Jaarplan Districtscommissie Groningen 2017

Transcriptie

1 Jaarplan Districtscommissie Groningen 2017 De vereniging Natuurmonumenten wil een beweging zijn van mensen met hart voor de natuur, een spreekbuis voor al diegenen die het werk van Natuurmonumenten steunen, waar het kan ondernemend zijn en vooral een goede beheerder van de terreinen zijn en blijven. De Districtscommissie (DC) Groningen is de vertegenwoordiger van de leden van de vereniging Natuurmonumenten in de provincie Groningen. De DC stelt zich als doel om leden en niet-leden bij het beheer en gebruik van de gebieden van de vereniging te betrekken. Wij willen: Dat een ieder kan weten wat men in de gebieden kan beleven en wat de komende jaren met de gebieden gaat gebeuren; Het draagvlak voor het natuurbeheer in onze provincie vergroten; Spreekbuis zijn namens de leden door standpunten van de vereniging actief naar buiten te brengen; Leden en niet-leden, als gebruikers van de natuur, betrekken bij de ontwikkelingen in de gebieden en de visies en plannen die voor de gebieden worden opgesteld. Dit plan bevat de activiteiten van de DC Groningen in Wij werken nauw samen met de beheereenheid Groningen-Noord Drenthe. Wij hebben onze activiteiten ook afgestemd op het Regioplan 2017 van deze beheereenheid. De beheereenheid Groningen-Noord Drenthe betreft 16 gebieden 1. De DC wil er mede voor zorgen dat deze gebieden nu en in de toekomst de moeite waard blijven en hun waarde behouden. De werkorganisatie van Natuurmonumenten is in 2016 gereorganiseerd. De beheereenheden nieuwe stijl zijn officieel 1 januari 2017 van start gegaan. De DC s zijn nog niet georganiseerd per beheereenheid. De discussie daarover in de Verenigingsraad is nog niet afgerond. De DC Groningen gaat in dit werkplan daarom nog uit van de gebieden in de provincie Groningen van de beheereenheid Groningen-Noord Drenthe. Zodra duidelijk is wat de nieuwe structuur is van de DC s zal worden bekeken wat de consequenties zijn voor dit plan. Districtscommissies: Natuurmonumenten is een vereniging die midden in de maatschappij staat. Daarom hebben de leden een stem: via afgevaardigden kunnen leden hun mening laten doorklinken in de besluiten en standpunten van de vereniging. In districtscommissies vertegenwoordigen leden de stem van alle leden in hun district. Natuurmonumenten heeft 13 districten: de 12 provincies plus Amsterdam. De districtscommissies vormen samen de verenigingsraad. Samen met het bestuur denkt, praat en beslist de verenigingsraad mee over de hoofdlijnen van het beleid. De verenigingsraad keurt het jaarverslag goed. Daarnaast is de DC de spreekbuis voor leden richting de werkorganisatie en vice versa. Met elkaar geven we vorm aan Natuurmonumenten als beweging voor mensen met liefde voor de natuur. In dit jaarlijks terugkerend plan benoemen we de thema s en gebieden waar we als DC in het bijzonder aandacht aan besteden. In de periode hebben we de focus gelegd op de gebieden Biessumerbos/Voolhok, Kardinge, Noordlaarderbos en Westerbroek. De plannen voor deze gebieden zijn veelal jaaroverschrijdend. Daarom zullen we ook in 2017 aan deze gebieden aandacht schenken. 1 Voor de Groningse natuurgebieden op hoofdlijnen: zie de bijlage. 1

2 De prioriteiten voor 2017: 1. Ondersteunen van de bestaande communities, waaronder Biessumerbos/Voolhok (Delfzijl) en Kardinge, 2. Bijdragen aan het opzetten van een gebiedsvertegenwoordiging voor De Onlanden en waar mogelijk Noordlaarderbos, 3. Uitvoeren van een ledenraadpleging, bij voorkeur gekoppeld aan een kwaliteitstoets, 4. Deelnemen in de landelijke discussie over het verenigingskarakter van Natuurmonumenten, 5. Ervaring opdoen in de praktijk met de nieuwe werkwijze van de beheereenheden voor wat betreft de binding en contacten met de DC, leden van Natuurmonumenten en omwonenden. 6. Deelname aan de landelijke activiteiten, waaronder de Verenigingsraadvergaderingen. Onze activiteiten in meer detail: A. Gebieden In 2017 richten wij ons op: Biessumerbos & Voolhok Rond Delfzijl heeft Natuurmonumenten sinds een aantal jaren twee kleinere gebieden in beheer, Biessumerbos en Voolhok. Vanaf 2012 is voor deze gebieden een community opgezet, waaraan de DC zijn bijdrage heeft geleverd. Sinds de start van de community zijn we regelmatig met leden en omwonenden in gesprek geweest. Ook hebben wij activiteiten in deze gebieden georganiseerd, onder andere met kinderen (Lutje Grut). Samen met de werkorganisatie geven we verder vorm aan de community. De structuur van de community is in de loop der jaren sterker geworden. De community wordt gedragen door een kleine actieve groep, met een positieve betrokkenheid vanuit de omgeving. Wij streven er naar dat de verantwoordelijkheid voor het in stand houden van de community nog meer bij de omwonenden komt te liggen. Bij de omwonenden is al veel enthousiasme om zelf activiteiten te organiseren en anderen te betrekken. Wij zijn blij met de inzet van deze groep en blijven hen en de werkorganisatie ook in 2017 ondersteunen. In 2015 is de ontwikkeling gestart van het vergroten en aan elkaar verbinden van de verschillende natuurgebieden, doordat extra gronden in beheer komen. Wij volgen deze ontwikkeling en leveren waar nodig onze bijdrage. Wij streven er naar om in 2017 aan een of meer natuurwerkdagen deel te nemen. Kardinge Kardinge is een belangrijk en gevarieerd natuurgebied onder rook van Groningen. De DC heeft grote belangstelling voor de ontwikkelingen die hier plaatsvinden. Wij zijn daarom actief betrokken bij de activiteiten in Kardinge. In 2017 continueren wij onze inzet. In 2015 kon een grote aankoop door Natuurmonumenten plaatsvinden. Wij volgen de plannen van Natuurmonumenten met deze aankoop met belangstelling. Het voortzetten van de community vraagt blijvende aandacht en betrokkenheid van de DC. Wij doen dit onder meer door het voorzitten van het (jaarlijkse) overleg met de leden van de community. Waddenzee In het landelijke beleid is het waddengebied een speerpunt. Natuurmonumenten zet zich sterk in voor de Waddenzee en de ontwikkelingen in en rond de Eems-Dollard. In 2015 hebben wij de werkorganisatie ondersteund bij het opstellen van het verweerschrift in het kader van de procedure tegen zoutwinning onder de Waddenzee. In 2016 kwam de uitspraak van de Raad van State dat de winning mag doorgaan. Met de DC Friesland hebben wij afgesproken dat wij ook in 2017 gezamenlijk de ontwikkelingen in het waddengebied volgen en als DC s de werkorganisatie waar nodig ondersteunen. 2

3 Noordlaarderbos Het Noordlaarderbos strekt zich uit tot over de provinciegrens van Groningen en Drenthe. Het is voor de inwoners van de omliggende dorpen en de stad Groningen een belangrijk natuur- en ontspanningsgebied. In is de natuurvisie voor Noordlaarderbos/Vijftig Bunder ontwikkeld en besproken met omwonenden. Wij hebben onze inbreng onder meer gehad door het voorzitten van overleg. Net als bij Biessumerbos & Voolhok willen wij als DC een community helpen opzetten rond het Noordlaarderbos. In 2015 en 2016 heeft de DC hierover contact onderhouden met de werkorganisatie. De community is nog niet opgericht. In 2017 zetten wij ons er voor in om omwonenden bij de verdere ontwikkelingen te betrekken en een rol te geven in het beheer. Westerbroek In de 2 e helft van 2013 is de werkorganisatie gestart met de eerste besprekingen voor het opstellen van een nieuwe natuurvisie. In 2014 heeft deze op interactieve wijze en met betrokkenheid van de streek inhoud gekregen. Als DC waren we hierbij actief betrokken. De werkorganisatie organiseerde meerdere informatiebijeenkomsten in samenwerking met de DC. De omwonenden zijn tijdens de bijeenkomsten gevraagd naar hun verwachtingen en mening over het gebied. De visie is eind 2014 bekrachtigd. De uitvoering van het plan vraagt om het onderhouden van contacten met de bewoners en leden rond Westerbroek. In 2017 volgen wij de ontwikkelingen rond de ontbrekende schakels (Natuurnetwerk Nederland) en de ontsnippering van dit gebied via voorzieningen voor de fauna. Ook nemen wij indien mogelijk deel aan de kwaliteitstoets. Dal van de Ruiten Aa/Westerwoldse Aa In dit gebied worden opnieuw grootschalige inrichtingsmaatregelen genomen, na de inrichtingsmaatregelen die in de jaren zijn uitgevoerd. Deze ontwikkeling volgen wij. Daar waar mogelijk en door de werkorganisatie gewenst pakt de DC een rol om leden en bewoners van het gebied te betrekken. De Onlanden (en omgeving) De Onlanden ligt in (Noord) Drenthe. Dit nieuwe natuurgebied is een recreatiegebied voor veel leden uit onze provincie. Wij voelen ons er daarom bij betrokken. De Onlanden is in ontwikkeling. De komende jaren zullen nog vele natuurlijke veranderingen volgen. In 2016 hebben wij met de DC Drenthe en de werkorganisatie besproken of voor De Onlanden een community kan worden opgezet. Dit gesprek zal in 2017 worden voortgezet. De Onlanden ligt op korte afstand van de Piccardthofplas (provincie Groningen), waarvoor wij ook aandacht zullen houden. Verder volgen wij de ontwikkelingen in de aanliggende landgoederen Friesche Veen en Vennebroek. Overige gebieden In 2017 heeft de werkorganisatie voor de overige gebieden geen plannen waar de DC een rol voor zichzelf ziet. Wel stellen wij ons op de hoogte hoe het gaat in deze gebieden. Jaarlijks bezoeken wij een van de gebieden. Zo bezochten wij in 2016 in het voorjaar het Noordlaarderbos en na de zomer het Lieftinghsbroek bij Vlagtwedde. 3

4 B. Algemene activiteiten 2017 Naast de specifieke activiteiten in de gebieden staan voor 2017 de volgende algemene activiteiten op het programma: Contacten en overleg met de werkorganisatie De DC laat zich op de hoogte houden van de activiteiten binnen de werkorganisatie (regionaal) via de DC-vergaderingen en bezoeken aan de werkorganisatie. Waar mogelijk zijn wij aanwezig bij kwaliteitstoetsen, in 2017 Hoeksmeer, Tinallinge en Westerbroek. Per gebied hebben wij contactpersonen bij de DC, die de ontwikkelingen bijhouden en contact zoeken met de beheerders van Natuurmonumenten. Voor de contactpersonen van de DC, zie het overzicht op de volgende pagina s. Contacten met vrijwilligers bij NM en de communities Wij leggen contact met de vrijwilligers in de gebieden; dat kan door het afleggen van bezoeken tijdens de wekelijkse klusdagen of door de vrijwilligersavond te bezoeken. Doel is te bespreken op welke wijze we elkaar kunnen versterken en informeren. Wij onderhouden contact met de bestaande communities rond de gebieden. Doel is waar nodig bijdragen te leveren aan het opzetten en in stand houden van de communities. Contacten met vrijwilligers bij andere natuur- en milieuorganisaties Wij nemen deel aan het evenement Gronings Groen. Wij onderhouden waar mogelijk contacten met ledencommissies van organisaties als het Groninger Landschap en Staatsbosbeheer. Deelname verenigingsraadactiviteiten Wij nemen deel aan de verenigingsraadvergaderingen in mei en november om toe te zien op de beleidsontwikkeling, het jaarverslag en de voorstellen van het bestuur. Wij nemen deel aan de voorbesprekingen van de verenigingsraadvergaderingen met de districtscommissies Drenthe en Fryslan. Wij nemen deel aan het halfjaarlijkse voorzittersoverleg. Wij nemen deel aan de klankbordgroepbijeenkomsten in maart en oktober. Wij nemen deel aan de extra verenigingsraad- en klankbordbijeenkomsten in verband met het streefbeeld NM en de werkgroep burgerinitiatieven. Contacten met de Groninger leden van Natuurmonumenten en het algemene publiek Wij organiseren de jaarlijkse ledenvergadering inclusief excursie in één van de Groningse gebieden. Dit jaar zal de ledenvergadering in september plaatsvinden. De locatie wordt nog bepaald. Wij willen zichtbaar zijn in de provincie door een ledenraadpleging te organiseren over een landelijk of regionaal thema. Wij raadplegen de klankbordgroep, zodat een goed beeld ontstaat over de thema s die de leden van Natuurmonumenten belangrijk vinden. Ook betrekken wij de leden van de e- mailklankbordgroep bij discussies over actuele thema s. Waar mogelijk ondersteunen wij jeugdactiviteiten (die aansluiten bij de landelijke OERRR activiteiten). Communicatie algemeen Via onze facebookaccount brengen wij activiteiten of gebieden van Natuurmonumenten in beeld. Verder laten zien welke thema s voor Natuurmonumenten van belang zijn en welke 4

5 activiteiten wij organiseren. In het bijzonder delen wij foto s en informatie rond de natuurgebieden. Wij onderhouden de websitepagina s van de DC Groningen op de website van Natuurmonumenten, zodat deze actueel, levendig en informatief zijn. Onze contactpersonen voor de algemene activiteiten: Algemene activiteiten Facebook Klankbordgroep Vrijwilligers Website Werkorganisatie Woordvoering DC Contactpersoon DC Allen, accountbeheer Liesbeth Wim Liesbeth Liesbeth en Erik Allen Erik Voor het overzicht van de gebieden en de contactpersonen voor de gebieden, zie de volgende pagina s. 5

6 OVERZICHT AANDACHTSGEBIEDEN DISTRICTSCOMMISSIE (DC) & BEHEEREENHEID (BE) GRONINGEN-NOORD DRENTHE GEBIED WIE VRIJWILLIGERS- GROEP Dal van de Ruiten Aa. Wandelen in het BE: Jeroen Kuipers Werkgroep Dal van de Ruiten A is alsof je de natuur Westerwolde van vroeger beleeft. BE: Liesbeth & Pieter Stichting Appelhof COMMUNITY Gebiedsgroep Westerwolde ACTUEEL Biessumerbos/Delfzijl Het Biessummerbos is een afwisselend bos op steenworp afstand van de wierde Biessum, vlakbij Delfzijl, waar je heerlijk kunt wandelen en fietsen. Voolhok/Delfzijl Voolhok is een kleine, groene ruigte aan de rand van Delfzijl. Het ligt opgesloten tussen de oude en de nieuwe zeedijk. 't Hooge Land Zware zeeklei en opeengehoopt wadzand vormen in noord Groningen het Hoge Land. O.a. ook de Wytsemakooi Hoeksmeer. Het natuurgebied Hoeksmeer is een weidevogelgebied vlakbij het Groningse Garrelsweer. Het bestaat uit grasland, een oude kreekloop en een vogelplas. BE: Jeroen Kuipers DC: Liesbeth & Pieter BE: Jeroen Kuipers DC: Liesbeth & Pieter BE: Jeroen Kuipers DC: Liesbeth en Pieter BE: Jeroen Kuipers DC: Erik & Liesbeth Gebiedsgroep Delfzijl Wytsemakooi i.o. Afronding medio 2017 Voor april 2017 kwaliteitstoets gepland 6

7 Tinallinge Het natuurgebied Tinallinge is een klein weidevogelgebied vlakbij Winsum. In het voorjaar broeden er tureluurs, grutto s en scholeksters. Uithuizerwad Dit gebied is in de loop der eeuwen buit gemaakt op de Waddenzee. Aan de waddenkust zijn kwelders aangelegd, die uiteindelijk bedijkt werden. Wadden & Dollard De Dollard was tot in de veertiende eeuw bewoond land onder invloed van een wispelturige Waddenzee. Kardinge Twintig minuten fietsen vanaf het centrum van Groningen vind je een prachtig natuurgebied waar je heerlijk kunt picknicken, wandelen, vliegeren, hardlopen etc. Piccardthofplas Stadsrandgebeid. Contact met de natuur is belangrijk voor onze gezondheid. Noordlaarderbos & Vijftig Bunder Het Noordlaarderbos is bij uitstek geschikt om heerlijk te wandelen. Westerbroek Westerbroek is één van de laatste laagveenmoerassen in Groningen. Het ligt in het stroomdal van de Hunze Benedenloop Drentse Aa BE: Jeroen Kuipers DC: Erik & Liesbeth BE: Jeroen Kuipers & Geert-Jan Smits? DC: Klaas & Wim BE: Geert-Jan Smits DC: Klaas en Wim BE: Reiner Hartog DC: Klaas & Wim BE: Reiner Hartog BE: Reiner Hartog BE: Reiner Hartog BE: Reiner Hartog Beheergroep algemeen Plukbosgroep Wijknatuurgidsen Buurtgroep Piccardthof Inventarisatiegroep archeologie en cultuurhistorie Kardinge + eigen faceboekpagina Boomgaardgroep Community of vrijwilligersgroep Voor april 2017 kwaliteitstoets gepland Voor 2017 de ontwikkeling van een Natuurvisie gepland In 2017 onderzoek naar samenwerking met Noord-Duitse natuurorganisaties. In 2017 onderzoek naar ontwikkeling broedeiland in de Eems. Voor najaar 2017 een kwaliteitstoets gepland 7

8 Landgoederen Paterswolde o.a. Vennebroek, De Braak, Elsburger Onland, Kluivingsbos etc. Friese Veen Het Friese Veen grenst aan de stad Groningen en bestaat uit moerasbos, rietland en open water. Laat je verrassen door dit afwisselende natuurgebied. De Onlanden (Noord Drenthe) De Peizermaden is een prachtig beekdallandschap. Tussen de beekdalen van het Eelderdiep en het Peizerdiep ligt een nat laagveengebied. Waterbergingsgebied. BE: Jon Dijkema BE: Jon Dijkema BE: John Dijkema DC: Pieter & Klaas Kioskgroep Beheergroep Excursiegroep Werkgroep Holveen Groen Blauwe buffer Geen community, wel eigen faceboekpagina Geen community, Wel eigen faceboekpagina Voor 2017 recreatieonderzoek gepland Waarschijnlijke start juni 2017 In 4 e kwartaal 2017 opzet ontwikkelen Natuurvisie. Onderzoek naar opzet Community Opmerking Beheereenheid: Voor vrijwel alle gebieden geldt dat er solo vrijwilligers bezig zijn met o.a. inventarisatiewerkzaamheden, waterpeilen etc. 8

9 Bijlage De Groningse gebieden Dal van de Ruiten Aa Het Dal van de Ruiten Aa bestaat uit akkers, heide, boomweiden, bos en de in oorspronkelijke staat teruggebrachte beek die door het landschap slingert. Typisch aan dit gebied is de beslotenheid die in contrast staat met de weidsheid die we elders in Groningen aantreffen. In het gebied ligt het gehucht Smeerling met acht oude Westerwoldse boerderijen en twee bijzondere bossen, het Lieftinghsbroek en het Metbroekbos. Dollard De Dollard is een van de laatste Europese brakwater getijdenlandschappen. Dit dynamische natuurgebied bestaat uit polders, kwelders, slikken en zout- en zoet water. Trekvogels rusten hier uit en zoeken naar voedsel, dat volop voorradig is. De Dollard is eigendom van Natuurmonumenten, maar het Groninger Landschap beheert het gebied. Hoeksmeer Hoeksmeer bestaat uit grasland, een oude kreekloop en een vogelplas. Met het dynamische waterbeheer houdt Natuurmonumenten Hoeksmeer aantrekkelijk voor weidevogels. Natuurmonumenten heeft na een grondruil de gehele Hoeksmeer in beheer. De kansen voor de natuur zijn daardoor nog beter. Hoge Land Zware zeeklei en opeengehoopt wadzand vormen in noord Groningen het Hoge Land. Natuurmonumenten beschermt en onderhoudt hier een verzameling jonge dorpsbosjes bij Roodeschool, Spijk en Bierum. Ook het vogelrijke Eiltsgat (een kolkje dat herinnert aan een dijkdoorbraak) en de Wytsemakooi horen bij het Hoge Land. Vanaf 2011 heeft NM de bosjes bij Spijk, Delfzijl en Biessum van de gemeente Delfzijl overgenomen. Kardinge Dit jonge natuurgebied bestaat uit bossen, moerassen en bloemrijke graslanden. In dit natuurgebied ligt het historisch interessante lintdorp Noorddijk. Voor de ontwikkeling in het gebied zijn omwonenden van Kardinge een belangrijke partner. Noordlaarderbos Het Noordlaarderbos is een gemengd bos dat veel dieren en planten aantrekt. De oude grafheuvels in het Noordlaarderbos dateren van ver voor de Middeleeuwen. Ze zijn minstens 2500 jaar oud. Natuurmonumenten heeft recent vijf grafheuvels in het Noordlaarderbos en vijftig Bunder hersteld. Piccardthofplas Bij de vogelrijke Piccardthofplas heeft Natuurmonumenten een vogelkijkwand gebouwd. De Piccardthofplas is voor dieren een belangrijke ecologische verbindingsroute. Tinallinge Tinallinge is een weidevogelgebied. Kievit, grutto en tureluur broeden er in het voorjaar. Het natuurgebied ligt in een mooi landschap met terpdorpen. Kleiwinning en natuurontwikkeling gaan in dit gebied hand in hand. 9

10 Uithuizerwad Het Uithuizerwad bestaat uit het buitendijkse kweldergebied Uithuizerwad en de binnendijkse Ruidhorn. Buitendijks groeit lamsoor en zeealsem. Binnendijks broeden in het voorjaar veel kluten. Daarom is het Uithuizerwad niet toegankelijk. Dit gebied is in de loop der eeuwen buit gemaakt op de Waddenzee. Aan de waddenkust zijn kwelders aangelegd, die uiteindelijk bedijkt werden. Zo kroop de kust steeds verder naar het noorden. In de omgeving zijn talloze oude en nieuwe dijkjes te zien. Westerbroek Westerbroek is een van de laatste laagveenmoerassen in Groningen. Het ligt in het stroomdal van de Hunze. U vindt er een elzenbroekbos met een kolonie blauwe reigers en prachtige koningsvarens. Langs het elzenbroekbos ligt de Hesselinklaan met fraaie oude eiken. Het gebied is een belangrijke schakel in een natte natuurverbinding tussen het Zuidlaardermeergebied en natuurgebieden bij Slochteren. Natuurmonumenten heeft samen met anderen gewerkt aan herstel van de natuur in Westerbroek. Oude petgaten en de waterhuishouding in het gebied zijn hersteld, houtwallen zijn opnieuw ingeplant. Biessumerbos/Voolhok Het Biessumerbos en Voolhok zijn twee verschillende kleinere natuurgebieden bij Delfzijl die in 2011 in eigendom van Natuurmonumenten zijn gekomen. Het Biessumerbos is een afwisselend bos op steenworp afstand van de wierde Biessum. Voolhok is een kleine groene ruigte en ligt opgesloten tussen de oude en de nieuwe zeedijk bij Delfzijl. Bijlage bronnen: Regioplan 2015 Groningen, Friesland, Drenthe Meerjarenplan 10