EXPOSÉ. De NOB in bedrijf. Thema. Rubrieken Op weg De zaak van. How To. Verschijnt vijf maal per jaar november 2009 jaargang 15 nummer 5

Transcriptie

1 EXPOSÉ Thema De NOB in bedrijf Rubrieken Op weg De zaak van. How To Verschijnt vijf maal per jaar november 2009 jaargang 15 nummer 5

2 Onze nieuwe website al bekeken? Opdrachtgevers Teuben Recruitment is voor opdrachtgevers een uitstekende Tax Recruitment partner. Wij onderscheiden ons, omdat wij uitsluitend in fiscale posities op vaste- en interim basis bemiddelen, een fiscale achtergrond hebben en/of beschikken over een jarenlange ervaring in Tax Recruitment & Executive Tax Search. Daarnaast kunt u bij ons rekenen op een heldere, eerlijke en open communicatie, een grote betrokkenheid bij uw vacature, persoonlijk contact en een no cure no pay werkwijze met een scherp tarief en onderscheidende garantieregeling. Interim Fiscalisten Teuben Recruitment zorgt ook voor interim oplossingen. Wij werken met een groep ervaren interim fiscalisten die beschikken over relevante fiscale werkervaring en op projectbasis werken. Zij hebben een specifieke kennis (bijv. Tax Accounting, BTW of TP) of hebben een bredere achtergrond ((International) Tax Managers). De interim fiscalisten hebben vaak zowel ervaring opgedaan binnen de (internationale) adviespraktijk als het bedrijfsleven en weten dus hoe het is om als bedrijfsfiscalist te werken. Wij kunnen doorgaans al binnen enkele dagen interim fiscalisten aan u presenteren die relevante werkervaring hebben voor uw project. Teuben Recruitment beschikt over een netwerk van meer dan 150 interim fiscalisten dus we kunnen de beste specialisten voor u selecteren. Kandidaten Ook voor kandidaten is Teuben Recruitment een uitstekende partner. Door onze uitgebreide kennis van de fiscale arbeidsmarkt en onze achtergrond kunnen wij je goed adviseren over jouw fiscale carrière. Sta je in ons kandidatenbestand dan wordt je vanzelf benaderd voor vacatures die aansluiten bij jouw wensen. Een vrijblijvend, persoonlijk en vertrouwelijk gesprek met ons is een goede start bij jouw zoektocht naar de juiste fiscale baan! Voor meer informatie over onze dienstverlening, kunt u contact opnemen met Harry Teuben of Mirjam Wintermans, Tel of mailen aan contact@teubenrecruitment.nl. TEUBEN RECRUITMENT T A X R E C R U I T M E N T Tax Recruitment vaste en interim posities

3 EXPOSÉ Exposé is een uitgave van de Nederlandse Orde van Belastingadviseurs verschijnt vijf keer per jaar november 2009 jaargang 15 nummer 5 Thema: De NOB in bedrijf 5-21 Eén van de drie speerpunten uit de NOBstrategie zoals die in 2007 is geformuleerd, is het versterken van het ledencontact. Inmiddels is op dat gebied het nodige gebeurd: een nieuwe website (met nog meer verbeteringen op stapel), een tweewekelijkse nieuwsbrief, ledendiners, regiobijeenkomsten waar het bestuur zijn doen en laten toelicht. Om hun belangen goed te kunnen behartigen moet de NOB haar leden kennen. Maar andersom geldt dat ook. De leden moeten weten wat de NOB allemaal doet, welke plannen er bestaan en wie de verantwoordelijke mensen zijn. In dit nummer van Exposé daarom bij uitzondering geen fiscaal thema, maar een röntgenfoto van de NOB als beroepsorganisatie. Opgebouwd uit vele elementen: activiteiten, personen, organisatie, strategie, opleidingen, (internationale) contacten, enz. Het eindresultaat: een gedetailleerd beeld van een vooraanstaande partij op het Nederlandse fiscale speelveld. Als afsluiting van dit lustrumjaar presenteert de NOB zichzelf. Ofwel: een beroepsorganisatie in bedrijf. Rubrieken Op weg Fiscalisten onderweg. Dit keer: Joop Kluft over reizen per trein De zaak van Belastingadviseurs over een van hun favoriete zaken. Dit keer: Rudolf Winkenius over een boete bij primitieve aanslag How to Rubriek over vaardigheden. Dit keer: Rik Smits over zorgeloos en NOB Nieuws Oprichting sectie Schenken erfbelasting 28 Benoeming Commissie Beroepszaken 28 Wetscommentaren 28 Martijn Nouwen wint NOB/LOF-scriptieprijs NOB steunt Mekelle University 29 Aspirant-leden gezocht voor scholierencampagne 30 Jaarboek CFE-conferentie in Düsseldorf 31 SOB Nieuws 31 JOB Nieuws 32 Ledennieuws 33 Kantorennieuws 41 Colofon Exposé is een uitgave van de Nederlandse Orde van Belastingadviseurs Redactieadres Postbus 2977, 1000 CZ Amsterdam, tel Redactie drs. H. Bergman, mr. L.P. van den Kommer, mr. J.V. van Noorle Jansen, mw. drs. M.C. Teuben, mw. mr. C.S. Wetemans Productie Bergman Publikaties BV, Limmen Vormgeving Studio Putto BNO, De Rijp Advertenties Bureau Van Vliet, Zandvoort Tel Jaarabonnement 72,50 Druk Ten Brink, Meppel Ten overvloede zij vermeld dat de meningen in de artikelen en interviews die van de auteurs resp. de geïnterviewden zijn en niet noodzakelijkerwijs die van de NOB. NOB 2009 Teksten: Henk Bergman

4 Zelfportret Exposé sluit dit lustrumjaar af met een bijzonder nummer: over de NOB zelf. Navelstaarderij? Zelfvoldaanheid? Allerminst. Met dit nummer willen we alle leden en ook andere geïnteresseerden duidelijk laten zien wat de NOB als beroepsorganisatie van universitair opgeleide fiscalisten anno 2009 in huis heeft. En dat is nogal wat. We zijn actief als opleider van belastingadviseurs, we volgen nauwgezet alle ontwikkelingen die ons beroep (kunnen) raken, we laten nadrukkelijk onze stem horen in het fiscale wetgevingsproces, we roeren ons (internationaal) als het gaat om zaken als een wettelijke regeling van het beroep en we proberen scholieren en studenten in een zo vroeg mogelijk stadium voor ons vak te interesseren. Dat de NOB op zo n breed gebied actief kan zijn is voor een belangrijk deel te danken aan de inzet van vrijwilligers. Daarmee bedoel ik de leden die vaak over een periode van vele jaren zitting hebben in onze besturen, commissies en werkgroepen of die als docent optreden in de Beroepsopleiding Belastingadviseurs en ons Programma Permanente Educatie. Namen noemen is ondoenlijk: het zijn er zoveel. Ik bedank iedereen van harte voor zijn of haar inzet. Dank die ook uitgaat naar de kantoren die hun mensen zo genereus aan de NOB ter beschikking stellen. We begonnen in 1954 met veertig leden. Nu zijn het er ruim Is er een sprekender illustratie denkbaar van de ontwikkeling die ons beroep heeft doorgemaakt? NOB-leden zetten zich in voor alle soorten bedrijven en overheden, en deels ook voor particulieren. We opereren zowel vanuit grote als kleine kantoren. En dat alles kunnen we alleen omdat onze cliënten onze vakkennis en inzet waarderen bij hun soms lange tochten door het fiscale doolhof. Onze eerste en belangrijkste taak is ervoor te zorgen dat ze dat blijven doen. Henk Koller voorzitter NOB Werving & Selectie van Hoogopgeleide Fiscalisten FISCALITEIT INGENIUS FISCALITEIT is een zelfstandig onderdeel binnen Ingenius dat zich specifiek richt op accountants- en belastingadvieskantoren. Haar primaire activiteiten bestaan uit het werven en selecteren van generalisten en specialisten op het gebied van Fiscaliteit op academisch of HBO niveau voor opdrachtgevers. Als CarrièreCoach met expertise zijn wij vanzelfsprekend uw kritisch gesprekspartner voor een logische vervolgstap. Wat wordt uw nieuwe uitdaging? Fiscalisten & Vennoten INGENIUS ZOEKT VOOR DIVERSE ACCOUNTANTS- EN BELASTINGADVIESKANTOREN Fiscalisten & Vennoten Kantoorleiders, Senior Managers, Managers, (Internationale + Senior/Junior) Belastingadviseurs U kunt zelf uw keuze bepalen bij welke opdrachtgever u wenst te werken. Werkt u liever bij een kleine of (middel-)grote opdrachtgever? Werkt u liever in teamverband of zelfstandig? Betere balans werk/ privé? Wordt u beperkt in uw doorgroeimogelijkheden? Via Ingenius bepaalt u zelf uw volgende carrièrestap! Meer info/vacatures zie website: Werkt u liever dichter bij huis? Krijgt u ook voldoende waar dering? Wilt u een informele cultuur met humor of meer zakelijk? Wilt u sterk vakinhoudelijke collega s of bent u de mentor? Hoe is het met begeleiding en opleiding? Parttime? Wat is uw arbeidsmarktwaarde? Amsterdam - Arnhem - Den Haag - Eindhoven - Rotterdam - Utrecht - Zwolle Indien u geïnteresseerd bent kunt u uw reactie met curriculum vitae en salarisindicatie sturen naar: Ingenius, tav Patrick Killaars, Postbus 8792, 5605 LT Eindhoven, Informatie patrick@ingenius.nu Vanzelfsprekend wordt uw reactie vertrouwelijk behandeld. Arbeidsbemiddelingsvergunning CBA/A Carrièrestap? Vanzelfsprekend eerst Ingenius!

5 FOTO: CATELIJNE VAN MELLE De NOB in De Muiderpoort bedrijf Het totaalbeeld van de NOB bestaat uit de volgende onderdelen (+ paginanummers): Algemene ledenvergadering 6 Algemene voorwaarden 6 Arbeidsmarkt 6 Aspirant-lid 6 Becon-overleg 7 Bedrijfsfiscalisten 7 Beroepsopleiding Belastingadviseurs 7 Bestuur 7 Bureau 8 Bijzondere gedragscode 9 CFE 9 Collega-beroepsorganisaties 9 Commissie Beroepszaken 9 Commissie van Beoordeling 11 Commissie Wetsvoorstellen 11 De NOB 11 Docenten 11 Donateur 12 E-learningmodule Wwft 12 Exposé 12 Exposé.net 12 Externe professionals 12 Fiscale Conferenties 13 Fiscale master NOB/VU 13 Geheimhoudingsplicht 13 Geschiedenis NOB 13 Jaarboek 14 Jaarcongres 14 Jaarverslag 15 JOB 15 Ledenadministratie 15 Ledental 15 Lidmaatschap 15 Mekelle University 16 Muiderpoort 16 Nieuwsbrieven 16 NOB/LOF-scriptieprijs 17 Permanente Educatie 17 Regiobijeenkomsten 17 Reglement Beroepsuitoefening 17 Scholierenvoorlichting 17 SOB 18 Specialistensecties 18 Statuten 18 Statuut van onafhankelijkheid 18 Strategie 19 Studentenvoorlichting 19 Tuchtrechtspraak 19 Verschoningsrecht 20 Vertegenwoordigingen 20 VHMF-congres 20 Vrijwilligers 20 Wettelijke regeling Zusterorganisaties 21 5

6 A Exposé lgemene ledenvergadering AOnderdeel van de jaarlijkse NOB-dag, die doorgaans plaatsvindt in juni. De ochtend is gereserveerd voor de ALV, waar de interne verenigingszaken aan de orde komen. Alleen toegankelijk voor NOB-leden. Het bestuur informeert de leden op de ALV over alle voor de vereniging relevante zaken en geeft opening van zaken over het gevoerde beleid. Uiteraard kunnen de leden daarover (kritische) vragen stellen. Daarnaast is tijd gereserveerd voor de behandeling van een aantal actuele beroepszaken. De ALV wordt gecombineerd met het Jaarcongres dat in de middag plaatsvindt. Zie ook: Jaarcongres lgemene voorwaarden ABeknopt model voor gebruik door NOB-leden in de relatie met hun cliënten. Expliciet bedoeld als model: leden wordt geadviseerd op basis daarvan hun eigen algemene voorwaarden op te stellen en daarover vervolgens juridisch advies in te winnen. In oktober 2009 is een update van de tekst verschenen uiteraard te raadplegen op Er is ook een Engelstalige versie beschikbaar. A rbeidsmarkt Vanzelfsprekend een markt die de NOB aan het hart gaat. In 1998 maakt SEO Economisch Onderzoek (Universiteit van Amsterdam) in opdracht van de NOB voor het eerst een analyse van de arbeidsmarkt voor universitair opgeleide fiscalisten. Onderzoeksleider Jan Willem Velthuijsen van SEO constateert in een interview in Exposé naar aanleiding van zijn rapport onder meer dat de fiscale opleidingen met een imagoprobleem worstelen. Achttienjarige scholieren voelen zich weinig aangesproken door het vak belastingadviseur. De echte brains kiezen vooral voor econometrie, wis- en natuurkunde en informatica. Dat de fiscaliteit ook intellectueel uitdagend kan zijn hebben ze op school nooit kunnen ervaren. Om die situatie te verbeteren pleit SEO in haar aanbevelingen onder andere voor meer voorlichting aan rechtenen economiestudenten. Verder moeten de kantoren zich aanpassen aan de veranderde arbeidsmoraal, waarin werk en privé gelijk gewaardeerd worden. Maar vooralsnog zal de arbeidsmarkt voor universitair opgeleide fiscalisten november één overheersend kenmerk hebben: schaarste. In 2006 maakt SEO een update van het onderzoek uit Velthuijsens opvolger Djoerd de Graaf rapporteert een onveranderd krappe markt. De vraag is nog altijd groter dan het aanbod wat de baankansen voor afgestudeerden groot maakt en de arbeidsvoorwaarden aantrekkelijk. Hij verwacht voor de komende jaren een licht hogere in- en uitstroom. Ongewijzigd is de aanbeveling voor acte de présence van de NOB op twee cruciale momenten: de studiekeuze op de middelbare school en de keuze voor de fiscale richting na het eerste jaar rechten of economie. Medio 2008 verschijnt een nieuwe update. SEO meldt dat de arbeidsmarkt voor universitair opgeleide fiscalisten nog steeds erg goed is. Tussen het beginnen met zoeken naar de eerste baan en het daadwerkelijk aan de slag gaan verloopt gemiddeld nog geen vier maanden. Het gemiddelde netto maandsalaris ligt na twintig maanden iets onder de euro waarmee fiscalisten in de toptien staan. Er wordt voor de komende jaren een stijgende uitstroom verwacht. Dan slaat de crisis toe. Of niet? In juni 2009 meldt De Graaf namens SEO dat het voorlopig allemaal nogal meevalt. Bij het merendeel van de kantoren blijft de instroom het lopende jaar ongeveer gelijk aan die van de voorgaande jaren. Dat geldt in elk geval voor jonge, beginnende adviseurs. Ook qua aanvangsalaris zijn nog geen opvallende neerwaartse trends te zien. Bij het horizontaal invliegen voor hogere functies is wel een teruggang zichtbaar. De uitstroom uit de universitaire fiscale opleidingen zal de komende jaren met zo n zes procent stijgen tot circa 530 per jaar. Zie ook: Scholierenvoorlichting, Studentenvoorlichting A spirant-lid Wie met succes een universitaire opleiding fiscaal recht of fiscale economie op master- of doctoraalniveau heeft afgerond kan zich aanmelden als aspirant-lid van de NOB. Aanvullende voorwaarde is dat hij of zij het beroep van belastingadviseur zelfstandig of in dienstbetrekking als hoofdberoep gaat uitoefenen en zich daarbij hoofdzakelijk richt op het Nederlandse belastingrecht. Anno 2009 hebben rond de 975 van de ruim NOB-leden de aspirant-status. Ze volgen verplicht de driejarige Beroepsopleiding Belastingadviseurs. Op staat onder NOB/Algemeen een speciale pagina Wegwijs voor aspirant-leden. Zie ook: Beroepsopleiding Belastingadviseurs, Lidmaatschap

7 B Exposé B econ-overleg Het geïnstitutionaliseerde overleg tussen de organisaties van belastingadviseurs en de Belastingdienst. Er staan altijd praktische zaken op de agenda, bijvoorbeeld uitstelregelingen, de helpdesk voor intermediairs, het boetebeleid en automatiseringskwesties. Leden kunnen voor het Becon-overleg relevante punten inbrengen via becon@nob.net. Ze kunnen zich ook abonneren op de elektronische Becon-nieuwsbrief. B edrijfsfiscalisten In de lift. De kop boven het interview met sectievoorzitter Huib Brouwer in Exposé van september 2008 is veelzeggend. Het aantal bedrijven dat een eigen fiscale afdeling heeft in omvang variërend van één tot soms wel tien of meer fiscalisten groeit gestaag. Als gevolg daarvan is ook de sectie Bedrijfsfiscalisten van de NOB al enkele jaren crescendo. Anno 2009 hebben ze zo n 500 leden. Die ontmoeten elkaar tijdens het jaarlijkse bedrijfs bezoek (altijd gecombineerd met een presentatie over actuele fiscale ontwikkelingen) en de ook één keer per jaar georganiseerde Bedrijfsfiscalistendag (waar het beroep en de fiscale techniek beide ruim aandacht krijgen). Tussendoor worden ook in vele informele contacten onderling beroepsmatige ervaringen uitgewisseld. De sectie heeft daarnaast haar inbreng in de Commissie Wetsvoorstellen en de specialistensecties Tax Assurance, Europees Fiscaal Recht en Transfer Pricing. Ook bestaat een regelmatig contact met de fiscale afdeling van werkgeversorganisatie VNO-NCW. Het belangrijkste operatiegebied van bedrijfsfiscalisten is uiteraard de vennootschapsbelasting, met daarin transfer pricing en dubbele heffing als grootste tijdopslokkers. Ook tax accounting, tax reporting en tax compliance vragen veel aandacht. Verder worden bedrijfsfiscalisten nauw betrokken bij de mergers & acquisitions van hun onderneming. In het genoemde nummer van Exposé geeft Remco van der Pijl, bedrijfsfiscalist bij The Nielsen Company, een veelzeggende liefdesverklaring aan zijn beroep. Hij werkte eerst als adviseur. Belastingadviseur is ook mooi, maar je werkgebied blijft dan beperkt tot het strikt fiscale. In een bedrijf als dit is je perspectief veel breder. Je bent direct betrokken bij de business zelf en je werkt nauw samen met Legal, Treasury en Accounting. Dat verruimt je blik toch aanzienlijk. november eroepsopleiding Belastingadviseurs BVoor veel beginnende belastingadviseurs is de Beroepsopleiding van de NOB een belangrijke reden om bij een NOB-kantoor te gaan werken. Alle aspirantleden volgen de Beroepsopleiding verplicht. Die omvat zowel fiscaaltechnische cursussen als vaardigheidstrainingen. Tot de eerste categorie behoren onder meer cursussen over fusies en splitsingen, internationaal en Europees belastingrecht, loonbelasting, omzetbelasting en formeel belastingrecht. De vaardigheidstrainingen betreffen onderhandelen, argumenteren, begrijpelijk schrijven, adviseren en procesvoering. De opleiding georganiseerd door de Stichting Opleiding Belastingadviseurs (SOB) bestaat in totaal uit veertig dagdelen (= halve dag) cursussen en trainingen en veertig dagdelen voorbereiding. Eraan vooraf gaat een Algemene Introductie (één dag). Er zijn geen examens. Wel moeten de deelnemers een voorbereidingsopdracht maken, waarvan de kwaliteit beoordeeld door de docent beslissend is voor de wel of niet toelating tot de cursus. Elke cursist van de Beroepsopleiding heeft een Persoonlijke Pagina op de NOB-website, die als spil functioneert in de communicatie met de SOB. De Persoonlijke Pagina bevat een altijd up to date overzicht van de cursussen waarvoor de deelnemers zich hebben ingeschreven, waarvoor ze zijn ingedeeld, die ze al gevolgd hebben en die ze nog moeten volgen. Ook de inschrijving voor cursussen verloopt via deze pagina. Zie ook: Permanente Educatie, SOB B estuur Het algemeen bestuur van de NOB telt elf leden. Voor het jaar is de samenstelling als volgt: Henk Koller Voorzitter + Portefeuillehouder CFE Executive Comittee en Professional Affairs Committee, Public relations Wouter Paardekooper Secretaris + Bureau NOB, Commissie van Beoordeling, Tuchtrechtspraak Marnix van Rij Penningmeester + Ledencontact Laura Bles-Temme Middelgrote kantoren, Jaarcongres Huib Brouwer Bedrijfsfiscalisten Wim Gohres Voorzitter Commissie Beroepszaken Sigrid Hemels Studentenverenigingen en studentenvoorlichting Cees Nijman Becon-overleg, Bestuurlijk overleg Belastingdienst, Jaarcongres Valentijn van Exposé, VHMF-congres Noorle Jansen Frans Sonneveldt Voorzitter SOB Bartjan Zoetmulder JOB, Specialistensecties Zie ook: Strategie

8 FOTO: KLAAS KOPPE Vlnr. Simone de Laat, Sabrina Berkhout, Sandra Wolff, Catelijne van Melle, Ingrid Roozendaal, Julia Dondokha, Gwen Labots, Denise Brouwer, Ellen Schouten, Frits Sobels, Angelique van Streepen en Ilse Woerden FOTO: KLAAS KOPPE B ureau Kloppend hart van NOB en SOB. Gevestigd in de Amsterdamse Muiderpoort, een monument daterend uit Organisatorisch brein achter de uitvoering van bestuursbesluiten, opleidingen, activiteiten van de specialistensecties, JOB, enz. Zeventien medewerkers en de directeur zijn er dagelijks mee bezig, opgesplitst over de afdelingen directie/management, operationele activiteiten NOB, opleidingen, juridische zaken, secretariaat, financiële administratie en automatisering. Carolien van der Veek Vlnr. Heidi Min, Yvette Christoffel en Ineke Smid Maurice Kramer De bezetting van het NOB-bureau per 4 november 2009 is als volgt: Sabrina Berkhout Secretaresse Angelique van Streepen Denise Brouwer Aanspreekpunt Commissie van Beoordeling Yvette Christoffel Medewerker Opleidingen SOB Julia Dondokha Beheerder ledenadministratie Maurice Kramer Administrateur Simone de Laat-van Financieel-administratief Breemen medewerker Gwen Labots Juridisch secretaresse NOB Ellen Loggen Juridisch beleidsmedewerker NOB Catelijne van Melle Functioneel beheerder Heidi Min Coördinator Opleidingen SOB Ingrid Roozendaal Secretaresse Frits Sobels Ellen Schouten Secretaris Commissie Beroepszaken Ineke Smid Medewerker Opleidingen SOB Frits Sobels Directeur NOB/SOB Angelique van Streepen Hoofd NOB/SOB Carolien van der Veek Secretaresse SOB Ilse Woerden Coördinator NOB Sandra Wolff Officemanager Zie ook: Muiderpoort Ellen Loggen 8

9 ijzondere gedragscode BSchoolvoorbeeld uit de categorie zelfregulering. Op initiatief van de NOB opgesteld; in werking sinds 16 mei Artikel 1 says it all: Het NOB-lid onthoudt zich van de verlening van diensten of legt een opdracht neer, indien in redelijkheid aanwijzingen bestaan dat de opgedragen diensten strekken tot voorbereiding, ondersteuning, uitvoering of afscherming van onwettige activiteiten. De code bevat een lijst met indicatoren van mogelijk criminele bedoelingen van (potentiële) cliënten. Er wordt overigens gewerkt aan het samenvoegen van de Bijzondere gedragscode en het Reglement Beroepsuitoefening tot één algemene gedragscode voor NOB-leden. Zie ook: Reglement Beroepsuitoefening C FE Staat voor Confédération Fiscale Européenne. Opgericht in Koepel van 32 nationale beroepsorganisaties van belastingadviseurs uit 24 landen, waarbij in totaal adviseurs zijn aangesloten. De NOB is al vele jaren één van de meest actieve nationale organisaties binnen de CFE. Uiteraard in het Fiscal Committee (dat zich in twee secties directe en indirecte belastingen met fiscaaltechnische zaken bezighoudt), maar ook in het Professional Affairs Committee. Dat is de evenknie van de Commissie Beroepszaken van de NOB, met een vergelijkbare taak: scherp alle niet-fiscaaltechnische ontwikkelingen volgen die van invloed kunnen zijn op het beroep van belastingadviseur. NOB-voorzitter Koller is ook (neutraal) voorzitter van het PAC. Daarnaast bezet de NOB zetels in de General Assembly (de algemene vergadering en de Council (het raadgevend orgaan). Bij elkaar zijn dat zes NOB-leden in de CFE-organen. In veel CFE-landen is het beroep van belastingadviseur gereguleerd in Duitsland waarschijnlijk het strengst. De NOB neemt op dit punt een duidelijke positie in: in haar 55-jarig bestaan is ze altijd kampioen deregulering geweest. In Exposé verwoordt NOB-voorzitter Koller dat aldus: We hebben ons steeds en met succes verzet tegen welke regulering van het beroep dan ook. Mede daarom is de CFE voor ons zo n belangrijk platform. We willen per se voorkomen dat we het slachtoffer worden van de drang naar harmonisatie, waardoor ons principe van een niet-gereguleerd beroep in gevaar zou komen. Binnen de CFE zitten we wat dit punt betreft dus als een bok op de haverkist. De CFE houdt een Europees register van belastingadviseurs bij. Het is te raadplegen via de website (www. cfe-eutax.org). Belastingadviseurs die zijn aangesloten bij beroepsorganisaties die lid zijn van de CFE kunnen zich in dit register inschrijven. Exposé november 2009 C ollega-beroepsorganisaties In de eerste plaats de Nederlandse Federatie van Belastingadviseurs net als de NOB opgericht in De onderlinge verhouding is in de beginjaren niet echt hartelijk te noemen. De NOB benadrukt aanvankelijk sterk het kwaliteitsverschil, voortkomend uit de voor het lidmaatschap verplichte universitaire opleiding. Om die reden wordt samenwerking met de Federatie zelfs de nodige tijd expliciet uitgesloten. Dat verandert in de loop der jaren. In 1963 leidt een serie gesprekken zelfs bijna tot een fusie. Anno 2009 gaan NOB en Federatie zakelijk-collegiaal met elkaar om met begrip voor elkaars positie op het fiscale speelveld. Soms wordt een gezamenlijk reactie richting ministerie van Financiën gestuurd, meestal over een uitvoeringskwestie. Ook binnen de CFE waarin beide organisaties vertegenwoordigd zijn kan men het doorgaans goed met elkaar vinden. Lange tijd is een belangrijk punt van verschil wel de opvatting over een wettelijke regeling van het beroep. De NOB is daar vanaf haar oprichting mordicus tegen. De Federatie heeft er vele jaren niet onwelwillend tegenover gestaan, maar streeft het inmiddels niet meer na. Met het in 1956 opgerichte College Belastingadviseurs zijn altijd minder contacten onderhouden. College en Federatie werken al enkele jaren op een aantal gebieden nauw samen in de koepelorganisatie Register Belastingadviseurs. ommissie Beroepszaken CActief sinds Houdt zich bezig met alle niet-fiscaaltechnische ontwikkelingen die het vak belastingadviseur raken. Heeft als zodanig een belangrijke trendwatcher-functie. Het is ook niet niks: de NOB goed voorbereiden op de politieke, maatschappelijke en economische ontwikkelingen die het vak beïnvloeden. Om concreter te worden: de Commissie Beroepszaken boog zich bijvoorbeeld intensief over de gevolgen van de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft), die per 1 augustus 2008 in werking trad. Ze ontwikkelde in samenwerking met NIVRA en NOvAA Richtsnoeren voor de uitleg van de Wwft en ook een e-learningmodule waarmee iedereen die inhoudelijk betrokken is bij de dienstverlening aan cliënten kan voldoen aan de opleidingsverplichting die de wet stelt. Maar uiteraard heeft de commissie meer ijzers in het vuur. Denk aan de invoering van de Vierde tranche Awb op 1 juli 2009 (waardoor belastingadviseurs als medepleger van het doen van een onjuiste aangifte een bestuurlijke boete opgelegd kunnen krijgen), de handhavingsconvenanten die (groepen van) belastingadvieskantoren steeds vaker met de Belastingdienst afsluiten en natuurlijk ook altijd actuele thema s als de geheimhoudingsplicht en het verschoningsrecht van de belastingadviseur. NOB-leden kunnen zich abonneren op de elektronische nieuwsbrief van de Commissie Beroepszaken. Zie ook: Commissie Beroepszaken Zie ook: Nieuwsbrieven 9

10 Compleet Eén van de vele voordelen van Fiscale encyclopedie De Vakstudie De Vakstudie: Compleet Actueel Zeker Toegankelijk De zekerheid van het juiste advies meer informatie? bel

11 ommissie van Beoordeling CWaakt over de kwaliteit van het ledenbestand. Anders gezegd: beslist over de toelating tot het lidmaatschap. De commissie heeft de bevoegdheid nadere invulling te geven aan de opleidings-, kennis- en ervaringseisen zoals die in de NOB-statuten worden genoemd. In bepaalde gevallen kan ze vrijstellingen verlenen. Ze is ook de bewaker van de samenwerkingsverbanden die NOB-leden aangaan: met andere leden of met professionals die lid zijn van een door de NOB erkende beroepsorganisatie. In bepaalde gevallen kan het NOB-bestuur, na consultatie van de commissie, overigens beslissen dispensatie te verlenen voor één of meer van de vereisten die aan samenwerkingsverbanden worden gesteld. Het beleid van de commissie is tot in detail op papier verwoord; zie daarvoor tabblad NOB/Commissies/Commissie van Beoordeling. Zie ook: Lidmaatschap ommissie Wetsvoorstellen CVanouds het vaktechnische geweten van de NOB. Een commissie die zich mag verheugen in een grote reputatie. Kenmerkend voor de NOB-commentaren zijn de woorden van staatssecretaris Vermeend: Ze komen me niet altijd goed uit, maar ze getuigen wel van grote deskundigheid. Jaarlijks brengt de commissie rond de tien wetscommentaren uit plus een flink aantal vertrouwelijke commentaren op concept-beleidsbesluiten. Voorzitter Simon Strik typeert het werk van zijn commissie als enigszins seizoensgebonden. In het najaar hebben we altijd veel te doen, vooral vanwege het nieuwe Belastingplan en de Overige fiscale maatregelen. De rest van het jaar varieert het. Het voorjaar en de zomer zijn meestal relatief rustig, tenzij er toch een belangrijk wetsvoorstel aan de orde is wat met enige Staatssecretaris Vermeend: regelmaat het geval is. een actieve wetgever Maandelijks bespreken de veertien leden van de commissie de lopende zaken tijdens een telefonische call. Daartussendoor zijn er regelmatig contacten in kleiner verband. De bijdragen vanuit de specialistensecties zijn heel belangrijk, want zelfs de ruime gezamenlijke expertise heeft haar grenzen. Soms moet men op zoek naar echt speciale experts, zoals bij de vlieg- en verpakkingsbelas- Exposé november ting in het Belastingplan Die worden binnen de NOB overigens altijd gevonden. Strik benadrukt dat zijn commissie zich beslist niet beperkt tot de fiscale problematiek van het internationale bedrijfsleven. Zeker de helft van de leden is goed op de hoogte van de specifieke fiscale problemen bij het MKB. Dat sluit mooi aan bij het gegeven dat we binnen de NOB steeds meer MKB-kantoren kunnen verwelkomen. De IB-ondernemer en de directeur-grootaandeelhouder hebben dus evengoed onze belangstelling. Sinds Strik in 2006 voorzitter van de Commissie Wetsvoorstellen werd is er hard gewerkt aan het vergroten van de effectiviteit van de commentaren. De contacten met Financiën zijn aangehaald en verstevigd. Het werkt. Het ministerie vraagt steeds vaker in een vroeg stadium om de mening van de NOB over nieuwe wetsvoorstellen en over andere vormen van fiscale regelgeving. De kennis en praktijkervaring die in de NOB aanwezig zijn worden kennelijk op prijs gesteld. NOB-leden kunnen zich abonneren op de elektronische nieuwsbrief van de commissie. Zie ook: Nieuwsbrieven D e NOB Goed: de NOB. Fout: het NOB. De laatste variant wordt helaas nog te vaak gehoord. D D ocenten Voor de Beroepsopleiding Belastingadviseurs en het Programma Permanente Educatie maakt de Stichting Opleiding Belastingadviseurs (SOB) gebruik van een breed scala aan docenten: belastingadviseurs, inspecteurs, hoogleraren, raadsheren, acteurs en professionals van commerciële trainingsbureaus. Bij elkaar zijn het er ruim honderd. Zie ook: Beroepsopleiding Belastingadviseurs, Permanente Educatie, SOB

12 Exposé november 2009 D onateur Naast het lidmaatschap bestaat vanaf 1 januari 2010 ook de mogelijkheid om donateur van de NOB te worden. Dat is een uitvloeisel van de statutenwijziging waaraan de Algemene ledenvergadering op 3 juni 2009 haar akkoord heeft gegeven. Het donateurschap is weggelegd voor belastingadviseurs die zich in hun beroepsuitoefening niet hoofdzakelijk op de toepassing van het Nederlandse belastingrecht richten, maar die wel voldoen aan alle overige eisen voor het NOB-lidmaatschap. Leden die voor een periode van drie jaar of korter worden uitgezonden kunnen NOB-lid blijven. Het vereiste zich hoofdzakelijk richten op de toepassing van het Nederlandse belastingrecht geldt gegeven hun aparte positie niet voor bedrijfsfiscalisten. Donateurs krijgen Exposé en Exposé.net toegestuurd, kunnen het jaarcongres bijwonen en deelnemen aan de Beroepsopleiding en het Programma Permanente Educatie. Zie ook: Lidmaatschap -learningmodule Wwft ELeverbaar sinds 8 december Door NOB in samenwerking met NIVRA en NOvAA ontwikkelde module die kantoren kunnen gebruiken om te voldoen aan de opleidingsverplichting die de Wet ter voorkoming van witwassen en terrorisme (Wwft) voorschrijft. Onder die verplichting valt bij een belastingadvieskantoor iedereen die inhoudelijk betrokken is bij de dienstverlening aan cliënten. Dat zijn uiteraard de professionals met hun directe contacten. Maar het geldt ook voor de ondersteunende staf, die doorgaans geen direct cliëntencontact heeft. Functies als secretariaat, interne dienst en postkamer zijn vrijgesteld. Maar voor de financiële administratie is het volgen van de training wel weer relevant. Alles bij elkaar zal zo n tachtig tot negentig procent van de medewerkers Wwft-bestendig moeten zijn en dus onder de opleidingsverplichting vallen. Waarom de e-learningmodule voor kantoren hét middel is om mensen aan hun opleidingsverplichting te laten voldoen? Omdat de benodigde inspanningen en ook de kosten voor de organisatie minimaal blijven. Er hoeven geen trainingssessies georganiseerd te worden, want iedereen kan de module doorwerken en de afsluitende toets afleggen op het moment dat het hem of haar uitkomt. Voor de medewerkers is de inspanning te overzien: een uurtje voor de training en een halfuur voor de toets. Voordeel is ook dat de module een monitoringfunctie bevat, zodat je als kantoor precies kunt bijhouden of iemand de toets wel of niet heeft gedaan. Zie ook: Commissie Beroepszaken E xposé Lijfblad van het NOB-lid. Verschijnt vijf keer per jaar. In elk nummer staat een fiscaal thema centraal, waarover minimaal zes professionals uitgebreid geïnter- viewd worden. De thema s worden bepaald in de redactie. Daarnaast heeft Exposé ook een aantal rubrieken: De zaak van (een belastingadviseur over een van zijn of haar favoriete zaken), How To (over beroepsvaardigheden) en Op weg (over de vervoersmiddelen van fiscalisten). De bijdragen uit de rubriek Befaamde Fiscale Arresten die tot 2009 onderdeel van het blad was zijn ter gelegenheid van het 55-jarig bestaan van de NOB gebundeld verschenen als 36 Befaamde Fiscale Arresten. Informatie over de NOB is te vinden in het vaak uitgebreide NOB Nieuws waarvan het SOB Nieuws en het JOB Nieuws weer onderdelen zijn. Exposé is geen fiscale vakliteratuur in de zin van Vakstudie Nieuws, Weekblad fiscaal recht of Nederlands Tijdschrift voor Fiscaal Recht. Wel geeft het blad op een toegankelijke manier veel informatie over voor belastingadviseurs inhoudelijk relevante thema s. De nummers uit 2005 en later zijn ook digitaal beschikbaar ( tabblad Publicaties/Exposé). Zie ook: Exposé.net E xposé.net Tweewekelijkse elektronische nieuwsbrief voor NOB-leden. Overbrugt de periodes tussen twee papieren Exposé s. Bevat altijd de rubriek Vijf vragen aan, waarin (meestal) een fiscalist ingaat op een voor de leden relevant onderwerp. Verder geeft Exposé.net het actuele nieuws over NOB, SOB, JOB en CFE. Zie ook: Exposé xterne professionals EDe NOB doet voor haar werkzaamheden beroep op een beperkt aantal externe professionals. Per 20 oktober 2009 zijn dat: Henk Bergman Bert Buirma Antoinette Hofkamp Karin Roeleveld Harma Schaafsma Roel de Wilde Zie ook: Vrijwilligers EXPOSÉ Thema Indirecte belastingen Rubrieken De zaak van. How To Op weg Extra: Fotoverslag lustrumcongres Verschijnt vijf maal per jaar juni 2009 jaargang 15 nummer 3 Schrijver van Exposé en andere NOB-publicaties Organisatieadviseur Boekenredacteur Communicatieadviseur Personeelsbeleid/coaching Coördinator vaardighedentraject Beroepsopleiding Belastingadviseurs/Adviseur strategie NOB 12

13 iscale Conferenties FHet begint allemaal in het voorjaar van 1993, op het congres van de Vereniging van Hoofdambtenaren bij het Ministerie van Financiën. Kamerlid Vermeend (later staatssecretaris van Financiën in Paars I en Paars II) is een van de sprekers. Hij laat zijn gehoor weten niet gelukkig te zijn met de aandacht en waardering die de fiscale vaktechniek binnen de Belastingdienst ten deel valt. Gaat er niet veel te veel tijd en energie op aan reorganisaties? NOB-directeur Sobels, ook aanwezig op het congres, ziet zijn kans schoon. Hij schiet na afloop Directeur Generaal Van Lunteren van de Belastingdienst aan en stelt hem voor samen iets op het gebied van de vaktechniek te doen. De Fiscale Conferenties zijn geboren. De eerste vindt plaats in Het onderwerp is gewaagd: kasgeld- en holdingconstructies. Financiën lijkt er niet helemaal happy mee. Maar mede dankzij de strakke leiding van voorzitter Essers wordt het een succes. Inmiddels zijn we 26 Fiscale Conferenties verder. Sobels noemt het een unieke reeks ontmoetingen, die in bijna elk ander land ondenkbaar is. Hij doelt daarmee op de kerngedachte van de conferenties: tien belastingadviseurs en Deelnemers aan de 25e Fiscale Conferentie in tien medewerkers van december 2007 de Belastingdienst praten twee dagen over fiscale vaktechniek. Op persoonlijke titel, off the record, zodat vrijuit gediscussieerd kan worden. Op elke conferentie staat één onderwerp centraal. De uitgenodigde inleiders zijn onveranderlijk van hoog niveau; hetzelfde geldt voor de onafhankelijke conferentievoorzitter. Ook de deelnemers moeten vooraf aantonen deskundig te zijn op het betreffende gebied. Belangrijk vindt Sobels ook dat de uitkomst van de discussies niet blijft voorbehouden aan de kleine kring van sprekers en deelnemers. Daarom wordt voor NOBleden en medewerkers van de Belastingdienst van elke conferentie een uitvoerig verslag gemaakt. Een verkorte versie daarvan verschijnt in Exposé en in het Weekblad fiscaal recht. iscale master NOB/VU FEen bijdrage leveren aan het verkleinen van het chronische tekort aan universitair gevormde fiscalisten Exposé november met dat doel voor ogen willen de NOB en de Vrije Universiteit Amsterdam gezamenlijk een master Fiscaal Recht starten. Jammer genoeg is het tot nu toe bij willen gebleven, want het aantal inschrijvingen dat in 2008 binnenkomt blijkt te klein om op de geplande datum 1 januari 2009 te kunnen starten. Het project is daarom tot nader order uitgesteld. Nog even geduld dus. Ter verduidelijking: het opgestelde studieprogramma is gebaseerd op de eenjarige masteropleiding fiscaal recht die de Vrije Universiteit Amsterdam sinds 2002 met succes aanbiedt. De VU draagt ook de eindverantwoordelijkheid voor de inhoud en de kwaliteit van de vakken. De colleges worden echter grotendeels verzorgd door externe docenten, die veelal ook werkzaam zijn voor de Beroepsopleiding Belastingadviseurs van de NOB. G eheimhoudingsplicht Artikel 8 van het Reglement Beroepsuitoefening: Een lid is verplicht tot geheimhouding van alles wat in de uitoefening van zijn beroep te zijner kennis komt, behoudens voor zover hij door belanghebbende van deze verplichting wordt ontheven. Gevolg: een NOBlid moet alle mogelijke voorzorgsmaatregelen nemen om aan deze plicht te kunnen voldoen. Denk aan fiscale dossiervorming en de manier waarop op verzoeken tot het geven van informatie over cliënten moet worden gereageerd. De NOB heeft een uitvoerige brochure opgesteld: De geheimhoudingsplicht van de belastingadviseur. Vanwege de zich regelmatig op dit gebied voordoende wijzigingen is de brochure niet op papier beschikbaar, maar te downloaden op de website ( tabblad Reglementen). Zie ook: Reglement Beroepsuitoefening, Verschoningsrecht G eschiedenis Een heel verhaal inmiddels de geschiedenis van de NOB. Niet verwonderlijk is het oudst bekende feit de oprichting. Die vindt plaats op 6 november Een aantal koppen in de Volkskrant van die dag helpt om vijfenvijftig jaar later een beeld van de wereld van toen op te roepen. We lezen: Melkhandel wil de prijzen laag houden, Nieuwe onderhandelingen over Saar gebied?, Maarschalk Von Kleist in Rusland overleden, Mendes France stelt vertrouwenskwestie, Theeprijzen bereiken een record, Het weer: enkele wolkenvelden, maar overwegend droog. Op de Algemene ledenvergadering in 2004 de NOB bestaat vijftig jaar neemt buitengewoon lid Nico Nobel met verve de rol van huishistoricus op zich. In een boeiend betoog schetst hij het beeld van een herenclubje, dat met de oprichting van de NOB eigenlijk maar één doel had: voorkomen dat er een wettelijke G

14 regeling van het beroep van belastingadviseur wordt ingevoerd. Dat wordt overigens in die tijd nog algemeen als belastingconsulent aangeduid; pas in 1979 verandert de NOB haar naam in Nederlandse Orde van Belastingadviseurs. de Volkskrant van 6 november 1954 Géén wettelijke regeling van het beroep dat staat voorop. En als er dan onverhoopt tóch een regeling moet komen, dan zal het er een moeten zijn waarbij duidelijk sprake is van twee categorieën: een hoger echelon voor academisch gevormde consulenten en een lager voor degenen die dat niet zijn. In feite komt het erop neer, zegt Nobel, dat de Orde zand in de overlegmachine strooit. Want de ministeries van Financiën en Economische Zaken hebben wel oor naar een wettelijke regeling en zijn daarover al enige tijd in gesprek met groepen consulenten zonder academische achtergrond. De NOB doet haar werk goed. De wettelijke regeling komt er in vijftig jaar niet. Ziedaar in de woorden van Nobel de weinig prestigieuze ontstaansgeschiedenis van de NOB. Maar gelukkig hebben we ons later afdoende gerevancheerd, voegt hij er onmiddellijk aan toe. Hoe? Door onder meer via wetenschappelijke publicaties een substantiële bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van de fiscale vaktechniek in Nederland, door via wetscommentaren de wetgever te confronteren met de gevolgen van zijn keuzes en door permanent de kwaliteit van de dienstverlening van haar leden te bewaken en te vergroten. Ook anno 2009 is er nog geen wettelijke regeling van het beroep, en zijn er ook geen tekenen dat het er alsnog van zal komen. Nederland maakt daarmee binnen FOTO: KLAAS KOPPE de CFE deel uit van een minderheid, want in veel landen is het beroep van belastingadviseur wel gereguleerd in Duitsland waarschijnlijk het strengst. In Exposé antwoordt voorzitter Henk Koller als volgt op de vraag wat anno 2009 het onderscheidende kenmerk van de NOB als beroepsorganisatie is: Dat is en blijft de inhoudelijke kwaliteit. Die zie je terug in het vaktechnisch en vaardigheidsniveau van de leden, in onze Beroepsopleiding, de specialistensecties, de Commissie Wetsvoorstellen, de Commissie Beroepszaken, het tuchtrecht en in tal van andere uitingen. Kwaliteit is vanouds het huismerk van de NOB. Zie ook: Wettelijke regeling J aarboek Verschijnt elk jaar in maart. Bevat als hoofdonderdeel een alfabetische lijst van alle NOB-leden, plus hun kantoor- en adres. Verder ook een kantorenlijst in abc-opstelling en per plaats (Nederland en buitenland). De laatste pagina s worden ingenomen door de lijst van buitengewone NOB-leden. Uiteraard vindt de lezer in het jaarboek ook alle voor de NOB cruciale documenten als statuten, Reglement Beroepsuitoefening, Bijzondere gedragscode, Reglement Tuchtzaken, Model Algemene Voorwaarden, enz. Alle informatie die het papieren jaarboek biedt is overigens ook op de NOB-website te vinden. Vandaar dat de oplage al enige jaren een dalende lijn vertoont. Het NOB-lustrumcongres op 3 juni 2009 J aarcongres Grootschalige gebeurtenis, altijd georganiseerd rond een fiscaal thema. Recente voorbeelden: Nederland, financieel centrum? (2008), Sport en fiscaliteit in beweging (2007), Rechtsbescherming tegen de fiscus (2006). Inleiders van hoog niveau en de mogelijkheid voor bezoekers zich in te schrijven voor verschillende workshops zorgen voor een gevarieerd geheel. Het is een vakinhoudelijk boeiende middag, aangevuld met de J 14

15 mogelijkheid om oude bekenden te ontmoeten en nieuwe contacten te leggen. Dit alles nog gecompleteerd door amusement, borrel en buffet. Van elk jaarcongres verschijnt een congresbundel, met daarin bijdragen van de inleiders. Eens per vijf jaar is het jaarcongres ook een lustrumcongres, zoals in Op 3 juni vindt een groot interactief en visueel spektakel plaats in de Westergasfabriek in Amsterdam. Thema: De driehoek: de relaties tussen belastingadviseur, cliënt en fiscus. Als lustrumbundel wordt gepresenteerd 36 Befaamde Fiscale Arresten. Aspirant-leden zijn verplicht om als onderdeel van de Beroepsopleiding Belastingadviseurs één keer het jaarcongres bij te wonen. J aarverslag Uiting waaraan de NOB veel aandacht besteedt. Uiteraard bevat het een overzicht van de belangrijkste NOB-activiteiten in het verslagjaar, chronologisch weergegeven in de NOB-agenda. Daarnaast de terugblik van de voorzitter, een overzicht van het ledental, de organisatie, de verschenen publicaties en cijfers over ingediende klachten en uitspraken van de Raad van Tucht en Raad van Beroep. In het NOB-jaarverslag is opgenomen het jaarverslag van de Stichting Opleiding Belastingadviseurs, waarin overzichten van de gegeven cursussen en seminars in het kader van de Beroepsopleiding en het Programma Permanente Educatie en van het (omvangrijke) docentencorps. In beide verslagen komen voorts enkele mannen en vrouwen aan het woord die in het verslagjaar op enigerlei manier van zich hebben doen spreken. Niet onvermeld mag blijven dat het NOB-jaarverslag qua illustraties en vormgeving elke keer weer verrassend voor de dag komt. Jaarverslag 2006 de Nederlandse Orde van Belastingadviseurs staat voorop. Doel is netwerken: even uit dat wereldje van het eigen kantoor komen. Een ontmoetingsplaats zijn ook de door de Commissie Vaktechniek georganiseerde lezingen over actuele fiscale onderwerpen die vijf à zes keer per jaar plaatsvinden. Wetenschappers, belastingadviseurs en inspecteurs worden uitgenodigd als spreker. Aan het eind van het jaar worden verslagen van de lezingen gebundeld in een boekje. Verder organiseert de JOB sporttoernooien (van hockey tot en met bowlen), kookworkshops en feesten. Essentieel voor de JOB is steun van de kantoren. Belastingadviseurs komen in hun werk anders dan bijvoorbeeld advocaten relatief weinig in contact met collega s van andere kantoren. Aanmoediging vanuit het eigen kantoor om aan de verschillende JOB-activiteiten deel te nemen is daarom des te belangrijker. L edenadministratie Cruciaal voor het functioneren van de NOB. Alle brieven en s aan de leden worden vanuit de database met namen en adressen verstuurd. Het up to date houden van dat bestand vraagt een dagelijkse inspanning. Leden worden geacht mutaties zelf door te geven, maar dat doen ze nog te weinig (zie: NOB/Lidmaatschap/Mutaties). Blijkt een adres niet meer te kloppen dan wordt vanuit het NOB-bureau gejaagd op het nieuwe. Niet zelden vergt dat een tocht langs studentenhuizen en voormalige werkgevers. L J OB De Jonge Orde van Belastingadviseurs. Bestaat sinds 1998 als onderdeel van de NOB. Bedoeld om beginnende adviseurs te helpen hun plaats te vinden in een tot dan onbekende wereld. Veel jonge fiscalisten hebben behoefte om in een ontspannen en informele sfeer ervaringen uit te wisselen met collega s van andere kantoren. De JOB voorziet in die behoefte door een aantal activiteiten. Elke laatste donderdag van de maand zijn er op vaste locaties borrels in Amsterdam, Den Haag, Rotterdam, Utrecht en Eindhoven. Daar wordt bier, wijn en fris geschonken, maar dat is ook de enige gelijkenis met een avondje stappen. Het zakelijk karakter L edental In 1954 begint de NOB met rond de veertig leden. Op 4 november 2009 zijn dat er De meer dan verhonderdvoudiging in 55 jaar vindt aanvankelijk in een langzaam tempo plaats. In 1970 heeft de NOB 170 leden; in Dan begint de grote sprong voorwaarts: in 1990, in 2000 en in november L idmaatschap Voor wie is het begeerde NOB-lidmaatschap weggelegd? Het antwoord op die vraag bevat drie ele- 15

16 Exposé november 2009 menten, genoemd in artikel 5 van de statuten. Ten eerste moet het potentiële aspirant-lid het beroep van belastingadviseur als hoofdberoep uitoefenen hetzij zelfstandig, hetzij in loondienst. Daarnaast moet hij of zij zich hoofdzakelijk richten op de toepassing van het Nederlandse belastingrecht al dan niet in een internationale context. En niet in de laatste plaats: om tot de NOB-gelederen te kunnen toetreden is een met succes afgeronde universitaire opleiding fiscaal recht of fiscale economie op doctoraal- of masterniveau vereist gevolgd aan een Nederlandse universiteit. Aspirant-leden die voldaan hebben aan de gestelde eisen genoemd in artikel 6 lid 3 sub i van de NOBstatuten kunnen zich aanmelden als gewoon lid. In een beperkt aantal gevallen is directe toelating tot het gewoon lidmaatschap mogelijk. Over een verzoek tot toelating tot het aspirant- en gewoon lidmaatschap beslist de Commissie van Beoordeling. Het lidmaatschap van de NOB is persoonlijk. Leden zijn daarom persoonlijk gehouden de contributie te betalen. Als de werkgever bereid is de contributie te voldoen zolang het NOB-lid in dienst is kan de nota rechtstreeks aan de werkgever gezonden worden. Hetzelfde geldt voor de verschuldigde cursusgelden. Bij niet-betaling door de werkgever blijft het lid persoonlijk gehouden de nota s te betalen. De NOB kent ook buitengewone leden: personen die door de Algemene ledenvergadering op voorstel van het bestuur als zodanig benoemd zijn. Het zijn het er ruim honderd. Zie ook: Aspirant-lid, Commissie van Beoordeling Prof. Fisseha-Tsion Menghistu van Mekelle University ekelle University MUniversiteit in Ethiopië waarmee de NOB in september 2009 een Memorandum of Understanding tekende over steun voor het postacademisch onderwijs op het gebied van belastingen. De NOB helpt het College of Law & Governance van Mekelle University bij het zoeken en inviteren van Nederlandse tax professionals adviseurs, hoogleraren, wetenschappelijk onderzoekers voor het geven van colleges in Ethiopië. Een activiteit die past bij de maatschappelijke betrokkenheid van de NOB als beroepsorganisatie. M uiderpoort Sinds 2002 het onderkomen van het NOBbureau. Directeur Frits Sobels spreekt graag over het NOB-clubhuis. Het ligt op de grens van Amsterdam Centrum en Amsterdam Oost. Preciezer gezegd: in de Sarphatistraat, waaraan de schrijver Nescio in De uitvreter een beroemde eerste zin wijdt: Behalve den man die de Sarphatistraat de mooiste plek van Europa vond, heb ik nooit een wonderlijker kerel gekend dan den uitvreter. Het is een gebouw met een geschiedenis. De huidige Muiderpoort heeft zelfs een uit 1663 daterende voorganger. Die begint ruim een eeuw na zijn voltooiing echter ernstige tekenen van verzakking te vertonen. Op 29 januari 1769 stort het gebouw zelfs gedeeltelijk in. Er is geen redden meer aan: de eerste Muiderpoort moet worden afgebroken. Op korte afstand van de onheilsplek begint men kort daarna met de bouw van de nieuwe. Die is klaar in april 1771 en siert nog steeds het Amsterdamse stadsbeeld. De Muiderpoort heeft een uit baksteen en bergsteen opgetrokken rechthoekig poorthuis van 25 meter lang, 14 meter breed en 34 meter hoog. Het geheel rust op een fundament van palen. De buitenmuren zijn één tot anderhalve meter dik. Tot 1865 dient het gebouw als stadspoort; daarna is het onder meer politiepost, padvindershonk, beeldhouwersatelier en illegale kinderspeelplaats. In 1963 wordt het na een grote verbouwing in gebruik genomen door het International Bureau of Fiscal Documentation dat er tot 2001 zal blijven. Bij de komst van de NOB in 2002 vindt in nauwe samen werking met Monumentenzorg een nieuwe inter ne verbouwing plaats. Uitgangspunt daarbij is respect voor de geschiedenis. De Spartaanse eenvoud van het interieur blijft behouden; wel voldoet het gebouw technisch geheel aan de eisen die een modern kantoor stelt. N N ieuwsbrieven Vier in getal: Exposé.net, Becon, Beroepszaken en Wetscommentaren. De eerste wordt elke twee weken verstuurd aan alle NOB-leden, de andere drie verschijnen wanneer daartoe aanleiding is. Leden kunnen zich op de nieuwsbrieven Becon, Beroepszaken en Wetscommentaren abonneren via de website (www. nob.net, menu Login, tabblad Bewerken). Zie ook: Exposé.net 16

17 P R Irene Reiniers wint de NOB/LOF-scriptieprijs Rechts NOBvoorzitter Iman Damsté N OB/LOF-scriptieprijs Initiatief van de NOB en het Landelijk Overleg Fiscalisten, de overkoepelende organisatie van de acht fiscale studentendisputen in Nederland. De inzending sluit op 1 juli van het betreffende jaar. Meedingen naar de hoofdprijs een bedrag van plus publicatie in de gelijknamige serie van Kluwer kan met scripties die uiterlijk 1 april van het jaar daarvoor door de universiteit zijn goedgekeurd. Het onderwerp moet uiteraard betrekking hebben op het belastingrecht, maar dat hoeft niet noodzakelijk het Nederlandse belastingrecht te zijn. De jury die naast de prijs ook eervolle vermeldingen kan toekennen bestaat uit twee hoogleren en de NOB-voorzitter. In 2009 is de NOB/LOF-scriptieprijs voor de achttiende keer uitgereikt. ermanente Educatie PWaar de aspirant-leden hun Beroepsopleiding hebben, kunnen gewone leden deelnemen aan de Permanente Educatie. Kunnen, want een verplichting is het niet. Het programma bestaat uit vaktechnische cursussen en voortgezette vaardigheidstrainingen. Procesvoering voor NOB-leden is de oudste PE-training en bestaat nog steeds. Ook de seminars van de specialistensecties en de Fiscale Conferenties vallen binnen de Permanente Educatie. Zie ook: Fiscale Conferenties, Specialistensecties R egiobijeenkomsten Bestemd voor NOB-leden die willen meepraten over de NOB-strategie, zich willen laten informeren over de vele NOB-activiteiten of gewoon andere NOBleden uit hun regio willen ontmoeten. Een wisselende delegatie uit het NOB-bestuur, versterkt door directeur Sobels, trekt regelmatig het land in. In 2009 zijn Zwolle, Rotterdam en Eindhoven aan de beurt. De regiobijeenkomsten zijn voor NOB-leden naast de jaarlijkse Algemene ledenvergadering bij uitstek de gelegenheid hun (kritische) stem te laten horen. Exposé november eglement Beroepsuitoefening R Laatstelijk vastgesteld en in werking getreden op 11 juni Opgebouwd rond artikel 2: Een lid is gehouden zijn werkzaamheden in zijn hoedanigheid van belastingadviseur op een eerlijke, zorgvuldige en behoorlijke wijze te verrichten en zich daarbij overigens te onthouden van al hetgeen in strijd is met de eer en waardigheid van het beroep. Wat valt daar nog aan toe te voegen? S cholierenvoorlichting Jonge NOB-leden die teruggaan naar hun middelbare school om daar leerlingen van 6 vwo en/of 6 gymnasium een presentatie te geven over hun vak en hun studie. Dat is de kern van de campagne die de NOB in september 2008 begon. Doel is om de belangstelling van scholieren op te wekken voor het vak belastingadviseur en ze meer dan nu te laten kiezen voor de fiscale studie. Dat kan uiteindelijk een bijdrage leveren aan het verkleinen van het chronische tekort aan universitair opgeleide belastingadviseurs. Aspirant-leden die een presentatie verzorgen krijgen daarvoor eenmalig één dagdeel in het kader van de Beroepsopleiding toegekend. Bij hun presentatie kunnen de voorlichters gebruik maken van vijf speciaal voor scholieren gemaakte filmpjes. Daarin vertellen vier NOB-leden over hun bezigheden als belastingadviseur. Het zijn Dick Molenaar (All Arts Belastingadviseurs; praktijk met artiesten en sporters), Florian Ruijten (Baker & McKenzie; veel Latijns-Amerikaanse cliënten), Richard Veffer (bedrijfsfiscalist TomTom) en Gijsbert Bout (KPMG Meijburg & Co; adviseur van onder meer Joop van den Ende). Het vijfde filmpje gaat over Hillary Dragtenstein, die ten tijde van de opname bijna klaar was met haar studie fiscaal recht aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. De filmpjes zijn te zien op de websites (een directe link S staat op de homepage) en Marieke Kopinsky bij haar middelbare school Naast de filmpjes krijgen de aspirant-leden een mooi vormgegeven powerpointpresentatie mee, waarmee ze

18 Exposé november 2009 structuur aan hun verhaal kunnen geven. Bij hun voorbereiding kunnen ze bovendien gebruik maken van een speciaal voor dit doel opgestelde instructie over het geven van een presentatie. Twee citaten van aspirant-leden die de gang naar hun middelbare school maakten. Wat ik ze over mijn vak vertelde was voor iedereen helemaal nieuw. Ze waren verrast dat we zo gevarieerd bezig zijn. (Marieke Kopinsky). Ik denk dat ik goed heb kunnen uitleggen wat ons vak inhoudt. De powerpointpresentatie en de filmpjes waren daarbij een welkome steun. Na afloop waren de leerlingen in elk geval enthousiast. Wat kun je meer verlangen? (Peter Kranendonk). Tot de scholierenvoorlichting maar dan op een indirecte manier mag ook de jaarlijkse voorlichtingsdag over de rechtenstudie voor schooldecanen worden gerekend. Die organiseert de NOB samen met enkele collega-beroepsorganisaties. S OB Staat voor Stichting Opleiding Belastingadviseurs. Opgericht in Aanleiding is een preadvies van de fiscalisten Christiaanse en Daniëls, een jaar eerder aan de NOB uitgebracht. Daarin wordt geconstateerd dat om een aantal redenen een aanvullende beroepsopleiding voor NOB-leden noodzakelijk is. Het komt er snel van. Al in 1987 worden de eerste cursussen in de Beroepsopleiding Belastingadviseurs gegeven. Die wordt kort daarna verplicht gesteld voor alle aspirantleden. Praktijkgericht onderwijs is vanaf het begin het doel van de SOB. Alle cursussen worden gegeven door ander kantoor, maar onder een gezamenlijke vlag kan dat wel. Sterker: de kantoren willen niet voor elkaar onderdoen en zetten hun beste mensen in. In dat opzicht is de opleiding zelfs een bindend element. Permanent volgen rond de 900 cursisten de Beroepsopleiding Belastingadviseurs. Jaarlijks worden zo n 200 cursussen gegeven, verdeeld over 33 inhoudelijke thema s. In 2008 bedraagt het totaal aantal deelnemers De SOB maakt gebruik van een groot aantal docenten: ruim honderd. Alle cursussen worden geëvalueerd. De Programmacommissie van de SOB bewaakt mede aan de hand van de evaluaties de cursuskwaliteit. Naast de Beroepsopleiding organiseert de SOB ook het Programma Permanente Educatie voor gewone NOBleden. Het bestuur van de SOB bestaat voor het jaar uit Frans Sonneveldt (voorzitter), Jan van Trigt (penningmeester), Jantine Kastelein, Mans Kuipers en Christianne Noordermeer van Loo. Zie ook: Beroepsopleiding Belastingadviseurs, Docenten, Permanente Educatie S pecialistensecties Het zijn er in totaal zeven: Schenk- en erfbelasting, Europees Fiscaal Recht, Formeel Belastingrecht, Loonbelasting & Sociale Verzekeringen, Omzetbelasting, Tax Assurance en Transfer Pricing. Ze brengen de specialisten op een bepaald gebied bij elkaar, zowel de professionals met veel ervaring van wie een aantal de sectie leidt als degenen die er nog niet zo lang werkzaam zijn. Vakervaringen uitwisselen staat voorop; daarvoor organiseren de secties één of twee seminars per jaar. Daarnaast maakt de Commissie Wetsvoorstellen bij het schrijven van wetscommentaren gebruik van de veelzijdige expertise binnen de secties. En ook de Programmacommissie van de SOB gebruikt die regelmatig voor het updaten van de Beroepsopleiding Belastingadviseurs. S tatuten Zoals bij elke vereniging ook bij de NOB de formele basis van het bestaan. Laatstelijk vastgesteld en in werking getreden op 3 juni Het SOB-bestuur. Vlnr. Jan van Trigt, Mans Kuipers, Caroline Zegers (vertrekkend voorzitter), Frans Sonneveldt (nieuwe voorzitter), Christianne Noordermeer van Loo en SOB-directeur Frits Sobels. Jantine Kastelein ontbreekt op de foto docenten die met ten minste één been in de fiscale praktijk staan. Van meet af aan kan de SOB de beste docenten krijgen. Normaliter werkt een adviseur van het ene kantoor niet mee aan de opleiding van een tatuut van onafhankelijkheid SVastgesteld op 28 januari 2003 als uitvloeisel van de statutenwijziging op 11 juni 2002 waarbij de lidmaatschapseisen en de samenwerkingsmogelijkheden verruimd zijn. Bedoeld om in bepaalde situaties expliciete waarborgen voor het NOB-lidmaatschap te bieden speciaal de onafhankelijkheid in de beroepsuitoefening. Zie ook: Lidmaatschap 18

19 Exposé november 2009 S trategie De NOB-strategie, wel te verstaan. Waar wil het bestuur op langere termijn naar toe? In 2006 heeft het voor de periode drie speerpunten geformuleerd: meer en actueler ledencontact, een betere profilering van het beroep belastingadviseur en een actievere deelname aan het maatschappelijk debat. Het is geen soloactie van het NOB-bestuur, lichtte voorzitter Iman Damsté de keuzes toe. Alles wat we bedacht en overwogen hebben is besproken met vertegenwoordigers van de kantoren grote zowel als kleine. Die hebben ons na vaak boeiende discussies hun fiat gegeven. Sindsdien wordt op alle drie fronten actief gewerkt aan de concrete invulling van de voornemens. Wat betreft het ledencontact: de NOB is de afgelopen jaren duidelijk beter zichtbaar geworden voor de leden, onder meer via de vernieuwde website, de tweewekelijkse nieuwsbrief Exposé.net, een aantal specifieke nieuwsbrieven, de vaktechnische secties, het vernieuwde jaarcongres, de ledendiners en de regiobijeenkomsten. Het in 2009 aangetreden bestuur heeft een serie nieuwe activiteiten gepland, waaronder het ontwikkelen van een discussieforum (expertblogs) op de website. Ook op het punt van de beroepsprofilering is sinds 2007 veel gedaan: denk aan de periodieke SEO-onderzoeken, de studentenvoorlichting en de scholierenfilmpjes. Die inspanning wordt onverminderd voortgezet, want de vraag naar universitair gevormde fiscalisten blijft vooralsnog bestaan. Voorbeeld van een actieve deelname aan het maatschappelijk debat zijn het gezamenlijke NOB/ NOC*NSF-voorstel in 2007 om sportverenigingen aan te merken als Algemeen Nut Beogende Instellingen, waardoor ze giften en legaten kunnen ontvangen zonder heffing van schenkings- of successierecht. Daarnaast roerde de NOB zich ook in het grote OECD-onderzoek naar de rol van tax intermediaries. Het huidige bestuur wil echter een nog actiever beleid voeren op thema s als horizontaal toezicht, de kwaliteit van fiscaal beleid en van wetsvoorstellen, Nederland als vestigingsland en rechtsbescherming. Zie ook: Bestuur S tudentenvoorlichting In het verlengde van de scholierenvoorlichting zet de NOB zich ook actief in om bachelor studenten rechten en economie te informeren over het beroep belastingadviseur en ze te interesseren voor een fiscale studie. Dat gebeurt op verschillende manieren. Allereerst wordt in samenwerking met de Belastingdienst enkele malen per jaar een voorlichtingsbijeenkomst aan een universiteit georganiseerd. Het programma kent een vaste opzet. Een jonge belastingadviseur en een inspecteur worden geïnter- 19 viewd over hun dagelijkse werkzaamheden, een hoogleraar van de betreffende universiteit vertelt over de studie fiscaal recht (en mogelijk fiscale economie) en over de aantrekkelijke mogelijkheden op de arbeidsmarkt die je daarmee krijgt. Daarna debatteren de studenten die op de bijeenkomst zijn afgekomen hun aantal varieert doorgaans tussen de twintig en vijftig over fiscale stellingen. Voorbeelden zijn Over belastingen moet onderhandeld kunnen worden en De accijns op alcohol moet worden verhoogd. Het geheel staat onder leiding van een professional van het Nederlands Debat Studentenvoorlichting aan de Universiteit Maastricht Instituut. Gemeenschappelijke ervaring op deze bijeenkomsten: de studenten beseften tot dan niet dat het fiscale vak zo gevarieerd is en dat de fiscale studie zulke ruime mogelijkheden biedt. Tweede voorlichtingsactiviteit: voor eerste- en tweedejaars studenten rechten en economie is een speciaal nummer van het NOB-blad Exposé gemaakt. Daarin interviews met (jonge) belastingadviseurs en informatie over de NOB en de Beroepsopleiding Belastingadviseurs. Naast de geneugten komen ook duidelijk de eisen die het vak stelt aan de orde. Uiteraard bieden ook de websites met zijn speciale sectie Studenten en Scholieren en www. ikwilbelastingadviseurworden.nl (een initiatief van de NOB) veel informatie. Afstuderende fiscalisten worden op verschillende manieren met de NOB bekend gemaakt, onder meer via advertenties en sponsoring. Ook de jaarlijkse NOB/ LOF-scriptieprijs is een aanknopingspunt om de NOB als beroepsvereniging te promoten. T uchtrechtspraak Belangrijk onderdeel van de NOB-organisatie. Als daartoe aanleiding bestaat wordt de praktijkuitoefening van leden getoetst aan de regels van de eer en waar- T digheid van het beroep, zoals vastgelegd in artikel 2 Zie ook: NOB/LOF-scriptieprijs, Scholierenvoorlichting

20 Exposé november 2009 van het Reglement Beroepsuitoefening. In eerste instantie is de tuchtrechtspraak in handen van de Raad van Tucht, waarin naast een onafhankelijke voorzitter en griffier ook NOB-leden zitting hebben. Tegen een uitspraak van de Raad van Tucht is beroep mogelijk bij de Raad van Beroep. Die bestaat naast weer een onafhankelijke voorzitter en griffier zowel uit NOB-leden als niet-leden. Het aantal klachten en beroepen dat jaarlijks bij de Raad van Tucht en de Raad van Beroep wordt ingediend is de afgelopen tien jaar nauwelijks toegenomen zeker niet als daarbij de groei van de NOB van naar ruim leden in acht wordt genomen. In 2008 bijvoorbeeld werden 15 nieuwe klachten ingediend bij de Raad van Tucht en één nieuw beroep bij de Raad van Beroep. Hoogleraar informaticarecht Hans Franken, van 1988 tot 2007 voorzitter van de Raad van Beroep, ziet het als een aanwijzing voor de sterkte van de Orde. In het NOB-jaarverslag 2007 zegt hij: Mede door de forse toelatingseisen is de NOB een gerespecteerd gezelschap professionals. Een potentiële klager beseft dat maar al te goed. Hij moet echt iets substantieels naar voren kunnen brengen om in een procedure een redelijke kans op succes te maken. Daar komt nog bij dat het hem tijd gaat kosten. En meestal ook geld, want hij zal zich moeten laten adviseren. Men begint dus niet lichtzinnig aan een tuchtrechtprocedure. Als Franken de veranderingen in de NOB-tuchtrechtspraak tijdens zijn lange betrokkenheid moet inventariseren is hij eigenlijk snel klaar. Principieel is er sinds de start in juni 1991 weinig veranderd. Tekenend is dat het Reglement Tuchtzaken al die jaren niet is aangepast. Ik denk wel dat de kantoren nu meer aandacht schenken aan klachten dan in de beginfase mede onder invloed van de good governance-discussie. Aan klagerskant zie je dat cliënten meer dan voorheen een tuchtrechtprocedure gebruiken als opstapje naar een civiele procedure voor schadevergoeding. Je staat bij de rechter nu eenmaal sterker als je een voor jou gunstige uitspraak van de tuchtrechter kunt laten zien. VZie ook: Reglement Beroepsuitoefening V erschoningsrecht Wat advocaten, procureurs, notarissen, artsen, apothekers en bekleders van een geestelijk ambt wel hebben, ontbeert de belastingadviseur: een wettelijk verschoningsrecht in belastingzaken. Met andere woorden: de door de wet gegeven mogelijkheid om te weigeren aan de inlichtingenverplichting voor de belastingheffing van derden te voldoen. In oktober 2009 publiceert een werkgroep van de NOB een notitie waarin ervoor gepleit wordt dat ook belastingadviseurs een wettelijk verschoningsrecht krijgen. Werkgroeplid Wim Gohres licht het voorstel in Exposé.net als volgt toe: We stellen ons gematigd op, vinden we. 20 We vragen geen verschoningsrecht voor de feiten althans voor zover die feiten geen deel uitmaken van onze advisering. Alleen wat adviseur en cliënt onderling bespreken hun fiscale marsroute moet wat ons betreft wettelijk beschermd zijn. Waarbij we nog erkennen dat er situaties kunnen zijn waarin een hoger belang het verschoningsrecht opzij zet bijvoorbeeld de bestrijding van witwassen. In feite vragen we niet veel, want de jurisprudentie van de Hoge Raad in het arrest BNB 2006/21 bekend als het fairplayarrest heeft ons in de praktijk al een behoorlijk sterk informeel verschoningsrecht gegeven. Maar waarom zou dat niet wettelijk kunnen worden vastgelegd? V ertegenwoordigingen De NOB is vertegenwoordigd in de Confédération Fiscale Européenne, de Raad voor het Vrije Beroep, het Becon-overleg, het Postacademisch Onderwijs Belastingwetenschap en het Voorzittersoverleg van Koninklijk NIVRA, Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie, Nederlandse Orde van Advocaten, Nederlandse Orde van Accountants-Administratieconsulenten en NOB. Zie ook: Becon, CFE, Collega-organisaties, Zusterorganisaties V HMF-congres Tweejaarlijks congres georganiseerd door de NOB en de Vereniging van Hoofdambtenaren bij het Ministerie van Financiën. Locatie: steevast de Beatrixzaal van het Jaarbeursgebouw in Utrecht wat duidt op een grote opkomst. De laatste keer was in 2008; thema was toen Het nieuwe feit. Het eerstvolgende congres vindt plaats op 8 april Het thema is dan Wet- en regelgeving in theorie in praktijk. V rijwilligers De NOB is mede afhankelijk van de inzet van een groot aantal vrijwilligers onder de leden. Die zijn er in ruime mate (hoewel elke extra steun welkom is): in de specialistensecties, de redactie van Exposé, de besturen van NOB, SOB en JOB, het Becon-overleg, de Commissie Wetsvoorstellen, de Commissie van Beoordeling, de Commissie Beroepszaken, de Raad van Tucht, de Raad van Beroep, enz. Namen noemen is ondoenlijk. Veel dank aan degenen die zich vaak gedurende een lange reeks van jaren voor de NOB inzetten. W ettelijke regeling WVan het beroep belastingadviseur, wel te verstaan. De NOB is er vanaf haar eerste uur mordicus tegen. Sterker: het is in 1954 de belangrijkste reden om de NOB op te richten. En het is gelukt: ook anno