Handelsrecht behoort tot de tak van het privaat recht, net als het burgerlijk recht.

Transcriptie

1 Samenvatting Handelsrecht 1) Welk soort recht is handelsrecht Handelsrecht behoort tot de tak van het privaat recht, net als het burgerlijk recht. -Burgerlijk recht (= gemeen recht) omvat de regels mbt gewone relaties toepasselijk op alle particulieren (vb. huwelijk, erfenis,...). Regels vinden we terug in het Burgerlijk wetboek -Handelsrecht (= uitzonderingsrecht; omdat deze rechtsvorm traditioneel slechts bij uitzondering, nl wanneer het Burgerlijk recht tekort schoot, diende gebruikt te worden ) omvat de regels mbt bijzondere activiteiten toepasselijk op handelaars (= bepaalde groep personen). Verder bevat het bepalingen ivm de meeste typische handelsverrichtingen. Het is tegenwoordig een autonome rechtstak. 2) Bronnen van het handelsrecht: ordening *Wetten: - Verdrag: internationale overeenkomst - Europese regels: 1) richtlijn: kader wordt op Europees niveau gemaakt, de de invulling ervan gebeurt op nationaal niveaueen bèta geeft ontwikkelaars de kans om kennis te maken met de nieuwste versie van de meest 2) verordeningen: automatisch van toepassing zonder tussenkomst nationale overheid - Nationale wet: omvat Wb. Kh. + bijzondere wetten + B.W. *Rechtspraak: - hogere rechtbanken: arresten - lagere rechtbanken: vonnissen - in geval van een kortgeding: beschikkingen *Rechtsleer: - alle commentaar van rechtsgeleerden *Algemene rechtsbeginselen *Gewoonte *Billijkheid De gewoonten en de billijkheid spelen een grotere rol in het handelsrecht omdat er vaak geen wettekst voorhanden is. 3) De bevoegdheid van de rechtbank van koophandel De bevoegdheid van de rechtbank van koophandel wordt bepaald adhv de aard van de handelingen. Deze rechtbank is bevoegd voor de daden van koophandel. Met andere woorden de professionele activiteit van de betrokken persoon in kwestie doet er niet toe. 4) Welke zijn daden van koophandel 1

2 Men maakt een onderscheid tussen burgerlijke en commerciële activiteiten met behulp van 2 maatstaven: 1. artikel 2 1 in het Wetboek van Koophandel die een limitatieve opsomming bevat 2. het feit of er enige vorm van winstbejag is (arrest Hof van Cassatie)!!!! Dit onderscheid is van belang voor: kwalificatie handelaar bevoegde rechtbank bewijsmiddelen 5) Soorten daden van koophandel 1. objectieve: voorwerp is belangrijk; opgesomd in artikel 2 Hierbij dient een onderscheid te worden gemaakt tussen twee soorten daden: -daden die vanaf ze éénmaal gesteld zijn als daad van koophandel worden beschouwd. Deze beginnen in artikel 2 elke keer met het woord elke -daden die als onderneming als daad van koophandel worden aangemerkt 2. subjectieve: persoon die de handeling stelt is belangrijk; artikel 2 laatste lid 3. naar vorm: putten hun commercieel karakter uit de vorm van de verbintenis 6) Bespreking opsomming artikel 2: de daden van koophandel 1. ELKE AANKOOP ROERENDE GOEDEREN OM TE VERKOPEN/TE VERHUREN Elke duidt erop dat vanaf ze éénmaal gesteld zijn als daad van koophandel worden beschouwd elke aankoop: elke verwerving onder bezwarende titel (ook ruilkoop) koopwaren/voedingswaren =roerende goederen, géén onroerende goederen om te verkopen/verhuren : bedoeling moet minimaal aanwezig zijn op het ogenblik van de aankoop, of goederen eerst nog bewerkt/verwerkt worden speelt geen rol winstbejag 2. ELKE VERKOOP/VERHURING VAN ZODANIGE AANKOOP Elke duidt erop dat vanaf ze éénmaal gesteld zijn als daad van koophandel worden beschouwd deze fase maakt het winstoogmerk mogelijk, indien er toch verlies zou optreden doet dit het handelskarakter niet teniet uitzondering op deze regel: artikel 2 bis; wanneer deze persoon dokter, apotheker of veearts is, ressorteer deze handeling niet tot de daden van koophandel winstbejag 3. ELKE HUUR ROER. GOED. OM ONDER TE VERHUREN & ONDERVERHURING 1 Artikel 2 is te vinden op pagina 557 in codex 2

3 Elke duidt erop dat vanaf ze éénmaal gesteld zijn als daad van koophandel worden beschouwd Vb: taximaatschappij die taxi huurt, om het gebruik ervan als taxi weder aan het publiek te verhuren. het moet noodzakelijkerwijs gaan om verhuur en wederverhuring van roer. goed. uitzondering op deze regel: huren van een bemeubeld appartement met het oog op wederverhuring heeft omwille van bovenstaande regel een burgerlijk karakter winstbejag 4. ELKE LEVERING HOOFDZ. MAT. WERK, GECOMB. MET LEVERING KOOPWAAR Elke duidt erop dat vanaf ze éénmaal gesteld zijn als daad van koophandel worden beschouwd elk in hoofdzaak materieel werk: Er wordt door de wetgever een onderscheidt gemaakt tussen manueel en intellectueel werk leveren. Intellectueel werk leveren wordt onder dit oogpunt niet als een daad van koophandel aanzien.vb: een fotograaf die een foto neemt, deze verkoopt met de levering van papier en scheikundige producten inbegrepen, stelt geen daad van koophandel. Het fotograferen impliceert immers een intellectuele keuze. verricht ingevolge huur van diensten: Hierbij bedoelt men de huur van bedrijvigheid, de huur van een ambachtsman die als onafhankelijk persoon materieel werk levert. Hierin verwijst men dus niet naar prestaties odvv een arbeids- of bediendencontract die een band van ondergeschiktheid veronderstellen gepaard gaande met de levering van de koopwaar: de levering van hoofdzakelijk materieel werk door een onafhankelijk ambachtsman krijgt een handelsrechtelijk karakter omdat zij gepaard gaat met een levering van koopwaar. De ambachtslui moet natuurlijk die waar eerst zelf gekocht hebben, vandaar dat zij als handelaar worden beschouwd. Let op: enkel leveren van materiële arbeid is dus géén daad van koophandel! De onbelangrijkste levering van koopwaar voldoet echter opdat het dit commercieel karakter zou verkrijgen. winstbejag 5. ELKE AANKOOP VAN HANDELSZAAK OM UIT TE BATEN Elke duidt erop dat vanaf ze éénmaal gesteld zijn als daad van koophandel worden beschouwd uitzondering op de regel: Een koop is maar een daad van koophandel als en slechts als het om roerende goederen gaat. Indien het handelsfonds onroerende goederen bevat dan moeten deze beschouwd worden als een deel vh handelsfonds, dat als één geheel werd aangekocht en dus blijft men het als een daad van koophandel beschouwen. Met andere woorden: het wordt beschouwd als een feitelijk geheel, voortvloeiend uit de eenheid van bestemming waarvoor de verschillende goederen zijn samengebracht. noot: In elke commerciële omgeving is er een handelszaak Er is minstens een commerciële omgeving nodig om een handelszaak te hebben. 6. ALLE VERRICHTINGEN VAN INDUSTRIËLE ONDERNEMINGEN, ZELFS WANNEER ZIJ SLECHTS DE VOORTBRENGSELS VAN EIGEN GROND 3

4 VERWERKEN, VOOR ZOVER HET GEEN ONDERNEMING IS BEHOREND TOT DE LANDBOUWBEDRIJVEN Hieronder valt het grootste deel gedeelte vd industriële ondernemingen, die afgewerkte of halfafgewerkte goederen produceren, zonder onderscheid naar wat ze produceren. Bestanddelen van deze daad zijn: *Onderneming: Het stellen van een enkele daad is dus niet voldoende. *De onderneming moet producten verwerken. De minimale verwerking is de verpakking. Zo wordt bijvoordbeeld het zuiver delven van steenkool in het kader van een onderneming niet aanzien als een daad van koophandel Landbouwbedrijven zijn uitgesloten omdat deze van rechtswege als niet commercieel worden beschouwd winstbejag 7. ALLE VERRICHTINGEN VAN ONDERNEMINGEN VAN OPENBARE OF PARTICULIERE WERKEN VAN VERVOER TE LAND, TE WATER, OF IN DE LUCHT - ondernemingen van openbare orde: Steunen op het aannemerscontract (art B.W.) Verschil met industriële ondernemingen: verbintenissen slaan op realisatie van onroerende goederen Herhaling: deze vereiste om een handelsrechtelijk karakter te bekomen ligt vervat in het woord onderneming winstbejag - onderneming van vervoer te land, te water of door de lucht: Steunen op het vervoerscontract: de overeenkomst waarbij de vervoerder er zich toe verbindt tegen een bepaalde prijs, personene of goederen van één plaats naar een andere te brengen Herhaling: deze vereiste om een handelsrechtelijk karakter te bekomen ligt vervat in het woord onderneming Winstbejag; zo dus wordt de overheid 2, die als vervoerder optreedt in beginsel niet als handelaar beschouwd. Er bestaan evenwel bijzondere wetten die ervoor zorgen dat het vervoer door overheidsdiensten- of personen wel als een commerciële activiteit dient beschouwd te worden. Voor andere overheidsinstellingen raadpleeg je best hun statuut om te achterhalen of zij daden van koophandel kunnen stellen 8. ALLE VERRICHTINGEN VAN ONDERNEMINGEN VAN LEVERINGEN, VAN ZAAKWAARNEMING, VAN ZAAKBEZORGING, VAN OPENBARE VERKOPINGGEN, VAN OPENBARE SCHOUWSPELEN EN VAN PREMIEVERZEKERINGEN - onderneming van leveringen: Verbinden zich om tegen een bepaalde prijs op zekere, meestal periodieke, tijdstippen de eigendom of het gebruik van zekere roerende goederen te verschaffen. Vb: ondernemingen die aardgas, elektriciteit, stromend water e.d. leveren Bewaren = Burgerlijke activiteit Bewaren + levering = Commerciële activiteit Herhaling: deze vereiste om een handelsrechtelijk karakter te bekomen ligt vervat in het woord onderneming 2 die normaal gezien de algemene belangen behartigt 4

5 Winstbejag - ondernemingen van zaakwaarneming en zaakbezorging: Behartiging van andersmans rechten tegen betaling. Hier gaat het over ondernemingen die als commercieel worden beschouwd, zelfs als de beheerde activiteiten bugerlijke zaken betreffen. Vb: reisbureaus, studiebureaus, huwelijksagentschappen, Niet-commercieel, indien opdracht wordt gegeven door openbaar gezag of rechterlijke macht ( notarissen, curatoren, deurwaarders, ) Herhaling: deze vereiste om een handelsrechtelijk karakter te bekomen ligt vervat in het woord onderneming Winstbejag - ondernemingen van openbare verkopingen: Exploitatie van verkoopzaal Publieke verkoop van roerende goederen die niet noodzakelijk door de eigenaar werden aangekocht Herhaling: deze vereiste om een handelsrechtelijk karakter te bekomen ligt vervat in het woord onderneming Winstbejag - ondernemingen van openbare schouwspelen: Elke vorm van openbare ontspanning gericht naar het publiek. Vb: kermis, motorcrosswedstrijden, nachtclubs, schouwburgen, Herhaling: deze vereiste om een handelsrechtelijk karakter te bekomen ligt vervat in het woord onderneming Winstbejag - onderneming van premieverzekering: Premieverzekering = verzekeringsvorm waarbij de verzekeraar een bepaalde som zal moeten betalen bij de verwezenlijking van het bij het contract bepaalde risico, mits er door de verzekerde regelmatig een vastgestelde premie werd betaald Herhaling: deze vereiste om een handelsrechtelijk karakter te bekomen ligt vervat in het woord onderneming winstbejag Noot: onderlinge verzekering: contract waarbij verschillende personen zich er toe verbinden op een bepaalde wijze tussen te komen wanneer één onder hen het slachtoffer wordt van een bepaald risico = géén vorm van daad van koophandel, want gebaseerd op principe van wederkerigheid en niet gebaseerd op winstbejag! 9. ALLE VERBINTENISSEN VAN HANDELSAGENTEN VOOR HET BEMIDDELEN OF AFSLUITEN VAN ZAKEN Verbintenis = verplichting Verbintenis volgt uit handelsagentuurovereenkomst Handelsagentuurovereenkomst = overeenkomst waarbij de handelsagent door de principaal 3 permanent en tegen vergoeding belast wordt met het bemiddelen en eventueel afsluiten van zaken in naam en voor rekening vd principaal Winstbejag 10. ELKE BANK-, WISSEL-, COMMISSIE-, OF MAKELAARSVERRICHTING 3 juridische term voor de andere partij 5

6 - Elke bankverrichting Elke duidt erop dat vanaf ze éénmaal gesteld zijn als daad van koophandel worden beschouwd. = verrichting van kredietinstelling Kredietinstelling = Belg/buitenlandse onderneming met als activiteit het in ontvangst nemen van gelddeposito s van het publiek en verlenen van kredieten voor eigen rekening winstbejag - Elke wisselverrichting Elke duidt erop dat vanaf ze éénmaal gesteld zijn als daad van koophandel worden beschouwd. Wisselverrichting = het omwisselen van muntstukken of papiergeld. De term kan ook slaan op de verhandeling van wisselbrieven, maar in die betekenis valt het niet onder deze bepaling vh Wetboek van Koophandel. winstbejag - Elke commissieverrichting Elke duidt erop dat vanaf ze éénmaal gesteld zijn als daad van koophandel worden beschouwd De commissieverrichting is een overeenkomst waarbij de commissionair zich bindt, tegen betaling van een loon in eigen naam een bepaalde handelsverrichting te stellen voor rekening van derden. Winstbejag - Elke makelaarsverrichting Elke duidt erop dat vanaf ze éénmaal gesteld zijn als daad van koophandel worden beschouwd Een makelaar is een persoon die, als zelfstandige, de toekomstige partijen bij een handelsverrichting met elkaar in contact brengt. Dit zonder zelf juridisch zelf aan het afgesloten contract verbonden te zijn. Hij verkrijgt dan in dit contract géén rechtstreekse rechten of plichten. De zelfstandige handelsvertegenwoordiger wordt met een makelaar gelijkgesteld Winstoogmerk 11. ELKE VERRICHTING VAN OPENBARE BANKEN Elke duidt erop dat vanaf ze éénmaal gesteld zijn als daad van koophandel worden beschouwd. Vb: ook een studie uitgevoerd door NBB is daad van koophandel! NBB = enige openbare bank in België. Ze staat o.a. in voor: uitgifte bankbiljetten en muntstukken, handhaving prijsstabiliteit, ondersteuning economisch beleid vd EU, Financiële instelling onder staatstoezicht 12. ALLE VERRICHTINGEN VAN ONDERNEMINGEN DIE TOT DOEL HEBBEN ONROERENDE GOEDEREN TE KOPEN OM ZE WEDER TE VERKOPEN Kopen met bedoeling te verkopen! Is het met de bedoeling te verhuren, dan is het geen daad van koophandel, want dit wordt beschouwd als een burgerlijke activiteit Herhaling: deze vereiste om een handelsrechtelijk karakter te bekomen ligt vervat in het woord onderneming Winstbejag Let op: niet verwisselen met huur en onderverhuring van roerende goederen! 13. ALLE VERBINTENISSEN UIT WISSELBRIEVEN, MANDATEN, ORDERBRIEFJES OF ANDER ORDER- OF TOONDERPAPIER 6

7 Dit is de categorie betreffende de daden van koophandel naar vorm De begunstigde is aan order of aan toonder Geen winstoogmerk nodig, diegene die zich verbindt moet geen handelaar zijn 14. ALLE VERBINTENISSEN VAN KOOPLIEDEN BETREFFENDE ROERENDE EN ONROERENDE GOEDEREN, TENZIJ HET BEWEZEN IS DAT ZE EEN OORZAAK HEBBEN DIE VREEMD IS AAN DE KOOPHANDEL Dit lid van artikel 2 omvat alle subjectieve daden van koophandel en dient om de leemten vd limititative opsomming op te vullen. Winstbejag Zijn gegrond op een vermoeden van commercialiteit. Het vermoeden is weerlegbaar. Om het te weerleggen moet je echter kunnen aantonen dat de verrichting slechts verband hielt met het privé-leven vd handelaar. Alle mogelijke rechtsmiddelen mogen dit bewijs leveren. Het vermoeden is eveneens algemeen, dit wil zeggen dat het geldt om het even of de oorzaak van de verbintenis ligt in een contract 4, een oneigenlijk contract 5, een misdrijf 6 of een onrechtmatige daad TERMIJNZAKEN IN WAREN EN GOEDEREN Deze daad van koophandel wordt niet opgesomd in artikel 2!!!!!! Ze is door de wetgever vergeten, want wordt nochtans vermeld in art. 30 vh KB 72 Verhandelingen van waren en goederen kunnen contant of op termijn gebeuren. Contante verkopingen impliceren dat betaling en levering onmiddellijk of op zeer korte termijn gebeuren. Verkopingen op termijn daarentegen hebben plaats op de beurs&gebeuren onder twee vormen : markt op levering: transacties waarbij de koper goederen wil die niet onmiddellijk kunnen worden geleverd. eigenlijke termijnmarkt: hierbij komen koper en verkoper overeen de levering uit te stellen tot een later tijdstip, doch reeds de prijs bepalen bij de overeenkomst. Uitkering gebeurt door levering van koersverschillen Einde artikel 2 7) De niet-commerciële economische bedrijven Volgende soorten bedrijven vallen buiten het toepassingsgebied vh handelsrecht: Landbouw: *Omvat o.a. vogel-, hoender-, viskweek, bijen-, veeteelt en riviervisserij *Rechtspraak houdt rekening met commerciële principes die in de landbouw worden gebruikt: zoals vetmesterij Ontginningsbedrijven: * Ontginnen = burgerlijke activiteit *Ontginnen + Verwerken = commerciële act. 4 contract = overeenkomst ; in het Belgisch recht ontstaat een contract op het moment van overeenkomst, tenzij dit expliciet zo voorzien is in de wet. Vb : bij de verkoop van een huis is er nood aan een notariële akte 5 verbintenis ten gevolge van een éénzijdige handeling 6 een strafbare handeling : van laag naar hoge straf : een overtreding(politierechtbank), een wanbedrijf(corr. rechtbank), een misdaad(hof van Assisen) 7 bega je als je de wet niet respecteert en dit voorzienbaar is, als je onvoldoende voorzichtig bent ; art 1382 ; bewijslast : schade, oorzaak en causaal verband 7

8 Ambachtslieden: *= Zelfstandigen als natuurlijk persoon *Leveren hoofdzakelijk materieel werk en maken hierbij gebruik van het gereedschap vd klant *Niet verwisselen met ambachtslieden bedoeld in art 2 Vrije beroepen: *Deontologie is niet verenigbaar met commerciële technieken *Die onvereenigbaarheid is vastgesteld bij wet *Het betreft volgende beroepen: advocaten, geneesheren, gerechtsdeurwaarders, notarissen, veeartsen, apothekers door de bepalingen uit artikel 2 bis. En verder nog de architecten, de directeurs van onderwijsinrichtingen, de leden vh ondrwijzend personeel, de kunstenaars, de beroepssportlui 8) Het begrip handelaar, de wettelijke bepaling en de kritiek erop Artikel 1 pag 557 in codex: Kooplieden zijn zij die daden uitoefenen, bij wet daden van koophandel genoemd, en daarvan hoofdzakelijk of aanvullend hun gewoon beroep maken. Kritieken: Tekort : daden van koophandel moeten in eigen naam en voor eigen rekening worden gesteld. Teveel: gewoon beroep is van voor de wetswijziging waarbij aanvullend beroep er werd bij toegevoegd. 9) Voorwaarden om als handelaar aanzien te worden Er zijn slechts twee voorwaarden 8 die moeten voldaan zijn: Stellen van daden van koophandel in eigen naam en voor eigen rekening Als hoofd- of bijberoep 10) Duur vd hoedanigheid als handelaar De neiging bestaat om die hoedanigheid zo vroeg mogelijk te laten aanvangen en dit ter bescherming van derden. Zo worden aan de handelsuitbating voorafgaande verrichtingen beschouwd als reeds behorende tot de handelsactiviteit op grond vd theorie vh accessorium. Hierdoor zit men dan echter met het probleem vd grijze zone die uit deze vage definitie ontstaat. Ter oplossing stelde men dan dat iedereen die ingeschreven is in de kruispuntbank wordt vermoed een handelaar te zijn. Dit vermoeden is weerlegbaar. De hoedanigheid kan eveneens door alle mogelijke rechtsmiddelen bewezen worden. Aan de handelshoedanigheid komt een einde wanneer de handelaar zijn activiteiten stopzet. 11) Wie mag er handel drijven? Principe: Iedereen, voor zover bekwaam om overeenkomsten af te sluiten, behalve de door de wet bepaalde uitzonderingen Noot: Gehuwde vrouw; 8 voorwaarden als: de handel moet niet openlijk worden uitgebaat, de handel moet niet geoorloofd zijn doen er dus niet toe 8

9 De gehuwde vrouw behoeft geen toestemming meer van haar man indien zij als handelaarster wil optreden. Indien de echtgenote haar echtgenoot bijspringt in de door hem gevoerde handel dan moet zij beschouwd worden als zijn lasthebber, tenzij zij op zodanige wijze omgaat met derden dat dezen moete geloven dat zij zich persoonlijk samen met haar man verbindt. 12) Wie mag er géén handel drijven? minderjarigen: uitz. Zie art. 407, 1, 7 B.W., art. 407, 1, 12 B.W. pag in codex onbekwaam verklaarden: zijn niet bewaam overeenkomsten te sluiten, naar art. 489 pag 289 in codex onder gerechtelijk raadsman gestelden; het feit dat aan de persoon in kwestie een gerechtelijk raadsman is toegevoegd, dient extra te worden vermeld in het handelsregister omdat deze afhankelijkheid onverenigbaar is met de noden vd handel onverenigbaarheden met beroep: in het openbaar belang is het afgesproken dat volgende beroepen géén handel mogen drijven: het rijkspersoneel, de leden vd raad van state, de journalisten, de notarissen, de leden vd rechterlijke orde, de advocaten en de gerechtsdeurwaarders. Soms is het verbod echter beperkt, aldus bij architecten die geen aannemersactiviteit mogen hebben. Veroordeelden: Sommige veroordeelden bezitten het recht niet meer om bepaalde handelsactiviteiten uit te voeren. Dikwijls is dan een vooragaande toelating nodig. Dit is zo bepaald door de vestigingswet 9 e.a. Noot: vreemdelingen: Wensen vreemdelingen een handelsactiviteit uit te oefenen dan is er ook altijd een voorafgaande toelating nodig. De vreemdeling die handel wil drijven moet houder zijn ve beroepskaart. De kaart is persoonlijk en onoverdraaglijk, en beschrijft nauwkeurig de uitgeoefende activiteit. Ze wordt afgeleverd voor een periode van maximum vijf jaar door de minister van Middenstand. De periode is wel hernieuwbaar. Om deze kaart te kunnen bekomen moet de vreemdeling echter wel in het bezit zijn ve vergunning om in België te blijven of er zich vestigen. Inbreuken op de bepalingen vd wet worden behandeld door de Raad van Economisch Onderzoek. Deze kan beslissen de beroepskaart definitief in te trekken. Beslissingen van deze raad kunnen wel nog ad Raad van State worden voorgelegd. 13) Verplichtingen verbonden aan de hoedanigheid van handelaar bekendmaken huwelijksvermogensstelsel bijhouden wettelijke boekhouding inschrijven kruispuntbank ondernemingen bezit financiële rekening respecteren taalwetgeving 13.1) Bekendmaken van het huwelijksvermogensstelsel Zie art. 12 tot 15 W.Kh. pag in codex. Wat niet vermeld staat in deze artikels is dat de echtgenoot-handelaar, die naliet zich te gedragen volgens de wetsbepalingen, of met de notaris samenspande om de wet niet te moeten naleven, persoonlijk aansprakelijk is op basis vh artikel B.W voor alle schadelijke 9 wet die toelating regelt om bepaalde beroepen te mogen uitoefenen 9

10 gevolgen. In geval van bedrieglijke verstandhouding tussen beide echtgenoten zijn deze beiden aansprakelijk. Reden bekendmaking: Huwelijksvermogensstelsel is belangrijk voor derden. Het stelsel bepaald op welke goederen dwanguitvoering van verbintenissen mogelijk is. 13.3) Inschrijving in de kruispuntbank der ondernemingen Vervangt inschrijving in HR Wordt geregeld door de wet van uitvoeringsbesluiten Beheerd door Federale Overheidsdienst Economie, KMO, Middenstand en Energie Dit register en het daarbij horend uniek ondernemingsnummer 10 heeft tot doel, dat door de realisatie vh principe vd unieke gegevensinzameling, de administratieve verplichtingen opgelegd ad ondernemingen te vereenvoudigen en de werking vd overheidsdiensten efficiënter te organiseren. Manieren waarop inschrijving kan gebeuren: 1) als gevolg van inschrijving in het handelsregister en 2) als gevolg van verzoek tot inschrijving via ondernemingsloket 11. Inschrijving dient te hebben plaatsgevonden vóór het begin vd activiteit Inschrijving is een verplichting voor iedereen; heeft er géén inschrijving plaatsgevonden dan is elke vordering mbt handel van ambtswege onontvankelijk. Er kunnen burgerrechterlijke sancties volgen. Deze verplichting is eveneens van kracht bij het openen ve nieuwe vestigingseenheid Inschrijving vermoeden (weerlegbaar) van handelaar Wijziging handelsactiviteit, een aangifte moet geshieden binnen 1 maand Doel: inschrijving = realiteit; De onderneming kan zich enkel baseren op de ingeschreven activiteit. Elke vordering betreffende een activiteit waarvoor zij niet ingeschreven is, is van ambtswege onontvankelijk. De tegenpartij moet dit wel in de eerste plaats of in Limine Litis oproepen. Er kunnen burgerrechterlijke sancties volgen Stopzetting (ook door overlijden) : binnen 1 maand doorhaling vragen. Indien inschrijving niet wordt geannuleerd na stopzetting, blijft het vermoeden van handelaar bestaan. Er kunnen burgerrechterlijke sancties volgen. NOOT: Elke belanghebbende, zowel natuurlijke als rechtspersonen, kan verbetering vragen, bij de beheersdienst, van elke onjuiste vermelding in een inschrijving of wijziging. Als ook kan de doorhaling worden aangevraagd, vd in strijd met deze wet en haar uitvoeringsbesluiten, van inschrijvingen en wijzigingen. 13.4) Bezitten van een bank- of postrekening Elke handelaar moet houder zijn van een zichtrekening op zijn naam geopend hetzij bij de dienst der postcheques, hetzij bij een in België gevestigde kredietinstelling, hetzij bij bepaalde openbare instellingen of spaarbanken volgens art 1 vh KB nr 56 van 10 november 1967 Verplichte vermelding van rekeningnr. + domiciliëring op alle commerciële documenten 10 De vorming van het uniek ondernemingsnummer steunt bij elke onderneming op eenzelfde systematiek. Het nummer dient te worden gebruikt in de betrekkingen tussen de onderneming en de administratieve en rechterlijke overheden, evenals in betrekkingen tussen deze laatste onderling. Het nummer moet eveneens vermeld worden op alle stukken uitgaande van handelsondernemingen. 11 Ondernemingsloketten zijn privé-organisaties, die verplicht de vorm hebben van vzw. Om als ondernemingsloket te worden erkend door de overheid moeten zij voldoen aan de voorwaarden opgenomen in de wet van 16/01/2003 Zij krijgen dan een aantal specifieke opdrachten, o.a. ondernemingen inschrijven in kruispuntbank (zie art. 43, eerste lid vd W. 16/01/2003). De Federale Overheidsdienst Economie, KMO, Middenstand en Energie voert controle en toezicht op deze loketten. De handelaar kiest vrij het ondernemingsloket waarop hij een beroep wil doen. 10

11 Zonder zichtrekenig is inschrijving in de kruispuntbank niet mogelijk De niet-vermelding van de domiciliëring of het nr op handelsdocumenten heeft tot gevolg dat zolang de schuldenaar niet in kennis wordt gesteld van deze gegevens, de moratoire 12 intresten niet zullen beginnen lopen ondanks iedere ingebrekestelling, aanmaning of overeengekomen beding. Er kunnen ook correctionele geldboetes worden opgelegd. 13.5) Respecteren van de taalwetgeving Verplichte taal = taal exploitatiezetel Op commerciële stukken zijn meerdere talen mogelijk Sancties: boetes + nietigheid documenten In het Nederlandse taalgebied wordt dit geregeld door een decreet vd Vlaamse raad 14) Handelszaak: samenstelling Onlichamelijke elementen: Cliënteel, handelsnaam, uithangbord, industriële en intellectuele rechten, Lichamelijke elementen: Meubilair, machines, voorraad goederen, onroerende goederen toebehorend ad eigenaar die onmisbaar zijn voor de exploitatie,... 15) Overeenkomsten met de handelszaak als voorwerp Het geven in bezoldigd beheer Verkoop Inbreng Verhuur Inpandgeving 15.1) Het geven in bezoldigd beheer (gérance) Vorm van mandaat: de gerant verbindt zich ertoe de handelszaak te beheren tegen een vergoeding die vast kan zijn of verbonden ad gerealiseerde omzet of winst. De gerant is hierbij géén handelaar, de eigenaar wel 15.2) De verkoop De verkoop ontstaat als er wilsovereenstemming is over zaak en prijs en wordt zodoende geclassificeerd onder de gewonen koop-verkoop zoals in art 1582 B.W. Bij overdracht: verkoper moet zich onthouden van elke concurrentie t.o.v. koper ook al is hierover niets bedongen. Deze verplichting is niet absoluut: ze heeft betrekking op het zich opnieuw vestigen vd overdrager in dezelfde branche gedurende een bepaalde tijd en binnen een bepaald gebied. Vb: als de verkoper een twee handelszaak in de buurt heeft liggen vd overgedragen handelszaak waardoor het met de handelszaak gecedeerde cliënteel gedeeltelijk overgenomen wordt dan doorbreekt hij deze waarborg Schuldoverdracht, enkel indien uitdrukkelijk overeengekomen tussen de partijen. En dit op voorwaarde dat de nieuwe schuldenaar door de schuldeiser(s) wordt aanvaard. 12 Moratoir=in gebreke stelling 11

12 Vorderingenoverdracht, enkel indien uitdrukkelijk overeengekomen tussen de partijen. En dit op voorwaarde dat de nieuwe schuldeiser(s) moet worden bekend gemaakt aan de schuldenaar Lopende overeenkomsten worden steeds in de overdracht inbegrepen omdat zij bepalend zijn voor de productiviteit vd zaak. 15.3) De inbreng Verschil verkoop en inbreng: bij een verkoop bestaat de vergoeding uit geld; bij de inbreng bestaat de vergoeding uit aandelen. Valt onder de bepalingen van het B.W. betreffende de koop-verkoop en dus: moet de inbrenger zich onthouden van daden van concurrentie t.o.v. de koper, is de regeling betreffende schulden en schuldvorderingen gelijklopend 15.4) De verhuring Niet-concurrentieverplichting voor verhuurder Huurprijs kan vast zijn of verbonden aan omzet 16) Uibating van een handelszaak Basis van uitbating = principe van vrijheid van handel en nijverheid (decreet d Allarde) Partijen kunnen vrij deze vrijheid beperken, vb: Verkoopsconcessie-overeenkomsten 17) De verkoopsconcessie-overeenkomst Elke overeenkomst waarbij de concessiegever aan 1 of meerdere concessiehouders het recht voorbehoudt om, in eigen naam en voor eigen rekening, producten te verkopen, die hij vervaardigt of verdeelt. De verdeler verplicht zich tot het afnemen vd betreffende goederen. De leverancier tot het leveren ad de verdeler In vele gevallen is er ook sprake van een exclusiviteitsregeling: de leverancier verbindt er zich dan toe om binnen het afgesproken gebied de betreffende producten uitsluitend ad medecontractant te verkopen, zodat hij de exclusieve verdeler wordt. En ook verbindt de verdeler er zich toe om de betreffende producten uitsluitend van die leverancier te betrekken en/of in het overeengekomen gebied verder te verkopen. De partijen zijn vrij om de modaliteiten en de termijn van betaling, levering, prijzen, publiciteit,... te kiezen. De overeenkomst geldt voor hen wel als wet. De wetgever is slechts tussengekomen om het eenzijdig beëindigen van verkoopsconcessies aan bepaalde verplichtingen te onderwerpen. De geboden bescherming is enkel geldig voor verkoop van producten en niet voor diensten. Deze bescherming omvat: OVEREENKOMST VAN ONBEPAALDE DUUR: niet opzegbaar, tenzij er een redelijke 13 opzeggingstermijn of billijke vergoeding wordt voorzien. 13 De partij die de opzegging doet kiest tussen opzeggingstermijn- of vergoeding. Bij onenigheid kunnen zij het geschil ad rechter voorleggen, die dan een uitspraak zal doen naar billijkheid en eventueel met inachtneming vd 12

13 Uitzondering op de regel: een grove tekortkoming vd concessiehouder OVEREENKOMST VAN BEPAALDE DUUR: Aangetekende opzeg tussen 6de & 3de maand vóór einde termijn. Zo niet wordt de overeenkomst voor onbepaalde tijd 14 verlengd. De hernieuwing voor bepaalde duur kan slechts 2x gebeuren, daarna wordt zij geacht te worden toegestaan voor onbepaalde duur 18) De wet op handelspraktijken (= de wet van 14 juli 1991) spelregels voor handelaars t.o.v. andere handelaars & consumenten Inhoud: prijsaanduiding, benaming van oorsprong, reclame, bepaalde handelspraktijken (verkopen met verlies, uitverkopen, gezamenlijk aanbod van producten, ) 19) Bescherming tegen oneerlijke handelspraktijken Vordering op basis van gemeen recht (art e.v. BW pag 374 in codex). Deze manier is echter ontoereikend inzake oneerlijke concurrentie omdat zij slechts mogelijk is 15 nadat de schade is toegebracht en omdat zij enkel de schade vergoed die het gevolg is van reeds gepleegde daden. Preventieve actie is dus uitgesloten. De bewijslast bestaat dan uit het aantonen ve fout + schade + oorzakelijk verband tussen fout en schade Vordering tot staking(=stopzetting), zij wordt 16 ingeleid op verzoek vd belanghebbende voor de voorzitter vd rechtbank van koophandel die dan handelt zoals in kortgeding 17 en op basis van art. 95 W Deze manier heeft als voordeel dat de schade niet effectief hoeft te zijn, er moet wel bewezen worden dat ze dat zou kunnen zijn. Ze laat eveneens de slachtoffers toe snel en goedkoop tegen oneerlijke handelspraktijken te reageren. Zo kunnen zij de stopzetting van deze praktijken laten bevelen. Indien dit bevel niet nageleefd wordt zal er strafrechtelijk gesanctioneerd worden mbv boetes. Dit kan per tijdseenheid of per inbreuk. De instelling vd vordering tot staking belet het instellen van een vordering van gemeen recht niet 19) Bescherming van de huurder bij de handelshuurovereenkomst ( wet van 30 april 1951) Doel: de kleinhandelaar of de ambachtsman voldoende zekerheid geven en de verhuurder beletten dat hij kosteloos vd meerwaarde zou genieten die voor zijn eigendom is ontstaan door het cliënteel die de huurder door zijn arbeid heeft gecreëerd en die dikwijls, na het vertrek vd huurder, ah goed verbonden blijft. Toepasbaar op: roerende goederen of delen ervan die door de huurder of door de onderhuurder in hoofdzaak gebruikt worden voor het uitoefenen van een 18 kleinhandel of voor het bedrijf ve 19 ambachtsman die rechtstreeks in contact staat met het publiek. Bevoegde rechter voor huurgeschillen en dus ook handelshuur = vrederechter Aard vd wetgeving: rakend aan de openbare orde en dus zijn er geen met de wet strijdige bedingen mogelijk gebruiken 14 Tenzij er in het contract zelf een bepaalde periode van verlenging werd voorzien in geval van stilzwijgen 15 nadat ze is toegebracht = effectief 16 de vordering moet wel ontvankelijk zijn, hiertoe dient aanwezig te zijn : 1) een duidelijk belang van de eiser 2) de daad waarop de vordering steunt moet nog voortduren, of herhaling moet te vrezen zijn 3) de daad waarop de vordering steunt moet vatbaar zijn voor stopzetting 17 zoals in kortgeding : voorzitter lost het zelf op en treft niet-voorlopige maatregelen = ten gronde 18 iets wordt aanzien als kleinhandel als : 1)er onmiddellijk en zonder tussenpersoon geleverd wordt aan een privaat cliënteel ; 2) het verbinden, door een rechtstreeks contact van dat cliënteel ad handelszaak 19 een ambachtsman hoort echter niet thuis in de commerciële sfeer, het gaat louter over het pand 13

14 Mogelijkheid tot proefperiode van 1 jaar. Dit jaar is dan inclusief de 9 j mimimumduur Uitzonderingen op bovenstaande regeling; vallen dus niet onder de handelshuur: - Huur normaal voor < 1 jaar; vb: Batibouw gebouw - Huur onroerende goederen die geheel of deels ontslagen zijn van grondbelasting - Huur toegestaan door de voorlopige bewindvoerder; vb: voogd - Huur van goederen met een gering kadastraal inkomen - Huur goed verkregen door onteigening 20) Bescherming vd huurder bij handelshuurovereenkomst: - Minimumduur overeenkomst = 9 jaar - Recht om huurhernieuwing 3 x te vragen 21) Hoe de 9j minimumduur verbreken: 1)Op initiatief vd huurder en de verhuurder: Zij besluiten in onderling akkoord het contract te beëindigen, bij authentieke akte of bij verklaring voor de vrederechter 2)Op initiatief vd huurder: Op het einde van elke 3-jaarlijkse periode mits een vooropzeg van 6 maand dmv aangetekende brief of gerechtsdeurwaardersexploot 3)Op initiatief vd verhuurder: Dit is enkel mogelijk indien voorzien in het contract en op het einde van elke 3-jaarlijkse periode mits een vooropzeg van 1 jaar. Hierbij dient ook altijd een 20 motivering te worden gegeven. Er moet dan een opzeggingsvergoeding van 2jaar huur worden betaald, indien in het goed een 21 soortgelijke handel zal gevoerd worden. Als er een niet-soortgelijke handel zal worden in gevoerd, dan is er maar 1 jaar huur opzeggingsvergoeding. 22.a) Recht op vraag huurhernieuwing vd huurder - Er kan van dit recht worden afgezien in onderling akkoord bij authentieke akte of door verklaring bij de vrederechter - Beperkt tot 3 maal, dus in totaal (4*9=) 36 jaar stabiliteit gewaarborgd - Hernieuwing gebeurt nooit automatisch, hoe dan wel: Tijdstip aanvraag: moet tussen 18de en 15de maand vóór einde 9j Vorm: aangetekende brief of deurwaardersexploot Inhoud: 22 vermelding huurvoorwaarden + vermelding dat verhuurder 3 maanden tijd heeft om te reageren Voorwaarde: De huurder moet er opnieuw dezelfde handel in uitvoeren 22.b) Reactiemogelijkheden van de verhuurder op de vraag tot hernieuwing Geen reactie binnen 3 maand. Dit heeft tot gevolg dat de hernieuwing plaatsvindt onder de voorwaarden gesteld door de huurder. 20 Het voorbeeld uit de wet is: om het zelf of door bloedverwanten in stijgende lijn te gaan exploiteren(of hiermee gelijkgestelde gevallen). 21 Een handel krijgt de naam soortgelijk als de nieuwe handelaar profijt kan halen uit de klanten vd vorige handelaar 22 Beide vermeldingen op sanctie vh verlies vh recht op hernieuwing 14

15 Uitdrukkelijke aanvaarding (verhuurder stuurt aangetekende brief ter aanvaarding). Dit heeft eveneens de hernieuwing tot gevolg onder de door de huurder gestelde voorwaarden. Aanvaarding met andere voorwaarden: tegenvoorstel. a) de huurder gaat akkoord b) de huurder gaat niet akkoord, dan zal hij op straffe van verval van zijn recht de zaak binnen de 30 dagen voor de vrederechter moeten brengen die een uitspraak zal doen naar billijkheid. Is verhuurder niet akkoord met vrederechter dan moet hij beroep aantekenen Weigering: - Zonder geldige motivering, dan is hij verplicht aan de huurder een uitwinningsvergoeding te betalen gaande tot 3j huur vermeerderd met een afdoende schadevergoeding. - een geldig motief uitdrukkelijk in de wet voorzien: vb: eigen gebruik (zie pag 14 ) - Wegens een hoger bod ve derde, de huurder beschikt dan over een termijn van 30 dagen om een gelijk aanbod te doen in welk geval hij de voorkeur geniet. De verhuurder is hierdoor verplicht om het hoger bod bekend te maken. Indien de huurder een gelijke huurprijs maar andere voorwaarden wenst, dan kan hij beroep doen op de vrederechter die dan zal beslissen aan wie de huur moet gegeven worden. Wordt de huur in dit geval niet verlengd dan heeft de huurder recht op een door de nieuwe huurder te betalen vergoeding van 1 jaar huur als de nieuwe huurder een andere handel drijft en van 2 jaar huur indien de nieuwe huurder een soortgelijke handel voert. - Wegens het geven ve andere bestemming dan de handel ah goed, de huurder heeft dan recht op een vergoeding van 1j huur. - Wegens zijn wil tot volledige of gedeeltelijke wederopbouw, de huurder heeft dan recht op een vergoeding van 1 jaar huur. Tenzij de wederopbouw noodzakelijk is wegens ouderdom, overmacht of wettelijke voorschriften. - Wegens een grove 23 tekortkoming vd huurder, bij betwistig kan de huurder zich binnen de 30 dagen tot de vrederechter wenden. Indien de tekortkoming vaststaat is er géén vergoeding! - Wegens de afwezigheid van wettig belang vd huurder. Hierbij is er ook géén vergoeding voorzien. 23) Partijen hebben recht op herziening van de huurprijs Dit recht ontstaat als de huurwaarde door nieuwe objectieve omstandigheden 24 15% hoger of lager ligt dan de prijs in de overeenkomst. Tijdstip: laatste 3 maand van elke 3-jaarlijkse periode voor de vrederechter. 24) De huurder heeft het recht het gehuurde goed voor zijn bedrijf geschikt te maken Voorafgaandelijke mededeling aan verhuurder nodzakelijk; verhuurder kan zich tegen de verbouwingen verzetten en heeft de mogelijkheid om de huurder binnen de 30 dagen te dagvaarden voor de vrederechter 23 voorbeelden van grove tekortkomingen zijn : nalaten van huur te betalen, de zaak laten teloorgaan, niet voldoen in de onderhoudsverplichtingen 24 dit verschil noemen we de ontvankelijkheidsvoorwaarde voor de vordering tot herziening Het verschil wordt vermoed van zodra het bewijs kan geleverd worden van wijzigingen in de omstandigheden vd uitbating zoals : muntdevaluatie of wijzigingen vd omgeving. Zodra dit vermoeden bestaat, stelt de vredrechter een expert aan die op tegenspraak zijn rapport zal maken. De vrederechter oordeelt daarna naar billijkheid. 15

16 Prijs vd werken: mag de waarde van drie jaar huur niet overschreiden Werken raken veiligheid en esthetiek van gebouw niet 26) Het recht vd huurder om de huur over te dragen of onder te verhuren Voorafgaandelijke mededeling aan verhuurder nodzakelijk; verhuurder kan zich tegen de overdracht of onderverhuring verzetten en heeft de mogelijkheid om de huurder binnen de 30 dagen te dagvaarden voor de vrederechter Overdracht of onderverhuring is mogelijk wanneer dit gepaard gaat met de afstand of verhuring vh handelsfonds die in het goed wordt uitgebaat en slaat op de rechten vd hoofdhuurder 27) Het bewijsrecht in het handelsrecht en in het burgerlijk recht - In het handelsrecht: géén hiërarchie, staan naast elkaar - In het burgerlijk recht: hiërarchie, meeste bewijskracht heeft de authentieke akte Dit onderscheid is van belang want dikwijls is een handeling een daad van koophandel voor de ene partij en een burgerlijke daad voor de andere. Vb: groothandelaar koopt aardappelen van boer. In dit geval zal de bewijsregeling van diegene tegen wie moet bewezen worden van kracht zijn. 28) Principe van vrijheid van bewijsmiddelen in het handelsrecht Buiten de bewijsmiddelen vh burgerlijk recht kunnen de handelsverbintenissen, naar vrije beoordeling vd rechter, bewezen worden door getuigen. Daarenboven is het 25 bewijs door vermoedens toelaatbaar aangezien het getuigenbewijs is toegelaten. Bijgevolg bestaat er geen enkele beperking inzake bewijs in het handelsrecht. Gevolgen van deze vrijheid: - art 1328 B.W 26. is niet van toepassing in handelszaken. De rechter mag aannemen dat een onderhandse akte, zonder enige bijkomende vereiste, het bewijs levert van haar 27 datum - geen enkele wettelijke bepaling verbiedt het gebruik van bewijsmateriaal dat geleverd wordt door moderne techniek, deze bewijzen moeten echter wel passen in het kader van één vd klassieke bewijsmiddelen zoals vermoedens; de rechter heeft hierover de soevereine beoordelingsbevoegdheid. Indien hij het aanvaardt wordt dit een begin van bewijs genoemd 29) Soorten bewijsmiddelen 25 art 1353 B.W. luidt : Vermoedens die niet bij wet zijn ingesteld, worden overgelaten ah oordeel en het beleid vd rechter, die geen andere dan gewichtige, bepaalde en met elkaar overeenstemmende vermoedens zal aannemen, en zulks alleen in het geval waarin de wet het bewijs door getuigen toelaat, behalve wanneer tegen een handeling uit hoofde van arglist of bedrog wordt opgekomen 26 art 1328 B.W. luidt : Onderhandse akten hebben ten aanzien van derden geen dagtekening dan : 1) van de dag waarop zij zijn geregistreerd 2) van de dag van overlijden van één van diegene die de akte ondertekend heeft 3) van de dag waarop de hoofdinhoud ervan is vastgesteld in akten door openbare ambtenaren opgemaakt, zoals processen verbaal van verzegeling of va boedelbeschrijving 27 een bewijs heeft vaste datum als die datum tegenstelbaar is aan derden 16

17 1. Het schriftelijk bewijs: Alle geschreven stukken kunnen als bewijsmiddel worden aangewend: authentieke akte, onderhandse akte, brief, enzovoort. Het bewijs door authentieke akte is niet onderworpen aan een specifieke regeling zoals in het burgerlijk recht. 2. Niet-geschreven akten: In het zakenleven worden vaak bewijsmiddelen aangevoerd waarin de wet niet voorziet: fax, telex, microfilms en dergelijke. Ze zijn evenwel niet gelijkgesteld met een 28 bewijs. Doch kunnen ze door de rechter opgenomen worden als begin van bewijs. 3. Bewijs door getuigen: In het handelsrecht kan steeds het bewijs door getuigen worden gebracht. Zelfs boven en tegen de inhoud ve onderhands geschrift over handelsverbintenissen tussen kooplieden. Wanneer het geschrift een authentieke akte is, kan het evenwel worden bestreden door de procedure van inschrijving wegens valsheid in geschriften (vd notaris). Het initiatief voor een bewijs door getuigen kan genomen worden zowel door de partijen als door de rechter zelf. De vragen worden vooraf doorgespeeld, maar de antwoorden mogen niet worden afgelezen. 4. Vermoedens: Men spreekt over een vermoeden als men uit een gekend feit iets ongekends afleidt. Zowel de 29 vermoedens bij wet ingesteld als de vermoedens die niet bij wet worden ingesteld, worden in achte genomen. De vermoedens niet bij wet ingesteld moeten echter gewichtig (=belangrijk), bepaald (= niet veralgemend) en overeenstemmend (= niet tegenstrijdig 5. Eed: - beslissende eed: de eed die door één der partijen ad andere wordt opgedragen om de beslissing vh geding ervan doen af te hangen - aanvullende eed: wanneer de rechter een punt niet genoeg bewezen acht, mag hij ad één der partijen de aanvullende eed opdragen 6. Bewijs door boekhouding: geldig als bewijs onder de volgende voorwaarden: a. De betwisting moet plaatsvinden tussen handelaars, tegenover particulieren is zij niet geldig b. De betwisting moet betrekking hebben op een handelsschuld. c. Hij mag de boekhouding niet splitsen met het oog op hetgeen strijdig is met zijn bewering te verzwijgen. d. De boekhouding moet regelmatig gevoerde zijn. Dit wil zeggen dat ze moet conform zijn ad wetgeving. e. De rechter bezit appreciatievermogen : hij mag wat in de boeken is opgenomen aanvaarden of verwerpen en hij mag zelfs onregelmatig gehouden boeken, die geen volle bewijskracht hebben, als vermoeden of als begin van bewijs beschouwen. 28 iets krijgt maar de naam van bewijs als het door de wetgever als vorm van bewijs is opgenomen 29 Vb vermoeden bij wet : inschrijving in kruispuntbank handelaar ; het laatste lid van artikel 2 uit Wetboek van Koophandel zie codex pag

18 Wijzen van aanwending: - overlegging: de boeken worden in hun geheel meedegedeeld - openlegging: de boeken mogen slechts worden nagegaan op de plaatsen die betrekking hebben op het geschil Dit kan vrijwillig gebeuren en door de rechter bevolen worden in specifieke gevallen: Overlegging bij: - erfopvolging - gemeenschap van goederen tussen echtgenoten - verdeling van vennootschap - faillissement Openlegging bij: - de wens of het verzoek - ambtshalve 7. Bewijs door 30 factuur Artikel 25 lid 2 wetboek van Koophandel pag 560 codex bepaalt dat koop en verkoop kunnen bewezen worden door een aanvaarde 31 factuur, onverminderd de overige door de handelswet toegelaten bewijsmiddelen. Indien het een niet-aanvaarde factuur is, kan ze worden opgenomen als begin van bewijs. a) Voorwaarden voor factuur om als bewijsmiddel opgenomen te worden: Tegenover de koper: - door de rechter aanvaard zijn (de rechter zal ze ± aanvaarden als zij regelmatig is) - als ze door de koper uitdrukkelijk (= schriftelijke reactie) of stilzwijgend (= gehele of gedeeltelijke betaling, wanneer over de koopwaar verder wordt beschikt, niet reageren!) werd aanvaard - als het over een verkoop gaat - de verkoop moet een daad van koophandel zijn in hoofde van diegene tegen wie moet bewezen worden Tegenover de leverancier: 30 Een factuur is de geschreven bevestiging van een schuldvordering die de handelaar, krachtens de wet of volgens de gewoonte, aan een cliënt, die hem een geldsom verschuldigd is als prijs voor geleverde waren en ook voor verrichte prestaties (niet vermeld in Wb van Kh!), overhandigt. De factuur bezit dus bewijskracht tvv de handelaar zelf tegenover andere handelaars én tegenover particulieren. (( beter bewijsmiddel dan boekhouding dat enkel aan andere handelaars tegenstelbaar was! )) 31 De verplichting tot facturatie is afkomstig uit het fiscaal recht. Tussen particulier en handelaar bestaat de verplichting tot facturatie niet voor alle beroepen. Vb : aankoop in supermarkt. Een particulier heeft echter het recht om altijd een factuur te vragen. Indien de handelaar tot de niet facturatieverpichtigden behoort mag hij hiervoor een bedrag extra aanrekenen. Tussen handelaars onderling is facturatie altijd verplicht, behalve tussen kleinhandelaars! Ook bestaan er wetten van algemeen belang die verplichten tot facturatie, nl bij de verkoop van meststoffen of veevoeders. 18

19 - Aangezien de leverancier ze zelf heeft opgesteld, wordt ze geacht een bekentenis te zijn. Indien hij de factuur heeft ondertekend, zelfs zonder de vermelding voldaan(=betaald), dan houdt zij kwijting in, behoudens tegenbewijs - Tegenover de klant-handelaar spreekt men eveneens over uitdrukkelijke aanvaarding of stilzwijgende (= gehele of gedeeltelijke betaling, wanneer over de koopwaar verder wordt beschikt, of wanneer hij niet prostesteert tegen de bevestiging vd bestelling en tegen de factuur die hij heeft ontvangen.) b) Wie geniet de grootste bescherming bij niet reageren: - Als handelaar is niet reageren = betalen - Als particulier geniet je meer bescherming c) Bewijs door factuur tegenover derden(= iemand die buiten de overeenkomst staat): De verkoop van machines, toestellen, gereedschappen en uitrustingsmaterieel gebeurt dikwijls op krediet. Indien de factuur 32 binnen de vijftien dagen na levering wordt neergelegd bij de griffie vd rechtbank van koophandel in het arrondissement vd schuldenaar, dan verkrijgt de schuldeiser voorrecht op de niet-betaalde geleverde goederen. In geval van faillissement of onvermogen wordt de schuldeiser betaald bij voorrecht op de prijs vd te gelde gemaakte goederen. 30) De handelseffecten Er zijn drie soorten handelseffecten: - de wisselbrief - het orderbriefje - de cheque 31) De wisselbrief 32 Deze termijn heet de vervaltermijn. Er bestaat géén enkele mogelijkheid om deze termijn te verlengen. Er wordt geacht geleverd te zijn van zodra het goed kan gerbuikt worden, maw levering overhandiging!! Het voorrecht dat ontstaat is echter beperkt want : het slaat enkel op de goederen die in het neergelegde document staan ; enkel voor de waarde vd neergelegde factuur. 19

20 a) Definitie: De wisselbrief is een waardepapier dat vatbaar is voor overdracht door endossement, dat door de wet is ingesteld en geregeld, bevattende een onvoorwaardelijke opdracht ve persoon (= de trekker), aan een persoon (=de betrokkene) om op de vervaldag ae ander persoon (= de beneficiant, kan trekker zijn) een bepaalde som te betalen. waardepapier: de rechten verbonden ad wisselbrief zijn geïncorporeerd in de titel zelf, de uitoefening van die rechten is gebonden ah zuiver bezit van die titel. Vb waardepapier: bankbiljet; eens briefje kwijt, géén recht meer op! vatbaar voor endossement: door een vermelding op de wissel, op rugzijde of op voorkant, kan hij worden overgedragen aan een andere houder. b) Grondvoorwaarden: Naast de algemene gemeenrechterlijke voorwaarden ( bekwaamheid, voorwerp, toestemming, oorzaak) voor de geldigheid van een verbintenis zijn er ook nog volgende specifieke grondvoorwaarden: voorwerp = bepaalde geldsom de houder moet uit het doc kunnen opmaken welke de som is die hem zal betaald worden, dit om de verhandelbaarheid te verzekeren 20