De bouw en functie van Bloemen

Transcriptie

1 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Tijn Meurkens 06 oktober 2015 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

2 Inhoudsopgave Algemene informatie Kroonbladeren Kelkbladeren Meeldraden Stampers Eenslachtige en tweeslachtige bloemen Korte samenvatting Vragen Over dit lesmateriaal Pagina 1

3 Algemene informatie Als je mensen met elkaar vergelijkt, dan zie je dat we 2 heel verschillende organismen hebben. De een heeft lang haar de andere kort. De een is heel erg lang, de andere misschien wat kleiner. Maar als je die 2 personen langs elkaar zet en je bekijkt ze eens goed, dan zie je dat het in grote lijnen toch erg overeenkomt. Dat is bij planten niet anders dan bij mensen. Als je zo eens langs een kanaal ofzo fiets of op weg naar het voetballen bijvoorbeeld en je kijkt eens in de berm. Dan kan je daar vaak verschillende planten zien staan. Die planten zien er totaal anders uit, maar de grote lijnen zijn hetzelfde. Afbeelding 1: De bouw van een bloem (schematisch) Je ziet allemaal termen staan en dat zal er nu een beetje verwarrend uit zien, maar aan het eind van de les weet je precies waar die termen voor staan. Want op die termen daar gaan we wat dieper op in. Pagina 2

4 Kroonbladeren We beginnen aan de buitenkant en werken zo naar de binnenkant. Die grote opvallende en mooi gekleurde bladeren, die noemen we de kroonbladeren. Die bladeren zitten als een kroon om de bloem heen. Kroonbladeren Waarom hebben kroonbladeren vaak een opvallende en felle kleur? Veel kroonbladeren Pagina 3

5 Geen kroonbladeren Toch heeft niet iedere bloem, mooie opvallende en grote kroonbladeren. Heeft iemand van jullie een idee, waarom niet iedere bloem dit heeft? Pagina 4

6 Kelkbladeren Die groene kleine bladeren aan de onderkant, noemen we de bloemkelk De bladeren die daaraan vastzitten noemen we kelkbladeren. Kelkbladeren Wat is de functie van de kelkbladeren? Kelkbladeren zijn hier duidelijk zichtbaar Sommige planten laten direct wanneer de bloem opengaat de kelkbladeren los, bij andere planten verschrompelen ze. Pagina 5

7 Meeldraden Meeldraad Zoals ik jullie al eerder gezegd heb doen planten ook aan geslachtelijke voortplanting. Op het plaatje zie je een draad/sliert met een gele kop erop, dit zijn de mannelijke voortplantingsorganen van een plant en worden meeldraden genoemd. Die meeldraad is opgebouwd uit de helmdraad en de helmknop. In de helmknop wordt stuifmeel aangemaakt. Stuifmeel bestaat uit stuimeelkorrels dit zijn de mannelijke geslachtscellen. De helmknop bestaat uit helmhokjes en in die helmhokjes daar zit het stuifmeel in. Wanneer de helmhokjes open gaan, komen de stuifmeelkorrels vrij. Pagina 6

8 Stampers Stamper Chinese Roos Binnenin zien we dat grote groene geval. Als we net de mannelijke voortplantingsorganen gehad hebben, dan is dit natuurlijk het vrouwelijke voortplantingsorgaan. En die noemen we de stamper. Ook het vrouwelijke voortplantingsorgaan is weer opgebouwd uit verschillende delen. Bovenin zie je een soort van trechter. Dat noemen we de stempel, op de stempel worden de stuifmeelkorrels opgevangen. De buis die aan de stempel vastzit noemen we de stijl. Die uiteindelijk uitkomt bij het ronde dikke gedeelte onderin. Dit noemen we het vruchtbeginsel In dit vruchtbeginsel zitten een of meerdere zaadbeginsels. In ieder zaadbeginsel ontstaat een eicel. Deze eicellen zijn de vrouwelijke geslachtscellen Pagina 7

9 Eenslachtige en tweeslachtige bloemen Bepaalde bloemen hebben enkel meeldraden, andere hebben alleen een stamper. Weer andere bloemen hebben zowel meeldraden als een stamper Een bloem die enkel meeldraden heeft of enkel alleen stampers noemen we eenslachtig (wil zeggen van ÉÉN geslacht) Wanneer een bloem alleen meeldraden heeft, noemen we het mannelijke bloemen Wanneer een bloem alleen stampers heeft, noemen we het een vrouwelijke bloemen Geslacht bloemen Als je deze informatie nu hebt he, hoe zou je een bloem dan noemen die zowel mannelijke als vrouwelijke voortplantingsorganen heeft? Pagina 8

10 Korte samenvatting Korte samenvatting Bouw van bloemen kn.nu/ww.717e472 (youtube.com) Pagina 9

11 Vragen Uit welke delen is het vrouwelijk voortplantingsorgaan van een bloem opgebouwd? a. De Stamper - De Stijl - Het Zaadbeginsel b. De Stempel - De Stijl - Het Zaadbeginsel c. De Stempel - De Stijl - Het Vruchtbeginsel Waar ontstaan in een bloem de mannelijke geslachtscellen? De Boer Jan kweekt 3 soorten bloemen. Soort A heeft enkel Meeldraden, Soort B Heeft enkel Stampers en Soort C heeft zowel Meeldraden als Stampers. Over deze bloemen worden enkele beweringen gedaan. Bert zegt: Soort A en B zijn eenslachtige bloemen Jos zegt: Soort C zijn tweeslachtige bloemen Hans zegt: Soort A en C zijn tweeslachtige bloemen Johan zegt: Ze zijn allemaal eenslachtig Welke bewering(en) is/zijn waar? a. Jos en Hans hebben beiden gelijk b. Bert en Johan hebben beiden gelijk c. Alleen Hans heeft gelijk d. Alleen Johan heeft gelijk e. Alleen Bert heeft gelijk f. Bert en Jos hebben beiden gelijk Wat is de functie van de kelkbladeren? a. De kelkbladeren hebben geen functie b. De bloem van voeding voorzien c. De bloem beschermen tegen uitdroging en de kou In een vruchtbeginsel zitten een of meerdere zaadbeginsels. Hoeveel eicellen kunnen ontstaan uit een zaadbeginsel? a. Meerdere eicellen b. 2 c. 1 d. 0, Uit zaadbeginsels ontstaan stuifmeelkorrels Pagina 10

12 Antwoorden Kroonbladeren Waarom hebben kroonbladeren vaak een opvallende en felle kleur? Door de kleur zien ze er erg aantrekkelijk uit voor insecten. Insecten spelen een belangrijke rol bij de voortplanting van bepaalde bloemen. Kelkbladeren Wat is de functie van de kelkbladeren? Als de bloem nog in een knop zit, biedt de bloemkelk bescherming. Het zorgt ervoor dat wanneer het warm is de bloem niet uitdroogt en wanneer het veel te koud is dat de bloem niet kapot vriest. Geslacht bloemen Als je deze informatie nu hebt he, hoe zou je een bloem dan noemen die zowel mannelijke als vrouwelijke voortplantingsorganen heeft? Deze bloemen noemen we Tweeslachtig Uit welke delen is het vrouwelijk voortplantingsorgaan van een bloem opgebouwd? 1. De Stamper - De Stijl - Het Zaadbeginsel De stamper is de naam van het vrouwelijke voortplantingsorgaan 2. De Stempel - De Stijl - Het Zaadbeginsel Het zaadbeginsel zit binnenin het vruchtbeginsel 3. De Stempel - De Stijl - Het Vruchtbeginsel Dit is het juiste antwoord! Waar ontstaan in een bloem de mannelijke geslachtscellen? De Juist antwoord: Waar ontstaan in een bloem de mannelijke geslachtscellen? De Helmknop Pagina 11

13 Boer Jan kweekt 3 soorten bloemen. Soort A heeft enkel Meeldraden, Soort B Heeft enkel Stampers en Soort C heeft zowel Meeldraden als Stampers. Over deze bloemen worden enkele beweringen gedaan. Bert zegt: Soort A en B zijn eenslachtige bloemen Jos zegt: Soort C zijn tweeslachtige bloemen Hans zegt: Soort A en C zijn tweeslachtige bloemen Johan zegt: Ze zijn allemaal eenslachtig Welke bewering(en) is/zijn waar? 1. Jos en Hans hebben beiden gelijk Dit antwoord is onjuist 2. Bert en Johan hebben beiden gelijk Dit antwoord is onjuist 3. Alleen Hans heeft gelijk Dit antwoord is onjuist 4. Alleen Johan heeft gelijk Dit antwoord is onjuist 5. Alleen Bert heeft gelijk Dit antwoord is onjuist 6. Bert en Jos hebben beiden gelijk Soort A heeft alleen Meeldraden en Soort B heeft alleen Stampers, ze zijn dus van een geslacht en dus eenslachtig. Soort C bevat beiden geslachtsorganen. Daarom hebben Bert en Jos beiden gelijk Wat is de functie van de kelkbladeren? 1. De kelkbladeren hebben geen functie 2. De bloem van voeding voorzien 3. De bloem beschermen tegen uitdroging en de kou In een vruchtbeginsel zitten een of meerdere zaadbeginsels. Hoeveel eicellen kunnen ontstaan uit een zaadbeginsel? 1. Meerdere eicellen Uit ieder zaadbeginsel ontstaat één eicel 2. 2 Uit ieder zaadbeginsel ontstaat één eicel , Uit zaadbeginsels ontstaan stuifmeelkorrels Uit ieder zaadbeginsel ontstaat één eicel Pagina 12

14 Over dit lesmateriaal Colofon Auteur Tijn Meurkens Laatst gewijzigd 06 oktober 2015 om 09:20 Licentie Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om: het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden. Meer informatie over de CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Aanvullende informatie over dit lesmateriaal Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar: Leerniveau VMBO basisberoepsgerichte leerweg, 4; Leerinhoud en doelen Reproductie en evolutie; Biologie; Eindgebruiker leerling/student Moeilijkheidsgraad gemiddeld Studiebelasting 3 uur en 20 minuten Bronnen Bron Korte samenvatting Bouw van bloemen Type Link Pagina 13