Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, 1794

Transcriptie

1 Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, 1794 bron Handelingen der jaarlijksche vergadering van de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde te Leyden, gehouden den 24sten van Zomermaand Z.p., z.j. Zie voor verantwoording: dbnl

2 1 Handelingen van de Maatschappy der Nederlandsche Letterkunde te Leyden. Jaarlijksche vergadering, Gehouden op Dingsdag den 24 sten van Zomermaand Des morgens ten negen uure. [Aanspraak van de voorzitter, J.W. te Water] [Levensberichten van Schultens en Scheidius] De Voorzitter, de Heer J.W. TE WATER, opende de Vergadering met de volgende aanspraak. MIJNE HEEREN! Indien de uitkomst beantwoord hadt aan onzen wensch, bij den aanvang der Algemeene Vergaderinge van deze Maatschappije, in 't voorleden jaar, gedaan, wij zouden ons noch heden verblijden in de aangenaame tegenwoordigheid van den Heere SCHULTENS; kon ook nu ons wenschen eenigzins helpen, de Heer SCHEIDIUS, waardige opvolger van dien grooten Man, zou zich insgelijks in deze bijeenkomste bevinden. Dan, HIJ, die 't hooge bewind over leven en dood voert, en alle de lotgevallen der stervelingen bestiert, nam Hen beiden, binnen den omtrek van weinige maanden, van ons weg. Zij werden tot de onsterfelijkheid opgeroepen. De Allerhoogste is ons geen rekenschap verschuldigd, waarom zulken, wier leven op aarde voor veelen dierbaar en nuttig is, vroegtijdig weggerukt worden. Al GODS doen is wijsheid, vrijmagt, goedheid, majesteit. Deze overdenking, hoe onbetwistbaar ook, neemt echter niet weg, dat wij het gemis van zulke uitmuntende Mannen zouden mogen ter harte nemen en betreuren. Trouwens, in Hunnen dood vonden de wetenschappen geen minder verlies, dan Hunne bloedverwanten

3 2 en vrienden. Naardien anderen, mondeljk en in geschrifte, Hunnen welverdienden lof reeds vermeld hebben, of naderhand verheffen zullen, kan ik 'er hier van zwijgen.het zij mij echter vergund, dit ééne te zeggen. Ook deeze Maatschappij heeft alle redenen, om Hun verscheiden te beweenen. Zij ziet zich beroofd van SCHULTENS, wiens doordringend oordeel zij zoo vaak bewonderde, geduurende all' den tijd, waar in Hij, als Voorzitter, aan dezelve tot uitstekend nut verstrekte, bijzonderlijk ten opzichte der voorbereidselen tot het vervaardigen van een algemeen Nederduitsch Woordenboek, omtrent welks aanleg en inrichtinge Hij, zoo zeer als iemand, juiste denkbeelden betoonde te bezitten. De onvermoeide werkzaamheid van SCHEIDIUS gaf aan de Maatschappije eene gegronde hope, dat Hij, met allen ijver, de hand aan dat werk slaan zou, het gemis van zijnen voorzaat ten dezen vergoeden, en zich bereidvaardig toonen, om, gelijk Hem door dit Genootschap met allen aandrang verzocht was, eene nieuwe Nederduitsche Spraakkunste te helpen samenstellen. Dan, ook deze verwachting werdt, door 's Mans haastigen dood, voor altijd afgesneden. Derhalven, gelijk de Kerk van Nederland, de Leijdsche Hooge Schoole, de Oostersche Taalkunde, de Uitlegkunde des Bijbels, andere wetenschappen, het afsterven van SCHULTENS en SCHEIDIUS rechtmatig betreuren, zoo mag en moet deze Maatschappij haare billijke klaagstemme met die der geheele geleerde weereld paaren. Hier toe vinden wij ons te meer gedrongen, naar maate het aantal van zulken, die zich der Vaderlandsche Letterkunde bevlijtigen, indien niet allengskens kleiner wordt, ten minsten schijnt te worden, zoo wij anders dienaangaande eenig besluit mogen opmaken, zoo uit de weinige goede verhandelingen, die over de opgegevene vraagen ingezonden worden, als uit het geheellijk onbeantwoord blijven der voorstellen, die in naam van deze Maatschappije, onder belofte van een' eerprijs, jaarlijks geschiedden. Hier over mag men zich met billijkheid te meer verwonderen, om dat, onaangezien het getal van Maatschappijen, ter bevorderinge van Konsten en Wetenschappen in Nederland opgericht, van jaar tot jaar vermeerderde, de meeste echter zich niet opzetlijk bezig hielden met het voornaame doelwit van deze Maatschappije, welke zich bepaalt tot onze Taalkunde, 't beschouwende deel der Dichtkunde, de Vaderlandsche Welsprekendheid, en tot 's Lands Oudheden en Geschiedenissen. Niemand zal konnen of willen vermoeden, dat alle de voorgestelde vraagen niet belangrijk genoeg voor onze Landgenooten waren, of dat zij door kundigen niet konden beantwoord worden.het tegendeel is onlochenbaar. Vergunt mij, dat ik uit veele dit ééne stuk opvatte. Ontbrak het aan genoegzaame stoffe, om eene aangenaame, nuttige en zaakrijke verhandelinge over onze Vaderlandsche Spreekwoorden, naar 't verlangen van deze Maatschappije, te schrijven? Is 'er niet eene meenigte van zulke Spreekwoorden,die uit de geschiedenissen, oudheden, en zeden van de Nederlandsche Gewesten dienen opgehelderd te worden,

4 3 zal iemand, inboorling of vreemdeling, de volle kracht, de waare beteekenisse daar van begrijpen, en in eenige andere taale eigenaartig konnen overbrengen? Niemand, dunkt mij, behoeft het beneden zijne waardigheid te rekenen, op 't rechte verstand en den oorsprong der oude of nieuwe Spreekwoorden, die aan onzen Landaart bijzonderlijk eigen zijn, een aandachtig oog te vestigen, naardien de grootste Mannen, sedert meer dan twee eeuwen, zich niet schaamden, alle hunne kundigheden ter hulpe te roepen, om de Spreekwoorden der oudste volken te verzamelen, en met geleerde aanmerkingen optehelderen. De arbeid van Drusius, Buxtorf en Vorstius, omtrent de Hebreeuwsche Spreekwoorden, is bekend en geacht. De Arabische en Persische hadden 't geluk, de aandacht van Scaliger, Warner, Pococke, Erpenius, Reiske, Schultens en Scheidius, naar zich te trekken. De beroemdste Letterhelden, Erasmus, Junius, Canterus, H. Stephanus, Turnebus, Muretus, meer anderen, gaven in dit vak zoo doorslaande blijken van opmerkzaame belezenheid, schrander oordeel en uitgebreide geleerdheid, dat elk, die smaak heeft, hunne schriften over de Spreekwoorden der Grieken en Romeinen met goedkeuringe leest en bewondert.men weet zelfs, dat beroemde mannen onder de Grieken, Aristoteles, Theophrastus, Cleanthes en anderen, hun werk 'er reeds van maakten, om de Spreekwoorden, bij hunne Landgenooten toen gebruikelijk, met zorgvuldigheid optezamelen, of te verklaren. Onder de Romeinen volgde naauwlijks iemand hier in, gelijk anders in zoo veele gevallen, het voorbeeld der Grieken; en zij, die 'er meest geschikt toe geweest zouden zijn, bedienden zich liever van Grieksche, dan van oorspronglijk Romeinsche Spreekwoorden. Cicero zelf kan hier van ten getuige strekken.wat zou ons verhinderen, om, gelijk anderen omtrent de Fransche, Engelsche en Hoogduitsche, zelfs in deeze eeuwe en noch onlangs, gedaan hebben, dus ook onze inlandsche Spreekwoorden, op 't voorbeeld der Grieksche schrijveren, overal optesporen, der vergetelheid te onttrekken, en voor elk verstaanbaar te maken. Wie dit werk ondernemen wilde, zou zijne voorgangers konnen raadplegen. Johannes Baselius, in zijnen Nederlandschen Sulpitius (bl. 316), gewaagt van twee oude boeken, hiertoe betrekkelijk, waar van het eerste, omtrent het jaar 1500 gedrukt, dezen titel heeft: Adagia of gemeene Duitsche Spreekwoorden, gedrukt te Kampen bij mij Pieter Warmessoene, het andere te Antwerpen bij Hans de Laat in 't jaar 1551 te voorschijn kwam, met dit opschrift: Seer schoone Spreekwoorden ofte Proverbia in François en Duits. De waarde of onwaarde van welke stukken, die mij nooit onder 't oog kwamen, ik niet beoordeelen kan. Uit de rijke boekverzamelinge van den Heere Z.H. Alewijn, ontfing deze Maatschappij, behalven een groot aantal van andere zeldzaame gedrukte en ongedrukte boeken, een werkje, in 't jaar 1550 gheprint Tantwerpen bij Heijnrick Alssens, en genoemd: Duijtsche Adagia ofte Spreecwoorden, die men dagelicx is userende, ende de selve op Duijtsche gheinterpreteert, ende wtgheleijt doir Sijmon Andriessoon van Amsterdam. In deze verza-

5 4 melinge heb ik echter zeer weinige Spreekwoorden aangetroffen, die met den naam van Nederlandsche, in een' bepaalden zin, verdienen bestempeld te worden. Meer bekend is het uitvoerig werk van Tuinman over de Nederduitsche Spreekwoorden; doch waar over ik twee aanmerkingen te maken heb. Vooreerst, de warre oorsprong van sommige wordt uit de Vaderlandsche Oudheden en Geschiedenissen niet naar behooren aangewezen. Ten anderen, een groot deel daar van verdient eigenlijk den naam van Nederlandsche Spreekwoorden niet, dat is, van zulke, die op onzen grond gegroeid, aan ons Land en volk bijzonderlijk eigen, en niet van andere volken overgenomen zijn, die ook door niemand, hoe geleerd anders, met eenige mogelijkheid konnen verklaard worden, indien hij onkundig is in de Nederlandsche Geschichten en Oudheden, in de zeden, gebruiken, den landbouw, de zeevaart, den koophandel en verdere bijzonderheden van ons Vaderland. Immers meenige Spreekwoorden, die wij van de Grieken en Romeinen overnamen, worden met even weinig recht Nederlandsche genoemd, als de naam van oorspronglijk Romeinsche toekomt aan zoodanige, die van de Grieken ontleend waren. Deze van hun overgenomen Spreekwoorden komen hier derhalven of in 't geheel niet, of niet zoo zeer in aanmerkinge; gelijk ook niet zulke, die hunnen oorsprong aan de Arabieren verschuldigd, en, naar vermoeden, door 't verblijf der Spanjaarden in de Nederlanden, eerst bij ons in gebruik geraakt zijn. Ik erkenne gaarne, dat, indien alle zoodanige Spreekwoorden uitgemonsterd worden, het aantal der Nederlandsche merkelijk kleiner worden zal; ik begrijpe echter te gelijk, dat de weinige overschietende des te meer onze opmerkzaamheid vorderen, en overwaardig zijn, om bijéénvergaderd, in hunnen oorsprong nagespoord, en in helder licht geplaatst te worden. Meer durve ik van dit stuk nu niet zeggen, om dat mijn eenig doel was, door dit ééne voorbeeld aantetoonen, hoe belangrijk het voor de Nederlandsche Letterkunde zijn zou, indien het voorstel over onze Spreekwoorden, en de overige vraagen, weleer door deze Maatschappije opgegeven, door kundige Schrijvers beantwoord waren geworden, en hoe wij met de hoogste billijkheid verlangen, dat dit Genootschap, in vervolg van tijd, gelukkiger in zijn oogmerk slagen zal, en hier door in staat gesteld worden, om den Landgenooten tot grooter nut te wezen. Men denke evenwel niet, dat het ons geheelenal aan noodige stoffe ontbreke, om een nieuw deel van verhandelingen te voorschijn te brengen. De uitkomst zal het tegendeel leeren, en het zou reeds vroeger ge bleken zijn, indien niet de dood des Drukkers ons, tot hier toe, om gewigtige redenen, verhinderd hadt eenen aanvang met het drukken van het achtste deel te maken. Naauwlijks zoude ik hier van eenige meldinge gemaakt hebben, was 't niet, om kundige Schrijvers, die op de spoedige uitgave van hunne ingeleverde stukken wachtten, de oorzaak der vertraginge te doen opmerken, en anderen uittenoodigen, om de wer-

6 5 ken van deze Maatschappije met hunne gewenschte lettervruchten te vereeren en te verrijken. De Vergadering zegt den Heere TE WATER dank voor deze zijne Aanspraak, en verzoekt dezelve ter plaatsing in de Handelingen. De Secretaris leest het volgende: Verslag van de voornaamste Handelingen der Maandelijksche Vergadering sedert de laatst gehoudene Jaarlijkfche WEL EDELE HEEREN! Onder het weinige, 't geen zich in de Handelingen des afgelopenen Jaars, buiten het gewoone, ter bijzondere melding opdoet, verdient gewisselijk dat eene eerste plaats, 't welk betrekking heeft tot het Woordenboek, en beginne ik derhalven dit mijn verslag, met U te berichten, dat, door den Heere PIETER PAULUS, als eene bijdrage in het Woordenboek is ingeleverd een lijst der benamingen van de gereedschappen, tot eene scheeps timmerwerf, en eene andere der benamingen van de zaken, tot de casque van een Oorlogschip behoorende, met aanbieding, om van alle die woorden, welke min bekend mogten zijn, alle begeerde opheldering te geeven. Wijders diene, ter zake des Woordenboeks, nog tot bericht, dat men dit Jaar is voortgegaan, met den reeds vergaderden Woordenschat, door de hand van C. HEIJLIGERT, in een, met wit papier ruim doorschoten, Woordenboek van HALMA te doen overbrengen, en dus tot een gemakkelijker gebruik aanteleggen; als mede dat door den Secretaris, in gevolge van het besluit des voorledenen Jaars, ten behoeve onzer boekerije, uit de verzameling van wijlen den Heere HINLÓPEN, eenige weinige stukken, welke der Maatschappije ook bijzonderlijk tot het Woordenboek van dienst kunnen wezen, zijn aangekogt. Het ingeleverde Werk bepaalt zich tot ééne Verhandeling van den Heere DUMBAR over het verval der Letterkundige Genootschappen, en de beste middelen tot derzelver herstelling. Ongetwijfeld zoude de Maandelijksche Vergadering reeds werkzaam geweest zijn, om, ter voldoening aan het befluit van de voorige Jaarlijksche, het agtste deel der Werken ter persse te leggen, indien niet de onverwagte dood van den Drukker dier Werken, den Heere D. VIJGH, hier in een gewigtige hinderpaal ware geweest, daar men, onzeker welke schikkingen in den boedel van dien Heer over de nog voor handen zijnde

7 6 exemplaeren, en het Copijrecht zouden gemaakt worden, ook zwarigheid moest maken een nieuwen Drukker aantestellen, of althans met de uitgave van een nieuw deel voortgang te maaken; 't is waarschijnelijk, dat deze hinderpaal eerlang, door de openbaare verkoping van het nagelaten fonds des gemelden Heere VIJGH, zal worden uit den weg geruimd, en de Maandelijksche Vergadering verlangt, ter dezer bijeenkomst, den wille der Leden op dit stuk nader te verneemen. De Maandelijksche Vergadering heeft, ingevolge der vrijheid, aan haar verleend, tot Lid aangenomen, den Wel Edelen Heer P. VAN LELIJVELD P.Z.J.U. & Phil. Doct r., een beminnaar en beoeffenaar der Geschiedenisse, bij zonderlijk van die onzes Vaderlands. Eindelijk moet ik hier nog bij berichten, dat er in het afgelopen Jaar een geheel nieuwe en thans volledige Catalogus van de Boekerij is aangelegd. Den Secretaris werdt voor dit gedaan verslag dank gezegd, en is besloten het zelve, als naar gewoonte, in de Handelingen te plaatsen. De Secretaris brengt ter tafel de stembriefjes der Heeren Gecommitteerden, ter beoordeeling van het ingekomen antwoord op de Prijsvrage, in den Jaare 1791 opgegeeven, Welke zijn de voornaamste zaken, 's Lands Historie betreffende, die door de schrijvers niet, of niet genoegzaam zijn aangeroerd of behandeld geworden, waar door duisternis in de Geschiedenis van ons Vaderland is overgebleven? De stembriefjes op de bij de Wetten voorgeschrevenc wijze geopend zijnde, bleek, dat de ingekomene Verhandeling den uitgeloovden eere prijs is onwaardig gekeurd, waar op, na gehoudene verdere deliberatie, werdt besloten, de vrage andermaal voortestellen, en daar bij nader te verklaaren, dat de bedoeling der vrage zich uitstrekt tot het geheele ruime veld onzer Vaderlandsche Geschiedenisse, en niet bepaaldelijk tot eenig bijzonder tijdvak derzelve. Men ging over tot de behandeling der poincten bij den brief van beschrijving voorgesteld. 1. Omtrent het Woordenboek viel ditmaal, buiten het geen deswege reeds bij het verslag van den Secretaris gemeld is, niets verder te berichten. 2. Is besloten de Vrage, in de voorige Jaarlijksche Vergadering gekozen, zonder eenige verandering dus voortestellen.

8 7 Welke was, sedert de oudste tijden, de invloed der Geestelijkheid op de Zeden, de Gewoonten, het Lands bestier en de Rechtsplegingen zo in Holland en Zeeland, als in de anderen der Zeven, nu Vereenigde, Provincien? 3. De Heeren ARNTZENIUS, BONDAM, TOLLIUS, TE WATER, CALKOEN, MEERMAN en LUZAC werden gecommitteerd ter beoordeeling der Verhandelingen, welke ter beantwoording dezer Vrage mogen inkomen. 4. Tot een onderwerp voor eene nieuwe Prijsvrage, om in de volgende Jaarlijksche Vergadering te worden vastgesteld, is uit de drie voorgestelde Vragen de volgende gekozen. Waar in beslaat het onderscheidend verschil tusschen den aart der hedendaagsche Europische Welsprekendheid, en dien der oude Grieksche en Romeinsche? en van waar ontstaat dit verschil? 5. De Heeren TE WATER, J. DE BOSCH, DE KRUIJFF, NIEUWLAND en LUZAC werden benoemd, om de bedenkingen van de Leden der Maatschappij op dit gekozen onderwerp te ontvangen, en, benevens hunne eigene laanmerkingen, aan de volgende Jaarlijksche Vergadering voortedraagen. 6. Is besloten in de volgende Jaarlijksche Vergadering eene Vrage te kiezen uit de Klasse der Taalkunde. 7. Aan de Maandelijksche Vergadering werdt de vrijheid, tot het verkiezen van Leijdsche Leden, weder voor een Jaar verleend. 8. De Secretaris, als welke, op verzoek der laatst gehoudene Jaarlijksche Vergadering, in het afgelopen Jaar den post van Penningmeester wederom heeft waargenomen, brengt de rekening ter tafel. Derzelver ontfangst bedroeg een duizend en vier Gulden, vijf Stuivers en veertien Penningen; de Uitgave drie honderd een en dertig Gulden en vier Penningen, zo dat nog in Kas bevonden werden zes honderd drie en zeven-

9 8 tig Gulden, vijf Stuivers, en tien Penningen; bedragende de nog onbetaalde toelagen eene somma van dertien honderd en twee en zeventig Gulden. De rekening, nagezien en goedgekeurd zijnde, werdt door den Voorzitter en den Heere NIEUWLAND getekend, met dankzegging aan den Penningmeester voor de waarneming. 9. De toelagen werden bepaald op Zeven Gulden. 10. Men verkoos tot Voorzitter den Heere J.W. TE WATER, tot Secretaris den Heere J. DE KRUIJFF, tot Briefschrijver, en tevens tot Opziener over de uitgave der stukken, den Heere P. NIEUWLAND, en is wijders de Secretaris op nieuw verzogt den post van Penningmeester als nog te blijven waarnemen. 11. Tot Gecommitteerden voor de ingekomene Verhandeling van den Heere DUMBAR werden benoemd de Heeren F.W. BOERS, J. LUZAC, en J. DE KRUIJFF. Is gelezen een brief van den Heer J.A. CLIGNETT, inhoudende een verzoek, om van den Esopet, een Manuscript in de Verzameling der Maatschappije berustende, gebruik te mogen maaken tot eene openlijke uitgave, met taalkundige aantekeningen. De Vergadering heeft geoordeeld dit verzoek niet te mogen afslaan, en is dien volgens den Heere CLIGNETT het verzogte handschrift ten voorgestelden gebruike afgestaan. Eindelijk is geraadpleegd over de aanstelling van eenen Drukker der Maatschappije, in plaats van den overledenen Boekverkoper D. VIJGH, en is goedgevonden de afdoening dezer zake, onder aanbeveling van allen mogelijken spoed, der Maandelijksche Vergaderinge op te dragen. (is getekend) J.W. TE WATER. Het voorenstaande komt over een met het Boek der Handelingen van de Maatschappij, berustende onder mij, [Jan de Kruijff] Secretaris.

10 A1r Programma van de Maatschappy der Nederlandsche Letterkunde Voor het Jaar De Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde te Leijden heeft op den 24 sten Junij dezes Jaars haare Algemeene Jaarlijksche Vergadering gehouden; in dezelve is uitspraak gedaan, over het geen was ingekomen ter beantwoording der Vrage, in den Jaare opgegeven, Welke zijn de voornaamste Zaken, 's Lands Historie betreffende, die door de Schrijvers niet, of niet genoegzaam zijn aangeroerd of behandeld geworden, waar door duisternis in de Geschiedenis van ons Vaderland is overgebleven? doch werdt geoordeeld, dat de uitgeloovde Gouden Eerepenning niet verdiend was, en is vervolgens besloten, dezelvde Vrage bij vernieuwing nog eens voortestellen, om beantwoord te worden voor den eersten van Wijnmaand Ter nadere voorlichtinge wordt den Schrijveren bericht, dat de bedoeling der Vrage zich uitstrekt tot het geheele ruime veld onzer Vaderlandsche Geschiedenisse, en niet bepaaldelijk tot eenig bijzonder tijdvak derzelve. Tot eene nieuwe Prijsvrage is de volgende vast gesteld, mede om beantwoord te worden voor den eersten van Wijnmaand Welke was, federt de oudste tijden, de invloed der Geestelijkheid op de Zeden, de Gewoonten, het Landsbestuur, en de Rechtsplegingen zo in Holland en Zeeland, als in de anderen der Zeven, nu Vereenigde, Provincien? De volgende Vrage, in de laatst voorgaande Jaarlijksche Vergadering opgegeven, moet beantwoord worden voor den eersten van Wijnmaand 1795.

11 A1v Welke zijn de beste Nederduitsche Schriften, waar uit de Taalgebruiken moeten waargenomen en opgezameld worden, bijzonderlijk ter samenstelling van een volledig Nederduitsch Woordenboek? Voor den eersten van Wijnmaand dezes Jaars verwagt de Maatschappij de antwoorden op de Vrage, in den Jaare 1792 opgegeven, namelijk: In welk tijds bestek zijn de grootste vorderingen gemaakt in de Nederlandsche Dichtkunst? en welke zijn de redenen, dat die vorderingen in andere tijdsbestekken minder groot zijn? Het staat een ieder vrij, ook den Leden der Maatschappije, om naar den Prijs te dingen, alleenlijk worden de Gecommitteerden ter beoordeelinge der ingekomene Verhandelingen van die vrijheid uitgesloten: Aan den geenen, wiens Verhandeling de beste, en aan het oogmerk der Maatschappij voldoende, zal gekeurd worden, biedt de Maatschappij een Gouden Penning aan, ter waarde van 150 Gulden. De Verhandelingen moeten zijn in de Nederduitsche of Latijnsche Tale, met eene duidelijke hand, van iemand die geen Lid der Maatschappije is, afgeschreven: iedere Verhandeling moet, met een zinspreuk getekend, besloten worden in een verzegelden omslag, welke den titel en de zinspreuk der Verhandeling ten opschrift heeft. Hier bij moet gevoegd worden een verzegeld briefje, in het welk de naam, waardigheid, en woonplaats van den Schrijver, en boven op het welk de Zinspreuk der Verhandeling geschreven is. Het een en ander moet in een buiten omslag, ten tijde hier boven bepaald, vrachtvrij, bezorgd zijn in handen van den tegenwoordigen Secretaris der Maatschappije, Mr. JAN DE KRUIJFF, of den Briefschrijver, Professor PETRUS NIEUWLAND, beiden woonende te Leijden. Voor het overige zijn de Wetten, volgens welke de Maatschappij naar een Prijs laat schrijven, te vinden in het tweede Deel van derzelver Werken.

12 1 [Uitnodiging door C. Boers] MIJN HEER! Uit naam van de Maatschappy der Nederlandsche Letterkunde te Leyden, heb ik de eer U te nodigen op de Jaarlijksche Vergadering, welke dit Jaar gehouden zal worden op Dingsdag den 24 sten van Wiedemaand, des, morgens ten negen uure, in de Vergaderkamer van de Maatschappy op de Oudevest, om de navolgende punten in overweeging te neemen, en daar op de nodige besluiten te maaken. I. Het verslag van de Maandelijksche Vergadering wegens het Woordenboek der Maatschappije. II. Het verslag der Gecommitteerden, nopens de bedenkingen op het onderwerp, om naar eenen Prijs te laaten schryven, in de laatstgehoudene Jaarlijksche Vergadering gekozen. Welke was, zedert de oudste tyden, de invloed der Geestelijkheid op de zeden, de gewoonten, het Lands bestuur, en de Rechrs pleegingen, zo in Holland en Zeeland, als in de anderen der zeven, nu Vereenigde, Provincien? de Heeren BONDAM, TE WATER, F.W. BOERS, KLUIT en DE KRUYFF, welke, in de Jaarlijksche Vergadering des Jaars 1793 tot die Commissie benoemd zijn, worden verzogt de bedenkingen, welke zy op het voorgesteld onderwerp of zelve gemaakt, of van and ere Leden der Maatschappy mochten ontvangen hebben, drie weken voor het houden der Jaarlijksche Vergadering medetedeelen aan den Heere BONDAM, als den eerst genoemden der Gecommitteerden. III. Het benoemen van zeven Gecommitteerden tot het beoordeelen der Verhandelingen, welke op het vast gesteld onderwerp voor den eersten van Wijnmaand zullen inkomen. IV.

13 Het verkiezen van een onderwerp om naar eenen prijs te laaten schry-

14 2 ven, om vastgesteld te worden in de Jaarlijksche Vergadering van 1795, waar toe voorgedragen worden: In de Dichtkunde en Welsprekendheid, 1. Waar in bestaat het onderscheidend verschil tusschen den aart der hedendaagsche Europische Welsprekendheid, en dien der oude Grieksche en Romeinsche? en, van waar ontstaat dit verschil? 2. Welke zijn de voorboden, of kentekenen van een naderend verval van Dichtkunst en Welsprekendheid? 3. De geaartheid van Karel den Vijfden, voornamelijk als Nederlandsch Vorst beschouwd. (eene proeve van Welsprekendheid.) V. Het benoemen van Vijf Gecommitteerden, om de bedenkingen van alle de Leden der Maatschappye op het gekozen onderwerp te ontvangen, en, benevens hunne eigene bedenkingen, aan de volgende Jaarlijksche Vergadering voortedraagen. VI. Het bepaalen der Klasse, uit welke, in het volgend Jaar, een onderwerp zal gekozen worden. VII. Het voorstel der Maandelijksche Vergaderinge, om de vryheid, tot het verkiezen van Leijdsche Leden, wederom voor een Jaar te verleenen. VIII. Het opneemen van de rekening van den Penningmeester.

15 IX. Het bepaalen der toelagen. X. Het aanstellen van Amptenaaren. XI. Het benoemen van Gecommitteerden.

16 3 De Leden, welke eenige excerpten, of eenigen anderen voorraad, ten dienste van het Woordenboek, mochten in gereedheid hebben, worden verzogt die aan de Maatschappy te doen toekomen, dit Jaar voor den 15 den van Wiedemaand, om te kunnen gebragt worden in het verslag der Maandelijksche Vergadering, volgens het eerste punt van dezen brief: en die Heeren, welke genegen zijn eene Verhandeling of Dichtstuk, 't zy met hunnen Naam, 't zy onder een Zinspreuk, in gevolge het beslotene op de Jaarlijksche Vergadering des Jaars aan de Maatschappy toe te zenden, worden verzogt zulks mede voor dien tijd te doen. Ik heb de eer, van met achting te zyn MIJN HEER! Uw Dienaar [C. Boers] Leyden den [30] van Bloeimaand 1794.