Informatiebrochure voor nieuwe verpleegkundigen en studenten

Transcriptie

1 Informatiebrochure voor nieuwe verpleegkundigen en studenten Afdeling: Radiotherapie Campus: Kennedylaan Route E042 1

2 Welkom Welkom op centrum radiotherapie campus Kennedylaan (ckl)! We willen je graag opnemen in onze groep. Deze map is een eerste bron van informatie op onze afdeling. Beschouw het als een werkinstrument dat u tijdens de inscholingsperiode kan gebruiken. Het zijn voornamelijk uw collega s die u wegwijs gaan maken in het ganse radiotherapie gebeuren. U krijgt een peter of meter aangesteld, die u gedurende een hele periode zal bijstaan, tot U voldoende vertrouwd bent met deze dienst, zijn werking en gewoontes. Zo zal u merken dat u de eerste maanden als extra medewerker wordt ingezet. Dit om u maximaal te begeleiden. Zit U met vragen, aarzel dan niet om ze te stellen. Op geregelde tijdstippen zijn er evaluatiemomenten ingebouwd. Uiteraard zijn tussentijdse gesprekken steeds mogelijk. Namens het volledige team van de radiotherapie wensen we U een leerrijke en aangename loopbaan toe!! Als je twijfelt, vraag dan hulp! Dit doe je beter te vroeg dan te laat! 2

3 Inhoudsopgave Welkom Inhoudsopgave Voorstelling van de dienst Voorstelling van het zorgdepartement en aanduiden van onze dienst 4 Voorstelling van hat oncologisch team en hun functie 6 Voorstelling van de afdeling Radiotherapie Organisatiestructuur van de dienst Radiotherapie 8 Architectonisch 10 Specialismen 11 Wat is Radiotherapie 11 Het traject van een patiënt op de radiotherapie-afdeling 12 Ondersteuning 16 Personeelsinformatie 18 Woordenlijst 22 Bijlage 1 : Specificaties 29 Persoonlijke notities 31 3

4 1 Voorstelling van de dienst Oncologie 1.1 Voorstelling zorgdepartement en aanduiding van onze dienst 4

5 5

6 1.2 Voorstelling oncologisch team en hun functie Radiotherapie vormt samen met Oncologie en Nucleaire geneeskunde het Oncologisch Centrum van AZ Groeninge. Op die manier draagt AZ Groeninge bij tot het realiseren van een kwalitatief hoogstaand oncologisch behandelingsaanbod in de Kortrijkse regio. Artsen o Radiotherapie Dr Derycke Sylvie (tel: 3922) Dr Lambrecht Antoon (tel : 3925) Dr Liefhooghe Nick (tel.:3928) Dr Goethals Laurence (tel.: 3924) Dr Stellamans Karin (tel.: 3926) o Oncologie Nucleaire Geneeskunde + PET-centrum Dr Borms Marleen (tel.: 3920) Prof. dr. Olivier Gheysens (tel.4132) Dr Buyse Veronique (tel.: 3923) Prof. dr. Alex Maes (tel.4130) Dr Debruyne Philip (tel.: 3921) Prof.dr. Christophe Van De Wiele (tel.4131) Dr Geldhof Kurt (tel.: 3923) Dr Van Eygen Koen (tel.: 3927) Dr Lodewyck Tom (tel. 3923) 6

7 Dr Schauvliege Liesbeth (tel.3930) Dr Hanssens Marjanne (tel.3929) o Secretariaat PET-centrum Nucleaire Geneeskunde (tel.: 4120) o Hoofdverpleegkundige PET-centrum Nucleaire Geneeskunde : Lavent Filip (tel.: 4125) o Secretariaat Oncologie Radiotherapie (tel.: 3900) o Hoofdverpleegkundige Radiotherapie Hoofdfysicus Radiotherapie Verstraete Christel (tel.: 3906) Verhenne Els (tel.: 3912) o Studieverpleegkundige Kankerregistratie 4 medewerkers 5 medewerkers o Medewerker onco-geriatrie 1 medewerker Tessa Lefebvre (tel.: 3987) o Wondverpleegkundige ZH-breed 1 medewerker Weedaege Heidi (tel.: 3166) o Sociale dienst 1 medewerker Leen Sweertvaegher (tel.: 6864) o o Oncocoaches: voor verschillende disciplines Psychologe cfr deelsite met telnr/specialiteit De adressenlijst van de medewerkers van de dienst radiotherapie kan u krijgen bij de hoofdverpleegkundige. 7

8 2 Voorstelling van de afdeling radiotherapie 2.1 Organisatiestructuur van de dienst radiotherapie Het team van radiotherapie bestaat uit: Artsen: 5 radiotherapeuten Fysici: 5 stralingsdeskundigen en 2 dosimetristen De stralingsfysici zijn verantwoordelijk voor het optimaal gebruik en het kwalitatief op peil houden van de medische apparatuur. Zij ondersteunen de radiotherapeuten ook bij de berekening van het bestralingsplan. Daarnaast moeten de stralingsfysici toezien op het verantwoord omgaan met radioactieve stoffen en bestralingsapparatuur, waardoor de veiligheid van patiënten en medewerkers gegarandeerd wordt. De dosimetristen ondersteunen de fysici: bij hen ligt de nadruk op het uitvoeren van bestralingsplannen. Verpleegeenheid: 20 bachelor en gegradueerde verpleegkundigen met inbegrip van de hoofdverpleegkundige. Zij zijn houder van het getuigschrift stralingsprotectie- stralingshygiëne. 11 verpleegkundigen hebben een BBT (Beroepstitel in de Oncologie). Radiotherapie is een medisch toevertrouwde handeling die elke dag door verpleegkundigen aan de patiënten wordt toegediend. Zij zijn de dagelijkse contactpersonen van de patiënten, volgen hen op en rapporteren aan de radiotherapeut. Indien nodig schakelen zij, in samenspraak met de arts, andere hulpverleners in (sociale helpers, psycholoog, wondzorgverpleegkundige,..) Kwaliteitscoördinator: 1 8

9 Administratie: 5 medisch secretaressen, 5 medewerkers kankerregistratie, 1 medewerker onco-geriatrie en 4 medewerkers studieverpleegkundigen. Onze dienst heeft samenwerkingsakkoorden met volgende externe ziekenhuizen: Ziekenhuis O.L.V. van Lourdes Waregem AZ Maria Middelares Gent Sint Jozefskliniek Izegem Jan Yperman ziekenhuis Ieper CHwapi: Centre Hospitalier de Wallonie Picarde (Doornik) AZ Sint Elisabeth Zottegem 9

10 2.2 Architectonisch Campus Kennedylaan: 3 bestralingstoestellen - 1 CT-simulator voor de plaatsbepaling - Planningssoftware: voor het opmaken en berekenen van de bestralingsplannen - 3 lineaire versnellers (TB1, TB2 & TB3) 10

11 2.3 Specialismen Op jaarbasis worden ongeveer 1400 patiënten op onze dienst behandeld met een externe bestralingstherapie. Naast het uitvoeren van de externe bestralingsbehandelingen zijn prostaatimplantaties en Intra Operatieve behandelingen bij patiënten belangrijke activiteiten. De 3 meest toegepaste methoden om kanker te behandelen zijn op dit moment: Chirurgie Radiotherapie Chemotherapie Vaak is een combinatie van deze behandelingen nodig. De specialisten bespreken in het Multidisciplinair Oncologisch Consult (MOC) welke behandeling het meest aangewezen is voor elke individuele patiënt. 2.4 Wat is Radiotherapie Vooraleer de patiënten op de bestralingsafdeling terechtkomen, hebben ze vaak al een lange weg afgelegd. Via de huisarts komt de patiënt bij een specialist terecht. Deze zal aan de hand van de nodige onderzoeken oordelen welke acties er verder moeten genomen worden, meestal na bespreking op een MOC of via telefonisch contact met een arts van onze afdeling. Radiotherapie is een lokale behandeling voor patiënten met een kwaadaardige aandoening waarbij ioniserende stralen worden gebruikt om lokale tumorcontrole te verkrijgen. Deze ioniserende stralen hebben een invloed op de celdeling (DNA-beschadiging) van de tumor. Doel van bestraling is de aandoening te genezen of het ziekteproces tot stilstand te brengen d.m.v. de hoog energetische straling. Deze hoog energetische stralen worden geproduceerd door geavanceerde apparatuur. De keuze van een dergelijk toestel hangt af van de plaats van de tumor. Hoe dieper de tumor zich in het lichaam bevindt, des te sterker de straling dient te zijn om voldoende diep te kunnen penetreren in het lichaam van de patiënt. Veelal wordt radiotherapie toegepast in combinatie met chirurgie en/of chemotherapie. Bij een bestralingsbehandeling moet de stralingsdosis in het doelgebied hoog genoeg zijn, terwijl de dosis in het omliggende, gezonde weefsel zo laag als mogelijk gehouden wordt. Daarnaast wordt de dosis in verschillende sessies gegeven zodat de omringende, gezonde organen de kans krijgen om zich tussen de verschillende bestralingssessies door te herstellen (= fractionatie principe). Kwaadaardige cellen daarentegen beschikken niet over dit snelle herstelmechanisme. Het totaal aantal bestralingssessies, de totale dosis en minimaal vereiste tijd tussen twee zittingen worden bepaald door het type tumor, de lokalisatie van de tumor, de leeftijd van de patiënt, de algemene toestand van de patiënt en de uitslagen van de onderzoeken. Bij uitwendige bestraling (fotonentherapie of teletherapie) wordt het te behandelen gebied van buitenaf bestraald door middel van een lineaire versneller. Bij brachytherapie of inwendige 11

12 bestraling wordt tijdelijk een kleine radioactieve stof met behulp van een bronnenhouder in of dichtbij het doelgebied geplaatst. Brachytherapie beperkt zich niet tot één bepaalde doelgroep (bv. gynaecologische tumoren) maar wordt ook frequent gebruikt bij de behandeling van prostaatkanker. Radiotherapie kan toegepast worden als: - Curatieve (genezende) behandeling - Adjuvante (aanvullende) behandeling - Palliatieve (verzachtende) behandeling De meeste patiënten volgen hun radiotherapeutische behandeling in een ambulante setting maar indien de algemene toestand van de patiënt het niet meer toelaat of er combinatietherapieën worden toegepast kan de patiënt ook gehospitaliseerd worden (zowel intern als extern). De bestralingsbehandeling kan 1 tot 37 bestralingssessies inhouden. Dit betekent dat een behandeling 1 tot 7 à 8 weken kan duren met 5 bestralingen/week (geen behandelingen op zaterdag en zondag). Gemiddeld worden 5 patiënten behandeld per uur. Dit betekent dat er op onze afdeling tot 120 patiënten dagelijks een bestralingsbehandeling volgen. 2.5 Het traject van een patiënt op de radiotherapie-afdeling Zoals reeds eerder vermeld is de radiotherapeutische behandeling een stap in het totale behandeltraject van de patiënt. Doch is de bestraling niet steeds een op zichzelf staande behandeling maar kan zij ook gecombineerd worden met andere therapieën zijnde chemotherapie, hormoontherapie, immunotherapie. Radiotherapie is een multidisciplinair domein waarin zeer hoge eisen gesteld worden naar veiligheid, juistheid en precisie. Een behandeling zal dan nooit zomaar opgestart worden zonder dat er voorafgaande diagnosestellingen en overlegmomenten hebben plaatsgevonden. Zo zullen oa.de leeftijd van de patiënt, de algemene toestand, reeds eerdere bestralingen of behandelingen de criteria zijn voor het algemeen verloop van de therapie. Ook wordt (indien mogelijk) rekening gehouden met de voorkeur en/of vraag van de patiënt en zijn of haar familie. Achtereenvolgens doorlopen we het traject van de patiënt en staan we stil bij elke stap. MOC: Tijdens het Multidisciplinair Oncologisch Consult wordt de indicatie tot bestraling voorgesteld. Secretariaat: Vanuit het secretariaat worden de meeste afspraken geregeld aangaande de behandeling van de oncologie patiënt. Ook de verdere doorverwijzing wordt van hieruit opgestart. Patiënten kunnen zich dus naar het secretariaat richten aangaande ziekenhuis gebonden afspraken, officiële documenten, ed. Afspraken en agenda s ivm consultaties radiotherapie en oncologie worden door hen beheerd. 12

13 Eerste consultatie: Tijdens een eerste consultatie bespreekt de radiotherapeut het behandelingsplan met de patiënt en wordt een medisch dossier opgemaakt in KWS (Klinisch WerkStation = ziekenhuisbreed elektronisch medisch patiëntendossier). Aan de hand van reeds eerder verkregen resultaten zal de radiotherapeut oordelen over de opzet van de therapie. Iedere arts heeft z n eigen orgaanspecialiteit (zie bijlage 1). Deze arts is de behandelende arts van de patiënt en zal tijdens de bestralingsbehandeling de patiënt opvolgen. Er wordt tevens aan de patiënt een Informed consent (I.C.) voorgelegd om te ondertekenen. RTT Nieuwe Patiënten: Na de eerste consultatie bij de arts wordt de patiënt opgevangen door een verpleegkundige (RTT)/secretaresse. Zij zal de patiënten registreren in het Record & Verify System, specifiek voor onze afdeling en alle voorbereidings- en behandelingsafspraken vastleggen, rekening houdend met de voorkeur van de patiënt en de mogelijkheden voor de afdeling. Zij neemt ook een ID foto om in een latere fase een individuele ID-badge voor de patiënt aan te maken. Deze badge zal de patiënt dagelijks nodig hebben voor de patientenidentificatie aan het bestralingstoestel. Simulatie: Hier wordt de correcte bestralingsbehandeling gekozen. Hiervoor beschikt men over simulatietoestel met CT en allerhande hulpmiddelen. Het is belangrijk om de patiënt een stabiele, comfortabele en reproduceerbare houding te laten aannemen tijdens deze voorbereidingsfase. Na het nemen van een CT-scan van de bestralingszone (evt. na het toedienen van contrast) worden een aantal referentiepunten op de patiënt aangebracht (d.m.v. tattoos of fuchsine (inkt)).bij een bestraling ter hoogte van hoofd/hals wordt ook hier een individueel bestralingsmasker gemaakt waarop de nodige referentiepunten worden aangetekend. Deze aangetekende lijnen/punten zijn belangrijk om de patiënt elke dag correct te kunnen positioneren op de lineaire versneller. Op het einde van het simulatieproces wordt de ID-badge meegegeven aan de patiënt. Contouring en planning: Het, tijdens de simulatie, genomen beeldmateriaal wordt vervolgens aangewend voor het exact plannen van de bestraling in een Treatment Planning System. Dit proces vraagt om een nauwe samenwerking tussen artsen, planningsverpleegkundigen, fysici en dosimetristen en kan tot 14 werkdagen in beslag nemen. Dit alles resulteert in een optimaal bestralingsplan op maat van iedere individuele patiënt. Het is de bedoeling om het tumorgebied een zo hoog mogelijke bestralingsdosis te geven en de omliggende gezonde, kritische organen (Organs At Risk = OAR) te sparen. Een radiotherapeut zal het bestralingsplan goedkeuren vooraleer er kan gestart worden met de bestralingsbehandeling. Alle bestralingsparameters en de nodige controles worden elektronisch opgeslagen en blijven op die manier beschikbaar en op te volgen voor alle medewerkers van de dienst in het verificatiesysteem. Bestralingsbehandeling: De volgende stap is dan de uiteindelijke bestralingsbehandeling. Deze kan, afhankelijk van de indicatie, enkele weken in beslag nemen waarbij de patiënt zich dagelijks dient aan te melden (niet tijdens het weekend) op het afgesproken uur. In tegenstelling tot de voorbereidingsfase duurt deze dagelijkse bestralingssessie slechts een 10 à 15 minuten. 13

14 De eerste bestralingsdag wordt er extra aandacht besteed aan de patiënt om hem/haar te informeren en gerust te stellen. De ioniserende stralen zijn niet zichtbaar en geur-, en pijnloos. De patiënt zal enkel een licht gezoem horen tijdens de bestraling en er zal hem/haar gevraagd worden om tijdens de behandeling niet te bewegen en normaal in- en uit te ademen. Tijdens de volledige behandeling wordt de patiënt gevolgd via een camera en interfonie waardoor er dus ten alle tijden contact mogelijk is. De bestraling dient uiterst nauwkeurig toegediend te worden en foutmarges moeten minimaal zijn. Daarom worden zowel voor als tijdens de bestralingsbehandeling en op regelmatige basis kwaliteitscontroles gedaan onder vorm van beeldvorming en/of dosimetrische controles. Follow up: Doorheen de volledige behandeling wordt de patiënt op regelmatige basis opgevolgd door de behandelende arts. Indien nodig kan er ook een beroep gedaan worden op ondersteuning van andere disciplines (zie 2.6). Nevenwerkingen: De mate waarin nevenwerkingen zich voordoen is afhankelijk van de totale dosis, combinatietherapieën (concomitante radio-chemotherapie,..), de algemene toestand van de patiënt, de plaats van bestraling, Indien zich toch nevenwerkingen zouden voordoen tijdens de behandeling, is het van cruciaal belang om deze tijdig op te merken, aangepaste informatie en behandelingen aan te bieden (vb. infobrochures, wondzorg, voedingsadvies, bijkomende onderzoeken,...). Laatste bestraling: Op de laatste bestralingsdag gaat de patiënt voor een laatste keer op consultatie bij zijn/haar behandelende arts. Verdere richtlijnen aangaande verzorging, voedingsadviezen, wondzorg, worden dan meegedeeld en samen met de patiënt wordt een verdere follow up besproken. Deze kan plaatsvinden bij de radiotherapeut of bij de verwijzende arts. 14

15 Het volledige traject van een patiënt op de dienst Radiotherapie 15

16 2.6 Ondersteuning Met de moderne bestralingsapparatuur kunnen de nevenwerkingen voor de patiënt beperkt worden. Toch kunnen zich ongemakken voordoen. Deze zijn afhankelijk van de lokalisatie, duur en het volume van de behandeling. De verpleegkundigen zijn opgeleid om problemen tijdig op te merken. Op de bestralingsafdeling is ook altijd een radiotherapeut beschikbaar. Psychologische begeleiding voor mensen met kanker: De ziekte kanker en de behandeling ervan brengen veel veranderingen in het leven teweeg. Er zijn niet enkel de gevolgen op lichamelijk vlak, maar ook de denk- en gevoelswereld en het sociale leven worden erdoor beïnvloed. Door al deze veranderingen komt er een proces van aanpassing op gang. De artsen en verpleegkundigen kunnen de patiënten hierbij bijstaan maar om de patiënt en/of zijn familie nog beter te ondersteunen kan de medische behandeling aangevuld worden met psychologische begeleiding. Wondzorg: preventie en behandelen van huidreacties bij radiotherapie: Huidreacties zijn een gekende nevenwerking in de radiotherapie. Deze kunnen zich in de bestralingsregio manifesteren. Vanaf de start van de behandeling worden er adviezen gegeven om de huid in goede conditie te houden. De huidreacties die kunnen optreden worden, afhankelijk van de graad, op verschillende manieren behandeld. Op onze afdeling radiotherapie maken we gebruik van een wondzorgprotocol. Dit is te raadplegen op wikinet (zie kwaliteitsmanagement). Het is mogelijk dat een huidletsel nog optreedt na het beëindigen van de bestralingsbehandeling maar meestal zal de huid een tweetal weken na de behandeling hersteld zijn. Afhankelijk van de nood zal dit verder opgevolgd worden op onze dienst. Vermoeidheid: Vermoeidheid is een veel voorkomende klacht bij kankerpatiënten en heeft vaak een ernstige impact op de kwaliteit van het leven. Een groot aantal oorzaken kan aan de basis liggen van deze klacht. De Vlaamse Liga tegen Kanker organiseert meerdere keren per jaar informatiesessies waarbij er uitgebreid aandacht wordt besteed aan vermoeidheid ten gevolge van een bestralingsbehandeling. Daarnaast organiseren zij ook oncologische revalidatieprogramma s waaraan patiënten kunnen deelnemen. Hierbij streeft men ernaar om de patiënten opnieuw in de best mogelijke fysieke, psychische en sociale conditie t brengen zodat zij terug optimaal kunnen functioneren. Diëtisten en voedingsadvies: Een goede voedingstoestand is belangrijk om een optimale weerstand tegen ziekte op te bouwen en om de behandeling zo goed mogelijk te kunnen doorstaan. Er bestaan een aantal belangrijke oorzaken van verminderde eetlust en daling van voedselinname met eventueel gewichtsverlies tot gevolg. Dit wordt tijdens de behandeling 16

17 opgevolgd door de verpleegkundigen. Indien nodig kan bijkomend advies gevraagd worden aan een diëtist. Een aantal patiëntengroepen (voornamelijk zij die concomitante chemotherapie krijgen) worden standaard gevolgd door de diëtiste. Sociale dienst: Een ziekenhuisopname of een behandeling kan ingrijpend zijn, zowel persoonlijk, relationeel als sociaal. Misschien maakt de patiënt, zijn familie of mensen uit zijn omgeving, zich zorgen over zijn ziekzijn, zijn gezin, zijn werk, zijn toekomst en wordt hij geconfronteerd met allerlei vragen. In een dergelijke situatie kan hij terecht bij de sociale dienst voor een vertrouwelijk gesprek en begeleiding. De sociaal werker zal samen met de patiënt, zijn familie of zijn omgeving, stilstaan bij die vragen en zoeken naar informatie, wegen tot verandering en/of de best mogelijke oplossing. 17

18 2.7 Personeelsinformatie Dagindeling: Van 8 uur tot 17:30 uur Bestraling enkel op weekdagen. Uitzonderlijk kan er op zaterdag gewerkt worden. Dit in onderling overleg met de verpleegkundigen, artsen en fysici. Er wordt gewerkt in blokken van 8 ofwel 4 uur. Mogelijke shiften zijn: V d D 7u tot 16u (1u pauze) 8u tot 17u (1u pauze) 8u30 tot 17u 30 (1u pauze) Overuren Overuren zijn supplementaire uren naast de normale dienstregeling. Vanaf 15 minuten heb je recht op compensatie. Overuren kunnen teruggenomen worden na overleg met de hoofdverpleegkundige en in samenspraak met de collega s die op dat moment aanwezig zijn. Terugname van overuren moet ook genoteerd worden, we rekenen hierbij op je eerlijkheid en collegialiteit. Indien > 24u overuren kan de hoofdverpleegkundige de medewerker verplichten deze op bepaalde tijdstippen terug te nemen. Eenmaal per jaar (31 maart) moeten de overuren op nul staan. Verlof Verlof kan aangevraagd worden via mail uiterst tegen de 15 de van de maand voorafgaand aan de maand waarin verlof gevraagd wordt. Wens je bv. verlof te nemen tussen 21 juli en begin augustus, dan dien je dit tegen uiterst 15 juni te melden. In de mate van het mogelijke wordt hieraan gevolg gegeven daar de werking op de dienst verzekerd moet blijven. Wisselen Is mogelijk in samenspraak met een collega en na het invullen van de nodige documenten. Ziekte Bij ziekte dien je zo vlug mogelijk de hoofdverpleegkundige of hoofdfysicus te verwittigen. Neem telefonisch contact op met de dienst en de hoofdverpleegkundige. (cfr. ZH-brede procedure absenteïsme) 18

19 Vorming Regelmatig worden er bijscholingen gegeven die dienstspecifiek zijn. Net zoals op de dienstvergaderingen wordt een maximale aanwezigheid verwacht. Op onze afdeling zijn er referentieverpleegkundigen. Zij zullen je graag helpen met vragen over bepaalde deelgebieden. Daarnaast kan je ook steeds terecht bij de hoofdverpleegkundige. Geef zelf eerlijk aan of je meer of andere begeleiding nodig acht. Teambuilding Er wordt jaarlijks een teambuildingactiviteit georganiseerd. 19

20 De meest voorkomende verpleegkundige handelingen op de afdeling RTT s is de groep van professionele verpleegkundigen en/of medisch technologen met een directe verantwoordelijkheid voor de uitvoering van de bestralingsbehandeling aan kankerpatiënten. Dit omvat een technische levering van de stralingsdosis, de klinische zorg en de psychosociale zorg voor de patiënt op een dagelijkse basis gedurende de voorbereiding van de behandeling en de dagelijkse bestralingsbehandeling. Alle RTT s zijn lid van het multidisciplinair team bestaande uit de artsen, fysici en RTT s. De RTT ziet de patiënt op dagelijkse basis waardoor hij/zij ook vaak de eerste contactpersoon is voor de patiënt binnen het multidisciplinaire team. Hierbij is een nauwe samenwerking met alle teamleden nodig om zo te voldoen aan de dagelijkse noden van de patiënt zodat een optimale zorg kan gewaarborgd worden. De competenties zijn sterk verschillend. De verschillende taken binnen de afdeling worden functioneel toegewezen volgens de deskundigheid van het personeel. Hierbij is het een enorme meerwaarde dat het team uit een gevarieerde groep bestaat waarbij eenieder zijn deelverantwoordelijkheid neemt. De basiscompetentie vereist dat alle RTT de bediening van de bestralingstoestellen moeten kunnen en dit op de diverse toestellen met toestel specifieke technieken. Op die manier kan er voldoende continuïteit gewaarborgd worden en de nodige flexibiliteit is hierbij onontbeerlijk. Door de steeds snellere evolutie binnen de radiotherapie is continue opleiding noodzakelijk. Zo zijn de nieuwere bestralingstoestellen uitgerust met on board imaging. Deze faciliteiten maken het mogelijk om de dagelijkse nauwkeurigheid van de bestralingsopstelling te vergroten en marges rondom de tumor te verkleinen. Het dagelijks gebruik en beoordelen van deze beelden vallen onder de verpleegkundige verantwoordelijkheid. Hierbij is er een verschuiving van verantwoordelijkheid van artsen naar RTT s. Inscholing en bijscholing is daarom van groot belang. Daarnaast is ook een kleine groep RTT verantwoordelijk om de bediening van de CT-simulator voor hun rekening te nemen. Dit is een beperkte groep owv de langdurige, specifieke opleidingstijd en de continue evolutie. Zij tekenen tijdens de voorbereidingsfase ook de OAR in die nadien nog gecontroleerd worden door de radiotherapeut. Verder zijn er ook de zeer specifieke technieken/deelactiviteiten verantwoordelijken of referentieverpleegkundigen: wondzorgverantwoordelijke, apotheekverantwoordelijke, palliatieve zorg referentieverpleegkundige, Een tweetal RTT s (dosimetristen) staan de fysici bij om bestralingsplannen op te maken. Er is ook 1 verpleegkundige verantwoordelijk om te assisteren bij brachy behandeling van de prostaat. 20

21 Personeelsbestaffing: Huidige bestaffing aan de bestralingstoestellen en simulator 3 RTT s/lineaire versneller 2 RTT s/simulator Belgische wettelijke bepalingen 3 RTT s/lineaire versneller 2 RTT s/simulator gedurende de werkuren. Indien per jaar > 500 patiënten ->bijkomend 1 RTT (KB Erkenningsnormen Radiotherapie) BBT: Beroepstitel Oncologie: Sinds 2010 hebben een aantal RTT op onze dienst een BBT Oncologie behaald. Dit is nog steeds mogelijk mits het volgen van een opleiding van 900 u (450u theorie en 450u praktijk). Kwaliteitsmanagement: Ziekenhuisbreed wordt Infoland gebruikt als kwaliteitsmanagementsysteem. Onze dienst maakt via dit systeem ook gebruik van het document systeem en het incidentmeldsysteem. Incidentmeldsysteem: Alle medewerkers kunnen opmerkingen, incidenten en kwaliteitsbreuken melden via een digitaal meldsysteem. Onze dienst beschikt binnen het algemene ziekenhuissysteem over een eigen meldformulier. De kwaliteitsmedewerker analyseert en classificeert alle meldingen via de PRISMA methode. Maandelijks worden deze meldingen besproken en worden actiepunten voorgesteld. Dit team bestaat uit: de kwaliteitscoördinator, een arts, de hoofdverpleegkundige, een fysicus en een RTT van ieder toestel/discipline (= 5 RTT). Het is hierbij belangrijk dat er steeds gestreefd wordt naar een hogere patiëntveiligheid en een kwaliteitsverbetering van alle activiteiten. Hierbij wordt een no blame policy gehandhaafd waarbij medewerkers niet worden gesanctioneerd maar worden er oplossingen gezocht om processen te verbeteren waardoor de veiligheid en de kwaliteit toenemen. Procedures en protocollen: De verpleegkundige procedures en protocollen zijn beschikbaar op het procedureboek /kwaliteitshandboek. Dit is toegankelijk op iedere computer van de dienst via de startpagina Wikinet, het centraal ziekenhuissysteem. Via dit centrale platform kan iedere dienst over een eigen deelsite beschikken om informatie door te geven aan de medewerkers van de afdeling (brochures, verslagen, patiëntenfolders,..). 21

22 2.8 Woordenlijst Radiotherapie Accelerator Lineaire versneller, bestralingstoestel ARC therapie Boog therapie. De bestralingsmachine draait volledig rond de patiënt zonder evenwel de patiënt aan te raken. Soms worden verschillende bogen (arc en) gecombineerd. Adenocarcinoom Kwaadaardige tumor (carcinoom) waarbij onder de microscoop kenmerken worden teruggevonden van klierweefsels. Borstcarcinoom en dikke darmcarcinoom zijn typische voorbeelden van adenocarcinomen. Adjuvant Meestal gebruikt in de context van bijkomende therapie, chemotherapie, radiotherapie, hormonentherapie of antistoftherapie om de genezingskansen van de patiënt zo hoog mogelijk te maken. De bedoeling met deze therapieën is de kans op herval zo klein mogelijk te maken. Bestralingsveld of een bestralingsbundel. Meestal bestaat een bestralingsbehandeling uit meerdere bestralingsbundels die uit verschillende hoeken komen. Brachytherapie Inwendige radiotherapie of curietherapie. Bij deze vorm van radiotherapie wordt een bestralingsbron (applicator of zaadje) in of vlakbij de tumor gebracht. Brachytherapie wordt vaak gebruikt als succesvolle behandeling bij o.a. baarmoederhalskanker, prostaatkanker. Bunker Een radiotherapeutische behandeling maakt gebruik van ioniserende stralen. Deze bestraling is veilig en zeer precies gericht op de tumor. Enkel en alleen patiënten mogen worden bestraald, het is niet de bedoeling dat gezonde mensen ook een deel van de bestraling zouden krijgen. Echter, de meeste bestralingsbundels hebben de fysieke eigenschap dat ze door de normale ziekenhuismuren kunnen dringen, wat uitgesloten moet worden. Om personeel, bezoekers en familie te beschermen worden deze behandelingsmachines in speciale ruimtes (bunkers) geplaatst. Deze bunkers hebben dikke wanden en ze zijn, door hun speciale vorm, ook waterdicht voor de straling. Carcinogeen kankerverwekkend Carcinoma in situ Vroegtijdige vorm van kanker waarbij de kwaadaardige cellen nog niet tot volle ontplooiing zijn gekomen en nog niet het omringende weefsel invaderen. Resectie van tumoren in dit stadium hebben een bijna zekerheid van genezing. Caudaal Craniaal in de richting van de voeten in de richting van het hoofd, naar de gantry toe Collimater Een collimater is een onderdeel van de lineaire versneller dat de vorm van de bestralingsbundel bepaalt. 22

23 een behandeling die tegelijkertijd gegeven wordt. Vb concomitante radio- Concomitant chemotherapie Cone beam CT Voor elke bestralingssessie moet gecontroleerd worden of de patiënt correct gepositioneerd is (op de behandelingstafel). E zijn verschillende technieken beschikbaar. Een veel gebruikt ervan is een Cone Beam CT (CBCT). Deze ontstaat wanneer er tijdens de rotatie van de bestralingsmachine continu een fluoroscopie (Rx) wordt gemaakt. Een CBCT geeft dus een 3- dimensioneel beeld. Het voordeel van een CBCT is dat de positie van de tumor én van de omliggende organen zichtbaar wordt. 3D conformele RT structuren Klassieke bestraling met gebruik van Multileafcollimater rond ingetekende Contacttherapie Speciale bestralingstechniek waarbij een klein bestralingstoestel toe tegen de huid wordt geplaatst. Geschikt voor kleine, oppervlakkige gezwellen met een late dosis (50 KV) Contralateraal aan de andere kant van het lichaam Conventionele RT Klassieke bestraling zonder gebruik van Multileafcollimater (voornamelijk voor palliatieve behandelingen) CT Computer Tomografie. Deze term verwijst naar de bekende beeldvormingsmethode waarbij een scan van het lichaam wordt gemaakt in schijven. De meeste CT s worden uitgevoerd voor het detecteren of meten van een tumor voor of na radiotherapie. Er is ook een speciale CT die wordt gebruikt om de radiotherapiebehandeling technisch voor te bereiden: zie simulatie Curatief Met bedoeling te genezen. Dit wil zeggen: statisch redelijke kans tot genezing Dosis De bedoeling van curatieve radiotherapie is het doden van kankercellen door ionisaties. Dosis is een surrogaat voor de hoeveelheid bestraling die een tumor/orgaan krijgt. Deze dosis wordt uitgedrukt in Gray (Gy). De totale bestralingsdosis kan worden toegediend in een reeks van (dagelijkse) lage dosissen. Deze reeks wordt uitgedrukt als aantal fracties. Energie Bestralingsbundels hebben elk verschillende fysische karakteristieken. Eén ervan is energie die wordt uitgedrukt in Volt. Omdat de gebruikte energieën zeer hoog zijn, wordt de term Megavolt (MV) gebruikt. Een traditionele bestralingsmachine beschikt meestal over een waaier van energieën (tussen 4 25 MV). De gebruikte energie bepaalt hoe een bestralingsbundel zich gedraagt in het lichaam. Eenvoudig gesteld zal een bestralingsbundel met lagere MV de energie dichter bij de huid afgeven, terwijl een bundel met hoge energie deze dieper in het lichaam zal afgeven. Elektronen Een soort bestraling die niet diep in het lichaam doordringt en voornamelijk gebruikt wordt om de huid en onderhuids weefsel te bestralen. Ook bij een elektronenbehandeling 23

24 zijn verschillende energieën mogelijk, naargelang de diepte van het te bestralen volume vb. een boostbehandeling bij borstbestraling. EPID Electronic Portal Imaging Device = een elektronische radiografische foto van het bestralingsvolume die genomen wordt tijdens de behandeling om te controleren of de houding van de patiënt klopt en het target volume in het bestralingsveld komt zoals voorzien in het bestralingsplan Fibrose Taaier worden van het weefsel tgv de bestraling Fiducial markers In radiotherapie en radiochirurgie worden herkenningspunten of markeerders in de tumor ingebracht. Deze maken het gemakkelijker om de tumor correct te bestralen, omdat ze kunnen worden gevisualiseerd via CBCT. Deze markeerders zijn metalen staafjes die in (de buurt) de tumor worden ingebracht. Ze zullen mee bewegen als de patiënt of tumor beweegt. De meeste bestralingstoestellen kunnen deze markers niet alleen voor maar ook tijdens de bestraling visualiseren, waardoor men elke dag de bundel aan de beweging van de tumor kan aanpassen. Fluoroscopie Een X-stralen machine maakt medische beelden door fotonen met lage energie door de patiënt te sturen. Deze fotonen worden gedeeltelijk geabsorbeerd door organen en het bot (= structuren in het lichaam met een hoge dichtheid). Bestralingsmachines kunnen ook met dit systeem uitgerust zijn, met als bedoeling te controleren of patiënten correct gepositioneerd zijn op de bestralingstafel. Bewegings- of positioneringsafwijkingen kunnen hiermee worden opgespoord. Zie ook CBCT en portal image. Fotonen Een foton is een elementair deeltje dat in feite de basis is van ioniserende straling. Ook elektronen kunnen gebruikt worden in uitwendige bestraling. Elk foton heeft een specifieke energie. FSRT Gefractioneerde stereotactische radiotherapie waarbij een dosis over verschillende fracties wordt toegediend. Een dosis kan ook in één bestralingssessie toegediend worden (vb bij hersenmetastasen). Dit laatste wordt stereotactische radiotherapie of radiochirurgie genoemd. Gating Terwijl een patiënt op de bestralingstafel ligt, kan zowel de patiënt als de tumor bewegen. Eén van de belangrijkste oorzaken van beweging is de ademhalingscyclus, waarbij de romp- en neer beweegt. Door deze bewegingen kan het gebeuren dat de tumor buiten de bestralingsbundel terecht komt. Dit moet uiteraard worden vermeden. Dit kan opgelost worden door de bestralingsbundel uit te schakelen wanneer de tumor buiten de bundel zou vallen, en hem weer te activeren wanneer de tumor opnieuw op de originele positie is terecht gekomen. Hiervoor is het noodzakelijk om de bewegingen van de tumor te correleren met de bewegingen van de borstwand. Zie ook tracking. 24

25 Gray, Gy Een bestralingsdosis die wordt toegediend in het lichaam wordt uitgedrukt in Gray (= Gy). Definitie 1 Gy = 1 Joule/kilogram Hemostatische radiotherapie Sommige tumoren bloeden. Enkele voorbeelden zijn long-, blaas en baarmoeder(hals)tumoren. Dergelijke bloedingen beïnvloeden de levenskwaliteit van de patiënt omdat bloeding kan leiden tot bloedarmoede en vermoeidheid. Een eenvoudige bestraling kan op een veilige manier dergelijke bloeding stoppen. Dit effect wordt het hemostatisch effect genoemd. IGRT Image Guided RadioTherapy. De patiënt wordt op de bestralingstafel geïnstalleerd met behulp van 2D of 3D beeldvormende methoden op het bestralingstoestel. Immobilisatie De meest belangrijke voorwaarde voor precisie radiotherapie is een stabiele positie van de patiënt op de bestralingstafel. Hiervoor bestaan verschillende systemen: thermoplastische maskers, kunnen, knie- en enkel stabilisatie systemen, Deze systemen kunnen ook individueel aangepast worden aan de patiënt. Zie ook masker. IMRT Intensity Modulated Radiation Therapy. Dit is een bestralingstechniek waarbij de intensiteit binnen een bestralingsbundel varieert. IMRT gebruikt bundels vanuit verschillende richtingen, en kan hierdoor als het ware de dosis rond de tumor schilderen om de normale weefsels beter te sparen. Infiltrerend Ipsilateraal ingroeiend aan dezelfde kant gelegen Isocentrum Een welbepaald punt in het lichaam dat als referentiepunt gebruikt wordt. Dit wordt bepaald tijdens de simulatie en kan tijdens de planningsberekening gewijzigd worden. Aan de hand van dit isocentrum zal het bestralingsteam de patiënt dagelijks positioneren. In Vivo dosimetrie Nadat een bestralingsplan werd aangemaakt is het ook noodzakelijk om te controleren of wat berekend is ook effectief toegediend wordt. Dit wordt door o.a. in vivo dosimetrie gedaan onder de verantwoordelijkheid van de medische fysici. Isodosis Een isodosis lijn verbindt punten van gelijke dosis met elkaar. Deze isodose lijnen worden op een grafische manier voorgesteld en op die manier krijgt men een beeld van de dosisverdeling in de patiënt na de berekening van een bestralingsplan. Laser Een fijne lichtstraal van één bepaalde kleur die het bestralingsteam zal helpen bij het opzoeken van het isocentrum. Er zijn 3 lasers geïnstalleerd in 3 verschillende richtingen (verticaal, horizontaal en longitudinaal). De kruising van deze lijnen valt gelijk met het isocentrum. Leafs Lamellen ( leafs ) geven min of meer de vorm van de te bestralen tumor of bestralingsregio aan de bestralingsbundel. Op die plaatsen wordt de bestraling tegengehouden. Deze lamellen kunnen constant in en uit de bestralingsbundel worden gegleden en kunnen tijdens de 25

26 bestraling zelf continu van plaats veranderen waardoor de vorm van de bundel continu aangepast wordt aan de vorm van de tumor. Verschillende lamellen naast elkaar vormen MLC (Multi Leaf Collimater) Mastectomie Wegname van de volledige borst Masker Het is zeer belangrijk dat de patiënt tijdens de behandeling niet beweegt. Voor hersentumoren, NKO tumoren en andere delen van het lichaam, wordt gebruik gemaakt van een thermoplastisch masker. Eens een dergelijk masker opgewarmd is, wordt het soepel, en wordt het op het hoofd van de patiënt gevormd tijdens de CT-simulatie waar het dan uithardt. Het kan hierbij precies de vorm van het hoofd aannemen. Eens het masker is afgekoeld, is het niet langer plooibaar en wordt het terug heel sterk en stabiel. Deze maskers zijn hygiënisch en interfereren niet met de bestralingsbundels. Metastase Een uitzaaiing van het gezwel naar een andere plaats in het lichaam. Een uitzaaiing ontstaat als de kankercellen van het oorspronkelijke gezwel door het bloed of lymfevocht meegevoerd wordt naar een andere plaats. Die cellen kunnen blijven ergens vastzitten en beginnen te groeien. Op die manier ontstaat een nieuw gezwel dat min of meer gelijkt op het oorspronkelijk gezwel. Multidisciplinair Multidisciplinaire benadering betekent dat artsen van verschillende specialismen - radiotherapeuten-oncologen, medisch oncologen, specialist oncologen, hematologen een probleem gezamenlijk bespreken. Zij dragen elk vanuit hun oogpunt hun eigen specialiteit hun steentje bij om te komen tot een optimale diagnose en behandeling. Al deze artsen zijn verzameld in een dienstoverschrijdend team. Alle belangrijke beslissingen i.v.m. een behandeling bespreekt het team steeds met elkaar. Dit overleg = het Multidisciplinair Oncologisch Consult (MOC). Neo-adjuvant een behandeling voor de operatie vb chemo voor een borstoperatie NMR/MRI Nucleaire Magnetische Resonantie. Een NMR maakt gebruik van magnetische velden en radiogolven en niet van ioniserende stralen zoals bij een CT-scanner. Dankzij NMR is zowel anatomische als functionele informatie beschikbaar. Nomenclatuur Voor elke medische behandeling die door Belgische artsen wordt uitgevoerd bestaat er een specifieke code. Voor elke code bestaan er regels en wordt een bedrag uitgekeerd aan de arts of het ziekenhuis. De volledige set van codes wordt de nomenclatuur genoemd. Nucleair geneeskunde Het gebruik van radioactieve stoffen voor diagnostiek en behandeling van ziekten. OAR Organ At Risk of risico-organen. Op de beelden van de CT-simulatie worden verschillende structuren ingetekend: de regio die de volledige dosis moet krijgen (target volume) en 26

27 de normale organen die vlakbij het target volume gelegen zijn en waar de bestralingsdosis zo laag mogelijk moet worden gehouden. Deze organen zijn de risico organen en kunnen meestal vrij goed vermeden worden. Oncologie Gezwelleer, wetenschap betreffende gezwellen Palliatie Radiotherapie kan niet altijd zorgen voor een definitieve (curatieve) genezing. Toch is in deze situatie radiotherapie ook belangrijk omdat de behandeling de levenskwaliteit van de patiënt gevoelig kan verbeteren door vb de pijn te verlichten, zwelling van de tumor verminderen of een bloeding tegen gaan. Palliatieve behandeling wordt ook gegeven aan patiënten met een redelijke levensverwachting. PET-CT Positron Emission Tomography. Dit onderzoek wordt uitgevoerd op de dienst Nucleaire Geneeskunde. Het is een diagnostisch onderzoek die tot doel heeft na te kijken of de ziekte gelokaliseerd is of mogelijk al verspreid (gemetastaseerd) is in het lichaam. Bij een PET-CT injecteert men een radioactief product in de bloedbaan dat zich verspreidt in het ganse lichaam en zich zal vastpinnen in bepaalde regio s van het lichaam. Port a Cath Een onderhuids ingeplant doosje om gemakkelijk bloed te kunnen prikken en/of infusen te geven bij patiënten die vaak dergelijke onderzoeken of therapieën moeten ondergaan. Uit het doosje komt een klein darmpje dat naar de diepte loopt, tot in de grote bloedvaten. Posterior Achteraan gelegen Proton therapie Proton Beam Therapy is een type van radiotherapiebehandeling en maakt gebruik van protonen in plaats van x-stralen om kanker te behandelen. Een proton is een positief geladen deeltje dat deel uitmaakt van een atoom. Bij hoge energie zijn protonen in staat om kankercellen te vernietigen. Radiochirurgie Een vorm van stereotactische radiotherapie, meestal uitgevoerd in één fractie. Deze term wordt veelal gebruikt om te verwijzen naar een behandeling in het hoofd. Radiodermitis Dit is een door radiotherapie uitgelokte inflammatoire huidreactie. Er bestaan verschillende graderingen gaande van milde roodheid naar diepe roodheid, zwelling en ulceratie. Radiomucositis Dit is een door radiotherapie uitgelokte reactie van de slijmvliezen zoals vb de slijmvliezen van de mond of van de darmen. Radiotherapeut Arts-specialist voor bestralingen Radiotherapeut-oncoloog De radiotherapeut-oncoloog is een geneesheer gespecialiseerd in de behandeling van kanker door bestraling. Hij of zij bepaalt en start de behandeling, schrijft de dosis voor, bepaalt het te bestralen gebied en hoe de nabijgelegen organen beschermd worden. Hij/zij geeft deze informatie door aan de behandelende arts en de andere specialisten 27

28 Radiotherapie Remissie meer actief Behandeling van ziekten met behulp van bestraling Het verminderen of afnemen van ziekteverschijnselen, de ziekte lijkt niet Satelliet Het gebeurt dat grote radiotherapiecentra kleinere, in nabijgelegen ziekenhuizen openen. Dit moet goedgekeurd worden door de overheid en moet minimum 2 lineaire bestralingstoestellen voorhanden hebben. Screening Preventieve opsporingsonderzoeken Simulatie Het nabootsen van bestraling, om de juiste bestralingsplaats en techniek te bepalen en het aftekenen van de bestralingsvelden Gedurende de simulatie worden de immobilisatie hulpmiddelen uitgetest en alle details genoteerd zodat deze positionering reproduceerbaar is. Daarnaast wordt de CT uitgevoerd waarop in een later stadium de behandelingsberekeningen zullen worden uitgevoerd. SBRT Stereotactische lichaamsbestraling. Zie stereotactisch. Deze term wordt gebruikt om onderscheid te maken tussen stereotactische behandelingen van het lichaam (SBRT) en stereotactische behandelingen van het hoofd (radiochirurgie). Stagering Indeling van een tumor in de juiste TNM classificatie Stereotactisch Een behandeling wordt zo genoemd als een groot aantal bestralingsbundels naar een relatief klein doelvolume wordt gericht, en dit met grote precisie. Dit laat toe deze stereotactische behandelingsreeksen korter te maken met een hogere dosis per fractie. Dit kan dan betere resultaten geven. Opgelet, niet alle tumoren of alle plaatsen in het lichaam kunnen met een stereotactisch systeem behandeld worden. Systemische therapie Behandeling van heel het lichaam tegelijkertijd. Operaties en bestralingen zijn plaatselijk, chemotherapie en hormoontherapie zijn systemische behandelingen. Target volume De radiotherapeut beslist welk lichaamsvolume moet worden bestraald. Hiermee wordt niet altijd enkel de tumor bedoeld maar ook aanpalende lichaamsregio s die vb klierstreken bevatten. Bovendien worden ook veiligheidsmarges ingebouwd die niet alleen de beweging van de tumor maar ook de mogelijke invasie van de tumor in omliggende weefsels moet opvangen. Zie ook CTV, GTV, PTV. Tattoo Tijdens de simulatie worden op de patiënt of op het bestralingsmasker markeringen aangebracht die als referentie dienen voor de latere, dagelijkse bestraling. Deze markeringen vergemakkelijken de positionering van de patiënt. Tattoos blijven wel een heel lange tijd, zoniet altijd zichtbaar. Teleangiëctastieën Wetenschappelijke naam voor de gevaarloze rood/paarse onderhuidse lijntjes die kunnen ontstaan na een bestraling die de huid aantastte. 28

29 TNM classificatie Een manier om een kanker te classificeren. Bij deze methode gebeurt de indeling voor: de primaire tumor (T), de dichtbijgelegen klieren (N) en de metastasen (M) op afstand. TPS Treatment Planning System of behandelingsplanning systeem. Dit is een systeem waarbij het behandelplan, aan de hand van CT beelden genomen op CT-SIM, berekend wordt. Tumorectomie Wegname van een gezwel Tracking Wanneer tijdens een bestraling de tumor beweegt, zal een tracking systeem deze beweging volgen gedurende de behandeling. Tracking heeft wel als voorwaarde dat in de tumor of in de te bestralen regio markeerders geplaatst werden. 29

30 2.9 Bijlage 1 Specificaties op de dienst Radiotherapie Radiotherapeut Dr. Lambrecht Dr. Stellamans Dr. Derycke Dr. Goethals Dr. Liefhooghe Nieuwe patiënten: SIM arts: FUP arts: Avond dienst: Intekening: Review Plan: Specialisaties CONSULT / INTEKENING Pathologie: Specialiteit als 2de arts Urologie Borst (Kortrijk, Waregem) Borst (Andere ZH) Gastro Gynaeco Borst (Andere ZH) ORL Long IORT borst Hersenen/Lymfoom/Sarcoom Borst (Andere ZH) ORL Borst (Waregem) Borst (Andere ZH) IORT borst Gastro Hersenen/Lymfoom/Sarcoom Borst (Andere ZH) Long Urologie TAKENVERDELING/DAG = consultaties van nieuwe patiënten, bij voorkeur staan consultaties volgens specialiteit van de arts Blijft in principe op SIM, kan zo mogelijk al zoveel mogelijk afwerken (velden, intekeningen) maar eventueel ook dringende planningen bekijken. is aanspreekpunt voor toestellen, BV en dringende problemen (indien verantwoordelijke arts niet beschikbaar is. Arts met avonddienst = 17u tot einde RT gebeurt bij voorkeur door arts met die orgaanspecialiteit Deze arts doet review plan van alle planningen (dringend en niet-dringend) 30

31 SPECIFIEKE BEHANDELINGEN Specifieke behandelingen Arts Fysicus/verpleegkundige Brachy (Jodium 125) Ytrium IORT (Intra Operatieve RT) Stereotaxie Dr. Lambrecht Dr. Stellamans Dr. Stellamans Dr. Liefhooghe Dr. Derycke Dr. Goethals - Dr. Liefhooghe Dr. Derycke ( long) Dr. Liefhooghe ( hersenen) Dr. Stellamans (lever) Fysicus: Els Charlotte - Niki Verpl: Jan - Lindsay Els Nicolas - Charlotte - Nikie Els- Nikie- Charlotte - Nicolas Niki - Nikie Els Nikie Charlotte - Nicolas 31

32 Persoonlijke notities Heb je vragen of suggesties ivm deze brochure? Geef dan gerust een seintje! 32