Didactische handvatten voor school en ouders. Dr. Ton Mooij, themamanager / onderzoeker ITS/KUNijmegen. Inleiding
|
|
- Krista Aerts
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 / / 0' Didactische handvatten voor school en ouders Dr. Ton Mooij, themamanager / onderzoeker ITS/KUNijmegen Inleiding Midden 1999 berichtte de pers uitvoerig over een vijfjarig 'zeer begaafd' meisje. De ouders van dit meisje waren van mening dat hun kind groep 2 in de basisschool diende over te slaan. Dit op grond van de interesse en de feitelijke cognitieve ontwikkelingen van het meisje. Sociaal-emotioneel vond het meisje relatief weinig aansluiting bij leeftijdgenoten; het was meer gericht op ouderen. De school was de mening toegedaan dat het meisje inderdaad voorliep in cognitieve ontwikkelingen. Omdat het sociaalemotioneel echter niet bovengemiddeld functioneerde, was de school van mening dat overslaan van groep 2 niet aan de orde was. Dit conflict werd door de ouders voor de rechter gebracht. Deze oordeelde dat de school mag weigeren het kind een groep over te laten slaan. De vakbonden van onderwijsgevenden ondersteunden dit oordeel. Uit latere berichtgeving bleek dat de ouders het meisje hadden overgeplaatst naar een school waar het wel onderwijs in groep 3 kon volgen. De ervaring leert dat een dergelijk conflict altijd ten koste gaat van veel energie van zowel ouders als school en, zeker voor het kind, niet zonder risico's is. Omdat zo n conflict naar mijn mening in goed onderwijs ook onnodig is, zal ik in deze bijdrage uitwerken hoe dat onderwijs emit ziet en hoe het kan warden ontwikkeld. Analyse van het conflict De wetgeving voor het primair onderwijs lijkt op het eerste gezicht duidelijk. De wet stelt dat elk kind in het onderwijs continu dient te warden gestimuleerd op verschillende ontwikkelingsgebieden: sociaal, emotioneel, cognitief, creatief, ethetisch. Dus zelfs als een kind sociaal-emotioneel niet bovengemiddeld is, zou de school op de cognitieve ontwikkelingsgebieden wel een passend aanbod op niveau moeten geven. De rechter zou bijvoorbeeld bij de school hebben kunnen informeren hoe de school dat denkt te realiseren. Een cognitief aanbod in lezen, taal en rekenen op het niveau van groep 3 of groep 4 zou bijvoorbeeld aan zo'n leerling in groep 2 kunnen warden verstrekt. Een dergelijke uitleg van de wet vindt in het oordeel van de rechter echter niet plaats. Het juridische oordeel lijkt er met name op gericht de autonomie van de school te ondersteunen. Op zich is dit correct: er dient duidelijk te zijn wie het qua bevoegdheid uiteindelijk voor het zeggen heeft. Deze 'juridische machtsvraag' is waarschijnlijk ook bepalend voor de instemmende reactie van de vakbonden van onderwijsgevenden. Maar deze bevoegdheidskwestie is niet waar het hier, zeker vanuit een kind gezien, om gaat.
2 Vanuit pedagogisch en onderwijskundig oogpunt zijn er tenminste twee kritische vragen te stellen. Ten eerste: kan, en wil, deze school een (deel)aanbod in cognitieve activiteiten geven opdat het kind op deze ontwikkelingsgebieden continu wordt gestimuleerd? Volgens de pedagogiek, de ontwikkelings- en leerpsychologie, en ook conform de wetgeving, zou zoiets wel dienen te gebeuren. Hoe is het mogelijk dat een school zoiets weigert en hierin door de rechter wordt gesteund? Ten tweede: heeft de school het kind vanaf het begin in groep 1 wel voldoende ondersteund op zowel cognitief als sociaal-emotioneel gebied? Ter toelichting hier het volgende. Kinderen die cognitief qua mogelijkheden meer dan gemiddeld begaafd zijn, doorzien iets veelal eerder en sneller dan leeftijdgenoten. Emotioneel en sociaal behoeven zij, mede daarom, minder te passen bij leeftijdgenoten. Wanneer een school deze verschillende ontwikkelingsniveaus niet voldoende verschillend realiseert voor een Kind, Kan al vanar net Degin in groep l een rem woraen gezet op ae sociaai-emouoneie en motivationele ontwikkeling van een kind (Mooij, 1999a, 1999b). De 'slechts gemiddelde' sociaal-emotionele ontwikkeling van het meisje, zoals nu gevonden, kan al een duidelijk gevolg zijn van de 'remweg' in de school. Het kind wordt dan tot slachtoffer gemaakt, in steeds sterkere mate. Ditzelfde kan overigens ook gebeuren bij kinderen die op cognitief gebied achterlopen op leeftijdgenoten. Over de negatieve sociaal-emotionele ervaringen van kinderen die duidelijk naar beneden of boven van het gemiddelde afwijken, vanaf het begin van groep 1, bestaat een uitgebreide internationale documentatie (zie bijvoorbeeld Jewett, Tertell, King-Taylor, Parker, Tertell, & Orr, 1998; Marjoribanks, 1994). Gezien de soms al zeer grote verschillen tussen vierjarige kinderen in groep 1, hebben leerkrachten niet altijd een passend speel- / leeraanbod voor de van het gemiddelde afwijkende risico-kinderen. Tevens hebben juist de jongste kinderen (vier- tot en met zevenjarigen) vaak de meest intensieve of extra begeleiding van de leerkracht nodig. Er is dan snel te weinig 'volwassen' mensla-acht in de groepen met de jongste kinderen op school. In de hogere groepen van het primair onderwijs en in het voortgezet onderwijs blijkt vervolgens dat de onderwijsproblemen van de naar beneden ofboven afwijkende risicoleerlingen zich veelal versterken. Er zijn bij hen grotere kansen op vermindering van leerprestaties, zittenblijven, antisociaal gedrag (pesten, geweld), spijbelen en voortijdig schoolverlaten. Om pedagogische, leerpsychologische en beleidsredenen is het van belang deze negatieve cirkelgang te stoppen. Dit kan het meest effectief via een prevent! eve, didactische aanpak die begint in de onderbouw van het primair onderwijs. Didactische helderheid per kind in school Voor conflicten als hierboven aangeduid dient er een pedagogische en onderwijskundige oplossing te komen. Hiervoor kun je (blijkbaar) niet naar de rechter. De ouders en school dienen hier gezamenlijk uit te komen. De handvatten hiervoor liggen in een didactische aanpak die de school en de ouders gezamenlijk kunnen hanteren bij elk vierjarig kind dat de school binnenkomt. In Nederland werken anno 1999 circa 20 basisscholen aan de ontwikkeling van deze aanpak, die mede is gebaseerd op onderzoek
3 bij 966 vierjarigen aan het begin van groep 1 (zie Mooij & Smeets, 1997). Een eerste onderdeel van deze aanpak is dat, bij de intake van een kind in de school, de ouders via een gesprek en een gestructureerde vragenlijst informatie geven over hoe het kind zich ontwikkelt op de belangrijkste ontwikkelingsgebieden. Een maand na schoolbegin geeft de leerkracht de eigen eerste indruk van het kind. Vergelijking tussen de informatie van de ouders en die van de leerkracht geeft, juist bij verschillen tussen beide partijen, aanleiding tot het verder uitdiepen van hoe het nu werkelijk is. Eventueel wordt nadere diagnostiek ingezet, in eerste instantie door de leerlcracht of school. Een tweede onderdeel van de aanpak is dat, naast vry spel en (vrij) werken in kleine groepen of hoeken, in de groep ook in specifiek naar niveau gedifferentieerde speel- / leerstoflijnen wordt gewerkt (vgl. Mooij, 1999a, 1999b). Dit gebeurt door elk kind, individueel en in kleine groepen. Vanaf het begin in groep 1 kan hierdoor op alledaagse wijzen warden nagegaan of, en zo ja, hoe, de visies van ouders en leerkracht op het kind overeenstemmen met de didactisch gestructureerde speel- / leerstoflijnen. Ook bepaling van vorderingen is opgenomen in deze lijnen, waardoor deze didactisch eenduidiger en informatiever zijn dan de gebruikelijke leerlingvolgsystemen. Naast gewone varianten van lijnen voor de meeste leerlingen zijn er remediale varianten voor leerlingen die op een ontwikkelingsgebied achterstand laten zien, en snelle varianten voor leerlingen met een relatieve voorsprong. Een samenvatting staat in het volgende schema. Didactische helderheid: 1. intake elke vierjarige: gesprek leerkracht - ouders gestructureerde vragenlijst ouders gestmctureerde vragenlijst leerkracht gesprek over overeenkomsten / verschillen 2. vrij spelen en vrij werken in hoeken, in combinatie met werken op niveau via gestructureerde speel-/leerstoflijnen Een school kan via dit leerlinggericht onderwijs inflexibel groepsverband eigen keuzen bepalen en uitwerken, zich baserend op de beginkenmerken van de leerlingen in de groepen. De indelingen van leerlingen in kleine en grote groepen kunnen warden afgestemd op de werkelijke ontwikkelingsprocessen van de betrokken kinderen in de loop van de tijd, en op de zo optimaal mogelijke stimulering en organisatie hiervan in de school. De groepering wordt dus op onderdelen flexibeler dan voorheen. Het doel is steeds: het pedagogisch en didactisch helder uitbouwen van de beginmogelijkheden en de aansluitende ontwikkelingen van elk kind, in klein en groot groepsverband. Dit vraagt in eerste instantie veel werk, maar de voordelen warden steeds inzichtelijker en voelbaarder. In het bijzonder voor de risicoleerlingen, zowei de minder- als de hoogbegaafde leerlingen. En juist dat motiveert leerkrachten: zij kunnen
4 aan de slag om onnodige problemen en werkdruk in hun eigen schoolsituatie te verminderen, en zelfs te voorkomen. Eerste ervaringen in de praktijk De praktijkervaringen bij de ontwikkeling van dit leerlinggericht onderwijs in de circa 20 basisscholen zijn positief (Mooij, 1999a, 1999b). Gebleken is dat er geleidelijke, echte onderwijsveranderingen nodig zijn. Het gaat om pedagogisch en psychologisch verantwoord onderwijs, integraal, voor elke leeriing en leerkracht, in groepsverband. Het gaat niet om slechts cursussen ofbijscholing voor leerkrachten, en niet slechts om verrijkt materiaal dat aan de orde is na afwerking van de gewone speel- / leerstof. De praktijkervaringen wijzen tevens uit dat via dit pedagogisch onderwijs veel preventiever wordt omgegaan met onderwijsproblemen die eerder aan leerlingen werden toegeschreven (zie ook Jewett et al., 1998). De bewijsvoering van dit pedagogische onderwijs is ook statistisch te geven. In Nederlands onderzoek komt herhaald naar voren dat kenmerken van het huidige onderwijs in de groepen 1 en 2 gemiddeld vrijwel geen invloed hebben op de ontwikkeling van kinderen (vgl. Driessen, 1997). Over alle leerlingen gezien heeft onderwijs blijkbaar nauwelijks effect. In Engeland loopt sedert drie jaren een project waarin wordt gewerkt volgens invullingen die vergelijkbaar zijn met speel- / leerstoflijnen (zie Tymms, Merrell, & Henderson, 1997). In dit Engelse project wordt 40% van de ontwikkelingsverschillen van leeriingen verklaard uit het onderwijsaanbod. De scholen die in Nederland meedoen aan de ontwikkeling van leerlinggericht onderwijs in flexibel groepsverband ervaren dit als een proces van professionele ontwikkeling. Een ondersteunend computerprogramma versterkt dit proces aanzienlijk, in schoolverband. Leerlingen kunnen ook hiermee werken, in principe vanaf het begin in groep 1. Ondersteuning met didactische software Er is een computerprogramma in ontwikkeling waarmee de verhelderende, didactische aanpak verdergaand wordt ondersteund. Via het programma kunnen de sociale, emotionele, cognitieve en taal-beginl<;enmerken warden vastgesteld bij intredende vierjarigen. Door zowel de ouders als de leerkracht warden gegevens verstrekt die via het programma onderling warden vergeleken. Ouders en school kunnen nu gemaldcelijker communiceren over de beginkenmerken van het kind en de eventuele verschillen in inschatting hiervan. Ten tweede warden, aansluitend op deze beginkenmerken, door de leerkrachten de aan de orde zijnde speel- / leerstoflijnen in de software opgenomen. Hiermee kunnen zowel de gebruikelijke speelmaterialen en (standaard)toetsen als ook bijzondere lijnen voor marginale leerlingen, inclusief toetsingen, warden gesysteniatiseerd. Leerlingen werken vanafhet begin in groep 1, voor een deel van hun tijd, via aansturing door deze software-lijnen. Dit gebeurt in groepjes of individueel. Leerlingen die zelfstandiger
5 kunnen functioneren, kunnen dit relatief beter met behulp van deze software-lijnen. Deze leerlingen kunnen elkaar hierbij ook ondersteunen. De leerkracht kan gedurende deze perioden meer aandacht geven aan die leerlingen die haar of zijn hulp het meeste nodig hebben. Hiermee wordt deels tegemoet gekomen aan het managementprobleem van de leerkracht: zij ofhij kan bepaalde leerlingen helpen, terwijl de anderen relatief zelfstandig doorgaan via een heldere didactische structuur. Ook in geval van (tijdelijke) afwezigheid ofvervanging van de leerkracht weten de leerlingen zelfhoe door te gaan. Ten derde warden in het software-programma door de leerkrachten speel- / leerstoflijnen ingevoerd die nieuwe didactische mogelijkheden creeren voor leerlingen en leerkracht. Bijvoorbeeld: meer op niveau afgestemde continui'teit in het speel- / leeraanbod voor de zwakkere ofjuist de meer gevorderde leerlingen per groep, ook wanneer zich dit slechts op een ontwikkelingsgebied voordoet; het kunnen overstijgen van de traditionele groepsgrenzen (continue ontwikkeling); het realiseren van sociaalpedagogisch specifieke combinaties van leerlingen en activiteiten; het kunnen inbouwen van sociaal ofdidactisch wenselijk leerlinggedrag in bepaalde speel- / leerstoflijnen. Dit inclusief een regelmatige genuanceerde bepaling van vorderingen en didactische feedback, zo mogelijk met behulp van gestandaardiseerde toetsen. Hier kunnen onderdelen van toetsen uit het Cito-systeem zodanig warden gebruikt dat zij, in vergelijking met de gangbare praktijk, relatief optimaal kunnen warden benut. Voordelen van de software De software vervult in de proefgroepen geleidelijk aan een steeds belangrijker rol in het ondersteunen van het didactische ontwikkelingsproces van het ondenvijs op de werkvloer. De software maakt de benodigde onderwijsontwikkeling inzichtelijk, en tegelijk ook mogelijk. Het prototype van de software draait momenteel (1999) in drie groepen 1 en 2 van het primair onderwijs. Het helpt de leerkracht bij: a. de didactische structurering van het speel- / leeraanbod en de passende didactischdiagnostische functies hiervan (met onder andere relevante onderdelen van Citotoetsen); b. de registratie en planning van te verrichten activiteiten voor elke leerling of (sub)groep leerlingen; c. de inzet van bijzondere ontwikkelings- en leermaterialen voor specifieke of marginale leeriingen; d. het houden van overzicht en controle op vorderingen per ontwilckelingsgebied, per leerling en (sub)groep in de loop van de tijd. Tegelijk worden de leerlingen vanaf het begin in groep 1, via dezelfde software, geholpenbij: a. het zelfstandiger (samen) spelen en (samen) werken; b. het met meer eigen verantwoordelijkheid kiezen en plannen van activiteiten; c. het alleen of in groepsverband verrichten van speel- / leeractiviteiten op mveau en in eigen tempo. De software ondersteunt, tegelijk, verschillende verbeteringen in de ondenvijspraktijk: a. elke leerling wordt door ouders en leerkracht systematisch besproken wat betreft
6 intrede-kenmerken. Eventuele problematische kenmerken laijgen meer directe systematische aandacht, zo nodig via specifiekere ondersteuning door de school of door externe instanties; b. naast overige zalcen als vrij spelen en vieringen e.d., kan systematisch en op niveau, eventueel in subgroepen leerlingen, aandacht warden gegeven aan continue ondersteuning van de ontwikkeling van elk kind; c. er is via de software sprake van vergroting respectievelijk handhaving van de zelfstandigheid van leerlingen, ook sociaal, met name omdat blijkt dat vierjarige leerlingen elkaar ook kunnen assisteren bij het omgaan met de software; d. er is directe, gecontroleerde, specifieke ondersteuning beschikbaar voor leerlingen die deze behoeven; e. er is een min of meer automatische, niet-leerkrachtgebonden monitoring van vorderingen per leerling en per groep; f. er vinden organisatorisch flexibelere invullingen van groeps- en onderwijsprocessen plaats, inclusief individuelere ondersteuning, en waar nodig ook toetsing; g. de uitwerkingen naar de bovenbouw primair onderwijs en het voortgezet onderwijs kunnen probleemloos aansluiten; h. verdere realisatie van deze aanpak betekent daadwerkelijke operationalisering van bijvoorbeeld het specifieke groepen- of allochtonenbeleid, het beleid inzake omgang met onderwijsachterstand, het kwaliteitsbeleid en het veilige schoolbeleid. Conclusies De ontwikkeling van leerlinggericht onderwijs, via de bepaling van beginkenmerken en het werken met speel- / leerstoflijnen in elke groep, biedt didactische handvatten voor preventieve samenwerking tussen school en ouders. Belangrijk is hierbij te onderkennen dat het vrije spel en veel overige activiteiten in de groepen 1 en 2 instand blijven. Ook de extra ondersteuning via de software draagt didactisch bij aan de verheldering en optimalisering van het onderwijs voor alle leerlingen, met name de risico-leerlingen. Deze kernpunten zijn samengevat in het volgende schema. Didactische handvatten leerlinggericht onderwijs: 1. intake elke vierjarige: gesprek leerkracht - ouders gestructureerde vragenlijst ouders gestructureerde vragenlijst leerkracht gesprek over overeenkomsten / verschillen 2. vrij spelen / werken, in combinatie met werken op niveau via gestructureerde speel-/leerstoflijnen 3. ondersteuning didactiek en management via software
7 In de praktijkontwikkeling van leerlinggericht onderwijs is inmiddels gebleken dat er, juist voor de marginale leerlingen aan de onder- en bovenzijde, vrijwel altijd te weinig speel- / leerstof aanwezig is in de groepen 1 en 2. Juist de risico-leerlingen in deze groepen lopen in het gebruikelijke onderwijs dan tegen extra problemen op. Het geval van het begaafde meisje in de inleiding staat dus geenszins alleen. Tevens doen zich volgens de betrokken leerkrachten de volgende ontwikkelingen voor: a. ondersteuning bij de bepaling van beginkenmerken van intredende vierjarigen; b. inpassing van elke leerling in speel- / leerstoflijnen, zo nodig specifiek; c. ondersteuning van het (zelf)management van leerlingen en leerl<rachten; d. individuelere didactische sturing en feed-back, inclusiefvorderingenregistratie; e. grotere organisatorische flexibiliteit. De ouders warden systematisch, vanaf het begin, meer betrokken in overleg over de optimale stimulering van hun kind. Dit gebeurt vanuit een praktische strategic die visies bijeenbrengt op grand van didactische helderheid, en bewijsmogelijkheden, in de groep zelfen in de school. Percepties van school, ofouders, kunnen zo ook warden bijgesteld ofgecorrigeerd. Dit vraagt van ouders tevens een professionele instelling. Naarmate deze pedagogische strategic voor school en ouders in het schoolbeleid helderder is uitgewerkt en verantwoord, kurmen ouders uitdrukkelijker voor juist die school kiezen. En kunnen zij op grond van gedeelde praktijkinzichten, samen met de school, de beste strategic voor hun kind uitstippelen. Een vergeefse gang naar de rechter is dan overbodig. Referenties Driessen, G. W. J. M. (1997). Pre-reading and pre-arithmetic instmction in infant education in the Netherlands: a multilevel analysis approach. Early Child Development and Care, 134(1), Jewett, J., Tertell, L., King-Taylor, M., Parker, D, Tertell, L., & Orr, M. (1998). Four early childhood teachers reflect on helping children with special needs make the transition to kindergarten. The Elementary School Journal, P5(4), Marjoribanks, K. (1994). Families, schools and children's learning: a study of children's learning environments. International Journal of Educational Research, 21, Mooij, T. (1999a). Preventing antisocial behaviour of young children at risk. Risk Management: An International Journal, 7(2), Mooij, T. (1999b). Integrating gifted children into kindergarten by improving educational processes. Gifted Child Quarterly, 43(2), Mooij, T., & Smeets, E. (1997). Beginkenmerken van leerlingen in de basisschool. Nijmegen: KU, ITS. Tymms, P., Merrell, C., & Henderson, B. (1997). The first year at school: a quantitative investigation of the attainment and progress of pupils. Educational Research and Evaluation, 3(2),
-) 1 Inleiding. Didacdsche handvatten voor school en ouders H-5 H- 7 H- 3 H- 3 H- 8. Dr. T. Mooif. 3 Didactische helderheid per kind H- 6
Didactische handvatten voor school en ouders H-i I Didacdsche handvatten voor school en ouders Dr. T. Mooif - 1 Inleiding 2 Analyse van het conflict 3 Didactische helderheid per kind 4 Eerste ervaringen
Nadere informatieNaar onderwijs voor en door hoogbegaafde leerlingen
Naar onderwijs voor en door hoogbegaafde leerlingen Prof. dr. Ton Mooij Radboud Universiteit Nijmegen / ITS & Open Universiteit Heerlen / Celstec 2010 Overzicht 1. Herkenning en diagnostiek 2. Onderwijsproblemen
Nadere informatieKwaliteitsbeleid in scholen voor voortgezet onderwijs
I' Kwaliteitsbeleid in scholen voor voortgezet onderwijs T. Mooij ITS/KU Feb.1999 Inleiding Scholen voor voortgezet onderwijs zijn zelf verantwoordelijk voor hun kwaliteitsbeleid en de uitvoering hiervan.
Nadere informatieFormat Inleiding op thema
Mooij, T. (2014). Optimaal onderwijs voor cognitief hoogbegaafde en excellente leerlingen. NIVOZ Forum, bijdrage onderzoek (http://www.nivoz.nl/). Retrieved at http://nivoz.nl/artikelen/optimaal-onderwijs-voor-cognitief-hoogbegaafde-enexcellente-leerlingen/
Nadere informatieOog voor excellentie. Optimale ontwikkelingskansen voor excellente leerlingen
Oog voor excellentie. Optimale ontwikkelingskansen voor excellente leerlingen Themadossier Excellentie Prof. dr. Ton Mooij is werkzaam in het ITS (Radboud Universiteit, Nijmegen) en is bijzonder hoogleraar
Nadere informatieExcellente leerlingen.. Excellent onderwijs door excellente leerlingen. Overzicht. In school is het nog niet altijd pluis
Excellent onderwijs door excellente leerlingen Excellente leerlingen.. Prof. dr. Ton Mooij Celstec, Open Universiteit Heerlen ITS, Radboud Universiteit Nijmegen Willibrordus Gymnasium Deurne 22 april 2010
Nadere informatieProtocol zittenblijven/doubleren
Protocol zittenblijven/doubleren Doel van dit protocol Kan een kind overgaan naar een volgende groep of blijft het zitten? Met dit protocol willen we ouder(s)/verzorger(s) informeren hoe wij als school
Nadere informatiehoogbegaafde leerlingen
Omgaan met hoogbegaafde leerlingen Hoogbegaafdheid en variatie in onderwijsdifferentiatie en ICT: mogelijkheden voor de school Dr. T. Mooij / ITS, KU Nijmegen HOOGBEGAAFDHEID Omgaan met de omgeving Nieuwsgierig
Nadere informatieAchtergrond. Missie Onze missie op basis van deze situatie luidt:
Achtergrond Basisschool De Regenboog staat in de wijk Zuid-west in Boekel en valt onder het bestuur van Zicht PO. Evenals de andere scholen onder dit bestuur gaan wij de komende periode vorm geven aan
Nadere informatieProtocol sociale/emotionele ontwikkeling
Betreft: Protocol sociale/emotionele ontwikkeling Waar staat basisschool Megelsheim voor? De missie van basisschool Megelsheim is samen het beste uit jezelf halen. Wij streven ernaar om het beste uit kinderen
Nadere informatieFormat Inleiding op thema
Format Inleiding op thema Onderdeel Start Cognitief hoogbegaafde leerlingen ervaren het reguliere onderwijs vanaf schoolbegin als niet-passend. Waarom lopen zij grote kans op motivationele, cognitieve,
Nadere informatie1. Hoogbegaafd / excellent / (onder)presteren
Optimaliserend Onderwijs óók voor hoogbegaafde leerlingen Prof. dr. Ton Mooij Radboud Universiteit Nijmegen, ITS Open Universiteit Heerlen, Welten Instituut Presentatie Johannes Fontanus College, Barneveld
Nadere informatiehet fundament christelijke basisschool genderen Protocol Leerlingenzorg Speciale Leergroep ~ huidige situatie ~
het fundament christelijke basisschool genderen Protocol Leerlingenzorg Speciale Leergroep ~ huidige situatie ~ Visie Christelijke basisschool Het Fundament wil een school zijn: - waar ieder kind uniek
Nadere informatieInformatieboekje
Informatieboekje 2016-2017 Basisschool Windekind Van Weerden Poelmanstraat 192 6417 ES HEERLEN E: info.windekind@innovo.nl T: 045-5419761 W; www.bswindekind.nl Beste ouders/verzorgers, In dit boekje informeren
Nadere informatiePlan van aanpak voor kinderen met een ontwikkelingsvoorsprong of (hoog)begaafde kinderen
Plan van aanpak voor kinderen met een ontwikkelingsvoorsprong of (hoog)begaafde kinderen Inhoud Doelgroep 3 Signalering en diagnosticering 3 Het vertrekpunt 3 Onderwijskundige maatregelen 4 Verrijken en
Nadere informatieBeleid (hoog)begaafdheid. Hoe gaan we om met begaafde en hoogbegaafde kinderen op De Krommen Hoek
Beleid (hoog)begaafdheid Hoe gaan we om met begaafde en hoogbegaafde kinderen op De Krommen Hoek Uitgangspunt missie en visie n Het onderwijs wordt zodanig ingericht dat de leerlingen een ononderbroken
Nadere informatieMet ingang van het schooljaar hanteert de Vosseschans structureel beleid rond het omgaan met hoogbegaafdheid.
Beleid rond begaafdheid voor leerlingen van De Vosseschans Met ingang van het schooljaar 2009-2010 hanteert de Vosseschans structureel beleid rond het omgaan met hoogbegaafdheid. Dit wil niet zeggen dat
Nadere informatie7 Beter onderwijs - veilige scholen
perspectief. s- 7 Beter onderwijs - veilige scholen apport van de ;n Haag: KKSR op verschil en wijs. Ouders en 1 school. Assen: Dr. T. Mooij, ITS, Katholieke Universiteit Nijmegen il van je leven ven J.
Nadere informatieHieronder geven wij antwoord op een aantal vragen, die van belang kunnen zijn bij het kiezen van een school voor uw kind(eren).
Waarom kiezen voor onze school? Het is geen gemakkelijke opgave, een goede basisschool te kiezen voor uw kind(eren). De basisschool vervult immers een belangrijke rol in de opvoeding en ontwikkeling van
Nadere informatieDrie invalshoeken. Problemen deel leerlingen. (Onderwijs)praktijk. Effect / rendement onderwijs. Onderwijsbeleid. Jeugd-, Gezins- en Onderwijsbeleid
Jeugd-, Gezins- en Onderwijsbeleid Drie invalshoeken Inleiding onderwijsbeleid Prof. dr. Ton Mooij ITS, Radboud Universiteit Nijmegen CELSTEC, Open Universiteit Heerlen 7 februari 20 Praktijk (Onderwijs)praktijk
Nadere informatieVerbeterplan OBS De Winde
Verbeterplan OBS De Winde 2018-2019 Ouderversie 1.Inleiding Voor u ligt de ouderversie van het verbeterplan 2018-2019 van openbare basisschool De Winde te Nootdorp. Het verbeterplan 2018-2019 is met inbreng
Nadere informatieProtocol begaafdheid op de Curtevenne
Parklaan 3, Kortenhoef Postbus 118, 1243 ZJ Kortenhoef (035) 656 10 19 info@curtevennesc hool.nl www.curtevennesch ool.nl Protocol begaafdheid op de Curtevenne Ieder kind uniek en toch lekker samen Niet
Nadere informatieOm tot een verantwoorde beslissing te komen ten aanzien van al of niet bevorderen volgen wij het onderstaand stappenplan:
Vereniging voor Protestants Christelijk Onderwijs Rhenen Protocol besluitvorming omtrent bevorderen en doubleren. Algemeen Op de Ericaschool en De Springplank wordt gewerkt met een leerstofjaarklassensysteem.
Nadere informatieSymposiumvoorstel Onderwijs Research Dagen 2013
Symposiumvoorstel Onderwijs Research Dagen 2013 1. Auteurs Jaap Roeleveld, Kohnstamm Instituut, Universiteit van Amsterdam (jroeleveld@kohnstamm.uva.nl) Ed Smeets, ITS, Radboud Universiteit Nijmegen (e.smeets@its.ru.nl)
Nadere informatieVVE protocol. IKC Juliana. Weth. Rebellaan KA Barneveld
VVE protocol IKC Juliana Weth. Rebellaan 142 3771 KA Barneveld 0342-412165 Inhoud Overstap van peuteropvang naar kleutergroep 2 Wat is VVE? 3 Doorstroming naar de 3 De warme overdracht 3 Aanbod van de
Nadere informatie3 Wederzijdse verwachtingen ouders en school
3 Wederzijdse verwachtingen ouders en school Waarom goede contacten en de roep om contracten? Waarom openheid en onderling overleg over oudercontracten? Regelen contracten het wantrouwen tussen ouders
Nadere informatieMeer- of Hoogbegaafdheidsprotocol
Meer- of Hoogbegaafdheidsprotocol Het opzetten van een beleid voor hoogbegaafde kinderen vraagt kennis over wat hoogbegaafdheid is. Het moet onderscheid kunnen maken tussen een slim kind en een hoogbegaafd
Nadere informatieDe Ploeterklas* OG ZWeM
De Ploeterklas* OG ZWeM *De naam voor de afzonderlijke groepen wordt met medewerking van de leerlingen bepaald aan het begin van het schooljaar. De Ploeterklas biedt een aanvullend aanbod voor leerlingen
Nadere informatieBasisschool De Poolster straalt, vanuit deze gedachte werkt het team samen met de kinderen en ouders aan kwalitatief goed onderwijs op onze school.
Voorwoord Basisschool De Poolster straalt, vanuit deze gedachte werkt het team samen met de kinderen en ouders aan kwalitatief goed onderwijs op onze school. Onze visie op eigentijds, boeiend onderwijs
Nadere informatieRichtlijnen Commissie Leerling Ondersteuning (CLO) Samenwerkingsverband De Liemers po
Richtlijnen Commissie Leerling Ondersteuning (CLO) Samenwerkingsverband De Liemers po Minimaal noodzakelijk bij aanmelding voor alle leerlingen: Ondertekend aanmeldingsformulier Handelingsgericht Zorgformulier
Nadere informatieVragenlijst Beroepsprofiel ICT-OA
Naam: Eric Vink Plaats: Maarssen Presentaties (via ICT) organiseren en hanteren Docenten informeren over de beschikbare infrastructuur en de weg wijzen naar de juiste informatiebronnen Op eigen niveau
Nadere informatieHoe volgt en begeleidt Montessori-Zuid de leerlingen?
Hoe volgt en begeleidt Montessori-Zuid de leerlingen? Opbrengstgericht onderwijs, een verzamelnaam voor het doelgericht werken aan het optimaliseren van leerlingprestaties. systeem van effectieve schoolontwikkeling
Nadere informatieKINDEREN DIE MEER KUNNEN
KINDEREN DIE MEER KUNNEN INLEIDING Op de IJwegschool staat het kind centraal. Het onderwijs wordt aangepast aan het kind en niet andersom. Doordat de leerkrachten handelingsgericht werken waarbij de onderwijsbehoeften
Nadere informatieSamen leren jezelf te zijn, kansrijk en uniek Wij maken werk van talent!
De missie van onze school: Samen leren jezelf te zijn, kansrijk en uniek Wij maken werk van talent! De visie van onze school: A: Goed onderwijs, opbrengstgericht Door middel van een gevarieerd lesaanbod
Nadere informatieSamenvatting Protocol Excellente leerlingen
Samenvatting Protocol Excellente leerlingen Visie In de visie van onze school staat dat wij streven naar een optimale ontwikkeling van ieder kind. Het uitgangspunt Voor leerlingen die een ontwikkelingsvoorsprong
Nadere informatieCompetenties en bekwaamheden van een Daltonleerkracht
Naam: School: Daltoncursus voor leerkrachten Competenties en bekwaamheden van een Daltonleerkracht Inleiding: De verantwoordelijkheden van de leerkracht zijn samen te vatten door vier beroepsrollen te
Nadere informatieToelichting competenties
Toelichting competenties De vraag van dit onderzoek was of leerkrachten, intern begeleiders en schoolleiders die werken met nieuwkomers aanvullende of extra competenties nodig hebben bovenop de bekwaamheidseisen
Nadere informatieRAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK. De Aquarel
RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK De Aquarel Plaats : Zwolle BRIN nummer : 13YV C1 Onderzoeksnummer : 291638 Datum onderzoek : 6 februari 2017 Datum vaststelling : 17 mei 2017 Pagina 2 van 10
Nadere informatieBEGAAFD VAN CALVIJN NAAR EINSTEIN FEDOR DE GROOT HET OPZETTEN VAN PASSEND ONDERWIJS BELEID VOOR DE HOOGBEGAAFDE LEERLING
BEGAAFD VAN CALVIJN NAAR EINSTEIN HET OPZETTEN VAN PASSEND ONDERWIJS BELEID VOOR DE HOOGBEGAAFDE LEERLING FEDOR DE GROOT PRESENTATIE OPBOUW 1. Idee van deze 60 minuten 2. Wie ben ik? 3. Wie zijn jullie?
Nadere informatie(Hoog)begaafde protocol OBS Prins Claus
(Hoog)begaafde protocol OBS Prins Claus Linschoten juli 2017 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Inleiding... 3 Visie... 3 Doelgroep... 3 Signaleren... 4 Onderpresteerders... 4 Onderwijsbehoeften... 4 Begeleiding...
Nadere informatieInclusief hoogbegaafdheid
Inclusief hoogbegaafdheid Ton Mooij 1 Hoogbegaafdheid is een bekend woord geworden in basisscholen. Maar wat betekent het en welke ervaringen doen hoogbegaafde leerlingen op in school? Wat is onderpresteren
Nadere informatieVan onderwijs naar zorg: doorverwijzen bij een vermoeden van dyslexie in het kader van de vergoedingsregeling
Van onderwijs naar zorg: doorverwijzen bij een vermoeden van dyslexie in het kader van de vergoedingsregeling Het onderwijs en de gezondheidszorg dragen samen de verantwoordelijkheid voor het voorkomen
Nadere informatieBeginkenmerken in groep 1/2
TON MOOIJ Beginkenmerken in groep 1/2 In een vorig artikel (december 1994) is aandacht besteed aan kenmerken en gedragingen van een (hoog)begaafd kind. Bij een standaard aanbod aan speel/leermaterialen
Nadere informatieDe appels vallen nog steeds niet ver van de boom.. Opvattingen van leraren: hoe werken ze door in de differentiatie-aanpakken in de praktijk?
De appels vallen nog steeds niet ver van de boom.. Opvattingen van leraren: hoe werken ze door in de differentiatie-aanpakken in de praktijk? ORD 2019, Heerlen Marijke van Vijfeijken Eddie Denessen Tamara
Nadere informatieOvergangsnormen die gelden van groep 1 naar groep 2 en vervolgens naar groep 3 2015-2016
Overgangsnormen die gelden van groep 1 naar groep 2 en vervolgens naar groep 3 2015-2016 Overgangsnormen die gelden van groep 1 naar groep 2 en vervolgens naar groep 3 Het doel van dit protocol is om alle
Nadere informatieUit het onderzoekskader 2017 van Inspectie van het Onderwijs. Primair onderwijs
Uit het onderzoekskader 2017 van Inspectie van het Onderwijs Primair onderwijs ONDERWIJSPROCES (OP) OP1. Aanbod Het aanbod bereidt de leerlingen voor op vervolgonderwijs en samenleving. De school biedt
Nadere informatieRAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK. o.b.s. "Prinses Margriet"
RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK o.b.s. "Prinses Margriet" Plaats : West-Terschelling BRIN nummer : 18KO C1 Onderzoeksnummer : 287310 Datum onderzoek : 8 februari 2016 Datum vaststelling : 6
Nadere informatieBehandeld met HB specialist in de periode september november Besproken in pedagogisch team d.d Kwaliteitszorg Notitie Nobel
Pcb De Hoeksteen Kwaliteitszorg Notitie Nobel Kwaliteitszorg Notitie Nobel Behandeld met HB specialist in de periode september november 2013 Besproken in pedagogisch team d.d. 19 11 2013 Vastgesteld d.d.
Nadere informatieMirella van Minderhout NVO-Orthopedagoog-Generalist, Onderwijskundige Cognitief gedragstherapeut VGCt Supervisor NVO-NIP
Realiseren en sturen van basisondersteuning in praktijk VO-Raad congres Passend graag 13 oktober 2016 Mirella van Minderhout NVO-Orthopedagoog-Generalist, Onderwijskundige Cognitief gedragstherapeut VGCt
Nadere informatieInleiding. Visie Beleid. Omgeving. Resultaat. Personeel. Beleid. Onderwijs. Leerlingen. Begeleiding. Communicatie. Cultuur.
Inleiding Deze quickscan helpt u inzicht te krijgen in de taalsituatie op uw school. Met de scan licht u uw school door op vier categorieën en elf wezenlijke aspecten van het taalbeleid en de taalsituatie
Nadere informatieDe kwaliteit van het onderwijs in rekenen en wiskunde
De kwaliteit van het onderwijs in rekenen en wiskunde A.H. Corporaal Inspectie van het Onderwijs 1 inleiding Ongeveer een jaar voordat het PPON-onderzoek werd uitgevoerd waarover kortelings is gerapporteerd
Nadere informatieOnderwijsdifferentiatie en begaafdheidsverschillen tussen leerllngen
Onderwijsdifferentiatie en begaafdheidsverschillen tussen leerllngen Dr. T. Mooij 1. Inleiding Begaafdheidsverschillen tussen kinderen uiten zich in verschillen in intelfectuele vermogens, in doorzettingsvermogen
Nadere informatieGemiddelde. Gemiddelde
Aantal respondenten: 67 Ouders-verzorgers (4) Onderwijs en leren On Meer on dan Meer dan on Eens? Leerstof en toetsen 3,5 B1. Het is mij duidelijk wat de school onderwijskundig wil bereiken. 3,6 6 17 42
Nadere informatieLearning analytics. in het primair onderwijs. dr. Inge Molenaar
Learning analytics in het primair onderwijs dr. Inge Molenaar Indeling Kahoot vragen (5 minuten) Inleiding (35 minuten) - Adaptieve onderwijstechnologieen - Extracted and embedded analytics - Gebruik embedded
Nadere informatieZelfstandig werken = actief en zelfstandig leren van een leerling. Het kan individueel of in een groep van maximaal 6 leerlingen.
Zelfstandig werken Zelfstandig werken = actief en zelfstandig leren van een leerling. Het kan individueel of in een groep van maximaal 6 leerlingen. Visie Leerlinggericht: gericht op de mogelijkheden van
Nadere informatieOvergangsprotocol OPO Ameland Groep 1 tot en met 4
Overgangsprotocol OPO Ameland Groep 1 tot en met 4 januari 2010 5 januari 2011 informeren MT 26 januari 2011 informeren teams 10 maart 2011 voornemen besluit BC 22 maart 2011 besluitvormend GMR 21 april
Nadere informatieHet gekleurde vakje is het vereiste niveau voor het voltooien van de oriënterende stage, het kruisje geeft aan waar ik mezelf zou schalen
Daniëlle Ramp, competentie ontwikkeling, oriënterende stage 1. Interpersoonlijk competent Contact maken Stimuleren om op een eigen manier te leren Klimaat voor scheppen 2. Pedagogisch competent Begeleiding
Nadere informatieMasterclass Handelingsgericht Werken voor IB ers en rekenspecialisten
Masterclass Handelingsgericht Werken voor IB ers en rekenspecialisten 15 september 2010 9.00 16.00 Berber Klein Henk Logtenberg & Liesbeth van Well Agenda (1) 1. Introductie 1.1: Voorstellen 1.2: Warming
Nadere informatieSchoolondersteuningsprofiel Calvijn - 17 februari 2015
Calvijn - 17 februari 215 Contactgegevens school Naam Calvijn Straat + huisnummer Prinses Margrietstraat 17 Plaats Bunschoten Postcode 3751 CP Land Nederland Brinnummer 18H Telefoon (33)298-1731 E-mailadres
Nadere informatieOnderwijs met ict Tabellen ict-management
Onderwijs met ict 2007 Tabellen ict-management 1 Achtergrondkenmerken 1 2 Ict en didactisch handelen 2 3 Beleid en implementatie 4 4 Behoefte aan ondersteuning 7 5 Typologie en verschillen tussen scholen
Nadere informatieSeptember: Leerkracht heeft kennis van zijn (zorg-) leerlingen dmv het overdrachtsformulier naar de volgende groep.
Protocol zittenblijven In de wet voor het primair onderwijs, staat dat leerlingen de basisschool in principe in 8 aaneensluitende jaren zouden moeten kunnen doorlopen. (WPO art. 8, lid 7b). Wanneer - 1
Nadere informatieRAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK. School met de Bijbel De Kraats
RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK School met de Bijbel De Kraats Plaats : Bennekom BRIN nummer : 07KR C1 Onderzoeksnummer : 292407 Datum onderzoek : 13 april 2017 Datum vaststelling : 20 juni
Nadere informatieOnderwijsgemeenschap Titus Brandsma, Hengelo, Oudervragenlijst maart 2015 hoofdlocatie Titus Brandsma
Onderwijsgemchap Titus Brandsma, Hengelo, Oudervragenlijst maart 2015 hoofdlocatie Titus Brandsma Aantal respondenten: 127 02-10-2015 Onderwijsgemchap Titus Brandsma, Hengelo, Oudervragenlijst maart 2015
Nadere informatieOnderwijsgemeenschap Titus Brandsma, Hengelo, Oudervragenlijst maart 2015 locatie Alfrink
Onderwijsgemchap Titus Brandsma, Hengelo, Oudervragenlijst maart 2015 locatie Alfrink Aantal respondenten: 28 02-10-2015 Onderwijsgemchap Titus Brandsma, Hengelo, Oudervragenlijst maart 2015 locatie Alfrink
Nadere informatieExterne benchmark Aantal scholen: 692 Benchmark cijfer scholen Hoogste cijfer scholen Laagste cijfer scholen Cijfers Ouders Mariaschool 2016
Externe benchmark Aantal scholen: 692 Benchmark cijfer scholen Hoogste cijfer scholen Laagste cijfer scholen Cijfers Ouders Mariaschool 2016 Verschil met benchmark cijfer scholen Vensters PO Schoolklimaat
Nadere informatieStap 3 Leeractiviteiten begeleiden
Stap 3 Leeractiviteiten begeleiden Bij het begeleiden van leeractiviteiten kun je twee aspecten aan het gedrag van leerkrachten onderscheiden, namelijk het pedagogisch handelen en het didactisch handelen.
Nadere informatiePROTOCOLLEN. Stappenplan t.a.v. doubleren Bij de besluitvorming over een doublure worden de volgende stappen genomen:
Doel van dit protocol Kan een kind overgaan naar een volgende groep of blijft het zitten? Met dit protocol willen we ouders informeren hoe wij als school omgaan met de beslissing om een leerling al dan
Nadere informatieFunctieprofiel. Leraar. op OBS Het Toverkruid LA, 1,0 FTE. Aanstelling voor een jaar welke bij goed functioneren kan leiden tot een vaste aanstelling.
Functieprofiel Leraar op OBS Het Toverkruid LA, 1,0 FTE Aanstelling voor een jaar welke bij goed functioneren kan leiden tot een vaste aanstelling. April 2018 Specifieke competenties teamlid OBS Het Toverkruid
Nadere informatie2. Waar staat de school voor?
2. Waar staat de school voor? Missie en Visie Het Rondeel gaat uit van de Wet op het Basisonderwijs. Het onderwijs omvat de kerndoelen en vakgebieden die daarin zijn voorgeschreven. Daarnaast zijn ook
Nadere informatieProtocol begaafdheid op de Curtevenne
Parklaan 3, Kortenhoef Postbus 118, 1243 ZJ Kortenhoef (035) 656 10 19 info@curtevenneschool.nl www.curtevenneschool.nl Protocol begaafdheid op de Curtevenne Ieder kind is uniek en toch lekker samen. en
Nadere informatieKennis en opleiding: - onderwijsbevoegdheid - ervaring met NT2 onderwijs is een pre, maar geen verplichting.
Profielbeschrijving. Het onderwijs aan nieuwkomers vraagt een specifiek profiel. Daarom vragen wij van je: - een afgeronde Pabo-opleiding met minimaal 3 jaar werkervaring - affiniteit met het werken met
Nadere informatieRAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK. basisschool De Tweemaster
RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK basisschool De Tweemaster Plaats : Leiden BRIN nummer : 20UW C1 Onderzoeksnummer : 290704 Datum onderzoek : 15 november 2016 Datum vaststelling : 14 februari
Nadere informatie1 Basiscompetenties voor de leraar secundair onderwijs
1 Basiscompetenties voor de leraar secundair onderwijs Het Vlaams parlement legde de basiscompetenties die nagestreefd en gerealiseerd moeten worden tijdens de opleiding vast. Basiscompetenties zijn een
Nadere informatieRAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK. basisschool De Bornput
RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK basisschool De Bornput Plaats : Oostdijk BRIN nummer : 04RC C1 Onderzoeksnummer : 291981 Datum onderzoek : 14 maart 2017 Datum vaststelling : 8 mei 2017 Pagina
Nadere informatieSTRATEGISCH PLAN BASISSCHOOL DE VORDERING 2015-2019
STRATEGISCH PLAN BASISSCHOOL DE VORDERING 2015-2019 MISSIE DE VORDERING Vanuit een traditie van katholieke waarden en voor iedereen toegankelijk, verzorgen wij kwalitatief hoogstaand eigentijds basisonderwijs,
Nadere informatieBeleidsstuk. Herfstleerlingen groep 1/2
Beleidsstuk Herfstleerlingen groep 1/2 November 2018 Inhoud Inleiding... 3 1. Visie Saltoschool Reigerlaan... 3 2. Overgang naar groep 3... 4 3. Tijdpad... 5 2 Inleiding De wet primair Onderwijs stelt
Nadere informatieRAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK
RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK basisschool 'Binnen de Veste', afdeling voor hoogbegaafde leerlingen Vitruvio Plaats : Zierikzee BRIN nummer : 10DM C2 Onderzoeksnummer : 292309 Datum
Nadere informatieRegeldrukagenda gaat strijd aan met bureaucratie
Illustraties: Susi Bikle Regeldrukagenda gaat strijd aan met bureaucratie Iedereen is het erover eens: er moet een einde komen aan de overbodige papieren rompslomp in het onderwijs. Werkgevers, werknemers
Nadere informatieLeerling volgen in hun ontwikkeling vanaf groep 1
Leerling volgen in hun ontwikkeling vanaf groep 1 SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Middagconferentie 25 mei Versnellen & Verrijken Yvonne Janssen Doelen workshop Bewustwording van complexiteit
Nadere informatieIedereen denkt bij informatieveiligheid dat het alleen over ICT en bedrijfsvoering gaat, maar het is veel meer dan dat. Ook bij provincies.
Iedereen denkt bij informatieveiligheid dat het alleen over ICT en bedrijfsvoering gaat, maar het is veel meer dan dat. Ook bij provincies. Gea van Craaikamp, algemeen directeur en provinciesecretaris
Nadere informatieOnderwijskundig Jaarplan ( OKJP) OnderwijsKundig JaarVerslag ( OKJV)
Werken aan kwaliteit op De Schakel Hieronder leest u over hoe wij zorgen dat De Schakel een kwalitatief goede (excellente) school is en blijft. U kunt ook gegevens vinden over de recent afgenomen onderzoeken
Nadere informatie3e klas vmbo beroepsgericht (#2) 3e klas vmbo theoretische leerweg (#22) 4/5 havo (#50) 4/5/6 vwo (#62)
Praktijkonderwijs Onderwijs en leren Leren 3,1 2,9 2,9 3,2 2,8 3,2 3,2 3,1 3,3 3,3 3,6 B De meeste leraren maken de lessen aantrekkelijk. 3,0 2,8 0,0 2,9 2,6 2,9 2,9 2,8 3,3 3,2 3,5 B Op deze school ontwikkelen
Nadere informatieMissie van de Oosteinder: Het verzorgen van primair onderwijs in Aalsmeer Oost vanuit een integratieve aanpak en katholieke geloofsovertuiging.
Missie van de Oosteinder: Het verzorgen van primair onderwijs in Aalsmeer Oost vanuit een integratieve aanpak en katholieke geloofsovertuiging. Wij zijn een katholieke school en daarom vinden het belangrijk
Nadere informatieHandreiking Toeleiding naar onderwijsarrangementen 27-5-2013
Handreiking Toeleiding naar onderwijsarrangementen 27-5-2013 Uitgangspunten: De toewijzing van het arrangement gebeurt op basis van de onderwijsbehoefte van de leerling. De onderwijsbehoefte van een cluster
Nadere informatieVragenlijsten regio Noordoost Uitwerking vragenlijst 8: De coördinatie leerlingondersteuning / IB
Vragenlijsten regio Noordoost Uitwerking vragenlijst 8: De coördinatie leerlingondersteuning / IB Opmerkingen vooraf: o De vragenlijsten zijn door alle 37 scholen retour gezonden. o Er werd geantwoord
Nadere informatieU kunt hieronder zien in welke periode welke toets wordt afgenomen.
6. KWALITEITSZORG Het Leerlingvolgsysteem (LVS) Om de kwaliteit van ons onderwijs te bewaken en de ontwikkeling van de leerling goed te volgen, gebruiken we een Leerlingvolgsysteem. Een goed LVS moet een
Nadere informatieBEGINKENMERKEN EN SPEEL / LEERSTOFLUNEN Werkwijze en materialen in de basisschool. Dr. T. Mooij, KU/ITS, Toernooiveld 5, 6525 ED Nijmegen oktober 1996
BEGINKENMERKEN EN SPEEL / LEERSTOFLUNEN Werkwijze en materialen in de basisschool Dr. T. Mooij, KU/ITS, Toernooiveld 5, 6525 ED Nijmegen oktober 1996 1. Orientatie van ouders of verzorgers V(5
Nadere informatieSamenvatting. VSO De Piramide/ Den Haag. Resultaten Leerlingtevredenheidspeiling (LTP) VSO De Piramide
VSO De Piramide/ Den Haag Samenvatting Resultaten Leerlingtevredenheidspeiling (LTP) VSO De Piramide Eerder dit jaar heeft onze school VSO De Piramide deelgenomen aan een tevredenheidspeiling onder leerlingen
Nadere informatieSamenwerking. Betrokkenheid
De Missie Het Spectrum is een openbare school met een onderwijsaanbod van hoge kwaliteit. We bieden het kind betekenisvol onderwijs in een veilige omgeving. In een samenwerking tussen kind, ouders en school
Nadere informatieWINFORD ARNHEM VOOR PRIMAIR ONDERWIJS
BIJLAGE: UITKOMST ONDERZOEK WINFORD ARNHEM VOOR PRIMAIR ONDERWIJS TE ARNHEM INHOUD Uitkomst onderzoek Winford Arnhem PO te Arnhem 3 2 en oordelen per onderliggende onderzoeksvraag 4 3 Samenvattend oordeel
Nadere informatieOnderwijsgemeenschap Titus Brandsma, Hengelo, Ouder vragenlijst oktober 2014 De Akker
Onderwijsgemchap Titus Brandsma, Hengelo, Ouder vragenlijst oktober 2014 De Akker Aantal respondenten: 76 02-10-2015 Onderwijsgemchap Titus Brandsma, Hengelo, Ouder vragenlijst oktober 2014 De Akker 1
Nadere informatieLUMIAR VOOR PRIMAIR ONDERWIJS
BIJLAGE 2: UITKOMST ONDERZOEK LUMIAR VOOR PRIMAIR ONDERWIJS TE VIANEN INHOUD 1. Uitkomst onderzoek Lumiar te Vianen 3 2. en oordelen per onderliggende onderzoeksvraag 5 3. Samenvattend oordeel 11 Bijlage
Nadere informatieDE AARDESCHOOL VOOR PRIMAIR ONDERWIJS
BIJLAGE: UITKOMST ONDERZOEK DE AARDESCHOOL VOOR PRIMAIR ONDERWIJS TE ZUTPHEN INHOUD Uitkomst onderzoek De Aardeschool PO te Zutphen 3 2 en oordelen per onderliggende onderzoeksvraag 4 3 Samenvattend oordeel
Nadere informatieLUMIAR VOOR PRIMAIR ONDERWIJS
BIJLAGE: UITKOMST ONDERZOEK LUMIAR VOOR PRIMAIR ONDERWIJS TE VIANEN INHOUD 1. Uitkomst onderzoek Lumiar te Vianen 5 2. en oordelen per onderliggende onderzoeksvraag 7 3. Samenvattend oordeel 13 Bijlage
Nadere informatieONDERWIJSDIFFERENTIATIE EN BEGAAFDHEIDSVERSCHILLEN TUSSEN LEERLINGEN
ONDERWIJSDIFFERENTIATIE EN BEGAAFDHEIDSVERSCHILLEN TUSSEN LEERLINGEN Dr. T. Mooij Katholieke Universitsit Nijmegen Instituut voor Toegepaste Sociale wetenschappen Graafseweg 274 6532 ZV Nijmegen (080-780111)
Nadere informatieTalmaschool afdeling Athena
Talmaschool afdeling Athena Augustus 2016 start Kind & Onderwijs Rotterdam met voltijd onderwijs voor hoogbegaafde kinderen aan de Talmaschool in Rotterdam. De Athena-afdeling is een nieuwe onderwijsvoorziening
Nadere informatieVSLW Themaprofielen. Thema s. Omgaan met verschillen, Pesten, Opbrengstgericht werken en Ouderbetrokkenheid
VSLW Themaprofielen Thema s Omgaan met verschillen, Pesten, Opbrengstgericht werken en Ouderbetrokkenheid pagina 2 van 45 Inleiding De expertgroep van het VSLW project heeft voor de vier thema s een themaprofiel
Nadere informatieBasisschool 't Maxend, Nistelrode, Ouders
Basisschool 't Maxend, Nistelrode, Ouders Aantal respondenten: 134 14-11-2010 Basisschool 't Maxend, Nistelrode, Ouders 1 / 9 Welkomstblad Fijn dat u mee wilt werken aan dit onderzoek. De vragen gaan over
Nadere informatieStellingen en uitleg over talentgerichte ontwikkeling op de basisschool
Stellingen en uitleg over talentgerichte ontwikkeling op de basisschool Stellingen Het begrip Talent zegt vooral iets over de capaciteiten van een leerling. Sommige leerlingen hebben meer talent dan anderen.
Nadere informatieSchoolondersteuningsprofiel. 26 Ibs 'T Pompebled
Schoolondersteuningsprofiel 26 Ibs 'T Pompebled Inhoudsopgave Toelichting... 3 DEEL I INVENTARISATIE... 5 1 Typering van de school... 5 2 Basisondersteuning... 6 3 Deskundigheid voor ondersteuning... 8
Nadere informatie