Plaatsingslijst van het archief van Oxfam Wereldwinkel Antwerpen ( ) (D/2000/533) Bert Boeckx (m.m.v. Renilde Kerstens en Noëlle Michiels)

Transcriptie

1 590 Plaatsingslijst van het archief van Oxfam Wereldwinkel Antwerpen ( ) (D/2000/533) Bert Boeckx (m.m.v. Renilde Kerstens en Noëlle Michiels) Amsab-Instituut voor Sociale Geschiedenis

2 INLEIDING In de lente van 2001 vierde Oxfam-Wereldwinkels vzw haar 30e verjaardag. Gegroeid uit de contestatiebeweging van de jaren 1960 vormt Oxfam-Wereldwinkels de ruggegraat van de Vlaamse derdewereldbeweging en is ze een van de sterkst uitgebouwde nieuwe sociale bewegingen in Vlaanderen. Oxfam-Wereldwinkels ontstond uit Oxfam-België, de Belgische afdeling van de internationale ngo die zich vooral profileert door haar solidariteit met verdrukte volkeren en bevrijdingsbewegingen uit de derde wereld. Inspiratiebron was de Nederlandse Wereldwinkelbeweging. Binnen Oxfam-België begonnen enkele personen met het wereldwinkelmodel te experimenteren. Waarbij de slogan Trade not aid in de praktijk omgezet werd. De eerste wereldwinkeliers haalden in de Antwerpse haven bij de importeur Candico, waarvan men zeker wist dat er rietsuiker uit Cuba ingevoerd werd, zakken van 50 kilogram suiker, die ze dan verpakten in pakjes van 1 kilogram. Op 4 april 1971 opende de eerste Vlaamse wereldwinkel z n deuren onder de naam Oxfam Shop. Het winkeltje was gevestigd in een smal bouwvallig pand in de Hoofdkerkstraat in de toenmalige Antwerpse hippiebuurt. Oxfam-België huurde de winkel voor een symbolisch bedrag van de stad Antwerpen. Samen met een dienstweigeraar werd de eerste Vlaamse Wereldwinkel uit de grond gestampt. De winkel verhuisde in augustus 1972 naar de Sint-Jacobsmarkt in het centrum van Antwerpen waar de mogelijkheid bestond om een centraal magazijn uit bouwen. Van in het begin had de groep een uitgesproken links karakter. Het verzet tegen de kapitalistische werkelijkheid stond centraal en men pleitte voor de totale verandering van de maatschappij. Er volgden al snel winkels in Mol, Lokeren, Gent en Brugge. Eind 1971 waren er reeds 11 wereldwinkels. Er was bewust gekozen voor de naam wereldwinkel i.p.v. derdewereldwinkel. Het actieterrein van Oxfam-Wereldwinkels was veel ruimer en zeker in de beginjaren waren actiebereidheid en informatieverstrekking minstens zo belangrijk als de verkoop van de winkelproducten. Oxfam-Wereldwinkel Antwerpen fungeerde als draaischijf voor tal van comités en actiegroepen. Zo hadden de Internationale van Oorlogstegenstanders (IOT), het Komitee Europa Latijns-Amerika (KELA), het Bevrijdingspersagentschap (BPA) en het Zaïre-Komitee hun secretariaat aan de Sint-Jacobsmarkt gevestigd. Oxfam-Wereldwinkel Antwerpen was de plek bij uitstek waar mensen uit de derdewereldbeweging, de vredesbeweging en de milieubeweging elkaar ontmoetten. Het was het actiecentrum waar acties startten, zoals de Viëtnammarsen, vredesmanifestaties, solidariteitsacties met Chili en met de voormalige Portugese kolonies. In 1975 mobiliseerde Oxfam-Wereldwinkels mee tegen de geplande 30 miljard overheidsuitgaven voor nieuwe gevechtsvliegtuigen. Later zou Oxfam-Wereldwinkel Antwerpen actief betrokken zijn bij de oprichting van het Vlaams Aktiekomitee tegen Atoomwapens (VAKA) en bij de uitbouw van de alternatieve boekenbeurs Het Andere Boek. In 1975 waren er in Vlaanderen al 31 wereldwinkels. Er waren uitvoerige contacten tussen de winkels onderling: men organiseerde samen acties en kocht samen producten aan. Alhoewel formeel geen sprake was van een eigen centrale organisatie, deed Oxfam- Wereldwinkel Antwerpen dienst als nationaal secretariaat en centraal magazijn. Ook het provinciaal secretariaat was in Antwerpen gevestigd. Hoewel de wereldwinkels eigen klemtonen legden, bleven ze tot dan toe onder de auspiciën van Oxfam-België werken. In mei 1975 voltrok zich de juridische scheiding tussen Oxfam-België en Oxfam-Wereldwinkels. Oxfam-Wereldwinkels vzw werd opgericht en het nationaal secretariaat en het magazijn werden in Gent gehuisvest. Aan de Sint-Jacobsmarkt bleven de lokale winkel en het provinciaal secretariaat. Oxfam-Wereldwinkels is bij het brede publiek vooral gekend als verkoopcentrum van derdewereldproducten tegen een eerlijke prijs. Toch ziet de organisatie haar belangrijkste taak 2

3 in vorming en animatie. Een substantieel deel van de verkoopprijs gaat naar vorming en politieke actie. Vanaf het einde van de jaren 1970 en doorheen de jaren 1980 leidde dit tot een zeer grote aandacht voor de vredesproblematiek. Oxfam-Wereldwinkels zorgde tijdens de jaren 1980 voor de organisatorische onderbouw, structuur en mobilisatie van de antirakettenbetogingen. In de jaren 1990 was er een stijgende aandacht voor het leefmilieu, verrechtsing en antiracisme. Oxfam-Wereldwinkels kende in de jaren 1990 een sterke groei. Zowel het aantal winkels, de omzet als het aantal winkeliers steeg sterk. Het stijgend succes had te maken met de uitbreiding van het productengamma, de meer commerciële en professionele aanpak en het groeiend bewustzijn rond ethisch kopen en consumeren. De eerlijke handel -producten braken recent ook door in het traditioneel commerciële circuit, met als bekendste voorbeeld de overal verkrijgbare Max Havelaarkoffie. Oxfam- Wereldwinkels lag trouwens zelf mee aan de basis van de Stichting Max Havelaar in België. Begonnen in de kleine Oxfam Shop in de Hoofdkerkstraat in Antwerpen is Oxfam- Wereldwinkels infrastructureel uitgegroeid tot een van de sterkst uitgebouwde nieuwe sociale bewegingen in Vlaanderen. Voor meer info over Oxfam-Wereldwinkels, haar organisatie, producten, doelstelling en acties kan u terecht op hun website Het archief van Oxfam-Wereldwinkel Antwerpen belicht het ontstaan, de groei, de werking en de uitbouw van de wereldwinkelbeweging in Vlaanderen. Het archief geeft een goed beeld van de nieuwe sociale bewegingen vanaf het begin van de jaren 1970, met onder meer materiaal over de Viëtnamcomités, de antiapartheidsgroeperingen, het Chili-komitee, het Aktiekomitee Neen aan de 30 miljard. Naast de eigen wereldwinkelsacties en - campagnes worden ook de antirakettenmanifestaties van de jaren 1980 goed gedocumenteerd. Bronnen Guy MENDONCK, De situering van de wereldwinkels in het kader van de nieuwe sociale bewegingen in Vlaanderen, RUG, licentiaatsverhandeling, Onze winkel Een stap uit de marginaliteit. In: Oxfam Wereldwinkel-nieuws, 6(1980)29. Paul JANSSENS (red.), Een boontje voor de strijd. De zeventiger jaren als achtergrond van tien jaar wereldwinkels, Gent: Oxfam Wereldwinkels vzw, Staf HELLEMANS & Marc HOOGHE (red.), Van Mei 68 tot Hand in Hand. Nieuwe sociale bewegingen in België , Leuven: Garant, Afkortingen DB KOPROV NB OWW RVB WG : Dagelijks Bestuur : Kontaktvergadering Provinciale verantwoordelijken : Nationaal Bestuur : Oxfam-Wereldwinkel : Raad van Beheer : Werkgroep 3

4 PLAATSINGSLIJST 1.1. Verslagen, briefwisseling, uitnodigingen (NB) RVB + DB 1/1/1982 tot 31/12/ lias 2.1. Verslagen WG verkoop + animatie en WG aankoop (NB) lias 3.1 Verslagen, briefwisseling, knipsel Studiegroep Algerije (NB) lias 3.2. Dossier Infobeurs ontwikkeling door vrede (L) lias 4.1. Uitnodigingen, verslagen Komma, Wereldwinkeldag, (NB), Volkskamp, Stani + Ani-verkoop, platenwerkgroep, publiciteit 1982, lias 4.2. Verslagen, briefwisseling, tijdschriften Jaarthema Vrede en Ontwikkeling (PR) lias 5.1. Verslagen, uitnodigingen, nota s (NB) II KOPROT lias 5.2. Briefwisseling, verslagen, nota s (NB) Teksten personeel - Vrijgestelden lias 6.1. Verslagen Jaarverslagen, (PR), stafvergaderingen lias 6.2. Briefwisseling, documentatie NCOS, Platform voluntariaat, solidair, Zaïre (NB) lias 7.1. Onderwerpsmap (NB) Werkgroep Mozambique, WG Tanzanië, Guatemala lias 7.2. Verslagen (NB) 4

5 WG Centraal Thema lias 8.1. Verslagen Nationaal Bestuur, Coördinatiecomité lias 8.2. Onderwerpsmap OWW-Antwerpen : persteksten, animatie, boekenwerkgroep, documentatiecentrum, huisraad, solidariteitsfonds, vorming, BTK, jaarthema, jaarverslagen, allerlei lias 9.1. Briefwisseling, documentatie Ex-producten (NB) lias 9.2. Verslagen Winkelteamvergaderingen (L) lias Verslagen OWW-Antwerpen : beleidsvergadering lias Verslagen Algemene Vergadering lias Verslagen, briefwisseling Vergaderingen RVB + DB (NB) lias Briefwisseling Produkten, aankoopgroep (NB) lias Verslagen, briefwisseling Vergaderingen RVB + DB (NB) lias Dossier, briefwisseling, andere archivalia 3 de L.A. Muziekfestival lias 5

6 13.1. Omzendbrieven WW-Telex 4/IX/ XII/ lias Dossier WWdag 11/II/1984 (K.C. Berchem) lias Verslagen, boekhoudkundige stukken, briefwisseling, andere archivalia Feest 10 jaar 11/1/81 en 15 jaar 27/3/87 (Lokaal) Knipsels, brochures, verslagen, boekhoudkundige stukken, briefwisseling, andere archivalia Buenos Dias Nicaragua 23/2/1990 (Lokaal) 1979, 1980, lias Boekhoudkundige stukken, briefwisseling, andere archivalia, foto s Feest 5/2/88 - Vrouwen zingen voor vrijheid lias Verslagen, boekhoudkundige stukken, briefwisseling, andere archivalia Latijns-Amerikaans Muziekfestival lias Verslagen, nota s OWW-Antwerpen lias Verslagen, nota s OWW-Antwerpen Verslagen, nota s OWW - Antwerpen Onderwerpsmap Beginners s.d. 6

7 17.2. Onderwerpsmap Krisis s.d Dossier Verbouwing OWW - Antwerpen Dossier Openingsreceptie vernieuwde OWW-Antwerpen (22/XI/1985) Verslagen, nota s OWW-Antwerpen ; planningsweekends Varia Verslagen Kontaktvergaderingen provinciaal verantwoordelijken (NB) lias Boekhoudkundige stukken Balansen, Financiëel verslag 1979, 1980, 1981, 1982, 1983, 1984, 1985, lias Verslagen Algemene Vergaderingen (NB) lias Verslagen, documentatie Vergaderingen provinciaal secretariaat Brabant en Oost-Vlaanderen lias Verslagen, documentatie Verslagen provinciaal secretariaat West-Vlaanderen (NB) lias Verslagen, documentatie Provinciale vergaderingen Limburg en Oost-Vlaanderen (NB) 7

8 lias Knipsels Tijl van Limburg Verslagen, knipsels Vrede voor Viëtnamkomitee Antwerpen (VVV), Vlaams Aktiekomitee Viëtnam afdeling Antwerpen (VAV) Briefwisseling Oxfam : Interne Correspondentie Dossier Week-end beginners lias Varia Verslagen, briefwisseling Vergaderingen (NB) Ingekomen stukken lias Briefwisseling OWW - Antwerpen Briefwisseling OWW-Antwerpen Onderwerpsmap Gewetensbezwaarden OWW-Antwerpen en Provinciaal Secretariaat lias Onderwerpsmap Vlaams Anti-Apartheidsfront - Regio Antwerpen (VAAF) lias Verslagen Vergaderingen Feestkomitee, Werkgroep Wereldwinkels in Beweging, 8

9 Vredeswerkgroep, Kinderopvang, Copy-center, Werkgroep Maatschappijvisie weekend, Werkgroep Democratisch Werker, Werkgroep Ontwikkelingsvisie (NB) lias Briefwisseling, boekhoudkundige stukken, persmap Infobeurs Centraal Amerika te Antwerpen lias Onderwerpsmap VAKA ; Anti-atoomwapens Onderwerpsmap Interschol ; scholierenwerking Onderwerpsmap Rondtrekkend programma Onderwerpsmap Heropening OWW-Antwerpen (3/IV/1980) Onderwerpsmap Broederlijk Delen Dossier Organisatie Klassiek voor Polisario (ICC, 16/III/1978) Onderwerpsmap Les sans emploie ; de affaire SALIK Onderwerpsmap Wereldscholen Dossier Hulpaktie Libanon - Palestijnse vluchtelingen

10 29.5. Onderwerpsmap Nationaal Chili Komitee Anti-Apartheidsmaand februari Onderwerpsmap VAKA Onderwerpsmap Onderzoek naar effekt voorbije 9 weekends Beginners Verslagen, documentatie Week-end beginners Documentatie, briefwisseling Week-end beginners Dossier Dossier verkoop kaarten Theodorakis concert in provincie Antwerpen Onderwerpsmap OWW-Antwerpen : documentatiecentrum s.d Dossier Campagne culturen als buren Documentatiemap Bangladesh, Pakistan

11 31.4. Dossier Veteranenweekend Dossier Nationale Aktie Dossier Boycot van de organisatie door Argentinië van de wereldbeker voetbal Verslagen OWW -Antwerpen : allerlei Dossier Leefbaarheid van de plaatselijke wereldwinkel Onderwerpsmap Wereldwinkeldag Onderwerpsmap Studieweek Onderwerpsmap Bezoek Nyerere maart Onderwerpsmap Bananenactie Onderwerpsmap Eigen originelen uitgaven Onderwerpsmap 10 jaar WW ; 20 jaar WW , Onderwerpsmap OWW-Antwerpen : varia

12 34.3. Onderwerpsmap OWW-Antwerpen : varia Dossier Feest 1 miljoenste pakje Tanzania-koffie Dossier Diareeks : "Wat zijn OWW's?" Nota Stage productenintroductiebegeleiding : begeleiding Viëtnam-producten stuk Onderwerpsmap WW-dagen ; jaarthema Onderwerpsmap WG Krisis Dossier Weekend Malle (10-11/II/1990) over socialistische ontwikkelingsmodellen Dossier Poging tot het verkrijgen van een GEKO voor het PS Limburg Onderwerpsmap Coprogram studiedag : "De edukatieve aktiviteiten van de NGO's in Vlaanderen" (19/XI/1992) Onderwerpsmap Studiedag : "Grenzen voorbij" (org. NCOS-Antwerpen) 26/IX/ Onderwerpsmap "Imagine all the people" Muurschilderactie voor een multiculturele samenleving (Org. Oxfam 28/IV/1993) Onderwerpsmap 20 jaar OWW 12

13 Nota's OWW-PS Antwerpen : jaarplanning Dossier Aktiedag 7 mei : wereldhandel en voedselveiligheid Dossier Doos 36 WW-Dag (12/II/1994) Briefwisseling Briefwisseling WW Antwerpen lias Andere archivalia Attesten voor werkloosheid lias Onderwerpsmap Studieweek Andere archivalia 13

14 Adressenlijsten 1983 Provincie Antwerpen 1983 Doos Dossier Solidariteitsavond met het ANC in Zuid-Afrika (18/II/1994) Onderwerpsmap Het platform "500 jaar Amerika" Dossier WW-parlement (Brussel, 28/III/1992) Onderwerpsmap Interne vorming "Duurzame ontwikkeling" (org. NCOS, 22/XI/1995) Dossier DAC-project Rita Ceupens Onderwerpsmap 14

15 Foster Parents Plan België Dossier Landendag (Berchem, 1/II/1992) Onderwerpsmap 50 jaar Oxfam en onthaal Pierre Galand Dossier Gedenkplaat in de Hoofdkerkstraat Kasstukken Boekhouding & BTW 1992 Doos Onderwerpsmap Avondgebeuren wereldwinkeldag Briefwisseling 15

16 Briefwisseling Oxfam WW Onderwerpsmap Doos 39 Adressen verkooppunten Dossier Aktie Botha Onderwerpsmap Aktiekomitee "Neen aan de 30 miljard" Onderwerpsmap Doos 40 KOPROV Onderwerpsmap Vergaderingen werkgroepen maatschappijvisie + documentatie, teksten Onderwerpsmap 16

17 Optreden Miriam Makeba te Brussel, Onderwerpsmap Weeweekrantje : abonnees in provincie Brabant, Antwerpen, Oost-Vlaanderen, Limburg, West-Vlaanderen Onderwerpsmap, verslagen Doos 41 Politieke Kommissie, vergaderingen Dossier Doos 42 "500 anos Hola las Americas", 6 e Latijns-Amerikaans muziekfestival (9/V/1992) Onderwerpsmap Doos 43 OWW : diversen Onderwerpsmap OWW : diversen

18 Doos Dossier Doos 45 Vragenlijst "Leefbaarheid van de plaatselijke wereldwinkel" [1981] Onderwerpsmap Gewetensbezwaarden Oxfam W lias Andere archivalia Deelnemerslijsten werkgroepen, week-ends ontwikkelingsvisie, week-end beginners, studieweek provinciale vergaderingen Onderwerpsmap Overschakeling provinciale subsidies jeugd naar volwassenen Documentatie Tekst "De financies van wereldwinkels" s.d. 1 stuk Dossier Nationale Aktie mei

19 1979 Doos Onderwerpsmap Solidariteitsaktie Chili IX/ Onderwerpsmap Belgische Komitee Europa Latijns-Amerika (KELA) Facturen Aktiekomitee "Neen aan de 30 miljard" Nota's, notities Jaarverslag Onderwerpsmap Voordrachtentournee Gunther Walraff Onderwerpsmap Deelnemerslijsten - evolutie van diverse activiteiten 19

20 Onderwerpsmap Bestuursvergadering met dialoog Onderwerpsmap VAKA-Vredesbetogingen 20/X/1985 en 25/X/ , 1987 Doos Onderwerpsmap Visieweekend Duurzame Ontwikkeling (Malle, 24-25/XI/1990) Onderwerpsmap Opsturen kopiemachine naar Algerije Onderwerpsmap OWW-PS-Antwerpen : jaarverslag Onderwerpsmap Provinciaal Forum Ontwikkelingssamenwerking 20

21 Onderwerpsmap Project "Internationale samenwerking" (Provincie) Onderwerpsmap 25 jaar OWW Dossier Cacao-actie Onderwerpsmap Sportschoenen Ingekomen stukken Internationale van oorlogstegenstanders (IOT) 1995 Doos Andere archivalia Adreslijsten OWW's, WW's, WW-groepen 21

22 Andere archivalia Vragenlijsten werking WW - registratie [1989] Andere archivalia Infobeurs Briefwisseling, verslagen, documentatie Vergaderingen VAKA nationaal & provinciaal, briefwisseling, intern bulletin Verslagen Werkgroep "OWW in beweging", Kontaktvergadering provinciaal verantwoordelijken Onderwerpsmap Gordon Winter : spreekbeurt in AMVC Doos Onderwerpsmap Gewetensbezwaarden 22

23 Dossier VAKA - vredesbetoging 25/XI/ Onderwerpsmap 20 jaar Oxfam - België Onderwerpsmap Broederlijk Delen Onderwerpsmap Algemeen Vlaams Beraad Ontwikkelingssamenwerking 24/IV/ Dossiers Toneelavond Paul Schrijvers 11/IV/ Onderwerpsmap Tentoonstelling van Antoine Allard ten voordele van Oxfam-projecten

24 49.8. Onderwerpsmap Jaarthema 1983 : Vrede door ontwikkeling Onderwerpsmap Initiatiefgroep gemeenteraadsverkiezingen Doos Onderwerpsmap Basistekst : basisvisie Onderwerpsmap WG Maatschappijvisie lias 24