Ervaringen met drukte op de SEH

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Ervaringen met drukte op de SEH"

Transcriptie

1 Ervaringen met drukte op de SEH Auteurs M.C. (Christien) van der Linden, T.M.A.J. (Resi) Reijnen, Robert Derlet, Robert Lindeboom, Naomi van der Linden, Cees Lucas, John R. Richards Samenvatting Introductie: in dit onderzoek beschrijven we de doorlooptijd van patiënten en drukte op de SEH zoals ervaren door verpleegkundig managers. Methode: een vragenlijstonderzoek met vragen over type ziekenhuis, aantal patiënten per jaar, gemiddelde doorlooptijd, ervaren drukte, tijdstippen van drukte en welke interventies zijn ingezet om de doorstroom van patiënten te verbeteren. Resultaat: De respons was 67% (n = 63). Het gemiddeld aantal SEH-bezoekers per jaar bedroeg.36 (SD±.80); de gemiddelde doorlooptijd voor patiënten die vanaf de SEH naar huis konden was 11 (SD± 0) minuten en die voor opnamepatiënten was (SD± ) minuten. Wachten op een consult, radiologieonderzoek en laboratoriumuitslagen en het gebrek aan opnamecapaciteit waren de voornaamste redenen voor overmatige drukte. Tweederde van de respondenten (3 van 7 respondenten) gaf aan dat overmatige drukte een aantal keer per week voorkwam, meestal tussen 1.00 en 0.00 uur. Interventies om de doorstroom te verbeteren waren o.a. het plaatsen van patiënten in gangen en het inzetten van fast-track. Conclusie: De gemiddelde doorlooptijd op SEH s in Nederland is kort vergeleken met gepubliceerde doorlooptijden uit het buitenland. Desondanks ervaart ruim tweederde van de managers meerdere keren per week overmatige drukte op hun afdeling. Introductie Om de kosten van de gezondheidszorg terug te dringen vinden in de organisatie van de spoedeisende zorg in Nederland grote veranderingen plaats. Zo wordt er gediscussieerd over het sluiten van Spoedeisende Hulpafdelingen (SEH s) ( helft-spoedeisende-hulp-kan-dicht.html) en integreren steeds meer huisartsenposten met SEH s. Beide veranderingen kunnen de doorlooptijd van patiënten en de daarmee samenhangende drukte op de SEH s beïnvloeden. Jaarlijks worden ±. miljoen SEH-bezoeken geregistreerd in Nederland. (1) Ten tijde van het onderzoek beschikten 8 academische ziekenhuizen en 1 algemene ziekenhuislocaties over een SEH. () Er zijn in ons land nog geen multicenter studies gedaan om doorlooptijd te kwantificeren en om drukte op de SEH in kaart te brengen. In dit vragenlijstonderzoek beschrijven wij de karakteristieken van de SEH s, de doorlooptijd van patiënten en de ervaringen van de verpleegkundig managers met betrekking tot drukte op de SEH. Methode Het onderzoek werd aangekondigd op de website van de Nederlandse Vereniging van SEH-verpleegkundigen (NVSHV). Vragenlijsten werden in november 01 per verstuurd aan het SEH-management. De bevatte een brief met uitleg over het onderzoek en een digitale vragenlijst. De ziekenhuizen die in januari 013 nog niet hadden gereageerd kregen een papieren 1 01

2 Tabel 1. SEH-karakteristieken (n = 63) Mean (SD) Mediaan Range Aantal respondenten (n) Aantal SEH-bezoeken per jaar Algemene ziekenhuizen Academische ziekenhuizen SEH-behandelplaatsen Aantal SEH-verpleegkundigen Dag Avond Nacht Aantal artsen Dag Avond Nacht Percentage ambulance vervoerde patiënten Percentage bezoeken door zelfverwijzers Aantal ziekenhuisbedden Aantal ICU bedden Aantal SEH-patiënten dat wordt opgenomen Percentage SEH-patiënten dat wordt opgenomen Doorlooptijd, ongedifferentieerd, in minuten Doorlooptijd, patiënten die met ontslag naar huis gaan, in minuten Doorlooptijd, patiënten die worden opgenomen, in minuten.36 (.80).1 (10.331) 7.1 (.3) (6).8 (1.6).78 (1.8).8 (0.7).71 (3.3).0 (.) 3.1 (.7) 17 () 3 (1) 86 (87) () 7.6 (.63) 3 (10) 131 (1) 11 (0) () Volumeverandering van 008 tot 01 Toename SEH-bezoeken per jaar¹ Algemene ziekenhuizen Academische ziekenhuizen Afname SEH-bezoeken per jaar Algemene ziekenhuizen Academische ziekenhuizen 1.63 (1.8) 1.1 (1.6).06 (.80).0 (1.761).7 (1.0).81 (1.010) ¹ Schattingen en werkelijke data versie van de vragenlijst toegestuurd en ontvingen een tweede met een digitale versie van de vragenlijst. Data werden verwerkt met SPSS versie 0 (Statistical Package for the Social Sciences Inc., Chicago). De Medisch Ethische Toetsingscommissie gaf toestemming voor dit onderzoek. Inhoud van de vragenlijst en definities De vragenlijst werd vooraf getest door twee SEH-artsen en twee verpleegkundig managers op hanteerbaarheid en helderheid in taalgebruik. De definitieve vragenlijst (Appendix) bevatte vragen over type (algemeen vs. academisch) en grootte van het ziekenhuis, aantal SEH-bezoeken per jaar (gebaseerd op 011), volumeveranderingen in de periode , aantal behandelplaatsen op de SEH, aantal verpleegkundigen en aantal artsen op de SEH per dienst, doorlooptijd van patiënten, percentage zelfverwijzers, percentage patiënten dat door een ambulance vervoerd was, percentage klinische opnames en hoe vaak de SEH zich bij de ambulancedienst dicht meldde vanwege drukte. Verder werd gevraagd hoe vaak overmatige drukte op de SEH voorkwam en op welke tijdstippen dit gebeurde. Ook naar de oorzaken van drukte en welke interventies waren toegepast om de doorstroom van patiënten te verbeteren werd gevraagd. Respondenten konden kiezen uit een lijst met mogelijke oorzaken van drukte en uit een lijst met mogelijke interventies. Er konden hierbij meerdere antwoorden per vraag omcirkeld worden. Zij konden ook een antwoord geven wat niet in de lijst voorkwam. Als respondenten niet de beschikking hadden over de gevraagde aantallen konden schattingen genoteerd worden. Vragen mochten ook worden overgeslagen. Doorlooptijd werd gedefinieerd als het interval tussen de aankomst- en vertrektijd van de patiënt. Gebaseerd op voorgaand onderzoek werd overmatige drukte gedefinieerd als de aanwezigheid van meer patiënten op de SEH dan beschikbare behandelkamers en/of het aanwezig zijn van meer patiënten op de SEH dan het personeel aankon. (3) Bij gevaarlijke drukte werd de behandelcapaciteit van de SEH ruimschoots overschreden. () Data-analyse Data werden gerapporteerd als rekenkundig gemiddelde (mean) en standaard deviatie (SD). Bij niet-normaal 01 13

3 Tabel. SEH s met overmatige drukte*, onderverdeeld in jaarlijks SEH-volume en type ziekenhuis (n = 7) Overmatige drukte*, n Geen overmatige drukte, n P Jaarlijks SEH-volume >0.000 bezoeken bezoeken bezoeken <0.000 bezoeken Type ziekenhuis Algemeen ziekenhuis (n = 0) Academisch ziekenhuis (n = 7) * dagelijks of meer dan keer per week overmatige drukte 1 Kruskal-Wallis test voor geordende categorieën Fisher s Exact test verdeelde data werden medianen en ranges gebruikt. Voor het onderzoeken van verschillen tussen type ziekenhuis werden de data zowel voor de gehele groep als voor de ziekenhuistypes apart geanalyseerd, gebruik makend van t-toetsen, Kruskall-Wallis testen en Fisher s Exact testen. Statistische significantie werd vastgesteld op p 0.0. Resultaten In totaal werden 63 ingevulde vragenlijsten teruggestuurd. Dit was een respons van 67%. De vragenlijsten werden ingestuurd vanuit algemene ziekenhuizen en 8 academische ziekenhuizen. Respondenten waren 6 verpleegkundig managers en één SEH-verpleegkundige. Niet alle vragen werden door alle respondenten beantwoord. Per vraag werd het totaal aantal respondenten gerapporteerd in de tabellen en resultaten. Karakteristieken van de SEH s Het gemiddelde aantal jaarlijkse SEH-bezoeken in 011 was.36 (n = 61). Hierbij was er geen significant verschil tussen het gemiddelde aantal SEH-bezoeken van algemene ziekenhuizen (n = 3;.1 per jaar) en van academische ziekenhuizen (n = 8; 7.1 per jaar) (Tabel 1). Vijfenzestig respondenten beantwoordden de vraag over volumeverandering gedurende Drieënveertig respondenten rapporteerden een toename van SEH-bezoeken, terwijl 13 respondenten een afname had waargenomen. Het gemiddelde percentage ambulancevervoerde patiënten was 17%, variërend van tot %. Het gemiddelde percentage zelfverwijzers was 3%, variërend van 3% tot 71%, en het gemiddelde percentage van patiënten die moesten worden opgenomen was 3%, variërend van 1% tot % (Tabel 1). ontslag naar huis gingen was 11 minuten. De gemiddelde doorlooptijd voor patiënten die opgenomen werden was minuten. Elf respondenten rapporteerden alleen de ongedifferentieerde doorlooptijd; deze was gemiddeld 131 minuten (Tabel 1). In academische ziekenhuizen was de doorlooptijd gelijk aan die in algemene ziekenhuizen (patiënten die met ontslag naar huis konden: 10 vs. 117 minuten, p=0.7; opgenomen patiënten: 177 vs. 1 minuten, p=0.7). Drukte op de SEH zoals ervaren door verpleegkundig managers Negenendertig van de 7 respondenten antwoordden dat er minstens twee keer per week sprake was van overmatige drukte op de SEH (Tabel ). Op 1 SEH s waar het minimaal keer per week tot aan dagelijks overmatige druk was, was het ook minimaal keer per week tot aan dagelijks gevaarlijk druk was (Tabel 3). Gevaarlijke drukte kwam vaker voor in de academische ziekenhuizen. De meerderheid van de respondenten (n=37) gaf aan dat overmatige drukte en gevaarlijke drukte meestal plaatsvond tussen 1 en 0 uur. Respondenten noemden het wachten op een medisch consult (n = 1) het vaakst als reden voor overmatige Doorlooptijd De gemiddelde doorlooptijd voor patiënten die met Figuur 1. Redenen voor overmatige / gevaarlijke drukte volgens de respondenten (n = 63) 1 01

4 drukte een doorlooptijd bereiken van meer dan uur. (7) Desondanks komt overmatige drukte veel voor op de Figuur. Patiënten met de meeste impact op overmatige drukte volgens de respondenten (n = 63) drukte. Het wachten op radiologieonderzoek of bloeduitslagen (n = ) werd ook veel genoemd (Figuur 1). De patiëntengroep die het meest bijdroeg aan overmatige drukte op de SEH was, volgens de respondenten, de groep door de huisarts verwezen patiënten en de groep multi-traumapatiënten (Figuur ). Van de interventies om met overmatige drukte om te gaan werd het plaatsen van patiënten in de gangen op de SEH (n = ) en fast-track voor patiënten met laagcomplexe klachten (n = ) het vaakst genoemd (Tabel ). Het beleid ten aanzien van het dichtmelden van de SEH s voor de ambulancedienst varieerde van het hebben van een protocol voor het dichtmelden van de SEH tot aan de afspraak zich nooit dicht te melden. Tweeëntwintig van de respondenten zeiden dat de SEH zich nooit dicht meldde. Het dichtmelden van de SEH voor de ambulancedienst gebeurde in van de van de ziekenhuizen slechts 1 tot 6 keer per jaar (Figuur 3). Discussie De doorlooptijd op Nederlandse SEH s is kort vergeleken met de doorlooptijd die beschreven is in andere landen (;6). In de Verenigde Staten (VS) kunnen patiënten die worden opgenomen ten tijde van ernstige Nederlandse SEH s: tweederde van de respondenten ervaart minstens twee keer per week overmatige drukte en de helft daarvan ervaart ook regelmatig gevaarlijke drukte. Onze bevindingen zijn milder vergeleken met studies uit de VS: meer dan 10 jaar geleden rapporteerden onze coauteurs dat 1% van de managers in de VS problemen met drukte ervoeren. (8-10) Mogelijk is het probleem van drukte beter onder controle in Nederland. Wanneer de hervormingen in de gezondheidszorg doorgaan (sluiting van SEH s en verminderen van de beddencapaciteit) kan overmatige drukte echter vaker gaan optreden. De respondenten noemden verschillende oorzaken voor overmatige drukte en deze antwoorden waren vrijwel gelijk aan de antwoorden gegeven in het buitenland: (11-1) wachten op een medisch consult, plaatsgebrek op de SEH, beddentekort, vertraging in de opnameprocedure, tekort aan acute klinische bedden en het wachten op radiologieonderzoek en bloeduitslagen. Soms wordt gesuggereerd dat drukte op SEH s veroorzaakt wordt door het oneigenlijk gebruik van de spoedzorg door zelfverwijzers met laagcomplexe problemen. Ditzelfde idee werd in de jaren negentig in verschillende beleidsstukken beschreven in de VS. (1) Inmiddels hebben studies naar overmatige drukte op de SEH aangetoond dat het ontmoedigen van SEH-bezoek voor laagcomplexe problemen het probleem van overmatige drukte niet zal oplossen. Een geblokkeerde uitstroom van patiënten lijkt de belangrijkste veroorzaker van overmatige drukte te zijn: patiënten met toegenomen zorgzwaarte gecombineerd met een tekort aan bedden op de verpleegafdelingen. () Veel van onze respondenten waren het daar mee eens: 6% noemden het gebrek aan opnamecapaciteit als oorzaak van overmatige drukte. Slechts % gaf de zelfverwijzer mede de schuld van overmatige drukte. Figuur 3. Aantal keren dat een SEH zich dicht meldt voor de ambulancedienst (n = ) Volgens onze respondenten zijn er verscheidene maatregelen getroffen om de doorstroom op SEH s te verbeteren en overmatige drukte te verminderen. Alle genoemde interventies zijn ook beschreven in de internationale literatuur, zoals het inzetten van acute opnameafdelingen (17) en fast-track. (18) Sommige interventies uit de internationale literatuur werden vrijwel nooit genoemd in ons onderzoek, zoals het dichtmelden voor ambulances. Dichtmelden voor ambulances is voor veel SEH s geen optie. De meeste SEH s in academische en grotere ziekenhuizen hebben een toegewezen functie in de traumaopvang. Voor andere (niet-trauma) 01 1

5 Tabel 3. SEH s met overmatige drukte EN gevaarlijke drukte*, onderverdeeld in jaarlijks SEH-volume en type ziekenhuis (n = 3) Overmatige en gevaarlijke drukte*, n Geen gevaarlijke drukte, n P Jaarlijks SEH-volume >0.000 bezoeken bezoeken bezoeken <0.000 bezoeken Type ziekenhuis Algemeen ziekenhuis Academisch ziekenhuis * dagelijks of meer dan keer per week gevaarlijke drukte 1 Kruskal-Wallis test voor geordende categorieën Fisher s Exact test ambulancepatiënten zou opvang in een ander ziekenhuis mogelijk zijn, maar ziekenhuizen hebben sterke economische redenen om alle patiënten aan te nemen. Slechts één respondent gaf aan dat een paar keer week gebruik werd gemaakt van het dichtmelden voor de ambulancedienst. De negatieve effecten van overmatige drukte worden veel beschreven in de literatuur. Zo vermindert overmatige drukte de kwaliteit van zorg, leidend tot slechtere gezondheidsuitkomsten van patiënten. (1) De SEH-managers erkennen dat het probleem en de oplossing van overmatige drukte vaak buiten de SEH ligt. Steeds meer ziekenhuizen gebruiken acute opnameafdelingen, acute diagnostiekafdelingen en flexibele bedden om plaats te maken voor de nieuw binnenkomende patiënt. Deze afdelingen helpen bij het verminderen van drukte, omdat er meer controle komt over de uitstroom van patiënten. (0;1) Beperkingen Ten eerste was onze vragenlijst niet gevalideerd. Rapportagefouten en incomplete antwoorden kunnen voorkomen. In Nederland worden verschillende patiënteninformatiesystemen gebruikt en ziekenhuizen gebruiken verschillende definities voor de data die we verzamelden. Zo worden de variabelen verwijzing en vervoer verschillend gedefinieerd: sommige SEH s coderen patiënten die binnengebracht worden met een ambulance als ambulancepatiënt, terwijl anderen patiënten die verwezen zijn door een huisarts en vervoerd met een ambulance niet als ambulancepatiënt coderen. In een aantal SEH s wordt nog geen digitaal patiëntensysteem gebruikt: managers van deze afdelingen rapporteerden schattingen. Hoewel deze vorm van dataverzameling verre van ideaal is, vonden wij de voordelen van multicenter deelname opwegen tegen de nadelen van de variatie in dataverzameling. De Nederlanders kunnen leren van wat er in andere landen al bekend is over overmatige drukte. Ondanks verschillen in cultuur, achtergrond en organisatie van de gezondheidszorg lijken de oorzaken en gevolgen van overmatige drukte universeel te zijn en bepaalde interventies om overmatige drukte te verminderen zullen overal werken. Hoewel ziekenhuizen van verschillende grootte en locaties vertegenwoordigd waren in dit onderzoek, kunnen we niet met zekerheid stellen dat de karakteristieken van de non-responders vergelijkbaar waren met die van de respondenten. Het doel van ons onderzoek was echter niet om alle SEH s in kaart te brengen, maar om een algemene indruk te krijgen over de doorlooptijd van pa Tabel. Interventies om de doorstroom van patiënten te verbeteren (n = 63) Interventies Het behandelen van patiënten in gangen Fast-track voor patiënten met laagcomplexe problemen Uitbreiding van personeel Uitbreiden van opnamecapaciteit / implementeren van een acute opnameafdeling Weigeren van ambulances Het aantal patiënten per behandelplaats aanpassen Medische consulten niet op de SEH laten plaatsvinden Verbouwing van de SEH Extra triagepunt Implementatie van een geïntegreerde huisartsenpost op de SEH Inzetten van verpleegkundig specialisten Verwijzen van patiënten naar de huisarts of polikliniek n

6 APPENDIX VRAGENLIJST SEH 01 Vragen gebruikt voor het artikel Emergency department crowding in the Netherlands: managers experiences : door Christien van der Linden, Resi Reijnen, Robert Derlet, Robert Lindeboom, Naomi van der Linden, Cees Lucas, en John Richards. 1. Naam en locatie van het ziekenhuis. Functie van de respondent (SEH-manager, SEH-verpleegkundige, SEH-arts, anders) 3. Type ziekenhuis (algemeen of academisch). Aantal ziekenhuisbedden. Aantal ICU bedden 6. Aantal SEH-bezoeken in Aantal SEH-bezoeken in Aantal behandelplaatsen op de SEH. Aantal SEH-verpleegkundigen en artsen per dienst 10. Doorlooptijd, ongedifferentieerd 11. Doorlooptijd voor patiënten die met ontslag naar huis gaan 1. Doorlooptijd voor patiënten die worden opgenomen 13. Aantal en/of percentage SEH-bezoeken door zelfverwijzers 1. Aantal en/of percentage SEH-bezoeken van patiënten die met de ambulance vervoerd zijn 1. Aantal en/of percentage van patiënten die worden opgenomen. Hoe vaak is er overmatige drukte op de SEH? (Nooit; 1-6 keer per jaar; 7 tot 1 keer per jaar; tot keer per maand; enkele keren per week; dagelijks). 17. Hoe vaak is de SEH gevaarlijk druk? (Nooit; 1-6 keer per jaar; 7 tot 1 keer per jaar; tot keer per maand; enkele keren per week; dagelijks). 18. Op welk tijdstippen is de SEH het vaakst overmatig of gevaarlijk druk? (- uur; -8 uur; 8-1 uur; 1- uur; -0 uur; 0- uur). 1. Oorzaken van overmatige drukte of gevaarlijke drukte (wachten op een medisch consult; wachten op radiologie en bloedonderzoek; wachttijden voor patiënten die opgenomen moeten worden / beddentekort op de verpleegafdeling; tekort aan artsen; plaatsgebrek op de SEH; wachten op overplaatsing; lange wachttijden voor triage; tekort aan verpleegkundigen; wachten op registratie; anders) 0. Welke patiënten hebben de meeste invloed op overmatige of gevaarlijke drukte? (door de huisarts verwezen patiënten; multi-traumapatiënten; patiënten die opgenomen moeten worden op een verpleegafdeling; psychiatrische patiënten; zelfverwijzers; geriatrische patiënten; kinderen; anders) 1. Interventies om de doorstroom van patiënten te verbeteren (het behandelen van patiënten in gangen; fast-track voor laagcomplexe problemen; uitbreiding van personeel; uitbreiding van de opnamecapaciteit en de implementatie van een acute opnameafdeling; het weigeren van ambulances; aanpassen van het aantal patiënten per behandelplaats; medische consulten elders doen; verbouwing van de SEH; extra triagepunt; implementatie van een geïntegreerde huisartsenpost op de SEH; het inzetten van verpleegkundig specialisten; het verwijzen van patiënten naar de huisarts of naar de polikliniek; anders).. Hoe vaak meldt de SEH zich dicht voor de ambulancedienst? (nooit; 1-6 keer per jaar; 7 tot 1 keer per jaar; tot keer per maand; enkele keren per week; dagelijks). tiënten en over de drukte zoals ervaren door managers. Een andere beperking van het onderzoek is dat er geen standaard definities van overmatige drukte en gevaarlijke drukte bestaan. (11;;3) Verschillende factoren die te maken hebben met drukte werden opgenomen in de vragenlijst, maar er kon geen gevalideerd instrument gebruikt worden voor het definiëren van overmatige drukte. Bestaande instrumenten (zoals NEDOCS () ) om drukte te meten worden nog niet gebruikt in Nederland. Zoals andere onderzoekers voor ons deden (;6) werden in dit onderzoek de ervaringen van de SEHmanagers gebruikt als maat voor overmatige drukte. Als het standaard meten van drukte of doorstroom nationaal ingevoerd wordt zijn vervolgstudies nodig om de ervaringen van de managers ook te kunnen kwantificeren. Conclusie Ondanks een relatief korte doorlooptijd is overmatige drukte een wijdverspreid probleem in Nederland: tweederde van de SEH-managers gaf aan dat hun afdeling minstens keer per week overmatig druk of zelfs gevaarlijk druk was. Wachten op een medisch consult, wachten op radiologieonderzoek en bloeduitslagen werden gezien als oorzaken van de drukte. Patiënten die opgenomen moesten worden hadden een langere doorlooptijd vanwege het gebrek aan bedden op verpleegafdelingen. Auteurs Drs. Christien van der Linden, SEH-verpleegkundige en klinisch epidemioloog, Spoedeisende Hulp, Medisch Centrum Haaglanden, Den Haag, Nederland. c.van.der.linden@mchaaglanden.nl / chris10vanderlinden@hotmail.com Drs. Resi Reijnen, SEH-arts, Spoedeisende Hulp, Medisch Centrum Haaglanden, Den Haag, Nederland. resireijnen@gmail.com 01 17

7 Prof. Dr. Robert Derlet, SEH-arts, Spoedeisende Hulp, Sacramento, California, Verenigde Staten. ucdavis.ecu Dr. Robert Lindeboom, klinisch epidemioloog, Divisie van Klinische Methoden en Public Health, Master Evidence Based Practice, Academisch Medisch Centrum en Universiteit van Amsterdam, Amsterdam, Nederland. Drs. Naomi van der Linden, onderzoeker, Erasmus Universiteit, Instituut Beleid en Management Gezondheidszorg, Rotterdam, Nederland. bmg.eur.nl Dr. Cees Lucas, klinisch epidemioloog, Divisie van Klinische Methoden en Public Health, Master Evidence Based Practice, Academisch Medisch Centrum en Universiteit van Amsterdam, Amsterdam, Nederland. Prof. Dr. John R. Richards, SEH-arts, Spoedeisende Hulp, Sacramento, California, Verenigde Staten. Corresponderende auteur: Christien van der Linden, Medisch Centrum Haaglanden, Den Haag, Nederland. Eerder gepubliceerd door BioMed Central in het International Journal of Emergency Medicine 013, 6:1. Met toestemming vertaald en ingekort. Emergency department crowding in the Netherlands: managers experiences Referenties (1) Dutch National Compass of Public Health. Hoe groot is het gebruik van de afdeling Spoedeisende Hulp? [The number of visits to the Emergency Department] (In Dutch) Bilthoven, RIVM. Ref Type: Online Source () Gaakeer MI, van den Brand CL, Patka P. Emergency medicine in the Netherlands: a short history provides a solid basis for future challenges. Eur J Emerg Med 01 Jun;1(3):131-. (3) Schneider SM, Gallery ME, Schafermeyer R, Zwemer FL. Emergency department crowding: a point in time. Ann Emerg Med 003 Aug;():7-7. () Gordon JA, Billings J, Asplin BR, Rhodes KV. Safety net research in emergency medicine: proceedings of the Academic Emergency Medicine Consensus Conference on The Unraveling Safety Net. Acad Emerg Med 001 Nov;8(11):10-. () Cardin S, Afilalo M, Lang E, Collet JP, Colacone A, Tselios C, et al. Intervention to decrease emergency department crowding: does it have an effect on return visits and hospital readmissions? Ann Emerg Med 003 Feb;1(): (6) Chan TC, Killeen JP, Kelly D, Guss DA. Impact of rapid entry and accelerated care at triage on reducing emergency department patient wait times, lengths of stay, and rate of left without being seen. Ann Emerg Med 00 Dec;6(6):1-7. (7) Richards JR, Ozery G, Notash M, Sokolove PE, Derlet RW, Panacek EA. Patients prefer boarding in inpatient hallways: correlation with the national emergency department overcrowding score. Emerg Med Int 011;011:80. (8) Derlet R, Richards J, Kravitz R. Frequent overcrowding in U.S. emergency departments. Acad Emerg Med 001 Feb;8():11-. () Derlet RW, Richards JR. Emergency department overcrowding in Florida, New York, and Texas. South Med J 00 Aug;(8):86-. (10) Richards JR, Navarro ML, Derlet RW. Survey of directors of emergency departments in California on overcrowding. West J Med 000 Jun;17(6):38-8. (11) Asplin BR, Magid DJ, Rhodes KV, Solberg LI, Lurie N, Camargo CA, Jr. A conceptual model of emergency department crowding. Ann Emerg Med 003 Aug;(): (1) Bradley VM. Placing emergency department crowding on the decision agenda. J Emerg Nurs 00 Jun;31(3):7-8. (13) Derlet RW, Richards JR. Overcrowding in the nation s emergency departments: complex causes and disturbing effects. Ann Emerg Med 000 Jan;3(1):63-8. (1) Hayden SR, Jouriles NJ, Rosen P. Requiem for non-urgent patients in the emergency department. J Emerg Med 010 Apr;38(3): (1) American College of Emergency Physicians. Hospital Overcrowding Ref Type: Online Source () Forero R, McCarthy S, Hillman K. Access block and emergency department overcrowding. Crit Care 011;1():. (17) Institute of Medicine. Hospital-Based Emergency Care: At the Breaking Point (18) Sanchez M, Smally AJ, Grant RJ, Jacobs LM. Effects of a fast-track area on emergency department performance. J Emerg Med 006 Jul;31(1): (1) Pines JM, Pollack CV, Jr., Diercks DB, Chang AM, Shofer FS, Hollander JE. The association between emergency department crowding and adverse cardiovascular outcomes in patients with chest pain. Acad Emerg Med 00 Jul;(7):617-. (0) Dunn R. Reduced access block causes shorter emergency department waiting times: An historical control observational study. Emerg Med (Fremantle ) 003 Jun;1(3):3-8. (1) Kelen GD, Scheulen JJ, Hill PM. Effect of an emergency department (ED) managed acute care unit on ED overcrowding and emergency medical services diversion. Acad Emerg Med 001 Nov;8(11): () Hwang U, McCarthy ML, Aronsky D, Asplin B, Crane PW, Craven CK, et al. Measures of crowding in the emergency department: a systematic review. Acad Emerg Med 011 May;18():7-38. (3) Pines JM. Moving closer to an operational definition for ED crowding. Acad Emerg Med 007 Apr;1():38-3. () Weiss SJ, Derlet R, Arndahl J, Ernst AA, Richards J, Fernandez-Frackelton M, et al. Estimating the degree of emergency department overcrowding in academic medical centers: results of the National ED Overcrowding Study (NEDOCS). Acad Emerg Med 00 Jan;11(1):38-0. () Bernstein SL, Verghese V, Leung W, Lunney AT, Perez I. Development and validation of a new index to measure emergency department crowding. Acad Emerg Med 003 Sep;10():38-. (6) Pines JM, Garson C, Baxt WG, Rhodes KV, Shofer FS, Hollander JE. ED crowding is associated with variable perceptions of care compromise. Acad Emerg Med 007 Dec;1(1):

Harm R. Haak Máxima Medisch Centrum Eindhoven/Veldhoven Maastricht University Medical Centre+

Harm R. Haak Máxima Medisch Centrum Eindhoven/Veldhoven Maastricht University Medical Centre+ Crowding? Eerste Hulp voor de SEH Harm R. Haak Máxima Medisch Centrum Eindhoven/Veldhoven Maastricht University Medical Centre+ Steffie HA. Brouns Máxima Medisch Centrum Eindhoven/Veldhoven Disclosures

Nadere informatie

IIII DRUKTE OP DE SPOEDEISENDE HULP. Dr. M.C. (Christien) van der Linden c.van.der.linden@mchaaglanden.nl chris10vanderlinden@hotmail.

IIII DRUKTE OP DE SPOEDEISENDE HULP. Dr. M.C. (Christien) van der Linden c.van.der.linden@mchaaglanden.nl chris10vanderlinden@hotmail. IIII DRUKTE OP DE SPOEDEISENDE HULP Dr. M.C. (Christien) van der Linden c.van.der.linden@mchaaglanden.nl chris10vanderlinden@hotmail.com Definitie Overmatige drukte op de SEH ontstaat wanneer de behoefte

Nadere informatie

What are we waiting for: doorlooptijden op de SEH

What are we waiting for: doorlooptijden op de SEH What are we waiting for: doorlooptijden op de SEH I.L. Vegting, N. Alam, K. Ghanes, O. Jouini, F. Mulder, M. Vreeburg, T. Biesheuvel J. van Bokhorst, P. Go, M.H.H. Kramer, G.M. Koole 2, P.W.B. Nanayakkara

Nadere informatie

Citation for published version (APA): van der Linden, M. C. (2015). Emergency department crowding: Factors influencing flow

Citation for published version (APA): van der Linden, M. C. (2015). Emergency department crowding: Factors influencing flow UvA-DARE (Digital Academic Repository) Emergency department crowding: Factors influencing flow van der Linden, Christien Link to publication Citation for published version (APA): van der Linden, M. C.

Nadere informatie

DE GEÏNTEGREERDE SPOEDPOST

DE GEÏNTEGREERDE SPOEDPOST DE GEÏNTEGREERDE SPOEDPOST COMPUTER SIMULATIE VAN EEN SPOEDEISENDE HULP EN HUISARTSENPOST Footer text: to modify choose 'Insert' (or View for Office 2003 26/3/14 or 1 earlier) then 'Header and footer'

Nadere informatie

Verbetering van patiëntenstroom op de Spoedeisende Hulp

Verbetering van patiëntenstroom op de Spoedeisende Hulp Verbetering van patiëntenstroom op de Spoedeisende Hulp Berekening opnamekans AZO-avond 16 mei Nicole Kraaijvanger, SEH-arts KNMG Disclosure belangenverstrengeling voor de sprekers van de AZO scholingsavond

Nadere informatie

AcutAcute Zorg, heden en toekomst Dr. Acute zorg: heden en toekomst

AcutAcute Zorg, heden en toekomst Dr. Acute zorg: heden en toekomst AcutAcute Zorg, heden en toekomst Dr. Acute zorg: heden en toekomst Dr. Prabath Nanayakkara, MD, PhD, FRCP Internist acute geneeskunde Voorzitter, sectie acute geneeskunde Vraag naar acute zorg

Nadere informatie

Triage GR Vangnet of zeef? 12 februari 2016 Aafke de Groot

Triage GR Vangnet of zeef? 12 februari 2016 Aafke de Groot Triage GR Vangnet of zeef? 12 februari 2016 Aafke de Groot Triage neurologie Mw. D, 87 jaar, sinds een week op de afdeling neurologie Ernstig icva doorgemaakt : volledige verlamming rechter arm, gedeeltelijke

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 1 september 2016 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 1 september 2016 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter, > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340

Nadere informatie

Geautomatiseerde medicatiereviews bij polyfarmacie patiënten in de eerstelijn: een retrospectieve studie Eerstelijnsgeneeskunde (ELG) Radboudumc

Geautomatiseerde medicatiereviews bij polyfarmacie patiënten in de eerstelijn: een retrospectieve studie Eerstelijnsgeneeskunde (ELG) Radboudumc Geautomatiseerde medicatiereviews bij polyfarmacie patiënten in de eerstelijn: een retrospectieve studie Eerstelijnsgeneeskunde (ELG) Radboudumc Jorrit Harms OSV: Dr. Kees van Boven Inhoud Achtergrond

Nadere informatie

Wel of geen AOA in het JBZ?

Wel of geen AOA in het JBZ? Wel of geen AOA in het JBZ? Maartje van de Vrugt CHOIR seminar 13 november 2015 Facts and figures JBZ Topklinisch ziekenhuis 4000 medewerkers 240 medisch specialisten 730 bedden Incl. Intensive care: 26

Nadere informatie

Acute opname afdeling: eerste ervaringen en cijfers!

Acute opname afdeling: eerste ervaringen en cijfers! Acute opname afdeling: eerste ervaringen en cijfers! PICA seminar Prabath Nanayakkara & Margaret van Valkengoed - mei 2013 Inhoudsopgave Tendensen in de acute zorg Aanleiding AOA en doelen Eerste cijfers

Nadere informatie

Chapter 10. Samenvatting

Chapter 10. Samenvatting 1 Chapter 10 Samenvatting 2 INLEIDING Adequate pijnbehandeling voor traumapatiënten is een complex probleem in de (prehospitale) spoedzorg. Met dit proefschrift willen we inzicht geven in de vroegtijdige,

Nadere informatie

Een survey naar post-interventie management van Percutane Transhepatische Cholangiografie drains

Een survey naar post-interventie management van Percutane Transhepatische Cholangiografie drains Een survey naar post-interventie management van Percutane Transhepatische Cholangiografie drains Chulja Pek RN, MN Verpleegkundig specialist Pancreatobiliaire chirurgie Erasmus MC Rotterdam Masterclass

Nadere informatie

Bestuurlijke rapportage Toenemende druk op de acute zorg in Voorne-Putten

Bestuurlijke rapportage Toenemende druk op de acute zorg in Voorne-Putten Bestuurlijke rapportage Toenemende druk op de acute zorg in Voorne-Putten Inleiding Deze rapportage is opgesteld in samenwerking tussen Ambulancezorg Rotterdam-Rijnmond (AZRR) en Huisartsenposten Rijnmond

Nadere informatie

Acute Opname Afdelingen, de pioniersfase voorbij. - Beelden van AOA s - Jan van der Eijk 25 maart 2010

Acute Opname Afdelingen, de pioniersfase voorbij. - Beelden van AOA s - Jan van der Eijk 25 maart 2010 Acute Opname Afdelingen, de pioniersfase voorbij - Beelden van AOA s - Jan van der Eijk 25 maart 2010 Onderdelen Hoe in aanraking gekomen met de AOA? Beelden van de AOA Eigenschappen van de AOA in vraag

Nadere informatie

De patient centraal in de acute zorg

De patient centraal in de acute zorg De patient centraal in de acute zorg Drs. Marjolein Kremers, promovenda acute geneeskunde/internist acute geneeskunde i.o. Dr. Prabath Nanayakkara, internist acute geneeskunde, Amsterdam UMC, lok. VU Prof.

Nadere informatie

EFFECTIVITEIT VAN PIJNBEHANDELING BIJ PATIËNTEN MET ACUUT MUSCULOSKELETAAL TRAUMA

EFFECTIVITEIT VAN PIJNBEHANDELING BIJ PATIËNTEN MET ACUUT MUSCULOSKELETAAL TRAUMA EFFECTIVITEIT VAN PIJNBEHANDELING BIJ PATIËNTEN MET ACUUT MUSCULOSKELETAAL TRAUMA Pierik JGJ 1, IJzerman MJ 1, Berben SA 2, Heurman G 1, Gaakeer MI 3, van Vugt AB 4, Doggen CJM 1 1. Universiteit Twente,

Nadere informatie

Bemerkingen VVVS op voorstel report KCE "ORGANISATION AND PAYMENT OF EMERGENCY CARE SERVICES IN BELGIUM: CURRENT SITUATION AND OPTIONS FOR REFORM"

Bemerkingen VVVS op voorstel report KCE ORGANISATION AND PAYMENT OF EMERGENCY CARE SERVICES IN BELGIUM: CURRENT SITUATION AND OPTIONS FOR REFORM Bemerkingen VVVS op voorstel report KCE "ORGANISATION AND PAYMENT OF EMERGENCY CARE SERVICES IN BELGIUM: CURRENT SITUATION AND OPTIONS FOR REFORM" Door Lauwaert Voorzitter VVVS 1. Vertaling titel De vertaling

Nadere informatie

Triage Risk Screening Tool (TRST)

Triage Risk Screening Tool (TRST) Triage Risk Screening Tool (TRST) Meldon (2003) Meetinstrument Triage Risk Screening Tool Afkorting TRST Auteur Meldon Onderwerp Functionele, mentale, psychosociale beoordeling Doelstellingen Meten van

Nadere informatie

FACTSHEET. Voorlegger bij rapport Schaal- en synergieeffecten bij de spoedeisende hulp, IPSE studies, juli 2013

FACTSHEET. Voorlegger bij rapport Schaal- en synergieeffecten bij de spoedeisende hulp, IPSE studies, juli 2013 FACTSHEET Voorlegger bij rapport Schaal- en synergieeffecten bij de spoedeisende hulp, IPSE studies, juli 2013 De spoedeisende hulp (SEH) staat volop in de belangstelling van het beleid. Het aantal SEH-locaties,

Nadere informatie

Samenvatting, conclusies en toekomstvisie

Samenvatting, conclusies en toekomstvisie Samenvatting, conclusies en toekomstvisie Overbelasting van Spoedeisende Hulpafdelingen wordt een steeds groter probleem in Nederland. Lange wachttijden zijn het gevolg, met een toegenomen werkdruk voor

Nadere informatie

Ontwikkelingen aanbod acute patiënten SEH s, RAV s & HAP s Q1+Q2 2013, 2014 en 2015 ROAZ-regio VUmc Rapport

Ontwikkelingen aanbod acute patiënten SEH s, RAV s & HAP s Q1+Q2 2013, 2014 en 2015 ROAZ-regio VUmc Rapport Ontwikkelingen aanbod acute patiënten SEH s, RAV s & HAP s Q1+Q2, en ROAZ-regio VUmc Rapport 1 September Auteurs Netwerk acute zorg, regio VUmc Datum 29 september Disclaimer Dit rapport is zo zorgvuldig

Nadere informatie

Managing Variability. Agenda. Wat is variabiliteit Management of Variability Program Effecten van variabiliteit Illustraties

Managing Variability. Agenda. Wat is variabiliteit Management of Variability Program Effecten van variabiliteit Illustraties Managing Variability Agenda Wat is variabiliteit Management of Variability Program Effecten van variabiliteit Illustraties Wat is variabiliteit Ziekenhuizen zijn continu op methoden om de kwaliteit, veiligheid,

Nadere informatie

INVLOED VAN CHRONISCHE PIJN OP ERVAREN SOCIALE STEUN. De Invloed van Chronische Pijn en de Modererende Invloed van Geslacht op de Ervaren

INVLOED VAN CHRONISCHE PIJN OP ERVAREN SOCIALE STEUN. De Invloed van Chronische Pijn en de Modererende Invloed van Geslacht op de Ervaren De Invloed van Chronische Pijn en de Modererende Invloed van Geslacht op de Ervaren Sociale Steun The Effect of Chronic Pain and the Moderating Effect of Gender on Perceived Social Support Studentnummer:

Nadere informatie

Handhygiëne in Nederlandse ziekenhuizen

Handhygiëne in Nederlandse ziekenhuizen Handhygiëne in Nederlandse ziekenhuizen Elise van Beeck Maatschappelijke Gezondheidszorg & Medische Microbiologie en Infectieziekten Erasmus MC Rotterdam Overzicht presentatie Introductie: waar is het

Nadere informatie

NIEUWSBRIEF. Nieuwsbrief 9, 2014. In deze nieuwsbrief

NIEUWSBRIEF. Nieuwsbrief 9, 2014. In deze nieuwsbrief NIEUWSBRIEF Nieuwsbrief 9, 2014 In deze nieuwsbrief Programma Congres NVSHV, vrijdag 14 november 2014 Ambulance-drone vergroot overlevingskans bij hartstilstand Druk? Ja, druk! Monster Medical Emergencies

Nadere informatie

Datum: 20 november 2017 Betreft: Update ontwikkelingen en aanpak van druk in de acute zorg

Datum: 20 november 2017 Betreft: Update ontwikkelingen en aanpak van druk in de acute zorg Ministerie van VWS T.a.v. Mr. drs. B.J. Bruins Postbus 20350 2500 EJ Den Haag Datum: 20 november 2017 Betreft: Update ontwikkelingen en aanpak van druk in de acute zorg Geachte heer Bruins, Conform verzoek

Nadere informatie

Acknowledgement. Acknowledgement

Acknowledgement. Acknowledgement Acknowledgement Acknowledgement This study is part of TREND (Trauma RElated Neuronal Dysfunction), a Dutch Consortium that integrates research on epidemiology, assessment technology, pharmacotherapeutics,

Nadere informatie

Positieve, Negatieve en Depressieve Subklinische Psychotische Symptomen en het Effect van Stress en Sekse op deze Subklinische Psychotische Symptomen

Positieve, Negatieve en Depressieve Subklinische Psychotische Symptomen en het Effect van Stress en Sekse op deze Subklinische Psychotische Symptomen Positieve, Negatieve en Depressieve Subklinische Psychotische Symptomen en het Effect van Stress en Sekse op deze Subklinische Psychotische Symptomen Positive, Negative and Depressive Subclinical Psychotic

Nadere informatie

Acute Zorg in HMC Drie initiatieven om kwaliteit te verhogen en doorlooptijden te verlagen

Acute Zorg in HMC Drie initiatieven om kwaliteit te verhogen en doorlooptijden te verlagen Acute Zorg in HMC Drie initiatieven om kwaliteit te verhogen en doorlooptijden te verlagen 19 e Nationale Spoedzorg Congres 8 november 2018 Roeline de Beaufort, programma manager acute zorg Frans de Voeght,

Nadere informatie

Zorgpaden: Evidence Based or Wishful thinking?

Zorgpaden: Evidence Based or Wishful thinking? Zorgpaden: Evidence Based or Wishful thinking? Jeroen van Oostrum Hoofd Business Intelligence Center 24 november 2009 Stellingen Stelling 1: Patiëntuitkomstmaten, zoals heropnames, complicaties en patiënttevredenheid,

Nadere informatie

SAMENVATTING. Samenvatting

SAMENVATTING. Samenvatting SAMENVATTING. 167 Met de komst van verpleegkundigen gespecialiseerd in palliatieve zorg, die naast de huisarts en verpleegkundigen van de thuiszorg, thuiswonende patiënten bezoeken om te zorgen dat patiënten

Nadere informatie

Chapter 9 Samenvatting CHAPTER 9. Samenvatting

Chapter 9 Samenvatting CHAPTER 9. Samenvatting Chapter 9 Samenvatting CHAPTER 9 Samenvatting 155 Chapter 9 Samenvatting SAMENVATTING Richtlijnen en protocollen worden ontwikkeld om de variatie van professioneel handelen te reduceren, om kwaliteit van

Nadere informatie

Polikliniek atriumfibrilleren

Polikliniek atriumfibrilleren P.J. Musters, verpleegkundig specialist Thoraxcentrum Erasmus MC Rotterdam Disclosure Geen potentiële belangenverstrengeling Eigen route voor specifieke doelgroepen Doelgroep-polikliniek Uniforme diagnostiek

Nadere informatie

Advanced Practice Nursing

Advanced Practice Nursing Workshop Advanced Practice Nursing Prof. dr. Ann Van Hecke, UGent, Universitair Centrum voor Verpleegkunde en Vroedkunde Miguel Lardennois, FOD DG Gezondheidszorg Waar hebben we het over? Waar hebben we

Nadere informatie

Ontwikkeling en implementatie van een protocol ter verbetering van de patiëntveiligheid in een operatiekwartier.

Ontwikkeling en implementatie van een protocol ter verbetering van de patiëntveiligheid in een operatiekwartier. Ontwikkeling en implementatie van een protocol ter verbetering van de patiëntveiligheid in een operatiekwartier. Pierre Luysmans, UZ Leuven 5 febr 2010 Inleiding: november 1999 To err is human Adverse

Nadere informatie

Workshop B2. Verbeteringen Level-I Trauma Centrum HagaZiekenhuis Alexander Greeven (HagaZh) Flits: Pre-Hospital Triage Rogier van de Sluijs (UMCU)

Workshop B2. Verbeteringen Level-I Trauma Centrum HagaZiekenhuis Alexander Greeven (HagaZh) Flits: Pre-Hospital Triage Rogier van de Sluijs (UMCU) 19 e Nationale Spoedzorg Congres Galgenwaard Utrecht 8 november 2018 Workshop B2 Verbeteringen Level-I Trauma Centrum HagaZiekenhuis Alexander Greeven (HagaZh) Flits: Pre-Hospital Triage Rogier van de

Nadere informatie

Landelijke ontwikkelingen in de Nederlandse SEH s

Landelijke ontwikkelingen in de Nederlandse SEH s Landelijke ontwikkelingen in de Nederlandse SEH s Aantallen en herkomst van patiënten in de periode 2012-2015 Menno I. Gaakeer, Crispijn L. van den Brand, Evert Gips, Joris M. van Lieshout, Robbert Huijsman,

Nadere informatie

Revalidatie centreren of zo dicht mogelijk bij huis?e

Revalidatie centreren of zo dicht mogelijk bij huis?e Home no. 4 Augustus 2014 Eerdere edities Verenso.nl Revalidatie centreren of zo dicht mogelijk bij huis?e Definities van volume en concentratie Prof. dr. Wilco P. Achterberg, Marije Holstege, Monique Caljouw,

Nadere informatie

" # Tweede lijn. Eerstelijn. Spoedeisende Hulp. Ambulance. Incident HAP. Callcenter HAP/ huisarts

 # Tweede lijn. Eerstelijn. Spoedeisende Hulp. Ambulance. Incident HAP. Callcenter HAP/ huisarts Incident 112 Callcenter HAP/ huisarts! " # Spoedeisende Hulp Ambulance HAP Tweede lijn Eerstelijn 1 Medisch Manager Ambulancezorg Regionale Ambulance Voorziening Agglomeratie Amsterdam 2 Hoogleraar Zorglogistieke

Nadere informatie

De kunst van fouten maken

De kunst van fouten maken De kunst van fouten maken Programma De kunde van patiëntveiligheid Kick-off Inleiding patiëntveiligheid Pauze De kunst van het zien en leren van incidenten VIM Human Factor Engineering Video Inleiding

Nadere informatie

Hoeveel gezondheid levert onze gezondheidszorg op?

Hoeveel gezondheid levert onze gezondheidszorg op? Hoeveel gezondheid levert onze gezondheidszorg op? Ann Van den Bruel Senior Clinical Research Fellow Department of Primary Care Health Sciences University of Oxford Declaration Alma Ata 1978 Gezondheid

Nadere informatie

Bevorderen van terugkeer naar werk van kankerpatiënten Gerandomiseerd gecontroleerd onderzoek

Bevorderen van terugkeer naar werk van kankerpatiënten Gerandomiseerd gecontroleerd onderzoek Bevorderen van terugkeer naar werk van kankerpatiënten Gerandomiseerd gecontroleerd onderzoek Sietske Tamminga Angela de Boer Jos Verbeek Monique Frings-Dresen Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid

Nadere informatie

Disclosure belangen spreker

Disclosure belangen spreker Effectiveness of case management in the reduction of COPD re-admissions: results of a pilot study Annelies E. van Eeden, Ingrid van de Poll, Gertrud van Vulpen, Tim Roldaan, Wies Wagenaar, Melinde Boland,

Nadere informatie

Regionale verschillen in acute fase behandeling van ruggenmergletsel in Nederland. B.L. Fransen AIOS Orthopaedie

Regionale verschillen in acute fase behandeling van ruggenmergletsel in Nederland. B.L. Fransen AIOS Orthopaedie Regionale verschillen in acute fase behandeling van ruggenmergletsel in Nederland B.L. Fransen AIOS Orthopaedie 14-1-2015 Acute fase management van ruggenmergletsel (tsci) Onderkennen (mogelijk) ruggenmergletsel

Nadere informatie

Jaarrapport onderzoek patiëntenstromen Monitor aanbod acute patiënten SEH s, RAV s & HAP s Noord-Holland en Flevoland

Jaarrapport onderzoek patiëntenstromen Monitor aanbod acute patiënten SEH s, RAV s & HAP s Noord-Holland en Flevoland Jaarrapport onderzoek patiëntenstromen Monitor aanbod acute patiënten SEH s, RAV s & HAP s Noord-Holland en Flevoland 2013-2016 Juli 2017 Auteurs Drs. E. Toor Dr. J. Berdowski Dr. M. Rhebergen Datum 20

Nadere informatie

Het APOP screeningsprogramma Nationaal Symposium Spoedzorg voor Ouderen

Het APOP screeningsprogramma Nationaal Symposium Spoedzorg voor Ouderen Het APOP screeningsprogramma Nationaal Symposium Spoedzorg voor Ouderen Drs. Jelle de Gelder huisarts i.o. Drs. Jacinta Lucke SEH arts Drs. Laura Blomaard arts-onderzoeker Ontwikkeling van de APOP screener

Nadere informatie

Spoedeisende Hulp AFDELINGSINFORMATIE

Spoedeisende Hulp AFDELINGSINFORMATIE Spoedeisende Hulp AFDELINGSINFORMATIE INLEIDING In deze folder vindt u informatie over de gang van zaken op de afdeling SEH (Spoedeisende Hulp) van het ziekenhuis Rivierenland. BIJ BINNENKOMST OP DE SEH

Nadere informatie

Verschenen als: Paul Giesen, Wendy Thijssen, Theo Voorn. SEH kan efficiënter. Medisch Contact 2009, 64(38) 1590-1

Verschenen als: Paul Giesen, Wendy Thijssen, Theo Voorn. SEH kan efficiënter. Medisch Contact 2009, 64(38) 1590-1 Verschenen als: Paul Giesen, Wendy Thijssen, Theo Voorn. SEH kan efficiënter. Medisch Contact 2009, 64(38) 1590-1 SEH kan efficiënter dr. Paul Giesen, huisarts-onderzoeker*, drs. Wendy Thijssen, SEH-arts**,

Nadere informatie

De Samenhang tussen Dagelijkse Stress, Emotionele Intimiteit en Affect bij Partners met een. Vaste Relatie

De Samenhang tussen Dagelijkse Stress, Emotionele Intimiteit en Affect bij Partners met een. Vaste Relatie De Samenhang tussen Dagelijkse Stress, Emotionele Intimiteit en Affect bij Partners met een Vaste Relatie The Association between Daily Stress, Emotional Intimacy and Affect with Partners in a Commited

Nadere informatie

Kenniscentrum patiëntenlogistiek VUmc-VU

Kenniscentrum patiëntenlogistiek VUmc-VU Kenniscentrum patiëntenlogistiek VUmc-VU Prof. Dr. Ger Koole Hoogleraar Optimalisatie van Bedrijfsprocessen VU, Faculteit der Exacte Wetenschappen Wat is er al gebeurd: een terugblik (1) Deelname VUmc

Nadere informatie

Triage op de SEH. Spoedeisende Hulp

Triage op de SEH. Spoedeisende Hulp 00 Triage op de SEH Spoedeisende Hulp 1 Welkom op de afdeling Spoedeisende Hulp (SEH). Op de afdeling SEH ontvangen en behandelen we dagelijks 30-60 patiënten. Een deel van deze patiënten wordt met de

Nadere informatie

De kracht van het netwerk

De kracht van het netwerk De kracht van het netwerk 2 e landelijk symposium voor IC-netwerken 28 november 2018 Eén virtuele IC voor de hele regio Mark van der Kuil intensivist, Bernhoven Disclosure (Potentiële) belangenverstrengeling

Nadere informatie

Het elektronisch dossier van de zorgverlener en de patiënt wordt het belangrijkste instrument om nieuwe medische kennis te verwerven

Het elektronisch dossier van de zorgverlener en de patiënt wordt het belangrijkste instrument om nieuwe medische kennis te verwerven Diagnostics Quality of care EMD als registratie- en kennisinstrument Education development Care for the elderly Nicolas Delvaux, 22 oktober 2015 www.achg.be Het elektronisch dossier van de zorgverlener

Nadere informatie

Datum: 31 mei 2018 Betreft: Update stand van zaken en aanpak van drukte in de acute zorg

Datum: 31 mei 2018 Betreft: Update stand van zaken en aanpak van drukte in de acute zorg Ministerie van VWS T.a.v. Mr. drs. B.J. Bruins Postbus 20350 2500 EJ Den Haag Datum: 31 mei 2018 Betreft: Update stand van zaken en aanpak van drukte in de acute zorg Geachte heer Bruins, In navolging

Nadere informatie

25 jaar whiplash in Nederland

25 jaar whiplash in Nederland 25 jaar whiplash in Nederland Vanuit een fysiotherapeutisch perspectief Maarten Schmitt M.Sc 1 2 Fysiotherapeut & manueeltherapeut Hoofd van de Divisie Onderwijs Stichting Opleidingen Musculoskeletale

Nadere informatie

Veranderingen op de Arbeidsmarkt van oefentherapeuten

Veranderingen op de Arbeidsmarkt van oefentherapeuten Postprint 1.0 Version Journal website Pubmed link DOI http://www.vvocm.nl/algemeen/vakblad-beweegreden Veranderingen op de Arbeidsmarkt van oefentherapeuten D.T.P. VAN HASSEL; R.J. KENENS Marktwerking

Nadere informatie

Stuurgroep Wachttijden 4 april Doorkiesnummer: Guus de Ruiter, Vektis

Stuurgroep Wachttijden 4 april Doorkiesnummer: Guus de Ruiter, Vektis wachttijd in weken Aan: Stuurgroep Wachttijden 4 april 21 Van: Doorkiesnummer: Guus de Ruiter, Vektis 3 88 35 Kwartaalrapportage wachttijden ggz Q1 21 Let op: Vanaf maart 21 zijn de wachttijden verder

Nadere informatie

DANKBAARHEID, PSYCHOLOGISCHE BASISBEHOEFTEN EN LEVENSDOELEN 1

DANKBAARHEID, PSYCHOLOGISCHE BASISBEHOEFTEN EN LEVENSDOELEN 1 DANKBAARHEID, PSYCHOLOGISCHE BASISBEHOEFTEN EN LEVENSDOELEN 1 Dankbaarheid in Relatie tot Intrinsieke Levensdoelen: Het mediërende Effect van Psychologische Basisbehoeften Karin Nijssen Open Universiteit

Nadere informatie

Dia-Fit: blended-care CGT voor chronische vermoeidheid bij diabetes type 1

Dia-Fit: blended-care CGT voor chronische vermoeidheid bij diabetes type 1 Dia-Fit: blended-care CGT voor chronische vermoeidheid bij diabetes type 1 Effecten en verklarende mechanismen Juliane Menting Nivel, Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg NKCV, Nederlands

Nadere informatie

Kwetsbaarheid na bezoek huisartsenpost

Kwetsbaarheid na bezoek huisartsenpost Kwetsbaarheid na bezoek huisartsenpost Onderzoek TOPICS-MDS A. BLOEMHOFF, K. SMULDERS, Y. SCHOON, R. AKKERMANS, K. VAN DEN BERG, S. BERBEN Beeld: https://pulmoncology.roche4professionals.nl/hagaziekenhuis-biedt-zorg-op-maat-voor-de-kwetsbare-oudere-pati%c3%abnt-met-longkanker

Nadere informatie

Influenza vaccinatie van ziekenhuismedewerkers

Influenza vaccinatie van ziekenhuismedewerkers Influenza vaccinatie van ziekenhuismedewerkers Achtergrond Het RIVM en Vernet Verzuimnetwerk B.V. hebben een onderzoek uitgevoerd onder ziekenhuismedewerkers naar de relatie tussen de influenza vaccinatiegraad

Nadere informatie

Invloed van het aantal kinderen op de seksdrive en relatievoorkeur

Invloed van het aantal kinderen op de seksdrive en relatievoorkeur Invloed van het aantal kinderen op de seksdrive en relatievoorkeur M. Zander MSc. Eerste begeleider: Tweede begeleider: dr. W. Waterink drs. J. Eshuis Oktober 2014 Faculteit Psychologie en Onderwijswetenschappen

Nadere informatie

COPDnet transmuraal ketenzorgmodel

COPDnet transmuraal ketenzorgmodel COPDnet transmuraal ketenzorgmodel integrale zorg in een geïntegreerde zorgketen LAN, Conferentie, 19 januari 2018 dr. A.J. (Alex) van t Hul Uitgangspunten/ aannames: 1. Uitkomsten van zorg voor mensen

Nadere informatie

Samenvatting. Samenvatting

Samenvatting. Samenvatting Samenvatting Dikkedarmkanker is een groot gezondheidsprobleem in Nederland. Het is de derde meest voorkomende vorm van kanker bij mannen en de tweede meest voorkomende vorm van kanker bij vrouwen. In 2008

Nadere informatie

Onderzoek naar luchtwegklachten bij omwonenden van veehouderijen

Onderzoek naar luchtwegklachten bij omwonenden van veehouderijen Onderzoek naar luchtwegklachten bij omwonenden van veehouderijen Floor Borlée, Joris IJzermans, Christel van Dijk, Dick Heederik, Lidwien Smit Institute for Risk Assessment Sciences (IRAS), Universiteit

Nadere informatie

Onderzoek naar de inzet van nurse practitioners op de Spoedeisende Hulp van Medisch Centrum Haaglanden, locatie Westeinde

Onderzoek naar de inzet van nurse practitioners op de Spoedeisende Hulp van Medisch Centrum Haaglanden, locatie Westeinde 9 epidemiologisch bulletin, 2005, jaargang 40, nummer 4 Onderzoek naar de inzet van nurse practitioners op de Spoedeisende Hulp van Medisch Centrum Haaglanden, locatie Westeinde C. van der Linden De organisatie

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle   holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/43550 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Brunsveld-Reinders, A.H. Title: Communication in critical care : measuring and

Nadere informatie

ANALYSE PATIËNTERVARINGEN ELZ HAAKSBERGEN

ANALYSE PATIËNTERVARINGEN ELZ HAAKSBERGEN ANALYSE PATIËNTERVARINGEN ELZ HAAKSBERGEN Dr. C.P. van Linschoten Drs. P. Moorer Definitieve versie 27 oktober 2014 ARGO BV Inhoudsopgave 1. INLEIDING EN VRAAGSTELLING... 3 1.1 Inleiding... 3 1.2 Vraagstelling...

Nadere informatie

Visie NVSHA op Rapport. Raad voor de Volksgezondheid en Zorg. Medisch-specialistische zorg in 20/20

Visie NVSHA op Rapport. Raad voor de Volksgezondheid en Zorg. Medisch-specialistische zorg in 20/20 Visie NVSHA op Rapport Raad voor de Volksgezondheid en Zorg Medisch-specialistische zorg in 20/20 Oktober 2011 Inleiding Eind oktober 2011 is de Raad voor de Volksgezondheid en Zorg (RVZ) met het rapport

Nadere informatie

Tussentijdse bevindingen van het thematoezicht naar de ketenzorg rond psychiatrische patiënten met ernstige somatische comorbiditeit

Tussentijdse bevindingen van het thematoezicht naar de ketenzorg rond psychiatrische patiënten met ernstige somatische comorbiditeit Bijlage Tussentijdse bevindingen van het thematoezicht naar de ketenzorg rond psychiatrische patiënten met ernstige somatische comorbiditeit 1 Achtergrond De casus van de heer W., beter bekend als de casus

Nadere informatie

Voeding voor gezondheidswinst

Voeding voor gezondheidswinst Voeding voor gezondheidswinst Voeding voor patiënten is méér dan nutriënten 2 feb 2017, Dr. Nicole de Roos Voedingsproblemen? Die gaan wel weer over... Voedingsproblemen? Die pakken we aan! We zijn meer

Nadere informatie

Kwaliteitsnormen. Blaascarcinoom

Kwaliteitsnormen. Blaascarcinoom Kwaliteitsnormen Blaascarcinoom Versie 6 September 2018 Achtergrond herziening 2017 De NVU heeft eind 2010 de eerste kwaliteitsnormen blaascarcinoom openbaar gemaakt en deze in 2012 en 2014 herzien. Sinds

Nadere informatie

Onderzoek naar voorschrijven door Verpleegkundig Specialisten. Anneke Francke, mede namens Marieke Kroezen (NIVEL) 19 juni 2014

Onderzoek naar voorschrijven door Verpleegkundig Specialisten. Anneke Francke, mede namens Marieke Kroezen (NIVEL) 19 juni 2014 Onderzoek naar voorschrijven door Verpleegkundig Specialisten Anneke Francke, mede namens Marieke Kroezen (NIVEL) 19 juni 2014 In de praktijk horen we niet alleen dat de kwaliteit van het voorschrijven

Nadere informatie

NIEUWSBRIEF. Nieuwsbrief 1, 2015. In deze nieuwsbrief

NIEUWSBRIEF. Nieuwsbrief 1, 2015. In deze nieuwsbrief NIEUWSBRIEF Nieuwsbrief 1, 2015 In deze nieuwsbrief Resultaten van Meetbaar Beter Proefschrift: Emergency departments in the Netherlands. The influence of general practitioner cooperatives Kennis maakt

Nadere informatie

Eetstoornissen. Rubriekhouder: Prof. dr. H.W. Hoek, Parnassia Groep en UMCG ( en ) Inleiding

Eetstoornissen. Rubriekhouder: Prof. dr. H.W. Hoek, Parnassia Groep en UMCG ( en ) Inleiding Eetstoornissen Rubriekhouder: Prof. dr. H.W. Hoek, Parnassia Groep en UMCG (1985-1989 en 1995-2015) Inleiding Anorexia nervosa en boulimia nervosa zijn ernstige eetstoornissen waarvan het onduidelijk is

Nadere informatie

Van Reactieve naar Proactieve Planning van Ambulance Diensten

Van Reactieve naar Proactieve Planning van Ambulance Diensten Van Reactieve naar Proactieve Planning van Ambulance Diensten Prof.dr. Rob van der Mei Hoofd onderzoekscluster Probability, Networks and Algorithms op het CWI Hoogleraar Toegepaste Wiskunde aan de Vrije

Nadere informatie

Meten van gezondheidsvaardigheden

Meten van gezondheidsvaardigheden Meten van gezondheidsvaardigheden Toepassing en kwaliteit van meetinstrumenten voor wetenschappelijk onderzoek Dr. Mirjam Fransen (Amsterdam UMC) Dr. Monique Heijmans (Nivel) Vraag aan u: - Waarom deelname

Nadere informatie

Informatieblad voor deelnemers gedurende opvolging. De CENTER-TBI studie

Informatieblad voor deelnemers gedurende opvolging. De CENTER-TBI studie Informatieblad voor deelnemers gedurende opvolging De CENTER-TBI studie Tijdens de acute fase na uw ongeval, heeft u deelgenomen aan een multicenter onderzoek, gefinancierd door de Europese unie (The Collaborative

Nadere informatie

Reduceren van variabiliteit van vraag en aanbod in de zorg

Reduceren van variabiliteit van vraag en aanbod in de zorg RUG1 05-02-2010 1 Reduceren van variabiliteit van vraag en aanbod in de zorg Taco van der Vaart (FEB) Marcel de Jong (SYNZO) 2 Even voorstellen Taco van der Vaart UHD Operations Management Directeur onderzoeksinstituut

Nadere informatie

Veiligheidscultuur als voedingsbodem voor een Veiligheid Management Systeem

Veiligheidscultuur als voedingsbodem voor een Veiligheid Management Systeem Veiligheidscultuur als voedingsbodem voor een Veiligheid Management Systeem Annemie Vlayen 6 oktober 2011, Diamant Center Brussel Inhoud 1. Voedingsbodem voor een Veiligheid Management Systeem 2. Meten

Nadere informatie

Afdeling Spoedeisende hulp (SEH) B54

Afdeling Spoedeisende hulp (SEH) B54 Afdeling Spoedeisende hulp (SEH) B54 Welkom op de afdeling Spoedeisende Hulp (SEH) van het Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis in Nijmegen. Per jaar melden zich 28.000 mensen op de SEH voor een medische behandeling,

Nadere informatie

EINDRAPPORT PREPARATORY GRANT SPOEDZORG

EINDRAPPORT PREPARATORY GRANT SPOEDZORG EINDRAPPORT PREPARATORY GRANT SPOEDZORG Inleiding De spoedzorg verandert. Het aantal zorgvragen bij huisartsenposten neemt toe. Afdelingen Spoedeisende Hulp (SEH) kennen een groot aantal zelfverwijzers,

Nadere informatie

Actuele ontwikkelingen en innovaties bij de acute huisartsenzorg en triage. Anoeska Mosterdijk Directeur InEen

Actuele ontwikkelingen en innovaties bij de acute huisartsenzorg en triage. Anoeska Mosterdijk Directeur InEen Actuele ontwikkelingen en innovaties bij de acute huisartsenzorg en triage Anoeska Mosterdijk Directeur InEen AVOND-, NACHT-, EN WEEKEND ACUTE ZORG IN DE EERSTE LIJN ANOESKA MOSTERDIJK 6 oktober 2017

Nadere informatie

Nurse versus physician-led care for the management of asthma

Nurse versus physician-led care for the management of asthma TRAM onderzoek Nurse versus physician-led care for the management of asthma Maarten C Kuethe1, Anja A P H Vaessen-Verberne1, Roy G Elbers2, Wim MC Van Aalderen3 1. Paediatrics, AMPHIA Hospital, Breda,

Nadere informatie

De Invloed van Perceived Severity op Condoomgebruik en HIV-Testgedrag. The Influence of Perceived Severity on Condom Use and HIV-Testing Behavior

De Invloed van Perceived Severity op Condoomgebruik en HIV-Testgedrag. The Influence of Perceived Severity on Condom Use and HIV-Testing Behavior De Invloed van Perceived Severity op Condoomgebruik en HIV-Testgedrag The Influence of Perceived Severity on Condom Use and HIV-Testing Behavior Martin. W. van Duijn Student: 838797266 Eerste begeleider:

Nadere informatie

Systematische review als middel tot synthese van bestaande kennis

Systematische review als middel tot synthese van bestaande kennis Systematische review als middel tot synthese van bestaande kennis Trudy Bekkering, epidemioloog Cebam, 2018 1 Inhoud Achtergrond Wat is een systematische review? Hoe systematische reviews maken? Verschillende

Nadere informatie

Spoedeisende hulp: Hoe wij werken en waarom u soms moet wachten

Spoedeisende hulp: Hoe wij werken en waarom u soms moet wachten Spoedeisende hulp: Hoe wij werken en waarom u soms moet wachten De afdeling Spoedeisende Hulp (SEH) biedt 24 uur per dag medische en verpleegkundige hulp bij situaties met een spoedeisend karakter. In

Nadere informatie

Transfer-Ketens Transfers-Netwerk Den Haag. Van proces naar resultaat

Transfer-Ketens Transfers-Netwerk Den Haag. Van proces naar resultaat Transfer-Ketens Transfers-Netwerk Den Haag Van proces naar resultaat Inleiding Dit is de 10 de jaarrapportage RSO Transferpunten Den Haag. De workflow wordt zowel voor de regio (alle deelnemende instellingen)

Nadere informatie

PATIËNTENPARTICIPATIECULTUUR OP MICRONIVEAU IN ALGEMENE EN PSYCHIATRISCHE ZIEKENHUIZEN

PATIËNTENPARTICIPATIECULTUUR OP MICRONIVEAU IN ALGEMENE EN PSYCHIATRISCHE ZIEKENHUIZEN 23 JANUARI 2020 PATIËNTENPARTICIPATIECULTUUR OP MICRONIVEAU IN ALGEMENE EN PSYCHIATRISCHE ZIEKENHUIZEN Presentatie: belang van het thema in het kader van: Het P4Pprogramma Het derde meerjarige programma

Nadere informatie

Invloed van Coping en Ziektepercepties op Depressie- en Angstsymptomen. bij Voormalige Borstkankerpatiënten

Invloed van Coping en Ziektepercepties op Depressie- en Angstsymptomen. bij Voormalige Borstkankerpatiënten Invloed van Coping en Ziektepercepties op Depressie- en Angstsymptomen bij Voormalige Borstkankerpatiënten Influence of Coping and Illness Perceptions on Depression and Anxiety Symptoms among Former Breast

Nadere informatie

Onderzoek naar het functioneren van arts-assistenten in ziekenhuizen

Onderzoek naar het functioneren van arts-assistenten in ziekenhuizen Onderzoek naar het functioneren van arts-assistenten in ziekenhuizen BIJLAGE 1 Vragenlijst Vragen die betrekking hebben op de borging van de kwaliteit van de zorg. A. Algemeen Ik werk momenteel als arts

Nadere informatie

Multidimensional Fatigue Inventory

Multidimensional Fatigue Inventory Multidimensional Fatigue Inventory (MFI) Smets E.M.A., Garssen B., Bonke B., Dehaes J.C.J.M. (1995) The Multidimensional Fatigue Inventory (MFI) Psychometric properties of an instrument to asses fatigue.

Nadere informatie

Heart on Track. INCLUSIEF HARTFALENMANAGEMENT DANKZIJ mhealth. Emeline Van Craenenbroeck UZ Antwerpen Willem Vercruysse Philips Benelux

Heart on Track. INCLUSIEF HARTFALENMANAGEMENT DANKZIJ mhealth. Emeline Van Craenenbroeck UZ Antwerpen Willem Vercruysse Philips Benelux Heart on Track INCLUSIEF HARTFALENMANAGEMENT DANKZIJ mhealth Emeline Van Craenenbroeck UZ Antwerpen Willem Vercruysse Philips Benelux 1 Inhoudstafel Heart on Track 1 2 3 PROJECT BASICS VERLOOP OUTCOME

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting 119 120 Samenvatting 121 Inleiding Vermoeidheid is een veel voorkomende klacht bij de ziekte sarcoïdose en is geassocieerd met een verminderde kwaliteit van leven. In de literatuur

Nadere informatie

Separeren: voltooid verleden tijd?

Separeren: voltooid verleden tijd? Onderzoeksresultaten van een non-separeerbeleid Annet Smit senior wetenschappelijk medewerker ProCES INHOUD ambitie de Gelderse Roos onderbouwing, thema s onderzoek : Cijfers Kwalitatieve gegevens : Ervaringen

Nadere informatie

gedrag? Wat is de invloed van gender op deze samenhang? gedrag? Wat is de invloed van gender op deze samenhang?

gedrag? Wat is de invloed van gender op deze samenhang? gedrag? Wat is de invloed van gender op deze samenhang? Is er een samenhang tussen seksuele attituden en gedragsintenties voor veilig seksueel Is there a correlation between sexual attitudes and the intention to engage in sexually safe behaviour? Does gender

Nadere informatie

Risk prediction and risk reduction in patients with manifest arterial disease

Risk prediction and risk reduction in patients with manifest arterial disease Risk prediction and risk reduction in patients with manifest arterial disease Nadine Goessens Risk prediction and risk reduction in patients with manifest arterial disease Utrecht, Universiteit Utrecht,

Nadere informatie

De Crew Resource Management Studie

De Crew Resource Management Studie 1 De Crew Resource Management Studie Resultaten van een interventiestudie om teamwerk in acute setting te verbeteren Sarah De Schepper Leen Roes Expertisecentrum Zorgstroom leven voor de zorg, zorgen voor

Nadere informatie