Machte^scheiding. Maarten T. Oosterhagen Gouda Quint. sanderc

Transcriptie

1 Machte^scheiding Maarten T. Oosterhagen sanderc 2000 Gouda Quint

2 Woord vooraf Inhoudsopgave V VII 1. Inleiding 1 Deell Machtenscheiding bij diverse auteurs, nadere vraagstelling 9 2. Locke, Montesquieu en Madison Inleiding John Locke Locke en zijn tijd Locke's denkbeeiden Locke's denkbeeiden over de scheiding van machten Conclusie aangaande Locke Montesquieu Montesquieu's leven Montesquieu en zijn tijd 'De l'esprit des Lois' Montesquieu en 'la Separation des pouvoirs' Conclusie aangaande Montesquieu James Madison Geschreven constituties en machtenscheiding Het ontstaan van 'the Constitution' 'The Federalist Papers' Madison over machtenscheiding Conclusie aangaande Madison Conclusie Nederlandse schrijvers in de 17e en 18e eeuw Inleiding De zeventiende eeuw De Nederlanden in de zeventiende eeuw Schrijvers uit het begin van de zeventiende eeuw Schrijvers in de tweede helft van de zeventiende eeuw Conclusie aangaande de zeventiende eeuw De achttiende eeuw De Nederlanden in de achttiende eeuw Schrijvers in de achttiende eeuw Conclusie aangaande de achttiende eeuw Conclusie 55 VII

3 4. Verdere ontwikkeling van machtenscheiding Inleiding De achttiende eeuw De negentiende eeuw De twintigste eeuw Conclusie Machtenscheiding in dit onderzoek Inleiding ' Scheiding van machten Macht, Organen en functies Scheiding Scheiding van wat? Een systeemtheoretische benadering Inleiding Politieke Systemen Politieke Systemen en machtenscheiding De vormgeving van het politieke systeem in engere zin De vier ' Output'functies Het stellen van gezaghebbende regeis De rechtspraak over de toepassing van regeis De toepassing en afdwinging van regeis De internationale functie Gescheiden Controle Conclusie 102 Deel II Machtenscheiding in oudere Nederlandse constituties 105 Inleiding 105 Historisch intermezzo Staatsregeling Inleiding De eerste constitutiecommissie De tweede constitutiecommissie De derde constitutiecommissie De beraadslagingen van de tweede en de derdecommissie Aanvaarding van de Staatsregeling De inhoud van de Staatsregeling De toedeling van bevoegdheden in de Staatsregeling van De Staatsregeling 1798 in de praktijk Conclusie Grondwet Inleiding De Constitutiecommissie 159 VIII

4 7.3 De schets van Van Hogendorp De beraadslagingen van de commissie Aanname van de Grondwet van De Grondwet van De toedeling van bevoegdheden in de Grondwet van De Grondwet 1814 in de praktijk Conclusie Grondwet Inleiding Grondwetsherziening en constitutiecommissie De beraadslagingen van de commissie Aanvaarding van de Grondwet van De Grondwet van De toedeling van bevoegdheden in de Grondwet van De Grondwet van 1815 in de praktijk Conclusie Grondwetsherziening Inleiding Toenemende Belgische oppositie Buitenlandse ontwikkelingen Oproer in het Belgische deel van het Koninkrijk De afscheiding van het Belgische deel van het Koninkrijk Regeling van de scheiding tussen Belgie en Nederland Herziening van de Grondwet noodzakelijk? Thorbecke's Aantekening Grondwetsherziening De Grondwet na de herziening van 1840, 259 alsmede de toedeling van bevoegdheden daarin De Grondwet na de herziening van 1840 in de praktijk Conclusie De poging tot grondwetsherziening van Inleiding Grondwetsherziening? Het voorstel van 'de negenmannen' Conclusie De algehele grondwetsherziening van Inleiding De Koning liberaal Regeringsvorming Schimmelpenninck en de constitutiecommissie Ministerie De Kempenaer/Donker Curtius Verschil regeringsontwerp en ontwerp van de commissie Voorlopig Verslag Tweede Kamer 292 IX

5 11.8 Memorie van beantwoording en nota van wijzigingen Algemeen verslag Nota van nadere wijzigingen Nader algemeen verslag, tweede nota van nadere wijzigingen Plenaire behandeling Tweede lezing De Grondwet na de algehele herziening van De toedeling van bevoegdheden na de herziening van De Grondwet na de herziening van 1848 in de praktijk Conclusie Samenvatting en conclusies Inleiding Locke, Montesquieu en Madison De invloed van de machtenscheidingsideeen in de Nederlanden De ontwikkeling van machtenscheidingsideeen Op zoek naar machtenscheiding De Staatsregeling Grondwet Grondwet Grondwetsherziening De poging tot grondwetsherziening van Algehele grondwetsherziening Machtenscheiding in de Nederlandse constitutionele ontwikkeling Finale Summary and conclusions Introduction Locke, Montesquieu and Madison The influence of Locke, Montesquieu and Madison in the Netherlands Further development of doctrines on the Separation of powers Separation ofpowers Separation ofpowers in older Dutch Constitutions Conclusions 369 Geraadpleegde literatuur 373 Beknopt Personenregister 383 X