Geïntegreerde aanpak van aarfusarium in granen en het effect op mycotoxinen

Transcriptie

1 Geïntegreerde aanpak van aarfusarium in granen en het effect op mycotoxinen Praktijknetwerk Aarfusarium 5 februari 2014, Huub Schepers & Bert Evenhuis Europees Landbouwfonds voor plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland

2 Indeling presentatie Schade opbrengst/kwaliteit Levenswijze Fusarium-schimmels Vorming van mycotoxinen Geïntegreerde bestrijding Teeltmaatregelen Rasresistentie Bewaring Fungiciden Adviessystemen Conclusies

3 Aarfusarium gerst

4 Fusarium-soorten Fusarium culmorum Fusarium graminearum (Gibberella zeae) Fusarium avenaceum (Gibberella avenacea) F. roseum is verzamelnaam voor deze drie Microdochium nivale = Fusarium nivale (Monographella nivalis) in 2000 en 2001 is voor het laatst een uitgebreide inventarisatie uitgevoerd naar voorkomen van deze schimmels in Nederland

5 Schade aan opbrengst en kwaliteit opbrengstvermindering wegval planten, voetziekte aaraantasting minder korrels, lichter kwaliteit lagere bakkwaliteit, brouwwaardig, zetmeelgehalte, grauwkleuring vorming van mycotoxinen (voedselveiligheid) zaaizaad

6 Brouwgerst Teveel Fusarium -> gushing Limiet gesteld door brouwers

7 Bronnen Plantenresten maïsstoppel Onkruiden grassen grasstroken Geïnfecteerd zaaizaad Geïnfecteerde gewas zelf Axel- Zimmermann

8 Levenscyclus Inoculum: conidia, ascospores Bron: plantenresten, onkruiden (grassen), zaaizaad, aantasting in gewas Verspreiding: wind, opspattend water infectie: alleen tijdens bloei bij vochtig, warm weer

9 Mycotoxines Toxines gevormd door schimmels -> schadelijk voor mens en dier DON 1250 ppb T2, Zearaleone?

10 Vorming van DON (deoxynivalenol) F. graminearum, F. culmorum, F. poae produceren DON M. nivale produceert geen DON Hoeveelheid DON hangt af van: Stadium waarop infectie plaatsvindt en duur actieve groei DON-gehalte niet altijd gecorreleerd met zichtbare aarfusarium Actie-limiet Broodtarwe: 1250 µg/kg Brouwgerst:??

11 Fusarium bepaling

12 Geen correlatie Fusarium en DON

13 Maatregelen die DON beïnvloeden Ruime rotatie, maïs als voorvrucht is kritisch Kerende grondbewerking (gewasresten) Vertering bevorderen NAK gekeurd zaaizaad, kiemgroep 1 Zaadontsmetting Thermoseed Grof opschonen Resistente rassen (Rassenlijst) Tarwe: Robigus 6: SW Tataros 6½: Anthus 7½; Ilias 7½ Gerst: nog niet getoetst op resistentie

14

15 Rasgevoeligheid & DON rassenproef

16 Maatregelen die DON beïnvloeden Bespuiting tijdens bloei met fungiciden +++ Caramba, (Matador), Proline, Prosaro ++(+) Delaro, Fandango Bewaring Vochtgehalte onder 18% geen toename mycotoxine in bewaring Vochtige partijen droogblazen

17 Effect bewaring (Spits & Schepers, 2005)

18

19

20

21 Waarschuwingssysteem Maakt inzichtelijk wat DON-gehalte bij oogst zal zijn Belangrijke factoren weer inoculumbronnen gewasrotatie, gewasresten grondbewerking rasresistentie In seizoen kan alleen nog ingegrepen worden met fungiciden in bloei: 40-50% effectief

22

23

24

25

26

27

28

29

30 Waarschuwingssysteem Nederland Weersomstandigheden (gemeten en voorspeld) Voor bloei Tijdens bloei Na bloei Rasresistentie Regio s Database opgebouwd uit proeven en praktijkpercelen

31 Fusarium Fax

32 Conclusies Fusarium spp. veroorzaken Opbrengstverliezen Lagere kwaliteit veroorzaakt door mycotoxinen Vochtig weer rondom de bloei is kritiek Meerdere maatregelen zijn nodig om aarfusarium effectief te beheersen Een waarschuwingssysteem kan ondersteunen bij: Beslissing wel/niet aarbespuiting Inschatten DON-gehalte bij oogst Goede bewaring