Nieuw opleidingsplan (incl. opleidingseisen) differentiatie ouderengeneeskunde
|
|
- Ludo Vedder
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Nieuw opleidingsplan (incl. opleidingseisen) differentiatie ouderengeneeskunde Auteur: Sectie ouderengeneeskunde, NIV Inleiding Dit is het nieuwe opleidingsplan (incl. opleidingseisen) van de sectie ouderengeneeskunde (opleiders) betreffende de differentiatie ouderengeneeskunde De differentiatie Ouderengeneeskunde is het onderdeel van de Interne Geneeskunde dat zich bezig houdt met de etiologie, preventie, diagnostiek en behandeling van complexe problematiek bij oudere (kwetsbare) patiënten. Met dit plan beschrijven we hoe het aandachtsgebied wordt vormgegeven en wat de opleidingseisen zijn voor de fellows en zij-instromers ouderengeneeskunde. Met alle opleiders binnen de Sectie ouderengeneeskunde streven we ernaar een opleiding aan te bieden van de hoogste kwaliteit. Met ingang van 1 juli 2014 is voor medisch specialisten in opleiding de nieuwe regelgeving voor individualisering van de opleidingsduur in werking getreden. De nieuwe regeling maakt het mogelijk dat de differentiatiegebieder ouderengeneeskunde zo lang als nodig, en zo kort als verantwoord, kan worden opgeleid. De opleider kan in overleg met de differentiatiegebieder een opleidingsprogramma samenstellen wat gebaseerd is op wat de internist daadwerkelijk aan competenties heeft ontwikkeld. Het opleidingsprogramma moet voldoen aan het Landelijke Opleidingsplan Interne Geneeskunde Dit plan beschrijft de landelijke invulling, welke per ziekenhuis of instelling verder uitgewerkt wordt in de lokale opleidingsplannen en het individuele opleidingsplan (IOP) van de fellows ouderengeneeskunde. We werken als betrokken opleidingsklinieken zoveel mogelijk samen, met ieder onze specifieke kwaliteiten, om tot een efficiënt Landelijk opleidingsplan te komen. Hierdoor kunnen we binnen onze eigen kliniek iedere fellow ouderengeneeskunde een zo n optimaal mogelijk individueel opleidingsplan aanbieden. Met enthousiasme streven we ernaar om voor onze fellows een zo n prettig en veilig mogelijk opleidingsklimaat te creëren en dit ook te bestendigen. Ons doel is fellows op te leiden die als internist ouderengeneeskunde, vakkundige en gewenste collega s zijn. Namens alle leden van de Sectie ouderengeneeskunde: Academisch Medisch centrum dr. N. van der Velde Leids Universitair Medisch Centrum prof. dr. G.J. Blauw Maastricht Universitair Medisch Centrum mw. dr. E. Pijpers/ dr. W.J. Mulder Universitair Medisch Centrum Groningen mw. drs. E.M. Abma Universitair Medisch Centrum Utrecht dr. H.J.J. Verhaar Erasmus Medisch Centrum VU medisch centrum Haga Ziekenhuis mw. drs. R.L. van Bruchem-Visser mw. dr. A.M. Lagaaij dr. ir. J. Lagro
2 Opleidingsplan (inclusief opleidingseisen) voor de differentiatie Ouderengeneeskunde binnen de Interne Geneeskunde 1. Definitie van de differentiatie De differentiatie Ouderengeneeskunde is het onderdeel van de Interne Geneeskunde dat zich bezig houdt met de etiologie, preventie, diagnostiek en behandeling van complexe problematiek bij oudere patiënten. 2. Toekomst internist met de differentiatie Ouderengeneeskunde/ omschrijving takenpakket De internist ouderengeneeskunde heeft specifieke deskundigheid met betrekking tot de diagnostiek en behandeling van complexe problematiek bij oudere patiënten. Aangezien het bij deze categorie patiënten in de regel gaat om multipele pathologie op somatisch gebied in combinatie met psychisch disfunctioneren en problemen in de sociale sfeer, heeft de internist ouderengeneeskunde speciale aandacht voor de interacties tussen soma, psyche en omgeving. De internist ouderengeneeskunde werkt vaak binnen een multidisciplinair team dat is ingesteld op deze complexe interactie. Daartoe is structureel overleg met de consulenten van o.a. de afdelingen Neurologie en Psychiatrie wenselijk. De internist ouderengeneeskunde kan optreden als eindverantwoordelijke voor het onderzoeks- en behandelplan, en als consulent (medebehandelaar) voor een ander specialisme. De internist ouderengeneeskunde heeft goed begrip van de specifieke problemen, de belastbaarheid en de mogelijkheden bij het handhaven of verbeteren van zelfredzaamheid en welbevinden van de oudere patiënt. Door de aard van de problematiek waarbij continuïteit van zorg belangrijk is heeft het werk van de internist ouderengeneeskunde ook een transmuraal karakter met advisering en consultatie richting eerste lijn en de specialist ouderengeneeskunde (verpleeghuisgeneeskunde). Het vakgebied van internist ouderengeneeskunde richt zich primair op medisch specialistische diagnostiek en behandeling van voornamelijk oudere (kwetsbare) patiënten (traditioneel met cure aangeduid). De basis van het specialisme is gelegen in een gedegen kennis van verouderingsprocessen. Op hoge leeftijd wordt daarbij, naast de gevolgen van de veroudering, een cumulatie gezien van chronische aandoeningen en het ontstaan van nieuwe aandoeningen. Het samen optreden van deze verschillende factoren (multiproblematiek) maakt dat ziektesymptomen vaak aspecifiek zijn en een grote impact hebben op zelfredzaamheid. Bij achteruitgang van functioneren bestaat het ouderengeneeskundig werken uit relatief snelle, doelgerichte diagnostiek en behandeling, volgens het bio-psychosociale model. Kenmerkend voor het ouderengeneeskundig handelen is enerzijds een ziekenhuisgeoriënteerde, medisch specialistische invalshoek, met eigen expertise op het gebied van veel voorkomende acute en chronische problemen bij ouderen, rekening houdend met hun biografie, biologische leeftijd en sociale context; anderzijds is de oudergeneeskunde een breed, generalistisch vak met een stevige basis in de interne geneeskunde, psychiatrie en neurologie. De samenleving vergrijst, het zorglandschap verandert, de patiënt en mantelzorger worden mondiger. Dit is maar een greep uit de veranderingen die van invloed zijn op het dagelijks werk van de internist ouderengeneeskunde. De internist ouderengeneeskunde van de toekomst kan omgaan met deze veranderingen, maar heeft bovenal het adaptief vermogen om klaar te zijn voor toekomstige veranderingen en uitdagingen binnen de zorg. De (kwetsbare) oudere patiënt en diens mantelzorger centraal stellen in behandelplannen, maatwerk leveren per patiënt en de patiënt betrekken bij behandelkeuzes shared decision making, is bij uitstek een kwaliteit van de internist ouderengeneeskunde. In de toekomst zal dit een steeds centralere rol krijgen bij alle medisch specialismen en differentiaties binnen de interne geneeskunde. De internist ouderengeneeskunde kan hierbij een voortrekkersrol krijgen. Hij kan optreden als hoofdbehandelaar, medebehandelaar en/of ondersteunend. Ondersteuning kan bijvoorbeeld door hoofdbehandelaars te adviseren bij behandelbeslissingen rondom de wenselijkheid van soms invasieve of belastende onderzoeken of therapieën. Dit vraagt niet alleen maatwerk per patiënt, maar ook maatwerk in de samenwerking met andere medisch specialisten en andere zorgverleners. De internist ouderengeneeskunde fungeert bovendien als regiehouder van de medisch specialistische zorg voor (kwetsbare) oudere patiënten in het ziekenhuis. Ook buiten het ziekenhuis zijn er uitdagingen. Van de internist ouderengeneeskunde van de toekomst wordt een duidelijke positionering verwacht in de zorgketen. Dit vraagt samenwerking met zorgverleners over de
3 muren van het ziekenhuis heen, zoals huisartsen, specialisten ouderengeneeskunde, ouderenpsychiaters en anderen. In de toekomst is taakherschikking in de zorg voor kwetsbare oudere patiënten te verwachten, net als een toenemende ondersteuning door technische en digitale middelen. De internist ouderengeneeskunde van de toekomst draagt ook actief bij aan de wetenschappelijke onderbouwing van het vak en/of het optimaal toepassen van de beschikbare literatuur. 3. Visie sectie ouderengeneeskunde m.bt. de differentiatie We gaan voor uitmuntende internisten ouderengeneeskunde, met een duidelijk internisten-signatuur, waar veel vraag naar is. De Sectie staat voor een differentiatie die is gericht op de individuele fellow, met verdiepingsmogelijkheden op meerdere vlakken waarin zowel academische als perifere stages worden geboden. Tenslotte werken wij met de menselijke maat, maar zijn we kritisch wanneer dit moet. Om dit te kunnen waarmaken zijn we, als Sectie ouderengeneeskunde, een differentiatie die stuurt op de kwaliteit van de totale differentiatie tot internist ouderengeneeskunde. Om dit waar te maken hanteren we de volgende uitgangspunten: We leiden fellows op tot een generalist met een holistische kijk, met daarin voor iedereen de mogelijkheid om een eigen accent aan te brengen. Dit kan door het zich verdiepen in een profiel of accent als farmacotherapie bij ouderen, palliatieve medisch specialistische zorg, wetenschap en onderwijs, etc.; We bieden fellows een goed georganiseerde en gestructureerde differentiatie ouderengeneeskunde, zoals ook verwoord in het landelijk opleidingsplan Interne Geneeskunde (2015), inclusief een duidelijk geformuleerd individueel opleidingsplan; We volgen de fellows actief van het begin tot het eind van hun differentiatie waarbij wij ons verantwoordelijk voelen voor het gehele differentiatietraject van 2 jaar. Daarvoor hebben we een werkwijze geïntroduceerd waarin we de voortgang van de individuele differentiant competentiegericht kunnen volgen; We streven als Sectie in de toekomst naar één of meer internist(en) ouderengeneeskunde in iedere vakgroep Interne geneeskunde (in elk ziekenhuis in Nederland); Fellows dragen ook actief bij aan de evaluatie van de kwaliteit van onze differentiatie; Fellows dragen bij aan voldoende basiskennis van de differentiatie ouderengeneeskunde bij alle internisten (i.o.), co-assistenten en semi-artsen. Fellows zijn actief betrokken bij de eigen opleiding door te participeren in het landelijk onderwijsprogramma (Fellowdagen ouderengeneeskunde); De kern van de opleiding binnen de differentiatie Ouderengeneeskunde is: Specifieke kennis van verouderingsprocessen en atypische ziektepresentatie; Kennis van integrale en multidisciplinaire benadering van de kwetsbare oudere patiënt; Nadrukkelijke aandacht voor gezamenlijke besluitvorming met inachtneming van multiproblematiek op verschillende domeinen (somatisch, psychisch/cognitie, functioneel, sociaal) bij de oudere patiënt. Het doel hiervan is om bij te dragen aan levensverlenging en/of kwaliteit van leven afhankelijk van patiënt-preferente wensen; Kennis van farmacotherapie en het duiden en toepassen dan wel afwijken van richtlijnen in het licht van de individuele kwetsbaarheden van de oudere patiënt. 4. Opleidingsprogramma 4.1 Vooropleiding Een vooropleidingstraject tot internist van ten minste vier jaar (of eerder bij behaalde competenties), inclusief de verplichte stages, dient voltooid te zijn. 4.2 Opleiding in de differentiatie Duur De opleiding in de differentiatie heeft een totale duur van 24 maanden. Gedurende de gehele differentiatie worden diensten voor de ouderengeneeskunde/ interne geneeskunde gedaan. Binnen 1 jaar na voltooiing van de differentiatie dient een aanvraag tot registratie bij de Sectie ouderengeneeskunde binnen te zijn om registratie als internist ouderengeneeskunde te kunnen verkrijgen.
4 4.2.2 Stage ouderengeneeskunde Een stage van 18 maanden binnen een afdeling van de Interne Geneeskunde waar vooral, of uitsluitend, oudere patiënten worden behandeld met complexe problematiek. Vanuit deze afdeling worden poliklinische en klinische werkzaamheden verricht binnen en buiten de Interne Geneeskunde. Daarnaast worden binnen en buiten het ziekenhuis consulten verricht in het verpleeghuis, en zo mogelijk in de eerste lijn. Gedurende de gehele periode is er een actieve participatie aan de multidisciplinaire patiënten besprekingen. In overleg met de opleider Ouderengeneeskunde kan, een deel van, de stage worden gevolgd binnen een erkende opleidingsafdeling Klinische Geriatrie. Binnen de stage ouderengeneeskunde van 18 maanden, wordt in overleg met de opleider aan het eind een supervisiestage gedaan Stage Neurologie en Psychiatrie In een stage van 6 maanden Neurologie/ Psychiatrie dienen de eindtermen in het domein van de Neurologie en de Psychiatrie zoals verwoord in de memorie van Toelichting, en het Landelijk Opleidingsplan Interne Geneeskunde 2015 gehaald te worden Klinisch wetenschappelijk onderzoek en onderwijs Gedurende de gehele periode van het opleidingsprogramma dient aandacht te worden besteed aan de interpretatie van klinisch-wetenschappelijk onderzoek in de ouderengeneeskunde. De internist ouderengeneeskunde in opleiding dient een referaat te schrijven, of een voordracht te houden op een wetenschappelijke vergadering, of een gelijkwaardige wetenschappelijke bijdrage te leveren. Hij/zij dient minimaal 30 uur geaccrediteerd onderwijs bij te wonen op het gebied van de ouderengeneeskunde dat zowel nationaal als internationaal genoten kan worden. Nota bene: de programmaonderdelen zoals hierboven beschreven kunnen worden gesplitst of gecombineerd mits de duur en relatieve zwaarte overeenkomen met het hierboven gestelde en het programma in een aaneengesloten periode wordt afgewerkt. 5. Opleidingsafdeling en staf 5.1 De opleidingsafdeling Het betreffende ziekenhuis heeft een opleidingsbevoegdheid in de Interne Geneeskunde. Het ziekenhuis dient te beschikken over poliklinische en klinische faciliteiten voor oudere patiënten met complexe problematiek. Er dient tenminste wekelijks een bespreking te zijn van het multidisciplinaire team. Het centrum dient te beschikken over een bibliotheek waarin zich een aantal standaardwerken en wetenschappelijke tijdschriften op het gebied van de ouderengeneeskunde/ geriatrie/ gerontologie bevinden. Het ziekenhuis beschikt over goed toegankelijke aansluitingen voor educatief gebruik van internet. Er dienen tenminste maandelijkse literatuurbesprekingenplaats te vinden. 5.2 Staf De opleiding in het differentiatiegebied wordt geleid door een internist ouderengeneeskundige. Verder dient er minimaal nog een tweede internist met de differentiatie Ouderengeneeskunde (of klinisch geriater) aanwezig te zijn. De betrokken stafleden zijn tenminste 50% van hun tijd werkzaam op het gebied van de Ouderengeneeskunde. De stafleden participeren regelmatig in congressen en bijeenkomsten op het gebied van de ouderengeneeskunde. De stafleden zijn in staat om de eindtermen van de opleiding zoals verwoord in het Landelijke Opleidingsplan Interne Geneeskunde 2015 op stimulerende wijze over te brengen op de internist ouderengeneeskundige in opleiding, waarbij op gezette tijden de voortgang wordt beoordeeld. 6. Erkenning van de opleiding Een afdeling Ouderengeneeskunde kan worden erkend als opleidingsafdeling voor de differentiatie Ouderengeneeskunde binnen de Interne Geneeskunde als is voldaan aan de eisen onder 5.1 en 5.2. De erkenning dient te worden aangevraagd bij het secretariaat van het bestuur van de Nederlandse Internisten Vereniging, op advies van de sectie Ouderengeneeskunde. De opleiding wordt gevisiteerd door twee leden van de sectie Ouderengeneeskunde en een lid van het Concilium. Het advies van de visitatiecommissie wordt ter beoordeling voorgelegd aan het Concilium Medicinae Internae, die de erkenning verleent. De sectie Ouderengeneeskunde bestaat uit de academische opleiders Ouderengeneeskunde, en twee perifeer werkzame internisten ouderengeneeskunde.
5 7. Registratie, diploma s en toetsing De registratie als 'Internist met de differentiatie Ouderengeneeskunde' kan binnen een jaar na het beëindigen van de opleiding in de differentiatie worden verleend aan de internist die aan het opleidingsprogramma, zoals omschreven in paragraaf 3 van de opleidingseisen voor de differentiatie Ouderengeneeskunde, heeft voldaan. De erkenning wordt verleend door de Sectie Ouderengeneeskunde, gehoord de opleider Ouderengeneeskunde. Inschrijving vindt plaats in een register van de Nederlandsche Internisten Vereeniging dat daartoe wordt aangelegd en bijgehouden. Als bewijs van inschrijving wordt aan de internist met de differentiatie ouderengeneeskunde een certificaat uitgereikt. De registratie wordt iedere vijf jaar hernieuwd door het bestuur van de Nederlandse Internisten Vereniging wanneer wordt voldaan aan de voorwaarden zoals omschreven onder paragraaf Herregistratie en nascholing Een internist binnen de differentiatie ouderengeneeskunde blijft opgenomen in het register wanneer aan de volgende criteria wordt voldaan: a. voldoet aan de eisen voor herregistratie voor internist, b. werkzaam is in een centrum met voldoende poliklinische en klinische faciliteiten voor diagnostiek en behandeling van oudere patiënten met complexe problematiek, c. deelneemt aan multidisciplinaire besprekingen, d. blijk geeft van voldoende nascholingsactiviteiten op het gebied van de ouderengeneeskunde. 9. Wat zijn de opleidingseisen voor een geregistreerd internist die de switch naar erkenning in het differentiatiegebied ouderengeneeskunde wil maken? Over het algemeen zal de internist die switcht van differentiatie-gebied tenminste 18 maanden opleiding in de differentiatie ouderengeneeskunde moeten volgen, waarvan tenminste 12 maanden ouderengeneeskunde en 6 maanden neurologie/ psychiatrie. De totale opleidingsperiode van tenminste 18 maanden kan ook, in overleg met een erkende (regionale) opleider internist ouderengeneeskunde, verspreid worden over een langere opleidingsperiode. Met ingang van 1 juli 2014 is voor medisch specialisten in opleiding de nieuwe regelgeving voor individualisering van de opleidingsduur in werking getreden. De nieuwe regeling maakt het mogelijk dat de differentiatiegebieder ouderengeneeskunde zo lang als nodig, en zo kort als verantwoord, kan worden opgeleid. De opleider kan in overleg met de differentiatiegebieder een opleidingsprogramma samenstellen wat gebaseerd is op wat de internist daadwerkelijk aan competenties heeft ontwikkeld. Het opleidingsprogramma moet voldoen aan het Landelijke Opleidingsplan Interne Geneeskunde Het gezamenlijk opgestelde opleidingsschema dient tot slot, voor aanvang van de differentiatie, formeel aan de Sectie Ouderengeneeskunde te worden voorgelegd en goedgekeurd. Na afloop van de opleiding beoordeelt de Sectie Ouderengeneeskunde of er is voldaan aan de eisen voor erkenning in het differentiatiegebied. Memorie van toelichting bij de opleidingseisen voor de differentiatie ouderengeneeskunde binnen de Interne Geneeskunde Het verschil tussen de internist en de internist ouderengeneeskundige is, naast extra kennis over een aantal specifieke ziektebeelden zoals verwoord in het Landelijke Opleidingsplan Interne Geneeskunde 2015, terug te voeren op een bijzondere attitude en een verdieping van een aantal competenties. Voor het bespreken van deze competenties is het schema van de CanMEDS gebruikt. Van een deel van deze competenties kan worden verondersteld dat deze reeds in voldoende mate tijdens de opleiding tot internist zijn aangeleerd, deze zijn op die punten als zodanig aangegeven. A. Medisch handelen A.1 Diagnostische en therapeutische vaardigheden toe te passen om doeltreffend en ethisch verantwoord patiëntenzorg te leveren binnen de grenzen van zijn/haar specialiteit. De grenzen van de complexe interne problematiek van de oudere patiënt zijn niet scherp af te lijnen en de internist ouderengeneeskunde moet bij uitstek in staat zijn om doeltreffend te werken in het overgangsgebied met andere specialisten in het belang van een optimale patiëntenzorg. Daarnaast speelt in
6 dit vakgebied steeds de afweging wanneer diagnostische en therapeutische mogelijkheden bij een individuele patiënt nog zinvol zijn. A.2 Zichzelf op de hoogte houden van relevante ontwikkelingen in de geneeskunde en die te vertalen naar de eigen praktijkvoering. De internist ouderengeneeskunde zal zich met name ook informatie uit belangrijke aanpalende specialismen zoals de Neurologie en de Psychiatrie eigen moeten maken, integreren en kunnen toepassen. Bijzondere kennis over het proces van veroudering, adaptatiemechanismen, demografie, epidemiologie van leeftijdsgeassocieerde ziekten en de palliatieve geneeskunde is daarbij noodzakelijk. A.3 Ook buiten de directe patiëntenzorg medische deskundigheid tonen. A.4 Persoonlijk beperkingen in deskundigheid herkennen. In het werkveld van de Ouderengeneeskunde heeft deze competentie een bijzondere betekenis. De internist ouderengeneeskunde moet in staat zijn om meerdere ziekte- of orgaangerichte behandelingen te integreren tot een op de individuele oudere patiënt toegesneden medisch beleid. Daarbij moeten voortdurend keuzes worden gemaakt waarbij kennis, daadkracht en inzicht in de beperkingen van de eigen kennis in evenwicht moeten zijn. A.5 Doeltreffend in een consultatieve functie te werken. Ouderengeneeskunde is bij uitstek een consultatief vak en stelt hoge eisen aan de sociale vaardigheden die nodig zijn om goede consultatieve geneeskunde uit te oefenen. De internist-ouderengeneeskundige moet adequaat kunnen werken in een situatie waarin hij niet de hoofdbehandelaar van de patiënt is, omdat een belangrijk deel van de patiënten waarbij hij/zij een zinvolle bijdrage aan de zorg kan leveren, zich buiten zijn/haar afdeling zal bevinden. B. Communicatie De internist ouderengeneeskundige is in staat om: B.1 Een therapeutisch relatie met patiënten aan te gaan. B.2 Informatie te verkrijgen van de patiënt, zijn familie en/of directe omgeving over zijn/haar problemen. De communicatie met ouderen vergt een bijzondere vaardigheid. Veranderingen in gehoor, cognitieve functies, tempo van informatieverwerking en de verschillende verwachtingspatronen maken dat een goede uitwisseling van informatie tussen geriatrische patiënten en specialist moeilijk is. De internist ouderengeneeskunde beschikt over een specifieke, op de oudere patiënt gerichte anamnesetechniek, inbegrepen het afnemen van observatielijsten en functietesten. B.3 De juiste informatie te bespreken met de patiënt, zijn/haar familie en andere medewerkers in de gezondheidszorg teneinde een optimale gezondheid van de patiënt te bevorderen. De internist ouderengeneeskunde is in staat om ethisch verantwoord te communiceren over het medisch beleid, in het bijzonder over vraagstukken rondom het levenseinde en wilsbekwaamheid. Daar waar wenselijk of noodzakelijk wordt dit overleg gevoerd met de partner, kinderen en/of de wettelijk vertegenwoordiger. C. Samenwerking C.1 Doeltreffend samen te werken met andere artsen en disciplines in de gezondheidszorg Deze competentie wordt tijdens de opleiding tot internist reeds aangeleerd maar krijgt in het multidisciplinair overleg en behandeling rondom de geriatrische patiënt een verdieping. C.2 Een efficiënte bijdragen te leveren aan de activiteiten van andere interdisciplinaire teams.
7 De internist ouderengeneeskunde moet in staat zijn om met collegae uit verschillende specialismen en disciplines een netwerk voor diagnostiek, behandeling en zorg voor ouderen op te zetten. Hij/zij zal hierin een voortrekkersrol moeten kunnen vervullen door het bevorderen van doelmatige, multidisciplinaire samenwerkingsverbanden en zorgketens. D. Organisatie D.1 Een goed evenwicht te vinden in de organisatie van zijn persoonlijk leven en zijn professioneel leven. D.2 Efficiënt om te gaan met de besteding van (beperkte) middelen in het uitoefenen van taken in de zorg en onderwijs/opleiding. D.3 Doeltreffend en doelmatig te werken in een organisatie. De internist ouderengeneeskunde moet inzicht hebben in de organisatie van het zorgaanbod voor ouderen, welke instanties wat kunnen leveren en hoe indicatiestelling en financiering geregeld zijn. De internist ouderengeneeskunde is in staat om indicaties te stellen voor verpleeghuisopnames. Hij is op de hoogte van de therapeutische mogelijkheden die fysiotherapie, ergotherapie, maatschappelijke werk en psychologie voor de oudere patiënt te bieden hebben. D.4 Effectief gebruik te maken van informatietechnologie om patiëntenzorg, zelfstudie en andere activiteiten te optimaliseren. E. Bevorderen van gezondheid E.1 De belangrijke determinanten van gezondheid te erkennen om zo efficiënt een bijdrage aan de verbetering van de individuele gezondheid en de volksgezondheid te kunnen bewerkstelligen. De internist ouderengeneeskunde moet probleemgericht denken en in staat zijn om complexe problemen en atypische presentaties bij oudere patiënten te kunnen ontleden. In het bio-psycho-sociaal model moet de samenhang binnen een domein en tussen de verschillende domeinen worden herkend. De positieve en negatieve effecten van het diagnostisch en therapeutisch handelen moeten binnen deze samenhang beoordeeld kunnen worden. E.2 Adequaat te reageren op maatschappelijke onderwerpen, achtergronden, omstandigheden of situaties waarbij de internist ouderengeneeskunde het opneemt voor het algemeen belang van de patiënten, beroepen of de samenleving in zijn geheel. De mondigheid en derhalve de invloed van de oudere patiënt in de politieke en maatschappelijke besluitvorming rondom de geneeskunde voor ouderen is beperkt. Daarnaast heeft zorg en behandeling van ouderen vaak een negatieve connotatie. Dit legt een bijzondere verantwoordelijkheid bij de medisch specialist op dit domein. F. Kennis en wetenschap F.1 In een continu proces persoonlijke nascholing te realiseren en te documenteren. F.2 Bronnen van medische informatie kritisch te waarderen volgens epidemiologische principes. Deze competentie wordt tijdens de opleiding tot internist aangeleerd maar is in het geval van ouderengeneeskunde complex of bijzonder, omdat gegevens over de effectiviteit van geneeskundige
8 behandelingen middels gerandomiseerd onderzoek in de regel afwezig zijn. De interpretatie van het wel aanwezige, veelal niet conclusieve onderzoek, vereist een goede kennis van klinisch wetenschappelijke methodologie. F.3 Een bijdrage te leveren aan de scholing van patiënten, studenten, artsen in opleiding en andere disciplines in de gezondheidszorg. F.4 Een bijdrage te leveren aan de wetenschappelijke kennis in het vakgebied. Deze competentie wordt tijdens de opleiding tot internist aangeleerd, maar is in het geval van de ouderengeneeskunde bijzonder omdat door de voortgaande toename in gemiddelde- en maximale levensverwachting er voortdurend nieuwe medische problemen naar voren komen die voorheen, numeriek, niet belangwekkend waren. Dit vereist het maken van keuzes in de wetenschappelijke inspanningen. G. Professionaliteit G.1 Hoogwaardige geneeskunde te bedrijven met integriteit, eerlijkheid en empathie. G.2 Adequaat professioneel gedrag te tonen als persoon en als arts. G.3 Het vak geneeskunde uit te oefenen op een ethisch verantwoorde manier met inachtneming van de medische, juridisch en professionele verplichtingen. De internist ouderengeneeskunde wordt voortdurend geconfronteerd met de gevolgen van veroudering, de eindigheid van het leven en de grenzen van het medisch handelen. Dat stelt bijzondere eisen aan het professioneel gedrag als arts-persoon: voldoende empathie met de oudere patiënt om het werk goed te kunnen doen, voldoende distantie om als persoon te overleven. Om integere besluiten te kunnen nemen over een complex medisch beleid, het al dan niet toepassen van mogelijke interventies bij ouderen, is inzicht nodig in de invloed van persoonlijke drijfveren van de internist ouderengeneeskunde en zijn/haar inlevingsvermogen in de drijfveren en verwachtingen bij de oudere patiënt. Het bijzondere in dit vakgebied is dat de internist ouderengeneeskunde de rol van oudere als persoon zelf nog niet heeft ervaren.
Opleidingseisen voor de differentiatie Ouderengeneeskunde binnen de Interne Geneeskunde
Opleidingseisen voor de differentiatie Ouderengeneeskunde binnen de Interne Geneeskunde 1. Definitie van de differentiatie De differentiatie Ouderengeneeskunde is het onderdeel van de Interne Geneeskunde
Nadere informatieOpleidingseisen voor het aandachtsgebied Ouderengeneeskunde binnen de Interne Geneeskunde
Opleidingseisen voor het aandachtsgebied Ouderengeneeskunde binnen de Interne Geneeskunde 1. Definitie van het aandachtsgebied Het aandachtsgebied Ouderengeneeskunde is het onderdeel van de Interne Geneeskunde
Nadere informatieOpleidingseisen voor het aandachtsgebied Ouderengeneeskunde binnen de Interne Geneeskunde
Opleidingseisen voor het aandachtsgebied Ouderengeneeskunde binnen de Interne Geneeskunde 1. Definitie van het aandachtsgebied Het aandachtsgebied Ouderengeneeskunde is het onderdeel van de Interne Geneeskunde
Nadere informatieDifferentiatie - Ouderengeneeskunde
Differentiatie - Ouderengeneeskunde Dit is de afdeling, dit zijn de patiënten De differentiatie Ouderengeneeskunde is het onderdeel van de Interne Geneeskunde dat zich bezig houdt met de etiologie, preventie,
Nadere informatieOok buiten de directe patiëntenzorg medische deskundigheid tonen.
ENKELVOUDIGE DIFFERENTIATIE OUDERENGENEESKUNDE Deze omschrijving vormt een aanvulling op het nieuwe Landelijk Opleidingsplan Interne geneeskunde 2019 (LOIG-2019). Veel generieke onderwerpen (zoals opleidingsduur,
Nadere informatieLokaal Opleidingsplan Differentiatie Ouderengeneeskunde
Lokaal Opleidingsplan Differentiatie Ouderengeneeskunde UMCG Groningen 2017 1 Voorwoord Het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) is sinds jaren actief op het gebied van ontwikkeling van onderwijs
Nadere informatieOpleidingseisen en herregistratievoorwaarden voor de differentiatie Nefrologie binnen de Interne Geneeskunde
Opleidingseisen en herregistratievoorwaarden voor de differentiatie Nefrologie binnen de Interne Geneeskunde 1. Definitie van de differentiatie De differentiatie Nefrologie is het onderdeel van de Interne
Nadere informatie(Besluit geneeskunde voor verstandelijk gehandicapten) Het College Geneeskundige Specialismen,
Besluit van houdende de aanvullende opleidings-, erkenningseisen voor het geneeskundig specialisme geneeskunde voor verstandelijk gehandicapten (Besluit geneeskunde voor verstandelijk gehandicapten)
Nadere informatieCollege Geneeskundige Specialismen
KONINKLIJKE NEDERLANDSCHE MAATSCHAPPIJ TOT BEVORDERING DER GENEESKUNST College Geneeskundige Specialismen Besluit van 12 september 2012 houdende de voorwaarden voor het experiment voor de erkenning van
Nadere informatieLandelijk Opleidingscompetentieprofiel. Master Physician Assistant
Landelijk Opleidingscompetentieprofiel Master Physician Assistant Dit Landelijk Opleidingscompetentieprofiel van de Physician Assistant is tot stand gekomen door samenwerking tussen de 5 PA opleidingen
Nadere informatieINDIVIDUELE PROFILERING
INDIVIDUELE PROFILERING EN ACTUELE THEMA S IN DE MEDISCHE VERVOLGOPLEIDING Op weg naar de specialist van de toekomst Inhoudsopgave 2 1. Inleiding 4 1.1 Gezondheidszorg in verandering 4 1.2 Vakoverstijgende
Nadere informatieProject SO 2020 Medisch handelen Professionaliteit Kennis en wetenschap Samenwerking O et patiënt ppelijk unicatie m and Com elen
Project SO 2020 Medisch handelen Professionaliteit Samenwerking Communicatie met patiënt Maatschappelijk handelen Kennis en wetenschap Organisatie Project SO 2020 Project SO 2020 De ouderenzorg is in
Nadere informatieDe kwaliteitsvoorwaarden zijn gebaseerd op de volgende bronnen:
De kwaliteitsvoorwaarden zijn gebaseerd op de volgende bronnen: Kaderbesluit CHVG (2016) Besluit Ouderengeneeskunde (2016) Landelijk Opleidingsplan voor de opleiding tot specialist ouderengeneeskunde (ingangsdatum
Nadere informatieDe opleiding tot Restauratief Tandarts van de Nederlands Vlaamse Vereniging voor Restauratieve Tandheelkunde
De opleiding tot Restauratief Tandarts van de Nederlands Vlaamse Vereniging voor Restauratieve Tandheelkunde 1. Inleiding Vanuit de tandheelkundige praktijk komt de vraag naar een gedifferentieerde tandarts
Nadere informatieCompetentieprofiel van de genetisch consulent
Competentieprofiel van de genetisch consulent De genetisch consulent is werkzaam binnen het specialisme klinische genetica. Het specialisme klinische genetica is gericht op zorgvragen van patiënten/ adviesvragers
Nadere informatieSamenvatting HOOP 2.0 Mario Braakman
Samenvatting HOOP 2.0 Mario Braakman Inleiding Het landelijke opleidingsplan psychiatrie (HOOP 2.0) is met ingang van 1 januari 2016 van kracht. Er is geen overgangsregeling. HOOP 2.0 is dus zowel van
Nadere informatieCollege voor Huisartsgeneeskunde, Verpleeghuisgeneeskunde en medische zorg voor verstandelijk gehandicapten
KONINKLIJKE NEDERLANDSCHE MAATSCHAPPIJ TOT BEVORDERING DER GENEESKUNST College voor Huisartsgeneeskunde, Verpleeghuisgeneeskunde en medische zorg voor verstandelijk gehandicapten Besluit van 21 augustus
Nadere informatieCollege voor Huisartsgeneeskunde, Verpleeghuisgeneeskunde en medische zorg voor verstandelijk gehandicapten
KONINKLIJKE NEDERLANDSCHE MAATSCHAPPIJ TOT BEVORDERING DER GENEESKUNST College voor Huisartsgeneeskunde, Verpleeghuisgeneeskunde en medische zorg voor verstandelijk gehandicapten Besluit van 21 augustus
Nadere informatieCollege voor Huisartsgeneeskunde, Verpleeghuisgeneeskunde en medische zorg voor verstandelijk gehandicapten
KONINKLIJKE NEDERLANDSCHE MAATSCHAPPIJ TOT BEVORDERING DER GENEESKUNST College voor Huisartsgeneeskunde, Verpleeghuisgeneeskunde en medische zorg voor verstandelijk gehandicapten Besluit van 21 augustus
Nadere informatieOpleidingseisen en herregistratievoorwaarden voor de differentiatie Nefrologie binnen de Interne Geneeskunde
Opleidingseisen en herregistratievoorwaarden voor de differentiatie Nefrologie binnen de Interne Geneeskunde 1. Definitie van de differentiatie De differentiatie Nefrologie is het onderdeel van de Interne
Nadere informatieSamenvatting leerstof Geriatrie opleiding
Samenvatting leerstof Geriatrie opleiding Klinisch redeneren doen we in feite al heel lang. VUmc Amstel Academie heeft hiervoor een systematiek ontwikkeld, klinisch redeneren in 6 stappen, om gedetailleerd
Nadere informatieLandelijk opleidingsplan Interne geneeskunde 2019
Consultenstage Deel 2: Nederlandse Internisten Vereniging Inhoud Consultenstage 3 Aanleiding 3 Begripsbepaling van de consultenstage 3 Leermiddelen 4 Eisen te stellen aan supervisie 4 Eisen te stellen
Nadere informatieAlgemeen Beroepskader Revalidatiegeneeskunde
Algemeen Beroepskader Revalidatiegeneeskunde Colofon Algemeen Beroepskader Revalidatiegeneeskunde Copyright VRA 2016 Nederlandse Vereniging van Revalidatiegeneeskunde Postbus 9696 3506 GR Utrecht vra@revalidatiegeneeskunde.nl
Nadere informatieLandelijk opleidingsplan Interne geneeskunde 2019
Longitudinale leerlijn Ouderengeneeskunde Deel 2: Nederlandse Internisten Vereniging Inhoud Longitudinale leerlijn Ouderengeneeskunde 3 Motivatie 3 Opbouw leerlijn 3 Leerdoelen 3 Vaardigheden 4 Leermiddelen
Nadere informatieFellowship Technische Geneeskunde
Fellowship Technische Geneeskunde Algemene informatie voor aanvragers V E R S I E 21-07-2016 A U T E U R Opleidingscommissie NVvTG POST NVvTG Postbus 711 3500 AS Utrecht MAIL info@nvvtg.nl WEB www.nvvtg.nl
Nadere informatieBesluit van <datum> houdende de aanvullende opleidings- en erkenningseisen voor het medisch specialisme klinische geriatrie
Besluit van houdende de aanvullende opleidings- en erkenningseisen voor het medisch specialisme klinische geriatrie (Besluit klinische geriatrie) Het College Geneeskundige Specialismen, gelet op
Nadere informatieInstituutsreglement OPLEIDINGSINSTITUUT IGT
Instituutsreglement OPLEIDINGSINSTITUUT IGT HOOFDSTUK A Artikelen bij het Kaderbesluit CHVG en het Besluit IGT Artikel 1 Opleiding bij erkende specialisten, profielartsen en instellingen Bij artikel B.1
Nadere informatiePilot nieuwe functie: Het concept ziekenhuisarts Het belang van generalisten in het ziekenhuis. Abe Meininger UMCG
Pilot nieuwe functie: Het concept ziekenhuisarts Het belang van generalisten in het ziekenhuis Abe Meininger UMCG Vergrijzing, multimorbiditeit en chronische zorg Zorgcomplexiteit neemt toe Te hoge kosten,
Nadere informatieRaamplan Artsopleiding 2009
Raamplan Artsopleiding 2009 Prof. dr. Roland Laan UMC St Radboud Nijmegen Onderwerpen - Historie en Doel - Student wordt Arts; wordt Specialist - Rollen en competenties - Kennis, vaardigheden en attitudes
Nadere informatieCollege Geneeskundige Specialismen
KONINKLIJKE NEDERLANDSCHE MAATSCHAPPIJ TOT BEVORDERING DER GENEESKUNST College Geneeskundige Specialismen Besluit van 13 juli 2016 houdende de wijziging van de volgende besluiten: Kaderbesluit CCMS van
Nadere informatieEindtermen voor de vervolgopleiding tot oncologie verpleegkundige
Eindtermen voor de vervolgopleiding tot oncologie verpleegkundige De beschrijving van de eindtermen voor de vervolgopleiding tot oncologie verpleegkundige is ontleend aan het deskundigheidsgebied van de
Nadere informatieIntern toetsingskader CGS voor een landelijk opleidingsplan 1
Intern toetsingskader CGS voor een landelijk opleidingsplan 1 Ingevuld voor LOP: De wetenschappelijke verenigingen in de zorg stellen voor de eigen geneeskundige vervolgopleiding een landelijk opleidingsplan
Nadere informatieBesluit van 14 maart 2018 houdende de opleidings- en erkenningseisen voor het geneeskundig specialisme maatschappij en gezondheid OUD
Besluit van 14 maart 2018 houdende de opleidings- en erkenningseisen voor het geneeskundig specialisme maatschappij en gezondheid (Besluit maatschappij en gezondheid) Het College Geneeskundige Specialismen,
Nadere informatiePROGRAMMA SPECIALISTISCHE OPLEIDING TOT KLINISCH NEUROPSYCHOLOOG THEORETISCH ONDERWIJS. Algemene inleiding
PROGRAMMA SPECIALISTISCHE OPLEIDING TOT KLINISCH NEUROPSYCHOLOOG THEORETISCH ONDERWIJS Algemene inleiding Hanna Swaab September 2012 1 Programma theoretisch onderwijs Specialistische opleiding tot Klinisch
Nadere informatieZorgpad voor Kwetsbare Ouderen Presentatie Heerenveen 18/11/2014
Zorgpad voor Kwetsbare Ouderen Presentatie Heerenveen 18/11/2014 Riet ten Hoeve Friesland Voorop Het zorgpad is ontwikkeld door een Projectgroep in het kader van Friesland Voorop en vastgesteld september
Nadere informatieCompetentieprofiel kaderhuisarts
profiel kaderhuisarts Versie 2017 Inleiding De kaderhuisarts is het antwoord op de vraag van het werkveld naar huisartsen met specifieke bekwaamheden. Voor huisartsen, specialisten, voorzieningen, instellingen,
Nadere informatieSamenvatting. Inleiding. Structuur van de opleiding
Samenvatting HOOP 2.0: Tweede Herziening Opleiding en Onderwijs Psychiatrie Mario Braakman Inleiding Het landelijke opleidingsplan psychiatrie (HOOP 2.0) is met ingang van 1 januari 2016 van kracht. Er
Nadere informatieCollege Geneeskundige Specialismen
College Geneeskundige Specialismen Besluit van 9 november 2016 houdende de wijziging van de volgende besluiten: Besluit spoedeisende geneeskunde van 9 januari 2013; Besluit ziekenhuisgeneeskunde van 11
Nadere informatieBesluit van 12 december 2018 houdende de opleidings- en erkenningseisen voor het medisch specialisme anesthesiologie
Besluit van 12 december 2018 houdende de opleidings- en erkenningseisen voor het medisch specialisme anesthesiologie (Besluit anesthesiologie) Het College Geneeskundige Specialismen, gelet op artikel 14,
Nadere informatieBegrippenlijst. Kwaliteitsregister Verpleegkundigen & Verzorgenden. Register Zorgprofessionals. Uitvoeringsregelingen
Begrippenlijst Kwaliteitsregister Verpleegkundigen & Verzorgenden Register Zorgprofessionals Uitvoeringsregelingen Vastgesteld door het College Kwaliteitsregister V&V en Register Zorgprofessionals op 10
Nadere informatieCentraal College Medische Specialismen
KONINKLIJKE NEDERLANDSCHE MAATSCHAPPIJ TOT BEVORDERING DER GENEESKUNST Centraal College Medische Specialismen Besluit van 14 december 2009 houdende de opleidings- en erkenningseisen voor het medisch specialisme
Nadere informatieCongres ziekenhuispsychiatrie
Congres ziekenhuispsychiatrie Het belang van integrale zorg psychiatrie & somatiek belicht vanuit de visie van de zorgverzekeraar 7 november 2013 Anouk Mateijsen Regio manager, Achmea Divisie Zorg & Gezondheid
Nadere informatieFunctieprofiel van de Verpleegkundig consulent
Functieprofiel van de Verpleegkundig consulent Voorstel BVVS, juni 2018 1. Definitie... 2 2. Rollen... 2 2.1 Verantwoordelijk voor het zorgproces... 2 2.2 Communicator... 3 2.3 Samenwerker... 3 2.4 Professionele
Nadere informatieBesluit van 14 maart 2018 houdende de opleidings- en erkenningseisen voor het geneeskundig specialisme maatschappij en gezondheid 1
Besluit van 14 maart 2018 houdende de opleidings- en erkenningseisen voor het geneeskundig specialisme maatschappij en gezondheid 1 (Besluit maatschappij en gezondheid) Het College Geneeskundige Specialismen,
Nadere informatieCONCEPTBESLUIT OPLEIDINGSEISEN ORTHOPEDAGOOG-GENERALIST VERSIE INTERNETCONSULTATIE 30 APRIL 2019
Besluit van [datum], houdende regels inzake de opleiding tot orthopedagoog-generalist; Wij Willem-Alexander, bij de gratie Gods, Koning der Nederlanden, Prins van Oranje- Nassau, enz. enz. enz. Op de voordracht
Nadere informatieBesluit van 14 december 2016 houdende de opleidings- en erkenningseisen voor het medisch specialisme cardiologie
Besluit van 14 december 2016 houdende de opleidings- en erkenningseisen voor het medisch specialisme cardiologie (Besluit cardiologie) Het College Geneeskundige Specialismen, gelet op artikel 14, tweede
Nadere informatieWorkshop: Lokaal opleidingsplan
Workshop: Lokaal opleidingsplan 9 oktober 2009 Dr. Paetrick M. Netten, internist opleider Prof. Dr. Rijk. O.B. Gans, internist opleider en voorzitter van de werkgroep modernisering CCMS Workshop: Lokaal
Nadere informatieDe meervoudigedifferentiant, de algemeen internist anno Thijs ten Doesschate, voorzitter JNIV 7e middagsymposiumseniorledenniv
De meervoudigedifferentiant, de algemeen internist anno 2017 Thijs ten Doesschate, voorzitter JNIV 7e middagsymposiumseniorledenniv 14-06-2017 Het begin van de algemene interne geneeskunde 1931: bijeenkomst
Nadere informatieOpleidingsinstituut Geneeskunde voor verstandelijk gehandicapten. INSTITUUTSREGLEMENT Opleiding tot Arts voor verstandelijk gehandicapten
Opleidingsinstituut Geneeskunde voor verstandelijk gehandicapten INSTITUUTSREGLEMENT Opleiding tot Arts voor verstandelijk gehandicapten HOOFDSTUK A Artikelen bij het Kaderbesluit CHVG en het Besluit geneeskunde
Nadere informatieNota van toelichting. Algemeen
Nota van toelichting Algemeen Met de onderhavige algemene maatregel van bestuur wordt uitvoering gegeven aan artikel 36a van de Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg (Wet BIG) om voor een
Nadere informatieOPLEIDING TOT BIJZONDERE BEKWAAMHEID HUNTINGTONZORG voor de specialist ouderengeneeskunde
OPLEIDING TOT BIJZONDERE BEKWAAMHEID HUNTINGTONZORG voor de specialist ouderengeneeskunde INLEIDING De ziekte van Huntington is een zeldzame erfelijke, progressieve neurodegeneratieve ziekte die gepaard
Nadere informatieWERKAFSPRAKEN OVER COMMUNICATIE ROND KWETSBARE OUDEREN
WERKAFSPRAKEN OVER COMMUNICATIE ROND KWETSBARE OUDEREN Begripsbepaling De werkgroep hanteert het NHG Standpunt. Kwetsbare ouderen zijn: ouderen met complexe problematiek, die diverse aandoeningen hebben
Nadere informatieRuth Mangroe,MSc 20 maart 2013
Ruth Mangroe,MSc 20 maart 2013 Ontwikkelingen binnen de gezondheidszorg hebben direct invloed op de wijze waarop men verwacht dat de praktische dienstverlening zal worden uitgevoerd of geboden. Dat de
Nadere informatieCollege Geneeskundige Specialismen
College Geneeskundige Specialismen Besluit van 12 december 2018 houdende de wijziging van de volgende besluiten: Besluit profielen maatschappij en gezondheid van 11 november 2015; Besluit spoedeisende
Nadere informatieBegrippenlijst. Kwaliteitsregister Verpleegkundigen & Verzorgenden. Register Zorgprofessionals. Uitvoeringsregelingen
Begrippenlijst Kwaliteitsregister Verpleegkundigen & Verzorgenden Register Zorgprofessionals Uitvoeringsregelingen Vastgesteld door het College Kwaliteitsregister V&V en Register Zorgprofessionals op 10
Nadere informatieCollege voor Huisartsgeneeskunde, Verpleeghuisgeneeskunde en medische zorg voor verstandelijk gehandicapten
KONINKLIJKE NEDERLNDSCHE MTSCHPPIJ TOT EVORDERING DER GENEESKUNST College voor Huisartsgeneeskunde, Verpleeghuisgeneeskunde en medische zorg voor verstandelijk gehandicapten esluit van 16 februari 2006
Nadere informatieVisiedocument V&VN Stomaverpleegkundigen
Visiedocument V&VN Stomaverpleegkundigen Samen maken we het verschil voor de mens achter de stomadrager 1. Onze missie De missie van V&VN Stomaverpleegkundigen is om op basis van expertise, professionaliteit
Nadere informatieEindtermen Opleiding Restauratief Tandarts NVVRT Auteurs: dr. P. van der Kuij drs. H.B. Derksen
Eindtermen Opleiding Restauratief Tandarts NVVRT 2016 Auteurs: dr. P. van der Kuij drs. H.B. Derksen Inhoudsopgave Inleiding Eindtermen Diagnostiek, indicatiestelling en behandelplanning Eindtermen Uitvoering
Nadere informatieReglement NOV Geaccrediteerd Fellowship Orthopedie
1 Reglement NOV Geaccrediteerd Fellowship Orthopedie 2 Preambule 1. Een NOV Fellowship Orthopedie is een geaccrediteerde verdieping na de opleiding tot orthopedisch chirurg, in een bepaald aandachtsgebied.
Nadere informatieDe kwaliteitsvoorwaarden zijn gebaseerd op de volgende bronnen:
De kwaliteitsvoorwaarden zijn gebaseerd op de volgende bronnen: Kaderbesluit CHVG (2016) Besluit Ouderengeneeskunde (2016) Landelijk Opleidingsplan voor de opleiding tot specialist ouderengeneeskunde (ingangsdatum
Nadere informatieREGISTRATIE-EISEN VOOR WETENSCHAPPELIJK VOEDINGSKUNDIGE A en B
Nederlandse Academie van Voedingswetenschappen REGISTRATIE-EISEN VOOR WETENSCHAPPELIJK VOEDINGSKUNDIGE A en B Opgesteld door de Nederlandse Academie van Voedingswetenschappen d.d.: 8 maart 2018 versie:
Nadere informatieFunctiebeschrijving Hoofd Opleidingsinstituut Huisartsgeneeskunde LUMC
Functiebeschrijving Hoofd Opleidingsinstituut Huisartsgeneeskunde LUMC Functiebeschrijving hoofd opleidingsinstituut huisartsgeneeskunde LUMC, pagina 1 Hoofd Opleidingsinstituut Huisartsgeneeskunde Leids
Nadere informatieWERKAFSPRAKEN OVER COMMUNICATIE ROND KWETSBARE OUDEREN
WERKAFSPRAKEN OVER COMMUNICATIE ROND KWETSBARE OUDEREN Huisartsenpraktijk (huisarts en/of POH) levert 1 e lijns zorg, d.w.z. doet diagnostisch onderzoek en behandeling t.b.v. álle inwoners in thuissituatie
Nadere informatieFactsheet Verpleegkundig Specialisten
en Utrecht, maart 2012 Sinds 1 januari 2012 zijn de wettelijke regelingen rondom de verpleegkundig specialist door de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport erkend. In dit document worden de belangrijkste
Nadere informatieToetsingskader Specialismen
Toetsingskader Specialismen Besluit van 9 maart 2011 houdende toetsingskader op grond waarvan deelgebieden der geneeskunde als specialismen kunnen worden aangewezen of opgeheven Het College Geneeskundige
Nadere informatieSamen Beter. Op weg naar 2020
Samen Beter Op weg naar 2020 Ambitie BovenIJ ziekenhuis 2020 Op weg naar 2020 wil het BovenIJ ziekenhuis met en voor alle bewoners van Amsterdam-Noord e.o. bijdragen aan een betere gezondheid en een betere
Nadere informatiePsychologie Inovum. Informatie en productenboek voor cliënten, hun naasten en medewerkers
Psychologie Inovum Informatie en productenboek voor cliënten, hun naasten en medewerkers Waarom psychologie Deze folder is om bewoners, hun naasten en medewerkers goed te informeren over de mogelijkheden
Nadere informatieDe kwaliteitsvoorwaarden zijn gebaseerd op de volgende bronnen:
De kwaliteitsvoorwaarden zijn gebaseerd op de volgende bronnen: Kaderbesluit CHVG (2016) Besluit Ouderengeneeskunde (2016) Landelijk Opleidingsplan voor de opleiding tot specialist ouderengeneeskunde (ingangsdatum
Nadere informatieMaatschappelijke ontwikkelingen en behoeften ouderen
Bijlage 1- Inspelen op ontwikkelingen voor een sterkere ouderengeneeskunde ideeën van specialisten ouderengeneeskunde en aios tijdens de workshop Specialist ouderengeneeskunde van de toekomst op 26 mei
Nadere informatieFunctieomschrijving Hoofd Huisartsopleiding UMCG
Pagina 1 van 5 Functiebeschrijving Hoofd Huisartsopleiding Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) Doel Het hoofd huisartsopleiding (hoofd opleidingsinstituut huisartsgeneeskunde, conform regelgeving)
Nadere informatiePatiëntklachten. Van Statistiek naar Casuïstiek. Beoordeling functioneren medisch specialisten: 1. MSRC 2. IFMS 3. Module disfunctioneren
Patiëntklachten. Van Statistiek naar Casuïstiek Prof. dr. Rob Slappendel, anesthesioloog Manager Kwaliteit en Veiligheid Inhoud Hoe worden medisch specialisten normaal beoordeeld op hun functioneren. Patiënt
Nadere informatieVerklarende woordenlijst
Verklarende woordenlijst bij toetsingskader voor instellingen waar mensen verblijven die niet thuis kunnen wonen Utrecht, maart 2017 Behandeling Handelingen en interventies van medische, gedragswetenschappelijke
Nadere informatieVERVOLGOPLEIDING MONDZIEKTEN, KAAK- en AANGEZICHTSCHIRURGIE. MKA-chirurg-oncoloog. Definitieve versie, november 2014
VERVOLGOPLEIDING MONDZIEKTEN, KAAK- en AANGEZICHTSCHIRURGIE MKA-chirurg-oncoloog 1. INLEIDING De Nederlandse Vereniging voor Mondziekten, Kaak- en Aangezichtschirurgie (NVMKA) heeft in 2013 in samenwerking
Nadere informatieSpeciale kwalificatie in de neuromyologie
Speciale kwalificatie in de neuromyologie Het bestuur van de Nederlandse Vereniging voor Neurologie heeft, gehoord het Consilium Neurologicum, met instemming kennisgenomen van de voorstellen tot een speciale
Nadere informatieBrondocument CGS project Opleiden in de ouderenzorg. Alle aios. Expert in ouderenzorg. Enkeling. Minimale basiskennis over ouderenzorg
Brondocument CGS project Opleiden in de ouderenzorg Opbouw kennis, vaardigheden en attitude Het CGS project heeft zich het volgende doel gesteld: aandacht voor ouderenzorg in alle medische vervolgopleidingen.
Nadere informatieHet Geriatrisch Dagziekenhuis - Campus Sint-Jan - Informatiebrochure
Het Geriatrisch Dagziekenhuis - Campus Sint-Jan - Informatiebrochure 1 inhoud Wat is het Geriatrisch dagziekenhuis? 03 Wat zijn de doelstellingen? 03 Wat is het aanbod? diagnostiek behandeling - revalidatie
Nadere informatieDe handreiking samenwerking huisarts en specialist ouderengeneeskunde
Home no. 5 Congresnummer Kiezen voor delen November 2016 Eerdere edities Verenso.nl De handreiking samenwerking huisarts en specialist ouderengeneeskunde Monique Bogaerts mbogaerts@verenso.nl De nieuwe
Nadere informatieStrategisch plan De systeemtherapeutische aanpak, onmisbaar voor goede zorg
Strategisch plan 2019-2021 De systeemtherapeutische aanpak, onmisbaar voor goede zorg NVRG Nederlandse Vereniging voor Relatie- en Gezinstherapie W.G. Plein 209, 1054 SE Amsterdam T 020 6123078 E nvrg@nvrg.nl
Nadere informatieStrategisch plan De systeemtherapeutische aanpak, onmisbaar voor goede zorg
Strategisch plan 2019-2021 De systeemtherapeutische aanpak, onmisbaar voor goede zorg NVRG Nederlandse Vereniging voor Relatie- en Gezinstherapie W.G. Plein 209, 1054 SE Amsterdam T 020 6123078 E nvrg@nvrg.nl
Nadere informatieInstrumenten EIF: de essentie. 10 oktober 2017
Instrumenten EIF: de essentie 10 oktober 2017 Disclaimer 1. Work in progress: nu fase identificeren (kwaliteits)instrumenten die EIF ondersteunen. 2. Ben geen onderwijskundige. 3. Ben een verzekeringsarts,
Nadere informatieINLEVEREN OP HET SECRETARIAAT VAN DE OPLEIDING
INLEVEREN OP HET SECRETARIAAT VAN DE OPLEIDING EDUCATIEVE BEOORDELING AIOS IN TE VULLEN DOOR OPLEIDER IN MAAND: OMCIRKELEN Naam aios : Geboren : Naam opleider : Invuldatum : Handtekeningen: Aios gezien/
Nadere informatieOPLEIDINGSPLAN VOOR DE STAGE ZIEKENHUISPSYCHIATRIE ONZE LIEVE VROUWE GASTHUIS, AMSTERDAM
OPLEIDINGSPLAN VOOR DE STAGE ZIEKENHUISPSYCHIATRIE ONZE LIEVE VROUWE GASTHUIS, AMSTERDAM Versie 3.0 Auteurs: Jeroen Lijmer, psychiater en plaatsvervangend opleider Tjeerd van Benthem, psychiater en opleider
Nadere informatieCanMEDS in het Medisch Onderwijs. Peter van Dijken, huisarts, universitair docent UMCG
CanMEDS in het Medisch Onderwijs Peter van Dijken, huisarts, universitair docent UMCG 1 2 Ik heb zeker belangen maar geen commerciële belangen bij het houden van deze presentatie Peter van Dijken 3 Ars
Nadere informatieBeleidsregels indicatiestelling AWBZ 2011. Bijlage 7. Behandeling
2011 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Doelstelling functie 4 2.1 Algemeen 4 2.2 Continue, systematische, langdurige en multidisciplinaire zorg (CSLM) 5 2.3 gericht op herstel en/of het aanleren van vaardigheden
Nadere informatieAan de staatssecretaris van Volksgezondheid Welzijn en Sport
Aan de staatssecretaris van Volksgezondheid Welzijn en Sport Uw kenmerk : DVVO-U-2598119 Geachte mevrouw de staatssecretaris, Op 26 oktober 2005 vroeg uw voorgangster aan de voorzitter van de Gezondheidsraad
Nadere informatieVerstandelijke Beperking en Psychiatrie; praktijk richtlijnen
Verstandelijke Beperking en Psychiatrie; praktijk richtlijnen Congres Focus op Onderzoek, 22 juni 2015 Gerda de Kuijper, AVG/senior senior onderzoeker CVBP/UMCG Dederieke Festen AVG/senior onderzoeker
Nadere informatieConcept Beleidsreglement opleiding klinische geriatrie September 2007
Concept Beleidsreglement opleiding klinische geriatrie September 2007 Status van het reglement In aanvulling op het Kaderbesluit (KB) en het Besluit Klinische Geriatrie (BKG) van de CCMS worden beleidsregels
Nadere informatieCompetenties van de klinisch psycholoog. Ger Keijsers
Competenties van de klinisch psycholoog Ger Keijsers Onderwerpen 1. achtergrond 2. CanMEDS 3. competenties KP 4. themakaarten 5. waterscheiding 6. implementatie Achtergrond competentiegericht opleiden
Nadere informatieontwikkelingen en uitdagingen voor de NIV
ontwikkelingen en uitdagingen voor de NIV waar liggen deze uitdagingen? in de NIV in de FMS in de maatschappij clubje van bumperklevers goed nieuws en slecht nieuws eerst maar het slechte nieuws we zijn
Nadere informatieVerwacht niveau in de co-schappen
Verwacht niveau in de co-schappen Het gehele co-schap is verdeeld in vier fasen. Enerzijds verschillende deze fasen inhoudelijk van elkaar omdat ze bij verschillende afdelingen en specialismen plaatsvinden,
Nadere informatieCOP-zorg. Consultteam Ondersteunende en Palliatieve zorg. Hein Visser, Mira Jong
COP-zorg Consultteam Ondersteunende en Palliatieve zorg Hein Visser, Mira Jong Wie, wat, waar is COP zorg COP zorg: consultteam ondersteunende en palliatief zorg Nurse based team: verpleegkundig specialisten
Nadere informatieEindtermen vervolgopleiding intensive care verpleegkundige
Eindtermen vervolgopleiding intensive care verpleegkundige De beschrijving van de eindtermen voor de vervolgopleiding tot intensive care verpleegkundige is ontleend aan het deskundigheidsgebied intensive
Nadere informatieBij de MSF (verwijzers) is het verplicht minimaal 3 verwijzers een vragenlijst te sturen, voor de
Multisource Feedback Er zijn drie verschillende formulierensets Multisource Feedback (MSF) beschikbaar in het digitaal portfolio: Bij de MSF (collega s) is het verplicht minimaal 3 collega s een vragenlijst
Nadere informatieStichting Geestelijke Verzorging binnen de Palliatieve Zorg thuis
Stichting Geestelijke Verzorging binnen de Palliatieve Zorg thuis Beleidsplan 2019-2024 Inleiding In de regio Zuid-Gelderland zetten de geestelijk verzorgers van de Stichting zich in om de patiënt en diens
Nadere informatieCANMEDS EN VERPLEEGKUNDIGE TAKEN ZORGROBOTICA VOLGENS HET BEROEPSPROFIEL VERPLEEGKUNDIGE
CANMEDS EN VERPLEEGKUNDIGE TAKEN ZORGROBOTICA VOLGENS HET BEROEPSPROFIEL VERPLEEGKUNDIGE 2020 www.zorgvoorbeter.nl CANMEDS EN VERPLEEGKUNDIGE TAKEN ZORGROBOTICA Zorgopleidingen kunnen dit overzicht gebruiken
Nadere informatieStandpunt NVGzP inzake hoofdbehandelaarschap in de specialistische
Standpunt NVGzP inzake hoofdbehandelaarschap in de specialistische GGZ In april van dit jaar publiceerde de Inspectie voor de Gezondheidszorg een concept-advies over het hoofdbehandelaarschap in de specialistische
Nadere informatieDraaiboek:. tel: fax: Hoofd Carrousel Gezamenlijke Consulten : Dr. J.
Draaiboek:. MUMC, afd. Transmurale Zorg (azm) Carrousel Gezamenlijke Consulten t.a.v. Audrey Lahaije locatie provisorium nivo 1 Postbus 5800 6202 AZ Maastricht Audrey Lahaije, Audrey coördinator Lahaije
Nadere informatieOuderengeneeskunde: (ook) in de eerste lijn?
Ouderengeneeskunde: (ook) in de eerste lijn? Prof. dr. Cees Hertogh Ouderengeneeskunde & Ethiek van de Zorg VUmc Huisartsgeneeskunde & Ouderengeneeskunde 2 1 Huisartsgeneeskunde & Ouderengeneeskunde &
Nadere informatieOuderengeneeskunde in de eerste lijn:
Ouderengeneeskunde in de eerste lijn: Naar een Universitaire Praktijk Ouderengeneeskunde (UPO) ANH-Halfjaarlijkse 15 januari 2015 Cees Hertogh & Ferry Bastiaans 1 Achtergronden (extern): Toenemende en
Nadere informatie