Fietsroute De Onlanden

Transcriptie

1 Fietsroute De Onlanden 30 km fietsen Vlakbij de stad Groningen ligt De Onlanden, natuur en waterberging in een. Ga op de fiets door de beekdalen van het Eelderdiep en Peizerdiep. Hoor 's zomers de veldleeuwerik en wulp en in de winter de honderden ganzen en eenden. Een mooie tocht langs natuur en cultuur. De fietsroute De kijkboerderij 't Hoge veld aan de Helmerdijk in Paterswolde is het startpunt van deze fietsroute. Het biologisch vleesveebedrijf aan de rand van Eelde- Paterswolde beheert 600 hectare veenweidegebied in het nieuwe natuurgebied De Onlanden in samenwerking met Natuurmonumenten en is in het eigen dorp bekend als De Kijkboerderij. Vanaf het bordes boven de stallen zijn de schitterende Limousins te bewonderen. Dat wil zeggen: in de winter, want in de zomerperiode begrazen zede weidegebieden. Peizermaden, Kijkboerderij 't Hoogeveld kijkboerderij 't Hoogeveld, Westerhorn 43, 9761 VN Eelde Kijkboerderij 't Hoogeveld De kijkboerderij 't Hoge veld aan de Helmerdijk in Paterswolde is het startpunt van deze fietsroute. Het biologisch vleesveebedrijf aan de rand van Eelde- Paterswolde beheert 600 hectare veenweidegebied in het nieuwe natuurgebied De Onlanden in samenwerking met Natuurmonumenten en is in het eigen dorp bekend als De Kijkboerderij. Vanaf het bordes boven de stallen zijn de schitterende Limousins te bewonderen. Dat wil zeggen: in de winter, want in de zomerperiode begrazen ze de weidegebieden. Het Beeld De monniken die van hun klooster in Aduard naar Vries liepen, konden in de bosjes vlak langs de weg even schuilen. De hoge zandkop, 'het beeld', was een droge plek in het verder moerassige gebied. De naam komt waarschijnlijk van een beeld dat door de monniken op deze plek neergezet is. Het beeld is inmiddels verdwenen, maar de naam is gebleven. Noorddijk Langs de Noorddijk liggen petgaten, uitgegraven gaten in het veen. De petgaten aan de noordzijde zijn nieuw uitgegraven. De bestaande petgaten aan de zuidkant zijn al aan het verlanden. De verlande petgaten zijn nu trilvenen. Als de drijvende veenlaag dik genoeg is, kun je er op staan, maar de laag beweegt nog wel. Langs de Noorddijk liggen ook percelen waar ijzeroer gewonnen is. Het ijzer in de grond is samengeklonterd en kon gewonnen worden door het op te graven. In het landschap is dat te zien doordat het land daar lager ligt. De Stenhorsten De akkers van De Stenhorsten worden beheerd zoals dat rond 1900 gebeurde. De akkers met rogge staan vol akkeronkruiden en trekken zo allerlei insecten. Een deel van de gewassen blijft 's winters staan als voer voor de dieren.

2 Graan en olie De molen Woldzigt is een graan- en oliemolen die nog regelmatig draait. De molen werd gebruikt voor het malen van graan en het slaan van olie uit lijnzaad. De grondstoffen hiervoor werden over het Peizerdiep aangevoerd en uitgeladen in het haventje tegenover de molen. Het haventje is in 2006 gereconstrueerd nadat het in 1964 gedempt werd. Het raakte halverwege de twintigste eeuw in onbruik doordat het vrachtvervoer steeds vaker over de weg ging. Sandebuur Twee dorpen in de kop van Drenthe. Sandebuur ligt op een hoge zandtong die boven het ingeklonken veen uitsteekt. De bebouwing ligt als een lint op deze natuurlijke hoogte, bewoners hielden zo droge voeten. Roderwolde lag aan de weg van Roden naar Groningen en was daardoor een dorp van enig belang. Na de aanleg van de weg van Peize naar Groningen lag het niet langer aan de doorgaande route en daardoor werd het oude, landelijke karakter behouden. Het dorp is in de loop van de eeuwen als gevolg van de veranderende grondwaterspiegel meerdere keren verplaatst. Dit is nog te zien aan de ligging van de begraafplaats een heel eind buiten het dorp. De kerk is wel steeds meeverhuisd. Mijmerbank Vanaf de mijmerbank kijk je richting het Leekstermeer. In de slenk zwemmen allerlei watervogels en boven het riet zie je jagende kiekendieven en valkjes. Een prachtige plek om te zitten en het gebied in je op te nemen. Het kunstwerk met de bladeren is een monument voor het oerbos dat hier ooit stond. Bij de herinrichting kwamen de stobben van dit oerbos te voorschijn. Langmameer Het Langmaneer ligt tussen het Eelderdiep en het Peizerdiep. Hier moet het meegevoerde zand uit het Eelderdiep bezinken voordat het water het Leekstermeer in stroomt. Het open water trekt veel watervogels, zoals zilverreigers en lepelaars aan. Lepelaars die op Schiermonnikoog broeden, komen hier fourageren. Veenterpen In de Middeleeuwen woonden hier al mensen, boeren die hun vee weiden en op het veen hun huis hadden. De vloer was een laag klei en daar kwam steeds een laagje bovenop. Zo ontstonden 'huisplaatsen' die nu in het landschap zichtbaar zijn doordat ze hoger liggen dan het ingeklonken veen er omheen. Echt goed te zien zijn ze niet, omdat ze helemaal begroeid zijn. De Onlanden De Onlanden is aangelegd als waterbergingsgebied. Doordat het gebied in natte tijden - zoals bij extreme regenval - vol water stroomt, houden de inwoners van de stad Groningen 'droge voeten'. Tegelijkertijd profiteren de vogels van een waterrijke omgeving en is het een prachtig natuurgebied. Het oude beekdallandschap van het Eelderdiep is hersteld. In zo'n natuurlijk landschap treedt een beek in natte tijden buiten haar oevers. Het gebied rond het Eelderdiep behoort tot de natste delen van De Onlanden. Het water dat uit de bovenlopen komt, wordt hier vastgehouden door de stuw aan de noordkant van de Weringsedijk. Zo ontstaat langzamerhand een moerasachtig gebied.

3 Schakel De Onlanden vormt een belangrijke schakel in het nationaal natuurnetwerk. Dieren en planten kunnen vrij reizen tussen het Paterswoldse meer, de Drentse Aa, het Friese Veen en De Onlanden. Misschien zie je tijdens het hardlopen, wandelen of fietsen wel een otter in de vroege ochtend. Hoewel De Onlanden als natuurgebied nog jong is, heeft de otter het gebied inmiddels ruimschoots gevonden. Schelfhorst Het buurtschap Schelfhorst bestond al in de 16e eeuw. Het Huis Schelfhorst en de bijbehorende versterkte boerderij komen in 1563 voor het eerst in de geschriften voor. Beide zijn inmiddels gesloopt, maar de oude gracht van het huis is nog gedeeltelijk zichtbaar. Polder Koopman De boerenfamilie Koolman boert al zeven generaties in De Onlanden. Zij hebben nu een eigen polder waar hun melkkoeien lopen.

4 Faciliteiten horeca Café het Rode Hert in Roderwolde Drents Weideijs in Paterswolde Bereikbaarheid en toegankelijkheid startpunt Peizermaden, Kijkboerderij 't Hoogeveld Routebeschrijving met de auto Parkeren op de parkeerplaats aan de Helmerdijk in Eelde, naast kijkboerderij 't Hoogeveld.

5 OpenStreetMap contributors