en Werkgelegenheid ONS KENMERK z

Transcriptie

1 POSTADRES Postbus 93374, 2509 AJ Den Haag BEZOEKADRES Prins Clauslaan 20 TEL FAX INTERNET AAN De Staatssecretaris van Sociale Zaken DATUM 10 december 2002 en Werkgelegenheid CONTACTPERSOON UW BRIEF VAN UW KENMERK ONDERWERP advies inzake Wet XXX (ABW/FWI) Bij brief van 1 november 2002 heeft de heer Van Kalmthout, directeur Bijstand en Gemeentelijk Activeringsbeleid, namens u, het College bescherming persoonsgegevens (CBP) verzocht om te adviseren over het voorstel van Wet en Memorie van Toelichting betreffende de Wet XXX (ABW/FWI). Het CBP voldoet hierbij aan uw verzoek. Het CBP heeft zich -overeenkomstig zijn wettelijke taak- met name gericht op de gevolgen van deze wetgeving voor de bescherming van persoonsgegevens. Kader Ingevolge artikel 51, eerste lid, Wet bescherming persoonsgegevens (WBP) ziet het CBP toe op de verwerking van persoonsgegevens overeenkomstig het bij en krachtens de wet bepaalde. Op grond van het tweede lid van artikel 51 WBP wordt het College om advies gevraagd over voorstellen van wet en ontwerpen van algemene maatregelen van bestuur die geheel of voor een belangrijk deel betrekking hebben op de verwerking van persoonsgegevens. Met de inwerkingtreding van de WBP op 1 september 2001 is uitvoering gegeven aan Richtlijn 95/46/EG. De verwerking van persoonsgegevens in het kader van de uitvoering van de Wet XXX wordt integraal door deze richtlijn bestreken. Zij zal derhalve aan deze richtlijn moeten voldoen. De hoofdpunten uit het wetsvoorstel Het CBP heeft begrepen dat de nieuwe wet de volgende wettelijke regelingen vervangt: Algemene bijstandswet (Abw), Wet financiering Abw, Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers, Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen, Wet inschakeling werkzoekenden (WIW) en het Besluit In- en Doorstroombanen. De kern van het onderhavige wetsvoorstel is dat gemeenten meer (financiële) verantwoordelijkheid krijgen voor de bijstandsverlening. Ook wordt in de nieuwe structuur sterker dan voorheen ingezet op de samenhang tussen de inspanningen van de cliënt en het niveau van bijstandsverlening. Het voorstel is dat het Rijk in de toekomst voor de financiering van de bijstandsuitkeringslasten (inkomensdeel) en de reïntegratieactiviteiten (werkdeel) aan de gemeenten een uitkering verstrekt vanuit het Fonds voor Werk en Inkomen. Het werkdeel bestaat uit een ongedifferentieerd en vrij besteedbaar reïntegratiebudget. Overschotten op het inkomensdeel zijn vrij besteedbaar voor BIJLAGEN BLAD 1

2 ander gemeentelijk beleid, terwijl overschotten op het reïntegratiebudget terugvloeien in de kas van het Rijk. Gesteld wordt dat dit principe de gemeenten stimuleert om prioriteit te leggen bij het ontplooien van efficiënte reïntegratieactiviteiten. In tegenstelling tot de huidige situatie waar de Minister van Sociale zaken en Werkgelegenheid verantwoordelijk is voor de uitvoering van de Abw, is het College van Burgemeester en Wethouders (B&W) in de nieuwe situatie -als gevolg van het streven naar dualisering in het bestuur- eerst verantwoordelijke voor het gevoerde beleid. De gemeenteraad ziet toe op de uitvoering van het bijstandsbeleid door de gemeente. Het rijkstoezicht concentreert zich nog op de werking van het systeem van bijstandsverlening. Gegeven deze kenmerken van het wetsontwerp gaat de aandacht van het CBP met name uit naar de gevolgen voor de bescherming van persoonsgegevens van deze nieuwe financieringssystematiek en een veranderende verantwoordelijkheidsverdeling. Het CBP zal in het advies ingaan op de volgende onderwerpen: - Verhouding wetsvoorstel tot bestaande circulaires; - Reïntegratiebeleid; - Gewijzigde toezichtsstructuur; - Inrichting van de administratie; - Wijzigingen in de inlichtingenplicht en het gesloten verstrekkingenregime; - Informatievoorziening aan de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Verhouding wetsvoorstel tot bestaande circulaires Allereerst merkt het CBP op dat niet duidelijk wordt wat het effect is van het nieuwe wetsvoorstel op bestaande circulaires. In uw brief van 16 oktober 2002 aan de Tweede Kamer (B&GA/02/73434) geeft u aan dat alle circulaires inhoudelijk worden getoetst en dat u verwacht dat er van de 125 bestaande circulaires er 75 kunnen komen te vervallen. Het CBP verneemt graag wat in deze situatie de status wordt van de in september 2002 uitgegeven circulaire privacykader uitvoering Algemene bijstandswet. Ook wordt niet duidelijk hoe de tekst betreffende uitbesteding in artikel 7 Wet XXX zich verhoudt tot de circulaire Uitbesteding onderdelen Algemene bijstandswet aan private partijen, van 27 december 2001 (kenmerk BZ/BU/01/73508). Beide circulaires bevatten voor de zorgvuldige omgang met persoonsgegevens belangrijke referentiekaders en aanwijzingen. Het CBP verneemt gaarne of deze intact blijven onder de nieuwe regelgeving. Reïntegratiebeleid Uit het wetsvoorstel en de bijbehorende toelichting leidt het CBP af dat het door de gemeente gevoerde beleid ten aanzien van de reïntegratie van de doelgroepen waarvoor zij verantwoordelijk is, wordt vastgelegd in een door de gemeenteraad vast te stellen verordening (artikel 8, eerste lid, onderdeel a, Wet XXX). Gesteld wordt dat door gemeenten een grotere bewegingsvrijheid te geven bij de invulling van de individuele rechten en plichten en het aanbieden van voorzieningen, het kabinet beoogt de reïntegratie van werkzoekenden te BLAD 2

3 versnellen. Ook volgt uit het wetsvoorstel dat als een cliënt de verplichting tot arbeidsinschakeling opgelegd krijgt, in een bijlage bij de toekennings- of wijzigingsbeschikking neergelegd dient te worden wat de rechten en de plichten van de cliënt zijn. Het CBP merkt op dat niet duidelijk is of een gemeente ook eigen beleid kan vaststellen voor wat betreft de verwerking van persoonsgegevens bij reïntegratie. Ook kan uit het voorstel niet worden opgemaakt of in de eerder genoemde bijlage bij de beschikking de gemeente mag bepalen welke gegevens door een cliënt moeten worden verstrekt in het kader van zijn reïntegratie en welke gegevens door de sociale dienst en het reïntegratiebedrijf mogen worden verwerkt. Onduidelijk is bovendien hoe het wetsvoorstel zich verhoudt tot de circulaire privacykader uitvoering algemene bijstandswet. In het privacykader wordt het volgende opgemerkt: Indien de begeleiding en bemiddeling van cliënten ook plaatsvindt via uitzendbureaus, kan hierbij geen sprake zijn van gegevensuitwisseling zonder toestemming van de cliënt. En verder: Op dit moment wordt onderzocht op welke wijze het gegevensverkeer in het kader van de reïntegratieactiviteiten tussen het reïntegratiebedrijf en de gemeente en UWV het beste zou kunnen plaatsvinden. Vooralsnog dient de betrokkene ondubbelzinnig zijn toestemming te geven voor de teruglevering van gegevens door het reïntegratiebedrijf. Daarentegen is in artikel 64, eerste lid, onder n, Wet XXX neergelegd dat derden die in het kader van de uitoefening van beroep of bedrijf de arbeidsinschakeling van personen bevorderen, verplicht zijn desgevraagd aan B&W kosteloos opgaven en inlichtingen te verstrekken die noodzakelijk zijn voor de uitvoering van de wet. Volgens het wetsvoorstel is toestemming van de cliënt niet nodig wanneer de gegevensverwerking noodzakelijk is voor de uitvoering van de bijstandswet. Niet altijd zal echter duidelijk zijn of de verwerking van gegevens noodzakelijk is. Met name wanneer het medische gegevens betreft kan hierover tussen de sociale dienst, de cliënt en het reïntegratiebedrijf discussie ontstaan. Bijkomende complicerende factor is dat voor sommige reïntegratietrajecten geldt dat cliënten onder behandeling staan van personen die gebonden zijn aan een (medisch)beroepsgeheim. Het CBP heeft de Minister van Sociale zaken en Werkgelegenheid (Minister van SZW) verscheidene malen verzocht om heldere regels te stellen bij de overdracht van persoonsgegevens in het kader van reïntegratie (laatstelijk bij brief van 12 juni 2002, z ). Het CBP staat op het standpunt dat dergelijke regels ten aanzien van de informatie-uitwisseling noodzakelijk zijn om reïntegratie van werknemers en uitkeringsgerechtigden tot een succes te maken. Het CBP is echter van oordeel dat ook dit wetsvoorstel geen helderheid schept over hoe gegevensverwerking bij reïntegratie in de praktijk gestalte dient te krijgen. Veel lijkt overgelaten te worden aan de gemeenten. Het gevaar dat hierin schuilt is dat op het punt van gegevensverwerking verschillen tussen gemeenten kunnen optreden bij de uitvoering die wordt gegeven aan de reïntegratietaak. Het CBP is van oordeel dat voor zowel de gemeenten, de cliënten als de reïntegratiebedrijven duidelijk moet worden welke (categorieën van) gegevens daadwerkelijk noodzakelijk zijn voor de uitvoering van de bijstandswet en dus over en weer tussen het reïntegratiebedrijf en de sociale BLAD 3

4 dienst mogen worden uitgewisseld. Deze nadere concretisering zou bijvoorbeeld uitgewerkt kunnen worden in een circulaire. Ook dient de grondslag hiervoor duidelijk te zijn. Uitvoering van wettelijke verplichtingen zal doorgaans een toereikende grondslag kunnen zijn. Toestemming van de betrokkene dient voor bijzondere situaties te worden gereserveerd (met name voor medische gegevens). Tot slot wil het CBP zijn zorg uitspreken over de opmerking in de toelichting dat de aanbestedingsregels die in het Besluit SUWI neergelegd zijn ten opzichte van reïntegratiebedrijven kunnen komen te vervallen als uit evaluaties blijkt dat deze markt zich in de gewenste richting heeft ontwikkeld. De in het Besluit SUWI neergelegde aanbestedingsregels bieden naar het oordeel van het CBP de waarborg voor zowel de cliënt als de publieke opdrachtgever dat de persoonsgegevens op een zorgvuldige manier worden verwerkt. Bovendien maken deze regels het mogelijk voor gemeenten en indirect voor het IWI om via de zogenaamde getrapte toezichtssystematiek het noodzakelijke inzicht te krijgen in de wijze waarop er in deze dynamische en geprivatiseerde markt met persoonsgegevens wordt omgegaan. Gewijzigde toezichtstructuren Het toezichtarrangement zal er, zo begrijpt het CBP, ingevolge het wetsvoorstel als volgt uit komen te zien. De Minister van SZW is verantwoordelijk voor het toezicht op de rechtmatige uitvoering van de Wet XXX en op de doeltreffendheid van het systeem van de wet. Met rechtmatige uitvoering wordt gedoeld op de naleving van de in de wet opgenomen voorschriften alsmede op de besteding van het reïntegratiebudget overeenkomstig de wettelijke bestemming. De uitvoering van louter gemeentelijk beleid valt buiten de scope van de rijkstoezichthouder, evenals de doelmatigheid en de doeltreffendheid van de gemeentelijke uitvoering. Het bovenstaande roept bij het CBP de vraag op wie in deze nieuwe constellatie verantwoordelijk is voor het toezicht op gegevensverwerkingen bij de uitvoering van de Wet XXX. Duidelijk moet zijn of het gemeentebestuur hiervoor de volledige verantwoordelijkheid draagt of dat (ook) de Inspectie Werk en Inkomen (IWI) op dit punt bevoegd is. Het CBP merkt op dat het overeenkomstig de wet verwerken van persoonsgegevens beschouwd moet worden als onlosmakelijk onderdeel van de rechtmatige uitvoering van de wet in zijn geheel. Op 9 oktober jl. heeft er een gesprek plaatsgevonden met de Inspecteur-generaal Werk en Inkomen de heer mr. L.H.J. Kokhuis. Tijdens dit gesprek zijn ook de plannen aangaande de nieuwe inrichting van de bijstandswet aan de orde gekomen. Met de Inspecteur-generaal is afgesproken om aan het eind van het jaar verder te spreken over de mogelijkheid om gemeenten de verplichting op te leggen om te rapporteren over het gegevensbeheer bij de uitvoering van het voorliggende wetsvoorstel. Deze verplichting zou onderdeel kunnen uitmaken van het voorschrift om jaarlijks een verslag over de uitvoering van de wet bij de Minister in te dienen. Bij ministeriële regeling (artikel 77, derde lid, Wet XXX) kan de wijze waarop deze verplichting wordt vormgegeven nader uitgewerkt worden. Het CBP dringt sterk aan op het treffen van een regeling waarin een dergelijke verantwoordingsverplichting is opgenomen. BLAD 4

5 Met betrekking tot de toezichtsstructuur tot slot het volgende. Het CBP heeft bij de Inspecteurgeneraal Werk en Inkomen aangegeven dat het afspraken wil maken over het doelmatig vormgeven van het toezicht op de omgang met persoonsgegevens in de sociale zekerheidssector. Het doel hiervan is te komen tot een zodanige afstemming van werkzaamheden dat een zorgvuldig gebruik van persoonsgegevens in deze sector zo effectief mogelijk wordt bevorderd. Het CBP streeft naar duidelijke werkafspraken met IWI over samenwerking op het terrein waar de toezichthoudende bevoegdheden elkaar overlappen. Deze afspraken kunnen neergelegd worden in een samenwerkingsconvenant. Dergelijke afspraken worden inmiddels ook gemaakt met de Autoriteit Financiële Markten. Inrichting administratie In de toelichting wordt aangegeven dat de nieuwe verdeling van verantwoordelijkheden tussen Rijk en gemeenten voldoende waarborgen en stimulansen biedt om te bewerkstelligen dat de gemeente planmatig werkt en zich voldoende inspant om de rechtmatigheid van de uitkering vast te stellen. Gesteld wordt dat om die reden de bevoegdheid van de Minister komt te vervallen om nadere regels te stellen over de inrichting van de administratie. Het CBP merkt op dat deze laatste opmerking strijdig lijkt te zijn met zowel het gegeven dat de Minister weldegelijk regels stelt ten aanzien van het gebruik door gemeente van het Inlichtingenbureau als met de bepalingen aangaande SUWInet zoals neergelegd in de SUWI-wetgeving en de daarbij behorende gedetailleerde bijlagen. In artikel 64, achtste lid van de Wet XXX wordt de mogelijkheid geschapen om bij Algemene Maatregel van Bestuur een of meer van de in het eerste lid bedoelde instanties aan te wijzen die, ten behoeve van B&W, te verstrekken opgaven en inlichtingen, de door het Inlichtingenbureau aan deze instanties verstrekte gegevens van aldaar op dat moment nog onbekende personen opslaan. In de huidige bijstandswet was reeds de mogelijkheid neergelegd tot het opzetten van een dergelijk pre-abonnementensysteem. Het CBP benadrukt dat een voorstel tot uitbreiding van het abonnementensysteem ter advisering aan het College voorgelegd dient te worden. Inlichtingenplicht en gesloten verstrekkingenregime Inlichtingenverplichting (ex)werkgever De inlichtingenverplichting van de (ex)werkgever wordt bepaald in artikel 63 Wet XXX. De toelichting bij artikel 63 Wet XXX stelt -overigens evenals de toelichting bij artikel 121 Abw- dat de term inlichtingen breed opgevat moet worden. Het kan informatie betreffen over de persoon, de gezinssituatie, de woonsituatie en het inkomen. De enige beperking is dat de informatie noodzakelijk moet zijn voor het uitvoeren van deze wetgeving. Het CBP acht het niet voor de hand liggen dat een verplichting wordt gecreëerd dat een (ex)werkgever uitspraken doet over de gezinssituatie of de woonsituatie van zijn (ex)werknemer. Het CBP beveelt aan explicieter aan te geven welke inlichtingen van de werkgever kunnen worden verlangd. De neiging bestaat anders om zoveel mogelijk gegevens bij de (ex)werkgever op te vragen terwijl het de vraag is of deze over accurate informatie omtrent de privé-situatie van zijn (ex)werknemer beschikt en of het hem vrij staat aan het verstrekken hiervan mee te werken. BLAD 5

6 Gegevensverstrekking aan de sociale dienst In artikel 64 van het wetsvoorstel is limitatief opgesomd welke instanties verplicht zijn desgevraagd gegevens te verstrekken aan B&W. Niet-genoemde instanties zijn niet verplicht om inlichtingen aan B&W te verstrekken. Het CBP beveelt aan om in het wetsvoorstel te verduidelijken op grond waarvan andere -niet in artikel 64 van het wetsvoorstel genoemde personen en instanties- inlichtingen aan het College van B&W mogen verstrekken. In het recente privacykader staat: Voor de Abw betekent het bijvoorbeeld dat wanneer er gegevens gevraagd of verstrekt worden aan anderen dan volgens de Abw is toegestaan, dat dit alleen mogelijk is met ondubbelzinnige toestemming van de betrokkene. Dit zou betekenen dat het, naast de instanties genoemd in de Abw, niet mogelijk is voor de sociale dienst om, zonder toestemming van de cliënt, andere instanties te bevragen. Het CBP stelt zich op het standpunt dat de WBP in deze situatie het kader vormt voor verstrekkingen door derden aan de sociale dienst. Dit betekent dat derden informatie aan B&W mogen verstrekken indien een dergelijke gegevensverstrekking verenigbaar is met het doel waarvoor de gegevens zijn verzameld (artikel 9, eerste lid, WBP). Als ondubbelzinnige toestemming is verkregen speelt de verenigbaarheidsvraag een minder prominente rol. Het CBP verzoekt u uw standpunt in deze te verduidelijken. Onverkort geldt in elk geval dat de sociale dienst zich er bij een informatieverzoek altijd rekenschap van dient te geven of de bevraagde instantie de gevraagde gegevens mag verstrekken. Het is immers niet toegestaan onrechtmatig verkregen gegevens te verwerken (artikel 6 WBP). Concreet betekent dit dat consulenten bij een inlichtingenverzoek zich moeten afvragen of de desbetreffende partij naar alle waarschijnlijkheid inlichtingen mag geven. Het is dus niet zo dat het de consulent vrijstaat om vragen te stellen in de hoop dat de andere organisatie iets loslaat. Uit de opsomming van instanties die desgevraagd verplicht zijn informatie aan B&W te verstrekken (artikel 64, Wet) blijkt doorgaans welke inlichtingen van welke instanties kunnen worden verlangd. Vaak blijkt dit uit een verwijzing naar een wettelijke regeling of doordat het gaat om instanties die al een specifieke taak hebben op het terrein van de sociale zekerheid. Echter, ten aanzien van reïntegratiebedrijven, instanties en personen die woonruimte verhuren en instanties die in het kader van de openbare nutsvoorziening energie en water leveren wordt in de wettekst niet gespecificeerd welke gegevens opgevraagd kunnen worden. De enige algemene beperking is dat de informatie noodzakelijk moet zijn voor de uitvoering van de Wet XXX. Op deze wijze is niet duidelijk omlijnd welke gegevens door de sociale dienst gevraagd kunnen worden. Zo wordt een op voorhand juridische onzekere situatie geschapen met een bijkomend risico dat door sociale diensten maar zo veel mogelijk informatie wordt opgevraagd. Het CBP adviseert u te specificeren welke gegevens van welke instanties gevraagd kunnen worden (zie ook de opmerkingen onder het kopje reïntegratiebeleid). Gegevensverstrekking door de sociale dienst Artikel 65 tot en met 67 van het wetsvoorstel bepalen aan wie B&W inlichtingen mag verstrekken. In artikel 65 is een strakke geheimhoudingsbepaling neergelegd. Deze kan alleen doorbroken worden indien een wettelijk voorschrift tot bekendmaking verplicht, indien betrokkene schriftelijk heeft verklaard tegen de verstrekking geen bezwaar te hebben of indien de gegevens BLAD 6

7 niet herleidbaar zijn tot individuele natuurlijke personen. Het CBP gaat er vanuit dat de geheimhoudingsplicht in artikel 65, eerste lid, WBP onverkort geldt voor reïntegratiebedrijven. Artikel 67 van het wetsvoorstel somt limitatief op aan wie B&W gegevens mag verstrekken of desgevraagd moet verstrekken. Het eerste lid bepaalt dat B&W bevoegd is uit eigen beweging en verplicht desgevraagd aan de daar genoemde instanties gegevens te verstrekken. In het conceptwetsvoorstel, zoals het ter advisering aan het CBP is voorgelegd (concept van 1 november 2002) is in het eerste lid onder f, en g, artikel 67 Wet XXX neergelegd dat de verstrekking mag of desgevraagd moet plaatsvinden aan: f. buitenlandse organen, voorzover die verstrekking noodzakelijk is voor de vervulling van een taak van algemeen belang; g. bestuursorganen van de Nederlandse Antillen en Aruba, voorzover die verstrekking noodzakelijk is voor de vervulling van een taak van algemeen belang. Het CBP heeft begrepen dat de tekst van lid 1, onder f en g, artikel 67 van het wetsvoorstel inmiddels is aangepast en nu luidt: f. buitenlandse organen, voor de vervulling van een taak van zwaarwegend algemeen belang voor de uitvoering van de aldaar geldende wetten of wettelijke regelingen; g. bestuursorganen van de Nederlandse Antillen en Aruba voor de vervulling van een taak van zwaarwegend algemeen belang. Het CBP is van oordeel dat voor artikel 67, eerste lid, onder f en g Wet XXX aangesloten dient te worden bij de formulering die gekozen is in artikel 77, eerste lid, onder d, WBP waarin is bepaald dat een doorgifte of een categorie van doorgiften van persoonsgegevens naar een derde land dat geen waarborgen biedt voor een passend beschermingsniveau kan plaatsvinden indien de doorgifte noodzakelijk is vanwege een zwaarwegend algemeen belang. Overigens is het CBP van oordeel dat de eis van noodzakelijkheid geldt voor elke verstrekking van gegevens aan alle instanties die in het eerste lid van artikel 67 Wet XXX worden genoemd. Dit dient naar het oordeel van het CBP tot uitdrukking te komen in de tekst van het eerste lid, van het betreffende artikel. Vervolgens merkt het CBP op dat de toelichting niet aansluit op de ruime formulering van artikel 67, eerste lid, onder f en g. Uit de toelichting volgt dat: De noodzaak van deze aanvulling vloeit voort uit het toenemende belang van gegevensverkeer met buitenlandse instanties voor een adequate uitvoering van deze wet. Naar het CBP aanneemt wordt met deze wet gedoeld op de uitvoering van de Abw. In het artikel 67 wordt echter gesproken over (zwaarwegend) algemeen belang. Het CBP beveelt aan artikel 67, eerste lid, onder f en g, zo te formuleren dat duidelijk wordt dat met zwaarwegend algemeen belang wordt gedoeld op zwaarwegend algemeen belang op het terrein van de sociale zekerheid. In het tweede lid is neergelegd dat de verstrekking niet plaatsvindt, indien de persoonlijke levenssfeer van de betrokkene daardoor onevenredig wordt geschaad. Het tweede lid scherpt aan dat, ook al is voorzien in een wettelijke grondslag voor gegevensverstrekking, de concrete verstrekking van informatie telkens dient te worden bepaald en te worden afgewogen tegen de (mogelijke) inbreuk op de bescherming van de persoonlijke levenssfeer van de betrokkene. Het BLAD 7

8 CBP beveelt aan deze functie van het tweede lid van artikel 67 Wet XXX in de toelichting te verduidelijken. Informatievoorziening aan de Minister van SZW In artikel 78, eerste lid, Wet XXX is bepaald dat B&W en de gemeenteraad desgevraagd die inlichtingen aan onze Minister verstrekken die hij nodig heeft voor het toezicht, de statistiek, de informatievoorzieningen en de beleidsvorming met betrekking tot deze wet. In de MvT wordt uitgelegd dat voor wat betreft het informatiebeleid zoveel mogelijk gebruik gemaakt wordt van het single information principe: informatie die door de Minister is verzameld, is voor alle functies van de Minister beschikbaar. In de regelgeving wordt daarom geen onderscheid meer gemaakt naar beleidsinformatie of toezichtsinformatie. Ook blijkt uit de toelichting dat het tot een minimum beperken van de administratieve lasten van gemeenten één van de doelstellingen van deze wet is. Dit moet onder andere bereikt worden door vermindering van het aantal statistieken en/of monitoren op persoonsniveau en waar mogelijk het vervallen van kenmerken in statistieken en/of monitoren die blijven bestaan. In nadere regelgeving zal worden geregeld dat bij de verzameling van informatie die tot individuele personen herleidbaar is, zoals statistische informatie, de informatie aan een derde wordt geleverd. Een voorbeeld van een derde is het Centraal Bureau voor de Statistiek. Het CBP heeft met instemming kennisgenomen van het streven van de Minister van SZW om te komen tot vermindering of zelfs het laten vervallen van het aantal statistieken en/of monitoren op persoonsniveau. Ten aanzien van de opmerking dat informatie die tot individuele personen herleidbaar is aan een derde, zoals het CBS, zal worden geleverd merkt het CBP het volgende op. Bij brief van 11 april 2002 met betrekking tot het Knooppunt beleidsinformatie heeft het CBP aangegeven het voorstelbaar te achten dat de Minister van SZW in bepaalde gevallen persoonsgegevens ontvangt en verwerkt ten behoeve van beleidsvorming. De inrichting door het ministerie van SZW van een dergelijk Knooppunt in dit kader is wel, ingevolge de WBP, gebonden aan een aantal stringente voorwaarden. Zo dienen er voldoende waarborgen aanwezig te zijn dat de betreffende gegevens niet voor andere doeleinden worden verwerkt, dat niet meer gegevens worden verwerkt dan noodzakelijk is voor het omschreven doel en dat de beveiliging adequaat is geregeld. Ook heeft het CBP aangegeven dat het voor een samenwerkingsverband tussen het ministerie van SZW en het CBS zodanig dat door het CBS microgegevens worden verstrekt aan SZW geen ruimte ziet in de toepasselijke wetgeving. Daarbij werd opgemerkt dat in het licht van de WBP wel gesteld kan worden dat voor beide partijen een rechtmatige grondslag is aan te wijzen om de benodigde gegevens te mogen verwerken Gelet op het bovenstaande merkt het CBP op, dat uit de toelichting niet duidelijk naar voren komt wat wordt bedoeld met de opmerking dat informatie die tot individuele personen herleidbaar is aan derden, zoals het CBS, zal worden geleverd. Het CBS kan immers op grond van de eigen CBS/CSS-wetgeving over betreffende informatie kunnen beschikken. Ook is niet helder wie mogelijke andere derden zijn. Het CBP neemt aan dat gedoeld wordt op het inschakelen van bewerkers als bedoeld in artikel 1, onder e, WBP. Ingevolge de sociale zekerheidswetgeving zal BLAD 8

9 het immers voor instanties die belast zijn met de uitvoering daarvan, bijna altijd onmogelijk zijn om aan een derde (zijnde een verantwoordelijke in de zin van artikel 1, onder d, WBP) die niet genoemd wordt in betreffende wetgeving, gegevens te verstrekken op persoonsniveau. Het CBP is van oordeel dat duidelijk uit de toelichting naar voren dient te komen wat wordt bedoeld met het leveren van persoonsgegevens aan derden. Daarbij dient geëxpliciteerd te worden welke rol het CBS daarbij speelt. Voor verdere informatie over het verwerken van persoonsgegevens ten behoeve van beleidsvorming verwijst het CBP naar zijn standpunt inzake het Knooppunt beleidsinformatie (11 april 2002, z ). Wellicht ten overvloede merkt het CBP op dat de nadere regelgeving waar in de toelichting over wordt gesproken, ter advisering aan het CBP dient te worden voorgelegd. Conclusie en aanbevelingen - De verhouding tussen de bestaande circulaires betrekking hebbende op de verwerking van persoonsgegevens en het onderhavige wetsvoorstel dient te worden verduidelijkt; - Voor zowel de gemeenten, de cliënten als reïntegratiebedrijven moet duidelijk worden welke (categorieën van) gegevens daadwerkelijk noodzakelijk zijn voor de uitvoering van de bijstandswet en over en weer tussen het reïntegratiebedrijf en de sociale dienst mogen worden uitgewisseld. Voor cliënten moet helder zijn welke gegevens zij verplicht dienen te verstrekken aan de gemeenten en/of het reïntegratiebedrijf; - Verduidelijkt moet worden of het gemeentebestuur of (deels) IWI toezicht houdt op de gegevensverwerkingen in het kader van de uitvoering van de Wet XXX; - Het voornemen om de aanbestedingsregels voor reïntegratiebedrijven te laten vervallen miskent de noodzaak van het waarborgen van zorgvuldige gegevensverwerking door reïntegratiebedrijven; - De opmerking dat de bevoegdheid van de Minister komt te vervallen om nadere regels te stellen over de inrichting van de administratie verdraagt zich niet met de bepalingen omtrent het Inlichtingenbureau en SUWInet; - Verduidelijkt dient te worden of ondubbelzinnige toestemming de enige grond is waarop instanties die niet worden genoemd in artikel 64 Wet XXX gegevens mogen verstrekken aan de sociale dienst; - Ten aanzien van de instanties die genoemd worden in artikel 64, eerste lid, onder l, m, en n, Wet XXX moet verduidelijkt worden welke gegevens door B&W mogen worden opgevraagd; - In artikel 67, eerste lid, onder f en g Wet XXX dient te worden aangesloten bij de formulering die gekozen is in artikel 77, eerste lid, onder d, WBP; - De eis van noodzakelijkheid geldt voor elke verstrekking van gegevens aan alle instanties die in het eerste lid van artikel 67 Wet XXX worden genoemd; - De functie van het tweede lid van artikel 67 Wet XXX dient in de toelichting te worden verduidelijkt; - Verhelderd dient te worden wat in de toelichting bij artikel 78 van het wetsvoorstel wordt bedoeld met de opmerking het leveren van gegevens aan derde. BLAD 9

10 Het CBP heeft begrepen dat het wetsvoorstel inmiddels in de Ministerraad is gepasseerd. Het vertrouwt er op dat het advies van het CBP vanuit het departement zal worden doorgestuurd aan de Raad van State. Een afschrift van deze brief zal ter informatie worden verzonden aan de Inspecteur-generaal Werk en Inkomen. Ik vertrouw er op u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd. Hoogachtend, mr. U. van de Pol Collegelid BLAD 10