Ongeslachtelijke voortplanting vmbo-b34

Transcriptie

1 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres VO-content 12 juli 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

2 Inhoudsopgave Ongeslachtelijke voortplanting Kennisbank Toepassingen Hoe groeit een ananas? Aardbeienteelt Van generatie op generatie Verwerken Examenopgave Antwoorden Toepassingen Over dit lesmateriaal Pagina 1

3 Ongeslachtelijke voortplanting Kennisbank Bestudeer uit de Kennisbank biologie het onderdeel 'Ongeslachtelijke voortplanting'. KB: Ongeslachtelijke voortplanting Test je kennis Beantwoord de volgende vragen over de theorie in de Kennisbank. Ongeslachtelijke voortplanting maken.wikiwijs.nl/p/questionnaire/standalone/ van 8 Een plantenkweker heeft een plant met prachtige bloemen. Hij wil graag precies dezelfde nakomelingen van deze plant en heeft ze snel nodig. Welke manier van voortplanten kan hij het beste gebruiken? a. natuurlijke ongeslachtelijke voortplanting b. klonen c. kunstmatige ongeslachtelijke voortplanting d. geslachtelijke voortplanting 2 van 8 Waarbij ontstaat er een kloon? a. na kunstmatige ongeslachtelijke voortplanting b. bij het ontstaan van eicellen c. bij het ontstaan van een zygote d. na een weefselkweek e. na bevruchting f. na stekken 3 van 8 Welke manieren van voortplanten hoort bij ongeslachtelijke voortplanting? Pagina 2

4 a. appelbloesem b. aardbeiuitlopers c. knollen d. avocadopit e. bollen f. aardbeienbloemen 4 van 8 Welke eigenschappen horen bij geslachtelijke voortplanting? a. Zorgt voor een verscheidenheid binnen de soort. b. Nakomelingen groeien vlak bij de ouderplant. c. Levert identieke nakomelingen op. d. Vogels zorgen voor de verspreiding van zaden. 5 van 8 Juist of onjuist? Elke vrucht ontstaat uit een stamper. a. juist b. onjuist 6 van 8 Juist of onjuist? Een aardbeiplant kan zowel ongeslachtelijk als geslachtelijk voortplanten. a. juist b. onjuist 7 van 8 Juist of onjuist? Bij ongeslachtelijke voortplanting zijn de nakomelingen kwetsbaar voor milieuveranderingen. a. juist b. onjuist 8 van 8 Juist of onjuist? Een zygote kan alleen ontstaan bij geslachtelijke voortplanting. a. juist b. onjuist Pagina 3

5 Toepassingen Hoe groeit een ananas? Bekijk het filmpje: Beantwoord daarna de volgende vragen: a. Een ananas is een bijzondere vrucht? De vrucht bestaat eigenlijk uit meerdere vruchten. Leg dit uit. b. Waarom wordt een ananas zo rijp mogelijk geplukt? c. Een ananasplant heeft vruchten. Welke vorm van voortplanting heeft dus plaatsgevonden? d. Een ananasplant wordt in de natuur bestoven door kolibries. Zoek eens een afbeelding of filmpje van een kolibrie. e. Door bestuiving ontstaan zaden. Maar door het ontstaan van zaden groeit de vrucht niet goed. Daarom gebruikt een teler een ander vorm van voortplanting. Wat doet hij om een volgende generatie ananasplanten te krijgen? f. De teler snijdt scheuten af en daaruit groeien nieuwe planten. Je ziet op de foto wat er gebeurt als je een uitloper in het water of in de bodem zet. Leg uit wat je op de foto ziet. g. Over welke vorm van voortplanting gaat het dan? h. Heb je weleens ananas gegeten? Bekijk een ananas in de klas, schil de ananas en eet smakelijk! Wil je weten hoe je een ananas schilt, kijk dan hier: Aardbeienteelt Bekijk het filmpje: Pagina 4

6 clip= _aardbeien01 Lekker aardbeien! Een mooie rode vrucht met witte pitjes. Die pitjes zijn de zaadjes, maar die worden meestal niet gebruikt voor nieuwe aardbeiplanten. Beantwoord daarna de volgende vragen: a. Welke onderdeel van de aardbeiplant groeit uit tot een aardbei? Het vruchtbeginsel. De uitloper. De bloembodem. b. Wat is het pitje van de aardbei? De vrucht. Een stuifmeelkorrel. Het zaad. c. Wat zit er in de pitjes? De vrucht. Een eicel. Het zaad. d. Waaruit worden aardbeiplanten meestal opgekweekt? Uit vruchten. Uit zaden. Uit uitlopers. e. Hoeveel kroonblaadjes heeft een aardbeienbloem? f. Hoeveel stampers heeft de aardbeienbloem? Ongeveer 10. Ongeveer 20. Meer dan 30. g. Hoe wordt de bloem in deze clip bestoven? Door een bij. Door een hommel. Door de wind. h. Is het noodzakelijk voor de vorming van aardbeien dat de aardbeienbloem bevrucht wordt? Nee. Ja. Van generatie op generatie Bekijk het filmpje: Pagina 5

7 Planten kunnen zich geslachtelijk en ongeslachtelijk voortplanten. Een aardappelveredelaar laat zien hoe via geslachtelijke voortplanting nieuwe aardappelrassen worden ontwikkeld. Bijvoorbeeld om de planten ongevoelig te maken voor ziekte (phytophtera). Als de juiste aardappel ontwikkeld is, zullen de knollen via ongeslachtelijke voortplanting vermenigvuldigd worden. Het verschil tussen geslachtelijke en ongeslachtelijke voortplanting is dat er voor geslachtelijke voortplanting geslachtscellen nodig zijn. Bij een plant zijn dit stuifmeelkorrels (mannelijke voortplantingscellen) en eicellen (vrouwelijke voortplantingscellen) in de zaadbeginsels. Beantwoord de volgende vragen: a. Als een teler allemaal dezelfde bloemen wil hebben, kiest hij voor ongeslachtelijke voortplanting. Waarom kiest hij dan voor deze vorm? b. En wanneer kiest een teler voor geslachtelijke voortplanting? c. Als een boer zijn aardappels ongeslachtelijk gaat voortplanten, lijdt dit tot klonen. Wat zijn klonen? d. Waarom is het beter voor het milieu om een aardappel te kweken die én lekker is én resistent is tegen de aardappelziekte? Pagina 6

8 Verwerken Examenopgave Beantwoord ter afsluiting van deze module de volgende examenvragen. VMBO BB Vraag 23 VMBO BB Vraag 18 Pagina 7

9 Antwoorden Toepassingen Toepassing: Hoe groeit een ananas? a. De vrucht bestaat uit meerder vruchten (bessen) die aan elkaar groeien tot een ananas. b. Na het plukken rijpt de vrucht niet meer. c. Geslachtelijke voortplanting. e. De teler snijdt scheuten af en daaruit groeien nieuwe planten. f. Uit de uitlopers groeien wortels, waaruit een hele ananasplant kan groeien. g. Ongeslachtelijk voortplanting. Toepassing: Aardbeienteelt a. De bloembodem. b. De vrucht. c. Het zaad. d. Uit uitlopers. e. 5 f. Meer dan 30. g. Door een hommel. h. Ja. Toepassing: Van generatie op generatie a. Door ongeslachtelijke voortplanting lijken alle nakomelingen precies op de ouders en dat is wat de teler wil. b. Als een teler nieuwe eigenschappen wil kiest hij voor geslachtelijke voortplanting. Door geslachtelijke voortplanting zijn alle nakomelingen net een beetje anders dan de ouders. Zo bezit een plant misschien wel een nieuwe eigenschap die de teler goed kan gebruiken. c. Klonen zijn exacte kopieën van een bepaald organisme die zijn verkregen door ongeslachtelijke voortplanting. d. Als de aardappel resistent is tegen de aardappelziekte hoeft de teler minder bestrijdingsmiddelen te gebruiken. Pagina 8

10 Over dit lesmateriaal Colofon Auteur VO-content Laatst gewijzigd 12 juli 2016 om 14:58 Licentie Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om: het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden. Meer informatie over de CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Aanvullende informatie over dit lesmateriaal Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar: Leerniveau Leerinhoud en doelen Eindgebruiker Moeilijkheidsgraad Studiebelasting Trefwoorden VMBO basisberoepsgerichte leerweg, 4; VMBO basisberoepsgerichte leerweg, 3; Reproductie en evolutie; Biologie; Reproductie; leerling/student gemiddeld 0 uur en 50 minuten leerlijn, reangeerbare Pagina 9