Osteotomieën. Standveranderingen rondom de knie

Transcriptie

1 Osteotomieën Standveranderingen rondom de knie

2 Inleiding U bent onder behandeling bij de Maartenskliniek Woerden voor klachten aan de knie. In deze folder leest u alle relevante informatie over de standverandering van het been. Osteotomie Osteotomie betekent doornemen van het bot. Het doel van de osteotomie is het veranderen van de beenstand. Bij een tibiakop osteotomie wordt dus het bot van het onderbeen, vlak onder het kniegewricht, doorgenomen. Bij een distale femur osteotomie wordt het bot van het bovenbeen, vlak boven het kniegewricht, doorgenomen. Afhankelijk van de voor u door de arts gekozen techniek, wordt het doorgenomen bot opengespreid of wordt er een wigje uit het bot verwijderd. Noodzaak van een osteotomie Een osteotomie wordt toegepast bij beschadiging van het kraakbeen in het kniegewricht. Belasting van de plaats waar de beschadiging zich bevindt veroorzaakt pijnklachten. De stand van het been kan zodanig veranderd worden, dat de druk op de plaats van de kraakbeenbeschadiging vermindert doordat de belastingslijn verschuift. Hierdoor nemen de pijnklachten af. Soorten osteotomieën Tibiakop Een valgiserende tibiakop osteotomie wordt uitgevoerd ter ontlasting van beschadigd kraakbeen aan de binnenzijde van de knie. Daarbij wordt het been van een O-stand naar een lichte X-stand gecorrigeerd. Een variserende tibiakop osteotomie wordt uitgevoerd ter ontlasting van beschadigd kraakbeen aan de buitenzijde van de knie. Daarbij wordt het been van een X-stand naar een neutrale of lichte O-stand gecorrigeerd. Een flecterende of extenderende tibiakop osteotomie wordt uitgevoerd om een botafwijking die heeft geleid tot overstrekking of strekverlies van de knie te corrigeren. Daarbij wordt in het zijdelingse vlak de stand van het bot veranderd. 2

3 Een roterende tibiakop osteotomie wordt uitgevoerd om een botafwijking die geleid heeft tot een afwijkende draaistand van de voet te corrigeren. Daarbij wordt in het dwarsdoorsnede-vlak de stand van het bot veranderd. Femur Een valgiserende distale femur osteotomie wordt uitgevoerd ter ontlasting van beschadigd kraakbeen aan de binnenzijde van de knie. Daarbij wordt het been van een O-stand naar een lichte X-stand gecorrigeerd. Een variserende distale femur osteotomie wordt uitgevoerd ter ontlasting van beschadigd kraakbeen aan de buitenzijde van de knie. Daarbij wordt het been van een X-stand naar een neutrale of lichte O- stand gecorrigeerd. Een flecterende of extenderende distale femur osteotomie wordt uitgevoerd om een botafwijking die heeft geleid tot overstrekking of strekverlies van de knie te corrigeren. Daarbij wordt in het zijdelingse vlak de stand van het bot veranderd. Een roterende distale femur osteotomie wordt uitgevoerd om een botafwijking die geleid heeft tot een afwijkende draaistand van de voet te corrigeren. Daarbij wordt in het dwarsdoorsnede-vlak de stand van het bot veranderd. De operatie Nadat de ruggenprik of de éénbeensverdoving is ingewerkt of u onder algehele narcose bent gebracht, maakt de operateur een snede in het onderbeen en/of bovenbeen. Hierna wordt het bot van het been bereikt. Bij de open-wig osteotomie wordt het bot ingezaagd en open gespreid aan de binnenkant. Bij de gesloten-wig osteotomie wordt een wigje uitgezaagd en verwijderd aan de buitenzijde (zie figuur 2B). De stand van het bot wordt nu veranderd. Bij de eerste techniek wordt er een plaatje met schroeven aan de binnenzijde van het bot bevestigd en bij de tweede techniek aan de buitenzijde. Hierdoor wordt de gecorrigeerde beenstand gefixeerd. Bij de andere soorten osteotomieën wordt het van stand veranderde bot eveneens met een plaatje met schroeven gefixeerd. Het plaatje en de schroeven liggen onder de huid. Zo nodig wordt in de wond een drain gelegd om het overtollige bloed af te voeren en tot slot 3

4 wordt de wond gehecht. De operatieduur varieert afhankelijk van het soort osteotomie van 45 minuten tot ongeveer anderhalf uur. Mogelijke complicaties Gelukkig treden na een knieoperatie niet vaak complicaties op. Toch komen een aantal complicaties voor. Algemene complicaties bij deze operatie Er kan een nabloeding optreden. Een wondinfectie is een vervelende complicatie. De kans hierop is echter erg klein. Er kan een compartimentsyndroom (logesyndroom) ontstaan. Dit ontstaat door een verhoogd druk door zwelling in de onderbeenspieren. Dit komt zelden voor. Omdat er sneden in de huid worden gemaakt, kan een huidzenuw of bloedvaten beschadigd raken. Dit geeft een doof gevoel in een gedeelte van de huid of doorbloedingsstoornis. Meestal verdwijnen deze klachten in de loop van de tijd vanzelf. Soms zijn ze echter blijvend. Trombose is de vorming van een bloedstolsel in een ader. Hierdoor wordt de doorstroming van het bloedvat belemmerd. Een bloedstolsel kan zo groot worden dat een ader volledig wordt afgesloten. Er is een verhoogd risico op trombose bij het gebruik van de anticonceptiepil, roken en overgewicht. Bij een standscorrectie van het been moeten de botdelen weer aan elkaar vastgroeien. In sommige gevallen groeien de botdelen niet goed op elkaar vast en moet er bij pijn opnieuw worden geopereerd. Er is dan sprake van een botgenezingsstoornis of pseudoartrose. Het risico hierop is verhoogd bij rokers en overgewicht. Voorbereiding op de operatie Voordat u wordt geopereerd, krijgt u een oproep voor het preoperatief onderzoek. Dit onderzoek is bedoeld om u meer informatie te geven over de operatie en om te beoordelen of de aanstaande operatie zonder risico s kan worden uitgevoerd. Waar nodig kan een aanvullend onderzoek worden aangevraagd. U krijgt een afspraak bij de apothekersassistent, preoperatief verpleegkundige, anesthesist en de orthopedisch consulente. 4

5 Uit ervaring blijkt dat wanneer u vóór de operatie alvast leert lopen met krukken uw looptraining voorspoediger verloopt. U kunt alvast thuis het een en ander regelen voor de periode vlak na de operatie. Tijdens het gesprek met de orthopedisch consulente wordt u daarover geïnformeerd. De operatie geschiedt in de meeste gevallen onder een verdoving van het te opereren been. Eventueel gecombineerd met een lichte slaap. Deze methode geeft een betere pijnstilling na de operatie en minder bijwerkingen zoals misselijkheid en braken. Tijdens het preoperatief onderzoek bespreekt de anesthesist met u welke soort verdoving wordt toegepast. De opname De verwachte opnameduur is 2 à 3 dagen. De opnameduur kan variëren afhankelijk van uw herstel. De ontslagdatum wordt dagelijks tijdens het visitelopen met de zaalarts besproken. Tijdens de operatie moet u nuchter zijn. Een lege maag is belangrijk om de risico s van de narcose zo klein mogelijk te houden. Voor informatie over de regels die gelden bij het nuchterbeleid verwijzen wij u naar de folder verpleegafdeling orthopedie. Na de operatie Uitslaapkamer Na de operatie verblijft u enige tijd op de uitslaapkamer. Hierna gaat u weer terug naar de verpleegafdeling. De verpleegkundige controleert regelmatig het verband en de wond. Om de pijn te onderdrukken krijgt u pijnstillers volgens schema. Bloedverdunnende middelen Om trombose te voorkomen start u na de operatie met bloedverdunnende middelen, de middelen worden via injecties toegediend. Een verpleegkundige van de afdeling geeft u hierover instructies. De arts bepaalt hoe lang u die moet gebruiken. Dit is afhankelijk van de mate van toegestane belasting van het geopereerde been. 5

6 De eerste dag: De eerste dag na de operatie wordt de drain verwijderd en start de fysiotherapeut met buig- en strekoefeningen van de knie en spierversterkende oefeningen voor het bovenbeen. De tweede dag: De tweede dag worden deze oefeningen zo nodig uitgebreid. Wanneer u de knie goed kunt buigen en strekken mag u onder leiding van de fysiotherapeut uit bed en start u met het lopen met krukken. Dit is meestal de eerste of tweede dag na de operatie. Tot slot leert u traplopen met de krukken. Het belastingsbeleid hangt af van het soort tibiakoposteotomie. In de eerste twee weken moet u het been altijd gedeeltelijk ontlasten. Dit is om de wondgenezing en het vastgroeien van het bot niet te verstoren. De fysiotherapeut helpt u bij het belasten en bepaalt of u thuis therapie nodig heeft. De wond Indien de wond is gehecht met oplosbare hechtingen hoeven deze niet te worden verwijderd. De huisarts mag na 14 dagen de knoopjes aan beide uiteinden van de wonden afknippen. Indien de hechtingen niet oplosbaar zijn, wordt een afspraak gemaakt om de hechtingen 14 dagen na de operatie te laten verwijderen op de polikliniek. Dit kan in overleg met de zaalarts ook door de huisarts worden gedaan. Ontslag Afhankelijk van uw herstel kan het ontslag worden vervroegd of verlaat. Tijdens de dagelijkse visite bespreekt de zaalarts met u wat de verwachte ontslagdatum is. Poliklinische controle Na 6 tot 8 weken komt u op de polikliniek voor controle. Er wordt een controle röntgenfoto gemaakt. Aan de hand van de foto en de bevindingen zal het verdere beleid worden bepaald. Op indicatie komt u na 3 tot 4 maanden weer op controle. 6

7 Hervatten van activiteiten De eerste 6 weken zult u met 2 krukken lopen. Na de eerste poliklinische controle zal de arts met u de uitbreiding van de activiteiten bespreken. Over het algemeen gelden de volgende richtlijnen: U mag weer: fietsen zwemmen autorijden werken, licht / zwaar joggen tennissen Na: 4-6 weken 6 weken 6 weken 6-12 weken 3 4 maanden 3-4 maanden Vragen Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen, dan kunt u contact opnemen met de orthopedisch consulente (zie achterzijde van deze folder). Wetenschappelijk onderzoek Hoewel de tibiakop osteotomie een reeds lang met goed resultaat uitgevoerde operatietechniek is, verricht de Maartenskliniek wetenschappelijk onderzoek om de behandeling te optimaliseren. Het is mogelijk dat u wordt gevraagd om aan een onderzoek deel te nemen. Tip Het is handig voor u zelf om deze folder mee te nemen wanneer u wordt opgenomen. U kunt dan alle relevante informatie nog eens nalezen. 7

8 Meer informatie of vragen Colofon U kunt bij een afspraak maken via het afsprakenbureau orthopedie, telefoonnummer (0348) Met vragen over uw behandeling of operatie kunt u binnen kantoortijden contact opnemen met de orthopedisch consulenten via (0348) Uitgave van de afdeling Communicatie, i.s.m. het Orthopediecentrum. Oktober 2015 Bestelcode Bezoekadres Maartenskliniek Woerden Polanerbaan GN Woerden Postadres Postbus JD Woerden Internet