INFO 505 JUNI Bellis, voor een verzekerde bewaring. Bellis. Bellis. Bellis

Transcriptie

1 505 JUNI 2009 INFO JUNI 2012 Bellis, voor een verzekerde bewaring De klimaatomstandigheden in Nederland veranderen de laatste jaren. Dit heeft tot gevolg dat we steeds meer te maken krijgen met extreme weersomstandigheden. Vooral de natte omstandigheden kunnen voor een behoorlijke bewaaruitval zorgen door schimmels in de teelt van appels en peren. Daarom wordt het steeds be- langrijker een goed afspuitschema en sluitend afspuitschema te hanteren voor te hanteren in de De laatste middelen weken die we voor tot de nu oogst. toe gebruiken De middelen zijn niet die de oogst. allemaal we tot nueven toe sterk gebruiken op alle zijn bewaarziekten. niet allemaal even Bellis sterk heeft op een alle bewaarziekten. goede en brede Bellis, werking is op daarom alle bewaarziekten een zeer welkome die voor aanvulling kunnen opkomen. het middelenpakket Daarnaast zijn inmeeldauw de fruitteelt, in de omdat teelt van dit product appels en een zwartvruchtrot goede en brede in de werking teelt van heeft peren op schimmelziekten alle bewaarziekten die tijdens die voor de kunnen teelt aandacht komen. blijven Daarnaast vragen. zijn Door zijn goede werking op beide ziekten is meeldauw in de teelt van appels en zwartvruchtrot in Bellis ook hier een zeer goede aanvulling op het bestaande middelenpakket. de teelt van peren schimmelziekten die tijdens de teelt aandacht blijven vragen. Door zijn goede werking op beide ziekten is Bellis ook hier een zeer goede aanvulling op het bestaande middelenpakket. Bellis Bellis is geformuleerd als een wateroplosbaar granulaat (WG) en bevat 252 g/kg boscalid en 128 g/kg pyraclostrobin. Bellis is toegelaten als schimmelsbestrijdings- Bellis Bellis is geformuleerd als een wateroplosbaar granulaat middel in de teelt van appels en peren. Boscalid be- (WG) en bevat 252 g/kg boscalid en 128 g/kg pyraclostrobin. Bellis is toegelaten als schimmelbestrijdingsmiddel in de teelt van appels en peren. Boscalid be- Bellis Werkt tegen alle bewaarziekteschimmels Uitstekende werking tegen meeldauw en zwartvruchtrot Geen zichtbaar spuitresidu Ingebouwd anti-resistentiemanagement Preventief toepassen hoort tot de chemische groep van carboxyaniliden hoort tot de chemische groep van carboxyaniliden. Een (SDHI s). Een unieke chemische groep, omdat tot dusver unieke chemische groep, omdat tot dusver geen andere geen andere middelen uit deze groep, of met hetzelfde middelen uit deze groep, of met hetzelfde werkingsmechanisme zijn toegelaten in de fruitteelt. Pyraclostrobin werkingsmechanisme zijn toegelaten in de fruitteelt. Pyraclostrobin behoort tot de chemische groep van de behoort tot de chemische groep van de strobilurinen. strobilurinen. Boscalid belet de ademhaling van de schimmel en de vorming van aminozuren die essentiëel zijn voor de opbouw van de schimmelcel. Hiermee lijkt de werking op het werkingsmechanisme van de strobilurinen. Er bestaat echter geen kans op kruisresistentie, omdat boscalid op een ander punt aangrijpt in het ademhalingsproces. Gezonde vruchten met een juist Bellis afspuitschema, voor een verzekerde bewaring

2 Tabel 1: Werkingsspectrum van verschillende fungiciden Werkingsspectrum Bellis Nederlandse naam Latijnse naam Bellis Delan DF captan Lenticelrot, bitterrot Gloeosporium fructigenum, G. perennans Zeer goed goed matig goed Grauwe schimmel Botrytis cinerea Zeer goed goed matig goed Phytophthorarot Phytophthora cactorum, P. syringae Zeer goed goed goed Penicillium Penicillium expansum Zeer goed niet niet Moniliarot Monilia fructigena, M. laxa Zeer goed goed goed Meeldauw Podosphaera leucotricha Zeer goed niet niet Zwartvruchtrot Stemphylium versicarium Zeer goed goed redelijk matig redelijk matig Boscalid en pyraclostrobin verplaatsen zich beiden translaminair over de membranen (celwanden) door het blad. Verder worden deze stoffen acropetaal (richting de bladpunt) getransporteerd. Beide actieve stoffen in Bellis zijn preventief werkzaam en zeer effectief tegen een breed scala aan schimmels. Bovendien is er sprake van een synergistische werking tussen de stoffen, wat inhoudt dat ze elkaar versterken in werking. De dosering van Bellis is voor een standaard aanplant 0,8 kg/ha. (Boomhoogte 2,25 m met een rijafstand van 3 m). Voor hogere bomen of een meerrijensysteem de gebruikelijke verhogingsfactor toepassen! Bellis is uniek omdat hij werkt tegen alle in de teelt van appels en peren schadelijke bewaarschimmels. Verder heeft hij een uitstekende werking op meeldauw en zwartvruchtrot. Bellis is niet schadelijk voor natuurlijke vijanden, is bijzonder gewasvriendelijk en geeft geen spuitresidu op de vruchten. Anti-resistentiestrategie Beide actieve stoffen in Bellis grijpen in op verschillende complexen in de ademhalingsketen, waardoor er geen kans is op kruisresistentie tussen de stoffen. Door de verschillende aanpak van beide actieve stoffen is de kans op resistentie aanzienlijk verkleind, hierdoor kunnen we spreken van een anti-resistentiestrategie wat in het product is ingebouwd. De kans op het ontstaan van resistentie tegen beide groepen kan echter niet volledig worden uitgesloten, vandaar dat het nodig is om een anti-resistentiestrategie te volgen. Voor de teelt van appels en peren is deze als volgt: Gebruik de volle dosering. Bellis preventief toepassen. Afwisselen met effectieve middelen met een ander werkingsmechanisme. Maximaal 2 behandelingen in een blok uitvoeren. Bellis maximaal 4 keer per jaar toepassen. Delan DF Delan DF is een niet-systemisch fungicide op basis van de actieve stof dithianon en behoort tot de groep van de Quinonen. Delan DF is geformuleerd als een wateroplosbaar granulaat (WG) met 700 g/kg actieve stof. Delan DF heeft een toelating in de teelt van appels en peren, kersen, bessen, bessen, rozen tarwe, en rozen tulpen. tulpen. Dit bedekkingsfungicide bedekkingsfungicide is goed is goed bestand bestand tegen een regen- Dit belasting van 20 mm. Valt Valt er meer er meer regen regen dan dan moet moet de bespuiting worden herhaald. De actieve stof van Delan DF grijpt de schimmel op meerdere punten aan, waardoor de kans op resistentie klein is. Delan DF heeft geen systemische herverdeling over of in het blad. De werking van dithianon is niet afhankelijk van de temperatuur. In de fruitteelt is Delan DF niet alleen werkzaam tegen schurft (Venturia inaequalis en Venturia pirina). Uit onderzoek is gebleken dat Delan DF ook werkzaam is tegen Phytophthora, Botrytis, Alternaria, Nectria en Gloeosporium welke voor kunnen komen in de zomerperiode. Daarom verdient Delan DF in het voorjaar tegen voornamelijk vrucht- en bladschurft en in de zomerperiode en in het afspuitschema tegen schurft en overige bewaarschimmels een duidelijke plaats. Delan DF is veilig voor het gewas en niet schadelijk voor natuurlijke vijanden. Bij percelen langs watergangen kent Delan DF enige beperkingen, zie hiervoor het etiket. 2 DIVISIE AGRO

3 Lenticelrot op appel Lenticelrot op peer Lenticelrot, Bitterrot (Neofabrea album, voorheen Gloeosporium fructigenum, G. perennans) Dit is de meest voorkomende bewaarschimmelziekte in appels. Lenticelrot overwintert als kanker op de stam. Deze schimmelziekte kan vrij agressief uitbreiden. Bij peren is deze schimmelziekte minder belangrijk als het gaat om bewaarschimmelziekten. Bij peren overwintert lenticelrot in wonden en is oppervlakkig aanwezig op de schors. Aangetaste vruchten van vorig jaar zijn ook dragers van sporen. Infectie s van lenticelrot zijn mogelijk vanaf de vruchtvorming tot aan de oogst. De infectie kan ook plaatsvin- den langs kleine wondjes aan bijvoorbeeld neus en/of steelholte. Naarmate de vruchten rijper worden, zijn ze gevoeliger voor infectie s. De symptomen treden pas na enkele maanden bewaren op (latente perioden van de schimmel), eerst als kleine roodbruine vlekjes rond de lenticel. Deze vlekken groeien uit en zijn rond van vorm. De rand van de vlek is donkerder bruin, het centrum is lichtbruin tot witachtig en kan licht ingezonken zijn. Het vruchtvlees verkleurt ook lichtbruin en wordt zacht. Na dit stadium worden wasachtige witte vruchtlichaampjes gevormd. Nestrot, door Botrytis aangetaste peren Botrytis op Golden delicious. (Bron: PCFruit) DIVISIE AGRO 3

4 Grauwe schimmel (Botrytis cinerea) Dit is de meest voorkomende bewaarschimmelziekte in peren. Overleeft op allerlei dood weefsel in en rond de boomgaard, de sporen zijn altijd aanwezig. Botrytis komt voor op ieder verterend organisch materiaal. De sporen worden vooral door de regen verspreid. Botrytis kan in vochtige jaren infectie s veroorzaken van de bloem of bij nachtvorst. Vooral bij appel ontstaat er dan neusrot, wat vanaf juni zichtbaar wordt. De vlek rond de neus blijft beperkt in omvang en is droog, tijdens de bewaring breidt de vlek uit. Verwarring is mogelijk met beginstadium van nectria-rot, die echter niet begrensd blijft. De schimmel infecteert de vrucht vooral via wondjes. Bij infectie van de vrucht, vooral tegen de oogst, ontstaat eerst een lichte niet duidelijk omlijnde vlek. Later wordt deze vlek donkerder bruin van kleur met een lichte rand. Bij appel worden het altijd donkere vlekken met rode ring rond de lenticellen, hetgeen een gespikkeld uiterlijk geeft. Bij peren een met water verzadigd donkergroene vlek die later een bruinverkleuring geeft. Bij een hoge luchtvochtigheid ontstaat wit of grijs schimmelpluis met grijze sporenhoopjes. Vruchtvlees wordt na infectie slap, en de vruchten zakken in elkaar. Dit veroorzaakt nestrot tijdens de bewaring doordat de vruchten elkaar besmetten. Het kan soms ook steelinfectie s geven. Op vruchten met Botrytis-(nest)rot kunnen zwarte, harde korrels (sclerotiën) ontstaan. Phytophthorarot (Phytophthora cactorum, P. syringae) Deze schimmel kan zowel appels als peren infecteren. De phytophtorasporen zitten in de grond en kunnen er lang (meerdere jaren) overleven. Gedunde appels en peren worden geïnfecteerd door opspattende gronddeeltjes met sporen. Deze vruchten verhogen de sporendruk. Laaghangende vruchten worden geïnfecteerd door opspattende gronddeeltjes met sporen. Infectie gebeurt via de lenticellen en scheurtjes in de schil. Aan de boom ontstaan er dan al rotte plekken op de vruchten. Bij besmette vruchten worden de symptomen na 2 tot 3 maanden bewaring zichtbaar. Eerst zijn de vlekken olijfgroen en hard. Daarna worden deze vlekken onregelmatig van vorm en zijn ze licht tot donkerbruin van kleur. Bij oudere vlekken komt de schil los. Het vruchtvlees onder de schil wordt eveneens lichtbruin van kleur, maar blijft stevig. Het rotte weefsel loopt door in de vaatbundels. Deze aantasting wordt wel hardrot genoemd. Aangetaste vruchten infecteren elkaar, hierdoor ontstaat nestrot. Aangetaste vruchten geven een alcoholgeur af. Bij vochtige omstandigheden groeien er soms witte schimmeldraden op de rotten vlekken. Door Phytophthora aangetaste peren dicht bij de grond Door Phytophthora aangetaste appel (Bron: PCFruit) DIVISIE AGRO 4

5 Door penicilium aangetaste vruchten Volledig door penicilium aangetaste en sporulerende vrucht Penicillium (Penicillium expansum) Sporen kunnen overleven in de grond of middels afgestorven plantendelen. Infectie vindt onder natte omstandigheden plaats via wonden, via lenticellen, of via de steel bij peren. De infectie kan gemakkelijk plaats vinden door contact met gronddeeltjes. Dit kan aan de boom, maar ook watersortering is een beruchte verspreider van de sporen. Op de wond ontstaat een zachte natte eerst lichtbruine vlek. Deze vlekken worden in een later stadium donkerder van kleur en hebben duidelijk begrensde vlekken. Het zachtrotweefsel komt gemakkelijk los van de rest van het vruchtvlees. De vruchtlichaampjes zijn rond van vorm, en veranderen van kleur van wit via groenblauw naar grijs. De sporen worden gemakkelijk in de bewaring verspreid. Moniliarot (Monilia fructigena) De moniliaschimmel kan overwinteren als kanker op de boom. Ook kan hij overleven op geïnfecteerde bloemen vruchtmummie s van het vorige jaar op de boom, of op de grond. Hieruit ontwikkelen ascosporen, die gemakkelijk worden meegedragen door regen en wind. Vooral beschadigde vruchten, door bijvoorbeeld vogels, wespen of hagelschade, zijn ingangspoorten voor de schimmel. Rijpere vruchten zijn gevoeliger, vooral in de periode voor de pluk. Van aangetaste vruchten komen conidiën vrij die vruchten in de buurt infecteren. Op de plaats van de wond ontstaat een kleine bruine vlek waaromheen concentrische ringen lichtbruine schimmelkussentjes (sporenhoopjes) groeien. Door Monilia aangetaste vrucht Vruchtmummie s peren 5 DIVISIE AGRO

6 Besmettingsbronnen vruchtboomschimmels Schimmel Kankers Vruchtmummie s Afstervende Bewaarruimten Bodem plantendelen Lenticelrot ++ Grauwe schimmel + ++ Phytophthorarot ++ Penicillium + ++ Moniliarot mogelijke bron ++ belangrijke bron Afspuitschema voor appels en peren De vruchten drogen vaak uit en blijven in de boom hangen (vruchtmummie s). In de bewaring veranderen deze vlekken naar zwartachtige rotte plekken. Hierop ontstaan meestal geen sporenhoopjes. Het vruchtvlees wordt wat taai, vandaar het ook wel lederrot wordt genoemd. Hoe Bellis toepassen? Bellis werkt net name preventief, dus het is verstandig het afspuitschema te starten met een Bellis bespuiting 6 weken voor de te verwachte oogst. De dosering van Bellis is 0,8 kg/ha voor een standaard aanplant. Voor hogere bomen of een meerrijensysteem de gebruikelijke verhogingsfactor toepassen! (maximaal Deze bespuiting factor 1,2 na toepassen). 7 dagen De verlagingsfactor afwisselen met een toepassen Delan DF bij bespuiting. kleinere boomvolumes! Deze bespuiting na 7 dagen afwisselen met een Delan DF bespuiting. De dosering van deze bespuiting is 0,425 kg/ha voor percelen langs watergangen en 0,795 kg/ha voor percelen die niet grenzen aan een watergang. Na een week een 2 e Bellisbespuiting uitvoeren. Hierna kan er gekozen worden voor andere afwisselpartners in het afspuitschema. Stabiliteit in water Beide actieve stoffen in Bellis zijn over een groot bereik stabiel in water, namelijk tussen een ph 4 en ph 9. Veiligheidstermijnen De termijn tussen de laatste bespuiting met Bellis en de oogst mag niet korter zijn dan 1 week. Voor Delan DF is deze termijn 4 weken. Bellis en Delan DF zijn geregistreerde handelsmerken van BASF Lees voor het gebruik eerst het etiket BASF Nederland B.V. - Divisie Agro - Postbus MC ARNHEM - Telefoon (026)