Ontwikkelingsvisie Kloosterhoeve Keyserbosch Zorgen voor mensen & historisch erfgoed Keizerbos 1, 6086 AX Neer PNR-6086AX

Transcriptie

1 LIGGING Het plangebied is gelegen ten noordwesten van de kern Neer. In zuidelijke richting bevinden zich de bossen van het Leudal. Ten noordoosten van het plangebied bevindt zich een industriegebied. Het plangebied zelf wordt aan de zuidkant en de westkant begrensd door bebouwing en opgaande beplanting van het als Dries en Venne bekende bebouwingslint. Ten oosten van het plangebied verloopt een beek. Deze beek is van belang voor de afwatering van ten noorden van Keyserbosch gelegen zones. In Neer mondt de waterloop uit in de Neerbeek. lintbebouwing industriegebied plangebied bossen van het leudal Neer

2 DIRECTE CONTEXT In de luchtfoto rechts en de kadastrale tekening hieronder zijn het plangebied en navolgende zaken gemarkeerd; 1) het bebouwingslint Dries, 2) het industriegebied, 3) de beken, 4) het aanwezig boombestand aan de westkant en de zuidkant van het plangebied. Zie de foto s op de volgende bladzijde. Lintbebouwing Dries industriegebied boombestand langs zuid en westkant beken

3 FOTO S De foto s aan de rechterzijde tonen; - het bebouwingslint en de bomenrijen aan de westkant van het plangebied, - het industrieterrein en de beek aan de oostkant, - de bomenrijen en het bebouwingslint aan de zuidzijde. Zie de markeringen hieronder. fraaie bomenrijen de beek het industrieterrein bebouwingslint bomenrijen

4 HET GEBIED ZELF a) erf met opstallen en werkruimtes b) de grote akker, Het plangebied is onder te verdelen in 4 zones; a) het erf met opstallen en werkruimtes, b) de grote akker, c) de kleine akker, d) de droge gracht. c) de kleine akker d) de droge gracht

5 FOTO S ZONERING PLANGEBIED De foto s rechts tonen van boven naar onder; 1) een overzicht van de zones waar het plangebied uit bestaat, 2) de grote akker en een aanzicht van het kerngebied kijkend vanuit het noorden, 3) de kleine akker en een aanzicht van het kerngebied, kijkend vanuit het zuiden. Zie de markeringen in de luchtfoto hieronder. Ontwikkelingsvisie Kloosterhoeve Keyserbosch Zorgen voor mensen & historisch erfgoed kleine akker kerngebied grote akker grote akker en aanzicht van het kerngebied kleine akker en aanzicht van het kerngebied

6 De foto s rechts tonen de droge gracht ; 4) met moerasvorming aan de zuidkant, 5) ter hoogte van het kerngebied, 6) gezien vanuit het noorden. Zie de markeringen in de luchtfoto hieronder. moerasvorming droge gracht nabij de ingang droge gracht, gezien vanuit het noorden

7 UITGANGSSITUATIE - 1:2000 a) historisch b) na-oorlogs c) recent gebouwd In de tekening rechts is de uitgangssituatie anno 2009 weergegeven. Met betrekking tot de bebouwing is een onderscheid te maken tussen; a) de historische gebouwen, b) uit de jaren na de oorlog daterende kippenstallen en bergingen, c) een vrij recent gebouwde stal. Zie de foto s hieronder en de markeringen in de tekening. Bomenrijen droge grachten gras/weide akkerland

8 HISTORIE Steilrand en de oostelijke gracht zijn verdwenen De geschiedenis van het plangebied voert terug tot in de 13 e eeuw. Het was in gebruik als een premonstratenzer vrouwenklooster. In de uitsnede uit de topografische kaart van 1843 hieronder en de opname van 1891 aan de rechterkant van de pagina is de huidige opzet en zonering van het plangebied duidelijk te herkennen. Belangrijkste verschil met de hedendaagse situatie is de aanduiding van de steilrand en de gracht aan de oostkant van het terrein; de gracht en de steilrand zijn beide verdwenen. Het is aannemelijk dat men het een met het ander heeft gecombineerd; de vrijkomende grond uit de steilrand is waarschijnlijk gebruikt om de gracht te dempen. Bebouwing gereduceerd In 1891 werden nog maar 2 gebouwen gekarteerd. Tegen het einde van de 18 e eeuw was daarentegen een veel groter areaal gebouwen aanwezig. Zie de tekening op de volgende bladzijde. 2 gebouwen gekarteerd

9 TEKENING VERHAGEN De tekening aan de rechterzijde van de pagina dateert uit Ze is destijds gemaakt door de gezworen landmeter J. Verhagen. Deze tekening weerspiegelt de maximale omvang die de bebouwing van het klooster in zijn geschiedenis heeft bereikt. Uit historische teksten blijkt dat de bebouwing bestond uit; 1) de nog deels aanwezige grote graanschuur, 2) de nog aanwezige proosdij, 3) het feitelijke klooster 4) een kerk en toren, 5) een brouwerij, 6) een ziekenhuis of infirmerie. De Franse tijd maakte een einde aan een expansieve periode van het klooster. Wandelbosje tuinen en boomgaarden 8-vormige gracht Tuinen, boomgaard en wandelbosje In 1790 bevonden zich ten noorden en ten zuiden van het klooster uitgestrekte tuinen en boomgaarden. In de noordwestelijke hoek karteert J. Verhagen een bosje. Waarschijnlijk betreft dit een zogenaamd wandelbosje waar de zusters op zondag de benen mochten strekken (of zich mochten afzonderen). In de zuidoosthoek is een boomloos grasveldje gekarteerd. Waarschijnlijk betreft dit een bleekveld voor de was. Muren of hagen? De dikkere lijnen rond het zuidelijke deel van het gebied aan de noord, west en zuidkant betreffen duiden waarschijnlijk op de aanwezigheid van hagen of muren. Nader onderzoek (sleuven graven?) zal dit moeten uitwijzen. acht-gracht Opvallend is verder dat de tuinen en het feitelijke klooster met aangrenzende tuinen worden omgeven door een gracht. In de topkaart van 1891 is deze 8-vormige gracht niet meer aangetroffen. muren of hagen? Omvangrijke gebouwen bleekveld?

10 TEKENING VERHAGEN BEWERKT Wandelbosje tuinen boomgaard 8-vormige gracht In de tekening aan de rechterzijde zijn de conclusies, bevindingen (en aannames) betreffende de historische situatie in kleur verwerkt. Muren brouwerij aanwezige gebouwen 2009 bleekveld klooster, kerk/kerkhof en ziekenhuis

11 REEDS AANGEZETTE ONTWIKKELINGEN Tot voor kort was de hoeve Keyserbosch en de omliggende grond door familie Boonen uit Neer in gebruik als gemengd agrarisch bedrijf. Zorg voor senioren In 2008 werd een deel van de Proosdij verbouwd tot dagvoorziening voor de opvang van senioren. De doelgroep omvat zelfstandig wonende senioren die behoefte hebben aan een zinvolle en aangename dagbesteding in een groene omgeving. Mensen die op deze wijze actief blijven zijn vaak in staat langer zelfstandig te blijven wonen. Vakantieverblijf en evenementen Daarnaast kan de Proosdij worden gehuurd als vakantieverblijf en vormt Keysersbosch een geschikt decor voor (streekgebonden) activiteiten of evenementen. Zo vormde Keyserbosch in 2008 o.a. het decor voor theatervoorstellingen van het Limburg festival. Ontwikkelingsvisie Kloosterhoeve Keyserbosch Zorgen voor mensen & historisch erfgoed

12 TOEKOMSTVISIE In de nabije toekomst wil familie Boonen de reeds ontwikkelde activiteiten (stap voor stap) verder uitbouwen: Zorg Uitbreiden van de dagopvang naar de dagen waarop nog geen opvang mogelijk is, grotere groepen, opvang in het weekend. Recreatie (en zorg) Uitbreiden van de logeermogelijkheden in relatie tot het zorgaanbod: bv voor groepen senioren of voor gezinnen die samen met opa en oma op vakantie willen (en waarvan een opa of oma extra zorg vergt). Hosting van passende evenementen Momenteel is het voorerf een geschikt decor voor evenementen met een streekgebonden of historisch tintje. De gebouwen rond de achterste plaats bieden nu de landbouw wordt losgelaten veel mogelijkheden voor het onderbrengen van ruimtes en faciliteiten die benodigd zijn voor het hosten van evenementen: zalen, ateliers, afdaken of halfopen schuren, sanitair, kookvoorzieningen of gelagkamers. Synthese, aanvulling, organische groei Daarbij is het van belang om aandacht te schenken aan een duidelijke onderlinge synthese: zo kan een werkruimte voor dagopvang waar geknutseld wordt in het weekend worden gebruikt voor workshops van groepen. Als voldoende bezetting van de ruimtes en/of de verblijfaccommodatie ontstaat loont het zich om een koffieruimte in te richten en te bemannen. Hier kunnen vlaaien, die door de senioren worden gebakken, worden aangeboden aan gasten of bezoekers. Aan de koffieruimte kan een dagterras voor fietsers en een verkoopruimte voor ter plaatse gefabriceerde producten als kransen of vogelhuisjes etc worden gekoppeld.

13 STREEFBEELD Als streefbeeld heeft de familie Boonen het in de tekening rechts vervatte beeld voor ogen. Dit beeld omvat; a) een historisch verantwoorde reconstructie van de rondom gelegen gracht, de boomgaarden en de tuinen ten noorden van het bebouwde erf, b) een omvorming/aanpassing van bestaande gebouwen ten behoeve van de zorg, verblijfsrecreatie en het hosten van evenementen, c) de omvorming van de kleine akker tot een op de historische situatie gebaseerde zone met tuinen en groene expositieruimtes. a) reconstructie van de rondomgelegen gracht, boomgaarden en tuinen Het begint met de gracht Toen de gracht werd gedempt, werd de steilrand en de aangrenzende akker uitgevlakt. Herstel van de gracht betekent dat de steilrand in essentie wordt hersteld en het verloop van de akker wordt aangepast! Dit werk moet logischerwijze worden uitgevoerd voordat met de reconstructie van de tuinen kan worden aangevangen. In de tekening hieronder zijn het historische, het huidige en het gewenste profiel van de gracht als principeschets weergegeven. historische huidige en gewenste profiel b) omvorming/aanpassen aanwezige gebouwen c) op de historie geinspireerde tuinen

14 MIDDELEN Wandelroute De reeds uitgevoerde en op korte termijn uit te voeren aanpassingen in de Proosdij vergen reeds veel investeringen. De op relatief korte termijn na een verbouwing al volgende onderhoudslasten zijn zeer aanzienlijk. Het op gang brengen en onderhouden van het organisch op te bouwen systeem kost met andere woorden veel energie en middelen. Woningen In dit verband is voorgesteld om een 2-tal bouwkavels in het plangebied of de nabijheid hiervan te realiseren. De exacte locatie, ligging, inpassing en omvang is nog nader vorm te geven in samenspraak met de gemeente Leudal. De voorkeur gaat daarbij waarschijnlijk uit naar een lokatie buiten het plangebied. Binnen het plangebied zijn derden moeilijk in te passen in het streefbeeld. Historie koesteren Bovendien herbergt het plangebied zoals de kaarten van Verhagen tonen een enorme historie. Bij alle ontwikkelingen in het plangebied is respect te tonen voor in de ondergrond schuilende geschiedenis. In het plangebied onderbrengen van burgerwoningen is in dit verband minder wenselijk. Op de bleek? De enige plek waar men van mag aannemen dat de bodem weinig schatten zal herbergen is de zuidoosthoek van het terrein, het voormalige bleekveld. Hier is hoogstwaarschijnlijk weinig met de bodem gebeurd, hebben geen gebouwen gestaan etc. Bij de nooduitgang De positie van de woningen is indicatief weergegeven in de tekening aan de rechterzijde. De voor de ontsluiting van de woningen te realiseren overkluizing of overbrugging is te combineren met een uit veiligheidsoverwegingen benodigde nooduitgang. Deze overgang biedt bovendien aanvullende mogelijkheden om het gebied op te nemen in een wandelroute. bouwplan op de bleek