INHOUDSOPGAVE. VOORWOORD... xxvii DANKWOORD... INLEIDING...1

Transcriptie

1 INHOUDSOPGAVE VOORWOORD... xxvii DANKWOORD... xxix INLEIDING...1 A. Algemeen...1 B. Taalvrijheid...3 C. Minderheidsrechten...5 D. Het territorialiteitsbeginsel...5 BOEK I. DE EVOLUTIE VOOR HET ONTSTAAN VAN BELGIË...9 DEEL I. HET OUD-VADERLANDSE RECHT...11 DEEL II. DE FRANSE PERIODE...21 Hoofdstuk I. Algemeen...21 Hoofdstuk II. Taalgebruik in wetgevingszaken...24 Hoofdstuk III. Taalgebruik in bestuurszaken...25 Hoofdstuk IV. Taalgebruik in andere aangelegenheden...26 DEEL III. HET VERENIGD KONINKRIJK DER NEDERLANDEN.. 28 Hoofdstuk I. Algemeen...28 Hoofdstuk II. Het taalbesluit van 18 juli Hoofdstuk III. Het taalbesluit van 1 oktober Hoofdstuk IV. Het taalbesluit van 15 september Afdeling I. Het territoriaal toepassingsgebied van het besluit van 15 september Afdeling II. De regeling in de overgangsperiode...32 Afdeling III. De definitieve regeling van artikel Afdeling IV. Sancties en taalkennisvereisten...38 Hoofdstuk V. Vastlegging van de taalgrens...39 Hoofdstuk VI. De taalpolitiek in het onderwijs...41 Hoofdstuk VII. De besluiten van 28 augustus vii

2 Hoofdstuk VIII. Het besluit van 4 juni Hoofdstuk IX. De Belgische oppositie vraagt taalvrijheid BOEK II. DE EVOLUTIE TUSSEN 1830 EN DEEL I. BELGIË TOT Hoofdstuk I. Het voorlopig bewind Afdeling I. De eerste maatregelen Afdeling II. Het besluit van het Voorlopig Bewind van 16 november Hoofdstuk II. De grondwetscommissie Hoofdstuk III. Het nationaal congres Afdeling I. Het Nationaal Congres, het Nederlands en de bekendmaking van de wetten Afdeling II. Het Nationaal Congres en de taalvrijheid Een alternatief voorstel Bespreking van de taalvrijheid in de afdelingen Bespreking van de taalvrijheid in de plenaire vergadering Het doel van de door het Nationaal Congres aangenomen grondwetsbepaling inzake taalvrijheid De draagwijdte van de door het Nationaal Congres aangenomen grondwetsbepaling inzake taalvrijheid A. Toepassingsgebied van de grondwetsbepaling inzake taalvrijheid Welke talen wilde het Nationaal Congres beschermen? Wie kan zich in de ogen van het Nationaal Congres op de grondwetsbepaling inzake taalvrijheid beroepen? B. Wat bedoelde het Nationaal Congres door te stellen dat het taalgebruik enkel bij wet kan worden geregeld? Wat is regelen? Regelen door de wet C. Voor welke aangelegenheden wilde het Nationaal Congres een regeling van het taalgebruik toelaten? Afdeling III. Conclusie Hoofdstuk IV. De taalvrijheid tussen 1831 en Afdeling I. Nederlandstalige kiemen in een Franstalige Natie Algemeen Het taalgebruik in wetgevingszaken viii

3 Afdeling II. Taalvrijheid in een Franstalige Natie Chronologisch overzicht A. Omzendbrieven van de Minister van Justitie B. Het petitionnement van C. Reacties vanuit de provincies D. De zaak-sleeckx E. De Grievencommissie F. De zaak-karsman G. De juridische wereld spreekt zich uit H. De zaak-schoep I. De zaken-peerlinck en Josson Thematische analyse A. Het Nederlands kan niet worden opgedrongen aan Franstalige overheidsfunctionarissen Het argument ex absurdo Het democratische argument Het argument van de autonomie van de plaatselijke besturen Feitelijke en organisatorische argumenten B. Taalvrijheid voor overheidsfunctionarissen Algemeen De reactie van de Vlaamsgezinden De zaak-de Bom De Vlaamsgezinden willen een tussenkomst van de wetgever Naar een tussenkomst van de wetgever Hoofdstuk V. De eerste taalwet van DEEL II. DE BESTUURSTAALWET VAN 22 MEI Hoofdstuk I. Inleiding Hoofdstuk II. Het wetsvoorstel-de Laet Hoofdstuk III. De behandeling van het wetsvoorstel in de afdelingen Hoofdstuk IV. De behandeling van het wetsvoorstel in de plenaire vergadering Afdeling I. Het amendement van Thonissen Afdeling II. De bespreking van de amendementen Hoofdstuk V. De aangenomen wettekst Hoofdstuk VI. Conclusie Hoofdstuk VII. De verdere evolutie ix

4 DEEL III. DEMOCRATISERING EN DE GELIJKHEID DER TALEN ( ) Hoofdstuk I. Inleiding Hoofdstuk II. De verklaring tot herziening van de grondwet van Hoofdstuk III. De gelijkheidswet Afdeling I. De totstandkoming van de gelijkheidswet Afdeling II. De betekenis van de gelijkheidswet Hoofdstuk IV. De gelijkheid der talen en de tweetaligheid van de ambtenaren Hoofdstuk V. De uitwerking van het minimumprogramma tijdens de Eerste Wereldoorlog Afdeling I. De loyale flaminganten en de regering Afdeling II. Het minimumprogramma Algemeen De reorganisatie van het centraal bestuur De vernederlandsing van de besturen in Vlaanderen BOEK III. DE BESTUURSTAALWETGEVING TIJDENS HET INTERBELLUM DEEL I. DE BESTUURSTAALWET VAN 31 JULI Hoofdstuk I. Inleiding Afdeling I. De aanloop Afdeling II. De bestaande toestand Hoofdstuk II. Het wetsvoorstel-pussemier c.s Hoofdstuk III. Het voorstel van de taalcommissie van de Kamer Afdeling I. Een voorstel-van Cauwelaert Afdeling II. Een toepassingsgebied over gans België Afdeling III. Juxtaposition of superposition? Het intern taalgebruik Het extern taalgebruik A. De betrekkingen tussen de overheid en de particulieren B. De berichten en mededelingen Conclusie Afdeling IV. Specifieke regelingen De verdwaalde gemeenten De regeling voor de Duitstaligen x

5 Afdeling V. Welke diensten en activiteiten? Het voorstel van de Taalcommissie Een brief van de Minister van Binnenlandse Zaken Een nota van de juridische dienst van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en de reactie hierop in het parlement Hoofdstuk IV. De minderheidsnota van de taalcommissie van de Kamer Hoofdstuk V. De bespreking in de plenaire vergadering van de Kamer in de zomer van Afdeling I. Kritiek op het voorstel van de Taalcommissie Artikel 30 van de Grondwet De autonomie van de lokale besturen De tweetaligheid van Vlaanderen Het gevaar van de séparation administrative De wet van 22 mei 1878 volstaat De afdwingbaarheid Afdeling II. De afbakening van de Brusselse agglomeratie Afdeling III. De taalkennisvereisten voor de ambtenaren en de organisatie van het centraal bestuur Afdeling IV. De afzwakking van het multilinguisme par superposition voor de betrekkingen tussen overheid en particulieren Afdeling V. De stemming in de Kamer Hoofdstuk VI. De bespreking in de senaatscommissie eind Afdeling I. Juxtaposition of superposition? Het interne taalgebruik Het externe taalgebruik A. De betrekkingen tussen de overheid en de particulieren B. De berichten en mededelingen C. De akten Conclusie Hoofdstuk VII. De bespreking in de senaatscommissie begin 1921 na de amendementen-braun Afdeling I. Het interne bestuur Afdeling II. Het externe bestuur De betrekkingen tussen de overheid en de particulieren De mededelingen Afdeling III. De stemming Hoofdstuk VIII. De bespreking in de plenaire vergadering van de senaat in het voorjaar van Afdeling I. Kritiek op het wetsvoorstel Artikel 30 van de Grondwet xi

6 2. De autonomie van de lokale besturen De tweetaligheid van Vlaanderen Het gevaar van de séparation administrative De wet van 22 mei 1878 volstaat Afdeling II. Het Waals verzet tegen de tweetaligheid van de centrale ambtenaren Afdeling III. De taalhomogeniteit van Wallonië en beperking van het multilinguisme par superposition De taalhomogeniteit van Wallonië De betrekkingen tussen de overheid en de particulier De berichten en mededelingen Afdeling IV. De stemming in de Senaat Hoofdstuk IX. De behandeling in de Kamer in de zomer van Afdeling I. De Taalcommissie van de Kamer Afdeling II. De bespreking in de plenaire vergadering Afdeling III. De stemming Hoofdstuk X. De uitvoering van de wet van 31 juli Hoofdstuk XI. Beoordeling van de wet van 31 juli DEEL II. DE EVOLUTIE VAN 1921 TOT Hoofdstuk I. Inleiding Hoofdstuk II. Het standpunt van het ACW Hoofdstuk III. Het compromis des belges van de socialisten Hoofdstuk IV. Het Waals verzet tegen de tweetaligheid en de taalhomogeniteit van Wallonië Hoofdstuk V. De afwijzing van het federalisme DEEL III. DE BESTUURSTAALWET VAN 28 JUNI Hoofdstuk I. Het ontwerp van de regering-jaspar Afdeling I. Toepassingsgebied De geviseerde overheidshandelingen De geviseerde overheidsdiensten Afdeling II. De taalkennis van de ambtenaren Afdeling III. De lacunes in de wet van Het intern taalgebruik in de centrale en de gelijkgestelde besturen De betrekkingen tussen de centrale en gelijkgestelde besturen en de particulieren Afdeling IV. De versterking van de eentaligheid De beperking van de mogelijkheid tot toevoeging van een tweede taal voor de plaatselijke besturen xii

7 2. De beperking van de tweetaligheid van de berichten en mededelingen De akten De beperking inzake technische studiën De Brusselse agglomeratie en de verdwaalde gemeenten. 340 Afdeling V. De betrekkingen tussen de particulieren en de niet-centrale besturen Afdeling VI. De nagestreefde doelstellingen Hoofdstuk II. De tekst voorgesteld in het verslag-van Cauwelaert Afdeling I. Het uitgangspunt Afdeling II. De basisbeginselen Afdeling III. De gewestelijke eentaligheid en het toepassingsgebied van de wet Afdeling IV. De versterking van de eentaligheid De afschaffing van de mogelijkheid tot toevoeging van een tweede taal voor de plaatselijke besturen De correspondentie tussen de hogere en de lagere besturen De beperking inzake technische studiën Afdeling V. De indeling van de centrale administratie en de taalkennis van de ambtenaren Afdeling VI. Specifieke regelingen De Brusselse agglomeratie De verdwaalde gemeenten De Duitstalige gemeenten Afdeling VII. Het taalgebruik in de betrekkingen van de overheid met de particulieren De betrekkingen van de centrale overheid De betrekkingen van de niet-centrale overheden Afdeling VIII. De sanctionering van inbreuken op de wet Hoofdstuk III. Bespreking van het voorstel van de centrale afdeling in de plenaire vergadering van de Kamer Afdeling I. Een Vlaams-Waals akkoord Afdeling II. Geen Vlaams-Waalse unanimiteit Taalvrijheid De bestaande wetgeving volstond Het gevaar van de séparation administrative Afdeling III. De afschaffing van de tweetaligheid van de hogere ambtenaren van de centrale besturen Twijfels bij de afschaffing van de tweetaligheid van de hogere ambtenaren xiii

8 2. Verzet tegen de afschaffing van de tweetaligheid van de hogere ambtenaren De compromisoplossing van de regering Afdeling IV. Van Cauwelaert en de gewestelijke eentaligheid Afdeling V. De afbakening van de taalgrens Afdeling VI. Specifieke regelingen De Brusselse agglomeratie De Duitstalige gemeenten Afdeling VII. De sanctionering van de wet Afdeling VIII. De stemming in de Kamer Hoofdstuk IV. De bespreking in de senaatscommissie Hoofdstuk V. De bespreking in de plenaire vergadering van de senaat Hoofdstuk VI. Conclusie DEEL IV. DE EVOLUTIE VAN 1932 TOT Hoofdstuk I. De uitvoering en de toepassing van de bestuurstaalwet van 28 juni Afdeling I. De uitvoering van de bestuurstaalwet van 28 juni De gemeentebesturen in de Brusselse agglomeratie De plaatselijke of gewestelijke staatsdiensten in de Brusselse agglomeratie De centrale besturen Afdeling II. De toepassing van de bestuurstaalwet van 28 juni Het interne bestuur Het externe bestuur Hoofdstuk II. De taalwetgeving en het ontstaan van de culturele autonomie Afdeling I. De theorie van Karl Renner en Otto Bauer Afdeling II. De opvattingen van Camille Huysmans inzake en de eerste stappen naar cultuurautonomie De opvattingen van Camille Huysmans inzake cultuurautonomie De taalwetgeving voorbij: culturele autonomie, doch geen federalisme De eerste stappen inzake cultuurautonomie xiv

9 BOEK IV. DE BESTUURSTAALWETGEVING NA DE TWEEDE WERELDOORLOG DEEL I. DE EVOLUTIE VAN DE TWEEDE WERELDOORLOG TOT IN HET BEGIN VAN DE ZESTIGER JAREN Hoofdstuk I. De Tweede Wereldoorlog en de talentelling van Afdeling I. De Tweede Wereldoorlog Afdeling II. Het klimaat na de Tweede Wereldoorlog Afdeling III. De talentelling van De voorgeschiedenis van de talentelling van De voorbereiding van de talentelling van De resultaten van de talentelling van De betwistingen over de talentelling van De bekendmaking van de resultaten van de talentelling van 1947 en de wet van 2 juli Hoofdstuk II. Het Harmelcentrum Afdeling I. Het uitgangspunt: de ontevredenheid met de bestuurstaalwet van Afdeling II. De vastlegging van de taalgrens, de taalhomogeniteit en de betekenis van de faciliteiten Afdeling III. Het Harmelcentrum en het debat over de verklaring tot herziening van de Grondwet in Afdeling IV. De door het Harmelcentrum voorgestelde hervormingen van de staatsstructuur Afdeling V. De uitvoering van de voorstellen van het Harmelcentrum Hoofdstuk III. Het ontwerp-brasseur Hoofdstuk IV. Het ontwerp-moyersoen Afdeling I. Algemeen Afdeling II. Langs de taalgrens: faciliteiten of een tweetalige zone? Afdeling III. Mogelijke afwijkingen op de eentaligheid met algemene draagwijdte Afdeling IV. De rand rond Brussel Afdeling V. De Plat-Dietse streek Afdeling VI. De interne regeling van de centrale besturen Afdeling VII. Het ontwerp-moyersoen sterft een stille dood Hoofdstuk V. Naar een afschaffing van de talentelling xv

10 DEEL II. DE TAALGRENSWET VAN 8 NOVEMBER 1962 EN DE BESTUURSTAALWET VAN 2 AUGUSTUS Hoofdstuk I. Het aantreden van de regering Lefèvre-Spaak en de volkstelling van Afdeling I. Het aantreden van de regering Lefèvre-Spaak en de onvrede met de bestuurstaalwet van 28 mei Afdeling II. De volkstelling van Hoofdstuk II. De taalgrenswet van 8 november Afdeling I. De aanloop Afdeling II. Het regeringsontwerp Afdeling III. Behandeling in de Kamer begin De bespreking in de Kamercommissie A. De aanpassing van de administratieve grenzen B. De inhoud van de faciliteiten De bespreking in de plenaire vergadering A. Het vastleggen van de taalgrens B. De aanpassing van de administratieve grenzen C. Het territorialiteitsbeginsel D. De inhoud van de faciliteiten E. In welke gemeenten faciliteiten? Afdeling IV. De behandeling in de Senaat De bespreking in de Senaatscommissie in het voorjaar De bespreking in de plenaire vergadering in de zomer van De bespreking in de Senaatscommissie in het najaar De bespreking in de plenaire vergadering in het najaar Afdeling V. De behandeling in de Kamer in het najaar van Afdeling VI. Conclusie Hoofdstuk III. De bestuurstaalwet van 2 augustus Afdeling I. Het wetsontwerp Algemeen Het toepassingsgebied De taalgebieden Het taalgebruik in de plaatselijke diensten, de gewestelijke diensten en de diensten waarvan de werkkring het ganse land bestrijkt A. Algemeen B. De plaatselijke diensten in het Nederlandse, het Franse en het Duitse taalgebied xvi

11 1. Het onderscheid tussen het externe taalgebruik van de dienst en het taalgebruik in zijn binnendiensten De berichten, mededelingen en formulieren De betrekkingen met de particulieren De akten De getuigschriften, verklaringen, machtigingen en vergunningen De taalkennisvereisten voor ambten en betrekkingen C. De plaatselijke diensten in de Brusselse agglomeratie Algemeen Het intern taalgebruik De berichten, mededelingen en formulieren De betrekkingen met de particulieren De akten, getuigschriften, verklaringen, machtigingen en vergunningen De taalkennisvereisten voor ambten en betrekkingen D. De gewestelijke diensten E. De diensten waarvan de werkkring het ganse land bestrijkt Algemeen Het taalgebruik in de centrale diensten De taalkennisvereisten voor het personeel in de centrale diensten De uitvoeringsdiensten met zetel in de Brusselse agglomeratie De uitvoeringsdiensten met zetel buiten de Brusselse agglomeratie F. Bijzondere bepalingen G. Sancties H. Toezicht Afdeling II. De bespreking in de Kamercommissie en de regeringsamendementen van 7 juni De bespreking in de Kamercommissie in het voorjaar van A. Het statuut van de randgemeenten B. Andere discussiepunten C. Het gebrek aan akkoord in de Kamercommissie en de oprichting van de contactcommissie De regeringsamendementen van 7 juni xvii

12 A. De uitbreiding van het tweetalige gebied Brussel-Hoofdstad met zes randgemeenten uit het Nederlandse taalgebied B. De aanstelling van een regeringscommissaris in Brussel-Hoofdstad C. De betrekkingen met particulieren en berichten en mededelingen D. De gewestelijke diensten en de regionale eentaligheid 579 E. De centrale ambtenarij F. De uitvoeringsdiensten met zetel buiten Brussel- Hoofdstad G. De buitenlandse diensten H. Het taalgebruik in het bedrijfsleven I. De Plat-Dietse streek J. De faciliteiten voor Franstaligen aan de universiteit van Leuven De bespreking in de Kamercommissie in de zomer van A. De gemeenten uit het Malmedyse B. De opname van de zes Vlaamse randgemeenten in Brussel-Hoofdstad Afdeling III. Regeringscrisis en het beraad van Hertoginnedal Algemeen Het nieuwe regeringsvoorstel voor Drogenbos, Kraainem, Linkebeek en Wemmel A. De berichten, mededelingen en formulieren B. De betrekkingen met de particulieren C. De getuigschriften, verklaringen en machtigingen D. De akten E. Het intern bestuur en de taalkennis voor ambten en betrekkingen F. Het onderwijs Het nieuwe regeringsvoorstel voor Sint-Genesius-Rode en Wezembeek-Oppem A. Eenzelfde regeling als in Drogenbos, Kraainem, Linkebeek en Wemmel voor het externe bestuur en het onderwijs B. De akten C. Het intern bestuur en de taalkennis voor ambten en betrekkingen Het afzonderlijk administratief arrondissement van de zes randgemeenten en de indeling in taalgebieden xviii

13 Afdeling IV. De behandeling van de na Hertoginnedal neergelegde regeringsamendementen in de Kamercommissie Afdeling V. De behandeling in de plenaire vergadering van de Kamer op 9, 10 en 11 juli Het statuut van de zes randgemeenten De pariteit in de centrale ambtenarij De betrekkingen met particulieren in Brussel-Hoofdstad De gemeenten uit het Malmedyse De bestuurstaalwet en reclame De stemming in de plenaire vergadering van de Kamer Afdeling VI. De behandeling in de Senaatscommissie Het karakter van de bestuurstaalwet De zes randgemeenten Afdeling VII. De behandeling in de plenaire vergadering van de Senaat Algemeen De zes randgemeenten De centrale ambtenarij Het taalgebruik in het bedrijfsleven De stemming in de plenaire vergadering van de Senaat Afdeling VIII. Uitvoering van de bestuurstaalwet van 1963 en de Belgische Taalzaak voor het Europees Hof voor de Rechten van de Mens Uitvoering van de bestuurstaalwet van De Belgische Taalzaak voor het Europees Hof voor de Rechten van de Mens Afdeling IX. Conclusie DEEL III. DE REGELING VAN HET GEBRUIK VAN DE TALEN EN DE GRONDWETSHERZIENING VAN Hoofdstuk I. De verklaringen tot herziening van de grondwet van 1965 en Afdeling I. De aanleiding Afdeling II. De omvang van de herzieningsverklaring Afdeling III. De politieke werkgroep van Afdeling IV. Het akkoord tussen christen-democraten en socialisten na de Rondetafelconferentie Afdeling V. De verklaringen tot herziening van de Grondwet Hoofdstuk II. De grondwetsherziening van 1970, de institutionele bescherming van de taalkundige minderheidsgroepen en het einde van de eenheidsstaat xix

14 Afdeling I. Het aantreden van de regering Eyskens-Merlot en de Werkgroep der Achtentwintig Afdeling II. De institutionele bescherming van de taalkundige minderheidsgroepen De vereiste van bijzondere meerderheidswetten De paritaire Ministerraad en de alarmbel Afdeling III. Het einde van de eenheidsstaat Algemeen De Cultuurraden en de faciliteitengemeenten A. Probleemstelling B. Een oplossing voor de zes randgemeenten C. De oplossing voor de cultuur- en onderwijsbevoegdheden in de faciliteitengemeenten Hoofdstuk III. De grondwetsherziening van 1970 en de regeling van het gebruik van de talen Afdeling I. Algemeen Afdeling II. De eerste fase van de parlementaire voorbereiding van de grondwetsherziening (eind 1968 midden 1970) Het nieuwe artikel 3bis (huidig artikel 4) van de Grondwet 678 A. Algemeen B. De bespreking in de Senaatscommissie vóór het synthesevoorstel van de regering van februari Het regeringsvoorstel De vier taalgebieden De grenzen van de taalgebieden C. De bespreking in de Senaatscommissie na het synthesevoorstel van de regering van februari Het synthesevoorstel van de regering De regel dat elke gemeente deel moet uitmaken van één van de taalgebieden De begrenzing van het tweetalige gebied Brussel-Hoofdstad De taalminderheden D. De bespreking in de plenaire vergadering van de Senaat in juni De zes randgemeenten en de indeling in taalgebieden De begrenzing van het tweetalige gebied Brussel-Hoofdstad E. De bespreking in de Kamercommissie in juni F. De bespreking in de plenaire vergadering van de Kamer in juni xx

15 2. Artikel 1, vierde lid, (huidig artikel 5, derde lid) van de Grondwet A. Een oplossing voor de Voerstreek B. De verhouding tussen artikel 1, vierde lid, en artikel 3bis, tweede lid, van de Grondwet De voorgenomen herziening van artikel 23 (huidig artikel 30) van de Grondwet A. De bespreking in de Senaatscommissie Algemeen Het behoud van de taalvrijheid De aanduiding van de officiële talen De bevoegdheidsverdeling De vereiste van de bijzondere meerderheid B. De bespreking in de plenaire vergadering van de Senaat Algemeen De aanduiding van de officiële talen De vereiste van de bijzondere meerderheid Het einde van de eerste fase van de grondwetsherziening Afdeling III. De tweede fase van de parlementaire voorbereiding van de grondwetsherziening (eind 1970) De verklaring van Eyskens van 19 november Het ongewijzigd laten van artikel 23 (huidig artikel 30) van de Grondwet A. Algemeen B. De vereiste van de bijzondere meerderheid C. De andere regels van artikel 23 van de Grondwet Wetsontwerp tot wijziging van de Wet Taalgebruik Bestuurszaken A. De bespreking in de Kamer B. De bespreking in de Senaat Het nieuwe artikel 3bis (huidig artikel 4) van de Grondwet in de tweede fase De uitvoering van het arrest in de Belgische Taalzaak van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens Hoofdstuk IV. Conclusies xxi

16 BOEK V. DE BRUG NAAR HET GELDENDE POSITIEVE RECHT 719 DEEL I. DE TAALVRIJHEID Hoofdstuk I. De taalvrijheid en de internationale mensenrechtenbescherming Afdeling I. Algemeen Afdeling II. De taalvrijheid als individueel mensenrecht Het EVRM Artikel 19 BUPO Conclusie Afdeling III. De taalvrijheid als minderheidsrecht De tekst van artikel 27 BUPO A. Algemeen B. Het begrip minderheid C. De rechten die voortvloeien uit artikel 27 BUPO De rechtspraak van het Arbitragehof inzake artikel 27 BUPO Het Europees Kaderverdrag ter bescherming van nationale minderheden Hoofdstuk II. Het doel en de draagwijdte van de grondwetsbepaling inzake de taalvrijheid Afdeling I. De taalvrijheid in Titel II van de Grondwet De Belgen en hun rechten Afdeling II. Het doel van de grondwetsbepaling inzake de taalvrijheid Afdeling III. Het toepassingsgebied van de grondwetsbepaling inzake taalvrijheid Voor welke talen? Wie kan zich op de grondwetsbepaling inzake de taalvrijheid beroepen? A. De taalvrijheid van de particulier B. De taalvrijheid van overheidspersonen en overheidsorganen De taalvrijheid van de individuele overheidsfunctionarissen De taalvrijheid van de openbare besturen De taalvrijheid van de verkozen overheidsmandatarissen Afdeling IV. De draagwijdte van de grondwetsbepaling inzake de taalvrijheid xxii

17 1. De verhouding tussen de twee zinsdelen van de grondwetsbepaling inzake taalvrijheid De betekenis van het woord regelen en de restrictieve interpretatie van de inperkingen op de taalvrijheid Het legaliteitsvereiste A. Algemeen B. De omvang van het legaliteitsvereiste C. De betekenis van het legaliteitsvereiste De materies waarvoor een wettelijke regeling mogelijk is Hoofdstuk III. De taalvrijheid in de private sfeer Afdeling I. De omvang van de private sfeer Afdeling II. De grondslag van de taalvrijheid in de private sfeer Afdeling III. De verabsoluteringsinterpretatie vs. de teleologische interpretatie Afdeling IV. Systematisering van de teleologische interpretatie Hoofdstuk IV. De taalvrijheid in de publieke sfeer Afdeling I. De negentiende eeuw Afdeling II. De rechtsleer A. De minimalistische interpretatie B. De maximalistische interpretatie C. Beoordeling DEEL II. HET TERRITORIALITEITSBEGINSEL Hoofdstuk I. Het ontstaan van het territorialiteitsbeginsel Afdeling I. De feitelijke situatie Afdeling II. De gematigdheid van de Vlaamse Beweging Afdeling III. De bestuurstaalwet van Afdeling IV. Democratisering en de gelijkheid der talen ( ) Afdeling V. De bestuurstaalwet van Afdeling VI. De bestuurstaalwet van Afdeling VII. De taalgrenswet van 1962 en de bestuurstaalwet van Afdeling VIII. Conclusie Hoofdstuk II. De functies van het territorialiteitsbeginsel Afdeling I. De eentaligheid van de ambtenaren Afdeling II. De integriteit van het eigen taalgebied A. Algemeen B. Personeel vs. territoriaal federalisme Hoofdstuk III. De verantwoording van het territorialiteitsbeginsel. 824 Afdeling I. Algemeen xxiii

18 Afdeling II. Het geheel van checks and balances in de Belgische staatsstructuur Afdeling III. De creatie van een security area Hoofdstuk IV. De indeling van taalgebieden in de grondwet DEEL III. DE MINDERHEIDSRECHTEN IN DE BESTUURS- TAALWETGEVING Hoofdstuk I. Het multilinguisme par juxtaposition Afdeling I. Algemeen Afdeling II. De centrale diensten A. Algemeen B. De rechtstreeks aan het publiek gerichte berichten en mededelingen Afdeling III. De gewestelijke diensten Afdeling IV. Conclusie Hoofdstuk II. De faciliteiten in de eentalige gebieden en de taalrechten in het tweetalige gebied Afdeling I. De tijdelijkheid van de faciliteiten Afdeling II. De diversiteit van regimes Afdeling III. De inhoud van de faciliteiten in de eentalige gebieden en de taalrechten in het tweetalige gebied A. De onzichtbare taalrechten Algemeen De betrekkingen met de particulieren in de eentalige gebieden De betrekkingen met de particulieren in het tweetalige gebied Brussel-Hoofdstad B. De zichtbare taalrechten Hoofdstuk III. De taalverplichtingen voor gemeentelijke mandatarissen Afdeling I. De parlementaire voorbereiding van de opeenvolgende bestuurstaalwetten Afdeling II. De rechtspraak A. De onenigheid binnen de Vaste Commissie voor Taaltoezicht B. Het arrest-germis C. De rechtspraak van de Raad van State tot in het begin van de tachtiger jaren D. Het arrest van het Arbitragehof van 26 maart E. De rechtspraak van de Raad van State na het arrest van het Arbitragehof van 26 maart xxiv

19 F. De pacificatiewet G. De rechtspraak van de Raad van State na de pacificatiewet H. Het arrest van het Arbitragehof van 10 maart Afdeling III. Kritiek in de rechtsleer Afdeling IV. Beoordeling Hoofdstuk IV. De Duitse taal en de gelijkheid tussen de drie officiële talen DEEL IV. TAALVRIJHEID EN TAALRECHTEN IN DE PUBLIEKE SFEER OP NIEUWE WEGEN Hoofdstuk I. Territorialiteitsbeginsel en minderheidsrechten Hoofdstuk II. De taalvrijheid BIBLIOGRAFIE A. Boeken B. Bijdragen in verzamelwerken C. Artikels en noten in tijdschriften BEKNOPT TREFWOORDENREGISTER xxv

20