Situering van MemoQ. MeMoQ. Ledenvergadering Vlaams Welzijnsverbond 05/02/2015.

Transcriptie

1 Een pedagogisch raamwerk voor de kinderopvang van baby s en peuters ledenvergadering Vlaams Welzijnsverbond, Brussel 05/02/2015 Bart Declercq KU Leuven, ExpertiseCentrum ErvaringsGericht Onderwijs Hester Hulpia Ugent, Vakgroep Sociale Agogiek 1 Situering van MemoQ MeMoQ Meten en Monitoren van de Pedagogische Kwaliteit in de Kinderopvang van baby s en peuters Promotoren: Prof. Michel Vandenbroeck (UGent) Prof. Ferre Laevers (KU Leuven) Onderzoekers: dr. Hester Hulpia en Jeroen Janssen (UGent) Mieke Daems, Bart Declercq en Charlotte Van Cleynenbreughel, KU Leuven In opdracht van Kind en Gezin hester.hulpia@ugent.be 1

2 Opdrachten MeMoQ November 2013 Oktober 2016 Ped. Raamwerk Instrumentarium Nulmeting Monitoring Zelfevaluatie In resonans met werkveld Klankbordgroep K&G + ZI Gebruikers Inspectie Gebruikers Begeleiders Projectleiding Onderzoeksteam Interne klankbordgroep Stuurgroep Stuurgroep: Kind en Gezin, Zorginspectie Met medewerking van de klankbordgroep Centrum voor volwassenenonderwijs Vormingsleergang voor Sociaal en Pedagogische Werk, Dienst Kinderopvang Stad Gent, Femma, Gemeenschapsonderwijs, Gezinsbond, Kind en Gezin, Kinderdagverblijf Pietje Pek, Kinderdagverblijf De Ster, Kinderrechtencommissariaat, Kinderrechtencoalitie, Komma, Pluralistisch Platform Jeugdzorg, Provinciale Commissie Buitenschoolse Opvang, Landelijke Kinderopvang, Minderhedenforum, Netwerk tegen armoede, Onderwijs Steden en gemeenten, Overleg Hogescholen Pedagogie Jonge Kind, Solidariteit voor het Gezin, Thuishulp Reddie Teddy, Unieko, Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten, Vernieuwing in de Basisvoorzieningen voor Jonge Kinderen, Vlaamse Diensten voor Opvanggezinnen, Vlaamse Gemeenschapscommissie, Vlaams Welzijnsverbond, Vormingscentrum Opvoeding en Kinderopvang, Vrij onderwijs, Zorginspectie 2 Waarom een pedagogische raamwerk? hester.hulpia@ugent.be 2

3 Waarom? Internationaal gezien als een vereiste voor kwaliteit (OECD ) Erkenning van de professionaliteit van medewerkers Visietekst schept duidelijkheid over wat van voorzieningen wordt verwacht Inspiratie en houvast voor het uitbouwen van een kwaliteitsvolle aanpak en kwaliteitsvol beleid Boodschap aan gezinnen: het recht op kwaliteit 3 Werkmethode en keuzes Analyse van bestaande curricula Australië: The Early Years Learning Framework (2009) Denemarken: Act on Day Care, After-School and Club Facilities (2007) Verenigd Koninkrijk: Statutory Framework for the Early Years Foundation Stage (2012) Fédération Wallonie-Bruxelles: Accueillir les tout-petits. Oser la qualité. Un référentiel psycho-pédagogique pour les milieux d accueil de qualité (2002) Duitsland: Berliner Bildungsprogramm (2004) Ierland: Aistear. The Early Childhood Curriculum Framework (2009) Nederland: Pedagogisch kader voor de kindercentra 0-4 jaar (2009), Pedagogisch kader gastouderopvang (2013), Pedagogisch kader diversiteit in kindercentra 0-13 jaar (2012) Nieuw-Zeeland: Te Whariki (1996) Zweden: Curriculum for the Preschool Lpfö 98. Revised 2010 (2011) hester.hulpia@ugent.be 3

4 Analyse toont welke keuzes we moeten maken Leeftijdsbereik 0-3: Fédération Wallonie-Bruxelles 0-4: Nederland kindercentra 0-5: Australië, Engeland 0-6: Ierland, Berlijn 1-6: Zweden 0-8: Nieuw Zeeland 0-12: Nederland / Gastouders 0-13: Nederland / Diversiteit 0-18: Denemarken Analyse toont welke keuzes we moeten maken Omvang Netherlands 1 Netherlands 3 Netherlands 2 Wallonie Berlin Te wariki Ireland Australia Denmark England Sweden Analyse toont welke keuzes we moeten maken Wat en hoe monitoren? Resultaatsverbintenis Ierland, Australië, Engeland: evaluatie van de ontwikkeling van het kind Inspanningsverbintenis Denemarken, Zweden Evaluatie van de inspanningen van de lokale besturen Fed W-B, Berlijn, Nederland: Begeleiding van voorzieningen Nieuw Zeeland: zelfevaluatie Ontwikkeling monitoren Ervaringsgebieden hester.hulpia@ugent.be 4

5 Analyse toont welke keuzes we moeten maken Andere verschillen Formeel statuut van het raamwerk Nadruk op ontwikkelingsachterstand (vooral in landen met minder toegang) Ook verschillen onder de oppervlakte Een holistische kijk op kinderen Nadruk op spel en actief leren Integratie van zorg en educatie Ouderbetrokkenheid 4 Opbouw van het pedagogische raamwerk Het pedagogische raamwerk Pedagogische kwaliteit kan niet bepaald worden zonder te bepalen wat het doel van de kinderopvang is. hester.hulpia@ugent.be 5

6 Het pedagogische raamwerk Pedagogische kwaliteit kan niet bepaald worden zonder te bepalen wat het doel van de kinderopvang is. Onze keuzes: Een bondige tekst Niet voorschrijvend, wel richtinggevend en inspirerend (Wat kinderopvang geacht wordt te doen, en waarom, niet hoe) Inspanningsverbintenis, geen resultaatsverbintenis of beoordeling van kwaliteit op basis van meting van kinderen Het pedagogische raamwerk Pedagogische kwaliteit kan niet bepaald worden zonder te bepalen wat het doel van de kinderopvang is. Pedagogische kwaliteit zit ingebed in een bredere maatschappelijke context Uitgangspunt 1: Grondwet (22, 22bis, 23) Uitgangspunt 2: IVRK Uitgangspunt 3: Europese Commissie Uitgangspunt 4: Decreet en BVR Opbouw Opdrachten t.a.v. kinderen t.a.v. gezinnen t.a.v. de samenleving Kijk op kinderen op gezinnen op de samenleving Pedagogisch handelen t.a.v. kinderen t.a.v. gezinnen t.a.v. de samenleving Voorwaarden 6

7 4.1 Opdrachten t.a.v. kinderen Opdrachten 1. Zorg dragen voor het welbevinden van elk kind 2. Rijke ontplooiingskansen voor elk kind bieden 3. Erkennen van en bijdragen tot verbondenheid Rijke ontplooiingskansen 7

8 Medewerkers werken vanuit een holistische aanpak zorgen ervoor dat kinderen zich emotioneel veilig voelen zijn sensitief hebben een actieve en stimulerende rol geven kansen op autonomie stemmen hun aanpak af op elk kind afzonderlijk leren kinderen samenleven bieden elk kind geïntegreerde ontplooiingskansen Hoe men naar KINDEREN kijkt Holistische benadering Zorg voor élk kind Leven in groep Actieve rol van het kind 4.2 Opdrachten t.a.v. gezinnen 8

9 Opdrachten 1. Samen de opvoeding gestalte geven 2. Verbreden van de gezinsopvoeding 3. Maatschappelijke participatie mogelijk maken 4. Erkennen van en bijdragen tot verbondenheid Medewerkers en gezinnen leren elkaar kennen zorgen voor inspraak en hebben systematisch overleg met gezinnen Hoe men naar OUDERS kijkt Competente gezinnen Wederkerige relaties Mensen verbinden 9

10 4.3 Opdrachten t.a.v. samenleving Opdrachten 1. Voorbereiden op de samenleving 2. Zorgen voor inclusie en sociale cohesie 3. Bijdragen tot gelijke kansen 4. Bijdragen tot ecologisch bewustzijn 5. Voorbereiden op levenslang leren Medewerkers erkennen en waarderen diversiteit werken samen met andere diensten en voorzieningen 10

11 Hoe men naar de SAMENLEVING kijkt Respect voor diversiteit Inclusief en democratisch Duurzaamheid 5 Wat is er nodig om dit waar te maken? Reflectieve medewerkers Pedagogische begeleiding Competente voorziening Leiderschap Observatie, documentatie hester.hulpia@ugent.be 11

12 5 Samengevat De kinderopvang van baby s en peuters draagt ertoe bij dat elk kind zich goed in zijn vel voelt, uitgedaagd wordt en zich verbonden weet met de mensen en wereld rondom zich; wil samen met ouders gestalte geven aan de opvoeding & wil ouders steunen in de opvoedingsverantwoordelijkheid; De kinderopvang van baby s en peuters wil een plaats zijn waar elk kind, elke ouder en elke medewerker zich thuis voelt; draagt bij tot gelijke kansen voor kinderen, voor volwassen mannen en vrouwen; hester.hulpia@ugent.be 12

13 De kinderopvang van baby s en peuters streeft ernaar dat alle kinderen kunnen opgroeien tot volwassenen, die o vol vertrouwen in het leven staan o bijdragen aan een lerende, democratische samenleving, waar respectvol en duurzaam omgegaan wordt met elkaar en met de omgeving. 6 Enkele reacties? Eindelijk waardering voor de opvoedende taken die wij vervullen Het is goed dat het nu duidelijk wordt dat kinderopvang meer is dan een bewaarplaats voor kinderen Het geeft ons een richting waar we naartoe kunnen werken hester.hulpia@ugent.be 13

14 Met dank aan De collega s Ferre Laevers, Michel Vandenbroeck, Mieke Daems, Bart Declercq, Hester Hulpia, Jeroen Janssen, Charlotte Van Cleynenbreughel En aan Centrum voor volwassenenonderwijs Vormingsleergang voor Sociaal en Pedagogische Werk, Dienst Kinderopvang Stad Gent, Femma, Gemeenschapsonderwijs, Gezinsbond, Kind en Gezin, Kinderdagverblijf Pietje Pek, Kinderdagverblijf De Ster, Kinderrechtencommissariaat, Kinderrechtencoalitie, Komma, Pluralistisch Platform Jeugdzorg, Provinciale Commissie Buitenschoolse Opvang, Landelijke Kinderopvang, Minderhedenforum, Netwerk tegen armoede, Onderwijs Steden en gemeenten, Overleg Hogescholen Pedagogie Jonge Kind, Solidariteit voor het Gezin, Thuishulp Reddie Teddy, Unieko, Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten, Vormingscentrum Opvoeding en Kinderopvang, Vernieuwing in de Basisvoorzieningen voor Jonge Kinderen, Vlaamse Diensten voor Opvanggezinnen, Vlaamse Gemeenschapscommissie, Vlaams Welzijnsverbond, Vrij onderwijs, Zorginspectie hester.hulpia@ugent.be 14