9/04/15. De sociale functie 1. Toegankelijkheid en gelijke kansen 2. Relaties met ouders 3. Relaties tussen ouders: sociale steun en sociale cohesie

Transcriptie

1 9/04/15 De sociale functie in het pedagogisch raamwerk voor de kinderopvang van baby s en peuters De sociale functie 1. Toegankelijkheid en gelijke kansen 3. Relaties tussen ouders: sociale steun en sociale cohesie VVSG Inspiratiedag Kinderopvang, Gent, 2 april 2015 Toegankelijkheid vroeger VVSG Inspiratiedag Kinderopvang, Gent, 2 april 2015 Toegankelijkheid vroeger : oprichtingsstop : gezinsopvang : zelfstandige KO Men aanvaardt er slechts kinderen onder de twee jaren, wier moeders behoeftig zijn, zich wel gedragen en buiten huize werken (Maatschappij van Weldadigheid, 1869) Toegankelijkheid nu Waarom is dat een probleem? BE Low: 30% High: 58% FR Low: 26% High: 76% US Low: 18% High: 48% CZ! SK! PL! RO! HU! BG! UK! GR! IE! AT! AU! LT! LV! MT! DE! FI! CY! US! NL! LU! EE! ES! BE! IT! FR! SI! PT! NO! SE! IS! DK! 13! 12! 11! 10! 9! 8! 7! 6! 5! 4! 3! 2! 1! 0! Ongelijkheid in gebruik KO (0-2 y) Wim Van Lancker 1

2 Waarom is dat een probleem? Gelijke kansen The childcare transition (UNICEF) EC literatuurstudie : Kinderopvang van hoge pedagogische kwaliteit heeft positieve effecten op - verstandelijke ontwikkeling - sociale ontwikkeling - emotionele ontwikkeling - schoolloopbaan Kinderopvang van slechte pedagogische kwaliteit verhoogt cortisol niveau Waarom is dat een probleem? Geweigerde ouders zijn te vaak - Eenoudergezinnen - Werkzoekenden - Gezinnen op of onder de armoedegrens - Ouders met een migratie-achtergrond Effecten zijn verschillend - Naargelang SES - Met een verschillende impact op SES - En uitsluitend voor vrouwen Vroeger: een probleem van keuze Vroeger: een probleem van keuze We gaan er vanuit dat dit keuzeproces [ ] in twee stappen verloopt. Ouders hebben meestal een voorkeur voor een bepaalde opvangvorm en op basis van die voorkeur en van allerlei andere overwegingen gaat men vervolgens op zoek naar een bepaalde opvangplaats. Ouders gaan in eerste instantie de opvangvormen in een vergelijkend warenonderzoek tegen elkaar afwegen en een beste keuze bepalen. Nu: een probleem van context Nu: een probleem van context - 66%: + 9 maand vòòr gewenste opvangdatum - Autochtoon (M = 10.26) > allochtoon (M = 6.52) - Hooggeschoold (M = 10,13) > laaggeschoold (M = 5,33) - Geen bijkomend effect van onderwijsniveau van vader 2

3 Het kan verkeren (Brussel ) Nationaliteit (voorrang allocht)! Werknemer! Voltijdse opvang! Regelmaat van opvang! Inwoner van de gemeente! (Toekomstige) schoolkeuze! Datum inschrijving! Beide ouders werken! Lage inkomens! Ouder studeert! Sociaal, pedagogisch wenselijk! crisisopvang! Eenoudergezin! Broer en zus! 0 0,5 1 1,5 2 2,5 3 3,5 4 4,5 5 Wat de kinderopvang voor de samenleving doet 10. Bijdragen tot gelijke kansen Samenwerken met andere voorzieningen 2010! 2004! The guardian is responsible for their child s upbringing and development. The preschool should supplement the home by creating the best possible preconditions for ensuring that each child s development is rich and varied. The preschool s work with children should thus take place in close and confidential co-operation with the home. Parents should have the opportunity within the framework of the national goals to be involved and influence activities in the preschool (Zweden: Skolverket, 2011, p. 13) If a child does not have a strong grasp of English language, practitioners must explore the child s skills in the home language with parents and/or carers, to establish whether there is cause for concern about language delay " (England: Department for Education, 2012, p. 6). When a child is aged between two and three, practitioners must review their progress, and provide parents and/or carers with a short written summary of their child s development in the prime areas " (England: Department for Education, 2012, p. 10). Because it s my first time that I am a mum and they have a lot of experience. I would have accepted their advice no matter what, honestly. (Neamat, Lebanon) The child reflects its parents when it goes into society, into school. (Marie, DRCongo) Can the subaltern speak? (Spivak) Wederkerigheid in de context van ongelijkheid, maar 1. Ouders die minder vertrouwd zijn met contexten van discussie 2. Minder vertrouwd met wat KO is (en wat je mag verwachten) 3. Minder vertrouwd met taal 4. Gebrek aan vertrouwen (wat betekent het voor mijn kind?) 5. Fatalisme (het verandert toch niets) 6. Sociaal isolement en economische stress (moeilijk om vaste afspraken te maken) 7. Respect voor het personeel 3

4 Samen opvoeding gestalte geven Competente gezinnen Wederkerige relaties Respect voor diversiteit Medewerkers en gezinnen leren elkaar kennen Inspraak van en systematisch overleg (tussen haakjes: er bestaat niet één vorm van overleg die voor iedereen best is) (ook tussen haakjes: is ouders een eufemisme voor moeders?) 25% 20% 25% 20% 15% 10% 5% 15% 10% 5% praktische steun emotionele steun informatieve steun 0% 0u 1u 2u 3u 4u 5u 6u 7u 8u 9u 10u 11u 12u 13u 14u 15u 0% Tijd alleen met kind Sociale steun Sociale steun is één van de meest universele vormen van steun Maar ongelijk verdeeld Kinderopvang vergroot de sociale steun voor wie grote netwerken heeft Maar niet (of minder) voor wie dat niet heeft (Segaert, 2009) Lopend onderzoek toont waarom (Geens, ) Sociale cohesie is één van de grote uitdagingen vandaag - Superdiversiteit - Leefbaarheid - Je kan geen beleid over de Aldi voeren - Maar wel bij ouders van jonge kinderen (kind als broker) - EU

5 Visie Erkennen en waarderen van diversiteit Erkennen van en bijdragen tot verbondenheid van ouders De kinderopvang van baby s en peuters in Vlaanderen draagt ertoe bij dat elk kind zich goed in zijn vel voelt, uitgedaagd wordt en zich verbonden weet met de mensen en wereld rondom zich. De kinderopvang wil samen met ouders gestalte geven aan de opvoeding. Tegelijk wil ze ook ouders steunen in de opvoedingsverantwoordelijkheid die ze dragen. De kinderopvang wil een plaats zijn waar elk kind, elke ouder en elke medewerker zich thuis voelt. Op die manier draagt de kinderopvang bij tot het realiseren van gelijke kansen voor kinderen, maar ook voor volwassen mannen en vrouwen. Ingebed in warme relaties met anderen streeft de kinderopvang ernaar dat alle kinderen kunnen opgroeien tot volwassenen die vol vertrouwen in het leven staan en bijdragen aan een lerende, democratische samenleving, waar respectvol en duurzaam omgegaan wordt met elkaar en met de omgeving. Visie Economische functie De kinderopvang van baby s en peuters in Vlaanderen draagt ertoe bij dat elk kind zich goed in zijn vel voelt, uitgedaagd wordt en zich verbonden weet met de mensen en wereld rondom zich. De kinderopvang wil samen met ouders gestalte geven aan de opvoeding. Tegelijk wil ze ook ouders steunen in de opvoedingsverantwoordelijkheid die ze dragen. De kinderopvang wil een plaats zijn waar elk kind, elke ouder en elke medewerker zich thuis voelt. Op die manier draagt de kinderopvang bij tot het realiseren van gelijke kansen voor kinderen, maar ook voor volwassen mannen en vrouwen. Ingebed in warme relaties met anderen streeft de kinderopvang ernaar dat alle kinderen kunnen opgroeien tot volwassenen die vol vertrouwen in het leven staan en bijdragen aan een lerende, democratische samenleving, waar respectvol en duurzaam omgegaan wordt met elkaar en met de omgeving. Pedagogische functie Sociale functie 5