heen-en-weerschriftje

Transcriptie

1 heen-en-weerschriftje van...

2 Dag ouder(s) Dag leerkracht(en) Dit is mijn heen-en-weerschriftje van de STOP-klas. Ik neem dit schriftje: - op... -dag mee naar school, - op... -dag mee naar huis en - op... -dag mee naar de STOP-klas. Hierin vind je na elke bijeenkomst: - welke vaardigheden ik in de STOP-klas heb geleerd en hoe ik die thuis en op school kan toepassen, - voorbeelden van wat ik goed heb gedaan in de STOP-klas, - ruimte voor jullie om te noteren wat ik goed heb gedaan thuis en op school en - vanaf de derde bijeenkomst een individuele evaluatie van hoe ik thuis en op school de aangeleerde vaardigheden zal proberen toepassen. Dankjewel om mij hierbij te helpen!

3 BIJEENKOMST 1 1 Regels 2 De gevoelens blij en verdrietig De gevoelens blij en verdrietig komen vandaag aan bod. De kinderen leren deze gevoelens herkennen bij zichzelf, uiten en benoemen. De kinderen leren vandaag waarom het belangrijk is dat er regels zijn en dat iedereen die goed volgt. In de STOP-klas zijn er zes regels waar iedereen zich aan moet houden: 1. We luisteren naar elkaar. 2. We zeggen alstublieft en dankuwel. 3. We steken onze vinger in de lucht als we iets willen vragen of zeggen. 4. We geven elkaar complimentjes. 5. We roepen niet. 6. We doen elkaar geen pijn, ook niet met woorden. De regels staan afgebeeld op een dobbelsteen in de STOP-klas en worden elke bijeenkomst herhaald. Wat kun je thuis en op school doen? Opdat je kind gevoelens bij zichzelf leert herkennen, is het belangrijk dat je zijn gevoelens regelmatig benoemt. Bijvoorbeeld: Ik denk dat je je verdrietig voelt omdat je net hebt verloren. Ik kan het zien aan je gezicht, want je mondhoeken gaan naar beneden, er rolt een traan over je wang. Je kan ook aan je kind vragen hoe het zich voelt en wat er is gebeurd waardoor het zich zo voelt. 3 Relaxatie Door enkele eenvoudige oefeningen doorheen de dag proberen de kinderen zowel in hun hoofd als in hun lichaam rust te creëren. - De dag start s morgens met een zachte word wakker -oefening. Hierbij maken de kinderen hun hele lichaam, van aan hun hoofd tot aan hun tenen, wakker. Ze kloppen zachtjes alle spanningen, frustraties, woede... weg. Zo kunnen ze met een fris hoofd en een wakker lichaam de dag beginnen. Lied: Wakker door Jan De Smet (CD: Steek Je Vinger in De Lucht ).

4 Tekst: Wakker Wakker (x 15). Oogjes open, open, open, open. Oogjes open (x 2). Wakker (x 4). Oogjes open, open, open, open. Rek uit (x 4). Rek uit (x 4). Wakker (x 4). Bewegingen Zachtjes met de vingers op het hoofd tikken. In de ogen wrijven en de wangen masseren. De oorschelpen masseren. Met de handpalm van de rechterhand ronddraaiende bewegingen over het topje van de neus maken. De linkerarm strekken met de handpalm naar boven en met de rechtervuist van de linkerschouder naar de linkerhand kloppen. De handpalm van de linkerhand naar beneden draaien en met de rechtervuist van de linkerhand naar de linkerschouder kloppen. De rechterarm strekken met de handpalm naar boven en met de linkervuist van de rechterschouder naar de rechterhand kloppen. - s Middags, voordat de kinderen alleen op een matje mogen spelen, worden enkele ontspanningsoefeningen op rustige muziek gedaan. Dit zijn onder andere oefeningen rond bewust ademhalen, yoga-oefeningen en aanraakspelletjes. Ontspannen is namelijk niet alleen belangrijk wanneer je je boos voelt. Op andere momenten geeft het je een fijn gevoel, waardoor je je rustig voelt. Dit kan helpen om je beter te concentreren en mee te doen aan activiteiten. Rek uit (x 4). De handpalm van de rechterhand naar beneden draaien en met de linkervuist van de rechterhand naar de rechterschouder kloppen. Ontbijt (x 4), eten (x 4), wakker (x 4), ontbijt (x 4). Wrijven over de buik in wijzerzin. Spelen (x 7) vandaag. Zich al springend omdraaien met de benen lichtjes gespreid en zachtjes kloppen op de poep en de billen. Wakker (x 4). De rug masseren - hierbij zachtjes omhoog gaan. Spelen (x 3) vandaag. Zich opnieuw al springend omdraaien met de benen lichtjes gespreid. Wakker (x 4). Wakker, de zon is daar. Luister naar elk geluid. Zachtjes kloppen op de buitenkant van de benen van boven naar beneden. Vervolgens zachtjes kloppen op de binnenkant van de benen van beneden naar boven. (x 2) Want wakker (x 10) en wakker. Zich op het einde met de armen omhoog op de toppen van de tenen uitstrekken. Dan voorover buigen en de armen naar beneden laten hangen.

5 STOP-KLAS Wat heb je vandaag goed gedaan in de STOP-klas? Wat heeft je kind goed gedaan thuis? THUIS

6 SCHOOL Wat heeft je kleuter/leerling goed gedaan op school? BIJEENKOMST 2 1 Luisteren In de STOP-klas is luisteren naar elkaar een belangrijke regel. De volgende drie deelvaardigheden helpen de kinderen hierbij: 1. Zit/sta stil. 2. Mondje dicht. 3. Kijk naar degene die praat De gevoelens boos en bang Vandaag leren de kinderen de gevoelens boos en bang herkennen bij zichzelf, uiten en benoemen.

7 Wat kun je thuis en op school doen? Soms kunnen kinderen moeilijk het onderscheid maken tussen de gevoelens boos, bang en verdrietig en reageren ze steeds op dezelfde boze manier. Om hen het onderscheid te leren, kan het helpen om regelmatig het gevoel van je kind te benoemen of te bevragen. Door geregeld ook je eigen gevoel te verwoorden, leren ze eveneens dat iedereen deze gevoelens ervaart. 3 Weer rustig worden De kinderen verwoorden waar in hun lichaam ze boosheid voelen. Bij je kind is dat in... De kinderen leren vervolgens dat het belangrijk is om die spanning te kunnen loslaten. Dit oefenen de kinderen eerst met de handen. Voor ze dit kunnen doen, moeten de handen zich opspannen. Dit gebeurt terwijl de kindtrainer traag van nul tot tien telt en de pijl met het gevoel boos van de schildpad tot de boze beer laat stijgen. Op dat moment spannen de ontspannen, slappe handen zich langzaamaan op tot gespannen vuisten. Vervolgens wordt de oefening in de omgekeerde richting gedaan. Terwijl de kindtrainer traag van tien tot nul aftelt en de pijl met het gevoel boos van de boze beer tot de schildpad laat zakken, laat hij samen met de kinderen langzaamaan zijn gespannen vuisten ontspannen tot slappe handen. Nadien wordt de oefening van het opspannen en ontspannen nog een paar keer met andere delen van het lichaam herhaald. Tot slot leren de kinderen dat er heel wat manieren zijn om weer rustig te worden wanneer ze zich boos en/of gespannen voelen, namelijk: - Tellen tot tien. - Zeggen hoe je je voelt. - Hulp zoeken bij een volwassene. - Weggaan of zich omdraaien. - Spannen en ontspannen. - Denken aan iets dat je blij maakt:... STOP-KLAS Wat heb je vandaag goed gedaan in de STOP-klas?

8 Wat helpt je om weer rustig te worden als je boos bent? Wat heeft je kind thuis gedaan om weer rustig te worden als het boos was? Wat heeft je kind goed gedaan thuis? THUIS SCHOOL Wat heeft je kleuter/leerling goed gedaan op school?

9 Wat heeft je kleuter/leerling op school gedaan om weer rustig te worden als hij/zij boos was? BIJEENKOMST 3 1 De vijf stappen van probleemoplossing Vanaf vandaag leren de kinderen van Wiebel hoe ze een probleem op een leuke manier kunnen oplossen. Vroeger werd Wiebel bij een probleem zo boos als de boze beer en eigenlijk maakte dat het probleem alleen maar groter en moeilijker. Nu heeft hij geleerd dat iedereen wel eens een probleem heeft en dat je dit eigenlijk het snelst kan oplossen door zo rustig als de schildpad te blijven. Wiebel vertelt de kinderen een verhaal waarin hij uitlegt hoe hij problemen op een leuke manier oplost. De kinderen maken op deze manier kennis met de vijf stappen van probleemoplossing: Stap 1: Stop, ik heb een probleem! Stap 2: Ik zoek verschillende oplossingen. Stap 3: Ik kies één oplossing. Stap 4: Ik voer de oplossing uit. Stap 5: Is mijn probleem opgelost? Wat kun je thuis en op school doen? Probeer te observeren waar je kind het moeilijk mee heeft. Je kunt je kind er dan op wijzen dat het nu net als Wiebel een probleem heeft door te zeggen: Stop, er is een probleem!.

10 2 Stap 1: Stop, ik heb een probleem! Vandaag wordt er dieper op de eerste stap van probleemoplossing ingegaan. De kinderen leren om problemen te zien en te stoppen door te zeggen: Stop, ik heb een probleem! Zo weet iedereen rond hen dat ze een probleem hebben. Bovendien leren de kinderen om hun probleem met woorden uit te leggen, zodat iedereen weet wat hun probleem is en hen kan helpen om het probleem op een leuke manier op te lossen. STOP-KLAS Wat heb je vandaag goed gedaan in de STOP-klas? Hoe is jou dat gelukt? (Wie of wat heeft jou hier bij geholpen?) Stap 1: Stop, ik heb een probleem! 3 De gevoelensthermometer De kinderen krijgen deze week hun persoonlijke gevoelensthermometer mee naar huis. Hierop kunnen ze aanduiden hoe ze zich voelen. Met de pijl kunnen ze bovendien aanduiden hoe sterk het gevoel is. Bijvoorbeeld: zijn ze een beetje boos, heel boos of woedend? Wanneer heb je in de STOP-klas op de thermometer kunnen tonen hoe je je voelt? Wanneer heb je kunnen zeggen dat je iets een probleem vindt? Wat kun je thuis en op school doen? Thuis en op school kan je de thermometer gebruiken om te bespreken hoe blij, boos, verdrietig of bang je kind zich voelt.

11 Wanneer zou je dit ook thuis, op school of bij je vriendjes kunnen doen? Wie zou je daarbij kunnen helpen? In welke situatie(s) heeft je kind op de thermometer getoond hoe het zich voelde? THUIS In welke situatie(s) heeft je kind gezegd dat het iets een probleem vond? Wat heeft je kind goed gedaan thuis?

12 SCHOOL In welke situatie heeft hij/zij gezegd dat hij/zij iets een probleem vond? Wat heeft je kleuter/leerling goed gedaan op school? In welke situatie heeft je kleuter/leerling op de thermometer getoond hoe hij/zij zich voelde?

13 BIJEENKOMST 4 1 Stap 2: Ik zoek verschillende oplossingen Vandaag wordt er dieper op de tweede stap van probleemoplossing ingegaan. De kinderen leren om zoveel mogelijk verschillende oplossingen voor een probleem te bedenken. Hoe meer ideeën de kinderen kunnen verzinnen, hoe groter de kans is dat ze het probleem uiteindelijk op een leuke manier kunnen oplossen. Er wordt vandaag nog niet ingegaan op het feit of een oplossing al dan niet een goede oplossing is. Dit om te vermijden dat de kinderen stoppen met verder zoeken naar oplossingen. Het kiezen van een goede oplossing is de derde stap van probleemoplossing en wordt tijdens de zesde bijeenkomst aangeleerd. Het zoeken naar zoveel mogelijk verschillende oplossingen wordt vandaag ingeoefend aan de hand van verschillende activiteiten doorheen de dag. Tijdens één van de activiteiten helpen de kinderen Wiebel bij het bedenken van zoveel mogelijk spelletjes met bepaald materiaal. Het idee dat jouw kind bedacht, is het volgende: Stap 2: Ik zoek verschillende oplossingen. De kinderen leren een liedje om hen te helpen bij het bedenken van ideeën: Tekst: Let nu op en denk Let nu op en denk, denk, denk. Heb je een probleempje? Denk, denk, denk! Zet alles op een rij en bedenk er nog wat bij. Bewegingen Hou met de linkerhand de rechterelleboog vast. Tik met de rechterwijsvinger op het voorhoofd telkens wanneer je het woord denk zingt. Wijs met de rechterwijsvinger in de lucht, net alsof je vier dingen voor je naast elkaar aantikt. Wat kun je thuis en op school doen? Bijvoorbeeld bij het probleem Ik heb geen rietje. kun je vragen of je kind ideeën heeft om het probleem op te lossen. Wanneer je kind een idee heeft bedacht, kun je vragen of het er nog meer kan bedenken. Op deze manier leert je kind om veel ideeën te zoeken en niet zomaar het eerste idee dat in hem opkomt uit te voeren. Alle ideeën die worden bedacht, zijn goede ideeën. Of het een goede oplossing is, wordt pas in een volgende bijeenkomst bepaald. Het zoeken van een rietje in de tuin is bijvoorbeeld ook een goed idee. Hierop kun je reageren door te zeggen: Dat is ook een idee! Heb je er nog één? Ja, denk, denk, denk. Hou met de linkerhand de rechterelleboog vast. Tik met de rechterwijsvinger op het voorhoofd telkens wanneer je het woord denk zingt.

14 STOP-KLAS Wat heb je vandaag goed gedaan in de STOP-klas? Hoe is jou dat gelukt? (Wie of wat heeft je hier bij geholpen?) Wanneer zou je dit ook thuis, op school of bij je vriendjes kunnen doen? Wie zou jou daarbij kunnen helpen? THUIS Voor welk probleempje heb je verschillende oplossingen kunnen bedenken? Wat heeft je kind goed gedaan thuis?

15 Voor welke problemen heeft je kind al een oplossing kunnen bedenken? Voor welke problemen heeft je kind/leerling al een oplossing kunnen bedenken? SCHOOL Wat heeft je kleuter/leerling goed gedaan op school?

16 BIJEENKOMST 5 1 Verschillen en gelijkenissen Vandaag leren de kinderen dat iedereen uniek is. Iedereen heeft verschillende ideeën, voorkeuren en gevoelens en dat is OK! Aan de hand van tekeningen met daarop situaties waarbij meerdere personages zijn betrokken leren de kinderen verschillen in gevoelens zien, benoemen en vergelijken. De kinderen leren ook om hun eigen voorkeur aan te geven. Dit doen ze door op het leuk/niet leuk -blad prenten van voedsel dat ze wel of niet lusten te sorteren. Daarna worden de leuk/niet leuk -bladen van de kinderen met elkaar vergeleken: Wie lust frieten? Vindt iedereen frieten lekker? Wie lust geen spaghetti? Vindt iedereen spaghetti niet lekker?. 2 Gevoelens en voorkeuren van anderen De kinderen leren dat ze de voorkeuren of gevoelens van anderen te weten kunnen komen door middel van de volgende strategieën: - het vragen aan de andere, - op het leuk/niet leuk -blad van de andere kijken, - zich de vraag stellen: Hoe zou ik mij zelf voelen als dat met mij gebeurt?. Wanneer je weet wat een ander zijn voorkeur is of hoe een ander zich voelt, kan je er rekening mee proberen houden. Deze vaardigheid hebben de kinderen nodig als ze in de volgende bijeenkomst de derde stap van probleemoplossing leren toepassen. Om een goede oplossing te kiezen, moeten ze namelijk weten met welke oplossing iedereen blij zal zijn. Wat kun je thuis en op school doen? Je kan je kind vragen of het weet hoe een ander kind zich voelt, bijvoorbeeld wanneer: - je kind speelgoed deelt met een ander kind, - je kind iets van een ander kind kapot heeft gemaakt, - iemand niet met je kind mag meespelen

17 STOP-KLAS Wat heb je vandaag goed gedaan in de STOP-klas? Hoe is jou dat gelukt? (Wie of wat heeft jou hier bij geholpen?) Wanneer zou je dit ook thuis, op school of bij je vriendjes kunnen doen? Wie zou je daarbij kunnen helpen? In welke situatie heb je rekening gehouden met wat een ander kind wil of voelt? Hoe wist je wat de ander wilde of voelde?

18 Wat heeft je kind goed gedaan thuis? THUIS SCHOOL Wat heeft je kleuter/leerling goed gedaan op school? In welke situatie heeft je kind rekening gehouden met de gevoelens of wensen van iemand anders? In welke situatie heeft je kind gevraagd hoe een ander zich voelt of wat een ander wil? In welke situatie heeft je kleuter/leerling rekening gehouden met de gevoelens of wensen van iemand anders? In welke situatie heeft je kleuter/leerling gevraagd hoe een ander zich voelt of wat een ander wil?

19 BIJEENKOMST 6 1 Stap 3: Ik kies één oplossing De kinderen kunnen al verschillende oplossingen voor een probleem bedenken. Vandaag leren ze één goede oplossing kiezen uit al die verschillende oplossingen. Om hen te helpen een oplossing te kiezen, wordt bij elke oplossing de volgende vraag gesteld: Is iedereen daar blij mee? Pas wanneer alle betrokkenen positief antwoorden op deze vraag, is het een goede oplossing en kan voor deze oplossing worden gekozen. Zo leren de kinderen ook dat er soms meerdere oplossingen voor eenzelfde probleem zijn. STOP-KLAS Wat heb je vandaag goed gedaan in de STOP-klas? Hoe is jou dat gelukt? (Wie of wat heeft jou hier bij geholpen?) Om deze stap te oefenen, creëren de trainers vandaag verschillende problemen tijdens de activiteiten. De kinderen leren dat delen, samenspelen, even wachten, hulp vragen... goede oplossingen zijn. Er wordt ook met de kinderen besproken wat voor henzelf een probleem is of kan zijn (stap 1). Samen met de andere kinderen zoeken ze naar wat mogelijke oplossingen zijn (stap 2). De positieve oplossing(en) spelen ze uit in een rollenspel (stap 3). Wat kun je thuis en op school doen? Het blijft belangrijk dat je je kind leert een probleem te herkennen. Daarna kan je je kind ondersteunen bij het zoeken naar zoveel mogelijk verschillende oplossingen voor het probleem. De derde stap is dat er wordt gekozen voor een goede oplossing. Hierbij is de vraag Is iedereen daar blij mee? helpend. In welke situatie heb je een oplossing kunnen bedenken waar iedereen blij mee was?

20 Wanneer zou je dit ook thuis, op school of bij je vriendjes kunnen? Wie zou jou daarbij kunnen helpen? Wat deed je kind om rustig te blijven bij een probleem of om weer rustig te worden? THUIS Welke oplossing heeft je kind bedacht die iedereen leuk vond? Wat heeft je kind goed gedaan thuis?

21 SCHOOL Welke oplossing heeft je kleuter/leerling bedacht die iedereen leuk vond? Wat heeft je kleuter/leerling goed gedaan op school? Wat deed je kleuter/leerling om rustig te blijven bij een probleem of heeft het iets gedaan om weer rustig te worden?

22 BIJEENKOMST 7 1 Stap 4 en stap 5: Ik voer de oplossing uit en kijk of mijn probleem is opgelost Om de kinderen te helpen aan de stappen van probleemoplossing te denken en deze toe te passen, krijgen ze vandaag de tekeningen van de stappen mee naar huis. Deze kunnen de kinderen helpen om thuis, op school en bij hun vrienden problemen op een leuke manier op te lossen. Wat kun je thuis en op school doen? Vandaag leren de kinderen hoe ze na het kiezen van één oplossing deze oplossing gaan uitvoeren. Nadien kijken ze of het probleem echt helemaal is opgelost. Soms zal het probleem helemaal opgelost zijn en is iedereen blij. Soms zal hetzelfde probleem terugkeren of zal er een nieuw probleem zijn en is nog niet iedereen blij. Dan wordt er opnieuw gezegd: Stop, er is een probleem! Stap 4: Ik voer de oplossing uit. Stap 5: Is mijn probleem opgelost? 2 Herhaling van de vijf stappen van probleemoplossing Na vandaag kennen de kinderen alle stappen om een probleem op een leuke manier op te lossen, namelijk: Stap 1: Stop, ik heb een probleem! Stap 2: Ik zoek verschillende oplossingen. Stap 3: Ik kies één oplossing. Stap 4: Ik voer de oplossing uit. Stap 5: Is mijn probleem opgelost? Wanneer je kind een probleem heeft, kun je verwijzen naar de stappen die je kind heeft meegekregen. Aan de hand van de prenten kun je je kind begeleiden bij het oplossen van het probleem. 3 Vragen om mee te spelen Vandaag leren de kinderen op een leuke manier vragen om mee te spelen. Wiebel vertelt dat hij vroeger vaak zomaar tussenkwam in het spel van andere kinderen. Hierdoor kreeg hij vaak ruzie en kon hij uiteindelijk helemaal niet spelen. Toen heeft hij geleerd om op een leuke manier aan andere kinderen te vragen om mee te spelen. Sindsdien mag hij af en toe meespelen met andere kinderen en komen ze hem soms ook vragen om mee te spelen. De kinderen leren vragen om mee te spelen aan de hand van de volgende stappen: 1. Ik stop en kijk. 2. Ik vraag welk spelletje de kinderen spelen. 3. Ik vraag of ik mag meespelen. stop@stop4-7.be

23 De kinderen oefenen deze stappen in kleine groepjes. Vandaag krijgen de kinderen een positief antwoord en mogen dus altijd meespelen. Volgende bijeenkomst zullen de kinderen oefenen in wat ze kunnen doen wanneer ze niet mogen meespelen. Wat kun je thuis en op school doen? Observeer je kind wanneer het met andere kinderen speelt. Als ze leuk samenspelen, kan je hen daar complimenten voor geven. Voor welk probleem thuis of op school of bij vriendjes, zou je de stapjes van Wiebel kunnen gebruiken? Ben je rustig kunnen blijven bij een probleem of weer rustig kunnen worden? Hoe heb je dat gedaan? STOP-KLAS Wat heb je vandaag goed gedaan in de STOP-klas? Hoe is je dat gelukt? (Wie of wat heeft je hier bij geholpen?) Wanneer zou je dit ook thuis, op school of bij je vriendjes kunnen doen? Wie zou je hierbij kunnen helpen?

24 THUIS Voor welk probleem heeft je kind de stapjes van Wiebel kunnen gebruiken? Wat heeft je kind goed gedaan thuis? SCHOOL Wat heeft je kind gedaan om rustig te kunnen blijven bij een probleem of weer rustig te worden? Wat heeft je kleuter/leerling goed gedaan op school?

25 Voor welk probleem heeft je kleuter/leerling de stapjes van Wiebel kunnen gebruiken? Wat heeft hij/zij gedaan om rustig te kunnen blijven bij een probleem of weer rustig te worden? BIJEENKOMST 8 1 Vragen om mee te spelen De kinderen hebben vorige bijeenkomst geleerd om te vragen om mee te spelen aan de hand van de volgende stappen: 1. Ik stop en kijk. 2. Ik vraag welk spelletje de kinderen spelen. 3. Ik vraag of ik mag meespelen. Vandaag leren de kinderen dat ze niet altijd een leuk antwoord op hun vraag zullen krijgen en soms niet meteen of helemaal niet zullen mogen of kunnen meespelen. Om hier toch rustig bij te blijven, wordt verwezen naar de manieren die de kinderen hebben geleerd om weer rustig te worden wanneer ze zich boos of gespannen voelen, namelijk: - Tellen tot tien. - Zeggen hoe je je voelt. - Hulp zoeken bij een volwassene. - Weggaan of zich omdraaien. - Denken aan iets dat je blij maakt. - Spannen en ontspannen. - Het probleem oplossen. Vervolgens wordt er samen met de kinderen naar een oplossing voor hun probleem gezocht, namelijk het niet (meteen) mogen meespelen. Voorbeelden van oplossingen zijn even wachten, met iemand anders spelen, alleen spelen, het nog eens vragen... Wat kun je thuis en op school doen? Observeer wat er gebeurt als je kind niet mag meespelen. Als je kind op een rustige manier reageert en een goede oplossing bedenkt, kun je hiervoor een

26 compliment geven. Indien het niet zo goed lukt, kun je samen met je kind het probleem oplossen. Wanneer heb je gevraagd om mee te spelen, met wie en bij welk spel? Wat kan je doen als je iets niet leuk vindt? Wanneer is je dat gelukt vandaag? 2 Samenwerken en -spelen Aan de hand van een spel met puzzels en gezelschapspelen oefenen de kinderen de tot nu toe aangeleerde vaardigheden verder in, namelijk: - Vragen om mee te spelen. - Rustig blijven bij frustratie. Bijvoorbeeld: wanneer ze niet mogen meespelen, iemand vals speelt, ze een beurt moeten overslaan, ze verliezen... - Problemen oplossen. - Leuk samenwerken en -spelen. STOP-KLAS Wat heb je vandaag goed gedaan in de STOP-klas? Hoe is jou dat gelukt? (Wie of wat heeft jou daarbij geholpen?) Wanneer zou je dit ook thuis, op school of bij je vriendjes kunnen doen? Wie kan jou daarbij helpen?

27 THUIS In welke situatie heeft je kind kunnen vragen of het mocht meespelen? Wat heeft je kind goed gedaan thuis? Heeft je kind kunnen zeggen dat het iets niet leuk vindt? Hoe heeft het geprobeerd om toch rustig te blijven? SCHOOL Wat heeft je kleuter/leerling goed gedaan op school?

28 Heeft je kleuter/leerling kunnen aangeven dat hij/zij iets niet leuk vindt? Hoe heeft hij/zij geprobeerd toch rustig te blijven? BIJEENKOMST 9 In welke situatie heeft je kleuter/leerling kunnen vragen of hij/zij mocht meespelen? 1 Samenspelen en -werken Vandaag oefenen de kinderen in leuk samenspelen en -werken. Ze leren dat wanneer iedereen zich aan de regels houdt en rekening probeert te houden met de wensen en voorkeuren van de anderen het echt leuk is om samen dingen te doen. De kinderen zien dat ook wanneer ze samenspelen en -werken er af en toe problemen zijn. Ze leren om dan de eerder aangeleerde vaardigheden met betrekking tot rolneming, emotieregulatie en probleemoplossing toe te passen. Hierdoor leren ze dat we samen nog mooiere, grotere en leukere dingen kunnen doen dan alleen. - Voor samenspelen doen ze dit op basis van een activiteit gelijkaardig aan die in de vijfde bijeenkomst, namelijk met het leuk/niet leuk -blad. Het verschil met de vorige keer is dat de oefening vandaag niet over eten, maar over speelgoed gaat. Op basis van hun eigen leuk/niet leuk -bladen kiezen de kinderen in groep samen één vorm van spelmateriaal uit dat ze allemaal leuk vinden en waar ze vervolgens mee mogen samenspelen. - Voor samenwerken doen ze dit op basis van een activiteit waarbij ze in groep een garage voor de auto s van Wiebel moeten bouwen. Bij beide activiteiten is het de bedoeling dat de kinderen zelfstandig hun problemen oplossen door compromissen te sluiten, te overleggen, te onderhandelen, af en toe eens toe te geven... kortom door de aangeleerde vaardigheden op de juiste momenten toe te passen om zo tot een gemeenschappelijk doel te komen.

29 2 Uitgebreide relaxatie Tijdens deze activiteit spelen de kinderen carwash. In plaats van met echte auto s te spelen, speelt één kind de auto. Dit kind zit op handen en knieën op de grond. De andere kinderen spelen de carwash en zitten op hun knieën rond de auto. De carwash heeft drie functies: inzepen (dit is met de handen cirkelende bewegingen maken), afspoelen (dit is met de vingers op de rug trommelen) en drogen (dit is stevig wrijven). De kinderen van de carwash vragen wat de auto wenst: inzepen, afspoelen of drogen. De auto mag één of meerdere wensen aangeven en bepaalt in welke volgorde deze worden uitgevoerd. De auto bepaalt ook wanneer het genoeg is geweest. Bij deze oefening is het belangrijk dat de kinderen samenwerken: regels volgen, luisteren naar anderen hun wensen, duidelijk aangeven van eigen wensen, groepstempo volgen... STOP-KLAS Wat heb je vandaag goed gedaan in de STOP-klas? Hoe is je dat gelukt? Wie heeft je hierbij geholpen? Wat kun je thuis en op school doen? Je kunt je kind positieve aandacht geven wanneer het spontaan samenspeelt of -werkt en/of de aangeleerde vaardigheden toepast. Soms zal het nog nodig zijn je kind te ondersteunen bij het toepassen van de aangeleerde vaardigheden.

30 Heb je een probleem kunnen oplossen? Hoe heb je dat gedaan? Ben je rustig kunnen blijven of weer rustig kunnen worden als je iets niet leuk vond? Wanneer heb je leuk samengespeeld? Hoe is je dat gelukt? THUIS Wat heeft je kind goed gedaan thuis? Heeft je kind een probleem kunnen oplossen? Hoe heeft het dat gedaan? Is het rustig kunnen blijven of weer rustig kunnen worden als het iets niet leuk vond? Hoe is dat gelukt? Wie heeft het hierbij geholpen? Wanneer zou je dit ook thuis, op school of bij je vriendjes kunnen doen? Wie kan je daarbij helpen? Heeft je kind met iemand leuk kunnen samenspelen?

31 SCHOOL Wat heeft je kleuter/leerling goed gedaan op school? Heeft hij/zij een probleem kunnen oplossen? Hoe heeft hij/zij dat gedaan? Is hij/zij rustig kunnen blijven of weer rustig kunnen worden als hij/zij iets niet leuk vond? Hoe is dat gelukt? Wie heeft hierbij geholpen? In welke situatie heeft je kleuter/leerling leuk kunnen samenspelen met iemand? In welke situatie heeft hij/zij goed kunnen samenwerken met iemand?

32 BIJEENKOMST 10 Herhalen van de aangeleerde vaardigheden Vandaag komen de kinderen voor de laatste keer samen in de STOP-klas. De aangeleerde vaardigheden worden nog eens herhaald aan de hand van een muzikaal pakket en de voorbereiding van het feest (het maken van een kroon en aperitiefhapjes). en nu: Samen sterker Terug Op Pad Gedurende de tien bijeenkomsten hebben de kinderen veel bijgeleerd. Om dit nieuw aangeleerd gedrag tot een gewoonte te maken, blijft het ook na de bijeenkomsten nodig om dit samen met de kinderen verder in te oefenen en de kinderen te ondersteunen waar nodig. Op deze manier worden de vaardigheden meer verfijnd en uitgediept. We houden zeker nog zes maanden contact om jullie indien nodig te ondersteunen bij deze opdracht thuis en op school. Als er vragen zijn, kan je ons uiteraard ook steeds zelf contacteren door middel van onderstaande contactgegevens. STOP-TEAM