Inspraakreactie Stichting Milieuzorg Zeist e.o. Rv Ontwerp-bestemmingsplan 'Landgoed De Reehorst' en ook Rv toepassen coördinatieregeling

Transcriptie

1 Inspraakreactie Stichting Milieuzorg Zeist e.o. Rv Ontwerp-bestemmingsplan 'Landgoed De Reehorst' en ook Rv toepassen coördinatieregeling Geachte leden van de Commissie Ruimte, verantwoordelijk wethouder, overige aanwezigen, 1. In de periode van 1 mei tot en met 11 juni 2015 is het: 'Voorontwerp-bestemmingsplan De Reehorst' voor het indienen van inspraakreacties ter inzage gelegd. Door o.a. de Stichting Milieuzorg Zeist e.o. is op het voorontwerp-bestemmingsplan een uitgebreide inspraakreactie ingediend. In de 'Nota van Inspraak en Vooroverleg' zijn de reacties van de gemeente op de ingebrachte inspraakreacties weergegeven. Duidelijk is dat de op het voorontwerpbestemmingslan gegeven inspraakreacties tot een aantal (o.i. op een enkele uitzondering na ondergeschikte) aanpassingen van het voorontwerpbestemmingsplan hebben geleid. Zo is o.a. alsnog de optie van het plaatsen van een windmolen uit het plan gehaald, evenals een (algehele) wijzigingsbevoegd. Daarnaast is met name ook het 'Natuuronderzoek' alsnog geactualiseerd, evenals is het plan op punten alsnog beter onderbouwd, zoals o.a. m.b.t. de 'Ladder van duurzame verstedelijking'; 2. Thans is allereerst aan de orde of de gemeenteraad akkoord wil gaan met het toepassen van de zogenaamde 'Coördinatieregeling', waardoor de uitvoering van de plannen zou kunnen worden versneld. Daarnaast verzoekt het College de raad akkoord te gaan met de reacties zoals deze zijn gegeven op de inspraakreacties op het Voorontwerpbestemmingsplan, evenals om het Ontwerp-bestemmingsplan vrij te geven voor de officiële ter inzage legging. Alhoewel de Stichting Milieuzorg Zeist e.o. liever had gezien, ook gezien de complexiteit, dat eerst voor het bestemmingsplan de vereiste procedure was doorlopen alvorens daaraan dan de omgevingsvergunningen voor de bouw van het kantoor, kap bomen, aanleg nieuwe ontsluitingsweg, etc., te toetsen, zal zij zich vanavond met name richten op (de procedure voor) het bestemmingsplan; 3. In de begeleidende brief zoals deze door de gemeente is toegestuurd aan diegenen die op het voorontwerp-bestemmingsplan een reactie hebben gegeven, is verzocht vanavond hun inspraakreactie niet te herhalen maar alleen te reageren op de reactie van de gemeente. De Stichting Milieuzorg Zeist e.o. wil graag van het spreekrecht gebruik maken, maar haar voorkeur gaat er toch naar uit dat dan wel integraal te doen, zodat de gemeenteraadsleden zich ook een goed beeld kunnen vormen van de bezwaren die de Stichting tegen de betreffende ontwikkeling heeft. Eerst zal een algemene reactie worden gegeven, waarna nog op een aantal specifieke aspecten zal worden ingegaan; Algemeen 4. Duidelijk is dat m.b.t. de plannen van de Triodosbank op het landgoed De Reehorst de gemeenteraad op zich wel de nodige zorgvuldigheid in acht heeft genomen, althans wat de procedure betreft. Zo zijn die plannen indertijd, ondanks dat er door de Triodosbank een principeverzoek was ingediend, meerdere keren aangehouden. Dat hing dan allereerst samen met de ontwikkelingen in het Stationsgebied Driebergen-Zeist en dan in het bijzonder die t.a.v. van de vaststelling van de 'Gebiedsvisie Stationsgebied Driebergen-Zeist', zodat de plannen voor de Reehorst ook vanuit een breder kader konden worden getoetst. Daarnaast speelde ook nog de interactieve planvorming voor Hoofdstraat 26, dat uiteindelijk door de Stichting de Reehorst is aangekocht. Op beide ontwikkelingen heeft de Stichting Milieuzorg Zeist e.o. indertijd ook een (uitvoerige) reactie gegeven, hetzij via een formele 'Inspraakreactie', hetzij door het inspreken in de betreffende raadscommissies; 5. Nadat de gemeenteraad (op basis van een zogenaamde 'wensen en bedenkingenbrief') had ingestemd met het vrijgeven van het Voorontwerp-bestemmingsplan voor de inspraak, althans een (grote) meerderheid van de gemeenteraad, is het plan in de periode mei-juni 2015 ter inzage gelegd. Uiteindelijk zijn op het Voorontwerpbestemmingsplan een 6-tal inspraakreacties ingediend, waaronder dus die van de Stichting Milieuzorg Zeist e.o., evenals een 4-tal vooroverlegreacties, waaronder ook een (zeer) uitgebreide reactie van de provincie Utrecht;

2 2 6. Zoals ook uit de 'Inspraakreactie van de Stichting Milieuzorg Zeist e.o. op het Voorontwerp-bestemmingsplan' kan worden afgeleid, evenals uit haar eerdere reactie op (o.a.) de 'Gebiedsvisie SDZ', staat de Stichting Milieuzorg Zeist e.o. zeer kritisch tegenover de bouw van een nieuw kantoorgebouw door de Triodosbank op het landgoed De Reehorst. Het gaat immers niet om zo maar een gebouw, maar een gebouw met een aanzienlijke omvang (van maar liefst m2), dat de huidige toch relatief kleinschalige schaal/opbouw van het landgoed (inclusief aanwezige gebouwen) o.i. ver te boven gaat. Daar komt bij dat het landgoed, althans het gedeelte waar het nieuwe gebouw is geprojecteerd, een integraal deel uitmaakt van zowel de Cultuurhistorische Hoofdstructuur (CHS), als ook de Ecologische Hoofdstructuur (EHS), thans Nationaal Natuurnetwerk Nederland. Aan het landgoed De Reehorst zijn immers niet voor niets de betreffende beleidscategorieën toegekend, maar beogen deze nu juist de bijzondere waarden van natuur, landschap en cultuurhistorie zoals deze op het landgoed aanwezig zijn te behouden, in casu te versterken; 7. Waar gaat het nu in essentie om bij de planologische toetsing van het nieuwe kantoorgebouw. Op nationaal niveau is dan met name de 'Ladder van duurzame verstedelijking' aan de orde, op provinciaal niveau de toetsing aan de PRV/PRS en dan in het bijzonder de daarbij gegeven beleidsregels t.a.v. de zogenaamde 'rode contour' en ook de CHS/EHS, evenals op het lokaal niveau de toetsing aan de gemeentelijke Structuurvisie: 'Groen dus Vitaal'. Achtereenvolgens zal hier nader bij worden stilgestaan; 8. Mede n.a.v. de ingekomen inspraakreactie en dan inhet bijzonder ook de inspraakreactie van de Stichting Milieuzorg Zeist e.o. wordt alsnog in het bestemmingsplan uitgebreider stilgestaan bij de nadere onderbouwing t.a.v. de zogenaamde 'Ladder van duurzame verstedelijking' (zie behalve de 'Toelichting', Hoofdstuk 4.11: 'Ladder van duurzame verstedelijking', met name ook de 'Toelichting', Bijlage 11: 'Onderzoek Ladder van duurzame verstedelijking (STEC, 2015)'). Wat betreft die 'Ladder van duurzame verstedelijking' wil het rijk nu juist bevorderen dat voor zover bepaalde ruimtelijke ontwikkelingen plaatsvinden dat daarbij eerst wordt gekeken of daaraan wel een (regionale) behoefte is en voor zover dat het geval is dat dan eerst in het binnenstedelijke gebied wordt bezien of in die behoefte kan worden voorzien (zie in deze ook de 'Ladder van duurzame verstedelijking'). Zoals ook in de Inspraakreactie van de Stichting Milieuzorg Zeist e.o. aangegeven ontbreekt wat de behoefte zelf toch in eerste instantie de onderbouwing van de noodzaak een gebouw met een oppervlakte van (maar liefst) m2 te bouwen, althans heeft zij deze niet kunnen ontdekken. Daarnaast staan er met name in de gemeente Zeist thans niet alleen een relatief groot aantal kantoorgebouwen leeg, maar komen er in de nabije toekomst ook een groot aantal kantoorgebouwen leeg, waaronder ook enkele zeer grote. Wat betreft de gebouwen die leeg staan gaat het dan bijvoorbeeld om de gebouwen op het landgoederen Schaerweijde (bvo m2) en De Brink én met name ook een net naast het huidige hoofdgebouw van de Triodosbank gelegen gebouw op het landgoed Lenteleven (met een oppervlakte van m2). Wat betreft de nabije toekomst gaat het dan om o.a. de grote gebouwen van Rabofacet en ook TNO, waarvan de laatste naar de Uithof vertrekt. Nu is het de Stichting Milieuzorg Zeist e.o. bekend dat de Triodosbank graag bij een knooppunt voor het OV wil zitten, ook om te bevorderen dat de werknemers (en bezoekers) met het OV komen, hetgeen op zich vanuit duurzaamheidsoverwegingen natuurlijk mooi is, maar een locatie langs de Utrechtseweg is toch al goed bereikbaar, aangezien daar als hoofdontsluitingsas thans vele OV-lijnen per uur langs komen; 9. Bij dit alles speelt dan tevens mee dat door de provincie nog recentelijk ook de 'Thematische Structuurvisie Kantoren' is vastgesteld, teneinde juist de enorme leegstand van kantoren aan te pakken. Teneinde dat 'Raad van State-proof' te kunnen onderbouwen is (eveneens) door STEC alsnog een nader geactualiseerd onderzoek naar de kantorenleegstand binnen de provincie Utrecht uitgevoerd (zie ook het rapport: 'Vraagraming provincie Utrecht (STEC, 2015)' en met name ook: 'Behoefte aan kantoorruimte per locatie in de provincie Utrecht (STEC, 2015)'). Mede op basis van de in deze beide onderzoeken van STEC gepresenteerde geactualiseerde gegevens zal de

3 3 reserveringsruimte van m2 b.v.o. zoals deze nog in de PRS/PRV voor het Stationsgebied Driebergen-Zeist is opgenomen worden teruggebracht naar m2 b.v.o. (zie met name ook het rapport: 'Behoefte aan kantoorruimte per locatie in de provincie Utrecht (STEC, 2015)', Tabel A: 'Berekening behoefte per locatie', pag. 79)'). De vraag is dan of in de nadere onderbouwing zoals deze alsnog t.b.v. het voorliggende bestemmingsplan door STEC is uitgevoerd wel met de uitkomsten zoals deze uit het geactualiseerde provinciale onderzoek door STEC (van dec 2015) naar voren zijn gekomen rekening is gehouden. Bovendien wordt in het provinciale onderzoek van STEC t.b.v. de zogenaamde '(volledige) voorzienbaarheid' rekening gehouden met een maximaal scenario, terwijl het natuurlijk voor hand ligt dat men ergens tussen het maximale en minimale scenario uit zal komen, ook al aangezien telewerken naar verwachting een (nog) grote(re) vlucht zal nemen; 10. Dan het provinciale beleid. Duidelijk zal voor eenieder zijn dat het nieuwe kantoorgebouw is geprojecteerd buiten de zogenaamde rode contour, zoals deze overeenkomstig de PRS/PRV t.a.v. rode ontwikkelingen van kracht is. Juist ook om een (verdere) verrommeling van het buitengebied te voorkomen. Nu zou in de PRS/PRV t.a.v. de ontwikkelingen van kantoren in het Stationsgebied Driebergen-Zeist daarop een uitzondering zijn gemaakt, aangezien het hier om 'Kantoren op een knooppunt' zou gaan. Maar voor de Stichting Milieuzorg Zeist e.o. is het tot op heden onduidelijk gebleven, waar die extra m2 (of in de nabije toekomst m2) dan zou moeten landen, want haar is van een cirkel van 250 m rondom het Station niets bekend, behalve dan dat deze ooit in de 'Gebiedsvisie Stationsgebied Driebergen-Zeist' is aangehaald. Voor zover een dergelijke afstand dan al als een 'aanvaardbare afstand' moet worden beschouwd, zoals in de 'Nota van Inspraak en Vooroverleg' wordt aangegeven, zou o.i. ook hierbij evenwel nadrukkelijk toch ook rekening moeten worden gehouden met aanwezige waarden van natuur, landschap en cultuurhistorie, zoals deze ook elders in de PRS/PRV (en ook in het gemeentelijke beleid) zijn verankerd, dus op zich geen vrijbrief mogen zijn voor ongewenste ruimtelijke ontwikkelingen; 11. Zoals u ongetwijfeld bekend maakt het landgoed De Reehorst deel uit van de Stichtse Lustwarande (SLW) en als zodanig van de CHS. Teneinde de kwaliteiten van deze bijzondere landgoederenzone te kunnen behouden, die overigens vele decennia lang is veronachtzaamd, is door de provincie de 'Visie van de Stichtse Lustwarande', evenals de handreiking: 'De Utrechtse Buitenplaatsbiotoop' vastgesteld, waarin o.a. de ambities voor deze zone staan aangegeven. Alhoewel op vele buitenplaatsen naar nieuwe economische dragers wordt gezocht, waar het provinciale beleid (in zekere zin) op basis van de (beleids)slogan: 'Behoud door ontwikkeling' ook op inspeelt, slaat o.i. door de beoogde bouw van het nieuwe hoofdkantoor van de Triodosbank de balans op het landgoed De Reehorst dan evenwel geheel naar rood door. Alhoewel dan het hoofdhuis op het landgoed in de jaren '70 van de vorige eeuw is vervangen door een congrescentrum, evenals op diverse plaatsen op het landgoed al dan niet illegale bijgebouwen zijn ontstaan die (een zekere) afbreuk hebben gedaan aan de monumentaliteit van het landgoed, moet feitelijk de 'genius loci' of zo men wil het DNA van het landgoed (inclusief de groene structuren) nog steeds intact worden geacht (zie overigens voor een historische analyse de: 'Toelichting', Bijlage 9: 'Rapport Cultuurhistorie Landgoed de Reehorst'). Natuurlijk op structuurniveau zullen ook de ruimtelijke ontwikkelingen rondom het Station Driebergen-Zeist een bepaalde afbreuk van het landgoed betekenen. Bezien we evenwel het nieuwe hoofdgebouw, hoe fraai dat er ook uitziet, dan zal de gehele structuuropbouw van het landgoed wijzigen, waarbij feitelijk het huidige hoofdgebouw (dus het Congrescentrum) tot een soort bijgebouw zal worden, met alle gevolgen voor de cultuurhistorische structuur (en dus ook de cultuurhistorische beleving) van dit landgoed. Bovendien wordt met dit gebouw natuurlijk de deur ook voor andere ontwikkelaars wederom wagenwijd opengezet voor tal van rode ad-hoc ontwikkelingen, hetgeen men nu juist met het ontwikkelen van de: 'Visie voor de Stichtse Lustwarande' had willen voorkomen;

4 4 12. Wat betreft de EHS is gebruik gemaakt van de zogenaamde: 'EHS-Saldobenadering' (zie voor nadere details de 'Toelichting', Bijlage 6: 'Toetsing Natuur') 1. Zonder nu op detail in te gaan of daarbij wel aan alle vereisten is voldaan, is en blijft de Stichting Milieuzorg Zeist e.o. van mening dat door het nieuwe gebouw wel degelijk de 'interne samenhang' zoals deze op het landgoed voorkomt en dus ook de robuustheid van de natuur (in een breder verband) zal worden aangetast. Natuurlijk er komt ook nieuwe natuur bij, maar de vraag is of daardoor zo ook echt tot een ecologische structuurversterking wordt gekomen tussen de faunapassage onder de A-12 ter hoogte van Rijnwijck en de Utrechtse Heuvelrug, aangezien er immers nog steeds bebouwing aanwezig blijft in de betreffende ecologische structuur, zoals die van de zorgboerderij de Wederkerigheid en bijbehorende activiteiten (zie ook het DO, toelichting op pag. 104), evenals ook de gebouwen van het Bolk-Instituut, ook al zou nu via een anterieure overeenkomst zijn overeengekomen dat in ieder geval het gebouw dat illegaal was alsnog zal worden geamoveerd. Verder komt er ook een nieuwe ontsluitingsweg, die dan weliswaar niet direct door de bestaande EHS gaat, maar wel door natuur waar de EHS-compensatie is voorzien. In die zin heeft de Stichting Milieuzorg Zeist e.o. er in haar Inspraakreactie nog voor gepleit ook het terrein van Hoofdstraat 26 meteen in het voorliggende bestemmingsplan mee te nemen, zodat men ook echt tot een ecologische kwaliteitsimpuls had kunnen komen, maar ook daarvoor heeft zij kennelijk (bij de gemeente) niet de handen op elkaar kunnen krijgen; 13. Dan is natuurlijk ook het gemeentelijke beleid, zoals o.a. vastgelegd in de gemeentelijke structuurvisie 'Groen dus vitaal' en dat er juist op is gericht om grootschalige ruimtelijke ontwikkelingen te voorkomen. Zo was in de betreffende zone alwaar het nieuwe kantoorgebouw is geprojecteerd dan wel 'een uitbreiding met maximaal 10 % toegestaan, mits het parkeren dan ondergronds zou plaats vinden'. Duidelijk is dat bij de voorgenomen plannen zondermeer van dit beleidskader wordt afgeweken, hetgeen overigens ook door de gemeente in de 'Nota van inspraak en Vooroverleg' wordt erkend; 14. Juist om een directe aantasting van de CHS en ook EHS te voorkomen, is door de locale natuur- en milieuorganisaties indertijd in de gesprekken met de Triodosbank dan ook een alternatief naar voren gebracht, een alternatief dat overigens voor de Stichting Milieuzorg Zeist e.o. vanuit algemene ruimtelijke overwegingen niet direct de voorkeur had (zie ook hiervoor m.b.t. de 'Ladder voor duurzame verstedelijking'), maar dat in ieder geval wel tot een betere inpassing en mogelijk ook tot een algehele kwaliteitsimpuls voor het landgoed zou (kunnen) leiden. Bij dat alternatief zou het nieuwe kantoor dan worden gebouwd op de plek waar nu de aanleg van de parkeervoorziening (inclusief dak van zonnepanelen is voorzien), evenals het zuidelijke gedeelte van het landgoed dan als nieuw landgoed worden ingericht, teneinde ook de ecologische structuur van het gebied als geheel te kunnen versterken, ook in relatie tot het recent gebouwde faunapassage onder de A-12 nabij het landgoed Rijnwijck. Door het kantoor te bouwen op de plek van de parkeervoorziening en die parkeervoorziening ter plaatse dan ondergronds aan te leggen (zie ook voorwaarden gemeentelijke Structuurvisie), evenals de ontsluiting van de Reehorst dan via de Odijkerweg (i.p.v. via de Hoofdstraat) te laten plaatsvinden, zou eveneens een verdere versnippering van het landgoed (t.g.v. die nieuwe ontsluitingsweg) kunnen worden voorkomen. Door de Triodosbank is dit alternatief evenwel afgewezen, aangezien het gebouw dan te ver van het Station zou komen te liggen en de werknemers zo te ver zouden moeten lopen; 1 Helaas is het zo dat de regels teneinde in de EHS bepaalde ontwikkelingen toe te staan in de loop van de tijd zijn verruimd van het 'Nee, tenzij-principe' naar de mogelijkheid om gebruik te maken van 'plussen en minnen', evenals van een zogenaamde: 'EHS-saldobenadering'. Door de Stichting Milieuzorg Zeist e.o. wordt dat betreurd, ook al aangezien (slechts) 10% grondoppervlak van Nederland deel uitmaakt van de EHS, waarbij binnen het Utrechtse dan op basis van het zogenaamde 'Akkoord van Utrecht' van de opgave die er nog lag (van ha) er bovendien nog zo'n 1500 ha zijn geschrapt en ha binnen de zogenaamde groene contour geplaatst. Bovendien is de natuur nog lang niet hersteld, ook al gaat het dan met bepaalde soorten (o.a. otter, das) door de maatregelen die zijn genomen gelukkig al wel weer wat beter.

5 5 Specifieke aspecten 15. Zoals ook in de inleiding al aangegeven is zowel de Toelichting, als ook de aan het plan ten grondslag liggende planregeling op punten aangepast. Zo is de bouwhoogte van het nieuwe kantoorgebouw alsnog gedifferentieerd, wordt de bouw van een windmolen niet langer mogelijk gemaakt, is de voorwaardelijke verplichting tot de realisatie van de nieuwe natuur verder ingevuld met (o.a.) een kaartje in de 'Regels' (zie ook de 'Regels, Bijlage 1), evenals is ook de eerder opgenomen 'Algemene wijzigingsbevoegdheid' met mogelijk extra bouwmogelijkheden eruit gehaald; 16. Blijft staan dat er kennelijk nog steeds veel extra bouwmogelijkheden zijn, ook gezien de ruime bestemmingen, evenals ook (kennelijk) bestaande rechten, zoals een gebouw met oppervlakte 222 m2 tussen het nieuwe kantoor en het station (zie in deze ook de: 'Verbeelding'), de (onverwachte) bouw van een 'Openlucht-theater'/'Auditorium', evenals het voor de Stichting Milieuzorg Zeist e.o. de vraag blijft of de EHS, zowel bestaand als toekomstig, wel in voldoende mate in het plan is verankerd, aangezien (o.a.) de (gebruikelijke) dubbelbestemming: 'Waarde - Ecologie (of 'Natuur') ontbreekt, dus inclusief toetsing aan 'Nee, tenzij-beginsel EHS; 17. Verder blijkt uit het (alsnog op basis inspraakreactie(s)) uitgevoerde hydrologische onderzoek dat de hydrologische effecten van de aanleg van de kelder onder het nieuwe gebouw toch vrij groot moeten worden geacht (zie met name ook de: 'Toelichting', Bijlage 5: 'Waterhuishoudkundig onderzoek', waardoor negatieve effecten op de toch in de directe omgeving van het nieuwe kantoorgebouw voorkomende (zeer) droogtegevoelige beuken en ook eiken, ondanks voorgestelde maatregelen, zoals monitoren en als dat nodig is 'water geven', niet kunnen worden uitgesloten; 18. Wel is de Stichting Milieuzorg Zeist e.o. er positief over dat de natuur- en milieuorganisaties vanaf het begin door de Triodosbank bij een nadere invulling van het natuurgedeelte zijn betrokken, zodat men wat dat betreft tot bepaalde optimalisaties heeft kunnen komen (zie hiertoe zowel het: 'DO Landschapsplan De Reehorst', Figuur op pag. 27, als met name ook de daarop (eveneens) gegeven toelichting in het rapport: 'Toetsing Natuur'); Conclusie 19. Laat het ook duidelijk zijn dat de Stichting Milieuzorg Zeist e.o. het steeds heeft gewaardeerd, dat zij door de Triodosbank meerdere keren voor een nadere toelichting op de plannen en met name ook voor een nadere invulling van het natuurdeel van de plannen is uitgenodigd. Voor de Stichting Milieuzorg Zeist e.o. blijft het evenwel de vraag, hoe enthousiast zij ook is dat over de 'transformatie'/'transitie' van De Reehorst naar een echt duurzaam landgoed dat zo ook echt een (aan)sprekend voorbeeld voor heel Nederland kan zijn (zie met name ook het DO, hoofdstuk 1.1.6: 'De 7 Reehorst-principles Landgoedvisie'), of je je als duurzame bank nu net met zo'n groot kantoorgebouw moet vestigen op een landgoed dat (bovendien) een integraal deel uitmaakt van zowel de EHS en CHS, dat terwijl er in binnenstedelijke gebieden vele kantoren leeg staan en komen; 20. Gezien de ruimtelijke effecten van de voorliggende plannen wil de Stichting Milieuzorg Zeist e.o. u dan ook verzoeken de betreffende plannen alsnog in heroverweging te nemen en dus te bezien of er alternatieven haalbaar zijn waarbij aanwezige waarden van natuur, landschap en cultuurhistorie wel volledig worden gerespecteerd. En voor zover toch (onverhoopt) aan het huidige gebouw wordt vastgehouden in ieder geval Hoofdstraat 26 integraal bij de plannen te betrekken. Patrick Greeven