Cervicale fusie. ... zó gaan we met u op pad. Jessa Ziekenhuis vzw. Dienst D2. versie januari 2014 (Object-ID )

Transcriptie

1 Cervicale fusie Heeft u opmerkingen of suggesties i.v.m. deze brochure? Geef ons gerust een seintje! Dienst D2 myriam.jamaer@jessazh.be Tel: zó gaan we met u op pad Jessa Ziekenhuis vzw Maatschappelijke zetel: Salvatorstraat 20, B-3500 Hasselt versie januari 2014 (Object-ID )

2 Welkom De neurochirurg heeft u recent een cervicale fusie voorgesteld, een ingreep waarvoor u kort wordt opgenomen in ons ziekenhuis. Informatie over het verloop van uw opname kan u in deze brochure lezen, evenals richtlijnen voor achteraf. Deze brochure werd samengesteld door het verpleegkundig personeel van de dienst D2 van het Jessa Ziekenhuis, campus Salvator te Hasselt, in overleg met het neurochirurgisch team. Wij hopen dat, met het samenstellen van deze brochure, vele van uw mogelijke angsten en/of twijfels zijn weggenomen. Heeft u nog vragen, aarzel dan niet deze te stellen aan uw arts, aan de verpleegkundigen van onze afdeling of aan de kinesist. Het verpleegkundig personeel van D2 wenst u alvast een spoedig herstel! Het neurochirurgisch team: Dr. Opdenakker Dr. Claesen Dr. Vanvolsem Dr. Bessemans Het verpleegkundig personeel van de dienst D2 De kinesist Peter 1

3 1. De nekhernia en de operatie Onze rug bestaat uit 24 wervels. De zeven bovenste wervels (ter hoogte van de nek) noemen we de cervicale wervels. Tussen elke twee wervels bevindt zich een tussenwervelschijf (discus). Deze schijf bestaat uit een zachte elastische kern en hard omhulsel. Naarmate men ouder wordt, zal de discus uitdrogen, waardoor de elasticiteit vermindert. De ruimte tussen twee wervels wordt kleiner en zo ontstaat er druk op de gewrichten. Soms ontstaat er een scheur in de discus, waardoor de kern naar buiten kan komen en op een zenuw kan drukken. Er is dan een uitstulping ontstaan, beter gekend als hernia. Er treedt pijn op, die gepaard kan gaan met tintelingen en/of krachtverlies in de armen. In sommige gevallen wordt de druk op de zenuw veroorzaakt door een beenderige aanwas tegenaan de tussenwervelschijf. Deze aanwas noemen we een osteofyt. Het ontwikkelen van osteofyten is ook een teken van slijtage. Bij erg grote hernia s of osteofyten ontstaat er soms ook druk op het ruggenmerg. Dit kan aanleiding geven tot klachten in de onderste ledematen (vooral krachtverlies en stijfheid). De cervicale fusie is een operatie waarbij de hernia en/of beenderige aanwas wordt verwijderd en de zenuwen worden vrijgemaakt. Hiervoor wordt de betrokken tussenwervelschijf weggehaald. De ruimte die daardoor ontstaat wordt opgevuld met een kooitje (cage) zodat de beide wervels aan elkaar vastgroeien (fusie). Uitzonderlijk wordt bot uit de eigen heupkam gebruikt in plaats van een kooitje of wordt er bovenop het kooitje gebruik gemaakt van een verstevigend plaatje dat vastgeschroefd wordt in de beide wervels. De ingreep wordt steeds uitgevoerd via een insnede aan de linkerkant van de hals, ook indien de klachten in de rechterarm gesitueerd zijn. Via deze insnede wordt de wervelkolom immers op de middellijn aan de voorkant bereikbaar gemaakt. De operatie duurt ongeveer 90 min. U bent wel pas na 4 à 5 uur terug op de kamer. 2

4 2. Operatie en pijn Op onze afdeling wordt veel aandacht besteed aan pijn en het uitschakelen ervan. Om deze pijn optimaal te kunnen behandelen, willen we zicht krijgen op de manier waarop u dit ongemak beleeft. Aan de hand van een pijnscore kunt u ons laten weten hoe intens u de pijn ervaart. Op regelmatige tijdstippen vragen we u een cijfer te geven tussen 0 en10, waarbij de 0 staat voor géén pijn en de 10 voor ondraaglijke pijn. U kunt nooit een verkeerd cijfer geven, want pijn is steeds een persoonlijke ervaring. Belangrijk is dat u ons een pijncijfer geeft voor de pijn die u hebt bij een beweging (draaien in bed, stappen op de kamer,...). In overleg met u en eventueel met de arts, zal de verpleegkundige u de nodige pijnmedicatie toedienen. 3. Het pre-operatieve gebeuren De verpleegkundige die verantwoordelijk voor u is, legt tijdens een opnamegesprek het pre- (en ook het post-) operatief verloop uit. We overlopen een vragenlijst waarbij veel aandacht wordt geschonken aan mogelijke allergieën, bijkomende aandoeningen (diabetes, epilepsie ) en thuismedicatie (zoals de inname van bloedverdunners). U blijft nuchter vanaf 24 uur, d.w.z. niets eten of drinken en niet roken. Om vorming van een diepe veneuze trombose (DVT of bloedstolsel in een bloedvat) in de benen te voorkomen worden speciale kousen (comprinetkousen) aangemeten. De kousen worden aangedaan vóór de operatie. Tevens krijgt u de dag na de ingreep, maar ook de dagen nadien, een inspuiting met als doel het bloed te verdunnen (Fraxiparine). Indien mogelijk melden we u het tijdstip van de ingreep. Het is aan te raden u voor de operatie te douchen met een ontsmettende zeep (iso-betadine uniwash). 3

5 Na overleg met uw verpleegkundige krijgt u, indien gewenst, de avond voor de operatie een slaapmiddel. Vlak voor de ingreep krijgt u een OP-schortje en wordt u gevraagd te gaan wateren. U krijgt nog een tablet Xanax, in te nemen met een slok water. Dit heeft als doel de angst voor de ingreep te reduceren. Alle kleding, juwelen en prothesen (tandprothese) worden uitgedaan. 4. Het ontwaken U ontwaakt in de recovery of uitslaapkamer. Als u wakker wordt voelt u pijn ter hoogte van de operatiestreek en voelt u zich suf. Via een infuus krijgt u vocht en medicatie voor de pijn toegediend. Aan de wonde zit een buisje om het wondvocht af te voeren (een redondrain). Dit buisje blijft 48 uur ter plaatse. Een halskraag wordt aangelegd ter ondersteuning van de hals na de ingreep. Via een verblijfsonde in de blaas loopt de urine af. Deze sonde is echter niet altijd aanwezig en bij drang tot urineren krijgt u dan de bedpan. Soms wordt er een maagsonde aangebracht, die ter plaatse blijft tot op de kamer. De verpleegkundige van de afdeling zal deze dan verwijderen. Pas als uw bloeddruk, ademhaling en pijn onder controle zijn, wordt u naar de kamer teruggebracht. 5. Terug op de kamer De verpleegkundige komt vanaf nu geregeld langs om uw toestand te observeren, ook tijdens de nacht. Aandacht gaat uit naar de beweeglijkheid van beide armen en benen. De eerste 24 uur krijgt u systematisch pijnstilling. Indien deze ontoereikend is, kunt u extra pijnstillers vragen. Na de operatie blijft u best nog een tijdje plat in bed liggen. Enkel na overleg met de verpleegkundige kan/mag het hoofdeinde wat hoger (tot 60 ) en mag u in blok draaien. Let wel: de verpleegkundige leert u de juiste techniek! Het is belangrijk dat u beweegt met voeten en benen om de bloedcirculatie te bevorderen. Op de kamer wordt de maagsonde verwijderd. Pas 6 uur later mag u wat water drinken (indien niet misselijk) en kan er eventueel herstart worden met de thuismedicatie. 4

6 6. De dag na de ingreep U krijgt een licht ontbijt aan de kant van het bed. Het is echter mogelijk dat u slikpijn heeft (krop in de keel). Heesheid kan in min- of meerdere mate ook voorkomen. De hygiënische verzorging gebeurt vandaag in bed (of op de rand van het bed) met behulp van een waskom en een verpleegkundige. De halskraag mag enkel uit om de hals te wassen en voor verbandcontrole. Opgelet: dit mag alleen maar in liggende positie en zonder het hoofd te draaien. De kinesist komt langs en geeft hiervoor de nodige instructies. De ingebrachte verblijfsonde wordt verwijderd. De redondrain blijft nog 24u aanwezig. In de loop van de voormiddag mag ook het infuus verwijderd worden. Tijdens de namiddagronde krijgt u opnieuw een inspuiting t.h.v. de buik. Rust is vandaag een grote deugd, vandaar enkel opkomen in de kamer en volgende regels respecteren: Buigen of draaien van het hoofd vermijden, evenals naar boven kijken en armen en schouders hoog heffen. Plotse bewegingen van de nek vermijden. Niet meer dan 1 kg heffen. Halskraag dag en nacht aanhouden. 7. De volgende dagen U mag nu rondstappen op de gang, de kinesist gaat u hierbij begeleiden. Halskraag en TED-kousen blijven nog steeds aan. Er wordt een RX-opname van de halswervels gemaakt (vóór ontslag). Het belang van rust wordt nogmaals beklemtoond. Gouden regels zijn: niet meer dan 1 kg heffen, vermijd plotse bewegingen met de nek, halskraag aan en luister naar uw nek! 5

7 8. Verblijfsduur De opnameduur varieert van 3 tot 5 dagen en hangt af van uw herstel. U kan dan weer traplopen en vlot rondstappen. Regelmatig wandelen, afgewisseld met een rustperiode is de boodschap! 9. Het ontslag U krijgt de nodige instructies in verband met revalidatie, een controleafspraak en een voorlopige ontslagbrief voor de huisarts mee. De hechtingen van de wonde worden verwijderd op dag 8 na de ingreep. Dit gebeurt meestal door de huisarts. De thuismedicatie wordt door de behandelende arts overlopen. De inspuitingen om het bloed te verdunnen mogen nu gestopt en de kousen worden uitgelaten. Bij pijn mag u thuis steeds Dafalgan 1gr (Paracetamol 1gr) maximaal 4x per dag innemen. Indien hiermee onvoldoende pijnstilling bekomen wordt, raadpleegt u best uw huisarts. De halskraag wordt tot 6 weken na de ingreep gedragen. Tegen die tijd bent u op controle geweest bij uw neurochirurg en weet u ook wanneer u de normale werkzaamheden kunt hervatten. 10. Algemene leefregels voor thuis Heffen: gedurende de eerste zes weken niet meer dan 1 kg heffen vanaf dan tot ongeveer 3 à 4 maanden na de operatie niet meer dan 10 kg heffen elk gewicht dat getild wordt zo kort mogelijk tegen het lichaam houden Slapen: niet rechtzitten in bed: spant de nek op en veroorzaakt pijn draaien in blok rechtkomen met halskraag aan (gedurende de eerste zes weken) en eventueel hoofd ondersteunen met één hand 6

8 Zitten: Voeten steunend op de grond Douchen: tot twee dagen na het verwijderen van de hechtingen kan dit enkel met post-op verband: wonde mag niet nat worden eerste zes weken niet in bad douchen met stoeltje is aan te raden, evt anti-slipmat Autorijden: eerste zes weken niet zelf auto besturen! Redenen: - minder snel kunnen reageren indien nodig; mogelijk gevoelsuitval en - verminderde beweeglijkheid van de arm; halskraag vermindert de beweeglijkheid; verzekering komt niet tussen bij ongeval als passagier is het mogelijk korte afstanden af te leggen (nabije omgeving) Bewegen en sport: (veel) wandelen, maar korte afstanden is aanbevolen enkel eenvoudige armbewegingen gedurende de eerste zes weken vermijden van nekbelastende activiteiten: - herhaaldelijk of langdurig (zijwaarts) buigen - herhaaldelijk of langdurig draaien van het hoofd - herhaaldelijk of langdurig naar boven kijken - herhaaldelijk of langdurig armen of schouders hoog heffen progressieve opbouw van activiteiten (over een 4-tal maanden) let op pijngrens en nekstijfheid bij opdrijven van de mobiliteit géén contactsport of competitiesport gedurende het eerste jaar 7

9 11. Praktisch... in de thuissituatie EEN NEEN VOOR: heffen van zware voorwerpen zoals (hand)bagage, boodschappen maar ook opheffen van kinderen tuinieren bedden opmaken vensters wassen en dweilen van de vloer herstellingen allerhande thuis EEN JA VOOR: afwassen eten klaarmaken/ koken strijken, met de strijkplank zo hoog mogelijk en enkel met beetjes was ophangen op een droogrek met lagerhangende draad 8