Gemeente Den Haag. De voorzitter van Commissie Bestuur DSO/ RIS juli Programma Smart City Den Haag

Transcriptie

1 Wethouder van Kenniseconomie, Internationaal, Jeugd en Onderwijs Ingrid van Engelshoven Gemeente Den Haag De voorzitter van Commissie Bestuur / RIS juli 2015 Programma Smart City Den Haag Achtergrond Smart City Den Haag Digitalisering dringt door tot in de haarvaten van onze samenleving. Bedrijfstakken veranderen, gedreven door digitale mogelijkheden. Sprekende voorbeelden hiervan zijn o.a. Uber en Airbnb, bedrijven die 5 jaar geleden nog niet bestonden maar nu hele bedrijfstakken (mobiliteit, toerisme) verstoren. Voor vrijwel iedere organisatie is slim gebruik van ICT, Social Media en data (gegevens) van strategisch belang geworden. Dit geldt ook voor de overheid in het algemeen en de gemeente Den Haag in het bijzonder. De stad Den Haag staat, zelf en in het verband van de Metropool Rotterdam Den Haag, voor stevige uitdagingen en moet meer doen met minder. Of het nu gaat om zorg, onderwijs of om bijvoorbeeld mobiliteit: we moeten slimmer gaan nadenken over hoe we de beperkte middelen in kunnen zetten om tot resultaten te komen. De Agenda Kenniseconomie heeft tot doel met de partners in de stad en de regio te komen tot de noodzakelijke economische transitie van Den Haag. We werken aan een dynamische economie waarbinnen bedrijven, instellingen, onderwijs en overheden investeren in kennis en talent en daarbij alert inspelen op de kansen die innovaties en maatschappelijke veranderingen bieden. Binnen deze context is het programma Smart City Den Haag ingericht. Met dit programma wil de gemeente samen met kennisinstellingen, bedrijven en burgers, pilots en projecten uitvoeren die met inzet van innovatieve technologie maatschappelijke vraagstukken adresseren. De activiteiten hebben tot doel een stevige digitale impuls te geven aan het vestigingsklimaat voor bedrijven en de kwaliteit van leven en de duurzaamheid van de regio Den Haag. Hiermee sluit het programma Smart City Den Haag tevens aan op de Agenda Stedelijke Economie, de Aanvalsplannen Werkgelegenheid en Jeugdwerkloosheid en de gemeentelijke I-Visie. Relevantie Smart City Den Haag In het coalitieakkoord vertrouwen op Haagse Kracht wordt veel aandacht besteed aan de werkgelegenheid in Den Haag. Het collegeprogramma is er dan ook op gericht: Meer mensen aan het werk te krijgen; Ruimte te creëren voor kennis, innovatie en ondernemerschap; Brian Benjamin

2 / Een aantrekkelijk vestigingsklimaat voor mensen en bedrijven te bewerkstellingen en; banen te realiseren. Met het krimpen van de Rijksoverheid is er zand in de traditionele banenmotor terecht gekomen. Het collegeakkoord maakt helder dat meegaan in digitalisering en het verbeteren van het innovatie klimaat van strategisch belang zijn voor zowel de werkgelegenheid als de aanpak van maatschappelijke opgaven. Vanuit de Agenda Kenniseconomie wordt ingezet op het versterken van de economische structuur via de clusters Vrede en Recht, The Hague Security Delta, Finance en Legal, IT/TECH en Energie. Nieuwe thema s als Food, Water en Zorg worden daarbij ook verkend. Kansrijke ontwikkelingen liggen ook in de verbindingen (cross overs) tussen deze clusters. Inzet van technologie, innovaties en Big Data moeten helpen deze kansen te benutten en een slimme stad (Smart City) te worden. - In een Smart City wordt duurzame economische ontwikkeling en hoge levenskwaliteit bereikt door investeringen in menselijk en sociaal kapitaal en traditionele (transport) en moderne (ICT) infrastructuur. Hierbij werken overheid, burgers, het bedrijfsleven en kennisinstellingen samen.- In wat meer concrete termen: om de werkgelegenheid te vergroten, om het voor bedrijven aantrekkelijker te maken zich te vestigen in Den Haag zijn zaken als bandbreedte, (veilige) opslagcapaciteit van data en energievoorziening van belang. Ook dienen die bedrijven te kunnen beschikken over gekwalificeerd personeel en een aantrekkelijke woonomgeving te treffen. Het helpt dan als de gemeente een excellente dienstverlener is, de bereikbaarheid geregeld is, de zorg op niveau is, gewoond kan worden in duurzame huizen en de stad een prima locatie is voor congressen en toeristen. Digitalisering maakt het mogelijk slimmer met openbare verlichting om te gaan, vuilnis efficiënter te verwerken en energie efficiënter te verdelen. En nog veel meer. Roadmap Om deze voornemens te concretiseren heeft een ambtelijke verkenning plaatsgevonden. Het resultaat van deze exercitie is de Roadmap Smart City Den Haag. In deze Roadmap zijn, op basis van de inbreng van een aantal deelnemende partijen, verschillende projectrichtingen op het terrein van Smart Cities opgenomen zoals veiligheid, energie, onderwijs, mobiliteit, zorg en publieke ruimte. Op basis van de Roadmap is door de gemeente een kleine projectorganisatie ingericht, het Smart City Programmabureau (SCP), dat de opdracht heeft de processen op gang te brengen die moeten leiden tot concrete projecten ter invulling van de doelstellingen van de Agenda Kenniseconomie. Bij de inrichting van de projecten staat voorop dat de projecten moeten leiden tot een structurele bijdrage aan de primaire doelen van het collegeprogramma: versterking van de werkgelegenheid door meer ruimte voor kennis, innovatie en ondernemerschap en het versterken van het vestigingsklimaat. Het SCP heeft als belangrijkste doelstelling de voorgestelde projectinrichtingen samen met gemeentelijke beleidseigenaren en vraagpartijen nader te specificeren. Hierbij wordt een nadere focus aangebracht voor 2015 waarin 6 concrete projecten worden geïnitieerd. Een andere belangrijk functie van het SCP is het creëren van een platform, een urban living lab waarbinnen initiatiefnemers pilots en projecten kunnen toepassen en uitproberen. Binnen het platform wordt vraag- en aanbod verbonden, en innovatie gestimuleerd door: Vragende en biedende partijen met elkaar te verbinden; (Resultaten van )innovatieve projecten zichtbaar te maken; Een continue dialoog op gang te brengen tussen vertegenwoordigers van bedrijven, instellingen, onderwijs en overheid over benodigde innovatie in de stad en daarmee een grotere betrokkenheid bij een gezamenlijke en gedragen visie; Verbinding met ICT in de stad : een adequate ICT-infrastructuur met bijbehorend open data beleid.

3 / Eerste Resultaten Intentieovereenkomst Met de partijen die hebben bijgedragen aan de totstandkoming van de Roadmap (TNO, Universiteit Leiden / Center for Innovation, TU Delft, Haagse Hogeschool, Stedin, KPN en Siemens) is een intentieovereenkomst gesloten om samen met gemeentelijke diensten invulling te geven aan pilots en projecten die met inzet van innovatieve technologie maatschappelijke vraagstukken adresseren. De ondertekening van de intentieovereenkomst Smart City Den Haag op 23 april jl. was het startsein voor inhoudelijke invulling van de samenwerking waarbij partijen afspreken ieder 2 of meer pilot projecten te trekken binnen de Gemeente Den Haag. Naast de samenwerking met de Founding Partners is er een stevige verbinding met The Hague Security Delta. Meer nog dan Smart City moet Den Haag een Smart Secure City worden. Smart City Den Haag Klankbordgroep Onder leiding van de gemeente vormen de Founding Partners de Smart City Den Haag Klankbordgroep. Er wordt nadrukkelijk gezocht naar samenwerking met kleinere, Haagse, organisaties. Inbreng van burgers en kleinere bedrijven is onmisbaar als Vertrouwd wordt op Haagse Kracht bij de realisatie van Smart City Den Haag. Aansluiting op bestaande programma s Er wordt op veel plaatsen geëxperimenteerd met slimme toepassingen. Daar waar het opportuun is wordt gebruik gemaakt van de met die experimenten opgedane ervaring. Goede voorbeelden worden overgenomen als dat passend wordt geacht. Hiertoe participeert Smart City Den Haag in verschillende nationale overlegorganen als de Digitale Steden Agenda, Agenda Stad, Nederlandse Norm (NEN) Smart Cities, de Metropool Regio Rotterdam Den Haag en op internationaal vlak: Kennisuitwisselingsovereenkomst Smart City met Barcelona en de City Protocol Society. Projecten 2015 De ambtelijke verkenning die heeft geleid tot de Roadmap Smart City Den Haag en gesprekken met gemeentelijk diensten hebben geresulteerd in een selectie van 6 kansrijke projecten die met een impuls van het Smart City Programma in 2015 worden geïnitieerd. Van belang is hierbij dat gemeentelijke diensten en/of externe partners zelf eigenaar van de projecten zijn en dus verantwoordelijk voor het projectresultaat. Het SCP ondersteunt de betreffende dienst bij het realiseren van innovaties waar nodig. Het SCP faciliteert o.a. de matching van vraag en aanbod, de toegankelijkheid en delen van kennis, het adresseren van juridische, financiële en technische vraagstukken, (in samenwerking met partners en de CIO) de benodigde digitale infrastructuur en het vormgeven van business cases ter onderbouwing van projectbesluiten. Dit zijn belangrijk voorwaarden om innovatieve projecten die economische en maatschappelijk impact hebben van de grond te krijgen. Onderstaande projecten zijn geselecteerd op maatschappelijk impact, een actieve actuele behoefte, en een succesvolle kans op verdere uitrol in Den Haag bij bewezen succes van de pilot. Om impact te hebben is daarnaast gekozen voor projecten waarbij meerdere diensten en meerdere private partners betrokken zijn.

4 / Tabel 1 projectenlijst Project Inhoud Dienst Portefeuillehouders Smart Lighting Smart shopping Gezond lang thuis / ijgz Slim gestuurde energiezuinige lantaarnpalen eventueel gecombineerd met andere functies als wifi, verkeerscamera, laadpunt, sensoring voor luchtkwaliteit en geluidsoverlast Ontwikkelen van nieuwe winkelconcepten en het inzetten van apps en internet om de winkelbeleving en detailhandel in de (binnen)stad te ondersteunen. Sensor geleid parkeren Ondersteuning van decentralisaties: kwaliteitszorg met minder middelen door onder andere m.b.v. domotica mensen langer thuis te kunnen verzorgen. Multi channelstrategie voor informatie en dienstverlening aan burgers Digitaal onderwijs Digitaliseren van het (basis)onderwijs en opnemen programmeren in het lesprogramma. Betere aansluiting van alle niveaus van onderwijs en omscholingsprogramma s op de arbeidsmarkt d.m.v. specifieke leergangen IT, security en Telecom. Smart Grids Powermatcher Dashboard open data Afstemmen van vraag en aanbod van energie door slimme matching van vraag en aanbod van energie m.b.t. smart grid, slimme meters en decentrale opwekking van energie. Inzicht in kengetallen van de stad en platform voor nieuwe digitale dienstverlening door centrale open data. Daarnaast dynamische CRM t.b.v. beter contact met de burger en evidence based sturing. OCW (GGD) (Handhaving) DPZ (vervanger DigiD) OCW (Wonen) OCW SZW (economie) BSD DPZ (verkeer) BSKB BSKB KIJO KIJO SWWS SWWS Werkagenda 2015 Voor 2015 is een Werkagenda Smart City Den Haag 2015 opgesteld. De Werkagenda beschrijft de activiteiten van de SCP om tot beoogde resultaten te komen. Eind 2015 dient er helder (gemeente breed) beleid ten aanzien van Smart City Den Haag te zijn. Dat wil o.a. zeggen dat: Er meerdere relevante projecten van start zijn gegaan; De gekozen projecten aansluiten op de in het Collegeprogramma neergelegde urgentie; Er (in nauw overleg met de CIO) technologiekaders zijn vastgesteld; Helderheid over privacy beleid in relatie tot het gebruik van data; Er een gemeentelijke sturingsmechanisme is om innovatie en integrale samenwerking te stimuleren; Er inkoop- en aanbestedingskaders zijn die recht doen aan het innovatieve karakter van veel projecten; De inbreng van burgers en MKB in de gestarte projecten is geborgd; De Roadmap verder wordt aangescherpt, uitgewerkt en onderbouwd; Resultaten In de periode dient er een robuuste organisatie te staan die in staat is, in nauwe samenwerking met de verschillende diensten en het (dan groter geworden) partnernetwerk, jaarlijks nieuwe projecten te faciliteren.

5 / Tot slot Met deze brief ronden we de fase van voorbereiding van Smart City Den Haag af. De stap die nu gezet is brengt die activiteiten in lijn met het Collegeprogramma en de daaruit voortvloeiende agenda s. De urgentie is groot en we verwachten dat het tempo van realisatie daarbij gaat aansluiten. Daarom willen we u via deze brief nog voor het zomerreces informeren over de stand van zaken. Nog voor het einde van het jaar zullen we u een volgende update geven waarbij we vooral zullen ingaan op voortgang van de geïnitieerde projecten en de plannen voor de periode Ingrid van Engelshoven Wethouder van Kenniseconomie, Internationaal, Jeugd en Onderwijs