Strategisch beleidsplan V&VN-afdeling SPV

Transcriptie

1 Strategisch beleidsplan V&VN-afdeling SPV Vastgesteld door bestuur en ledenvergadering 19 mei 2016 V&VN-SPV INLEIDING De afdeling SPV van Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland is als beroepsvereniging actief voor het vak en de beroepsuitoefening van SPV-en. Het gaat dan zowel om SPV-en in loondienst als SPV-en die als zelfstandige werken. De beroepspraktijk kenmerkt zich de laatste jaren door vele veranderingen die gevolgen hebben voor -in dit geval- de geestelijke gezondheidszorg, met name: de Wet Langdurige Zorg, Wlz; Wet Maatschappelijke Ontwikkeling, Wmo, Jeugdwet; de bestuurlijke akkoorden gericht op betaalbaarheid, kostenbeheersing, kwaliteitsverhoging en transparantie; de verandering van de beroepenstructuur die binnen de GGz wordt voorbereid; de vergrijzing van Nederland en van de beroepsgroep. Voor de SPV bieden deze veranderingen mogelijkheden om een richting te kiezen bijvoorbeeld als POH, in de basis-ggz, de Jeugd-GGz, de langdurende ambulante zorg0, de specialistische GGZ en poliklinieken. Er zijn ook onzekerheden omdat instellingen keuzes maken zoals bijvoorbeeld het inzetten van goedkopere en lager geschoolde disciplines (HBO-V). We zien ook dat taken die SPV-en voorheen uitvoerden, nu door de Verpleegkundig Specialist GGZ worden gedaan. Functiedifferentiatie met de beschikbare verpleegkundige disciplines komt niet overal tot stand. Dit heeft in sommige instellingen gevolgen voor onze beroepsgroep: soms een duidelijke positie maar ook wijziging van functieomschrijvingen. De verandering van de beroepenstructuur die binnen de GGz wordt voorbereid baart zorgen over de positie van de SPV in de toekomst. Tot slot gaat de vergrijzing in Nederland steeds meer een rol spelen. Voor de beroepsgroep leidt die er toe dat in de komende 10 jaar veel SPV-en met pensioen gaan en er een flinke instroom nodig is om die uitstroom op te vangen. De SPV-afdeling maakt deel uit van een brede beroepsvereniging die de belangen behartigt voor álle verpleegkundigen en verzorgenden. Dat leidt er soms toe dat wensen van de SPV en niet altijd één op één worden overgenomen in het beleid, omdat er binnen de beroepsgroep als geheel andere strategische prioriteiten aan de orde zijn. De invoering van de Verpleegkundig Specialist GGz bijvoorbeeld heeft de afgelopen jaren voorrang gekregen. Het bestuur van de SPV-afdeling is nauw bij de besluitvorming betrokken en zet zich in om de belangen van de SPV en zo goed mogelijk te behartigen. De ontwikkelingen vragen om een duidelijke koers van de afdeling SPV die in dit beleidsplan is vertaald in speerpunten en vastgesteld in de ALV op 19 mei Voor het opstellen van het plan is gebruik gemaakt van diverse documenten en is een brainstorm-bijeenkomst gehouden op 31 maart 2016 met een divers samengestelde groep SPV-en. Deze groep heeft de belangrijkste thema s bediscussieerd en het bestuur heeft mede op basis daarvan de koers uitgewerkt, die we alleen met inzet van de leden kunnen realiseren. Het beleidsplan is een vertrekpunt en wordt geconcretiseerd in een jaarlijks activiteitenplan. Achtereenvolgens komen aan bod: missie van de SPV-afdeling en visie op de toekomst wat de afdeling SPV daarvoor inzet externe analyse kansen en bedreigingen interne analyse sterke en zwakke punten van de SPV-afdeling strategie en speerpunten

2 pagina 2 van 8 1. MISSIE EN VISIE De missie (waar zijn we voor?) De afdeling SPV van V&VN is de beroepsvereniging van en voor alle SPV-en in diverse werksoorten/ functies: De afdeling ontwikkelt maatstaven voor de kwaliteit van het vak in de diverse functies waarin SPV-en werkzaam zijn. De afdeling behartigt de belangen en continuïteit van de beroepsgroep als geheel. De afdeling draagt het sociaal-psychiatrisch gedachtegoed uit binnen en buiten V&VN. De afdeling speelt in en sluit aan op actuele ontwikkelingen in de verpleegkundige beroepsgroep als geheel en in de zorgvraag van patiënten en naasten in het bijzonder. De visie (waar werken we aan?) De veranderingen in de zorg, de beroepenstructuur en andere maatschappelijke ontwikkelingen vragen om een actieve inzet van de afdeling op de volgende gebieden: een sterk profiel (Expertisegebied) dat potentiële SPV-en, GGz-instellingen en andere werkgevers aanspreekt en carrièreperspectief biedt in diverse functies; het bewaken van de positie van de SPV in de beroepenstructuur en de zelfstandige beroeps-uitoefening; de inbreng van de SPV binnen en buiten V&VN in relatie tot de belangen van de leden; het zichtbaar maken en promoten van het vak voor diverse functies in verschillende werkterreinen en met een scala aan doelgroepen; het toetsen van erkende post-hbo SPV-opleidingen; het ondersteunen van de leden met informatie en uitwisseling over het vak en advies over opleidingen. 2. WAT ZETTEN WE DAARVOOR IN? De twee hoofdtaken van de afdeling zijn belangenbehartiging en profilering van het beroep en contact met en ondersteuning van de leden. Deze hoofdtaken hebben de volgende kenmerken: Belangenbehartiging en profilering we leveren inbreng en behartigen de belangen, waar mogelijk in overleg met relevante organisaties in het werkveld: binnen de GGz, gericht op de positie van de SPV en kwaliteit van zorg (incl. overheidsbeleid); bij de relevante opleidingen; met verpleegkundigen en andere beroepsgroepen zoals psychiaters, huisartsen, maatschappelijk werkenden; de leden kunnen meewerken in commissies en werkgroepen binnen de afdeling gericht op profilering, vernieuwing, opleiding en kwaliteit van de beroepsuitoefening; het bestuur adviseert samen met de commissie en eventuele werkgroepen over de koers; de Algemene Ledenvergadering stelt de koers en de jaarrekening vast. Ledencontact en ondersteuning we zijn een goed werkende landelijke afdeling van V&VN, waar leden terecht kunnen en die het contact tussen de leden bevordert; we organiseren diverse bijeenkomsten: studiemiddagen, landelijke ledenvergaderingen en regio-bijeenkomsten; we geven een vakblad en nieuwsbrieven uit voor leden en belangstellenden; we verzorgen communicatie- en promotieactiviteiten. 3. EXTERNE ANALYSE 3.1 Veranderingen in de GGz en de positie van de SPV In de GGz is de afgelopen jaren flink wat veranderd door nieuwe wetgeving in de gezondheidszorg. De wijziging van de Awbz in de Wet Langdurige Zorg en verschuiving van functies vanwege de Jeugdwet en de Wmo, hebben het GGz-domein veranderd. In een bestuurlijke akkoord heeft de overheid afspraken gemaakt met de instellingen, beroepsgroepen, patiëntenorganisaties en zorgverzekeraars om de gewenste verandering tot een gezamenlijke verantwoordelijkheid te maken. V&VN is medeondertekenaar van het bestuurlijk akkoord GGz, dat een looptijd kent tot eind Voor lichte en matige problemen kunnen patiënten zich (voor verzekerde zorg) wenden tot de huisartsenzorg en via de huisarts bij de generalistische basis-ggz. In de huisartsenzorg zijn sinds een aantal jaren POH s GGZ aangesteld en deze functie wordt voor een groot deel door SPV-en uitgeoefend. In de huisartsenpraktijk werkt de POH-GGZ met patiënten die veelal- enkelvoudige psychische klachten hebben. In sommige praktijken wordt ook aan patiënten met langerdurende ggz problematiek zorg en ondersteuning geboden. De basis-ggz is sterk geprotocolleerd, met name voor de enkelvoudige problematiek met evidence based therapieën. Daarin werken diverse disciplines (multidisciplinaire teams) waaronder SPV-en. De behandeling van complexe en/of risicovolle stoornissen (voor de patiënt of zijn omgeving) vindt plaats in de gespecialiseerde GGz, na verwijzing door de huisarts of

3 pagina 3 van 8 iemand van de basis GGz. Hiervoor is gespecialiseerde inzet nodig, geboden vanuit een multidisciplinair team. In principe zijn hierbij dezelfde beroepen betrokken dus ook SPV-en- als bij de behandeling in de basis-ggz. Voor de Gespecialiseerde en Langdurende zorg is de sterke inzet op ambulantisering een belangrijke beleidswijziging. Deze is ingegeven door de nadelen van langdurige opname voor cliënten die ver af raken van hun sociale netwerk en vaak ook van hun naasten. Het behoud van sociale rollen kan heilzaam zijn bij het herstel en de inbedding die belangrijk is om als persoon van betekenis te zijn. Daarbij moet veel aandacht besteed worden aan stigmatisering op verschillende niveaus. Van inbedding kan anders geen sprake zijn. Tot slot kan ambulantisering bijdragen aan kostenbesparing. De ambulantisering past helemaal bij de filosofie en het expertisegebied van de SPV. Dit komt ook tot uitdrukking in de werksetting van veel SPV-en in de langdurende zorg, zoals de SPV in de wijk, BuurtzorgT, FACT-teams en hun betrokkenheid bij patiënten met ernstige psychiatrische problematiek en de ondersteuning van verwarde personen. De nadruk op het zoveel mogelijk bevorderen van het zelfmanagement en herstelvermogen sluit aan op de competenties van de SPV. De SPV kan met diverse disciplines goed communiceren, evenals met de patiënt, de familie en naasten. De functie van coördinerend behandelaar wordt in veel gevallen door de SPV vervuld: zij overstijgt het proces van hulpverlening op microniveau en overziet goed wat er in het ambulante veld, in samenwerking met de patiënt en naasten en de diverse andere professionals moet gebeuren. De SPV weet dat bij complexe problematiek in veel gevallen sprake is van een intermitterende zorgvraag met de kans op terugval of crisis. De SPV legt in het werk de nadruk op het voorkomen van terugval en crisis, maar is ook beschikbaar om in die situaties er te zijn voor cliënt, familie, politie/wijkagent, buurt-bewoners, etc. om handelend en waar mogelijk normaliserend op te treden. Een andere nadruk in de bestuurlijke akkoorden betreft de kwaliteit en transparantie van de GGz-hulp en zorg. De behoefte aan inzicht in de effectiviteit van behandeling en begeleiding en in het ervaren resultaat in de ogen van de cliënt, heeft tot tal van activiteiten geleid om de kwaliteit inzichtelijk te maken. Er zijn instrumenten ontwikkeld (bijvoorbeeld de ROM) waarmee de uitkomst in de ogen van de patiënt zichtbaar wordt gemaakt. Daarnaast is de laatste jaren gewerkt aan de ontwikkeling/ revisie van multidisciplinaire richtlijnen, zorgstandaarden en Generieke Modules vanuit het Netwerk Kwaliteitsontwikkeling GGz. De beroepsorganisaties van zorgverleners, patiënten- en familieorganisaties werken hierin nauw samen met kenniscentra. Deze ontwikkeling moet de praktijkkennis en wetenschappelijke resultaten bij elkaar brengen en vastleggen, als ook de multidisciplinaire standaard aangeven waar de behandeling en zorg aan moeten voldoen. Deze standaarden zijn ook leidend voor de SPV en omvatten naast kwaliteits-standaarden per aandoening een aantal specifieke werkgebieden en thema s, zoals acute psychiatrie, drang en dwang, EPA, ondersteuning familiesysteem en mantelzorg, zelfmanagement, gebruik van psychofarmaca, comorbiditeit, herstelondersteunende zorg, etc. Deze standaarden zijn (en worden) in de opleiding van de SPV geïmplementeerd en voor de beroepsuitoefening wordt onderzocht op welke wijze zij een toetssteen kunnen vormen voor het kwaliteitsregister. Het Kwaliteitsregister V&VN waar ook de afdeling SPV aan deelneemt is een middel om de kwaliteits-status van de ingeschreven SPV vast te leggen. Het register is een middel om te laten zien dat je als professional aan de beroepsnorm voldoet, middels scholingen die worden geaccrediteerd door een onafhankelijke accreditatiecommissie. De eisen van het register worden door een onafhankelijk college opgesteld. Op dit moment hebben ruim 700 SPV-en zich geregistreerd in het eigen kwaliteitsregister. 3.2 Positie van de SPV-functie De beroepsvereniging benut actuele maatschappelijke ontwikkelingen om speerpunten voor het beleid te ontwikkelen en de beroepsgroep te ondersteunen als hierdoor nieuwe en andere functies in het veld ontstaan. Het werkterrein van de SPV is dan ook breed en divers. Dat heeft wel tot gevolg dat we als beroepsgroep minder zichtbaar zijn, we bestrijken veel velden, werksoorten, functies, doelgroepen en zorgprogramma s. Na een afgeronde SPV-opleiding (post-hbo van 1 ½ jaar 90 EC) is de SPV te vinden als POH GGz, als medewerker crisisdienst, bij justitie, de verstandelijk gehandicaptenzorg, de jeugdpsychiatrie, FACT (met diverse rollen/functies, zoals behandelaar, casemanager in ketenzorg, crisisinterventor, coach van casemanagers), OGGZ, bij de opvang van verwarde mensen, als SPV ingehuurd door een wijkteam, etc. Dit brengt met zich mee dat de behoefte aan verdere scholing, intervisie en uitwisseling gedifferentieerd is. Op de vraag of de SPV-en zich identificeren met de beroepsgroep in den brede of met hun specifieke werksoort worden verschillende antwoorden gegeven. Men is het er over eens dat de beroepsgroep behoorlijk gedifferentieerd is (zie ook het Expertisegebied SPV, april 2014).

4 pagina 4 van 8 In de GGz kennen we net als in de AGZ - basis verpleegkundigen (MBO- of HBO-opgeleid), gespecialiseerd verpleegkundigen en Verpleegkundig Specialisten. In de AGZ is de inzet van gespecialiseerd verpleegkundigen niet zo aan discussie onderhevig als in de GGZ. De post- HBO s voor de gespecialiseerd verpleegkundigen worden zelfs gesubsidieerd en sommige gespecialiseerd verpleegkundigen (diabetes, long en oncologie) zijn erkend en hebben een voorschrijfbevoegdheid. In andere sectoren, zoals de zorg voor Jeugd en bij de lokale wijkteams, zijn gemeentes aan zet. We signaleren dat bij de invulling van functies in de sociale wijkteams en de complexe jeugdzorg binnen gezinnen, de sociaalpsychiatrische discipline niet vanzelfsprekend is. Dat heeft uiteraard te maken met het ingezette beleid van participatie, empowerment, zelfmanagement en herstel. Algemene kennis en kunde moeten eerst volledig benut worden voordat meer gespecialiseerde know how wordt ingezet. Te lang wachten kan echter situaties onnodig verergeren waardoor uiteindelijk gespecialiseerde hulp noodzakelijk wordt. De SPV zal in sociale wijkteams eerder een rol hebben als consultatiegever en pas in laatste instantie als hulpverlener. In de rol van consultatiegever zal zij goed op de hoogte moeten zijn van nieuwe ontwikkelingen en expertise van professionals in de sociale wijkteams. Bijscholing op dit gebied kan voor SPV-en noodzakelijk zijn wil men een rol kunnen vervullen in dergelijke teams. Actueel is de discussie over het hoofdbehandelaarschap en vanaf 2017 de regiebehandelaar en welke disciplines voor die taak in aanmerking komen. Uit de Kamerbrief kunnen we opmaken dat de minister een model kwaliteitsstatuut noodzakelijk vindt voor elke GGz-aanbieder in de curatieve ggz (GGz-zorg betaald uit de zorgverzekering). Hierbij kiest de minister voor disciplines die een academische opleiding hebben afgerond. De indeling die gemaakt is voor een toekomstige beroepenstructuur (2020) maakt onderscheid in vier zorggebieden : voorzorg, gemeenschapszorg, laagcomplexe zorg en hoogcomplexe zorg. We kunnen constateren dat SPV-en op dit moment werkzaam zijn in domeinen die men rangschikt onder zowel de gemeenschapszorg, de laagcomplexe als de hoogcomplexe zorg. 3.3 Opleiding en instroom Voor een goede beroepsuitoefening is een goede opleiding een vereiste, evenals praktijkervaring, deskundigheidsbevordering en ondersteuning in de praktijk middels supervisie, nascholing en andere instrumenten. Hiermee kan de SPV zijn/haar competenties vergroten. De afdeling SPV neemt sinds jaar en dag deel aan het landelijk overleg van de post-hbo SPV-opleidingen. Zij erkent opleidingen en heeft een toetsingskader ontwikkeld om de diverse opleidingen te toetsen en accrediteren. Gezien de vergrijzing die ook onze beroepsgroep treft is het noodzakelijk dat er voldoende instroom van studenten in de opleiding blijft komen. Deze is niet alleen afhankelijk van persoonlijk initiatief en financiële investering. Hierbij gaat het ook om de mogelijkheden die de GGz-instellingen bieden aan GGz-verpleegkundigen om zich verder te scholen tot SPV en hiervoor faciliteiten en kostenvergoeding te bieden. Met name de verandering in de bachelor - master opleidingsstructuur heeft geleid tot een verandering van de positie van de SPV in de beroepenstructuur. Het bestuur en de werkgroep Opleidingen oriënteren zich op de vraag of het verstandig is om de SPV-opleiding ook in de bachelor-masterstructuur in te passen. In de beschreven ontwikkelingen zijn kansen en bedreigingen te onderscheiden. KANSEN 1. De maatschappij vraagt om ondersteuning van mensen in situaties waar mogelijk sprake is van psychisch disfunctioneren en waarin de SPV goede diensten kan bewijzen: bij mensen die langdurig psychisch kwetsbaar zijn en daarvoor in de basis-ggz in behandeling zijn of begeleiding krijgen; wijkteams, politie en buurtbewoners hebben regelmatig dringend/acuut behoefte aan triage en inzicht in het gedrag of gevaar van mensen (Is er psychiatrie in het spel of niet? Is er sprake van risico s voor de veiligheid?); bij crisissituaties die zich in de thuisomgeving afspelen; bij mensen met ernstige psychiatrische aandoeningen, verwarde mensen en zorgmijders die behoefte hebben aan ondersteuning op meerdere leefgebieden en in hun eigen woonomgeving of onder de brug. Ondersteuning die voortkomt uit compassie en het inzicht dat erbij blijven soms belangrijker kan zijn dan doelgericht behandelen. 2. Het profiel van de SPV (Expertisegebied, 2014) is omvattend waardoor de SPV in staat is vanuit verschillende perspectieven te kijken naar situaties. Daarnaast is zij geëquipeerd psychopathologie en comorbiditeit bij somatische en psychiatrische aandoeningen te herkennen. De SPV kan systeem-gericht interveniëren en

5 pagina 5 van 8 andere disciplines en het systeem benutten of inschakelen voor normalisering en verbetering van de situatie en het helpen oplossen van problemen. 3. De SPV heeft kennis van psychopathologie en kan in de GGz als rechterhand van de psychiater zelfstandig functioneren: in FACT-teams, in crisisdiensten (als duo met de psychiater), in de langdurende begeleiding en in acute crisissituaties. De SPV is in staat de situatie van de cliënt goed in te schatten en hiernaar te handelen en behandelen. In dergelijke situaties heeft de SPV de competenties om de diverse context-aspecten mee te wegen in zijn aanpak, waar de meeste andere disciplines niet toe geëquipeerd zijn. Daarnaast kan de SPV de omgeving en naasten informeren, systeeminterventies uitvoeren, kalmeren en/of ondersteunen. 4. De ambulantisering van de gespecialiseerde GGz leidt er toe dat steeds meer mensen met complexe psychiatrische problematiek in eigen omgeving moeten worden geholpen met het doel dat ze zelf-standig kunnen functioneren, eventueel met een sociaal of maatschappelijk steunsysteem. De SPV kan hierbij coördinerend behandelaar zijn en eerste aanspreekpunt voor de cliënt. 5. Ook buiten de GGz, in de vernieuwde en uitgebreide 1e lijn en 0e lijn (wijkteams, jeugdteams, welzijnswerk) heeft de SPV enkele sterke punten: hij of zij is somatisch en psychiatrisch verpleegkundig geschoold en in staat comorbiditeit te onderkennen. In veel huisartsenpraktijken zijn SPV-en als POH werkzaam. Voor wijkteams en jeugdteams is de SPV beschikbaar om vanuit de sociaalpsychiatrische expertise een inschatting te maken van de problematiek van volwassenen met complexe problematiek en kinderen in complexe gezinssituaties. 6. De SPV neemt in de beroepenstructuur de positie van een gespecialiseerd GGz-verpleegkundige in, vergelijkbaar met bijvoorbeeld diabetes- en oncologieverpleegkundigen. Een sterkere profilering naar diverse werksoorten (POH, crisisinterventie, FACT, EPA, etc.) kan nadere invulling krijgen in de opleiding. Ook kunnen bepaalde SPV-en (afhankelijk van opleiding en scholing) opteren voor een rol als regiebehandelaar. 7. Als beroepsvereniging kan de afdeling SPV partners zoeken die onze positie helpen versterken en die in onderhandelingen en lobby onze standpunten en wensen kunnen ondersteunen. Hierbij denken we aan College Zorg Opleidingen (CZO), V&VN Verpleegkundigen Maatschappij & Gezondheid, CNV, GGz Nederland, e.d. BEDREIGINGEN 1. GGz-instellingen maken eigen keuzes wat betreft de aanstelling of afvloeiing van medewerkers van verschillende disciplines, ingegeven door bezuinigingen. Er zijn instellingen die SPV-en laten afvloeien en er zijn er die juist méér gebruik van de SPV maken. De discussie over de toekomstige beroepen-structuur loopt nog en de positie van de SPV daarin is nog niet uitgekristalliseerd. Deze punten zorgen voor onrust en onzekerheid onder de SPV-en. De invoering met ingang van 1 januari 2017 van het kwaliteitsstatuut en een nieuwe beroepenstructuur kunnen op termijn duidelijkheid brengen. 2. Gemeentes hebben wijkteams of buurtteams geïnstalleerd die de brede zorgvraag moeten opvangen, zowel van volwassenen als jeugd en gezin. Daar kunnen met name mensen met een lichte zorgvraag worden geholpen. De vraag is of die teams in staat zijn om tijdig psychiatrische expertise te betrekken als het niet-pluis is. Prof. Margo Trappenburg signaleert een tendens naar deprofessionalisering vanuit de gedachte dat de familie en ook de buurvrouw hulp kunnen verlenen, dat specialistische kennis vaak niet nodig is. Een deel van de zorgvragers (mogelijk met psychiatrische problematiek) verschuift naar en blijft in het sociale domein (maatschappelijk werk, welzijn, vrijwilligersorganisaties), bij de wijkverpleegkundige, andere (nieuwe) disciplines en de mantelzorger. Deze ontwikkeling is een potentieel risico voor patiënten en de maatschappij en mogelijk ook voor de SPV-beroepsgroep. 3. De vanzelfsprekendheid waarmee in het verleden SPVen werden aangesteld is er niet meer. Werkgevers van bijvoorbeeld GGz instellingen, gemeenten, zorginstellingen en huisartspraktijken maken verschillende keuzes en daarin kunnen diverse overwegingen meespelen: financiële, gebrek aan inzicht in de waarde van de SPV, onduidelijkheid over de toekomstige status van de huidige post-hbo-opleiding SPV, gebrek aan kandidaten, etc. 4. Het is niet duidelijk of er binnen de GGz en de brede verpleegkundige wereld medestanders zijn om de SPV-specialisatie sterker te profileren ten opzichte van de basis GGz-verpleegkundigen en de Verpleegkundig Specialist GGZ. Er is onvoldoende profilering van de functies waar SPV-en geknipt voor zijn, zoals crisisdienst, FACT, EPA, Herstel, Opvang verwarde mensen, jeugd/gezin.

6 pagina 6 van 8 5. De beroepsgroep SPV kan potentieel uitdunnen door een teruglopende instroom, doordat werkgevers kiezen voor een andere invulling van functies. In de GGz zien we een toename van de GGz-agogen en social workers. Ook kan de toename van andere disciplines in de 1e en 0e lijn leiden tot minder emplooi voor SPVen. Deze ontwikkelingen kunnen weer tot een kleinere instroom in de opleidingen leiden, omdat de kansen op een aanstelling afnemen en mensen niet kiezen voor de SPV-opleiding. 6. De SPV-afdeling is binnen V&VN redelijk groot maar de invloed is te beperkt. Ondersteuning en belangenbehartiging bijvoorbeeld met betrekking tot regiebehandelaarschap voor een beperkte groep SPV-en (VO opgeleid) komt niet van de grond. In de praktijk hebben SPV en die rol vaak, maar krijgen nu niet de mogelijkheid om formeel de functie regiebehandelaar te vervullen. 4. INTERNE ANALYSE De Nederlandse Vereniging van Sociaal Psychiatrisch Verpleegkundigen is 10 jaar geleden opgegaan in de V&VN, een zorgbrede vereniging van verpleegkundigen, verzorgenden en verpleegkundig specialisten. De V&VN heeft ruim leden (is daarmee de grootste beroepsvereniging van Nederland), heeft een bestuur, ledenraad en landelijk werkende afdelingen. Bestuur en bureau nemen als vertegenwoordiger namens belanghebbende beroepsgroepen deel aan tal van overlegorganen en commissies over beleid en veranderingen in de zorg. Ook afdelingsbesturen worden ingezet als vertegenwoordigers in overleggen, mede afhankelijk van de onderwerpen. Ook het SPV-bestuur en leden worden bij overleg ingezet, veelal bij GGz-specifieke onderwerpen. Het bureau van V&VN heeft een belangrijke rol in het contact met de leden en verleent diensten aan de leden. Het houdt de leden op de hoogte van nieuws en ontwikkelingen en organiseert bijeenkomsten, congressen en ontmoetingen. Ook ondersteunt het leden bij het uitoefenen van hun vak, met een helpdesk, advies en informatie. V&VN houdt een kwaliteitsregister bij voor alle verplegende en verzorgende beroepsbeoefenaren, ook voor de SPV-en. 4.1 Kenmerken van de afdeling SPV De afdeling SPV heeft zo n 1350 leden en in totaal zijn er naar schatting zo n 3000 SPV-en in Nederland. STERKE PUNTEN Wat heeft de afdeling SPV te bieden? De landelijke taken op het gebied van vertegenwoordiging, belangenbehartiging en beleidsvoorbereiding worden in meerderheid voor de hele V&VN gedaan. De afdeling levert vertegenwoordigers voor diverse commissies, (GGz-)denktanks, platforms, etc. Met name voor onderwerpen die vooral de GGz betreffen wil de afdeling SPV primair betrokken zijn. Dit gebeurt niet in alle gevallen en het bestuur is hier attent op. De afdeling SPV wil een centrale rol vervullen in de nieuwe ontwikkelingen rond het vak. Zo willen we met de leden de kwaliteit van ons werk handhaven en waar mogelijk verbeteren. Patiënten die tijdelijk of wat langer afhankelijk zijn van onze bemoeienis, moeten immers op die kwaliteit kunnen rekenen. We zorgen ervoor dat de leden met elkaar in contact kunnen komen en ideeën kunnen uitwisselen. We praten mee over het curriculum van de opleidingen en de maatstaven voor kwaliteit. Ook maken we ons sterk voor wetenschappelijk onderzoek en het (verder) ontwikkelen van het sociaalpsychiatrisch kennisdomein. We vinden het ook belangrijk met ons vak in te spelen op maatschappelijke ontwikkelingen en actuele vraagstukken, zoals rond psychiatrische hulp in eigen omgeving, stigmatisering, discussies over drang en dwang, omgaan met verwarde mensen en zorgen daarover bij buurtbewoners. Rond deze thema s onderhouden we contact met de overheid en werken we samen met verwante (verpleegkundigen) organisaties. De afdeling verzorgt: regiobijeenkomsten die accreditatiepunten opleveren; een ledensymposium, meestal in combinatie met de ledenvergadering (2x per jaar), die beide accreditatiepunten opleveren; een kwartaal vakblad Sociale Psychiatrie; een eigen website met veel informatie; zes keer per jaar een Nieuwsbrief. Er zijn enkele actieve commissies binnen de afdeling SPV:: Gespecialiseerd verpleegkundige: deelname aan de pilot van V&VN om te onderzoeken aan welke criteria een gespecialiseerd verpleegkundige moet voldoen (een eigen expertisegebied, eigen opleiding, duur en omvang opleiding) om in aanmerking te komen voor een zelfstandige bevoegdheid in wet BIG m.b.t. specifieke voorbehouden handelingen zoals indiceren, uitvoeren en voorschrijfbevoegdheid binnen nader omschreven deskundigheidsgebied.

7 pagina 7 van 8 Kwaliteit: dit is een commissie in oprichting. Vragen over het kwaliteitsregister en de toegankelijkheid ervan, worden beantwoord. Er wordt gezorgd voor een sociaalsychiatrisch verpleegkundige inbreng in de richtlijnontwikkeling, kwaliteitsstandaarden en bij beschrijving van generieke modules. Dit laatste gebeurt via de contactpersoon in de vakcommissie GGZ Denktank, die binnen V&VN is ingesteld. Daarin werken verschillende GGZ-beroepsgroepen samen aan gedachtevorming over de hervorming van de GGZ en inbreng in de zorgstandaardontwikkeling. Tot slot wil de commissie een toetsingskader ontwikkelen om de expertise van de SPV binnen de diverse zorgdomeinen te waarborgen. Opleiding: aandacht voor de opleidingen, zodat opleiding en praktijk elkaar versterken en de kwaliteit wordt gewaarborgd. De commissie neemt deel aan het periodiek overleg met de 5 erkende SPV-opleidingen (platform post-hbo opleiding SPV). Er is een toetsingsinstrument ontwikkeld voor de opleidingen. POH: V&VN partij maken in de onderhandelingen met de LHV over de POH-GGZ. De SPV positioneren als de logische keus voor POH-GGZ. De functie vervolgens een verpleegkundige functie laten zijn -mede in het belang van de BIG-registratie- en de daarbij horende naamsverandering: praktijkverpleegkundige GGz. Inspraak over het profiel opgesteld door de NHG. Meebeslissen over de opleidingseisen (beroeps-, functiegericht cq nascholing). Deelname aan opleidingsoverleg conform de SPV-opleidingen. PR en ledenwerving: geeft de digitale Nieuwsbrief uit, onderzoekt en test de mogelijkheden voor social media zoals twitter en facebook. Kijkt naar mogelijkheden voor ledenwerving. Doet voorstellen voor verbeteringen van de presentatie van de vereniging zoals het design van het vakblad Sociale Psychiatrie. Studiemiddagen: verzorgt en organiseert 2x per jaar een landelijke studie/congres middag voor leden, donateurs en belangstellenden. Daarnaast heeft de afdeling: Redactie vakblad Sociale Psychiatrie: realiseert het kwartaalblad. Wanneer mogelijk wordt de uitgave in het laatste kwartaal een boek over het vakgebied. Beheerders website: het onderhouden van de afdelingswebsite en aangeleverde content plaatsen. BackOffice afdeling SPV van V&VN: ter ondersteuning van bestuur en commissies (laten) verzorgen en faciliteren van digitale en postverzendingen, drukwerk voor de afdeling, financiële transacties en regio-bijeenkomsten. De backoffice beheert het virtueel kantoor. De afdeling is een vrijwilligersorganisatie. Een deel van de contributie vormt het budget van het bestuur om de landelijke en regio-activiteiten te bekostigen. Jaarlijks wordt een begroting opgesteld voor de activiteiten. Deze begroting wordt in november voorgelegd aan de leden ter instemming. ZWAKKE PUNTEN Wat doen we niet goed? In de brainstorm met een aantal leden zijn enkele zwakke punten naar voren gekomen: er wordt te weinig gedaan aan het bevorderen van wetenschappelijk onderzoek en het opbouwen van experience en evidence over ons werk; er is te weinig interactie, contact/verbinding met SPV-en in het algemeen en binnen subgroepen, zoals SPV-en in een vergelijkbare (solistische) werksettings; er is niet genoeg inzet voor vernieuwing rond gewenste ontwikkelingen in de GGz en ons vak; de afdeling doet niet genoeg aan het bevorderen van de aantrekkingskracht van het beroep; er is bij de leden niet genoeg animo om zich in te zetten voor bestuurlijke of uitvoerende taken; er zijn te weinig leden ingeschreven in het kwaliteitsregister. De afdeling is binnen V&VN een kleine speler en het is niet gemakkelijk voldoende aandacht te vestigen op specifieke kenmerken van de psychiatrie en de geestelijke gezondheidszorg binnen het grote geheel. Het aantal afdelingen in de somatische verpleging en verzorging is groter en de aandacht van het V&VN-bureau en -bestuur gaat vaak uit naar ontwikkelingen in de somatische zorg. Aansluiting vinden op thema s bij andere afdelingen is mogelijk, maar tijdrovend en vergt een lange adem. De vele belangrijke onderwerpen vragen een groter aantal actieve leden. Voor commissies en bestuursfuncties kunnen we altijd meer kandidaten gebruiken dan zich aanbieden. Kortom, voor een actieve vereniging zijn voldoende actieve leden nodig die zich willen inzetten voor de ontwikkeling en vernieuwing van hun vak en de GGz.

8 pagina 8 van 8 5. STRATEGIE voor de komende jaren Het bestuur stelt de leden voor onderwerpen te kiezen waar de SPV-afdeling zelf verantwoordelijk voor is. We gaan er niet van uit dat anderen dat voor ons doen. Kennis, overtuigingskracht, kwaliteit, beroepstrots, collegialiteit met andere disciplines zijn kenmerken van de beroepsgroep SPV-en. Deze kwaliteiten kunnen we benutten om invloed te krijgen op de toekomst van ons beroep en ons werk. De beroepsgroep wordt geconfronteerd met vergrijzing, bezuinigingen en concurrentie, maar we zien ook (nieuwe) kansen binnen de sectoren Wmo en Wlz. Het bestuur doet een beroep op de leden om wat tijd beschikbaar te stellen voor de beroepsvereniging. De ontwikkelingen zijn dermate omvattend dat we meer vrijwillige inzet van de leden nodig hebben. De toekomst is dat waard! SPEERPUNTEN Welke speerpunten stelt het bestuur voor de komende jaren centraal? 1. De beroepsgroep meer profileren als een stabiele factor in de ambulante GGz en in de wijkgerichte zorg in samenwerking met wijk- en jeugdteams. binnen de GGz: het is mogelijk de beroepsgroep te profileren als een specialisatie vanuit de GGz-verpleegkunde; het beroep aantrekkelijk neerzetten, vanuit de actuele maatschappelijke behoeften en waarde, gezien de contextuele benadering. Het is belangrijk om uitstroom en ontslagen tegen te gaan; voor huisartsen de functie praktijkverpleegkundige GGz invullen (met o.a. kennis van somatiek en psychopathologie); inspelen op de maatschappelijk behoefte en de rol van de SPV daarin, mooie voorbeelden van instellingen en professionals tonen; reclame maken bij jonge verpleegkundigen in de GGz, mooie voorbeelden van instellingen en activiteiten van professionals laten zien die er toe dóen; meer leden en SPV-en motiveren om zich in te schrijven in het kwaliteitsregister en bezig te zijn met hun beroepsontwikkeling. 2. Instroom van verpleegkundigen in de opleiding SPV bevorderen: meer GGz-verpleegkundigen interesseren de SPVfunctie als carrièrestap te nemen; meer actief communiceren met aangelegen beroepsgroepen die ons nodig hebben, zoals psychiaters, huisartsen, wijkteams, instellingen die kiezen voor SPV-en; de ontwikkelingen in de beroepenstructuur actief volgen en waar mogelijk/nodig beïnvloeden; zichtbaar maken dat de SPV de praktijkverpleegkundige GGz in de wijk is en samenwerken met de wijkverpleegkundigen om dit te stimuleren. 3. SPV-opleidingen in lijn brengen met het maatschappelijk belang de opleidingen vragen de profilering met ons op te pakken en te ondersteunen; de belangrijkste competenties in de opleiding zichtbaar en voelbaar het meeste gewicht geven; competenties verhelderen in het licht van de functies: POH, FACT, EPA, Verwarde Mensen, Jeugd/gezin, consultatie voor wijk/jeugdteams, etc.; nagaan of de SPV-opleiding ook kan toegroeien naar een master-opleiding in het kader van het plan Toekomstbestendige beroepen. 4. Sterkere positie veroveren aangeven welke speerpunten voor de SPV in de komende jaren aan de orde zijn; voorlopige standpunten/wensen formuleren en aan vertegenwoordigers meegeven; nagaan of onze positie versterkt kan worden door met andere beroepsorganisaties samen te werken waar we in de praktijk dichtbij staan (bijv. social work); gelegenheidscoalities sluiten met verpleegkundige en andere beroepsorganisaties. 5. Zichtbaarder worden in het veld ambassadeurs werven onder de leden om het beroep te promoten; ervaringen en goede voorbeelden van leden kunnen in de landelijk belangenbehartiging worden gebruikt om het beroep en de instelling meer in beeld te brengen; communicatiemiddelen gericht inzetten op profilering in diverse settings. 6. Leden bij elkaar brengen, uitwisselen, carrièrevragen bespreken meer specifieke activiteiten ontplooien die het profiel van de SPV versterken; enthousiasme onder de leden aanwakkeren, hen persoonlijk(er) aanspreken om een bijdrage te leveren; mogelijkheden bieden voor interactie en onderlinge gedachte- en ervaringsuitwisseling (door leden - voor leden). 7. Onderzoekers interesseren wetenschappelijk onderzoek (kwalitatief en kwantitatief) naar praktijk en effectiviteit van de SPV op het vlak van kwaliteit van leven van patiënt én naastbetrokkenen entameren en wellicht gedeeltelijk financieren.