Nr. 31 mei./juni 2017 (ed.3) jaar 6

Transcriptie

1 Nr. 31 mei./juni 2017 (ed.3) jaar 6 Beste knotter, De R is uit de maand en veel voorjaarsbloemen staan nu in de etalage. een heel fraaie bloeier momenteel is de gele lis; op deze bladzijde en de volgende kun je wat wetenswaardigs lezen. een korte wake-up-call betreffende de teek tref je aan op blz. 2. normaal zou je dan vervolgens de rubriek De Boomstam kunnen lezen; helaas is er geen bijdrage binnen gekomen. Het zit er ook wel in dat deze rubriek in het vervolg nog maar sporadisch deel zal uitmaken van het Buitenblad. Otto Vloedgraven heeft een goed bezochte cursusdag verzorgd; een verslagje daarvan vind je op blz. 2 en 3. een korter verslag dan gewoonlijk van het werk in het veld is terug te vinden op blz. 3, 4, 5 en 6. naast werk in het veld wordt er ook veel werk verzet achter de schermen ; in de rubriek Binnenste buiten word je bijgepraat. tenslotte is er weer wat bladvulling uit de oude doos op de laatste blz. (7). bijdragen aan het Buitenblad worden zeer op prijs gesteld, het liefst per mail aartr006@planet.nl deadline: half juli 2017 agenda: 3 juni- voorjaarsexcursie naar Westbroek In het vorige Buitenblad is er aandacht besteed aan de dotterbloem. Een andere bekende plant met gele bloemen is de gele lis. Een plant, die in de buurt van de Buitenplaats veelvuldig voorkomt. Daarom in dit Buitenblad aandacht voor de Gele lis ( Iris pseudacorus ) Familie: Iridaceae De gele lis is een overblijvende, algemene soort van moerassen, elzenbroekbos, sloten en plassen. De hoogte is tot 1 m. Iris is Grieks voor regenboog; voor de Grieken het symbool voor leven en heropstanding en wordt geassocieerd met Osiris, de eerste onsterfelijke farao. De gele lis is een middelhoge of meestal hoge voorzomerbloeier met een forse, kruipende wortelstok. De iets blauwachtig groene bladeren komen ongeveer even hoog als de bloemen. De bloemen zijn helder zwavelgeel. Gewoonlijk staat zij met de voeten in ondiep, zoet, voedselrijk, srtilstaand of zwak stromend water, maar haar tolerantie t.a.v. allerlei milieufactoren is ruim. In halfschaduw bloeit ze volop, ook bijv. aan slootkanten langs houtwallen; bij sterke beschaduwing blijft bloei vaak achterwege. Planten waarmee gele lis vaak samen optreedt, zijn o.m. dotterbloem, moeras-vergeet-mij-nietje, watermunt, gele waterkers, grote kattestaart, waterzuring, grote egelskop en bitterzoet. Bestuiving. Alleen insekten met een zuigsnuit van meer dan een centimeter lang kunnen de nectar bereiken; hommels zijn de voornaamste bestuivers. 1

2 Bij de gele lis vergaat de bloem snel. De grote langwerpige stomp driekantige doosvruchten hangen bij rijpheid; ze bevatten opééngestapelde gladde bruine, platte zaden. Deze bevatten luchtholtes, zodat ze blijven drijven en worden door het water verspreid. Bronnen: Wilde bloemen R. Phillips Nederlandse Ecologische flora deel 2 Weeda, Westra e.a. Aangezien de temperatuur weer aan het stijgen is, zullen de teken weer aanzienlijk actiever worden. Vorig jaar is in de mei-juni editie van het Buitenblad ( nr. 25 ) zeer uitgebreid aandacht besteed aan de teek en de ziekte van Lymne en aan de nieuwste variant. Via de website is een en ander gemakkelijk terug te vinden. Hoewel niet echt opwekkende kost, wel belangrijk Take me om nogmaals te lezen. Controleer na een werkdag in het veld in ieder geval goed je lichaam. Masterclass snoeien fruitbomen Op 23 maart was het dan zover. Zestien belangstellenden wachtten vol ongeduld op de docent snoeien Otto Vloedgraven. De snelwegen rondom Utrecht waren echter meer dan gevuld en die problematiek zorgde er voor dat Otto bijna 3 kwartier later dan gepland de schuifdeur van de Buitenplaats kon vastpakken. Na het nuttigen van een kop koffie kon de introductie-cursus van start. Otto had van tevoren via de mail informatie opgestuurd in de vorm van ca 30 A-4tjes. Aan de hand van deze info en spontane vragen vertelde Otto het een en ander over het vak van fruitbomensnoeier. Dit theoretisch deel duurde zo n 5 kwartier en men kwam er al snel achter dat goed snoeien bepaald geen sinecure is. Nadat de diverse items op de A4-tjes behandeld waren, toog men naar boer Van Schaik in Harmelen om de praktische kant van het snoeien te bekijken. Otto had daartoe speciaal gereedschap en een zeer lange houten ladder mee genomen. In het kleine boomgaardje aan de Leidsche Rijn werd verteld hoe het verschil te zien tussen een appel- en een perenboom. 2

3 De les ging verder over begrippen als gesteltakken, etages, harttakken, groei in de breedte en in de hoogte, open en luchtig houden, reactiehout, vitaliteit van de boom, dood en ziek hout, takkragen, werken met de stokzaag en hoe een ladder neer te zetten. Tussendoor kwam er nog een schaal met 2 soorten heerlijke kaas van boer Van Schaik langs. Na de lunch in de koeienstal werd er nog in een paar kleine appelboompjes gesnoeid met bijpassende uitleg en tot slot werd de ladder gezet in een zwaar beschadigde en met achterstallig onderhoud geplaagde perenboom. Foto s : Jan Kleymans Tekst: Hans van Aartrijk Otto liet bij elke boom het hoe en waarom bij zijn snoeiwerk zien. Al met al een zeer leerzame dag; bij alle deelnemers was er geen twijfel dat er een vervolg moet komen. Wellicht al in november / december!? Van de werkvloer Ervaring van een viertal jaren eerder heeft geleerd dat werken bij de familie Den Bruinen aan de Wildveldseweg nogal tegen kan zitten. Met name slecht weer en zeer matige opkomst waren daar debet aan. Op donderdag 2 maart waren de condities ook bepaald niet optimaal: zeer veel wind, soms met regen gecombineerd met zeer hoge knotwilgen. Een viertal beklom de reuzen, de andere zeven hielden zich op de vlakte met het grondwerk : houtopslag ( vooral iep ) wegzagen, twee dode iepen verwijderen en het wegslepen van de zeer lange takken. Het snoeihout werd op grote bossen gelegd; met de gemeente Woerden was afgesproken dat het snoeihout zou worden opgehaald. Ondanks de niet zo prettige werkcondities schoot de klus toch behoorlijk op. gelukkig waren er genoeg lange ladders om in de zeer hoge bomen te kunnen komen foto:jan Kleymans De volgende dag was het grotendeels droog. Met acht personen werd een 4- tal wilgen aangepakt, waarbij Tom en Lange Hans als hoogwerkers zowel afgrijzen als bewondering oogstten. Tegen de tijd dat het wat serieuzer begon te regenen waren de laatste takken naar een enorme hoeveelheid snoeihout gebracht. Lange Hans links en Tom rechts in de boom Foto: drone Jan Kleymans 3

4 Omdat de Wildveldseweg buiten verwachting eerder was geklaard en er zo een dag over was, toog men de zaterdag naar Queekhoven. De groenbeheerder van de buren, Zadelhoff, had gemeld dat er een es was omgegaan en over de sloot lag; ook was er nog een knotwilg met veel dik hout, die nodig geknot moest worden. Een kwartet had nog behoorlijk wat werk aan deze bomen en twee andere omgevallen essen. Het gezaagde hout en wat er eerder gezaagd was, werd naar de slootkant gebracht. Er ligt ruw geschat nu zo n 27 kuub aan es en esdoorn. Donderdag 9 maart was een aparte werkdag; naast het Dijkgraafpad op het terrein van de Kievit ligt een strook gemengd bos ( veel wilgensoorten met els en berk ). De ernaast gelegen sloot moest weer op diepte worden gebracht en daarvoor was het nodig begroeiing, die het werken met machines bemoeilijkte, weg te halen. Zo gezegd, zo gedaan. Over de gehele lengte werd zo n meter uit de slootkant overhangend hout weggehaald. Het snoeihout werd op een lange ril in het bosje gelegd; het bruikbare dikkere hout van els en berk werd afgevoerd. In overleg met Utrechts Landschap is ook afgesproken dat op termijn de berken verwijderd moeten worden. Omdat er wat tijd over was, werd nog een 10-tal grote berken aan het eind van het bosje afgezet. Totaal werd er zo n 3 kuub aan hout afgevoerd naar de Buitenplaats. Acht man aan het werk aan de berk foto: Jan Kleymans Hiernaast is te zien dat er al wat berken afgezet zijn. De bedoeling is dat dit bosje in de toekomst hoofdzakelijk uit wilgen zal bestaan ( met regulier onderhoud ). De nu aanwezige berken en elzen zullen gefaseerd verdwijnen. Foto drone: Jan Kleymans Op vrijdag 10 maart werden de legakkers bij de Hazenhof bezocht. Daar staan bij elkaar tientallen knotwilgen. Het hout op de knot is weliswaar niet dik, maar het houdt toch behoorlijk wat licht weg voor de vegetatie, orchissen bijvoorbeeld, op de grond. Van deze legakkers werden 26 knotwilgen geknot. Omdat er s middags vanaf 4 uur bij de golfclub snert zou worden geserveerd, werd van de gelegenheid gebruik gemaakt om een uurtje langer dan gewoonlijk door te werken. Zodoende werd ook het tweetal legakkers bij de Helenahoeve met ladder en zaag met een bezoek vereerd. Daar werden totaal 22 knot-wilgen van hun pruik verlost. Het snoeihout werd van alle akkers naar de weg gebracht om later door de gemeente opgehaald te worden. 4

5 Rond uur waren zo n 9 leden in de loods van de golfclub De Haar aanwezig om van een drankje en een kom snert te genieten. Verder waren naast het grondpersoneel van de golfclub ook een paar leden van een collega-vereniging aanwezig. Groot was de verrassing dat Maarten Buts na een kort toespraakje een grote kartonnen doos overhandigde. Na het uitpakken bleek er een 7-tal stuks gereedschap in te zitten zoals snoeischaren, kromzaagjes en een takkenschaar. Van te voren was er geïnformeerd wat onze club zou kunnen gebruiken. Welaan, een handzaag of iets dergelijks is altijd welkom. Maar de inhoud van deze doos overtrof alle verwachtingen!! Voor de snert op de golfclub werd er nog druk gezaagd. Foto: Hans van Aartrijk NL- doet was dit jaar op 11 maart; in het programma was ingepland dat we zouden assisteren bij het op diepte brengen van de sloot aan de zuidkant van het oude hooiland van de Kievit. Dries werd gevraagd bij de Vrienden van het Maximapark om met de kettingzaag het zwaardere hout van elzen onder handen te nemen. Lastige braamranken waren er ook Foto: Hans van Aartrijk Naast het uitbaggeren werd er ook overhangend hout weggezaagd; dat hout werd over de plank naar het bosje aan de Groenendaal gebracht. Er waren zo n twintig mensen, van jong tot oud, waaronder vijf leden van onze vereniging. Rond het middaguur werd er nog heerlijke soep met broodjes geserveerd. Daarna werd met een kleiner groepje de klus afgerond. het uitbaggeren is bepaald geen licht werk foto: Hans van Aartrijk Rond half maart zit het winterprogramma er op en start er een periode van zagen en kloven en incidenteel hout uit het veld halen voordat het zomerprogramma kan losbarsten. Op donderdag 16 maart werden de zaag-en kloofmachines naar buiten gereden. Ook werd een nieuwe aanwinst uitgeprobeerd. Zoals bekend is er in het afgelopen winterseizoen zeer veel hout naar de Buitenplaats gebracht. Ook ligt er nog veel in het veld. Ondanks de beperkte bezettingen op de donderdagen en vrijdagen is er al veel hout gezaagd en gekloofd. Tevens zijn er enkele tientallen kuubs uitgereden naar de klanten. Naast de zaterdagen wordt er dit jaar ook op vrijdag geleverd. Alex test de nieuwe kloofmachine foto: Jan Kleymans De nieuwe machine is door een aantal leden uitgeprobeerd; hun ervaringen heeft het bestuur doen besluiten de machine terug te brengen naar de leverancier. Er zal wel, wat betreft het kloofwerk, vervanging moeten komen i.v.m. de veiligheid. 5

6 De werkdagen tot en met eind april werden gevuld met hout, hout, hout!!! Zagen en kloven, ook met de kloofhamer; hout halen uit het veld (Huiden,bij de golfclub en het Schansbos) en wat dikke wilgenstammen van Schuurs. En natuurlijk het bezorgen van het haardhout. essenhout uit het Schansbos terug van Huiden waar het hout m.b.v. Rukker is opgehaald Foto s: Jan Kleymans Binnenste buiten. Op de eerste plaats moeten we melden dat Ad van Nuenen langere tijd afwezig zal zijn. Vanwege zijn steeds slechter wordende gezondheid is hij opgenomen in Zeist, alwaar hij zowel fysiek als mentaal aan herstel zal werken. Ad stelt bezoek erg op prijs. Wil je een keer bij hem langs, neem dan even contact met Dries op. Hij geeft je adres en bezoektijden door. We blikken terug op een geslaagde Algemene Ledenvergadering in april: de opkomst was groot, de agenda konden we goed afwerken. Minder gelukkig was de combinatie van ALV met het Máximapark. Het onderwerp ging teveel over bestuurlijke zaken en te weinig over het park in het algemeen. Bovendien was er te weinig tijd voor onderling contact tussen de leden. Dit gaan we volgend jaar anders doen. Onze eerste ervaringen met de nieuwe kloofmachine zijn niet onverdeeld gunstig. Hij is traag, klooft niet helemaal door (dit is om veiligheidsredenen), sommigen krijgen last van hun rug, grote blokken passen niet. Omdat we vrezen dat hij ongebruikt blijft, besluiten we hem in te leveren en op zoek te gaan naar een andere. Er gebeurt van alles achter de schermen om tot heldere afspraken met de gemeente te komen over ons werk in de Buitenhof. Onlangs hebben Tabe, Charlotte en Reint samen met de bosbaas van het Máximapark een ronde gemaakt over de benodigde werkzaamheden. Op basis hiervan zal een gedetailleerd uitvoeringsplan worden opgesteld. Er wordt ook een beheersgroep gevormd, met Tabe als trekker, Charlotte, Truusje en lange Hans, en natuurlijk met Reint als adviseur. Hans kan dan zorgen voor de juiste verbinding tussen planning en uitvoering van het zomerwerk. Wat dit zomerwerk betreft heb ik onlangs aan alle leden een oproep gedaan om hun belangstelling aan te geven voor het bedienen van de balkmaaier en de bosmaaier. Anders vrezen we een tekort aan mensen en komt de uitvoering van het zomerprogramma in gevaar. Ook mensen die willen hooien, hebben we hard nodig. 6

7 Op zaterdag 3 juni is de jaarlijkse excursie naar een prachtige moeras- en stinzenplantentuin in Westbroek, een bezoek aan het streekmuseum Vredegoed in Tienhoven en een boot- annex wandeltocht door de Molenpolder. Ieder heeft een uitnodiging gehad. Ruim 20 leden met aanhang hebben zich aangemeld. Hoewel veilig werken hoog in ons vaandel staat kunnen er toch ongelukken gebeuren. Daarom is het belangrijk om te inventariseren hoeveel ehbo-, veld- of bedrijfshulpverleners we in ons midden hebben. Bij een tekort moeten we hierop misschien aanvullende cursussen organiseren. Vanuit het bestuur gaan we dit oppakken. De kennismakingscursus hoogstam snoeien in het voorjaar trok veel belangstelling en krijgt in het najaar een vervolg, waarbij we ook zelf snoeischaar of takkentang kunnen hanteren. Dries Willems Voorzitter Uit de oude doos Zoals bekend, gaat de vereniging binnenkort in het kader van de voorjaarsexcursie naar Westbroek. Ook in een zeer ver verleden heeft de club daar in de zodden gewerkt, namelijk in In 1982 werd alleen op de zaterdagen gewerkt. Opvallend is het grote aantal deelnemers, waaronder veel jeugdigen. Ook in 1982 werd er veel hout gezaagd, dat met een vrachtwagen uit het veld werd gereden. Toen was vuur in het veld nog heel gewoon. Foto s : Phil Ras 7