PATIËNTEN INFORMATIE. Plotse verwardheid Delier

Transcriptie

1 PATIËNTEN INFORMATIE Plotse verwardheid Delier

2 Wat is delier? Plotse verwardheid wordt ook wel een delier genoemd. Deze verwardheid kan op enkele minuten tot dagen ontstaan (of een bestaande toestand ineens sterk doen verminderen) en kan veranderen doorheen de dag en de nacht. Iemand met een delier gedraagt zich plotseling anders dan je gewend bent. Hij of zij: is verward en praat vaak onsamenhangend (een gesprek is daarom moeilijk te voeren); kan de aandacht er niet bij houden; is niet helder en reageert niet normaal op zijn omgeving; verliest de greep op de werkelijkheid: heeft geen vat meer op zichzelf of de omgeving; hij/zij zegt soms dat hij zich niet zichzelf voelt; heeft soms gedachten die niet kloppen (wanen); ziet, hoort of ruikt soms dingen die er niet zijn (hallucinaties); kan hierdoor heel angstig zijn en in paniek raken, boos worden of anderen beschuldigen. Iemand met een delier kan door deze verschijnselen onrustig worden of juist stil, of afwisselend onrustig en stil. 2

3 Wat veroorzaakt delier? Allerlei oorzaken kunnen ervoor zorgen dat een delier ontstaat. Bijvoorbeeld: Te laag suikergehalte in het bloed. Ontstekingen (urinewegen, luchtwegen). Het niet goed kunnen leegplassen van de blaas of verstopping en uitdroging. Een verstoring van de water- en zouthuishouding. Het stoppen met gebruik van alcohol of langwerkende slaap- en kalmerende middelen. Pijn. Specifieke geneesmiddelen (o.a. anti-parkinson medicatie, morfinepreparaten). Een operatie kan zo ingrijpend zijn dat een oudere persoon gevoelig wordt om een delier te ontwikkelen. Een verandering van milieu zoals een opname in het ziekenhuis. 3

4 4

5 Wat kan je doen als familie/ omgeving? Plotse verwardheid kan je als familie sterk ongerust maken. Bespreek je vragen gerust met het verplegend team. Zij kunnen mee zoeken naar een gepaste begeleiding. Verder kun je volgende tips gebruiken: Plaats een klok, kalender en foto s van bekenden in het zicht van de patiënt. Spreek rustig in korte zinnen en stel korte vragen. Geef de voorkeur aan korte bezoekjes en zorg ervoor dat er niet teveel mensen tegelijk aanwezig zijn. Indien je familielid een gehoorapparaat of bril draagt, laat hem/haar dit dan gebruiken. Zeg regelmatig wie je bent, waar je bent, wat de datum en het uur is. Indien mogelijk laat je de patiënt zo min mogelijk alleen (zeker bij angst of paniek). De aanwezigheid van een vertrouwde en rustgevende persoon kan rust geven. Zorg voor een continue verlichting van de kamer ( s nachts een gedempt lichtje). Toon begrip voor de angst die door hallucinaties en wanen kan worden opgewekt. Probeer niet mee te gaan in waanideeën en maak rustig duidelijk dat jouw waarneming anders is, zonder de patiënt tegen te spreken (discussie vermijden). Probeer in aanwezigheid van de patiënt niet te fluisteren met derden. Zorg voor voldoende vochtinname en goede voeding indien dit nog mogelijk of gewenst is. 5

6 Wat kan er worden gedaan aan een delier? Plotse verwardheid is iets heel anders dan dementie, dat juist op lange termijn ontstaat. Iedereen kan acuut verward worden als de oorzaak daartoe aanwezig is. Plotse verwardheid heeft meestal een of meerdere lichamelijke oorza(a)k(en). Door de oorzaak te behandelen verdwijnt het acuut ontstane delier meestal. Soms is het echter moeilijker om de oorzaak te behandelen en dient er medicatie voor de verwardheid zelf te worden toegediend. 6

7 Bij wie kan je terecht? Alle informatie over het verloop van de verwardheid is relevant om een goed zicht te krijgen op wat er aan de hand is. Laat dit weten aan de arts en het verplegend team. Ook met alle vragen en bezorgdheden kan je bij hen terecht. Er zijn heel wat ondersteunende diensten aanwezig in het ziekenhuis die mee kunnen ondersteunen en vragen verhelderen: diëtiste palliatief ondersteuningsteam (supportteam) geriatrische interne liaison sociale dienst psycholoog Vraag gerust hun gegevens bij het behandelend team indien je hierover met iemand in gesprek wil gaan. 7

8 AZ Lokeren 2016 Algemeen Ziekenhuis Lokeren Partner van het UZ Gent Lepelstraat LOKEREN Onthaal tel fax info@azlokeren.be Auteur/verantwoordelijke: Kathleen Heyndrikx