Voorjaarsbijeenkomsten Brand-Regionaal

Transcriptie

1 FOV Een uitgave van de Federatie van Onderlinge Verzekeringmaatschappijen in Nederland J A A R G A N G 1 9 N U M M E R 4 A P R I L IN DIT NUMMER ONDER MEER: Pagina 3 Vooraankondiging: FOV-Studiedag Arbeidsongeschiktheid, 22 juni 2009 Pagina 3 Toezichtkosten DNB minder hoog dan verwacht Pagina 4 Achmea spoort bijna 40 mln aan fraude op Pagina 6 Diverse verzekeraars onder verscherpt toezicht Pagina 6 EU eens over meer financieel toezicht Pagina 8 Nederland telt zeventien verzekeraars minder Pagina 9 Eind aan premieoorlog autoverzekeringen Pagina 10 Een leerzame dag over de kneepjes van het vak Voorjaarsbijeenkomsten Brand-Regionaal Salvage zoekt, in ieders belang, naar een nieuwe verrekenmethode van kosten In de FOV-voorjaarsbijeenkomsten Brand-Regionaal stond dit jaar de Stichting Salvage centraal. Brenda Reinders, directeur van de Stichting Salvage, hield een presentatie over de wijze waarop gedupeerden Salvage beleven. Na de pauze besprak zij een andere verrekenmethode van de kosten in verband met Salvagewerkzaamheden. De doelstellingen van de Stichting Salvage zijn in de loop der jaren onveranderd gebleven, zo vertelde Brenda Reinders, maar het belang ervan is enigszins verschoven. Stond aanvankelijk de schadebeperking voorop, nu is de directe persoonlijke hulpverlening aan gedupeerden het belangrijkste. De derde doelstelling is de zaakwaarneming namens de gezamenlijke brandverzekeraars. Sinds kort kan hier meer inhoud aan worden gegeven, doordat een wetswijziging informatie-uitwisseling met politie en Openbaar Ministerie mogelijk heeft gemaakt. Salvage kan daardoor aan een intensivering van de strijd tegen verzekeringsfraude bijdragen. In Limburg is op dat gebied een tweejarige pilot gaande. U I T G E B R E I D N E T W E R K De Stichting Salvage is aan het Verbond van Verzekeraars gelieerd via de Afdelingscommissie Brand van het Verbond. Deze commissie is het aanspreekpunt voor het bestuur van de Stichting Salvage. FOV-directeur Chris van Toor is al geruime tijd lid van dit bestuur. De organisatie van Salvage bestaat verder uit een bureau met vier medewerkers, die een uitgebreid netwerk van partners aansturen. Dit netwerk bestaat uit de alarmcentrale van Europ Assurance (de organisatie die de VHD heeft overgenomen), de expertisebureaus waar de Salvagecoördinatoren werkzaam zijn en de calamiteitenbedrijven die voor een schadestop kunnen worden ingezet. Het korps Salvage-coördinatoren telt momenteel 155 personen. In dit korps treedt enige vergrijzing op, maar het is nu nog voldoende groot voor een adequaat optreden van Salvage. In 2007 werd Salvage keer bij een brand geroepen. Bij deze branden werd schade aangericht aan objecten inclusief belendende panden, die verzekerd waren bij 468 verschillende verzekeraars en volmachtbedrijven. Het aantal brandmeldingen waarbij Salvage in actie komt, schommelt al sinds jaar en dag rond de In ongeveer 60 procent van deze gevallen wordt ook een schadestopbedrijf ingezet. S L A G V A A R D I G E N D O E L G E R I C H T Sinds 2004 zet Salvage enquêtes uit onder gedupeerden. Daaruit blijkt onder meer, dat de bekendheid van de Stichting Salvage iets toeneemt, maar nog steeds erg laag is. Brenda Reinders, directeur Stichting Salvage. De onderlinge 1

2 Schade en services In de jaren tachtig van de vorige eeuw bleken de brandschades in Nederland gemiddeld hoger dan in bijvoorbeeld Denemarken, Zweden en Engeland. Dit kwam onder meer doordat er veel tijd verstreek tussen het moment van de brandbestrijding en het begin van de schaderegeling. Door laat in te grijpen, verergerde de schade vaak onnodig door roest, rook, bluswater en dergelijke. Voor de Nederlandse brandverzekeraars was dit de aanleiding om de mogelijkheid van een Nederlandse Salvage-organisatie te onderzoeken. Het tweede, net zo belangrijke motief voor een Salvage-organisatie was de wens van de verzekeraars om hun service te verbeteren. De brandverzekeraars vonden dat na een brand zo snel mogelijk iemand namens de gezamenlijke verzekeraars aanwezig moest zijn. In 1986 werd daartoe, na een proefperiode, de Stichting Salvage opgericht. Vóór een brand heeft 10 à 20 procent van de gedupeerden nog nooit van Salvage gehoord. Op zich is dit niet vreemd. Salvage maakt geen reclame voor zichzelf en dient uitsluitend de public relations van de brandverzekeraars. Daar slaagt zij heel goed in, want de tevredenheid van de gedupeerden over de Salvagecoördinator en het schadestopbedrijf waarmee zij te maken hebben gehad, is jaar in jaar uit erg groot. Van de ondervraagden geeft driekwart aan dat er geen verbeterpunten zijn. De overigen willen vooral graag over meer informatie beschikken (daartoe zal dit jaar een folder worden samengesteld) of vinden het problematisch dat ze veel bedrijven aan de deur krijgen die op een opdracht azen (het is bijvoorbeeld niet uitzonderlijk als zich na een brand vijf of zes contra-experts bij de gedupeerden melden). In het algemeen vinden de gedupeerden het optreden van Salvage slagvaardig en doelgericht en ervaren ze de geboden hulp als zeer zinvol. Zeer tevreden, heel erg dankbaar, lof voor alle partijen en morele steun is belangrijk zijn enkele van de vele positieve opmerkingen op de terugontvangen enquêteformulieren. Hieraan kan worden toegevoegd, dat de Stichting Salvage veel werk maakt van kwaliteitsborging. De schadestopbedrijven waarmee Salvage werkt, moeten ISOgecertificeerd zijn en hebben een VCA-verplichting (Veiligheid, Gezondheid en Milieu-Checklist Aannemers). Daarnaast stelt Salvage eisen ten aanzien van organisatie, opleiding en bereikbaarheid en vindt aan de hand van managementinformatie structureel bijsturing plaats. V E R R E K E N I N G V A N D E K O S T E N Na de pauze ging Brenda Reinders in op de kosten van Salvage en de verrekening daarvan. In 2007 bedroegen deze kosten in totaal euro. Dit bedrag werd uitgegeven aan het bureau van de Stichting Salvage, de alarmcentrale van Europ Assistance, de inzet van de coördinatoren en de werkzaamheden waartoe opdracht werd gegeven, van hotel- kosten tot en met de kosten van aannemers. Nu worden deze kosten nog per dossier afgerekend, verdeeld over de verzekeraars die een belang hebben bij het object of de objecten waar een brand is geweest. Dit is echter een lastige, inefficiënte verrekenmethode. Het is arbeidsintensief en dus duur, de doorlooptijd is lang, meestal zijn er veel handmatige correctiefacturen nodig, de betaling door de verzekeraars laat vaak lang op zich wachten en dus moet Salvage veel nota s van uitvoerders voorfinancieren. In 2007 verstuurde Salvage circa facturen (vier per oproep), met een gemiddeld factuurbedrag van 294 euro inclusief btw. Als elke verzekeraar en gevolmachtigde nog zo n duizend euro aan Salvage moet betalen, staat er een tegoed uit van in totaal een half miljoen euro, wat voor een kleine organisatie als Salvage, zo benadrukte Brenda Reinders, veel te veel is. Het is daarom hoog tijd voor een nieuwe verrekenmethode. Salvage wil het aantal facturen van circa naar maximaal terugbrengen en ook het aantal boekingen bij verzekeraars reduceren. Uitgaande van 50 tot 100 euro kosten per boeking kan zo een besparing van 1à2 miljoen euro bij de verzekeraars worden gerealiseerd, evenals een besparing van circa euro organisatiekosten bij de Stichting Salvage. Daarnaast wil Salvage de voorfinanciering van openstaande posten beëindigen. Hoe de nieuwe verrekenmethode precies zal worden, wordt momenteel nog onderzocht. Denkbaar zijn voorschotnota s op basis van premieomzet of werkelijke kosten in de afgelopen drie jaar in combinatie met afrekeningen aan het einde van het jaar. De diverse mogelijkheden zullen in de loop van dit jaar aan verschillende besturen worden voorgelegd, waaronder het sectorbestuur Schade van het Verbond van Verzekeraars en het FOV-bestuur, waarna invoering per 1 januari 2010 kan plaatsvinden. De inleiding van Brenda Reinders vindt u op > Login > Presentaties diverse bijeenkomsten. 2 De onderlinge april 2009

3 FEDERATIE FOV-Bestuursvergadering, 3 april 2009 Zoals gebruikelijk in de maand april vond op de derde van deze maand, ditmaal op het Secreatariaat te Bunnik, de Bestuursvergadering plaats. Een groot aantal zaken passeerde de bestuurstafel. Diverse activiteiten werden kort geëvalueerd: tools die diverse toezichtverplichtingen vergemakkelijken, bijeenkomst Platform grote onderlingen, ontmoeting met Nationale Coöperatieve Raad, Studiedag Aansprakelijkheid, Voorjaarsbijeenkomsten en de overige (branchespecifieke) bijeenkomsten. In het licht van de huidige marktomstandigheden gaat het bestuur de mogelijkheden onderzoeken hoe de FOV meer met het coöperatieve geluid naar buiten kan treden. Dit zou ook een onderdeel kunnen worden van de Bestuurderscursus op Nyenrode, die voor mei van dit jaar inmiddels is volgeboekt. In het kader van het vergroten van het consumentenvertrouwen in verzekeraars komt een nieuw in te stellen Keurmerk Klantgericht Verzekeren aan de orde. Besloten wordt dat de FOV hierin geen Algemene Ledenvergadering: 26 mei 2009 Zoals inmiddels bekend is, vindt op dinsdag 26 mei a.s. om uur de Algemene Ledenvergadering van de FOV plaats in het Eureko Achmea Conference Centre te Zeist. Gezien de actuele marktomstandigheden en de sprekers een ochtend om bij aanwezig te zijn! De vergadering wordt om uur afgesloten met een lunch. Mocht u onverhoopt geen uitnodiging hebben ontvangen dan kunt u contact opnemen met het Secretariaat. directe rol zal gaan spelen maar dat iedere verzekeraar aansluiting hierbij individueel zal moeten beoordelen. Besproken werd ook een eventueel FOVlidmaatschap vanaf 2010 van de Europese onderlinge koepelorganisatie Amice. Gezien de aanzienlijke bijdrage is toegevoegde waarde van een dergelijk lidmaatschap van groot belang. Het wordt echter als belangrijk ervaren op Europees niveau vanuit de Nederlandse markt een stem te laten horen. Met als doel daar waar nodig invloed uit te oefenen, staat het Bestuur positief tegenover aansluiting. Hierbij werd de kanttekening geplaatst dat in de vertegenwoordiging waarborgen gecreëerd moeten worden om optimaal toegevoegde waarde te garanderen en deze periodiek te evalueren (eerste keer einde eerste volle lidmaatschapsjaar). Er is geen vanzelfsprekendheid van continuering. De internationale commissie neemt verdere uitwerking hiervan op zich. Ook de jaarrekening over 2008 werd besproken. N.a.v. de bevindingen van de accountant en de financiele commissie adviseert de laatste de Algemene Ledenvergadering (26 mei a.s.) de jaarrekening 2008 goed te keuren en het Bestuur decharge te verlenen. Vooraankondiging: FOV-Studiedag Arbeidsongeschiktheid, 22 juni 2009 Op maandag 22 juni a.s. vindt in Kamerik ( de FOV-Studiedag Arbeidsongeschiktheid plaats met als thema Wie heeft het voor het zeggen, toen, nu en straks? Onder leiding van dagvoorzitter H. Evers (Evident BV) wordt vanuit verschillende professies een licht geworpen op de vraag wie bepaalt hoe het proces van een gedeeltelijk arbeidsongeschikte werknemer verloopt. Aan het woord komen een huisarts, een arbodienst, een werkgever, een verzekeraar en het UWV. Inleiders op deze dag zullen o.a. zijn K. van de Pol (Boaborea), J.G. Breit (Verbond van Verzekeraars) en F. Luimes (Stork Foodsystems). Na de inleidingen vindt er s middags een forumdiscussie plaats o.l.v. de dagvoorzitter. Het programma begint om 9.30 uur en wordt afgesloten om uur en is met name interessant voor adviseurs, verzekeraars en werkgevers. De studiedag wordt georganiseerd door de FOV-Commissie Arbeidsongeschiktheid, onder voorzitterschap van de heer R.C.M. de Bruijn (Achmea). Binnenkort zullen de uitnodigingen, voorzien van het voorlopige programma en aanmeldingsformulier, worden verstuurd. Dit vindt u ook op > Login > Circulaires > Vanaf begin mei vindt u hier ook het definitieve programma. Toezichtkosten DNB minder hoog dan verwacht Hoewel de operationele kosten ongeveer in lijn liggen met de begroting zullen de toezichtkosten van De Nederlandsche Bank voor verzekeraars dit jaar toch lager liggen: 17 mln. Dit heeft te maken met een eenmalige meevaller vanwege lagere pensioenlasten ( 15,6 mln) van DNBmedewerkers, zo gaf DNB aan in het Adviserend Panel op 8 april. Desondanks zullen de totale kosten volgend jaar vanwege extra toezichtactiviteiten in het kader van de financiële crisis waarschijnlijk substantieel hoger uitvallen. De kredietcrisis vormde dit keer het belangrijkste gespreksonderwerp van de jaarlijkse bijeenkomst. De brancheorganisaties Verbond van Verzekeraars, ZN en FOV hebben DNB geadviseerd om ondanks de behoefte aan extra informatie vanwege de crisis, toch zoveel mogelijk gebruik te maken van bestaande rapportage- De onderlinge april

4 ONDERLINGEN systemen en interne managementinformatie en de inzet van additionele rapportages tot het hoogst noodzakelijke te beperken. De genoemde extra toezichtdruk die de verzekeraars momenteel wordt opgelegd, ziet DNB door de marktomstandigheden echter als onontkoombaar. Mede door deze marktomstandigheden stelt politiek Den Haag steeds hogere en actuelere eisen aan het toezicht. In 2008 stond een groot deel van het prudentieel toezicht in het teken van het bestrijden van de crisis en de gevolgen daarvan. Zo diende het risicobeeld geactualiseerd te worden en moesten toezichtkaders worden aangepast (Bazel II en nieuwe rapportagekaders voor verzekeraars en pensioenfondsen). Tevens werden in het kader van governance en integriteit self-assessments geïmplementeerd en werden forse ingrepen gedaan voor het versterken van weerbaarheid en stabiliteit van financiële instellingen. Om voorbereid te zijn op komende ontwikkelingen werden ook in internationaal verband de eerste lessen uit de crisis getrokken. Ook is inmiddels het herverzekeringstoezicht gestart en is QIS4 uitgevoerd ter voorbereiding van Solvency II. Meer specifiek voor de verzekeringssector is de externe evaluatie van het risicogebaseerd toezicht gerealiseerd en de kennis van verzekeringssector verdiept. Gevolg van deze extra activiteiten was wel dat de nieuwe aanpak van Quality Assurance vertraging heeft opgelopen. FOV-voorlichtingssessie: DNB gaat soepel om met macro-stresstest Op 15 april vond in Utrecht een FOVvoorlichtingssessie plaats over de macrostresstest die door een selecte groep middelgrote maatschappijen moet worden ingevuld. Het programma omvatte een uitleg door medewerkers van De Nederlandsche Bank over de wijze waarop de diverse vragen moeten worden beantwoord. Aan de hand van door het Centraal Planbureau opgestelde schokken (o.a. ter zake van dalende aandelenkoersen en lage rente) moeten de gevolgen voor de financiële positie van individuele verzekeraars worden uitgerekend. DNB heeft aangegeven er genoegen mee te nemen dat de kwaliteit van de aan te leveren cijfers minder zal zijn dan die van de verslagstaten. Dus geen twee cijfers achter de komma en geen accountantscontrole: een goede inschatting van de orde van grootte is toereikend. Kortom, voor DNB is een quick & dirty best effort op basis van de 80/20-regel acceptabel. Voor meer informatie: > Login > Presentaties diverse bijeenkomsten. Zie hiervoor ook > Toezicht > Open Boek Toezicht > Rapportage actuele financiële positie verzekeraars met gevoeligheidsanalyse. Achmea spoort bijna 40 mln aan fraude op Fraudebestrijdingsteams van Achmea hebben vorig jaar voor 39,5 mln aan fraude opgespoord. De afdeling Integrity, Prevention & Safety (IP&S) onderzocht circa zaken. Bij tweederde daarvan werd de aanvrager geweigerd of de klant geroyeerd. In 47 gevallen werd aangifte gedaan bij de politie. Dat doen we alleen bij zaken met grote geldbedragen en bij zaken die het maatschappelijk belang raken, aldus Gerwin van Marskamp van IP&S. De meeste oplichters die door de fraudebestrijders van Achmea werden betrapt, claimden ten onrechte schade op hun inboedel- of autoverzekering. Het concern verwacht dat er, met de huidige economische crisis, dit jaar meer fraudepogingen zullen worden gedaan. Nationale-Nederlanden meldde eerder vorig jaar voor 10 mln aan fraude te hebben opgespoord en voor 22 mln aan verdachte claims te onderzoeken. Achmea en NN vertegenwoordigen samen ongeveer een derde van de schademarkt in ons land. Volgens een onderzoek van het Verbond van Verzekeraars zou bij schadeverzekeringen jaarlijks voor 900 mln worden gefraudeerd. Avéro Achmea biedt wagenparkklanten nascholing Avéro Achmea organiseert in samenwerking met rijschool Team Swanborn uit Lelystad voor zijn wagenparkklanten een opleidingsprogramma dat aansluit op de nascholingsverplichting van de nieuwe Richtlijn Vakbekwaamheid Beroepschauffeurs. Naast de opleiding schadepreventie biedt Avéro zijn wagenparkklanten ook een aantal andere modules aan, zoals aandacht voor veiligheid en brandstofkosten. Volgens senior contract manager Peter van Hilten kunnen onder- 4 De onderlinge april 2009

5 nemers in de transportsector hiermee tot 10% op hun brandstofkosten besparen. Introductie merk Univé uitgesteld De introductie van de merknaam Univé voor alle activiteiten van de zorgverzekeraars VGZ, Trias en UVIT is uitgesteld tot Aanleiding is een verschil van inzicht over de hoogte van vergoedingen voor de Onderlingen. De Onderlingen zijn 28 coöperaties die onder de vlag van Univé zelfstandig verzekeringen verkopen. Zij krijgen straks ook de ziektekostenpolissen van VGZ, Trias en IZA in beheer, maar vinden dat ze van de raad van bestuur van Univé daar te weinig vergoeding voor krijgen. Aquapol stopt met dekking regenschade De onderlinge waarborgmaatschapij Aquapol in Zoetermeer is per 10 april jl. gestopt met de dekking van regenschade. Een van de redenen is dat het aantal verzekerden snel terugloopt. Aan het begin van 2008 waren er nog maar 235 klanten in portefeuille. Een andere reden is dat er een brede weersverzekering op komst is. Wij sluiten dan ook niet uit dat wij in 2010 gewoon weer dekking tegen regenschade kunnen aanbieden, aldus een woordvoerder van Aquapol. De onderlinge, een initiatief van onder andere Rabobank, Delta Lloyd, Hagelunie, Achmea en Interpolis, verzekerde het risico van directe gewasschade door extreme neerslag in de zogenaamde open teelten. Het probleem was vaak het eigen risico van 25% waar veel telers tegenaan hikten. Concurrent AgriVer in het Overijsselse Hasselt meldt gewoon door te gaan met het verzekeren van regenschade. Wij hebben zelfs al diverse voormalige klanten van Aquapol binnengekregen, aldus AgriVer. Unigarant biedt e-bikers jaar gratis pechhulp ANWB-dochter Unigarant is een samenwerking aangegaan met fietswegenwacht FietsNED. Het doel is om verzekerden die vanaf 1 april voor hun elektrische fiets een polis met de dekking diefstal en beschadiging hebben gesloten, het eerste jaar een gratis pechhulpabonnement te kunnen aanbieden. Volgens Raymond Lussenburg, verkoopmanager Tweewielers bij Unigarant, is de groep e-bikers die hun fiets achter op de auto plaatst om ergens een lekker dagje te gaan toeren met de dag groeiende. Dit betekent ook dat het aantal pechgevallen stijgt, aldus Lussenburg. Met een pechhulpabonnement hebben verzekerden recht op kosteloze reparatie bij pech onderweg (exclusief onderdelen) of gratis vervoer van de verzekerden en de fiets, als reparatie niet mogelijk is. De hulpverlening is echter niet van toepassing op kapotte accu s. In die gevallen wordt de elektrische fiets gerepatrieerd. Elektronicazaken verkopen garantiepolis Eureko Impact Retail, het bedrijf waar onder meer elektronicawinkel It s onderdeel van is, heeft een eigen verzekeringstak opgezet die onder meer een garantiepolis biedt. Risicodrager is Eureko. Onder de naam IMSure Verzekeringen heeft Impact naar eigen zeggen een verzekeraar opgericht. Feitelijk is de nieuwe dochteronderneming echter geen risicodrager: Eureko Insurance Ireland treedt als zodanig op. IMSure is overigens in het DNB-register van verzekeraars noch in het AFM-register van financiële dienstverleners terug te vinden. Volgens Impact verzorgt IMSure niet alleen verzekeringspolissen aan eigen klanten, maar ook aan retailers binnen en buiten de branche. Impact heeft in ons land 140 elektronicawinkels (It s en Prijstopper) en daarnaast een aantal webwinkels, zoals Modern.nl. Deze bieden bij aanschaf van een apparaat de mogelijkheid de garantie te verlengen van twee naar vijf jaar. Daarnaast worden schade-en diefstalverzekeringen aangeboden. Bron: AM Signalen, 20 april 2009 Onderlinge hypotheekmarkt voor consumenten Particulieren kunnen onderling hypotheekleningen met elkaar gaan sluiten, zonder tussenkomst van een bank. Dat kan via een nieuwe activiteit van makelaarssite Livy.nl. Bij dochter Hypodate.nl kunnen partijen elkaar vinden, bij een akkoord gaan ze naar de notaris en krijgt Hypodate 250. De financiële crisis laat een nieuwe consumentenbehoefte zien. Er is weinig aanbod van de voorzichtige geldverstrekkers. De consument zoekt een alternatief in deze onzekere tijden, stelt Marc Kuijpers, directeur van Livy en eertijds oprichter van franchiseketen Huis & Hypotheek. Bij Hypodate gaat het in eerste instantie om hypotheken met een looptijd van vijf of tien jaar. De vragende particulier plaatst zijn profiel anoniem op Hypodate. Aanbiedende partijen kunnen op dat profiel bieden. Na afloop van de biedingstermijn wordt gegund. De geldvragende particulier kan zich tijdens het traject laten bijstaan door een financieel adviseur om het profiel vast te stellen en de bieding te beoordelen. De juridische afwikkeling gebeurt bij de notaris. De eerste tien consumenten hebben zich inmiddels aangemeld, aldus Hypodate. Bij Livy, in september vorig jaar gestart, is een groep van 320 NVM-makelaars aangesloten. De site biedt hypotheken en verzekeringen aan zonder afsluitprovisie of verborgen kosten. Bron: AM Signalen, 16 april 2009 De onderlinge april

6 ACTUALITEITEN Beperkte winst Donatus Donatus Verzekeringen, de specialist in het verzekeren van kerken en monumenten, heeft in 2008 in sterke mate hinder ondervonden van de wereldwijde kelderende aandelenbeurzen. Dit meldt zij in het jaarverslag Desondanks is 2008 met een positief resultaat van 4,0 mln (10,2 mln in 2007) afgesloten. Als onderlinge verzekeraar zonder winstoogmerk streeft Donatus naar maximalisatie van de premierestitutie aan haar leden. Over 2008 kan slechts 6% premierestitutie worden gegeven, hetgeen in de 157-jarige geschiedenis van Donatus historisch laag is. Vanwege de ijzersterke solvabiliteit van 1130% wordt in oktober 2009 door de Ledenraad beslist of deze premierestitutie ten koste van het eigen vermogen substantieel kan worden verhoogd. Op deze manier wil Donatus haar betrokkenheid bij de verslechterende financiële positie van de kerken in Nederland tonen. Het bruto premie-inkomen is in 2008 met ruim 4% toegenomen van 20,3 mln tot 21,2 mln. Deze groei werd veroorzaakt door nieuwe verzekerden zoals monumenteneigenaren en zorginstellingen, alsmede door uitbreidingen in het verzekeringspakket van de kerken en indexering. Daarentegen was het aantal kerksluitingen beperkt. De financiële crisis heeft tot gevolg gehad dat de resultaten op de beleggingen bijzonder slecht zijn. Hoewel het verlies voor het grootste deel een zogenaamd papierenverlies betrof, dient dit wel direct geboekt te worden. Het netto-beleggingsresultaat in de W&V-rekening bedroeg in ,3 mln, terwijl dit in 2007 nog 3,2 mln positief was. De herwaarderingsreserve is met 1,6 mln afgenomen, hetgeen ten koste gaat van het eigen vermogen. In 2009 zal Donatus zich nog nadrukkelijker als monumentenverzekeraar profileren. Doordat vele kerken al een monumentale status hebben, is Donatus in feite al dé Monumentenverzekeraar van Nederland. In de monumentenbladen is via een speciale campagne Donatus zichtbaar als speler in deze niche markt. Voormalige kerken en kloosters met nieuwe herbestemmingen vormen nieuwe doelgroepen van Donatus, alsmede bewoonde (rijks)monumenten, grachtenpanden, historische buitenplaatsen en kastelen. Vol vertrouwen richt Donatus zich dan ook op de toekomst. A C T U A L I T E I T E N Vertrouwen in verzekeraars neemt weer toe Het vertrouwen van consumenten in verzekeraars is na een dip eind vorig jaar in het eerste kwartaal van 2009 weer toegenomen. Dit zegt Centrum voor Verzekeringsstatistiek-manager Fred Treur in Verzekerd! van het Verbond van Verzekeraars. De eerste metingen over het imago van verzekeraars en het vertrouwen komen uit Toen zei nog 80% van de Nederlandse consumenten dat ze overwegend positieve gevoelens hadden over verzekeraars. Volgens Treur namen deze positieve gevoelens in de aanloop tot de introductie van de basisverzekering fors af. Eind 2005 gaf 63% aan positief te zijn. De woekerpolisaffaire zorgde voor een verdere dip, ook al herstelde het vertrouwen daarna toch weer enigszins. De kredietcrisis leidde tot de grootste dip. Eind 2008 gaf nog slechts 53% aan overwegend positief te zijn. Uit de meting van februari 2009 blijkt echter een herstel in vertrouwen naar het niveau van Mogelijke verklaring hiervoor is de wijze waarop verzekeraars de kredietcrisis doorstaan. Diverse verzekeraars onder verscherpt toezicht De solvabiliteit van verzekeraars is in 2008 als gevolg van de financiële crisis sterk gedaald. Voor een aantal maatschappijen zijn de financiële problemen zo groot geworden dat zij door De Nederlandsche Bank onder verscherpt toezicht zijn geplaatst. Voor hoeveel verzekeraars dat bewind op dit moment geldt, wil DNB niet zeggen. De toezichthouder stelt alleen in algemene zin dat het effect van de kredietcrisis per verzekeraar sterk varieert al naar gelang de samenstelling van de beleggingsportefeuille en de mate waarin rente- en aandelenrisico s zijn afgedekt. DNB voegt daar geruststellend aan toe dat Nederlandse verzekeringsmaatschappijen doorgaans een relatief behoudende beleggingsstrategie voeren met relatief weinig aandelen (circa 16% van het belegd vermogen). Volgens de toezichthouder is er bij verzekeraars geen sprake van liquiditeitsproblemen waar banken mee werden geconfronteerd. Bron: AM Signalen, 27 maart 2009 EU eens over meer financieel toezicht Er is overeenstemming in de EU over maatregelen om het financieel toezicht te verbeteren. Het Verenigd Koninkrijk ligt op onderdelen echter nog dwars. Staatssecretaris Jan Kees de Jager (Financiën) en president Nout Wellink (De Nederlandsche Bank) hebben dat op 4 april jl. gemeld na afloop van een informeel beraad van de EU-bewindslieden van Financiën in Praag. Volgens De Jager is er brede steun voor een advies van de commissie van wijzen onder leiding van de Fransman Jacques de Larosière, waarin ook de Nederlandse ex-minister Onno Ruding zitting had. Deze commissie heeft voorgesteld om een EUinstantie in het leven te roepen die aanbevelingen doet en waarschuwingen uitdeelt 6 De onderlinge april 2009

7 als het misgaat op de financiële markten. Worden haar adviezen in de wind geslagen, dan kan het nieuwe orgaan aankloppen bij de EU-ministers. Zo moet een nieuwe kredietcrisis worden voorkomen. Daarnaast komen er instanties die zich bezighouden met het toezicht op banken, beleggingsinstellingen en verzekeraars en pensioenfondsen. Bij grensoverschrijdende problemen moeten zij nationale toezichthouders kunnen aansturen. De Britten hebben met dit onderdeel nog grote moeite, vooral als er financiële consequenties in het spel zouden zijn. De Jager en Wellink gaan er echter vanuit dat de Britten zullen bijdraaien, omdat de kredietcrisis in hun land hard heeft toegeslagen. Britten trekken traditioneel aan de rem, aldus Wellink. Als financieel centrum in Europa staan ze onder grote druk. De Europese Commissie moet de voorstellen nog nader uitwerken. Het is de bedoeling dat de EU-leiders tijdens een top in juni definitief de knoop doorhakken. Bron: ANP, 4 april 2009 Europees Parlement keurt Solvency II goed Met een stemverhouding van 593 vóór en 80 tegen heeft het Europees Parlement woensdag zijn goedkeuring gegeven aan Solvency II. Die regelgeving stelt nieuwe eisen aan de solvabiliteit van verzekeraars. De regels moeten uiterlijk in 2012 door lidstaten in wetgeving zijn omgezet. Solvency II stelt meer eisen aan de solvabiliteit van verzekeraars dan voorheen. Naast de kapitaaleisen om te kunnen voldoen aan de verzekeringsverplichtingen moeten verzekeraars meer rekening gaan houden met kredietrisico s, marktrisico s en operationele risico s. Verder komt er groepsbreed toezicht, waardoor internationaal werkende verzekeraars met minder verschillende toezichthouders te maken krijgen. De CEA, de Europese koepelorganisatie van (her)verzekeraars, zegt het besluit van het Europese Parlement te verwelkomen. Een verbetering van het toezicht op Europese verzekeraars wordt realiteit, stelt CEA. Bron: AM Signalen, 23 april 2009 AFM-heffingen fors omhoog... De heffingen van de AFM voor tussenpersonen zijn over 2008 aanzienlijk hoger uitgevallen dan de heffingen over Dit komt doordat het toezicht van de AFM is geïntensiveerd en doordat de toezichthouder wordt geconfronteerd met een relatief groot aantal wanbetalers. Minister Bos (Financiën) antwoordt dit op vragen van de CDA-Kamerleden Blanksma - van den Heuvel en De Nerée tot Babberich over onder meer de toename van deze heffingen. De stijging van de toezichtskosten zou in sommige gevallen meer dan 100% bedragen, stelden zij. Afhankelijk van de grootte van het kantoor beweegt de stijging van de heffingen zich echter tussen de 33% en de 83%, aldus Bos. De heffing voor 2008, die achteraf moet worden betaald, zal voor kleine kantoren met 1 of 2 fte s 33% respectievelijk 38% hoger uitkomen, meldt hij. De kosten voor het doorlopend toezicht op adviseurs en bemiddelaars was volgens de minister voor 2008 begroot op bijna 11 mln, maar bedraagt nu, na verrekening van de overheidsbijdrage van ruim 6,4 mln in totaal 11,4 mln, een toename van 4% ten opzichte van Bron: AM Signalen, 16 april Fidin wil spoedoverleg met Bos De Federatie Fidin, de voorloper van de fusievereniging van NVA en NBVA, dringt aan op spoedoverleg met minister Bos. Onderwerp van gesprek moeten de almaar stijgende kosten zijn die financiële dienstverleners moeten betalen voor hun toezicht. Fidin vreest een nieuwe kostentoeslag van zeker 50%. Fidin is al een collectieve bezwaarprocedure gestart tegen de kostenheffingen over 2008, die de Autoriteit Financiële Markten (AFM) momenteel aan assurantiekantoren verstuurt. Die nota s bevatten stijgingen tot 83%, die de intermediaire belangenbehartigers niet redelijk vinden en niet voldoen aan de uitgangspunten van de wet. Volgens Fidin komen wekelijks honderden bezwaarschriften binnen bij de AFM. Fidin stelt de explosieve groei van de kosten onacceptabel te vinden en stelt grote vragen bij de voortdurende overschrijdingen van de begrotingen. Bron: AM Signalen, 20 april 2009 Werkgevers meer gericht op verzuimpreventie Lag in de jaren negentig de focus van grote bedrijven vooral op verzuimreductie, nu richten deze bedrijven zich meer op de inzetbaarheid van hun personeel en het voorkomen van uitval op de langere termijn. Dit blijkt uit de jaarlijkse BedrijfsgezondheidsMonitor 2009 van Market- Concern Van Spaendonck onder bedrijven. De uitgaven die bedrijven doen op het terrein van arbeidsomstandigheden, staan niet op de lijst van posten waarop bezuinigd moet worden. De uitgaven aan bedrijfsgezondheidszorg worden niet meer als kostenpost gezien, maar als een investering die leidt tot lagere personeelskosten en hogere productiviteit, zo concludeert het onderzoeksbureau. Ook ziet inmiddels 65% van de bedrijven het als zijn taak om werknemers aan te spreken op ongezond gedrag. ArboUnie blijft de grootste arbodienst met een marktaandeel van 22,6% (24,1%) bij een omzet van De onderlinge april

8 165 (176) mln, gevolgd door ArboNed/ ArboDuo met 19,5% (18,6%) en een omzet van 142 (136) mln. Achmea Vitale (aandeel 19%) en Maetis (8%) nemen de derde en vierde plek in. Bron: AM Signalen, 21 april 2009 Kerncijfers werkgelegenheid, ziekteverzuim en vacatures eind 2008 In de jongste editie van de CVS statistiek Arbeidsvoorwaarden is zichtbaar dat de trend van afnemende werkgelegenheid in de bedrijfstak versnelt, het ziekteverzuim ongeveer gelijk is gebleven en het aantal vacatures in een jaar tijd met is gedaald. In opdracht van het sectorbestuur Arbeidsvoorwaarden doet het Centrum voor Verzekeringsstatistiek (CVS) halfjaarlijks onderzoek naar ontwikkelingen in werkgelegenheid, ziekteverzuim en vacatures. De kerncijfers uit de jongste editie van de statistiek zijn weergegeven in onderstaande tabel Werkgelegenheid Aantal medewerkers Aantal fte s Ziekteverzuim Percentage 5,9% 5,8% Frequentie 1,45 1,58 Duur 9,46 8,54 Vacatures Aantal vacatures Vacaturepercentage 7% 5% Moeilijk vervulbaar 42% 41% De uitkomsten van de statistiek zijn door het CVS onder de deelnemers verspreid. De rapportage bevat nadere details over bijvoorbeeld de ontwikkeling van de werkgelegenheid in de bedrijfstak in de afgelopen vijf jaar, ziekteverzuim uit- gesplitst naar bedrijfsomvang en vacatures naar opleidingsniveau. In het benchmark cijfermateriaal is eenvoudig af te lezen in hoeverre de ontwikkelingen van de eigen maatschappij of groep, bijvoorbeeld in ziekteverzuimpercentage, overeenkomen met die van de markt. Bij deze editie van de statistiek Arbeidsvoorwaarden is de deelnamegraad verder gestegen tot 97% van de relevante markt, die bestaat uit verzekeraars met een eigen cao en verzekeraars die de cao verzekeringsbedrijf toepassen. De volgende editie van de statistiek, over de eerste jaarhelft 2009, voert het CVS uit in het derde kwartaal van dit jaar; in september ontvangen de deelnemers de rapportage en het benchmark cijfermateriaal. Bron: Verbondsnet.nl, 26 maart 2009 Nederland telt zeventien verzekeraars minder Het aantal in ons land actieve verzekeringsmaatschappijen is vorig jaar met zeventien afgenomen. Eind 2008 waren 335 risicodragende vennootschappen in de registers van De Nederlandsche Bank opgenomen. Er verdwenen zes levensverzekeraars, twee natura-uitvaartverzekeraars en negen schadeverzekeraars. Van het laatste type resteren er nu nog 234, waarvan zes actief zijn als bijkantoor van een buitenlandse hoofdvestiging. Het levenbedrijf telt nu nog 67 afzonderlijke risicodragers, terwijl de uitvaartbranche nog 34 specialisten telt. De DNB-registers kregen wel uitbreiding vanuit de hoek van herverzekeraars, die sinds september 2008 verplicht onder toezicht staan. Het gaat om een kleine groep van ongeveer vijftien herverzekeraars, aldus de toezichthouder. Onder die groep zijn diverse herverzekeringscaptives. Bron: AM Signalen, 27 maart 2009 Zorgverzekeraars sluiten 2008 negatief af De ziektekostenverzekeraars hebben 2008 afgesloten met een negatief resultaat van 72,5 ( 141) mln. Er is wel duidelijk een verbetering waar te nemen, zo blijkt uit cijfers van toezichthouder DNB. Het technisch resultaat op de basisverzekering bedraagt 186 ( 401) mln. Aan premies voor de basisverzekering is in totaal 29,7 (28,5) mld geboekt; de totale premieomzet kwam uit op 33,5 (32,1) mld. De brutoschadelast is vooral door de basisverzekering gestegen tot 31,3 (31,1) mld. Het totaal technisch resultaat (basis+aanvullend) bedraagt 151 ( 104) mln. Met name door slechtere beleggingsopbrengsten ( 242 mln tegen 37 mln over 2007) is het resultaat voor belastingen uiteindelijk toch negatief, maar wel beter dan over Bron: AM Signalen, 27 maart 2009 Gebruik Financiële Bijsluiter afgenomen Het percentage consumenten dat de Financiële Bijsluiter gebruikt, is de laatste vijf jaar afgenomen van 74% naar 42%. Sinds de vernieuwing van het informatiedocument, drie jaar geleden, wordt de bijsluiter alleen nog op verzoek van de klant verstrekt. Ondanks het afgenomen gebruik, blijkt de Financiële Bijsluiter veel duidelijker dan voorheen: 95% van de gebruikers vindt het document helder, tegen 69% in 2004, zo blijkt uit onderzoek van TNS Nipo in opdracht van het Ministerie van Financiën. Acht van de tien gebruikers beschikt over meer dan één bijsluiter. Meer dan de helft (58%) van de ondervraagde consumenten denkt dat de Financiële Bijsluiter automatisch wordt verstrekt. Financiën gaat mogelijkheden onderzoeken om het gebruik te verhogen. Mogelijke opties zijn een 8 De onderlinge april 2009

9 campagne, een centrale site waarop alle bijsluiters te vinden zijn en het stimuleren van aanbieders en intermediair om het document actief te verstrekken. Bron: AM Signalen, 31 maart 2009 CVS: Ogenschijnlijke rust in productiecijfers schade en zorg Globaal bezien lijkt het vierde kwartaal 2008 rustig te zijn geweest als het gaat om productie, royement en portefeuillecijfers in de sectoren Schade en Zorg. Binnen branches spelen soms echter opvallende ontwikkelingen, zo blijkt uit de productiestatistiek Schade & Zorg van het Centrum voor Verzekeringsstatistiek. De portefeuille van ziekteverzuimproducten laat in het vierde kwartaal bijvoorbeeld een krimp zien, zowel in premievolume als in aantallen verzekeringen: de aanzienlijke groei in productie wordt tenietgedaan door het nog hogere royement. Bij personenauto s is een omslagpunt bereikt in de gemiddelde premie van de productie. In het zakelijke segment binnen de branche Brand valt op dat de gemiddelde premie sterk is gestegen ten opzichte van het derde kwartaal. Historisch dieptepunt verkoop individuele levenpolissen De productie van individuele levensverzekeringen in de maand februari is door het seizoenspatroon altijd lager dan de productie in januari. Een vergelijking met februari vorig jaar laat ook een forse daling in het aantal polissen zien, namelijk 60%. Het aantal verkochte polissen is in de afgelopen veertien jaar niet zo laag geweest. Ook het premie-inkomen daalde: de productiepremie is in februari % lager dan in februari 2008 en bevindt zich op hetzelfde niveau als Indexcijfers voor gebouwen-, inboedel- en glasverzekering Vanaf 1 februari 2009 gelden de volgende indexcijfers: 1 mei juni juli augustus september oktober november december januari februari maart april mei 164 gebouwen inboedels indexcijfers 1990 = = 100 glasverzekering ,3 juli ,0% ,5 juli ,7% ,2 juli ,8% ,8 juli ,4% ,3 juli ,8% ,1 juli % ,6 juli % ,9 juli ,5% ,0 juli ,7% ,0 Het indexcijfer gebouwen is gekoppeld aan de CBS-reeks Nieuwbouwwoningen outputindex; 2000 = 100. Voor de consistentie wordt dit getal vermenigvuldigd met de factor 1, Vooral lijfrenten en hypothecaire verzekeringen vertonen een forse omzetdaling. Deze ontwikkelingen blijken uit de Productiestatistiek Leven van het CVS. Eind aan premieoorlog autoverzekeringen De premie voor een nieuwe autoverzekering is in het vierde kwartaal van 2008 voor het eerst in lange tijd weer gestegen. Gemiddeld bedroeg deze op jaarbasis 439, het hoogste niveau sinds twee jaar, zo blijkt uit gegevens van het CVS. De verzekeringsstatistici noemen de kentering in de trend van alsmaar dalende autopremies opvallend omdat deze niet aansluit bij de verkoopcijfers van nieuwe auto s die door de economische crisis zijn gekelderd. Meestal lopen die twee ontwikkelingen parallel. De premiestijging is echter wel verklaarbaar, omdat in de loop der tijd de marge op autoverzekeringen heel beperkt was geworden. Juist in tijden van crisis merken verzekeraars dat extra goed. Dat de trendbreuk juist nu komt, is dus eigenlijk heel logisch, aldus het CVS, dat - evenals Independer in een eerder stadium - concludeert dat de premieoorlog bij autoverzekeringen nu even is afgelopen. Bron: AM Signalen, 20 april 2009 Oud-Verbondsvoorzitter Jonker overleden Op 30 maart is S(am) J. Jonker, voorzitter van het Verbond van Verzekeraars van 1993 tot 2000, overleden. Hij was al enige tijd ziek. Sam Jonker was lid en vicevoorzitter van de Raad van Bestuur van Nationale-Nederlanden en ING Groep. Hij was eveneens lid en penningmeester van het Dagelijks Bestuur van VNO-NCW en lid van de SER. Sam Jonker stond aan de wieg van de modernisering van het Verbond tot lobbygerichte organisatie. De onderlinge april

10 Studiedag aansprakelijkheid Een leerzame dag over de kneepjes van het vak Conferentieoord Kontakt der Kontinenten in Soesterberg was op 26 maart 2009 de plaats van handeling van de jaarlijkse FOV-studiedag aansprakelijkheid. Met drie presentaties in de ochtend en vijf workshops in de middag kon van een goed gevulde dag worden gesproken. Circa zeventig deelnemers leerden er de kneepjes van het vak, zoals dit jaar het thema van de studiedag luidde. De eerste presentatie werd door mr. P.S. Procee verzorgd. Paul Procee werd in april 2008 tot directeur van het Nationaal Platform Personen-schade benoemd, dat een half jaar later, tijdens het congres ter gelegenheid van het tienjarig bestaan van het NPP, werd omgedoopt tot De Letselschade Raad. Deze nieuwe naam werd officieel per 1 januari Paul Procee behandelde in zijn presentatie de nieuwe organisatie, de ambities, de structuur, de doelgroepen en de producten van De Letselschade Raad. Een belangrijk verschil tussen het NPP en De Letselschade Raad betreft de oriëntatie van de organisatie. Het NPP was intern gericht, terwijl De Letselschade Raad juist extern gericht wil zijn, om zo een sleutelpositie in de letselschadepraktijk te kunnen verwerven. De Letselschade Raad heeft wat dat betreft de ambitie om de prestaties in de letselschadepraktijk te verbeteren, daarbij voortbouwend op de Gedragscode Behandeling Letselschade. Het uitrollen van deze code werd in 2006 aan het NPP opgedragen, maar op dat vlak kan nog veel worden bereikt, aldus Paul Procee, want de spontane bekendheid van de gedragscode is bij marktpartijen erg laag en bij consumenten zelfs nagenoeg nul. Voordat hij hierop inging, besprak hij de organisatie van De Letselschade Raad. Deze bestaat uit een platform van verschillende maatschappelijke en private organisaties, een bestuur, een bureau met vier medewerkers en, niet in de laatste plaats, een projectorganisatie. Hierin zijn ongeveer 125 personen werkzaam, voor het merendeel medewerkers van de Vlnr: Mark van Dijk, Ron Jansen, Fieke Sjoukes (FOV), Peter de Bont, Koos Ruesink, Paul Procee, Lothar Stiekema, Edwin Goetheer. 10 De onderlinge april 2009

11 platformorganisaties. Zij werken enerzijds aan procesnormen. De Gedragscode Behandeling Letselschade is zo n norm en in ontwikkeling zijn een Gedragscode Medische Aansprakelijk-heid en een Medische Paragraaf, welke in de Gedragscode Behandeling Letselschade zal worden opgenomen. De projectorganisatie werkt anderzijds aan materiële normen, die de vorm van richtlijnen hebben. Gepubliceerd zijn richtlijnen voor de vergoeding van huishoudelijke hulp in de eerste zes weken na een ongeval, van reiskosten en van ziekenhuis en revalidatiedaggeld, evenals richtlijnen ten aanzien van licht letsel, het medisch traject, studievertraging, termijnen voor geneeskundig onderzoek en het verlies van zelfwerkzaamheid. In voorbereiding zijn richtlijnen voor de vergoeding van langdurige huishoudelijke hulp en ten aanzien van economische kwetsbaarheid en licht letsel inclusief smartengeld. Naar richtlijnen voor de berekening van overlijdensschade en van rekenrente wordt vooronderzoek gedaan. Overige producten van De Letselschade Raad zijn het bemiddelingsloket voor met name conflictanalyse en conflictdiagnose en het register van alle marktpartijen die de gedrags-code toepassen. K L I K & R E G E L De tweede presentatie werd verzorgd door mr. M. van Dijk, mededirecteur van Korevaar van Dijk Letselschade. Mark van Dijk intro-duceerde op aansprekende wijze een digitaal systeem, webbased, voor onderhandelingen en behandelplannen in letselschadezaken. Het systeem is Klik & Regel genoemd en Van Dijk is er medeinitiatiefnemer van. Het systeem kan als een uitvloeisel van de Gedragscode Behandeling Letselschade worden gezien. Het beoogt letselschadezaken te versnellen en transparant en efficiënt te maken, door eindeloos lang onderhandelen uit te sluiten. Klik & Regel bestaat uit een onder-handelingsmodule en een module om een gezamenlijk behandelplan op te stellen. De onderhandelingsmodule wordt in werking gezet wanneer bijvoorbeeld een verzekeraar een bod voor een schadevergoeding uitbrengt, voor de totale schade of voor onderdelen daarvan. De wederpartij krijgt vervolgens een toegestuurd, waarin wordt aangegeven voor welke schadeposten een vergoeding is geboden, zonder daar bedragen bij te noemen. Nadat de wederpartij vervolgens ook bedragen heeft ingevoerd, geeft het systeem aan of er wel of niet of bijna een match is. Het voordeel van deze wijze van bieden is, volgens Van Dijk, dat partijen hun uitgangspositie in het biedingsproces niet meteen hoeven los te laten en dat ze geen trucs hoeven toe te passen in de zin van overvragen en onderbieden. Daarnaast geeft het systeem een positieve drive in het onderhandelingsproces. In een pilot die momenteel draait, blijkt dat partijen ondanks mismatches toch bereid zijn om met elkaar in gesprek te gaan. Nog een voordeel is, dat deelposten gemakkelijk kunnen worden afgewikkeld. Het tweede onderdeel van Klik & Regel, het gezamenlijk behandelplan, is gericht op het maken van afspraken, het bijhouden van een agenda en een toetsing van het behandelproces aan de termijnen die in de Gedragscode Behandeling Letselschade zijn vastgesteld. De genoemde pilot duurt tot 1 mei aanstaande. Daarna start de contractperiode, waarin een vergoeding wordt gevraagd voor de ontwikkeling van het systeem en applicatie-uitbreidingen. Hierbij wordt gedacht aan een onderhandelingsassistent (om op grond van informatie over elkaars biedingen eerder tot een match te kunnen komen), inzagemogelijkheden voor de cliënt in het desbetreffende behandelproces en toepassingen in andere branches (bijvoorbeeld in ontslagprocedures). D I G I T A L E C O M M U N I C A T I E De derde presentatie ging over de juridische mogelijkheden en onmogelijkheden van digitale communicatie. De inleider, mr. P.E.F.M. de Bont, hoofd juridisch advies bij Interpolis Schade, had daartoe alle actuele en toekomstige wettelijke bepalingen op een rijtje gezet. Peter de Bont presenteerde zijn materie als een bord spaghetti: een kluwen van regelingen die zich slechts moeizaam laat ontwarren. Digitale communicatie doet zich onder andere voor bij de verkoop van producten of het verschaffen van informatie via een website. De spelregels daarvoor staan in verschillende wetten, met name de Wet op het Financieel Toezicht, de Pensioenwet, het Burgerlijk Wetboek en het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering. Dat maakt het lastig om met alle toepasselijke regels rekening te houden. Van belang zijn in ieder geval het besluit van 8 februari 2008 (een Algemene Maatregel van Bestuur van het Ministerie van Justitie) en het wetsvoorstel dat momenteel bij de Eerste Kamer ligt. Het besluit geeft aan, dat verzekeraars mededelingen in het kader van een verzekeringsovereenkomst anders dan langs schriftelijke weg kunnen verzenden, digitaal dus, maar onder bepaalde voorwaarden. De mededelingen moeten op zodanige wijze worden verzonden, dat ze op een duurzame drager kunnen worden opgeslagen. Een duurzame drager is ieder hulpmiddel waarop informatie kan worden opgeslagen en vervolgens kan worden gereproduceerd. De geadresseerde moet uitdrukkelijk met verzending De onderlinge april

12 Aandachtig gehoor. C O L O F O N De onderlinge is een uitgave van de FOV (Federatie van Onderlinge Verzekeringmaatschappijen in Nederland) en verschijnt 10 keer per jaar in een oplage van exemplaren. Leden van de FOV zijn gratis geabonneerd op De onderlinge. Redactiecommissie: Ben Averdijk Chris van Toor Met medewerking van: Peter van Steen, Geldermalsen Redactiesecretariaat: Loes Malherbe Postbus 92, 3980 CB Bunnik Telefoon Telefax info@fov.nl Internet Productie en druk: Drukkerij De Eendracht, Schiedam Overname van (gedeelten van) artikelen is toegestaan mits de bron wordt vermeld. ISSN langs elektronische weg hebben ingestemd, bijvoorbeeld door een hokje op de website aan te vinken. De geadresseerde kan die instemming te allen tijde herroepen, hetgeen betekent dat de verzekeraar altijd nog een papieren dossier klaar moet hebben liggen om zo nodig alsnog weer om te schakelen. De ontvangst van de elektronische mededeling moet aan de verzekeraar worden bevestigd, maar het bericht hoeft niet daadwerkelijk door de ontvanger geopend te zijn. Het wetsvoorstel dat momenteel bij de Eerste Kamer ligt, houdt de wijziging in van bepalingen van het Burgerlijk Wetboek en het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering. De wijziging is bedoeld om naast de traditionele vereisten van schriftelijkheid ruimte te bieden aan de ontwikkelingen op het gebied van elektronisch verkeer. Peter de Bont sloot zijn presentatie af met een aantal voorbeeldsituaties waarin van de wet werd afgeweken. De Bont gaf aan wat daar dan de gevolgen van waren. W O R K S H O P S Na de lunch werd de studiedag voortgezet met een vijftal workshops. De deelnemers konden aan drie daarvan deelnemen. E.J. Goetheer van ZLM Verzekeringen besprak de aansprakelijkheid van de wegbeheerder en J.H.L. Fonk van Interpolis/Avéro de aansprakelijkheid in de voedselproductieketen. Mr. L.G. Stiekema van TVM Verzekeringen ging in op het relatieregres. De vraag was welke regeling het Burgerlijk Wetboek geeft voor het verhalen van uitkeringen die een verzekeraar heeft gedaan als de schade door bijvoorbeeld een familielid of een collega is veroorzaakt. Mr. H.G.H. Jansen van de Stichting Achmea Rechtsbijstand ging in op werkgeversaansprakelijkheid en mr. P.E.F.M. de Bont van Interpolis Schade besprak tot slot een fraudecasus. De inleidingen van de sprekers op de Studiedag vindt u op > Login > Presentaties diverse bijeenkomsten. 12 De onderlinge april 2009