natuur- en scheikunde was veels te steil. Maar kon hij nog terug? Eerst je eigen zin doorzetten, en dan na enkele weken al opgeven? Nee, hij zou zich niet belachelijk maken. Zijn moeder wist tactvol een ramp te voorkomen. Dat slechte humeur van Werner, zijn ongewone nervositeit en zijn ontwijkende Mmmm als ze vroeg hoe het met zijn studie ging, wekten haar argwaan. En dus sprak ze met hem. Ze vertelde dat toen ze twintig jaar eerder Werners vader had leren kennen, ze op het punt had gestaan te huwen met een andere man. Alles was al geregeld. Toch heb ik die vaste relatie toen verbroken en voor je pa gekozen. Ik schaamde me dood, maar ik heb er nog geen moment spijt van gehad. Ik voelde dat ik de juiste beslissing nam. Na nog twee dagen piekeren en moed verzamelen trok Werner naar de dienst voor studieadvies van de universiteit en een week later werd hij student in de politieke en sociale wetenschappen. Dat hij met anderhalve maand achterstand aan zijn nieuwe opleiding begon, was vervelend maar gelukkig niet onoverkomelijk. Werner slaagde in eerste zit en de drie volgende jaren zelfs met onderscheiding. Vandaag doet hij als socioloog onderzoek naar kansarmoede. Dit werk bevalt mij en zo bouw ik toch nog mee aan een betere maatschappij... Of hij zijn eerste studiekeuze betreurt? Ach, ik heb geen jaar verloren en ik kan mij niets verwijten. Je weet nooit helemaal waaraan je begint. 58 STUDEREN

61 EEN GEWAARSCHUWD MENS... Waarschijnlijk ben je er reeds van overtuigd dat het verkrijgen van informatie een belangrijk deel is binnen je keuzeproces. Het is dan ook interessant om goed voorbereid naar deze informatiemomenten (SID-in beurzen, infodagen...) te gaan. We geven je alvast de kans om enkele vragen te noteren. Hoe dichter je bij je keuze komt, hoe specifieker je vragen zullen zijn. OPLEIDING: Welke vragen mag ik zeker niet vergeten stellen? OPLEIDING: Welke vragen mag ik zeker niet vergeten stellen? STUDEREN 59

62 OPLEIDINGEN VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL Het opleidingenpakket van de Vrije Universiteit Brussel is breed en gevarieerd. Toch omvat het Vrije Universiteit Brussel-aanbod niet alles. Voor dierenarts en nog enkele opleidingen moet je aan een andere universiteit zijn. De Vrije Universiteit Brussel biedt de volgende bachelors en initiële masteropleidingen aan: Economische en toegepaste economische wetenschappen Bachelor en master in de toegepaste economische wetenschappen: handelingenieur Bachelor en master in de toegepaste economische wetenschappen Master in bedrijfskunde Master in Management Science Master of Management Master in business and technology Medische en paramedische wetenschappen Bachelor en master in de revalidatiewetenschappen en de kinesitherapie Bachelor en master in de lichamelijke opvoeding en de bewegingswetenschappen Bachelor en master in de geneeskunde Bachelor in de farmaceutische wetenschappen Master in de farmaceutische zorg Master in de geneesmiddelenontwikkeling Bachelor en master in de biomedische wetenschappen Master in het management en het beleid van de gezondheidszorg Master in het management, zorg en beleid in de gerontologie Politieke en sociale wetenschappen Bachelor en master in de communicatiewetenschappen Bachelor en master in de sociologie Bachelor en master in de politieke wetenschappen Master in communication studies Psychologie en educatiewetenschappen Bachelor en master in de agogische wetenschappen Bachelor en master in de psychologie Master in educational sciences Rechten, criminologische wetenschappen Bachelor en master in de rechten Bachelor en master in de criminologische wetenschappen Taal- en letterkunde, geschiedenis, archeologie en kunstwetenschappen Bachelor in de taal- en letterkunde: 2 talen (Frans, Spaans, Italiaans, Nederlands, Engels, Duits) Master in de taal- en letterkunde: ten minste één taal te kiezen uit de Romaanse talen of de Germaanse talen Bachelor en master in de geschiedenis Bachelor en master in de kunstwetenschappen en de archeologie Bachelor in de toegepaste taalkunde Master in het vertalen Master in het tolken Master in de journalistiek 60 STUDEREN

63 Toegepaste biologische wetenschappen Bachelor in de bio-ingenieurswetenschappen Master in de bio-ingenieurswetenschappen: cel-en genbiotechologie Master in de bio-ingenieurswetenschappen: chemie en bioprocestechnologie Toegepaste wetenschappen Bachelor in de ingenieurswetenschappen Bachelor en master in de ingenieurswetenschappen: architectuur Master in de ingenieurswetenschappen: bouwkunde Master in de ingenieurswetenschappen: werktuigkunde-elektrotechniek Master in de ingenieurswetenschappen: biomedische ingenieurstechnieken Master in de ingenieurswetenschappen: chemie en materialen Master in de ingenieurswetenschappen: elektronica en informatietechnologie Master electronics and information technology engineering Master water resources engineering Master of biomedical engineering Master in de ingenieurswetenschappen: fotonica Master in photonics engineering Master physical land resources Master in de ingenieurswetenschappen: computerwetenschappen Master of applied sciences and engineering: computer science Master of applied sciences and engineering: applied computer science Master in de ingenieurswetenschappen: toegepaste computerwetenschappen Master of applied sciences and engineering: architectural engineering Master of applied sciences and engineering: chemical and materials engineering Master of applied sciences and engineering: civil engineering Master of applied sciences and engineering: electromechanical engineering Bachelor in de industriële wetenschappen Master in de industriële wetenschappen: elektronica-ict Master in de industriële wetenschappen: elektromechanica Wetenschappen Bachelor en master in de biologie Master of Biology Bachelor en master in de geografie Bachelor in de computerwetenschappen Master in de toegepaste informatica Bachelor en master in de chemie Bachelor en master in de fysica & sterrenkunde Bachelor en master in de wiskunde Master of biomolecular sciences Master in de biomoleculaire wetenschappen Master molecular biology Master of geography Master marine and lacustrine science and management Master urban studies Wijsbegeerte en moraal Bachelor en master in de wijsbegeerte en moraalwetenschappen STUDEREN 61

TOELATINGSVOORWAARDEN

TOELATINGSVOORWAARDEN Interfacultair Departement LerarenOpleiding TOELATINGSVOORWAARDEN Academiejaar 2019 2020 De educatieve master vervangt de specifieke lerarenopleiding en combineert vakken met een onderwijsfocus met domeinspecifieke

Nadere informatie

V R IJ E U N I V E R S I T E I T B R U S S E L VOORBEREIDINGSPROGRAMMA S VUB 2014-2015

V R IJ E U N I V E R S I T E I T B R U S S E L VOORBEREIDINGSPROGRAMMA S VUB 2014-2015 V R IJ E U N I V E R S I T E I T B R U S S E L VOORBEREIDINGSPROGRAMMA S VUB 2014-2015 Rectoraat Departement Onderwijsbeleid / Cel Curriculumbeheer (auteur E. Van Cromphout) finale versie 18.06.2014 1

Nadere informatie

Je wil studeren aan een hogeschool of universiteit. Op het internet kan je hierover alle informatie vinden die je nodig hebt.

Je wil studeren aan een hogeschool of universiteit. Op het internet kan je hierover alle informatie vinden die je nodig hebt. EEN OPLEIDING KIEZEN Je wil studeren aan een hogeschool of universiteit. Op het internet kan je hierover alle informatie vinden die je nodig hebt. Wat moet je doen? 1. Lees de instructie en de zoektips

Nadere informatie

Accreditatiestatus Academische opleidingen van de Vrije Universiteit Brussel aanbod 2013/14

Accreditatiestatus Academische opleidingen van de Vrije Universiteit Brussel aanbod 2013/14 Accreditatie Academische opleidingen van de Vrije Universiteit Brussel aanbod 2013/14 Alle opleidingen die in de hierna lijsten voorkomen worden aangeboden conform de desbetreffende bepalingen van de Codex

Nadere informatie

DE STRUCTUUR VAN HET HOGER ONDERWIJS

DE STRUCTUUR VAN HET HOGER ONDERWIJS Het hoger onderwijs in Vlaanderen kent twee soorten onderwijs: het hoger professioneel onderwijs en het academisch onderwijs. Je kan een opleiding volgen aan een hogeschool of aan een universiteit. Bron:

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad Profilering derde graad De leerling heeft in de eerste en de tweede graad de gelegenheid gehad om zijn of haar interesses te ontdekken. Misschien heeft hij of zij al enig idee ontwikkeld over toekomstige

Nadere informatie

TOELATINGSVOORWAARDEN 'WAT NA JE DIPLOMA'

TOELATINGSVOORWAARDEN 'WAT NA JE DIPLOMA' TOELATINGSVOORWAARDEN 'WAT NA JE DIPLOMA' In de volgende lijst kan je op zoek gaan naar een geschikte opleiding. Dit overzicht is gebaseerd op de toelatingsvoorwaarden versie 2010-2011. - toelatingsvoorwaarden

Nadere informatie

Overzicht. Studiekeuze Bachelor-masterstructuur (bama) Overgang SO naar HO Praktisch Studeren doe je zelf maar niet alleen

Overzicht. Studiekeuze Bachelor-masterstructuur (bama) Overgang SO naar HO Praktisch Studeren doe je zelf maar niet alleen Start to study Overzicht Studiekeuze Bachelor-masterstructuur (bama) Overgang SO naar HO Praktisch Studeren doe je zelf maar niet alleen Hoe maak je een goede studiekeuze? Studiekeuze Neem je tijd! begin

Nadere informatie

Valérie Gillis. Universiteit Antwerpen Departement Communicatie. In opdracht voor International Students Office

Valérie Gillis. Universiteit Antwerpen Departement Communicatie. In opdracht voor International Students Office Valérie Gillis Universiteit Antwerpen Departement Communicatie In opdracht voor International Students Office +32 3 265 31 89 internationalstudents@uantwerpen.be Hoger onderwijs in Vlaanderen Twee cycli:

Nadere informatie

Latijn en Grieks in de 21ste eeuw

Latijn en Grieks in de 21ste eeuw Latijn en Grieks in de 21ste eeuw Kiezen voor Latijn en/of Grieks? Als leerling in het laatste jaar van de basisschool sta jij voor een belangrijke keuze. Welke studierichting moet je gaan volgen in het

Nadere informatie

De examenperiode is een moeilijke tijd. Je moet hard studeren en je hebt veel stress. Wat is een goede studiemethode en wat doe je beter niet?

De examenperiode is een moeilijke tijd. Je moet hard studeren en je hebt veel stress. Wat is een goede studiemethode en wat doe je beter niet? TIPS VOOR DE EXAMENS De examenperiode is een moeilijke tijd. Je moet hard studeren en je hebt veel stress. Wat is een goede studiemethode en wat doe je beter niet? Wat moet je doen? 1. Lees de tekst op

Nadere informatie

Onderzoek. Stappenplan

Onderzoek. Stappenplan tudiekeuze Als het einde van het secundair onderwijs dichtbij komt, moet je een belangrijke keuze maken. Ga je verder studeren of zoek je een job? Beide keuzes kosten veel energie en hebben een redelijk

Nadere informatie

Zelfreflectie meetinstrument Ondernemende houding studenten Z&W

Zelfreflectie meetinstrument Ondernemende houding studenten Z&W Zelfreflectie meetinstrument Ondernemende houding studenten Z&W 1 Naam student: Studentnummer: Datum: Naam leercoach: Inleiding Voor jou ligt het meetinstrument ondernemende houding. Met dit meetinstrument

Nadere informatie

Tweede en derde graad ASO

Tweede en derde graad ASO Tweede en derde graad ASO Economie Eigenheid: wordt in twee paketten aangeboden: met meer moderne talen of met meer wiskunde het vak economie bestaat uit algemene economie en bedrijfswetenschappen (daar

Nadere informatie

Toelatingsvoorwaarden Academiejaar 2011-2012 Rechtstreekse instroom tot de master-opleidingen

Toelatingsvoorwaarden Academiejaar 2011-2012 Rechtstreekse instroom tot de master-opleidingen Toelatingsvoorwaarden Academiejaar 2011-2012 Rechtstreekse instroom tot de master-opleidingen Dit document bevat het overzicht van de toelatingsvoorwaarden alle initiële masteropleidingen, schakel- en

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad Profilering derde graad De leerling heeft in de eerste en de tweede graad de gelegenheid gehad om zijn of haar interesses te ontdekken. Misschien heeft hij of zij al enig idee ontwikkeld over toekomstige

Nadere informatie

Studiek e uze. Neem je tijd voor belangrijke stappen!

Studiek e uze. Neem je tijd voor belangrijke stappen! Studiek e uze Neem je tijd voor belangrijke stappen! Alles over studiekeuze Vlaamse infolijn - Onderwijs tel. 1700 (gratis nummer) Onderwijskiezer www.onderwijskiezer.be Departement Onderwijs www.ond.vlaanderen.be

Nadere informatie

BRUSSEL t. Master in het tolken. Faculteit Letteren

BRUSSEL t. Master in het tolken. Faculteit Letteren BRUSSEL t Master in het tolken Faculteit Letteren Welkom aan de KU Leuven, de grootste en oudste universiteit van België. Je kunt hier je studietraject verderzetten en verrijken, ook als je elders een

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad Profilering derde graad De leerling heeft in de eerste en de tweede graad de gelegenheid gehad om zijn of haar interesses te ontdekken. Misschien heeft hij of zij al enig idee ontwikkeld over toekomstige

Nadere informatie

VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL Toelatingsvoorwaarden tot de masters ACADEMIEJAAR

VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL Toelatingsvoorwaarden tot de masters ACADEMIEJAAR VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL Toelatingsvoorwaarden tot de masters ACADEMIEJAAR 2011-2012 Studiegebied Wetenschappen Master in de Wiskunde (120 SP) Bachelor in de Wiskunde Master in de Fysica en de Sterrenkunde

Nadere informatie

UNIVERSITEITEN IN VLAANDEREN

UNIVERSITEITEN IN VLAANDEREN UNIVERSITEITEN IN VLAANDEREN In Vlaanderen is er een universiteit in elke provincie, maar je kan niet alle opleidingen aan elke universiteit volgen. Wat kan je waar studeren? Bron: www.ond.vlaanderen.be

Nadere informatie

Bachelor in de wijsbegeerte: 10 opties voor je toekomst

Bachelor in de wijsbegeerte: 10 opties voor je toekomst HOGER INSTITUUT VOOR WIJSBEGEERTE Bachelor in de wijsbegeerte: 10 opties voor je toekomst Combineer filosofie met een andere opleiding (rechten, sociologie, psychologie, geschiedenis ) Beste (toekomstige)

Nadere informatie

STUDIEGELDEN academiejaar 2013-2014

STUDIEGELDEN academiejaar 2013-2014 STUDIEGELDEN academiejaar 2013-2014 EER STUDENTEN (of gelijkgesteld) NIET-EER STUDENTEN OPLEIDINGSNIVEAU NIET-BEURS BIJNA-BEURS BEURS bursalen niet-bursalen < 54 SP 54-66 SP > 66 SP < 54 SP 54-66 SP >

Nadere informatie

Ik ga een grote uitdaging niet uit de weg. Taken die moeilijk zijn, vind ik veel leuker dan eenvoudige taken.

Ik ga een grote uitdaging niet uit de weg. Taken die moeilijk zijn, vind ik veel leuker dan eenvoudige taken. Ik ga een grote uitdaging niet uit de weg. Taken die moeilijk zijn, vind ik veel leuker dan eenvoudige taken. 2 5 Ik hoef niet aangespoord te worden om mijn taken te maken. Niemand hoeft mij te zeggen

Nadere informatie

De Campus Cup Vlaamse Hogescholen en Universiteiten erkend door het Vlaams Ministerie van Onderwijs

De Campus Cup Vlaamse Hogescholen en Universiteiten erkend door het Vlaams Ministerie van Onderwijs De Campus Cup Vlaamse Hogescholen en Universiteiten erkend door het Vlaams Ministerie van Onderwijs 1. Artesis Plantijn Hogeschool 2. Arteveldehogeschool 3. Erasmushogeschool 4. Hogere Zeevaartschool 5.

Nadere informatie

STUDIEGELDEN 2014-2015. Algemeen. EER STUDENTEN (of gelijkgesteld) niet-beurs. Bachelor 61,90 9,30 61,90 5,80 61,90 0,70 1.

STUDIEGELDEN 2014-2015. Algemeen. EER STUDENTEN (of gelijkgesteld) niet-beurs. Bachelor 61,90 9,30 61,90 5,80 61,90 0,70 1. Algemeen EER STUDENTEN (of gelijkgesteld) NIET-EER STUDENTEN Opleidingsniveau niet-beurs bijna-beurs beurs niet-bursalen bursalen vast variabel vast variabel vast variabel vast variabel vast variabel Bachelor

Nadere informatie

Raad van Bestuur _ Auditcel (VOSS)

Raad van Bestuur _ Auditcel (VOSS) Raad van Bestuur _ Auditcel (VOSS) Rapportering Accreditatie (c.q. erkenning) Academische opleidingen van de Vrije Universiteit Brussel aanbod 2011/12 Alle opleidingen die in de hierna lijsten voorkomen

Nadere informatie

Master in de meertalige communicatie

Master in de meertalige communicatie BRUSSEL t Master in de meertalige communicatie Faculteit Letteren Welkom aan de KU Leuven, de grootste en oudste universiteit van België. Je kunt hier je studietraject verderzetten en verrijken, ook als

Nadere informatie

ELSEVIER HULP BIJ STUDIEKEUZE

ELSEVIER HULP BIJ STUDIEKEUZE ELSEVIER HULP BIJ STUDIEKEUZE Naam:... Klas:... Stap : Wat Kan ik? Voor welke vakken haal(de) je de hoogste cijfers op school? Aardrijkskunde Algemene natuurwetenschappen Bewegen, sport en maatschappij

Nadere informatie

Aanpak van een cursus

Aanpak van een cursus Aanpak van een cursus Je gaat best op zoek naar een efficiënte manier van studeren. In het hoger onderwijs is het immers niet meer doeltreffend om alles op dezelfde manier aan te pakken. Je kan dus niet

Nadere informatie

Onderzoek. Stappenplan

Onderzoek. Stappenplan Als het einde van het secundair onderwijs dichtbij komt, moet je weer een belangrijke keuze maken. Ga je verder studeren of zoek je een job. Beide keuzes kosten veel energie en hebben een redelijk grote

Nadere informatie

INFORMATIE ZOEKEN OP WEBSITES

INFORMATIE ZOEKEN OP WEBSITES INFORMATIE ZOEKEN OP WEBSITES Je wil studeren aan een hogeschool of universiteit. Op het internet kan je alle informatie vinden die je nodig hebt. Wat moet je doen? 1. Lees de instructie op blad 2. 2.

Nadere informatie

Campus Dansaert Campus Jette 2011

Campus Dansaert Campus Jette 2011 Campus Dansaert Campus Jette 2011 Talenttraining www.erasmushogeschool.be partner in de Universitaire Associatie Brussel Talenttraining? Ben ik goed voorbereid op het hoger onderwijs? Wat boeit me? Waarin

Nadere informatie

Sint-Jozefscollege: studierichtingen 3 de graad ASO

Sint-Jozefscollege: studierichtingen 3 de graad ASO Economie-Moderne Talen Economie Moderne Talen natuurwetenschappen 2 2 Duits 3 3 Engels 3 3 Frans 4 4 economie 5 5 wiskunde 3 3 In deze studierichting wordt inzicht in het economisch gebeuren gecombineerd

Nadere informatie

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben Ik ben wie ik ben Naam: Lisa Westerman Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Lisa Westerman... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Lisa,

Nadere informatie

Katholieke Universiteit Brussel. Katholieke Universiteit Leuven

Katholieke Universiteit Brussel. Katholieke Universiteit Leuven Academiejaar 2002-2003 UNIVERSITAIR ONDERWIJS Aantal uitgereikte diploma's voor het academiejaar 2001-2002 per universiteit Katholieke Universiteit Brussel Taal- en letterkunde Germaanse talen eerste cyclus

Nadere informatie

ELSEVIER HULP BIJ STUDIEKEUZE

ELSEVIER HULP BIJ STUDIEKEUZE ELSEVIER HULP BIJ STUDIEKEUZE Naam:... Klas:... Stap : Wat Kan ik? Voor welke vakken haal(de) je de hoogste cijfers op school? Aardrijkskunde Algemene natuurwetenschappen Bewegen, sport en maatschappij

Nadere informatie

UGENT opleidingen op de Verderstudeerbeurs

UGENT opleidingen op de Verderstudeerbeurs UGENT opleidingen op de Verderstudeerbeurs Open Universiteit Universitair Centrum voor Talenonderwijs Innoverend ondernemen voor ingenieurs Wijsbegeerte Research Master Philosophy Moraalwetenschappen Tolken

Nadere informatie

Welkom! Loopbaan-ID 2. Wie ben ik 4

Welkom! Loopbaan-ID 2. Wie ben ik 4 Loopbaan-ID 2 Wie ben ik 4 Hoe ben ik 6 Je familie 7 Hoe kies ik 8 Kiezen 9 Mijn 11 conclusies Welkom! Dit boekje is speciaal voor leerlingen van het ASHV gemaakt, omdat we willen dat je goede keuzes maakt

Nadere informatie

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft!

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! Scott de Jong http://www.positiefleren.nl - 1 - Je leest op dit moment versie 2.0 van het Ebook: 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft.

Nadere informatie

ELSEVIERS HULP BIJ STUDIEKEUZE

ELSEVIERS HULP BIJ STUDIEKEUZE ELSEVIERS HULP BIJ STUDIEKEUZE Naam:... Klas:... STAP : WAT KAN IK? Voor welke vakken haal(de) je de hoogste cijfers op school? Aardrijkskunde Algemene natuurwetenschappen Bewegen, sport en maatschappij

Nadere informatie

Studiek e uze. Neem je tijd voor belangrijke stappen!

Studiek e uze. Neem je tijd voor belangrijke stappen! Studiek e uze Neem je tijd voor belangrijke stappen! Alles over studiekeuze Vlaamse infolijn - Onderwijs tel. 1700 (gratis nummer) Onderwijskiezer www.onderwijskiezer.be Departement Onderwijs www.onderwijs.vlaanderen.be

Nadere informatie

Studieaanbod Schooljaar 2015-2016

Studieaanbod Schooljaar 2015-2016 Studieaanbod Schooljaar 2015-2016 SINT-LODEWIJKSCOLLEGE Beste leerling Met deze brochure in de hand kun je zien welke studierichtingen in het Sint- Lodewijkscollege aangeboden worden. Het is een waaier

Nadere informatie

Latijn-wiskunde Latijn-moderne talen wetenschappen economie-wiskunde economie-moderne talen humane wetenschappen

Latijn-wiskunde Latijn-moderne talen wetenschappen economie-wiskunde economie-moderne talen humane wetenschappen Tweede graad aso In de tweede graad aso kies je voor een bepaalde richting. Ongeacht je keuze, blijft er een groot gemeenschappelijk basispakket van 26 lesuren algemene vakken. Het niveau van deze vakken,

Nadere informatie

olvp ieder1 telt Kies voor jouw talent juiste accent! het

olvp ieder1 telt Kies voor jouw talent juiste accent! het olvp Beste ouder(s) Een school en studiekeuze maken na zesde leerjaar is niet gemakkelijk. U krijgt heel wat informatie en wilt met zoveel mogelijk zaken rekening houden. In deze kleine brochure maken

Nadere informatie

Vul de enquête in. Bij deze enquête is het belangrijk dat elke vraag wordt ingevuld.

Vul de enquête in. Bij deze enquête is het belangrijk dat elke vraag wordt ingevuld. Dit is stap twee van de test die je in MOVE vindt op pagina 22 & 23. Wil je graag een realistisch beeld van hoe je ervoor staat op de 7 terreinen van je leven? Doe de check. Klopt jouw zelfbeeld met de

Nadere informatie

Studieaanbod eerste jaar Heilig Graf

Studieaanbod eerste jaar Heilig Graf Studieaanbod eerste jaar Heilig Graf Je behaalde het getuigschrift van het basisonderwijs. Je behaalde een attest van het basisonderwijs. 1A 1A verdieping 1B Je wil je vooral focussen op de basisleerstof.

Nadere informatie

Aantal uitgereikte diploma's voor het academiejaar 2003-2004 ingedeeld per cyclus, studiegebied, nationaliteit en geslacht - per universiteit

Aantal uitgereikte diploma's voor het academiejaar 2003-2004 ingedeeld per cyclus, studiegebied, nationaliteit en geslacht - per universiteit Academiejaar 2004-2005 UNIVERSITAIR ONDERWIJS Aantal uitgereikte diploma's voor het academiejaar 2003-2004 ingedeeld per cyclus, studiegebied, en geslacht - per universiteit Katholieke universiteit Brussel

Nadere informatie

E-CURSUS 1: WELKE WAARDEN ZIJN VAN WEZENLIJK BELANG VOOR JOU?

E-CURSUS 1: WELKE WAARDEN ZIJN VAN WEZENLIJK BELANG VOOR JOU? E-CURSUS 1: WELKE WAARDEN ZIJN VAN WEZENLIJK BELANG VOOR JOU? Thuis en op school heb je allerlei waarden meegekregen. Sommigen passen bij je, anderen misschien helemaal niet. Iedereen heeft waarden. Ken

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,

Nadere informatie

V R IJ E U N I V E R S I T E I T B R U S S E L

V R IJ E U N I V E R S I T E I T B R U S S E L V R IJ E U N I V E R S I T E I T B R U S S E L LIJST PROGRAMMA S VOOR WERKSTUDENTEN 2013-2014 Rectoraat Departement Onderwijsbeleid / Cel Curriculumbeheer (auteur M Vandersteen) finale versie 12.12..2012

Nadere informatie

leer-actief werkboek Naam: www.leer-actief.nl 1

leer-actief werkboek Naam: www.leer-actief.nl 1 leer-actief werkboek Naam: www.leer-actief.nl 1 actief leren WWW.leer-actief.nl Dit is Wybo. Wybo was vroeger een heel gewoon jongetje, maar hij was wel erg lui. En dat...werd zijn redding. Hij had nooit

Nadere informatie

Profielkeuze-test (PKT)

Profielkeuze-test (PKT) Profielkeuze-test (PKT) Anoniem 2014 TalentFocus Inleiding Het kiezen van een profiel is voor veel leerlingen lastig. Want als je nog niet precies weet wat je later wilt studeren is het moeilijk om op

Nadere informatie

Wat na je bacheloropleiding aan Hogeschool PXL?

Wat na je bacheloropleiding aan Hogeschool PXL? Wat na je bacheloropleiding aan Hogeschool PXL? n Bachelor in de agro- en biotechnologie 2 Beste PXL-student, Als (bijna) kersverse professionele bachelor zoek je misschien een geschikte overgang naar

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,

Nadere informatie

Reflectiegesprekken met kinderen

Reflectiegesprekken met kinderen Reflectiegesprekken met kinderen Hierbij een samenvatting van allerlei soorten vragen die je kunt stellen bij het voeren van (reflectie)gesprekken met kinderen. 1. Van gesloten vragen naar open vragen

Nadere informatie

STAGEVERSLAG VMBO LEERLING INSTRUCTIE

STAGEVERSLAG VMBO LEERLING INSTRUCTIE STAGEVERSLAG VMBO LEERLING INSTRUCTIE Naam: Klas: Bedrijf: Stageperiode: Maak een inhoudsopgave zoals hieronder is afgebeeld. Indien nodig je eigen onderdelen tussen voegen en uiteindelijk de inhoudsopgave

Nadere informatie

Leren (kan je ) leren!

Leren (kan je ) leren! Leren (kan je ) leren! Leertips op maat van de middenschool Beste leerlingen en ouders, Het begrip leren leren klinkt jullie waarschijnlijk niet onbekend in de oren. We hopen dat er in de basisschool al

Nadere informatie

Studeren na het HBO. stand van zaken 2014-2015. Informatie van het Avans Studentendecanaat

Studeren na het HBO. stand van zaken 2014-2015. Informatie van het Avans Studentendecanaat Studeren na het HBO stand van zaken 2014-2015 Informatie van het Avans Studentendecanaat 1 Studeren na het HBO: onderwerpen 1. Wat moet je weten over het collegegeld als je kiest voor een nieuwe bachelor

Nadere informatie

Academiejaar 2014/2015. bachelor. ergotherapie. ergotherapie. Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen

Academiejaar 2014/2015. bachelor. ergotherapie. ergotherapie. Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen Academiejaar 2014/2015 bachelor ergotherapie ergotherapie Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen Bachelor ergotherapie ergotherapie Je ideale opleiding kiezen uit het ruime aanbod aan onze hogeschool is

Nadere informatie

Master in het vertalen

Master in het vertalen BRUSSEL t Master in het vertalen Faculteit Letteren Welkom aan de KU Leuven, de grootste en oudste universiteit van België. Je kunt hier je studietraject verderzetten en verrijken, ook als je elders een

Nadere informatie

zet je vlot de stap naar de universiteit

zet je vlot de stap naar de universiteit Zo zet je vlot de stap naar de universiteit brugcursussen Brugcursussen spitsen zich toe op specifieke leerdomeinen zoals wiskunde, chemie, of op algemene startcompetenties voor universitair onderwijs

Nadere informatie

V R IJ E U N I V E R S I T E I T B R U S S E L

V R IJ E U N I V E R S I T E I T B R U S S E L V R IJ E U N I V E R S I T E I T B R U S S E L LIJST PROGRAMMA S VOOR WERKSTUDENTEN* 2014-2015 Rectoraat Departement Onderwijsbeleid / Cel Curriculumbeheer (auteur E. Van Cromphout) finale versie 18.06.2014

Nadere informatie

3 Hoogbegaafdheid op school

3 Hoogbegaafdheid op school 3 Hoogbegaafdheid op school Ik laat op school zien wat ik kan ja soms nee Ik vind de lessen op school interessant meestal soms nooit Veel hoogbegaafde kinderen laten niet altijd zien wat ze kunnen. Dit

Nadere informatie

Centrum voor Onderwijsinnovatie en Onderzoek. Fontys Hogescholen. Ivonne Jürgens Click Coaching&Consult

Centrum voor Onderwijsinnovatie en Onderzoek. Fontys Hogescholen. Ivonne Jürgens Click Coaching&Consult Fontys Hogescholen Ivonne Jürgens Click Coaching&Consult Praktijkbeschrijving studiekeuzegesprekken DEEL 1 Context beschrijving DEEL 2 Redeneerketen op basis van het algemene onderzoeksmodel DEEL 3 Operationali

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad Profilering derde graad De leerling heeft in de eerste en de tweede graad de gelegenheid gehad om zijn of haar interesses te ontdekken. Misschien heeft hij of zij al enig idee ontwikkeld over toekomstige

Nadere informatie

Hoe gaat het met je studie?

Hoe gaat het met je studie? 195 195 HOOFDSTUK 12 Hoe gaat het met je studie? WOORDEN 1 Kies uit: onvoldoende controleren gymnastiek mening huiswerk 1 Heb je je al gemaakt? 2 Ik was op school niet zo goed in. Ik vond sport niet leuk.

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,

Nadere informatie

Universiteitsbreed OO Coaching en Diversiteit is probleemloos op te nemen met een diplomacontract (= binnen het curriculum) in volgende opleidingen:

Universiteitsbreed OO Coaching en Diversiteit is probleemloos op te nemen met een diplomacontract (= binnen het curriculum) in volgende opleidingen: Universiteitsbreed OO Coaching en Diversiteit is probleemloos op te nemen met een diplomacontract (= binnen het curriculum) in volgende opleidingen: OPGELET: Vind je jouw opleiding niet terug in onderstaande

Nadere informatie

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou!

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou! DEEL 1 1 WERKBOEK 5 Eigen keuze Inhoud 2 1. Hoe zit het met je keuzes? 3 2. Hoe stap je uit je automatische piloot? 7 3. Juiste keuzes maken doe je met 3 vragen 9 4. Vervolg & afronding 11 1. Hoe zit het

Nadere informatie

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster [PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9

Nadere informatie

Katholieke Universiteit Brussel

Katholieke Universiteit Brussel Academiejaar 2003-2004 UNIVERSITAIR ONDERWIJS Aantal uitgereikte diploma's voor het academiejaar 2002-2003 ingedeeld per cyclus, studiegebied, nationaliteit en geslacht - per universiteit Katholieke Universiteit

Nadere informatie

Elke Denoo Eline Grouwels Ruth Jamers Sarah Van Leuvenhaege

Elke Denoo Eline Grouwels Ruth Jamers Sarah Van Leuvenhaege Elke Denoo Eline Grouwels Ruth Jamers Sarah Van Leuvenhaege Slotconferentie GoLeWe Antwerpen, 20 mei 2011 Als het op leren aankomt: beter vandaag dan morgen, maar uiteindelijk toch overmorgen! Deel 1 Reële

Nadere informatie

KIEZEN VOOR HET SECUNDAIR ONDERWIJS info ouders basisonderwijs 1, 2 en 3 april 2019

KIEZEN VOOR HET SECUNDAIR ONDERWIJS info ouders basisonderwijs 1, 2 en 3 april 2019 KIEZEN VOOR HET SECUNDAIR ONDERWIJS info ouders basisonderwijs 1, 2 en 3 april 2019 goed kiezen is als een puzzel maken zorg ervoor dat je alle goede puzzelstukjes verzamelt Kiezen voor het secundair onderwijs

Nadere informatie

Dé 14 fundamentele stappen naar geluk

Dé 14 fundamentele stappen naar geluk Dé 14 fundamentele stappen naar geluk Van de Amerikaanse psycholoog Michael W. Fordyce 1. Wees actief en ondernemend. Gelukkige mensen halen meer uit het leven omdat ze er meer in stoppen. Blijf niet op

Nadere informatie

Master in de journalistiek

Master in de journalistiek ANTWERPEN t Master in de journalistiek Faculteit Sociale Wetenschappen Master in de journalistiek De master in de journalistiek vormt kritische journalisten die klaar zijn voor de arbeidsmarkt. De weloverwogen

Nadere informatie

Thema Kinderen en school

Thema Kinderen en school http://www.edusom.nl Thema Kinderen en school Lesbrief 20. Het adviesgesprek. Wat leert u in deze les? Advies vragen. / woorden die hetzelfde betekenen. Advies geven. / woorden die hetzelfde betekenen.

Nadere informatie

INSTITUUT VOOR INTERDISCIPLINAIRE STUDIES bacheloropleiding Bèta-gamma

INSTITUUT VOOR INTERDISCIPLINAIRE STUDIES bacheloropleiding Bèta-gamma INSTITUUT VOOR INTERDISCIPLINAIRE STUDIES bacheloropleiding Bèta-gamma Intakeformulier 1. Persoonsgegevens Naam Adres Postcode & plaats Telefoon E-mail adres Geboortedatum Svp invullen, uitprinten en terugsturen

Nadere informatie

STUDIEKEUZENAMIDDAG. Wil je graag snel werk vinden? Heb je al aan de lijst van knelpuntberoepen gedacht? (zie site VDAB)

STUDIEKEUZENAMIDDAG. Wil je graag snel werk vinden? Heb je al aan de lijst van knelpuntberoepen gedacht? (zie site VDAB) Naam : Studiekeuze voor volgend jaar : 1. INFORMEER JE STUDIEKEUZENAMIDDAG 1.1 WAAR? Je krijgt massa s brochures in je brievenbus. Doe er iets mee! De schepperswebsite (studiekeuze 6 aso) geeft informatie

Nadere informatie

Dagelijks werkperiode 3

Dagelijks werkperiode 3 Naam Huric Medina Klas 3LAW Schooljaar 2013-2014 Latijn 68 Goed gewerkt, Medina. Wiskunde Mooi resultaat, Medina. Je werkt hard aan wiskunde en dat is te zien aan je punten. Doe zo verder tot aan het examen.

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad Profilering derde graad De leerling heeft in de eerste en de tweede graad de gelegenheid gehad om zijn of haar interesses te ontdekken. Misschien heeft hij of zij al enig idee ontwikkeld over toekomstige

Nadere informatie

Master in de journalistiek

Master in de journalistiek BRUSSEL t Master in de journalistiek Faculteit Sociale Wetenschappen Welkom aan de KU Leuven, de grootste en oudste universiteit van België. Je kunt hier je studietraject verderzetten en verrijken, ook

Nadere informatie

Toelatingsvoorwaarden academiejaar niet-rechtstreekse instroom tot de master-opleidingen.

Toelatingsvoorwaarden academiejaar niet-rechtstreekse instroom tot de master-opleidingen. Toelatingsvoorwaarden academiejaar 2019-2020 niet-rechtstreekse instroom tot de master-opleidingen. Dit document bevat het overzicht van de toelatingsvoorwaarden van alle initiële masteropleidingen, schakel-

Nadere informatie

Voorbereiding assessment

Voorbereiding assessment Voorbereiding assessment 1. Zelfportret gemaakt door malou... 1 2. Samenvatting... 3 3. Zelfportret door een docent... 5 4. Zelfportret door Slc er... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 5. Aanvullende

Nadere informatie

Studeren na het HBO. stand van zaken 2013-2014. Informatie van het Avans Studentendecanaat

Studeren na het HBO. stand van zaken 2013-2014. Informatie van het Avans Studentendecanaat Studeren na het HBO stand van zaken 2013-2014 Informatie van het Avans Studentendecanaat 1 Studeren na het HBO: onderwerpen 1. Wat moet je weten over het collegegeld als je kiest voor een nieuwe bachelor

Nadere informatie

OVERZICHT. Inleiding... 4 Organisatie van het hoger onderwijs in Vlaanderen... 5 Tabel 1: Aantal inschrijvingen in het hoger onderwijs...

OVERZICHT. Inleiding... 4 Organisatie van het hoger onderwijs in Vlaanderen... 5 Tabel 1: Aantal inschrijvingen in het hoger onderwijs... HOGER ONDERWIJS IN CIJFERS - BEKNOPT /////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// ACADEMIEJAAR 2016-2017 OVERZICHT Inleiding...

Nadere informatie

Indeling hoger onderwijs

Indeling hoger onderwijs achelor & master Sinds enkele jaren is de structuur van het hoger onderwijs in België afgestemd op die van andere Europese landen. Hierdoor kan je makkelijker switchen tussen hogescholen en universiteiten

Nadere informatie

IVV Sint-Vincentius. Welkom in de eerste graad! Eerste en tweede jaar A-stroom

IVV Sint-Vincentius. Welkom in de eerste graad! Eerste en tweede jaar A-stroom IVV Sint-Vincentius Welkom in de eerste graad! Eerste en tweede jaar A-stroom Voor jou is de overgang van de lagere school naar een eerste graad A-stroom heel zeker een grote verandering. Geen paniek,

Nadere informatie

Instituut Heilig Hart

Instituut Heilig Hart Instituut Heilig Hart Algemeen Secundair Onderwijs Kalmthout Heuvel 37-03 666 91 61 Kapellensteenweg 190-03 666 94 51 www.hhartkalmthout.be hhartkalmthout@pandora.be Instituut Heilig Hart 1 Welkom Beste

Nadere informatie

DOORSTUDEREN NA HET HBO

DOORSTUDEREN NA HET HBO DOORSTUDEREN NA HET HBO Met welke financiële gevolgen moet je rekening houden? Informatie van het Avans Studentendecanaat Stand van zaken 2015-2016 Kenmerk: 14 september 2015 Studeren na het HBO: onderwerpen

Nadere informatie

DE VLAAMSE REGERING, Gelet op de Codex Hoger Onderwijs van 11 oktober 2013, bekrachtigd bij het decreet van 20 december 2013, artikel II.

DE VLAAMSE REGERING, Gelet op de Codex Hoger Onderwijs van 11 oktober 2013, bekrachtigd bij het decreet van 20 december 2013, artikel II. Besluit van de Vlaamse Regering tot vaststelling van de lijst van de bachelor- en masteropleidingen en afstudeerrichtingen binnen een masteropleiding met een bijkomende titel DE VLAAMSE REGERING, Gelet

Nadere informatie

Is er een universiteit in Leuven? Kan je 3 vakken op de secundaire school opnoemen? Wat betekent tarieven? Een actieve quiz!

Is er een universiteit in Leuven? Kan je 3 vakken op de secundaire school opnoemen? Wat betekent tarieven? Een actieve quiz! QUIZ Is er een universiteit in Leuven? Kan je 3 vakken op de secundaire school opnoemen? Wat betekent tarieven? Een actieve quiz! Wat moet je doen? 1. We doen deze quiz in groepjes. Ga ongeveer per 3 in

Nadere informatie

STUDIERICHTINGEN DERDE GRAAD

STUDIERICHTINGEN DERDE GRAAD STUDIERICHTINGEN DERDE GRAAD WICO Campus Sint-Hubertus Stationsstraat 5 90 NEERPELT Tel. + 6 07 0 Fax + 6 6 info@shn.wico.be www.shn.wico.be www.wico.be STUDEREN IN DE DERDE GRAAD VAN HET ASO Het doel

Nadere informatie

Master in het vennootschapsrecht

Master in het vennootschapsrecht Master in het vennootschapsrecht INTERUNIVERSITAIR PROGRAMMA Faculteit Rechtsgeleerdheid De master in het vennootschapsrecht aan de Faculteit Rechtsgeleerdheid legt de klemtoon op de grondige uitdieping

Nadere informatie

Krijg je maar geen genoeg van talen? Ga dan in het tweede jaar voor de optie Latijn aangevuld met Grieks. Een wijze keuze!

Krijg je maar geen genoeg van talen? Ga dan in het tweede jaar voor de optie Latijn aangevuld met Grieks. Een wijze keuze! Lyceum Het Lyceum biedt binnen de scholengroep de eerste graad Algemeen Secundair Onderwijs aan. In het eerste jaar maak je de keuze voor de optie Latijn, Moderne of STEM. Deze drie opties zorgen voor

Nadere informatie

<prikkelaar toevoegen> Compaen pakt aan.

<prikkelaar toevoegen> Compaen pakt aan. Compaen pakt aan. Ik weet hoe ik jou kan bereiken Versterk je leerkracht: Hoe bereik ik de kinderen in mijn klas? 19 maart 2014 Jelte van der Kooi trainer/ adviseur schoolbegeleider

Nadere informatie

Test: Je ouders als studie oriëntatiecoach

Test: Je ouders als studie oriëntatiecoach Test: Je ouders als studie oriëntatiecoach Je ouders kunnen perfecte last minute studie oriëntatiecoaches zijn, maar weten ze eigenlijk wel wat je dromen en ambities zijn? En omgekeerd: weet jij hoe jouw

Nadere informatie