AAN DE BURGERS DER OORLOGVOERENDE STATEN

Transcriptie

1 \i -v ^".. f.<^ V i UITGAVEN VAN HET COMITÉ Nr;.2,DE EUROPEESCHE STATENBOND" «AAN DE BURGERS DER OORLOGVOERENDE STATEN DOOR Prof. G. HEYMANS v< MAATSCHAPPIJ VOOR GOEDE EN GOEDKOOPE LECTUUR Amsterdam 1914

2 voor zijne burgers zuueii afsluiten? Welk bezwaar kan hij hebben tegen den snellen economischen vooruitgang van een naburig land, behalve dit, dat het daardoor een steeds gevaarlijker tegenstander wordt? Zoo is de stand van zaken overal: wanneer een staat geen reden had om te vreezen, dat andere staten hem zullen aanvallen of zijn burgers in hun bewegingsvrijheid belemmeren, dan is moeilijk een belang te bedenken, dat ook maar in de verte de rampen en de risico van een oorlog waard zou zijn. En inderdaad leert de ervaring, dat zich geen ernstige conflicten van belangen meer voordoen, zoodra verschillende staten zich tot een rechtsgemeenschap hebben verbonden, die ivederzijdsche aanvallen buitensluit, en de rechten regelt, die in den eenen staat aan de burgers van den anderen toeliomen. Men denke aan de verhoudingen in bondstaten als Duitschland, Zwitserland, de Vereenigde Staten van Noord-Amerika, binnen welke, met de mogelijkheid van oorlog, tegelijkertijd ook elke aanleiding tot oorlog heeft opgehouden te bestaan. De geschiedenis dezer bondsstaten levert de empirische bevestiging van wat boven werd opgemerkt, en wijst meteen den weg aan voor de toekomst. Overal en alleen daar, waar zich staten tot een rechtsgemeenschap hebben verbonden, hebben die staten hun onderling wantrouwen opgegeven en het oorlogvoeren gestaakt; alleen rvanneer zich alle ki^ltuur' staten tot een rechtsgemeenschap verbinden, zal tusschen hen alle rvantroureen uitgesloten en een blijvende vrede verzekerd zijn. En vooral daarom is het zoo dringend noodig, dat gij, tot welk volk gij ook behooren moogt, reeds gedurende den oorlog er u van doordringt, dat uwe vijanden geen duivels, geen wilde dieren, geen cynische egoïsten zijn, maar menschen als gij, met dezelfde zwakheden, dezelfde tekortkomingen, en dezelfde idealen. Misschien zijn zij meer dan gij op een dwaalspoor gebracht door hun regeeringen en door hunne pers; maar zij zijn, als gij, te goeder trouw. En in hen allen leeft de diepe wil tot vrede en recht. Wanneer gij dus inderdaad, zooals door u als door de anderen telkens weer wordt betuigd, slechts een vrede wilt, die den tegenstander voor de toekomst onschadelijk maakt, geeft er u dan zorgvuldig rekenschap van, welke wegen tot dit doel kunnen leiden. Wanneer gij den ouden weg volgt, dus den overwonnene oorlogsschattingen oplegt, grondgebied of koloniën van hem wegneemt, zijne weermiddelen beperkt, dan zal ook het resultaat het oude zijn: overmoed ter eene, wrok en revanchebegeerten ter andere zijde, en gij zult overvloedig zaad voor nieuwe oorlogen hebben uitgestrooid. Wanneer gij daarentegen blijk geeft te vertrouwen op de menschelijke natuur, zal de menschelijke natuur u niet teleurstellen. Wilde dieren worden slechts door vrees bedwongen; de mensch, althans de kultuurmensch van onzen tijd, zoekt de heerschappij van het recht. Alleen wie hem deze verschaft, kan er op rekenen, hem voor goed onschadelijk" te hebben gemaakt.

3 OPROEP Het Comité DE EUROPEESCHE STATENBOND", overtuigd dat de verhoudingen der beschaafde staten onderling door dezelfde wetten van zedelijkheid en recht beheerscht behooren te worden als het maatschappelijk leven der naties afzonderlijk, dat in het bijzonder voor het tegenwoordige Europa de aaneensluiting tot een statenbond of bondsstaat, op grondslag van gelijkgerechtigheid en inwendige zelfstandigheid der samenstellende naties wenschelijk is, verzoekt met aandrang allen personen en organisaties die deze overtuiging deelen, daarvan blijk te geven aan het secretariaat en naar beste krachten er toe mede te werken de openbare meening in dezen geest te vormen. Personen en organisaties die hunne instemming betuigen, verplichten zich niet tot eenigen geldelijken steun, hoewel deze zeer gewenscht is en gaarne door het secretariaat zal worden in ontvangst genomen. Dr. FREDERIK VAN EEDEN, Prof. Dr. G. HEYMANS, Dr. ALETTA H. JACOBS. Jhr. Mr. B. DE JONG VAN BEEK EN DONK, Jhr. Dr. NICO VAN SUCHTELEN, (Algemeen secretaris, Blaricum) In deze serie is reeds verschenen als Nr. 1 : Het Eenige Redmiddel (Een Europeesche Statenbond) door Jhr. Dr. NICO VAN SUCHTELEN. De prijs der brochures No. 1 en 2 is per exemplaar ƒ 0.05, per 50 ex. ƒ1.25, per 100 ex. ƒ2.-, per 500 ex. /S.-, per 1000 ex. ƒ15.-. Zij die het comité geldelijk steunen, ontvangen alle publicaties gratis. Exemplaren van Nr. 1 in het Deensch, Duitsch, Engelsch, Esperanto, Fransch, Italiaansch, Noorsch, Spaansch en Zweedsch en van Nr. 2 in het Duitsch, Engelsch en Fransch, zijn op aanvrage gratis verkrijgbaar bij den secretaris van het Comité. (