Zorg voor elkaar, aandacht voor de mensen.

Transcriptie

1 Zorg voor elkaar, aandacht voor de mensen. Verkiezingsprogramma CDA Midden-Delfland

2 Verkiezingsprogramma CDA Midden-Delfland Zorg voor elkaar, aandacht voor de mensen. De komende jaren gaat de aandacht van CDA Midden-Delfland vooral uit naar mensen. Naar mensen die zich inzetten voor de kwaliteit van onze samenleving, naar mensen die deelnemen aan de samenleving en in het bijzonder naar mensen die zonder onze hulp niet volwaardig aan de samenleving deel kunnen nemen. Aandacht voor elkaar en zorg voor zwakkeren is altijd al een kernpunt voor het CDA. Nu de rijksoverheid steeds meer op de eigen kracht van mensen rekent en steeds minder geld en hulp over heeft voor wie dat niet zelfstandig kan zullen we, nog meer dan voorheen, dat op lokaal niveau op moeten vangen. Wij zien dat als de belangrijkste opgave voor de komende jaren. Daarnaast wil het CDA als vanouds het initiatief van mensen stimuleren. Het CDA gelooft in de kracht van mensen. Wij willen dat u weer invloed krijgt op de wereld om u heen, ook in de politiek. Wij zien een overheid die naast u staat in plaats van tegenover u. Het CDA wil de komende jaren verder aan onze gemeenschappen bouwen. We verzetten ons tegen zaken die de samenleving aantasten, zoals criminaliteit, drugsgebruik en alcoholgebruik onder jongeren. Met goede ondersteuning helpen we mensen die aan de kant staan. Voor gezinnen, die hard in hun portemonnee worden geraakt, zetten we ons als gezinspartij extra in. Wij beloven niet dat we de kortingen op de zorg gaan compenseren met gemeentelijke bijdragen. Dat is niet mogelijk. Wij beloven niet dat de gemeente niet gaat bezuinigen op voorzieningen, bezuinigingen zijn onvermijdelijk. Wij beloven niet dat niemand last zal hebben van bezuinigingen. Dat zou niet eerlijk zijn. Wij beloven wel dat we ons maximaal zullen inspannen om de verenigingen, organisaties, instellingen en individuele mensen te helpen die de samenleving inhoud geven. Daar profiteert iedereen van. Wij beloven ook dat we extra zullen letten op mensen die niet of slechts in beperkte mate voor zich zelf kunnen zorgen. Daar hebben zij recht op. 1

3 Zorg voor elkaar, aandacht voor de mensen Natuurlijk kunt u op ons rekenen als het gaat om behoud van ons mooie gebied, om de leefbaarheid van de dorpen, om een solide financieel beleid en om een goed klimaat voor ondernemers. Als we dat verwaarlozen dan gaat het ook niet goed met de mensen. Maar na alle inspanningen en ontwikkelingen in de afgelopen jaren vinden wij het verantwoord en ook noodzakelijk om het accent sterker te leggen op het welzijn van de mensen in onze gemeente. In het verlengde daarvan past ook het onderwerp duurzaamheid. Wij gaan voor duurzame oplossingen, voor een aanpak met aandacht voor hier en nu en met oog voor de toekomst. Iedereen, jong en oud, wil een prettig leven; voor veel mensen betekent dat zelf keuzes maken, onafhankelijk zijn. En zijn er problemen dan willen we die het liefst zelf oplossen. Niet voor iedereen is het echter vanzelfsprekend om zelf de regie op te pakken en zelf, of met de directe omgeving, de problemen op te lossen. De kosten voor de zorg stijgen zodanig, dat ze nauwelijks meer financieel te dragen zijn. Het moet dus anders. De, in de AWBZ verworven, rechten op zorg en hulpmiddelen zijn niet meer te betalen. Dit betekent dat zorgen voor moet gaan veranderen in zorgen dat. Om deze cultuuromslag goed gestalte te kunnen geven worden de gemeenten verantwoordelijk voor zorg die eerder onder de AWBZ viel. Uitvoering wordt bij de gemeente neergelegd, maar de zak geld die mee komt is wel beduidend kleiner. Slimmer en efficiënter, maar wij vinden wel dat kwetsbare groepen moeten worden ontzien. Als het gaat om het voorkomen van ziekte en het behoud van welzijn, stellen we de levensloopbenadering centraal. Die benadering gaat uit van de eigen verantwoordelijkheid van iedere burger voor de gewenste kwaliteit van het leven, nu en op latere leeftijd. De gemeente ondersteunt waar nodig de zelfredzaamheid van burgers en voorziet in een woon-, zorg- en welzijnsomgeving voor ouderen en zij die leven met beperkingen. De rode draad in ons programma voor de komende jaren is het bouwen aan een duurzame samenleving. Daar mag u het CDA op aanspreken en daar zullen wij u ook op aanspreken. CDA Midden-Delfland Oktober

4 Verkiezingsprogramma CDA Midden-Delfland Inhoudsopgave 1. Welzijn en zorg Ouderen: participatie Ouderen: huisvesting Vrijwilligers en mantelzorgers 5 2. Jeugd 6 3. Onderwijs Investeren in onderwijs Betrouwbare partner Verenigingen Maatschappelijke stage 9 4. Wonen en werken Nieuwbouw Wonen en voorzieningen Leefbaarheid Ondernemers Midden-Delfland Buitengebied Communicatie met en participatie door inwoners Burgerschap Duurzaamheid Financieel beleid Bouw- en ontwikkelprojecten Regionale samenwerking 19 3

5 Zorg voor elkaar, aandacht voor de mensen 1. Welzijn en zorg Vereenzaming is een groot risico als ouderen langer zelfstandig blijven wonen. Het CDA zet in op het betrekken van ouderen bij activiteiten. De Stichting Welzijn Midden-Delfland, ouderenbonden, vrijwilligers en mantelzorgers spelen hierbij een grote rol. Actieve voorlichting door huisbezoek aan 75-plussers blijkt een goed middel, dat voortgezet moet worden. 1.1 Ouderen: participatie Het CDA steunt initiatieven die contacten met ouderen tot stand brengen. Een actieve en regisserende rol van de gemeente is daarbij gepast. Participatie van ouderen wordt bevorderd door het opzetten van sociale netwerken, sport en cursussen. De gemeente helpt door een goede informatievoorziening op te zetten. Bijvoorbeeld door periodiek huisbezoek en een gemeentelijk steunpunt voor informatie en vraag om hulp. Met diverse partners kan dit zich ontwikkelen tot een consultatiebureau voor ouderen, waar men terecht kan met vragen over preventie van klachten en ongemakken (valpreventie). 1.2 Ouderen: huisvesting Het aantal ouderen gaat de komende jaren nog meer toenemen en de groep ouderen met dementie zal ook fors groter worden. Passende huisvesting voor hen is er wel in Maasland en Schipluiden. Den Hoorn blijft een punt van zorg. In Delft is een pilot gestart van Herbergier thuis 1 ; blijkt dat een succes te zijn dan vindt het CDA dat het in Den Hoorn ook een kans moet krijgen, zodat door de ondersteuning van de mantelzorg, mensen met dementie langer thuis in eigen sociale 1 Herbergier Thuis is een nieuwe vorm van aan-huis-zorg voor ouderen met dementie waarvoor in Delft een pilot is gestart. Zij koppelen een vaste Persoonlijke Assistent aan de ouderen thuis. De P.A. zet zich in om het normale leven thuis zo goed mogelijk in stand te houden. Zij biedt zelf de nodige thuiszorg. Houdt afspraken met zorgverleners bij. Bewaakt de sociale contacten. Zorgt dat er eten op tafel komt. 4

6 Verkiezingsprogramma CDA Midden-Delfland omgeving kunnen blijven wonen. Er wordt trouwens nu ook al gebruik van hun diensten gemaakt in Midden-Delfland. De afgelopen jaren zijn er al veel goede stappen gezet voor mensen met dementie, onder andere in de vorm van casemanagement, gespreksgroepen en voorlichting. Naar onze mening zouden zeker ook de al bestaande mogelijkheden in de toekomst gesteund en (waar mogelijk) uitgebreid moeten worden. Ook de versterking van de welzijnsorganisatie SWMD draagt hier zeker aan bij. 1.3 Vrijwilligers en mantelzorg Het CDA is een partij, die generaties wil binden en met elkaar verbinden. Uitgangspunt is solidariteit, wederzijdse solidariteit tussen jong en oud, tussen ziek en gezond. De verschillen tussen generaties moeten we niet benadrukken, wel wat zij voor elkaar kunnen betekenen. In Midden- Delfland is er grote bereidheid om wat voor elkaar te betekenen, gezien het grote aantal vrijwilligers en mantelzorgers. Zorg voor elkaar is voor veel inwoners al heel gewoon, maar we zullen in de toekomst een groter beroep op hen moeten doen. Ook mensen die werkeloos zijn en aangewezen zijn op een uitkering moeten meedoen. Stichting Welzijn Midden-Delfland vervult een belangrijke rol in het ondersteunen van vrijwilligers en mantelzorgers; voldoende middelen hiervoor blijven voor het CDA, ondanks de bezuinigingen, wel noodzakelijk. Ondersteuning van mantelzorgers door respijtzorg, emotionele en praktische hulp, is van groot belang. Respijtzorg is zorg aan een zorgbehoevende, met als doel om diens mantelzorger(s) vrijaf te geven. Het zijn personen die, beroepsmatig of vrijwillig, voor een tijdje de mantelzorg overnemen. De gemeente kan mantelzorgers tegemoet komen in de kosten voor kinderopvang door dit in het eigen gemeentelijk beleid te regelen. 5

7 Zorg voor elkaar, aandacht voor de mensen 2. Jeugd De gemeenten worden naast jongerenwerk ook verantwoordelijk voor de jeugdzorg. Het CDA ziet lokaal jeugdbeleid als het startpunt voor het voorkomen van veel sociale problemen in de toekomst Een goed begin in het leven is het halve werk. Het CDA ziet volop kansen om de jeugdzorg eenvoudiger en effectiever te maken. Het accent moet liggen op het voorkomen van problemen en vroegtijdige signalering als er iets misgaat. Het op peil houden van algemene jeugdvoorzieningen zoals de peuterspeelzaal, kinderopvang, jeugdgezondheidszorg, scholen, sportclubs voorkomt dat te veel jongeren gebruik moeten maken van jeugdzorg. Voorzorg gaat voor het CDA boven nazorg. Indien blijkt dat de bezuiniging op het jongerenwerk negatieve gevolgen heeft, vindt het CDA heroverweging van de bezuiniging noodzakelijk. Voor de (sociale)ontwikkeling van de peuter vinden wij dat de peuterspeelzaal duidelijk meerwaarde heeft en in financieel opzicht bereikbaar moet blijven voor ouders die door werkomstandigheden geen belastingfaciliteiten hebben. Het Centrum voor Jeugd en Gezin ondersteunt ouders die concrete opvoedingsvragen hebben. De centra stimuleren ook contacten tussen ouders die elkaar behulpzaam kunnen zijn. Een gezondheidscentrum in Maasland kan daar een belangrijke rol in spelen. Het initiatief om tot zo n centrum te komen ondersteunen we daarom ook van harte. 6

8 Verkiezingsprogramma CDA Midden-Delfland 3. Onderwijs Niets heeft zoveel impact op een goede sociale integratie als onderwijs. Onderwijs vergroot de kansen van kinderen, jongeren en ouderen. De bevoegdheid van gemeenten op het gebied van onderwijs is niet groot. Dat geeft veel scholen de positieve vrijheid om zelf te bepalen hoe goed onderwijs eruitziet. Wel zijn scholen partners bij het signaleren en oplossen van problemen. Er is extra aandacht nodig voor sociale uitsluiting van kinderen en het verbeteren van leerprestaties. 3.1 Investeren in onderwijs Onderwijs vormt tevens een van de fundamenten van onze samenleving. Het CDA wil (jonge) mensen optimaal uitrusten met kennis en vaardigheden. Het CDA wil investeren in talent, van speciaal onderwijs tot en met de universiteit. Ieders talent is waardevol. Niemand mag de school verlaten zonder een diploma. Het CDA kiest er in deze economisch moeilijke tijd bewust voor om te investeren in onderwijs; de gelden van het lokale onderwijsbeleid maken het o.i. mogelijk om zo vroeg mogelijk de best passende zorg zo dicht mogelijk bij huis te bieden aan leerlingen die (tijdelijk) moeite hebben om mee te komen in de klas. Tijdig investeren in zorg betekent immers later minder uitval, minder doorverwijzingen naar bijzonder onderwijs, minder kosten voor leerlingenvervoer etc. De gelden van het Rijk voor het passend onderwijs zijn de komende jaren nog niet toereikend om deze taak goed te kunnen uitvoeren. 3.2 Betrouwbare partner De gemeente is een betrouwbare partner als het om de (nieuw)bouw van scholen gaat. Mede dankzij het CDA zijn de scholen in de gemeente goed gehuisvest. Multifunctioneel gebruik van de scholen staat daarbij voorop. Het CDA streeft naar een brede buurtschool als spil in het dorp en de wijk als een ontmoetingsplek die ook s avonds en in het weekend optimaal benut wordt. Het vergroot de sociale samenhang en het gevoel van veiligheid. 7

9 Zorg voor elkaar, aandacht voor de mensen Doordat het schoolplein openbaar speelterrein is. Of door er bijvoorbeeld s avonds onderwijs of cursussen aan senioren of taallessen voor allochtone inwoners aan te bieden. Taalles voor allochtone moeders of vaders maakt hen dan tegelijkertijd wegwijs in het reilen en zeilen op Nederlandse scholen. Het vergroot waar nodig de betrokkenheid bij de kinderen. Kinderen van ouders die voorlezen of helpen met rekenen presteren beter op school. De scholen zetten samen met de gemeente een programma op om de betrokkenheid van ouders bij lezen en rekenen actief te vergroten. Samen met bibliotheken wordt het lezen bevorderd. Het CDA staat voor de keuzevrijheid van ouders als het om scholen gaat. De vrijheid om te kunnen kiezen tussen bijzondere of openbare scholen moet blijven bestaan. We zijn daarom ook geen voorstander van een leerlingenstop. 3.3 Verenigingen Verenigingen, zoals sport, muziek of scouting vervullen een belangrijke functie bij de ontwikkeling van sociale en culturele vaardigheden van de jeugd maar kunnen ook een belangrijke rol spelen bij sociaal isolement. Voor mensen, die door het wegvallen van werk, moeilijk meer mee kunnen doen in het maatschappelijk leven, biedt het verenigingsleven uitstekende kansen om als vrijwilliger aan de slag te gaan. Sportdeelname van jongeren is gezond en gaat overgewicht tegen. Daarnaast bevordert deelname aan sport teamgeest en leren jongeren zich inzetten voor elkaar. Het CDA stimuleert jeugdlidmaatschap en kijkt samen met verenigingen naar mogelijkheden om jongeren actief te houden. Ondersteuning van die verenigingen en hun vrijwilligers, in de vorm van faciliteren en bevorderen van deskundigheid, blijft de komende jaren evident. Preventieve maatregels worden steeds belangrijker om later hogere kosten te voorkomen. Dit geldt ook voor kinderen, die in armoede opgroeien. Zij missen kansen in hun ontwikkeling als zij om financiële redenen geen lid kunnen worden van bibliotheek of verenigingen. Minder kennis en minder sociale vaardigheden hebben tot gevolg dat die kinderen later een achterstand hebben op de arbeidsmarkt. Voor het CDA zijn dit prioriteiten bij het armoedebeleid. 8

10 Verkiezingsprogramma CDA Midden-Delfland 3.4 Maatschappelijke stage Het is jammer dat de maatschappelijke stage geen wettelijke verplichting meer is voor het onderwijs. Deze vorm van participatie aan de samenleving bleek vaak een hele verrijking voor de jongere zelf en een mogelijkheid om het vrijwilligerswerk bij die leeftijdsgroep bekend te maken. Wellicht dat er mogelijkheden zijn om de stage op gemeentelijk niveau voort te zetten. 9

11 Zorg voor elkaar, aandacht voor de mensen 4. Wonen en werken Het is belangrijk dat het vertrouwen in de woningmarkt terugkomt om de lokale woningmarkt weer in beweging te krijgen. Dit vraagt maatwerk en goede afspraken met Wonen Midden-Delfland en bouwers. Met name voor starters en senioren moet er een actief doelgroepenbeleid zijn, voor zowel huur- als koopwoningen. Erfpacht en de starterslening zijn goede instrumenten, die nu ook beperkt en onder voorwaarden in Midden- Delfland ingezet worden. Voor het CDA is het belangrijk dat startersleningen in samenwerking met projectontwikkelaars worden ingezet om financiële risico s voor de gemeente te beperken. 4.1 Nieuwbouw Het CDA is voorstander van collectief particulier opdrachtgeverschap, waarbij de toekomstige bewoners gezamenlijk hun nieuwe buurt vormgeven. Waar daaraan behoefte is, kunnen minder grote huizen gebouwd worden, met een flexibele indeling. Denk bijvoorbeeld aan een huis met mogelijkheden voor het bouwen van een extra bouwlaag als er gezinsuitbreiding komt of anderszins de behoefte aan ruimte toeneemt. Bewoners moeten meer zelf kunnen bepalen, bijvoorbeeld door achter de gevel bouwen, waarbij de gemeente flexibele bestemmingsplannen hanteert. Hierbij moet ook gedacht worden aan mantelzorgwonen en woningen voor drie generaties. Nieuwbouw moet passend zijn bij het karakter en de sterke kanten van het dorp. Kleine bedrijvigheid in of bij een woning moet niet belemmerd worden door ruimtelijke regels van de gemeente. Dat geldt ook voor uitbouwen aan een bestaande woning om beter te kunnen voldoen aan wonen met zorg aan huis. De gemeente trekt samen met private partijen ook in kleine kernen nieuwe economische mogelijkheden aan. 4.2 Wonen en voorzieningen Wonen en zorg worden sinds 2013 meer van elkaar gescheiden, indicatie voor een verzorgingshuis is niet meer zo vanzelfsprekend en mensen moeten langer zelfstandig kunnen blijven wonen. Leefbaarheid, 10

12 Verkiezingsprogramma CDA Midden-Delfland veiligheid en zelfredzaamheid moeten criteria zijn bij nieuwe huisvesting voor hen. Fysiek en sociaal isolement als gevolg van ontoereikende en moeilijk bereikbare voorzieningen is niet aanvaardbaar. Het CDA zet zich daarom in voor een voorzieningenniveau zo dicht mogelijk bij mensen en dat aansluit bij de lokale gemeenschap. Dit betekent wel, als we dat niveau minstens in stand willen houden, dat er adequaat gereageerd moet worden op vergrijzing en ontgroening. Woningbouw voor de natuurlijke aanwas, starters en jonge gezinnen is noodzakelijk. Inbreidingslocaties in vooral de kernen Maasland en Schipluiden moeten daarvoor benut worden. 4.3 Leefbaarheid Alles in onze omgeving moet op waarde geschat worden. Ook als het niet meteen in geld valt uit te drukken. De leefbaarheid in onze kleine kernen is onbetaalbaar. Dat geldt ook voor ons landschap, voor onze kleine detailhandel of de boerenbedrijven die vaak al decennia aan het dorp verbonden zijn. CDA ers zijn rentmeesters van wat van waarde is. Daarin zit ook economische potentie. Wat de natuur geeft kan ook voor innovatie en nieuwe energie ingezet worden. Het draaiende houden van de lokale economie hoort daarbij. Er hoeft geen tegenstelling te zijn tussen duurzaamheid en economische ontwikkeling. Ook dat laatste is nodig voor groeiende werkgelegenheid. Een samenleving waarin iedereen erbij hoort heeft behoefte aan een gezonde economie en goede werkgelegenheid. Hoewel gemeenten slechts deels de economische ontwikkeling kunnen beïnvloeden, is vooral het midden- en kleinbedrijf (MKB) afhankelijk van lokale keuzes. Zonder groei van de lokale economie komt er geen werkgelegenheid bij. De gemeente creëert randvoorwaarden voor die noodzakelijke groei en ondersteunt bedrijven. 11

13 Zorg voor elkaar, aandacht voor de mensen 4.4 Ondernemers Om startende bedrijven te ondersteunen, organiseert de gemeente samen met de ondernemersvereniging, uitwisseling tussen nieuwe en ervaren ondernemers. De gemeente stemt de opleidings- en reintegratietrajecten voor uitkeringsgerechtigden af met de ondernemersvereniging op de behoefte aan lokaal (winkel)personeel. De gemeente gaat bij (ver)bouwplannen van winkeliers terughoudend om met welstandseisen. Als een bedrijf ergens niet binnen de regels past laat de gemeente het daar niet bij, maar zoekt met de ondernemer actief mee naar andere mogelijkheden. De koopzondag is niet vanzelfsprekend. Het CDA is terughoudend bij uitbreiding. 4.5 Midden-Delfland Midden-Delfland is een uniek en authentiek landschap met een duidelijk agrarisch karakter met de koe in de wei waarvan recreanten, natuurliefhebbers en mensen van binnen en buiten het gebied dagelijks genieten. Het CDA hecht aan een goede informatievoorziening over wat er in Midden-Delfland voor de inwoners te doen is. Het CDA kiest voor een actieve regionale samenwerking en afstemming, een goede samenwerking met de provincie en omliggende steden. De gedeelde verantwoordelijkheid voor de uitvoering en financiering van het beheer van recreatiegebieden in Midden-Delfland behouden, naar verwachting in een meer eigentijdse vorm nu het Recreatieschap Midden-Delfland en GZH in een proces van verandering zijn. Wij denken dat bij dit nieuwe beheren van recreatiegebieden boeren een belangrijke rol kunnen vervullen. Zij kennen immers het gebied, zijn er als het ware mee verbonden. 4.6 Buitengebied De leefbaarheid op het platteland staat of valt nog steeds met een gezonde agrarische sector. Het CDA is bij uitstek de partij die zich inzet voor een vitaal buitengebied. Wij streven naar een goede balans tussen natuur, landbouw en recreatie. Een buitengebied waar plaats is voor de boer, passend ondernemerschap, de tuinbouwbedrijven, de inwoners en de toerist. We hechten waarde aan de eigenheid van onze kleine kernen. 12

14 Verkiezingsprogramma CDA Midden-Delfland In onze dorpen en de ons omliggende steden is het belangrijk om kinderen te leren waar hun eten vandaan komt en daarmee bij te brengen hoe belangrijk de natuur voor ons is. Noodzakelijke vergroting van boeren- bedrijven kan de komst van grotere stallen betekenen. Een kwalitatieve inpassing in het landschap van deze, uiteraard diervriendelijke, stallen is een vereiste. Het CDA is terughoudend bij de teruggave van landbouwgronden aan de natuur. 13

15 Zorg voor elkaar, aandacht voor de mensen 5 Communicatie met en participatie door inwoners Grootschaligheid en streven naar grote gemeenten zijn voor het CDA geen oplossing voor de vragen die nu op onze gemeente afkomen. Het CDA staat voor een bestuur dat weet wat er leeft in de gemeenschap. We zijn dus voor een bestuur dat korte lijnen heeft met inwoners en vrijwilligers en actief meedenkt met inwoners en het bedrijfsleven. Goede communicatie en een actieve oplossingsgerichte attitude zijn cruciaal voor een gemeente, die dicht wil staan bij mensen. Ook bij samenwerking met andere gemeenten zijn korte lijnen van groot belang en kunnen er voor zorgen, dat ook een kleine gemeente voor de voor haar belangrijke zaken draagvlak weet te verwerven bij andere gemeenten. De gemeente werkt bij het uitvoeren en maken van nieuw beleid samen met de mensen die weten wat er in buurten en dorpen speelt. Dat kunnen instellingen en organisaties zijn, het kunnen ook mensen zijn die de buurt goed kennen en door de bewoners vertrouwd worden als sleutelfiguren. Hun mening wordt actief door de gemeente aangezocht. Een uitstekend voorbeeld hiervan is de totstandkoming van de bestemmingsplannen Gras en Glas. Voor de gemeente zijn dit belangrijke bestemmingsplannen, omdat de gemeente haar bestaansrecht aan het buitengebied ontleent. In samenspraak met bewoners en belanghebbenden is dit een goed proces geweest, waarvoor hulde aan wethouder en ambtenaren. De gemeente heeft diverse gesprekspartners. Kerken en andere religieuze gemeenschappen horen daar ook bij. Mensen die vanuit hun overtuiging maatschappelijk actief zijn, zijn vaak dienstbaar aan dezelfde mensen als waar de gemeente zich op richt. In de aanpak van armoede is bijvoorbeeld contact met diaconieën onontbeerlijk. 14

16 Verkiezingsprogramma CDA Midden-Delfland 6. Burgerschap Burgerschap staat centraal in de activiteiten die de gemeente onderneemt op het gebied van integratie van minderheden. Maar in zekere zin geldt dit voor iedere inwoner van de gemeente. Voor de wet is iedereen gelijk en heeft iedereen gelijke rechten. In het omgaan met elkaar is wederzijds respect dan ook de norm. Zelfwerkzaamheid is een tweede punt. Burgerschap is ook het vermijden van afhankelijkheid. In de zin dat iedereen naar vermogen zich inzet voor opleiding en werk. In onze samenleving mag betrokkenheid als derde punt niet ontbreken. Het vraagt aandacht voor de persoonlijke en gevoelsmatige aspecten in het omgaan met elkaar. Als laatste geldt een grote mate van betrouwbaarheid. Mensen zijn aanspreekbaar op hun persoonlijke keuzes en volgen daarbij de regels en wetten. Veiligheid is een fundamenteel recht voor elk mens. De overheid heeft als enige het recht dwangmaatregelen te nemen om de veiligheid in de samenleving te verzekeren. Maar veiligheid is wel een zaak van iedereen. De buurtpreventieteams, die in Maasland en Schipluiden actief zijn, zijn daar een mooi voorbeeld van. Een initiatief in Den Hoorn ondersteunen wij van harte. 15

17 Zorg voor elkaar, aandacht voor de mensen 7. Duurzaamheid Duurzaamheid is een kwestie van bewust zijn van alles wat waardevol is in de breedste zin; het gaat over een veilige en leefbare omgeving, over schone energie, over behoud van de natuur, over solide gemeentefinanciën en een duurzame economie. Het gaat over respect en moraliteit, over het anders omgaan met zaken en met mensen en verantwoordelijkheid voor je hele leefomgeving. In dit verband wordt vaak gebruikt people, planet, profit, maar eigenlijk moet participatie nog worden toegevoegd. Duurzaamheid draait op de kracht van de samenleving, de kracht van mensen. Niet alleen gebruiken maar ook bewaren is het uitgangspunt. Natuur, grondstoffen, energie, voedsel en afval hebben een waarde. Als we dit belangrijk vinden, moeten we het anders gaan doen. Wij streven ook lokaal naar een balans tussen mens, milieu en een gezonde economie. We stellen ambitieuze en haalbare milieudoelen. We betrekken lokale bedrijven en vooral ook de inwoners bij de overgang naar een duurzaam ingerichte gemeente. Om duurzaamheid niet slechts een project van de overheid te laten zijn, kiezen we als christendemocraten voor spontane projecten op de schaal van dorpen. Geef burgers die zelf energie opwekken de ruimte, zoals bijvoorbeeld bij het toepassen van aardwarmte. Neem barrières weg bij initiatieven van buurten, verenigingen, corporaties en bedrijven. Samen met de gemeente kunnen afspraken over de te leveren prestaties worden vastgelegd. Samen met de provinciale overheid kunnen gemeenten een fonds inrichten om bedrijven en particulieren te steunen in het vervangen van oude asbestdaken door zonnepanelen. Ook het opwekken van energie door middel van windmolens kan een optie zijn waarbij horizonvervuiling zoveel mogelijk dient te worden voorkomen. 16

18 Verkiezingsprogramma CDA Midden-Delfland 8. Financieel beleid Het grootste deel van de gemeentebegroting bestaat uit geld via de Rijksoverheid. Slechts een beperkt aandeel komt uit lokale heffingen en belastingen. In beide gevallen is er sprake van belastinggeld, opgebracht door de inwoners van de gemeente. We hebben de overtuiging dat we ook duurzaam moeten omgaan met de financiële middelen die voorhanden zijn. Nog veel nadrukkelijker in tijden van bezuinigingen. Uitgangspunten voor het financieel beleid van het CDA zijn: zorgvuldigheid, spaarzaamheid, transparantie en gematigde lokale lasten. De financiële reserves die zijn opgebouwd willen we zo veel mogelijk in stand houden. Inzet van middelen hieruit is bij uitzondering wel mogelijk als het om incidentele uitgaven gaat ter overbrugging van problemen. De financiering van het lokaal onderwijsbeleid in afwachting van een stijging van de rijksbijdrage door verevening zou bijvoorbeeld uit de reserves gedekt kunnen worden. Wij willen de wijze van bepaling van de OZB heroverwegen waarbij we aansluiting zoeken op het gemiddelde niveau in de regio en de jaarlijkse inkomstenstijging met 3% niet langer uitgangspunt is. Onze voorstellen: De wijze van bepaling van de OZB wordt heroverwogen, waarbij de jaarlijkse stijging van 3% niet langer het uitgangspunt is. Het financieel beleid moet zo zorgvuldig, spaarzaam en transparant mogelijk zijn Reserves worden alleen gebruikt voor incidentele uitgaven ter overbrugging van problemen. 17

19 Zorg voor elkaar, aandacht voor de mensen 9. Bouw- en ontwikkelprojecten De gemeente is terughoudend met de aankoop van grond en vastgoed. Grotere bouwplannen worden opgeknipt in deelplannen, zodat tussentijds beter kan worden bijgesteld op basis van marktonderzoek. Er wordt gezocht naar samenwerking met projectontwikkelaars, waardoor de gemeente minder financiële risico s loopt. Aangekochte gronden die voorlopig niet kunnen worden bebouwd worden niet tegen lage prijzen verkocht. Het inzetten van grond voor tijdelijke bestemmingen heeft dan, uit maatschappelijk oogpunt, de voorkeur. Bij bouw- en ontwikkelprojecten zoals Maaslandse Dam, Centrumplan Den Hoorn, Bedrijventerrein Harnaspolder en Poort van Maasland zijn naast financiële overwegingen ook de kwalitatieve aspecten en de uitstraling op de omgeving van groot belang. Het is daarom ook belangrijk dat in het Harnaschpolder-gebied geen sloop van woningen plaats gaat vinden als dat niet perse noodzakelijk is. De centrumplannen voor Schipluiden en Maasland worden opgesteld in nauw overleg met alle betrokkenen, waarbij de gemeente vooral de rol heeft van regisseur en niet vanzelfsprekend ook altijd de uitvoerder is. Na afronding van de Hooipolderweg worden geen grote wegenprojecten meer voorzien. Het CDA is terughoudend over de overname van de N 468 van de provincie en wil dat alleen maar doen als alle financiële risico s zijn afgedekt en zonder dat bedrijven, die aan de N468 liggen, door de overname worden benadeeld. De aanleg van de A4 en de ontwikkelingen in de planvorming rondom de Blankenburgtunnel zullen ook van invloed zijn op het verkeer door Midden-Delfland. Het CDA blijft tegenstander van de Blankenburgtunnel. 18

20 Verkiezingsprogramma CDA Midden-Delfland 10. Regionale samenwerking Gemeenten krijgen steeds meer taken te vervullen. Soms kan een gemeente die niet alleen aan, omdat het ingewikkelde zaken zijn (jeugdzorg) of omdat ze gemeentegrenzen overschrijden (arbeidsmarktvragen). Soms kiezen gemeenten voor samenwerking met andere gemeenten omdat het dan goedkoper en efficiënter kan. Samenwerking is dan ook een goede optie om als gemeente kwaliteit naar de inwoners te kunnen leveren. Maar uitgangspunt moet steeds zijn dat de samenwerking niet leidt tot een grootschalige en afstandelijke organisatie. We streven naar een betrokken gemeente die haar inwoners kent, waar de gemeenteraad bereikbaar en een afspiegeling kan blijven van de lokale bevolking. Regionale samenwerking kan in veel gevallen een goede oplossing zijn om schaalvoordeel te behalen (benutten van kennis en ervaring), kosten te besparen en betere service te verlenen. Het CDA staat daar positief tegenover maar wil wel voldoende grip houden op de samenwerking zodat (financiële) verrassingen voorkomen worden. Afhankelijk van het onderwerp wordt bezien wat de meest doelmatige partners zijn om mee samen te werken. Een punt van bijzondere aandacht is het beheer en onderhoud van de recreatiegebieden en recreatieve voorzieningen in en rond onze gemeente. Het CDA wil meer grip op de kwaliteit van het onderhoud van de gebieden omdat deze momenteel onvoldoende is. Het, in samenwerking met anderen, overnemen van de G.Z-H 2 heeft daarbij niet onze voorkeur. Wij zien, op basis van goede ervaringen met die vorm van beheer, wel perspectief in meer inschakeling van ANV Vockestaert bij onderhoud van de gebieden. 2 Groenservice Zuid-Holland (G.Z-H) is een provinciale organisatie die natuur- en recreatieschappen en de provincie Zuid-Holland de benodigde kennis én de helpende hand kan bieden bij het uitvoeren van hun taken. 19