HANDLEIDING JOKER. Handleiding voor de opmaak van een kind- en jongereneffectrapport (JoKER)

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "HANDLEIDING JOKER. Handleiding voor de opmaak van een kind- en jongereneffectrapport (JoKER)"

Transcriptie

1 HANDLEIDING JOKER Handleiding voor de opmaak van een kind- en jongereneffectrapport (JoKER) cjm.vlaanderen.be

2 INHOUD 1 Vooraf Algemene situering Wat? Waarom? Wie? Waarvoor? Wanneer? Formele vereisten Wie houdt toezicht? 7 3 JoKER-richtlijnen Gegevens van het advies Gegevens van de regelgeving Titel en fase Samenvatting Probleembeschrijving Beleidsdoelstelling Opties Analyse van de effecten Doelgroepen Nulopties Gekozen beleidsmaatregel Alternatieve beleidsmaatregel Vergelijking van de opties Uitvoering Administratieve kosten Handhaving Evaluatie Consultatie Interne consultatie Externe, informele consultatie Contactinformatie Bijlagen 14 4 Nog vragen? Meer info nodig? pagina 2 van 14 Handleiding JoKER

3 1 VOORAF Deze handleiding is bedoeld als hulpmiddel bij de uitwerking van een kind- en jongereneffectrapport (JoKER) binnen de Vlaamse overheid. Sinds 1997 bestaat de decretale verplichting tot opmaak van een kindeffectrapport bij voorontwerpen van decreet die het belang van personen jonger dan 18 jaar rechtstreeks raken. Bij decreet van 18 juli 2008 werd het kindeffectrapport (KER) uitgebreid tot een kind- en jongereneffectrapport (JoKER). Dit bleef ongewijzigd in het decreet van 20 januari 2012 houdende een vernieuwd jeugd- en kinderrechtenbeleid. Doel is om bij nieuwe regelgeving bewust na te gaan wat de impact daarvan is op kinderen en jongeren tot de leeftijd van 25 jaar. Wanneer een reguleringsimpactanalyse of kortweg RIA wordt opgemaakt, wordt het JoKER formeel geïntegreerd in de RIA, met één document als eindresultaat. Daarom wordt in deze handleiding ook verwezen naar de RIA-voorschriften. Ook wanneer geen RIA wordt opgemaakt maar alleen een JoKER, moet het RIA-sjabloon gebruikt worden en wel aan hand van deze handleiding. Ook wanneer er een JoKER niet verplicht is, kan deze handleiding gebruikt worden om de impact van een beleidsinitiatief op kinderen en jongeren in kaart te brengen. Voor meer uitleg over de toepassing van het JoKER kan u terecht bij het aanspreekpunt jeugd- en kinderrechtenbeleid van uw departement/ agentschap, het Departement Cultuur, Jeugd en Media of op de website Voor meer uitleg over de RIA kan u terecht bij het Departement Kanselarij en Bestuur of op de website In deze handleiding geven we eerst een algemene situering. In een tweede deel bespreken we hoe het JoKER vorm krijgt aan de hand van de structuur van het RIA-sjabloon. We geven richtlijnen en illustreren met concrete voorbeelden Handleiding JoKER pagina 3 van 14

4 2 ALGEMENE SITUERING 2.1 WAT? Het decreet van 20 januari 2012 houdende een vernieuwd jeugd- en kinderrechtenbeleid 1, verder het decreet van 2012, bepaalt in artikel 4, tweede en derde lid, het volgende: Het JoKER is een openbaar document dat ten minste de volgende informatie bevat: 1 een beschrijving van het effect van de voorgenomen beslissing op de situatie van het kind of de jongere; 2 een beschrijving van het effect op de situatie van het kind of de jongere zonder de voorgenomen beslissing; 3 alternatieven voor de voorgestelde beslissing, inzonderheid een beschrijving van de beoogde maatregelen om belangrijke nadelige gevolgen van de beslissing voor de situatie van het kind of de jongere te vermijden, te beperken en zo mogelijk te verhelpen. De Vlaamse Regering bepaalt de nadere regels voor de opmaak van dat rapport. Aldus het besluit van de Vlaamse Regering van 12 december , verder het uitvoeringsbesluit, verstrekt de minister, bevoegd voor de coördinatie van de rechten van het kind, daartoe een methodiek. De minister heeft dat gedaan bij ministerieel besluit van 8 juni Daarbij heeft hij bepaald dat de methodiek voor de opmaak van een JoKER bestaat uit het RIA-sjabloon en de handleiding voor de opmaak van een JoKER. Voorliggende handleiding geeft uitvoering aan die bepaling. Het uitvoeringsbesluit bepaalt ook dat wanneer een RIA wordt gemaakt, het JoKER geïntegreerd wordt in deze RIA. Tengevolge van de omzendbrief VR 2014/13 van 14 maart 2014 betreffende de Regelgevingsagenda, reguleringsimpactanalyse en compensatieregel administratieve lasten werd beslist om de RIAuitzonderingen ook op het JoKER toe te passen. Dit kaderde in de doelstelling van de reguleringsimpactanalyse om de veelheid van toetsen over de Vlaamse regelgeving te stroomlijnen en zoveel mogelijk te integreren. Zodoende was het de bedoeling om het RIA-toepassingsgebied ook te laten gelden voor specifieke wetgevingstoetsen, zoals de armoedetoets (die werd ingevoerd door deze omzendbrief) de het decretaal opgelegde JoKER. Echter heeft de Raad van State in enkele recente adviezen geoordeeld dat van de geldende JoKERbepalingen niet kan afgeweken worden door een omzendbrief. Ook in het geval geen RIA voorhanden is, moet een JoKER worden opgesteld. 1 Voor de volledige tekst: 2 Uitvoeringsbesluit van de JoKER-bepaling van het decreet van 2008 waaraan het decreet van 2012 niets wijzigde. pagina 4 van 14 Handleiding JoKER

5 2.2 WAAROM? Jeugd- en kinderrechtenbeleid omvat meerdere domeinen die ingrijpen op het leven van kinderen en jongeren. En om dergelijk integraal en inclusief beleid vorm te geven zijn er meerdere instrumenten ontwikkeld die decretaal verankerd zijn in het decreet van 20 januari 2012 houdende het voeren van een vernieuwd Vlaams jeugd- en kinderrechtenbeleid. Het JokER is er een van. Het decreet van 2012 definieert het jeugd- en kinderrechtenbeleid en de rechten van het kind in artikel 2 als volgt: Jeugd- en kinderrechtenbeleid: de integrale en geïntegreerde visie en de daarop gebaseerde en systematische en planmatige maatregelen van een overheid die een waarneembaar effect beogen op de jeugd, met bijzondere aandacht voor de rechten van het kind, als ethisch en wettelijk kader. Rechten van het kind: de rechten van het kind als de bepalingen en beginselen van het Verdrag inzake de Rechten van het Kind, aangenomen in New York op 20 november 1989, en in bijhorende facultatieve protocollen, zoals goedgekeurd door het Vlaams Parlement. Het JoKER draagt ook bij tot goede en kwaliteitsvolle regelgeving, zoals goedgekeurd door de Vlaamse Regering op 7 november WIE? De functioneel bevoegde minister en administratie zijn verantwoordelijk voor de opmaak van het JoKER. Binnen de functioneel bevoegde administratie wordt het aanspreekpunt Jeugd- en kinderrechtenbeleid erbij betrokken. De Vlaamse Regering heeft in alle departementen en agentschappen die van belang zijn voor kinderen en jongeren aanspreekpunten Jeugd- en Kinderrechtenbeleid aangeduid. Dit gebeurde in uitvoering van het decreet van 2012 dat in artikel 5, 1 hieromtrent het volgende bepaalt: De leidend ambtenaren van alle departementen en van de intern en extern verzelfstandigde agentschappen van de Vlaamse overheid die daartoe door de Vlaamse Regering zijn aangewezen, wijzen een ambtenaar aan als aanspreekpunt jeugd- en kinderrechtenbeleid. De aanspreekpunten jeugd- en kinderrechtenbeleid hebben als taak: 1 een bijdrage te leveren ter voorbereiding van het Vlaamse jeugd- en kinderrechtenbeleidsplan; 2 te zorgen voor de monitoring en verslaggeving over de uitvoering van het Verdrag inzake de Rechten van het Kind en het Vlaamse jeugd- en kinderrechtenbeleidsplan; 3 de effecten op kinderen en jongeren en hun rechten in te schatten van het beleid dat door hun departement of agentschap wordt voorbereid of uitgevoerd Handleiding JoKER pagina 5 van 14

6 Indien gewenst kan ook, voorafgaand aan het formele advies, een beroep gedaan worden op het departement Cultuur, Jeugd en Media. Zie ook verder in deze handleiding onder JoKER-richtlijnen / Consultatie. 2.4 WAARVOOR? Het decreet van 20 januari 2012 bepaalt in artikel 4, eerste en derde lid, het volgende: Bij elk ontwerp van decreet dat wordt ingediend bij het Vlaams Parlement wordt een kind- en jongereneffectrapport, afgekort JoKER, gevoegd, als de voorgenomen beslissing op de situatie van het kind of de jongere gevoegd, als de voorgenomen beslissing het belang van personen jonger dan vijfentwintig jaar rechtstreeks raakt. De Vlaamse Regering bepaalt de nadere regels voor de opmaak van dat rapport. Formeel is het JoKER alleen verplicht voor ontwerpdecreten. Vallen dus niet onder het toepassingsgebied van JoKER: voorstellen van decreet (parlementair initiatief), besluiten van de Vlaamse Regering, ministeriële besluiten, omzendbrieven Voor JoKER is er sprake van rechtstreeks raken wanneer de geplande regelgeving een impact heeft op de leefwereld van personen jonger dan 25 jaar. Dit is vanzelfsprekend het geval wanneer kinderen en jongeren de doelgroep zijn (onderwijs, jeugdhulp ), maar wat niet mag vergeten worden is, dat zij ook belanghebbenden kunnen zijn zonder daarom de (enige) beoogde doelgroep van het beleidsvoornemen te zijn (rijopleiding, natuurbeheer ). Ook in deze gevallen raakt het beleidsvoornemen rechtstreeks het belang van kinderen en jongeren. Via het aanspreekpunt jeugd- en kinderrechtenbeleid kan een beroep gedaan worden op de reflectiegroep jeugd- en kinderrechtenbeleid. De reflectiegroep jeugd- en kinderrechtenbeleid is een overlegplatform van de aanspreekpunten jeugd- en kinderrechtenbeleid en vertegenwoordigers van jeugd- en kinderrechtenorganisaties. Het doel van de reflectiegroep jeugd- en kinderrechtenbeleid is over het jeugd- en kinderrechtenbeleid te reflecteren, het te evalueren en het te voeden. Binnen de reflectiegroep zal gekeken worden naar de strategische lijnen van het Vlaamse jeugd- en kinderrechtenbeleid en wordt aan visieontwikkeling gedaan. Aldus is het de plek bij uitstek om inhoudelijke ontwikkelingen, de stand van zaken van bepaalde dossiers, decreetaanpassingen te bespreken. Via de regelgevingsagenda bij de beleidsnota/ beleidsbrief kan tijdig ingeschat worden voor welke geplande decretale initiatieven een JoKER zal moeten gemaakt worden. pagina 6 van 14 Handleiding JoKER

7 2.5 WANNEER? Volgens het uitvoeringsbesluit kan een voorontwerp van decreet waarvoor de JoKER-verplichting geldt door de Vlaamse Regering enkel worden goedgekeurd als het vergezeld is van een JoKER dat is opgesteld overeenkomstig de bepalingen van het decreet. Dit wil zeggen dat bij de eerste principiële goedkeuring door de regering het JoKER moet toegevoegd worden aan het dossier. Zie in dit verband het stroomschema regelgeving: FORMELE VEREISTEN WIE HOUDT TOEZICHT? Aldus het uitvoeringsbesluit ziet de minister, bevoegd voor de coördinatie van de rechten van het kind, toe op de naleving van de kind- en jongereneffectrapportageverplichting. In concreto is dat de Vlaamse minister van Jeugd binnen de Vlaamse Regering. In de Omzendbrief VR/2014/4 van 9 mei 2014 betreffende de wetgevingstechniek, met name is bepaald dat de afdeling Jeugd advies geeft over het JoKER. Om dit en de andere in de omzendbrief vermelde adviezen te bekomen, hoeft men maar één aanvraag in te dienen, nl. per naar wetgevingsadvies@vlaanderen.be. We verwezen al naar adviezen van de Raad van State waar deze van oordeel was dat van de geldende JoKER-bepalingen niet kan afgeweken worden door de RIA-omzendbrief. Ook in het geval geen RIA voorhanden is, moet een JoKER worden opgesteld. Het ging onder meer over decreten m.b.t. onderwijs, welzijn, bepalingen tot begeleiding van de begroting 2017 Het JoKER wordt, geïntegreerd in de RIA als deze werd opgemaakt, toegevoegd aan het regelgevingsdossier dat aan het Vlaams Parlement en de adviesraden bezorgd wordt. Het staat hen vrij om op te volgen of het JoKER, indien nodig, werd opgemaakt alsook gebruik te maken van de informatie die erin terug te vinden is. Zo worden er regelmatig schriftelijke vragen gesteld over het JoKER. Ook kan verwezen worden naar adviezen van het Kinderrechtencommissariaat en de Vlaamse Jeugdraad Handleiding JoKER pagina 7 van 14

8 3 JOKER-RICHTLIJNEN 3.1 GEGEVENS VAN HET ADVIES Gegevens van de regelgeving Vermeld of het document (ook) een JoKER betreft. Doe dit alleszins als dit ook zo is opgenomen in de regelgevingsagenda en/ of als in de regelgevingsagenda opgenomen werd dat effecten op jongeren te verwachten zijn. In het kader van het JoKER-advies wordt bij elke RIA die een ontwerpdecreet betreft, nagekeken of er rechtstreekse effecten op kinderen en jongeren (jonger dan 25 jaar) te verwachten zijn. Daartoe zal op de eerste plaats een beroep gedaan worden op de informatie die in de rest van de RIA aanwezig is, informatie die in principe moet volstaan, dan wel eventueel het ontwerpdecreet zelf en de bijhorende memorie van toelichting raadplegen. Met een goede effectanalyse wordt daarbij gekozen voor een brede invulling van het begrip rechtstreeks. Het beleidsvoornemen kan ook rechtstreeks effecten hebben op kinderen en jongeren ook al richt het ontwerpdecreet zich niet op de eerste plaats tot hen (zie boven onder: situering/ waarvoor). Ook als het een besluit van de Vlaamse Regering is, kan men ervoor kiezen toch een JoKER op te maken/ te integreren in de RIA omwille van de manifeste effecten op kinderen en jongeren (preventieve gezinsondersteuning, lokale kinderarmoedebestrijding, vergunning en subsidiëring kinderopvang baby s en peuters ) 3.2 TITEL EN FASE Geen criteria vanuit JoKER. 3.3 SAMENVATTING Vermeld de effecten op kinderen, jongeren en hun organisaties op in de samenvatting. 3.4 PROBLEEMBESCHRIJVING Sta bij de beschrijving van de geschetste problematiek stil bij de effecten op kinderen en jongeren: Onderbouw met kwantitatieve inschattingen Zijn er deelproblematieken die bepaalde kinderen en jongeren meer raken dan andere? pagina 8 van 14 Handleiding JoKER

9 Houd er rekening mee dat het kind, de jongere niet bestaat. Er zijn baby s, peuters, kleuters, lagereschoolkinderen, tieners, adolescenten, jongvolwassenen maar ook jongens/ meisjes, kinderen en jongeren die leven in armoeden met een handicap, van vreemde afkomst, zonder papieren, met een specifieke religieuze overtuiging, Roma alsook kinderen en jongeren met een combinatie van deze achterstellingsmechanismen. Dat maakt dat kinderen en jongeren, zoals volwassenen, een zeer diverse groep zijn. In dit verband kan verwezen worden naar het non-discriminatiebeginsel uit het Kinderrechtenverdrag (art. 2 VRK). Dit is het principe dat alle rechten uit dit verdrag van toepassing zijn op alle kinderen zonder enige uitzondering en de verplichting van de staat om kinderen tegen om het even welke vorm van discriminatie te beschermen. De staat mag dit beginsel niet schenden en moet ook positieve acties ondernemen om de naleving ervan te waarborgen. Werd er bij de beschrijving van de juridische context rekening gehouden met bindende bepalingen uit mensenrechtenverdragen, Europese richtlijnen, samenwerkingsakkoorden, federale en Vlaamse regelgeving die van belang zijn voor kinderen en jongeren? Werd er bij de beschrijving van de politieke context verwezen naar Vlaamse, federale, nationale, Europese en/ of internationale (bindende) afspraken op het vlak van jeugd en kinderrechten: Vlaams: Vlaamse regelgeving met waarborgen voor kinderen en jongeren (vb.: decreet rechtspositie minderjarige integrale jeugdhulp); engagementen die binnen de Vlaamse context zijn aangegaan om de positie van kinderen en jongeren te versterken, zoals daar zijn, het Vlaams jeugd- en kinderrechtenbeleidsplan (JKP), het Vlaams Actieplan Armoedebestrijding (VAPA) of andere transversale plannen waarin verwezen wordt naar kinderen en jongeren Federaal: federale regelgeving met effecten op kinderen, jongeren en hun organisaties (vb.: wet patiëntenrechten) Nationaal: nationale engagementen die binnen de Belgische context zijn aangegaan om de positie van kinderen en jongeren te versterken, zoals nationale actieplannen Europees: Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM), Europees Sociaal Handvest, EU-agenda voor de Rechten van het Kind, kader voor Europese samenwerking in jeugdzaken, Strategie kinderrechten van de Raad van Europa Internationaal: VN-Verdrag inzake de Rechten van het Kind, slotbeschouwingen van het Comité voor de Rechten van het Kind ten aanzien van België (laatste in 2010), algemene commentaren van het kinderrechtencomité, andere verdragen en aanbevelingen die verwijzen naar kinderen en jongeren Voorbeeld Bij de jarigen vormen verkeersongevallen de belangrijkste doodsoorzaak. Bijna 1 op 3 jongeren van deze groep jongeren sterft ten gevolge van een verkeersongeval. Deze cijfers onderstrepen het belang dat vanuit verkeersveiligheid aan jongeren geschonken dient te worden. Als we de mortaliteitsgraad ten gevolge van verkeersongevallen bij de jongeren vergelijken op Europees niveau, dan valt op dat België slecht scoort, met een mortaliteitsgraad die meer dan dubbel zo hoog is dan in de best presterende landen (Nederland en Verenigd Koninkrijk). Wanneer we de leeftijd beschouwen, zien we Handleiding JoKER pagina 9 van 14

10 een duidelijke stijging van het aantal dodelijke en zwaargewonde verkeersslachtoffers bij jongeren vanaf een leeftijd van 16 jaar. Dit betreft dan ook de leeftijd waarop in eerste instantie bromfietsen en daarna personenwagens voor de eerste keer in gebruik worden genomen. Voor de mannen zien we een grote piek op de leeftijd van jaar, met duidelijke uitschieters op de leeftijd van jaar. Bij de vrouwen zien we eveneens een piek vanaf 16 jaar, die loopt tot ongeveer 25 jaar. Jonge autobestuurders blijven met andere woorden een belangrijke risicogroep in het verkeer, goed voor 5,3 verkeersdoden en 516 gewonden per inwoners. Ter vergelijking: het gemiddelde voor alle autobestuurders samen bedraagt 2,2 verkeersdoden en 247 gewonden per inwoners (cijfers 2013). Per hoofd van de bevolking tellen jonge autobestuurders dus meer dan dubbel zoveel verkeersdoden en gewonden dan het gemiddelde voor alle autobestuurders samen. (uit: JoKER bij het Voorontwerp van decreet houdende het terugkommoment in het kader van de rijopleiding categorie B). 3.5 BELEIDSDOELSTELLING Beschrijf niet alleen algemene maar vooral specifieke of operationele doelstellingen die gelinkt zijn aan maatschappelijke problemen die relevant zijn voor kinderen, jongeren en hun organisaties. Doe dat in SMART-termen (Specifiek, Meetbaar, Aanvaardbaar, Realistisch, Tijdgebonden). 3.6 OPTIES Vermeld tenminste twee alternatieve, relevante, vergelijkbare, realistische beleidsopties, en eventueel implementatieopties, die andere relevante effecten kunnen hebben op het gedrag van kinderen, jongeren en hun organisaties. Vermeld opties die onderzocht werden of zullen worden in overleg met kinderen en jongeren en hun organisaties. Doe ook niet het onmogelijke. Als er geen andere opties te vinden zijn die relevant, vergelijkbaar of realistisch zijn, beperk je dan tot de gekozen optie. 3.7 ANALYSE VAN DE EFFECTEN Doelgroepen Beschrijf kinderen en jongeren als doelgroep. Bij de beschrijving van de doelgroepen kunt u de Quick Scan-tabel voor duurzame ontwikkeling als leidraad gebruiken. Zorg dat u zeker de doelgroepen die u in de regelgevingsagenda hebt opgenomen, mee opneemt. Ga na of kinderen en jongeren en/ of hun organisaties gevolgen ondervinden van de beoogde maatregel. pagina 10 van 14 Handleiding JoKER

11 Beschrijf in welke hoedanigheid. Weet dat hét kind of dé jongere niet bestaat. Maak, zo mogelijk, voldoende subcategorieën (vb: van de burgers, het maatschappelijk middenveld): baby s, peuters, kleuters, lagereschoolkinderen, tieners, adolescenten, jongvolwassenen maar ook jongens/ meisjes, kinderen en jongeren die leven in armoede, met een handicap, van vreemde afkomst, zonder papieren, met een specifieke religieuze overtuiging, Roma alsook kinderen en jongeren met een combinatie van deze achterstellingsmechanismen. Binnen een gezin zijn de belangen van kinderen niet noodzakelijk gelijk aan die van hun ouders, die hun eerste opvoedingsverantwoordelijken zijn. De belangen van individuele kinderen en jongeren kunnen verschillend zijn van degene die actief zij in het kader van een jeugdvereniging. Eenmaal binnen de schoolcontext zullen de belangen van de leerlingen dan weer vak verschillen van die van leerkrachten en directie. Voorbeelden Uit de RIA voor het ontwerpdecreet werk- en zorgtrajecten blijkt dat jongeren beneden de 25 jaar amper 8,5% van de doelroep uitmaken. Bij de trajecten voor personen in armoede ligt dit met bijna 20% gevoelig hoger. De RIA bij het ontwerp van decreet houdende wijziging van het decreet van 20 januari 2012 houdende een vernieuwd jeugd- en kinderrechtenbeleid onderscheidt volgende doelgroepen: 1/ Jongeren vanaf 15 jaar (die beroep doen op aanbod aan vormingsprogramma s), 2/ Verenigingen die kadervormingsprogramma s organiseren, 3/ Gemeenten: als subsidieverstrekker (cf. subsidiereglementen) en organisator van jeugdwerk bv. speelpleinwerking), 4/ Kinderen (die begeleid worden) en 5/ de afdeling Jeugd. Kinderen worden afzonderlijk als doelgroep of betrokkene opgenomen omdat ook zij bepaalde effecten kunnen ondervinden, die mogelijks verschillend zijn van de effecten op de gezinnen. Aantal kinderen in de kinderopvang baby s en peuters (huidige voorschoolse kinderopvang): (uit de RIA s bij de BVR s vergunning kinderopvang baby s en peuters en subsidiëring kinderopvang baby s en peuters). Tabel met overzicht van de doelgroep en betrokkenen mét een inschatting van de aantallen van scholen, kinderopvang, jeugdverblijfcentra (RIA bij het ontwerpdecreet en besluit duurzaam gebruik van pesticiden voor niet land- en tuinbouwactiviteiten) Nulopties Gekozen beleidsmaatregel Alternatieve beleidsmaatregel Beschrijf bij de gekozen en alternatieve optie(s) voor dezelfde (sub)doelgroepen als in de nuloptie de belangrijkste effecten. Geef kwantitatieve gegevens. Werd voor de analyse van de effecten beroep gedaan op wetenschappelijk statistisch, juridisch correcte informatie over kinderen en jongeren? Toets aan de bepalingen en beginselen uit het Kinderrechtenverdrag ( De vier grote beginselen van het Kinderrechtenverdrag zijn: 1. non-discriminatie 2. belang van het kind is de eerste overweging Handleiding JoKER pagina 11 van 14

12 3. recht op leven, overleven en ontwikkeling 4. recht om gehoord te worden in aangelegenheden die het kind aanbelangen. Besteed ook aandacht aan de effecten op jongeren van 18 tot en met 24 jaar. Voorbeeld In het belang van alle kinderen is het noodzakelijk om het contact met pesticiden zo beperkt mogelijk te houden. (RIA bij het ontwerpdecreet en besluit duurzaam gebruik van pesticiden voor niet land- en tuinbouwactiviteiten). 3.8 VERGELIJKING VAN DE OPTIES Breng in beeld welke besluiten kunnen getrokken worden bij de vergelijking van de opties wat betreft de effecten op kinderen, jongeren en hun organisaties. Geef ze een plaats bij de beslissingscriteria om te komen tot de finale beslissing die in verhouding staat tot de impact van de beslissing op hen. Vanaf 3.9 Uitvoering geeft u in het RIA-sjabloon enkel de informatie voor de door u gekozen optie. 3.9 UITVOERING Beschrijf hoe bij de uitvoering (hoe en wanneer, beheerskosten, budgettaire kosten ) rekening zal gehouden met de effecten op kinderen en jongeren? Zullen voor kinderen en jongeren positieve effecten behouden blijven? Zullen voor kinderen en jongeren negatieve effecten gecompenseerd worden? 3.10 ADMINISTRATIEVE KOSTEN Beschrijf hier ook de administratieve kosten voor kinderen, jongeren én hun verenigingen HANDHAVING Beschrijf hoe het toezicht op de naleving van bepalingen met effecten op kinderen en jongeren zal gebeuren. Zal dit gebeuren door een inspectiedienst? Welke? Werden er sancties voorzien? Werden afspraken gemaakt met het Kinderrechtencommissariaat? 3.12 EVALUATIE Beschrijf hoe de effecten op kinderen en jongeren zullen gemonitord worden. Overweeg de invoering van een ex-post evaluatie. pagina 12 van 14 Handleiding JoKER

13 Vermeld wanneer en hoe er bij een ex-post evaluatie zal rekening gehouden worden met de effecten op kinderen en jongeren. Voorbeeld Om de vijf jaar dient de Vlaamse Regering bij het Vlaams Parlement een rapport in over de evaluatie van dit decreet (artikel 105 van het decreet betreffende de integrale jeugdhulp van 12 juli 2013) CONSULTATIE Interne consultatie Betrek het aanspreekpunt jeugd- en kinderrechtenbeleid van jouw eigen departement/ agentschap. Betrek andere relevante entiteiten. Betrek hun aanspreekpunten jeugd- en kinderrechtenbeleid. Beschrijf kort waarover het overleg ging (uitgebreider verslag kan toegevoegd worden als bijlage). In welke mate werd ermee rekening gehouden Externe, informele consultatie (Ter voorbereiding van de eerste principiële goedkeuring dor de Vlaamse Regering) Raadpleeg jeugd- en kinderrechtenorganisaties zoals de Ambrassade, de Vlaamse Jeugdraad, het Kinderrechtencommissariaat, het Kenniscentrum Kinderrechten (KEKI), de Kinderrechtencoalitie, het Jeugdonderzoeksplatform (JOP), de Vereniging Vlaamse Jeugddiensten (VVJ), UNICEF België. Beschrijf kort waarover het overleg ging (uitgebreider verslag kan toegevoegd worden als bijlage) en in welke mate ermee werd rekening gehouden. Voorbeelden Kind en Gezin raadpleegde het Kinderrechtencommissariaat en de Kinderrechtencoalitie en antwoordde op hun adviezen (uit de RIA s bij de BVR s vergunning kinderopvang baby s en peuters en subsidiëring kinderopvang baby s en peuters). Ter voorbereiding van het voorontwerp van decreet betreffende het jeugddelinquentierecht werd een Omgevingsanalyse uitgevoerd door een consortium bestaande uit: Katholieke Universiteit Leuven (KUL), Vrije Universiteit Brussel (VUB), Universiteit Gent (Ugent) en het Kenniscentrum Kinderrechten (KeKi) en werd in een vroeg stadium in overleg gegaan met vertegenwoordigers van mensen in armoede CONTACTINFORMATIE Vermeld hier de contactpersoon in dit dossier Handleiding JoKER pagina 13 van 14

14 3.15 BIJLAGEN Voeg interessante documenten als bijlage toe: verslagen overlegmomenten, effectmeting die al gebeurde in een ander kader, bijvoorbeeld voor de Europese Commissie. 4 NOG VRAGEN? MEER INFO NODIG? Joost Van Haelst Departement Cultuur, Jeugd en joost.vanhaelst@cjsm.vlaanderen.be T pagina 14 van 14 Handleiding JoKER

JoKER. VEP studiedag 30 april 2010

JoKER. VEP studiedag 30 april 2010 JoKER VEP studiedag 30 april 2010 JoKER Historiek 1997-2009 Vlaams jeugd- en kinderrechtenbeleid Basisinstrumenten volgens het decreet De kind- en jongere-effectrapportage (JoKER) - Wat? - Waarom? - Waarvoor?

Nadere informatie

Voorstelling jaarverslag Kinderrechtencommissariaat

Voorstelling jaarverslag Kinderrechtencommissariaat Speech Sven Gatz Minister van Cultuur, Media, Jeugd en Brussel Voorstelling jaarverslag Kinderrechtencommissariaat 2017-2018 Brussel, woensdag 21 november 2018 Voorzitter, collega s, dames en heren, -

Nadere informatie

Reguleringsimpactanalyse voor

Reguleringsimpactanalyse voor Reguleringsimpactanalyse voor Voorontwerp van decreet houdende het terugkommoment in het kader van de rijopleiding categorie B Gebruik de RIA-leidraad en de RIA-checklist om deze RIA in te vullen. 1 Gegevens

Nadere informatie

HANDLEIDING VOOR DE OPMAAK VAN EEN KIND- EN JONGERE-EFFECTRAPORT (JoKER) Vooraf

HANDLEIDING VOOR DE OPMAAK VAN EEN KIND- EN JONGERE-EFFECTRAPORT (JoKER) Vooraf HANDLEIDING VOOR DE OPMAAK VAN EEN KIND- EN JONGERE-EFFECTRAPORT (JoKER) Vooraf Deze handleiding is bedoeld als hulpmiddel bij de uitwerking van een kind- en jongereeffectrapportage, verder JoKER 1. Sinds

Nadere informatie

VR DOC.0996/1BIS

VR DOC.0996/1BIS VR 2018 0709 DOC.0996/1BIS DE VLAAMSE MINISTER VAN CULTUUR, MEDIA, JEUGD EN BRUSSEL BISNOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: - ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering betreffende het jeugd- en kinderrechtenbeleid

Nadere informatie

RAAD VAN STATE afdeling Wetgeving

RAAD VAN STATE afdeling Wetgeving RAAD VAN STATE afdeling Wetgeving advies 63.743/3 van 18 juli 2018 over een ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering betreffende het jeugd- en kinderrechtenbeleid 2/6 advies Raad van State 63.743/3

Nadere informatie

Checklist voor een reguleringsimpactanalyse

Checklist voor een reguleringsimpactanalyse 14111_RIA_handleiding_opmaak.indd 1 27/11/12 14:35 Checklist voor een reguleringsimpactanalyse Achtergrondinformatie Meer informatie voor de opmaak van een reguleringsimpactanalyse kunt u vinden in de

Nadere informatie

Reguleringsimpactanalyse voor Pendelfonds: ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering

Reguleringsimpactanalyse voor Pendelfonds: ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering Reguleringsimpactanalyse voor Pendelfonds: ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering Gebruik de RIA-leidraad en de RIA-checklist om deze RIA in te vullen. 1 Gegevens van het advies 1.1 Gegevens van de

Nadere informatie

Bijlage 2: Voorstelling realisaties in ontwikkeling inzake kinderrechtenbeleid

Bijlage 2: Voorstelling realisaties in ontwikkeling inzake kinderrechtenbeleid Bijlage 2: Voorstelling realisaties in ontwikkeling inzake kinderrechtenbeleid 1. Voorstelling realisatie in ontwikkeling inzake kinderrechtenbeleid op het niveau van de Vlaamse Gemeenschap - Mevr. Gerda

Nadere informatie

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING. Eindrapport van het Vlaams jeugd- en kinderrechtenbeleidsplan

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING. Eindrapport van het Vlaams jeugd- en kinderrechtenbeleidsplan DE VICEMINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING EN VLAAMSE MINISTER VAN CULTUUR, MEDIA, JEUGD EN BRUSSEL NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: Definitieve goedkeuring Eindrapport van het Vlaams jeugd-

Nadere informatie

NOTA AAN DE LEDEN VAN DE VLAAMSE REGERING

NOTA AAN DE LEDEN VAN DE VLAAMSE REGERING DE VLAAMSE MINISTER VAN WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID EN GEZIN NOTA AAN DE LEDEN VAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: Ontwerpbesluit van de Vlaamse Regering tot wijziging van het decreet van 7 maart 2008 inzake

Nadere informatie

Reguleringsimpactanalyse voor het invoegen van een garantieregeling voor aardwarmteprojecten in de diepe ondergrond.

Reguleringsimpactanalyse voor het invoegen van een garantieregeling voor aardwarmteprojecten in de diepe ondergrond. Reguleringsimpactanalyse voor het invoegen van een garantieregeling voor aardwarmteprojecten in de diepe ondergrond. Gebruik de RIA-leidraad en de RIA-checklist om deze RIA in te vullen. 1 Gegevens van

Nadere informatie

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING DE VLAAMSE MINISTER VAN BUITENLANDS BELEID EN ONROEREND ERFGOED EN DE VLAAMSE MINISTER VAN BEGROTING, FINANCIËN EN ENERGIE NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: Principiële goedkeuring van het voorontwerp

Nadere informatie

MINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING VLAAMS MINISTER VAN BESTUURSZAKEN, BUITENLANDS BELEID, MEDIA EN TOERISME

MINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING VLAAMS MINISTER VAN BESTUURSZAKEN, BUITENLANDS BELEID, MEDIA EN TOERISME MINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING VLAAMS MINISTER VAN BESTUURSZAKEN, BUITENLANDS BELEID, MEDIA EN TOERISME VLAAMS MINISTER VAN FINANCIEN EN BEGROTING EN RUIMTELIJKE ORDENING NOTA AAN DE VLAAMSE

Nadere informatie

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING DE VLAAMSE MINISTER VAN BUITENLANDS BELEID EN ONROEREND ERFGOED EN DE VLAAMSE MINISTER VAN BEGROTING, FINANCIËN EN ENERGIE NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: Principiële goedkeuring van het voorontwerp

Nadere informatie

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING DE VLAAMSE MINISTER VAN BUITENLANDS BELEID EN ONROEREND ERFGOED EN DE VLAAMSE MINISTER VAN BEGROTING, FINANCIËN EN ENERGIE NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: Principiële goedkeuring van het voorontwerp

Nadere informatie

Opmaak jeugdbeleidsplan algemene richtlijnen

Opmaak jeugdbeleidsplan algemene richtlijnen Agentschap Sociaal-Cultureel Werk voor Jeugd en Volwassenen Arenbergstraat 9 1000 Brussel T 02 553 42 45 F 02 553 42 39 www.sociaalcultureel.be sociaalcultureel@vlaanderen.be Nota aan het college van burgemeester

Nadere informatie

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING DE VLAAMSE MINISTER VAN BUITENLANDS BELEID EN ONROEREND ERFGOED, DE VLAAMSE MINISTER VAN BINNENLANDS BESTUUR, INBURGERING, WONEN, GELIJKE KANSEN EN ARMOEDEBESTRIJDING EN DE VLAAMSE MINISTER VAN WELZIJN,

Nadere informatie

Joker. 1 Titel. Ontwerp van decreet houdende een circusbeleid

Joker. 1 Titel. Ontwerp van decreet houdende een circusbeleid Joker Ontwerp van decreet houdende een circusbeleid 1 Titel Ontwerp van decreet houdende een circusbeleid 2 Samenvatting Na tien jaar kan worden vastgesteld dat de huidige regelgeving te beperkte ontwikkelings-

Nadere informatie

Omzendbrief VR 2014/13

Omzendbrief VR 2014/13 Omzendbrief VR 2014/13 Omzendbrief Regelgevingsagenda, reguleringsimpactanalyse en compensatieregel administratieve lasten Aan 1 de leden van de Vlaamse Regering en hun kabinetten; 2 de personeelsleden

Nadere informatie

Reguleringsimpactanalyse voor besluit van de Vlaamse Regering houdende de voorwaarden voor het rijonderricht en de erkende rijscholen

Reguleringsimpactanalyse voor besluit van de Vlaamse Regering houdende de voorwaarden voor het rijonderricht en de erkende rijscholen Reguleringsimpactanalyse voor besluit van de Vlaamse Regering houdende de voorwaarden voor het rijonderricht en de erkende rijscholen Gebruik de RIA-leidraad en de RIA-checklist om deze RIA in te vullen.

Nadere informatie

Besluit van de Vlaamse Regering betreffende het jeugd- en kinderrechtenbeleid

Besluit van de Vlaamse Regering betreffende het jeugd- en kinderrechtenbeleid ADVIES 1803 Besluit van de Vlaamse Regering betreffende het jeugd- en kinderrechtenbeleid Datum: 6 juni 2018 Voorzitter: Alexandra Smarandescu Aanwezigen: Bram Jansen, Emily De Laere, Emmy Vandenbussche,

Nadere informatie

Kindeffectrapportage. Commissie voor Welzijn, Volksgezondheid en Gelijke Kansen.

Kindeffectrapportage. Commissie voor Welzijn, Volksgezondheid en Gelijke Kansen. Advies Kindeffectrapportage Commissie voor Welzijn, Volksgezondheid en Gelijke Kansen. Voorstel van decreet houdende wijziging van het decreet van 15 juli 1997 houdende instelling van het kindeffectrapport

Nadere informatie

VR DOC.0952/2BIS

VR DOC.0952/2BIS VR 2018 2007 DOC.0952/2BIS Besluit van de Vlaamse Regering tot wijziging van het besluit van de Vlaamse Regering van 24 oktober 2008 tot uitvoering van het decreet van 7 maart 2008 inzake bijzondere jeugdbijstand

Nadere informatie

Federaal Plan Armoedebestrijding. Reactie van BAPN vzw. Belgisch Platform tegen Armoede en Sociale Uitsluiting EU2020 30/11/2012

Federaal Plan Armoedebestrijding. Reactie van BAPN vzw. Belgisch Platform tegen Armoede en Sociale Uitsluiting EU2020 30/11/2012 Belgisch Platform tegen Armoede en Sociale Uitsluiting EU2020 30/11/2012 Federaal Plan Armoedebestrijding Reactie van BAPN vzw BAPN vzw Belgisch Netwerk Armoedebestrijding Vooruitgangstraat 333/6 1030

Nadere informatie

VR DOC.0432/1

VR DOC.0432/1 VR 2018 0405 DOC.0432/1 DE VLAAMSE MINISTER VAN BUITENLANDS BELEID EN ONROEREND ERFGOED EN DE VLAAMSE MINISTER VAN CULTUUR, MEDIA, JEUGD EN BRUSSEL NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: Definitieve goedkeuring

Nadere informatie

30 jaar Kinderrechtswinkels vzw

30 jaar Kinderrechtswinkels vzw 30 jaar Kinderrechtswinkels vzw 9 juni 2017 Leen Ackaert beleidsadviseur www.kinderrechtencommissairaat.be 30 jaar kinderrechtswinkels en kinderrechtenactoren Beperkte invulling Ruime invulling 3 KRW-domeinen

Nadere informatie

Portfolio kindvriendelijke steden en gemeenten

Portfolio kindvriendelijke steden en gemeenten Portfolio kindvriendelijke steden en gemeenten Met dit portfolio toon je aan dat jouw stad of gemeente volgende 5 criteria heeft gerealiseerd. Elk criterium is opgedeeld in enkele deelvragen. 1. Een breed

Nadere informatie

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING DE VLAAMSE MINISTER VAN BUITENLANDS BELEID EN ONROEREND ERFGOED EN DE VLAAMSE MINISTER VAN BEGROTING, FINANCIËN EN ENERGIE NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: Definitieve goedkeuring van het ontwerp

Nadere informatie

Handleiding aanspreekpunten Jeugd- en Kinderrechtenbeleid

Handleiding aanspreekpunten Jeugd- en Kinderrechtenbeleid Handleiding aanspreekpunten Jeugd- en Kinderrechtenbeleid Inhoudstafel Inleiding 5 1. Een aanspreekpunt jeugd- en kinderrechtenbeleid 7 1.1. Een integraal en geïntegreerd jeugd- en kinderrechtenbeleid?

Nadere informatie

JOKER. 1 Titel. 2 Samenvatting

JOKER. 1 Titel. 2 Samenvatting JOKER Decreet tot wijziging van het decreet basisonderwijs van 25 februari 1997 en de Codex Secundair Onderwijs van 17 december 2010, wat betreft het ondersteuningsmodel 1 Titel Decreet tot wijziging van

Nadere informatie

DE VLAAMSE REGERING, Gelet op de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen, inzonderheid op artikel 5, 1;

DE VLAAMSE REGERING, Gelet op de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen, inzonderheid op artikel 5, 1; Besluit van de Vlaamse Regering van 13 januari 2006 betreffende de boekhouding en het financieel verslag voor de voorzieningen in bepaalde sectoren van het beleidsdomein Welzijn, Volksgezondheid en Gezin

Nadere informatie

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING DE VLAAMSE MINISTER VAN CULTUUR, MEDIA, JEUGD EN BRUSSEL NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: - Ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering houdende de uitvoering van het decreet van 6 juli 2012 houdende

Nadere informatie

Het Vlaams Jeugd- en kinderrechtenbeleidsplan 2014 2019 (JKP) Hoe werden belanghebbenden betrokken?

Het Vlaams Jeugd- en kinderrechtenbeleidsplan 2014 2019 (JKP) Hoe werden belanghebbenden betrokken? Het Vlaams Jeugd- en kinderrechtenbeleidsplan 2014 2019 (JKP) Hoe werden belanghebbenden betrokken? Projectplan Opdracht: welk resultaat? Participatieplan: gedragenheid op verschillende niveaus in afwachting

Nadere informatie

VR DOC.0083/1BIS

VR DOC.0083/1BIS VR 2017 0302 DOC.0083/1BIS DE VLAAMSE MINISTER VAN WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID EN GEZIN BISNOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: samenwerkingsakkoord van 17 juni 2016 tussen de Vlaamse Gemeenschapscommissie

Nadere informatie

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING DE VLAAMSE MINISTER VAN BUITENLANDS BELEID EN ONROEREND ERFGOED EN DE VLAAMSE MINISTER VAN BEGROTING, FINANCIËN EN ENERGIE NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: Principiële goedkeuring van het voorontwerp

Nadere informatie

De Vlaamse minister van Mobiliteit, Openbare werken, Vlaamse Rand, Toerisme en Dierenwelzijn NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING

De Vlaamse minister van Mobiliteit, Openbare werken, Vlaamse Rand, Toerisme en Dierenwelzijn NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Pagina 1 van 5 De Vlaamse minister van Mobiliteit, Openbare werken, Vlaamse Rand, Toerisme en Dierenwelzijn NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: Ontwerp van decreet tot wijziging van diverse bepalingen

Nadere informatie

NOTA AAN DE LEDEN VAN DE VLAAMSE REGERING

NOTA AAN DE LEDEN VAN DE VLAAMSE REGERING DE VLAAMSE MINISTER VAN WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID EN GEZIN NOTA AAN DE LEDEN VAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: Voorontwerp van decreet houdende de instemming met het samenwerkingsakkoord van (datum) tussen

Nadere informatie

Reguleringsimpactanalyse voor het decreet houdende diverse wijzigingsbepalingen betreffende het decreet betreffende de

Reguleringsimpactanalyse voor het decreet houdende diverse wijzigingsbepalingen betreffende het decreet betreffende de Reguleringsimpactanalyse voor het decreet houdende diverse wijzigingsbepalingen betreffende het decreet betreffende de rechtspositie van de minderjarige in de integrale jeugdhulp en het decreet betreffende

Nadere informatie

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING DE VLAAMSE MINISTER VAN BUITENLANDS BELEID EN ONROEREND ERFGOED EN DE VLAAMSE MINISTER VAN BEGROTING, FINANCIËN EN ENERGIE NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: Definitieve goedkeuring van het ontwerp

Nadere informatie

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING DE VLAAMSE MINISTER VAN BUITENLANDS BELEID EN ONROEREND ERFGOED EN DE VLAAMSE MINISTER VAN BEGROTING, FINANCIËN EN ENERGIE NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: Definitieve goedkeuring van het ontwerp

Nadere informatie

Ex ante evaluatie van beleid en regelgeving: focus op impact assessments VEP studiedag 30 april 2010

Ex ante evaluatie van beleid en regelgeving: focus op impact assessments VEP studiedag 30 april 2010 Ex ante evaluatie van beleid en regelgeving: focus op impact assessments VEP studiedag 30 april 2010 «Ik wil mensen in armoede een transparant model aanreiken waarmee zij kunnen toetsen of een beleidsmaatregel

Nadere informatie

VR DOC.1318/1BIS

VR DOC.1318/1BIS VR 2018 2311 DOC.1318/1BIS DE VLAAMSE MINISTER VAN CULTUUR, MEDIA, JEUGD EN BRUSSEL BISNOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: - Samenwerkingsakkoord tussen de Federale Staat, de Franse Gemeenschap en de

Nadere informatie

VR DOC.1004/1BIS

VR DOC.1004/1BIS VR 2017 1310 DOC.1004/1BIS DE VLAAMSE MINISTER VAN WERK, ECONOMIE, INNOVATIE en SPORT BISNOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: - ontwerp van decreet houdende een premie om de transitie van werkzoekenden

Nadere informatie

Advies. JKP krijgt meer reliëf maar mag integraal karakter niet verliezen

Advies. JKP krijgt meer reliëf maar mag integraal karakter niet verliezen Advies DATUM 11 juni 2018 VOLGNUMMER 2017-2018/9 COMMISSIE Commissie voor Jeugd JKP krijgt meer reliëf maar mag integraal karakter niet verliezen Bij de recente bespreking van het tussentijds rapport van

Nadere informatie

DE VLAAMSE MINISTER VAN BUITENLANDS BELEID EN ONROEREND ERFGOED

DE VLAAMSE MINISTER VAN BUITENLANDS BELEID EN ONROEREND ERFGOED DE VLAAMSE MINISTER VAN BUITENLANDS BELEID EN ONROEREND ERFGOED NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: Principiële goedkeuring van het ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering tot wijziging van het Wapenhandelbesluit

Nadere informatie

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING DE VLAAMSE MINISTER VAN Werk, Economie, Innovatie en Sport NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: - Ontwerp van decreet houdende wijziging van diverse decreten met betrekking tot het economisch-, wetenschaps-

Nadere informatie

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING DE VLAAMSE MINISTER VAN MOBILITEIT, OPENBARE WERKEN, VLAAMSE RAND, TOERISME EN DIERENWELZIJN NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: - Ontwerp van samenwerkingsakkoord tussen het Vlaamse Gewest, het Waalse

Nadere informatie

VR DOC.0389/1BIS

VR DOC.0389/1BIS VR 2019 2903 DOC.0389/1BIS VR 2019 2903 DOC.0389/1BIS DE VLAAMSE MINISTER VAN MOBILITEIT, OPENBARE WERKEN, VLAAMSE RAND, TOERISME EN DIERENWELZIJN NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: - Ontwerp van besluit

Nadere informatie

VR DOC.0850/1BIS

VR DOC.0850/1BIS VR 2017 0809 DOC.0850/1BIS DE VLAAMSE MINISTER VAN MOBILITEIT, OPENBARE WERKEN, VLAAMSE RAND, TOERISME EN DIERENWELZIJN NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: - Ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering

Nadere informatie

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING DE VLAAMSE MINISTER VAN BUITENLANDS BELEID EN ONROEREND ERFGOED NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: 1 Goedkeuring en machtiging tot ondertekening van de overeenkomst tot oprichting van de internationale

Nadere informatie

Reguleringsimpactanalyse voor

Reguleringsimpactanalyse voor Reguleringsimpactanalyse voor Aanpassing verdeelsleutel voor het budget opleidingsfonds dienstencheques 1 Gegevens van het advies 1.1 Gegevens van de regelgeving nummer taalen wetgevingstechnisch advies

Nadere informatie

NOTA AAN DE LEDEN VAN DE VLAAMSE REGERING

NOTA AAN DE LEDEN VAN DE VLAAMSE REGERING DE MINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN BUITENLANDS BELEID EN ONROEREND ERFGOED DE VICEMINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN ONDERWIJS DE VICEMINISTER-PRESIDENT

Nadere informatie

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING DE VLAAMSE MINISTER VAN BUITENLANDS BELEID EN ONROEREND ERFGOED EN DE VLAAMSE MINISTER VAN BEGROTING, FINANCIËN EN ENERGIE NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: Principiële goedkeuring van het voorontwerp

Nadere informatie

VR DOC.0098/1

VR DOC.0098/1 VR 2019 0102 DOC.0098/1 DE VLAAMSE MINISTER VAN BUITENLANDS BELEID EN ONROEREND ERFGOED NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: Principiële goedkeuring van het voorontwerp van decreet houdende instemming

Nadere informatie

TERNOTA AAN DE VLAAMSE REGERING. Voorontwerp van decreet betreffende het lokaal sociaal beleid Principiële goedkeuring

TERNOTA AAN DE VLAAMSE REGERING. Voorontwerp van decreet betreffende het lokaal sociaal beleid Principiële goedkeuring VR 2017 2402 DOC.0170/1TER DE VLAAMSE MINISTER VAN WELZIJN,VOLKSGEZONDHEID EN GEZIN TERNOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: Voorontwerp van decreet betreffende het lokaal sociaal beleid Principiële goedkeuring

Nadere informatie

VR DOC.0141/1BIS

VR DOC.0141/1BIS VR 2016 0403 DOC.0141/1BIS DE VLAAMSE MINISTER VAN WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID EN GEZIN BISNOTA AAN DE LEDEN VAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: Ontwerp van decreet houdende de Vlaamse sociale bescherming Definitieve

Nadere informatie

VR DOC.0148/1BIS

VR DOC.0148/1BIS VR 2018 2302 DOC.0148/1BIS DE VLAAMSE MINISTER VAN WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID EN GEZIN BISNOTA AAN DE LEDEN VAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: Voorontwerp van decreet tot oprichting van de Vlaamse Raad voor

Nadere informatie

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING DE VLAAMSE MINISTER VAN BINNENLANDS BESTUUR, INBURGERING, WONEN, GELIJKE KANSEN EN ARMOEDEBESTRIJDING NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: - Goedkeuring van het samenwerkingsakkoord tussen de Vlaamse

Nadere informatie

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING DE VLAAMSE MINISTER VAN BUITENLANDS BELEID EN ONROEREND ERFGOED EN DE VLAAMSE MINISTER VAN WERK, ECONOMIE, INNOVATIE EN SPORT NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: Definitieve goedkeuring van het ontwerp

Nadere informatie

VR DOC.0424/1BIS

VR DOC.0424/1BIS VR 2017 0505 DOC.0424/1BIS VR 2017 0505 DOC.0424/1BIS DE MINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: Ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering tot wijziging van het

Nadere informatie

VR DOC.0097/4

VR DOC.0097/4 VR 2017 0302 DOC.0097/4 1 Gegevens van het advies Kind- en jongereneffectrapport (JoKER) voor het ontwerp van decreet betreffende de maatregelen ten gunste van de tewerkstelling van jongeren in de social

Nadere informatie

VR DOC.0271/5

VR DOC.0271/5 VR 2017 2403 DOC.0271/5 Reguleringsimpactanalyse voor het ontwerpbesluit tot bepaling van de kwaliteitscriteria voor de instroomopleiding Havenarbeider Gebruik de RIA-leidraad en de RIA-checklist om deze

Nadere informatie

DE VLAAMSE REGERING, Op voorstel van de Vlaamse minister van Mobiliteit en Openbare Werken, Vlaamse Rand, Toerisme en Dierenwelzijn;

DE VLAAMSE REGERING, Op voorstel van de Vlaamse minister van Mobiliteit en Openbare Werken, Vlaamse Rand, Toerisme en Dierenwelzijn; Ontwerp van decreet tot wijziging van het decreet van 2 maart 1999 houdende het beleid en het beheer van zeehavens, het decreet van 7 mei 2004 inzake de Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen en het decreet

Nadere informatie

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING DE VLAAMSE MINISTER VAN BINNENLANDS BESTUUR, INBURGERING, WONEN, GELIJKE KANSEN EN ARMOEDEBESTRIJDING NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: Ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering tot wijziging van

Nadere informatie

NOTA AAN DE LEDEN VAN DE VLAAMSE REGERING

NOTA AAN DE LEDEN VAN DE VLAAMSE REGERING De minister-president van de Vlaamse Regering, Vlaams minister van Buitenlands Beleid en Onroerend Erfgoed De Vlaamse minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin NOTA AAN DE LEDEN VAN DE VLAAMSE REGERING

Nadere informatie

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING DE VLAAMSE MINISTER VAN WERK, ECONOMIE, INNOVATIE EN SPORT NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: - Voorontwerp van besluit van de Vlaamse Regering tot erkenning van de kwaliteitsstandaard voor het organiseren

Nadere informatie

1 Gegevens van het advies. 1.1 Gegevens van de regelgeving. 1.2 Gegevens van de aanvrager. 2 Titel en fase

1 Gegevens van het advies. 1.1 Gegevens van de regelgeving. 1.2 Gegevens van de aanvrager. 2 Titel en fase Reguleringsimpactanalyse voor ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering houdende wijziging van artikel 15/2 van het koninklijk besluit van 9 maart 2006 betreffende het activerend beleid bij herstructureringen

Nadere informatie

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING DE VLAAMSE MINISTER VAN WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID EN GEZIN NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: samenwerkingsakkoord van 17 juni 2016 tussen de Vlaamse Gemeenschapscommissie en de Duitstalige Gemeenschap

Nadere informatie

ADVIES op het voorstel van decreet houdende de wijziging van het DAC- decreet

ADVIES op het voorstel van decreet houdende de wijziging van het DAC- decreet ADVIES op het voorstel van decreet houdende de wijziging van het DAC- decreet Het Vlaams parlement vraagt advies aan de Vlaamse Jeugdraad rond de voorgestelde wijzigingen in het DAC-decreet. De wijzigingen

Nadere informatie

De meerjarige ondernemingsplannen binnen de Vlaamse overheid Les plans d entreprises pluriannuels au sein de l administration Flamande

De meerjarige ondernemingsplannen binnen de Vlaamse overheid Les plans d entreprises pluriannuels au sein de l administration Flamande De meerjarige ondernemingsplannen binnen de Vlaamse overheid Les plans d entreprises pluriannuels au sein de l administration Flamande Martin Ruebens Secretaris-generaal Departement Kanselarij en Bestuur

Nadere informatie

De discrepantie tussen woonwetgeving en de werking ervan

De discrepantie tussen woonwetgeving en de werking ervan De discrepantie tussen woonwetgeving en de werking ervan Bernard Hubeau & Diederik Vermeir Universiteit Antwerpen 1. Onderzoek private en sociale huur 2. Kwaliteitsvolle regelgeving 3. Wetsevaluerend onderzoek

Nadere informatie

1 Gegevens van het advies. 1.1 Gegevens van de regelgeving. 1.2 Gegevens van de aanvrager

1 Gegevens van het advies. 1.1 Gegevens van de regelgeving. 1.2 Gegevens van de aanvrager Reguleringsimpactanalyse voor De artikelen 25 tot en met 34 van het ontwerp van decreet houdende diverse bepalingen over het mobiliteitsbeleid, de openbare werken en het vervoer en het verkeersveiligheidsbeleid

Nadere informatie

CONCEPTNOTA. Aanpak voor de aanpassing van de Vlaamse regelgeving aan de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) tegen uiterlijk 24 mei 2018

CONCEPTNOTA. Aanpak voor de aanpassing van de Vlaamse regelgeving aan de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) tegen uiterlijk 24 mei 2018 DE MINISTER PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN BUITENLANDS BELEID EN ONROEREND ERFGOED EN DE VICEMINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN BINNENLANDS BESTUUR,

Nadere informatie

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING DE VLAAMSE MINISTER VAN WERK, ECONOMIE, INNOVATIE EN SPORT NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: - ontwerp van decreet houdende de wijziging van het decreet van 30 april 2009 betreffende de organisatie

Nadere informatie

Observatorium voor Gezondheid en Welzijn OPERATIONEEL PLAN 2011-2014

Observatorium voor Gezondheid en Welzijn OPERATIONEEL PLAN 2011-2014 Observatorium voor Gezondheid en Welzijn OPERATIONEEL PLAN 2011-2014 1. OPDRACHTEN VAN HET OBSERVATORIUM VOOR GEZONDHEID EN WELZIJN 1.1 Wettelijke basis De opdrachten van het Observatorium staan opgesomd

Nadere informatie

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING DE VLAAMSE MINISTER VAN ONDERWIJS EN DE VLAAMSE MINISTER VAN WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID EN GEZIN NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: - voorontwerp van decreet tot wijziging van het decreet basisonderwijs

Nadere informatie

Ontwerp van Decreet betreffende het onderwijs XIII, Parl.St. Vlaams Parlement, 2000-2001, nr. 729

Ontwerp van Decreet betreffende het onderwijs XIII, Parl.St. Vlaams Parlement, 2000-2001, nr. 729 Advies Kosteloos lager en secundair onderwijs Commissie voor Onderwijs, Vorming en Wetenschapsbeleid. Ontwerp van Decreet betreffende het onderwijs XIII, Parl.St. Vlaams Parlement, 2000-2001, nr. 729 Stuk

Nadere informatie

DE VLAAMSE REGERING, Gelet op het akkoord van de Vlaamse minister, bevoegd voor de begroting, gegeven op 19 juli 2018;

DE VLAAMSE REGERING, Gelet op het akkoord van de Vlaamse minister, bevoegd voor de begroting, gegeven op 19 juli 2018; Besluit van de Vlaamse Regering tot wijziging van het besluit van de Vlaamse Regering van 24 oktober 2008 tot uitvoering van het decreet van 7 maart 2008 inzake bijzondere jeugdbijstand en het kaderdecreet

Nadere informatie

NOTA AAN DE MINISTERRAAD

NOTA AAN DE MINISTERRAAD KANSELARIJ VAN DE EERSTE MINISTER ALGEMENE DIRECTIE COÖRDINATIE EN JURIDISCHE ZAKEN STUDIEDIENST NOTA AAN DE MINISTERRAAD BETREFT : Nota aan de Ministerraad - Uitvoering van het Verdrag van de Verenigde

Nadere informatie

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING DE VLAAMSE MINISTER VAN WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID EN GEZIN NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: Voorontwerp van decreet houdende instemming met het samenwerkingsakkoord van 31 juli 2017 tussen de Vlaamse

Nadere informatie

VR MED.0146/5TER

VR MED.0146/5TER VR 2017 3103 MED.0146/5TER Voortgangsverslag Horizontaal en Verticaal Permanent Armoedeoverleg Periode september 2014 maart 2017 Mensen in armoede hebben vaak problemen op verschillende levensdomeinen.

Nadere informatie

PROVINCIERAAD VAN ANTWERPEN

PROVINCIERAAD VAN ANTWERPEN PROVINCIERAAD VAN ANTWERPEN Vergadering van 22 februari 2018 Verslag van de deputatie Bevoegd deputatielid: Luk Lemmens Telefoon: 03 240 52 65 Agenda nr. 2/1 Uitvoering RSPA : PRUP Afbakening kleinstedelijk

Nadere informatie

DE VLAAMSE REGERING, Op voorstel van de Vlaamse minister van Mobiliteit, Openbare Werken, Vlaamse Rand, Toerisme en Dierenwelzijn; BESLUIT:

DE VLAAMSE REGERING, Op voorstel van de Vlaamse minister van Mobiliteit, Openbare Werken, Vlaamse Rand, Toerisme en Dierenwelzijn; BESLUIT: Ontwerp van decreet tot wijziging van het decreet van 2 maart 1999 houdende het beleid en het beheer van zeehavens, het decreet van 7 mei 2004 inzake de Sociaal- Economische Raad van Vlaanderen en het

Nadere informatie

DE VLAAMSE MINISTER VAN WERK, ECONOMIE, INNOVATIE en SPORT NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING

DE VLAAMSE MINISTER VAN WERK, ECONOMIE, INNOVATIE en SPORT NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING DE VLAAMSE MINISTER VAN WERK, ECONOMIE, INNOVATIE en SPORT NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: - Ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering houdende wijziging van het besluit van de Vlaamse Regering

Nadere informatie

VLAAMS MINISTER VAN WERK, ECONOMIE, INNOVATIE EN SPORT NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING

VLAAMS MINISTER VAN WERK, ECONOMIE, INNOVATIE EN SPORT NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING VLAAMS MINISTER VAN WERK, ECONOMIE, INNOVATIE EN SPORT NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: - Ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering betreffende de samenstelling, de werking en de opdrachten van

Nadere informatie

Advies opgemaakt door Vlaams Instituut Gezond Leven, VAD, Sensoa en VWVJ

Advies opgemaakt door Vlaams Instituut Gezond Leven, VAD, Sensoa en VWVJ Advies op het voorontwerp van decreet betreffende de leerlingenbegeleiding in het basisonderwijs, het secundair onderwijs en de centra voor leerlingenbegeleiding. Advies opgemaakt door Vlaams Instituut

Nadere informatie

MEMORIE VAN TOELICHTING

MEMORIE VAN TOELICHTING VOORONTWERP VAN DECREET HOUDENDE INSTEMMING MET HET SAMENWERKINGSAKKOORD VAN (DATUM) TUSSEN DE VLAAMSE GEMEENSCHAP, DE FRANSE GEMEENSCHAPSCOMMISSIE EN DE GEMEENSCHAPPELIJKE GEMEENSCHAPSCOMMSSIE MET BETREKKING

Nadere informatie

Toelichting bij de nota Opvolging van doelstellingen in de regeerperiode 2014-2019. Dieter Vanhee Departement Bestuurszaken

Toelichting bij de nota Opvolging van doelstellingen in de regeerperiode 2014-2019. Dieter Vanhee Departement Bestuurszaken Toelichting bij de nota Opvolging van doelstellingen in de regeerperiode 2014-2019 Dieter Vanhee Departement Bestuurszaken Infosessie ondernemingsplan 12 januari 2015 Regeerakkoord 2014-2019 We verminderen

Nadere informatie

Stuk 733 ( ) Nr. 1

Stuk 733 ( ) Nr. 1 BIJLAGE 3: REGELGEVINGSAGENDA ONROEREND ERFGOED 36 Titel van het initiatief Betrokken regelgeving Eventuele wettelijke deadline Korte samenvatting van beleidsdoelstellingen Te doorlopen fases en hun timing

Nadere informatie

De Vlaamse minister van Werk, Economie, Innovatie en Sport

De Vlaamse minister van Werk, Economie, Innovatie en Sport De Vlaamse minister van Werk, Economie, Innovatie en Sport NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: Ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering tot wijziging van het besluit van de Vlaamse Regering van 12

Nadere informatie

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING DE VLAAMSE MINISTER VAN WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID EN GEZIN NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: Voorontwerp van besluit van de Vlaamse Regering tot wijziging van het besluit van de Vlaamse Regering van

Nadere informatie

Huishoudelijk reglement van het remuneratiecomité van de Vlaamse overheid

Huishoudelijk reglement van het remuneratiecomité van de Vlaamse overheid Huishoudelijk reglement van het remuneratiecomité van de Vlaamse overheid Opdracht en algemene werkingsregels 1 - Het remuneratiecomité heeft aandacht voor het strategische beleid en neemt hierin een adviserende

Nadere informatie

Verloop beoordeling opmaak overeenkomst

Verloop beoordeling opmaak overeenkomst Verloop beoordeling opmaak overeenkomst De Ambrassade 13 september 2016 Wat komt er aan bod in deze sessie? Beoordelingsfase + timing Verloop beoordeling, criteria en resultaat Subsidieovereenkomst: elementen

Nadere informatie

Evaluatie van de kind- en jongereneffectrapportage (JoKER) Beleidsadvies en onderzoeksrapport

Evaluatie van de kind- en jongereneffectrapportage (JoKER) Beleidsadvies en onderzoeksrapport Evaluatie van de kind- en jongereneffectrapportage (JoKER) Beleidsadvies en onderzoeksrapport Maart 2012 Evaluatie van de kind- en jongereneffectrapportage (JoKER) Beleidsadvies van het Kenniscentrum

Nadere informatie

Decreet van 30 april 2004 houdende de stimulering van een inclusief Vlaams ouderenbeleid en de beleidsparticipatie van ouderen

Decreet van 30 april 2004 houdende de stimulering van een inclusief Vlaams ouderenbeleid en de beleidsparticipatie van ouderen BIJLAGE 2 Decreet van 30 april 2004 houdende de stimulering van een inclusief Vlaams ouderenbeleid en de beleidsparticipatie van ouderen Dit decreet wil onder meer de ontwikkeling van een lokaal ouderenbeleid

Nadere informatie

VR DOC.0797/1

VR DOC.0797/1 VR 2019 2405 DOC.0797/1 DE VLAAMSE MINISTER VAN WERK, ECONOMIE, INNOVATIE en SPORT NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: - Ontwerp van Samenwerkingsakkoord tussen de Federale staat, het Waals Gewest, het

Nadere informatie

De minister president van de Vlaamse Regering Vlaams minister van Buitenlands Beleid en Onroerend Erfgoed NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING

De minister president van de Vlaamse Regering Vlaams minister van Buitenlands Beleid en Onroerend Erfgoed NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING De minister president van de Vlaamse Regering Vlaams minister van Buitenlands Beleid en Onroerend Erfgoed NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: Samenwerkingsakkoord tussen de Vlaamse Gemeenschap, het Vlaamse

Nadere informatie

Leidraad voor het indienen van een aanvraag voor structurele subsidiëring of erkenning als landelijk georganiseerde jeugdvereniging

Leidraad voor het indienen van een aanvraag voor structurele subsidiëring of erkenning als landelijk georganiseerde jeugdvereniging Agentschap Sociaal-Cultureel Werk voor Jeugd en Volwassenen Afdeling Jeugd Arenbergstraat 9 1000 Brussel E-mail: subsidiedossierjeugd@cjsm.vlaanderen.be Leidraad voor het indienen van een aanvraag voor

Nadere informatie

Besluit van de Vlaamse Regering van 4 mei 2007 (BS 19 juni 2007) houdende het lokaal beleid kinderopvang. Titel I. Algemene bepalingen

Besluit van de Vlaamse Regering van 4 mei 2007 (BS 19 juni 2007) houdende het lokaal beleid kinderopvang. Titel I. Algemene bepalingen 1 Besluit van de Vlaamse Regering van 4 mei 2007 (BS 19 juni 2007) houdende het lokaal beleid kinderopvang Titel I. Algemene bepalingen Artikel 1. Voor de toepassing van dit besluit wordt verstaan onder:

Nadere informatie