Programma: Oogst, bewaring en afzet van graan. Opdrachten maken / Voorbereiding toets. Toets

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Programma: Oogst, bewaring en afzet van graan. Opdrachten maken / Voorbereiding toets. Toets"

Tobias Smet
6 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Plantenteelt Graan

2 Programma: Oogst, bewaring en afzet van graan Opdrachten maken / Voorbereiding toets Toets

3 No. Achternaam Tv Roepnaam WO GT 1 WO GT 2 WO GT 3 1 Bogers Wessel 2 Broek van den Julian 3 Brouwers Lars 4 Campen van Luuk 5 Derks Stef 6 Habraken Geert 7 Hooijen Rick 8 Kemps Vincent 9 Ooijen van Jasper 10 Toonen Maik 11 Ven van der Ruud 12 Zeeland van Jeroen 13 Arts Stan 14 Beek van Tim 15 Beers van Pirke 16 Jakobs Wouter 17 Kennes Luuk 18 Lankveld van Ward 19 Poels Willem 20 Smid Steven 21 Strijbos Jelle 22 Toonen Roel 23 Ven van de René

4 Oogst De meest kritische periode van het hele teeltseizoen. te laat of te vroeg dorsen. niet goed afgestelde combine. Optimaal oogsttijdstip bepalen korrel is niet meer met de duimnagel door te knippen optimale vochtgehalte: 15 % geen droogkosten vanaf begin juli (meestal wintergerst) eind augustus (meestal zomertarwe) Hoger vochtgehalte: dorsen moeizamer en nemen de droogkosten toe. lager vochtpercentage: de kans op beschadiging van de korrels groter en loopt de korrelopbrengst terug (minder vocht = minder kilo s).

Graanvochtmeter nodig en 3 à 4 monsters op verschillende plaatsen nemen.

5 Vochtgehalte bepalen Nauwkeurige vochtmeting: eerst de dauw van het land. Dauw 0,5 1,0 % vocht meer. Het best vanaf 10 uur s morgens meten. Graanvochtmeter nodig en 3 à 4 monsters op verschillende plaatsen nemen. Geen vuil, kaf, groene korrels of onkruidzaden. Vergelijk de eerste meting met die van een geijkte vochtmeter. Droge en schone handschoenen bij de monsterneming. Licht doekje of kwastje gebruiken voor het reinigen.

6 Vochtgehalte meten

Een week verschil in zaaidatum bij wintergraan in de herfst scheelt dus ongeveer een dag in de zomer met oogst. Bij zomergranen: een week in het voorjaar scheelt bijna twee dagen in de zomer.

7 Een week verschil in zaaidatum bij wintergraan in de herfst scheelt dus ongeveer een dag in de zomer met oogst. Bij zomergranen: een week in het voorjaar scheelt bijna twee dagen in de zomer. Het indrogen van het stro verloopt vaak niet synchroon met het afrijpen van de korrels. Compromis vinden, waarbij het vochtgehalte van de korrels veruit het zwaarste weegt. Veel wortelonkruiden, aardappelopslag of hardnekkige zaadonkruiden? Vlak voor de oogst bestrijden met glyfosaat / vooroogstbespuiting (pre-harvest) Gewas moet helemaal afgerijpt zijn Veiligheidstermijn van een week

8 Gevaar voor schot Korrelvulling klaar korrels in kiemrust. Door omstandigheden kiemrust verbroken de korrels al in de aar tot kieming overgaan. Een hoge temperatuur met veel regen tijdens het deegrijpe stadium. Blindschot wanneer het nauwelijks te zien is. Schottige partijen zijn ongeschikt voor maaltarwe. De brouwkwaliteit loopt hierdoor ook ernstig terug. Rogge en tarwe zijn het meest gevoelig voor schot.

Gevaar voor doorwas Er komen veel groene, vochtige korrels in de geoogste partij. Treedt vooral bij gelegerde gewassen en met name bij de rassen gerst met weinig veerkrachtig stro.

9 Gevaar voor doorwas Er komen veel groene, vochtige korrels in de geoogste partij. Treedt vooral bij gelegerde gewassen en met name bij de rassen gerst met weinig veerkrachtig stro. Het is zeer ongunstig voor de brouwkwaliteit. Een partij met veel doorwas is het best om te oogsten op het droogste moment van de dag. Bij ernstige doorwas in voergerst kan kort voor de oogst een bespuiting met glyfosaat worden uitgevoerd. Vanwege kiemschade deze bespuiting niet toepassen in zaaizaad en brouwgerst.

10 Korreluitval Bij (te) laat oogsten, kan er vooral bij winderig weer korreluitval optreden. Haver is hier zeer gevoelig voor. Uitvalgevoelige rassen als eerste dorsen.

11 Controleer het korrelverlies niet alleen onder het stro in het zwad, maar over de volle maaibreedte en in de aren van het stro. Veel korrelverlies is vaak het gevolg van een verkeerd afgestelde haspel of een te lage rijsnelheid.

Te veel korrelbreuk kan ontstaan door een te hoog toerental van de

12 In een handvol graan mogen niet meer dan enkele beschadigde korrels te vinden zijn. Te veel korrelbreuk kan ontstaan door een te hoog toerental van de dorstrommel. Een schoon gewas en een vlak perceel stoppellengte 5-6 cm. Bij verontreinigingen of oneffenheden beter enkele cm hoger.

13 Vragen!

14 Bewaring Steeds meer belangstelling om zelf graan te bewaren. Enige vakkennis nodig om vooral het vochtgehalte (<15%) en de temperatuur onder controle te hebben. Voor langere bewaring zijn lage temperaturen (<10 C) en lage vochtgehalten (12 14%) nodig. Temperatuurverschil van enkele C en een verschil in vochtgehalte van 1 % de bewaarduur zeer sterk kunnen beïnvloeden. Door de ademhaling tijdens bewaring neemt de hoeveelheid droogstoof af en komt er bovendien warmte vrij. Vochtgehalte van 12 % ademhaling zwak ook bij de t= 30 C. Bij vochtgehalte van 16 % en dezelfde hoge temperatuur is de ademhaling al honderden keren groter.

15 Bewaarduur tarwe

16 Zelf bewaren of uitbesteden? De meeste graantelers laten het drogen en bewaren over aan de ontvangende handel of coöperatie. Gemakkelijk, vraagt geen extra investeringen en bovendien worden de bewaarrisico s en de benodigde arbeid uitbesteed. Bij eigen opslag zijn er meer mogelijkheden om te reageren op fluctuaties op de graanmarkt. Omslagpunt voor uitbesteden of zelf bewaren hangt sterk af van de investeringen die met de graanopslag gemoeid zijn. Globale vuistregel is dat vanaf 250 tot 300 ton graan kan in eigen bewaring interessant worden. De bedrijfsvoering en het bouwplan dienen voor een groot aantal jaren aangepast en vastlegt worden.

17 Tijdelijke opslag Meestal op bestaande droogvloeren / aardappelbewaarplaatsen of in kisten. Let op de laagdikte! Met alleen ventileren - het vochtgehalte reductie tot max %.

18 Graan drogen Het vochtpercentage van geoogst graan ligt doorgaans tussen 16 en 22%. Moet eerst worden geventileerd of gedroogd met koude (buiten)lucht en/of met verwarmde lucht. Voor langere bewaring kiezen telers vaak voor een droogmethode met verwarmde lucht. Warme lucht kan meer vocht opnemen (sneller) en de opgewarmde korrels geven makkelijker vocht af. De drooglucht temperatuur mag niet te hoog zijn. (veilige max. =35 tot 40 C) Moderne drooginstallaties kunnen het vochtgehalte van graan met 0,5 1,0 % per uur verlagen. 1. Droogsilo s: het drogen in de opslagsilo (grote bedrijven). 2. Discontinue drogen: partij eerst helemaal gedroogd en daarna overgebracht naar de opslagsilo.

Schade tijdens de bewaring De graanklander en de graanmijt ontwikkelen zich vooral in warme en vochtige (weinig geventileerde) partijen. De graanklander is een donkerbruine snuitkever (3-4 mm).

19 Schade tijdens de bewaring De graanklander en de graanmijt ontwikkelen zich vooral in warme en vochtige (weinig geventileerde) partijen. De graanklander is een donkerbruine snuitkever (3-4 mm). Vrouwtje boort een gaatje in de korrel en legt erin een eitje. De witte pootloze larve die uit het ei komt, vreet de korrel van binnen leeg. Kan tot 200 eitjes leggen Schade: gewichtsverlies, kiemkracht en de kwaliteit kan fors achteruitgaan, de verhoging luchtvochtigheid van de partij door hun ademhaling. Onder optimale omstandigheden kan één wijfje in drie generaties voor nakomelingen zorgen.

20 Afzet Verkoop via de graanpool - > 90% van alle in Nederland geteelde granen. Het graan dient vanuit de oogst (via tussenopslag) bij de afnemende handel geleverd worden. Aan het eind van het seizoen worden alle gemaakte kosten en opbrengsten verdeeld over de totaal afgezette hoeveelheid graan. De pooldeelnemers ontvangen een gemiddelde van de opbrengstprijs: een voorschotprijs (voor of bij levering) en een eindafrekening. Sommige collecteurs bieden ook speciale korte (4-8 weken) of lange bewaarpools aan. De teler moet zelf zijn graan opslaan (op externe bewaarkosten besparen). Lange bewaarpool: voor telers die hun graan lang (januari tot juni) kunnen opslaan (profiteren van de hogere prijzen).

21 Zelf graan verkopen (dagprijs) Een optie als je een goed marktinzicht en een dito marktgevoel bezit Voor marktinformatie: marktadvies- en informatiediensten via nieuwsbrieven en online beursinformatie

22 Vragen!

Vergelijkbare documenten

4.1 Oogst. Vochtgehalte in de korrel neemt snel af Gewasstadium. vochtgehalte in de korrel

4.1 Oogst. Vochtgehalte in de korrel neemt snel af Gewasstadium. vochtgehalte in de korrel 4.1 Oogst De oogst is de meest kritische periode van het hele teeltseizoen. Iets te laat of te vroeg dorsen kan een wereld van verschil betekenen voor het financiële succes van de teelt. Hetzelfde geldt