Open innovatie en intellectuele eigendom

Transcriptie

1 Lessen voor de XXI eeuw, Leuven, 4 april 2011 Open innovatie en intellectuele eigendom Geertrui Van Overwalle Centrum voor Intellectuele Rechten, KULeuven Tilburg Institute for Law, Technology and Society, UvTilburg Phaeton DVD 1

2 Harvard onco-mouse GELIJKENIS VERSCHIL technologische innovatie mechanisch vs. medisch levenloos vs. levend VERSCHIL eigenschappen, aard van de innovatie [product - resultaat] [wat is ontwikkeld?] wijze van ontwikkeling [proces patroon] [hoe het is ontwikkeld?] 2

3 VERSCHILLEND PATROON VAN INNOVATIE oude innovatie gesloten innovatie nieuwe innovatie open innovatie GELIJKENIS technologische innovatie VERSCHIL levenloos vs. levend eigenschappen van de innovatie [product] [wat is ontwikkeld?] VERSCHIL wijze van ontwikkeling [proces] [hoe het is ontwikkeld?] VERSCHIL vooronderstelling oude gesloten innovatie nieuwe open innovatie veel IE, octrooien geen IE, octrooien intellectuele eigendom (IE)!!! 3

4 Dit college Doel Tegenstelling open innovatie en afschermende IE begrijpen Spanning open innovatie en gesloten IE opheffen Plan van aanpak 1. Uitvinding, innovatie, open/gesloten innovatie 2. IE: octrooirecht, auteursrecht 3. De grote contradictie 4. Weg uit de patstelling - de oplossing 5. Conclusie 1. Innovatie Uitvinding [centraal in juridische literatuur] = technische creatie = technische oplossing voor technisch probleem = a technical teaching 4

5 Innovatie [centraal in economische literatuur] = uitvinding die in productie wordt genomen = uitvinding die succesvol wordt vermarkt An invention is an idea made manifest and an innovation is an idea applied successfully in practice Schumpeter (1934) oude gesloten innovatie ononderbroken lijn: bedrijfsgrenzen gesloten internal technology base trechter: interne selectie 5

6 nieuwe open innovatie outbound innovation internal technology base external technology base onderbroken lijn: bedrijfsgrenzen open inbound innovation Open innovation is the use of purposive inflows and outflows of knowledge to accelerate internal innovation and expand markets for external use of innovation, respectively Chesbrough, 2006 oude gesloten innovatie nieuwe open innovatie 6

7 Ter afsluiting Kritiek: oude wijn in nieuwe vaten [Paul Trott & Dap Hartman, Why open innovation is old wine in new bottles, Int.Journ.Inn.Man. 2009] Nog vele open vragen: In welke fase van het innovatieproces is samenwerking meest effectief? Met welke partners samenwerken? Hoe ze te vinden en te selecteren? Wat is de beste manier om voordeel te halen uit samenwerking? Many studies have focused on various aspects of the open innovation process. [ ] The internal process by which companies manage open innovation is still more trial and error than a professionale managed process. What is missing is a decent cookbook, an integrated framework that helps managers to decide when and how to deploy which open innovation practices [Eelko Huizingh, Open innovation: State of the art and future perspectives, Technovation, 2011] 2. Intellectuele eigendom (IE) Intellectuele eigendom = rechten die worden toegekend op een voortbrengsel van de menselijke geest, op intellectuele creaties Octrooien = worden verleend voor uitvindingen die (1) nieuw, (2) inventief en (3) industrieel toepasbaar zijn = houden een recht in anderen te stoppen uitvinding na te maken Het octrooi geeft de octrooihouder het recht iedere derde die niet zijn toestemming hiertoe heeft verkregen te verbieden een voortbrengsel waarop het octrooi betrekking heeft, te vervaardigen, aan te bieden, in het verkeer te brengen, te gebruiken, dan wel daartoe in te voeren of in voorraad te hebben 7

8 2. Intellectuele eigendom (IE) Octrooien = worden verleend voor uitvindingen die (1) nieuw, (2) inventief en (3) industrieel toepasbaar zijn = houden een recht in anderen te stoppen uitvinding na te maken Het octrooi geeft de octrooihouder het recht iedere derde die niet zijn toestemming hiertoe heeft verkregen te verbieden een voortbrengsel waarop het octrooi betrekking heeft, te vervaardigen, aan te bieden, in het verkeer te brengen, te gebruiken, dan wel daartoe in te voeren of in voorraad te hebben Auteursrecht = worden verleend voor werken van letterkunde en kunst die (1) in een concrete vorm zijn uitgedrukt en (2) origineel zijn techniek? innovatie? Software! = houden een recht in anderen te stoppen creatie openbaar te maken, te reproduceren, mee te delen aan het publiek 8

9 3. Open innovatie en IE Middel tot realisatie van open innovatie: IE Controle op bedrijfsideeën Nodige garanties voor vrijheid van handelen 3. Open innovatie en IE 9

10 4. Nieuwe oplossingen Conventionele strategieën Bi-laterale licenties bilaterale uit-licentie bilaterale in-licentie 10

11 Nieuwe modellen (Normatieve) uitgangspunten Behoud van het IE-regime Faciliteren van samenwerking Nieuwe collaboratieve licentiemodellen Doel: makkelijk veel octrooien uitwisselen Patent pool: octrooibundel een overeenkomst tussen twee of meer octrooihouders om één of meer octrooien als een pakket aan elkaar en aan geïnteresseerde derden te licensiëren tegen de betaling van een royalty NO POOL PATENT POOL P1 L1 L1 P1 P2 L2 P3 L3 P2 L2 L3 P3 P4 P4 L4 L4 11

12 Voorbeeld in ICT DVD: afgedekt met honderden octrooien DVD consortium: 10 members DVD4C patent pool (4 Companies) Patent holders Core developers (4): Philips, Sony, Matsushita, Toshiba Later joined: Pioneer, LG Electronics (2003) DoJ cleared pool in 1998 Pool manager: Philips DVD6C patent pool (6 Companies) Patent holders Core developers (6): Hitachi, Matsushita, Mitsubishi, Time Warner, Toshiba, JVC Later joined: IBM (2002), Sanyo (2005) Patents: more than DoJ cleared pool in 1999 Pool manager: Toshiba Voorbeeld in biotechnologie SARS: therapeutic product pool = DNA + technology Patent pool Coro- Novative Assembly of licenses Vaccine development Vaccine Vaccine Co 1 1 HKU CDC Health Canada Vaccine Co 2 Vaccine Co 3 Vaccine 2 Vaccine 3 Others? Vaccine Co 4 Non-exclusive licensing of pooled SARS gene patents Vaccine 4 12

13 Voorbeeld in agro-biotechnologie 70 patents: 3 genes, plant vectors, promotors,.. Clearinghouse: octrooi(web)winkel een mechanisme waarbij aanbieders en gebruikers van goederen of diensten worden samengebracht In IE: een mechanisme waarbij octrooihouders-licentiehouders en gebruikers-licentienemers worden samengebracht 13

14 Voorbeeld in auteursrecht Voorbeeld in biotechnologie? Toegang Toegang en gebruik VAN ZIMMEREN, E., et al Bulletin of the World Health Organization, 2006, Open source: openbron een licentie is open source als ze toelaat aan iedereen, om het even waar, voor om het even welk doel de software te kopiëren, te wijzigen of te verspreiden zonder royalties te hoeven betalen aan de auteur BiOS Voorbeeld in ICT openbronsoftware Voorbeeld in biotechnologie openbronagrotechnologie 14

15 Ter afsluiting voor de economisten Bilaterale en collaboratieve licentiemodellen zijn gebaseerd op het eigendom-paradigma Bestaan van IE rechten is essentieel IE recht = recht toegekend door de overheid [formal legal rules] als aan bepaalde vwen voldaan en evt. bepaalde registratieprocedure is gevolgd geldt erga omnes Overdracht van IE rechten, creëren van toegang gebeurt door licenties Licentie = recht gecreëerd door individuen [formal rules of contract] = partijautonomie geldt inter partes IE = machtsbasis om bepaald gedrag af te dwingen (indien contract niet vrijwillig wordt nageleefd) Betalen: bilaterale licentie, patent pool, octrooiwebwinkel Delen: open source 5. Conclusies Open innovatie maakt gretig gebruik van IE IE hoeft geen hinderpaal te zijn voor open innovatie Sleutel tot verzoenen open innovatie en afsluitende IE: weldoordacht licentiebeleid Klassiek wordt gedacht aan bilaterale licenties/kruislicenties. Noodzaak aan verder onderzoek om collaboratieve licentiemodellen pro-actief in te zetten in de context van open innovatie 15

16 The Fall of Phaeton Metamorphoses, Ovidius, Book 2 Phaeton Zeus Phaeton Helios zonnewagen Zonnewagen = gesloten innovatie in decline? Open innovatie verandering op komst.. Johann LISS,