Intellectueel Eigendom, de ins en outs

Transcriptie

1 Intellectueel Eigendom, de ins en outs Programma Inloop met ontbijt Blok 1 1. Schets van het IE-landschap. 2. Welke subsidies kun je gebruiken bij het ontwikkelen van IE? Pauze Blok 2 3. Twee kanten octrooi: zakelijk en technisch. 4. Overeenkomsten en licenties in IE Paneldiscussie Afsluiting Deze itanks Live sessie wordt mogelijk gemaakt door:

2 Schets van het IE-landschap Hoe zit het met auteursrecht, patenten, bedrijfsgeheimen, merkenrecht, modelrecht en databankenrecht? Karen Kraan-Sam Octrooiadviseur Octrooicentrum Nederland

3 Veel IE-rechten; nadruk digitale innovatie 3 categorieën voor bescherming Techniek Identiteit en vormgeving Data 3

4 (Na)maken mag, tenzij Intellectueel Eigendom (IE) Rechtsvormen Auteursrecht, Merkenrecht, Modelrecht, Octrooirecht = patent, Databankenrecht Bedrijfsgeheimen, Persoonlijkheidsrechten, Chipsrecht, Kwekersrecht,... Per land geldig voor specifiek kenmerk Contracten - Overeenkomsten licentie contracten, franchise overeenkomsten, leveringsvoorwaarden, inkoopvoorwaarden verkoopovereenkomsten, arbeidscontracten, geheimhoudingsovereenkomsten, samenwerkingsovereenkomsten Tussen 2 partijen 1 onderwerp(en) 4

5 Techniek 1 Octrooi Auteursrecht Bedrijfsgeheim Wat beschermt u ermee? Uitvindingen van een technisch product of proces. Nieuw en inventief. Creatief werk: origineel en waarneembaar. Geheim gehouden informatie die economische voorsprong geeft. Hoe werkt het? U kunt anderen verbieden uw uitvinding te gebruiken. Publicatie na 18 maanden. Alleen de maker heeft het recht om het openbaar te maken en te verveelvoudigen. Vertrouwelijke informatie blijft geheim. Anderen kunnen het niet gebruiken. Voorbeelden VRbril 5

6 Techniek 2 Octrooi Auteursrecht Bedrijfsgeheim Hoe krijgt u het? Door aan te vragen en procedures te volgen. Ontstaat vanzelf bij de creatie. Bewijs datum en maker! Ontstaat vanzelf door informatie actief geheim te houden. Hoelang beschermd? 20 jaar als taksen worden betaald. Tot 70 jaar na dood van maker. Vervalt bij het openbaarmaking. Wat kost het verkrijgen? Auteursrechten verkrijgen kost niets. Vaak duizenden euro s per land (met octrooigemachtigde). Geheimhoudingsmaatregelen kosten tijd en geld. Inbreuk aanpakken kost veel! VRbril 6

7 Vormgeving Identiteit Auteursrecht Modelrecht Merkenrecht Wat beschermt u ermee? Creatief werk: origineel en waarneembaar. Nieuwe, karakteristieke vormgeving. Onderscheidende namen en logo s. Hoe werkt het? Alleen de maker heeft het recht om het openbaar te maken en te verveelvoudigen. U kunt anderen verbieden de vormgeving te gebruiken. U kunt anderen verbieden het merk te gebruiken. Hoe(lang) krijgt u het? Ontstaat vanzelf bij de creatie. Tot 70 jaar na dood van maker. Door aan te vragen. Maximaal 25 jaar. Door aan te vragen. Elke 10 jaar verlengen. Voorbeelden Tot 70 jaar na dood van maker. 7

8 Data Databankenrecht Verzameling van gegevens, werken etc. Systematisch of methodisch geordend Afzonderlijk (elektronisch) toegankelijk Substantiële investering voor databank Geen bijproduct van andere bedrijfsactiviteiten Let op: Scheppingsdatum aantoonbaar maken! 8

9 Data Wat beschermt u ermee? Hoe werkt het? Hoe krijgt u het? Hoelang beschermd? Databankenrecht Databanken, waarbij substantieel is geïnvesteerd in de totstandkoming. Wie het financiële risico van de investering heeft genomen bepaalt over het opvragen en hergebruiken van de data. Ontstaat vanzelf bij de creatie. Een substantiële investering is vereist. Het is geen bijproduct. Tot 15 jaar na voltooiing of openbaar maken. Bedrijfsgeheim Geheim gehouden data die economische voorsprong geeft. De data en/of databank blijft geheim. Anderen kunnen het niet gebruiken. Ontstaat door de data(bank) actief geheim te houden. Vervalt bij het openbaarmaking. 9

10 Wat kost aanvraag IE (indicatief)? Recht Nederland Benelux Europa Auteursrecht Gratis Gratis Gratis Modelrecht nvt Merkrecht nvt Octrooirecht nvt Bedrijfsgeheim maatregelen nvt maatregelen Databankenrecht investering nvt investering Uitgangspunten: incl. inzet van een (octrooi-, model-, merk-)gemachtigde excl. eigen uren ondernemer Let op! Bij octrooien gaat het om een Europese procedure, gevolgd door een landenkeuze. 10

11 Octrooicentrum Nederland Bel: Mail: Info: Workshops: Noord-Holland, Zuid-Holland, Brabant-Oost Limburg Gelderland, Groningen, Utrecht Brabant-West, Overijssel, Friesland, Zeeland Flevoland Drenthe Uitvinding? Praat met een octrooiadviseur in uw regio! Onafhankelijk, kosteloos en onder geheimhouding.

12 Intellectueel Eigendom, de ins en outs Programma Inloop met ontbijt Blok 1 1. Schets van het IE-landschap. 2. Welke subsidies kun je gebruiken bij het ontwikkelen van IE? Pauze Blok 2 3. Twee kanten octrooi: zakelijk en technisch. 4. Overeenkomsten en licenties in IE Paneldiscussie Afsluiting Deze itanks Live sessie wordt mogelijk gemaakt door:

13 PATENTEN EN SUBSIDIES ARNE-JAN POLMAN 9 mei

14 INHOUD 1. INTELLECTUEEL EIGENDOM EN SUBSIDIES 2. IP EN R&D-SUBSIDIES 3. DE INNOVATIEBOX Hoe werkt de Innovatiebox (t/m 2016) Nieuwe regelgeving CONCLUSIE EN TIP 5. VRAGEN?

15 1. INTELLECTUEEL EIGENDOM EN SUBSIDIES De overheid verstrekt subsidies om beleidsdoelstellingen te realiseren. Subsidievelden (niet uitputtend): duurzame investeringen (bv. asbestsanering), internationalisering (bv. exportbevordering), scholing van werknemers en R&D. Intellectueel eigendom is vanuit subsidie-oogpunt vooral relevant bij R&Dsubsidies. In elke R&D-fase (en ook daarna, bij de exploitatie) speelt het IPvraagstuk een rol.

16 1. INTELLECTUEEL EIGENDOM EN SUBSIDIES hoog technisch risico R&D-subsidies: HBH-studie, R&D-uren, - kosten en -uitgaven innovatiebox: voordelen en winst / vennootschapsbelasting laag economisch toegevoegde waarde fundamenteel onderzoek toegepast onderzoek experimentele ontwikkeling marktintroductie

17 2. IP EN R&D-SUBSIDIES

18 2. IP EN R&D-SUBSIDIES Waarvoor kun je R&D-subsidies ontvangen?: Haalbaarheidsstudies (MIT Haalbaarheid, SME phase 1); R&D zelfstandig: WBSO; R&D samenwerking (MIT R&D-samenwerking, Eurostars, Horizon 2020, EFRO, etc.). De rol van patenten bij R&D-subsidieverwerving: Patent research als subsidiabele activiteit (MIT HBH); Verdeling van rechten bij samenwerkingsprojecten > leg in de samenwerkingsovereenkomst goed vast wie welk te ontwikkelen IP verwerft! Maar pas op: een patent kan een teken zijn dat het werkingsprincipe al is aangetoond.

19 3. DE INNOVATIEBOX

20 3.1 HOE WERKT DE INNOVATIEBOX (T/M 2016) Bovenop de WBSO (kostenkant) Een fiscale stimuleringsmaatregel (opbrengstenkant) Voor vennootschapsbelastingplichtige ondernemingen Een verlaging van de vennootschapsbelastingdruk tot effectief 5% (in plaats van 20% of 25%) Innovatieve winst Op verzoek en onder voorwaarden

21 3.1 HOE WERKT DE INNOVATIEBOX (T/M 2016) Immaterieel activum is bedrijfsmiddel door belastingplichtige zelf voortgebracht IP is eigendom ter zake van het immateriaal activum heeft de belastingplichtige een S&O-verklaring WBSO óf octrooi of kwekersrecht

22 3.1 HOE WERKT DE INNOVATIEBOX (T/M 2016) Afpelmethode Innovatieboxwinst wordt bepaald aan de hand van de organisatorische functies in het bedrijf Costplusmethode Innovatieboxwinst wordt bepaald door percentage van R&D kosten Per-activummethode De innovatieboxwinst wordt per innovatief activum bepaald met behulp van de afpelmethode Forfaitaire methode De innovatieboxwinst wordt forfaitair bepaald op maximaal 25% van de fiscale winst (3 jaar)

23 3.1 HOE WERKT DE INNOVATIEBOX (T/M 2016) AFPELMETHODE Het resultaat (EBIT) wordt verdeeld over de organisatorische functies in een onderneming Gedeelte overwinst is toe te rekenen aan innovatie Meest voorkomende functies: Corporate excellence Productie- of maakfunctie Sales- of verkoopfunctie R&D functie

24 3.1 HOE WERKT DE INNOVATIEBOX (T/M 2016) Innovatiebox kan worden toegepast vanaf het moment waarop het immaterieel actief voordelen gaat genereren voordelen: eerst kosten inlopen Over welke periode kan worden verzocht om toepassing van de innovatiebox? vanaf het oudste nog openstaande aangiftejaar; dat is het jaar waarin nog geen definitieve aanslag is Ingroeien opgelegd of, wanneer deze wel is opgelegd, de bezwaartermijn nog niet is verstreken speelt alleen bij de afpelmethode er wordt gekeken naar de economische levensduur van een immaterieel actief. Bij veel I.A. wordt gekeken naar de innovatiecyclus zoals deze uit de WBSO-aanvragen blijkt

25 3.2 NIEUWE REGELGEVING 2017 Veel ontwikkelingen op gebied van de internationale aanpak van belastingontwijking (Starbucks, Apple, Fiat enz.) Binnen de OESO is hiervoor een actieplan opgesteld Actieplan omvat minimumstandaarden voor o.a. IP-regimes (zoals de innovatiebox) welke vastliggen in het op 5 oktober 2015 gepubliceerde BEPS rapport De huidige innovatiebox wet- en regelgeving voldoet niet aan de minimumstandaard Gevolg: aanpassen Wet VpB per 1 januari 2017

26 3.2 NIEUWE REGELGEVING 2017 Wetswijzigingen vanaf 2017: Toegangsticket Nexusbenadering bij het uitbesteden van R&D Administratieve eisen (aggregatieniveau) Overgangsregeling Het innovatieboxforfait blijft bestaan De belastingbesparing blijft 80%

27 3.2 NIEUWE REGELGEVING 2017 Kleinere ondernemingen Grotere ondernemingen Groepsomzet gemiddeld minder dan 50 miljoen euro en innovatieve winst gemiddeld minder dan 7,5 miljoen euro: WBSO WBSO plus: Octrooi / kwekersrecht Programmatuur Handelsvergunning geneesmiddel Aanvullend beschermingscertificaat Geregistreerd gebruiksmodel EU-lidstaat...of hiermee samenhangende innovaties

28 4. CONCLUSIE EN TIP IP (patenten) spelen een cruciale rol in de bedrijfsvoering en in de verhouding die ondernemingen tot elkaar hebben. Zij bepalen immers mede wie wat in welke periode en in welke regio op de markt mag brengen. Zodoende komt het thema ook heel nadrukkelijk terug in iedere fase waarin gebruik wordt gemaakt van R&D-subsidies. Tip: als je een subsidieaanvraag overweegt, begin dan met het businessmodel en de verdeling van IP-rechten.

29 Intellectueel Eigendom, de ins en outs Programma Inloop met ontbijt Blok 1 1. Schets van het IE-landschap. 2. Welke subsidies kun je gebruiken bij het ontwikkelen van IE? Pauze Blok 2 3. Twee kanten octrooi: zakelijk en technisch. 4. Overeenkomsten en licenties in IE Paneldiscussie Afsluiting Deze itanks Live sessie wordt mogelijk gemaakt door:

30 Octrooien Arjan van der Maarl, octrooigemachtigde

31 ONDERWERPEN Octrooien: Inleiding Gebruik Verkrijgen

32 Inleiding Uitvinding = technisch idee Uitvinding Product Octrooi beschermt gebruik uitvinding

33 Inleiding

34 Inleiding

35 Inleiding

36 Inleiding Openbaar maken idee Dubbel werk voorkomen

37 Gebruik octrooi Neutraal Defensief / offensief

38 Gebruik octrooi Octrooihandel Investering / subsidie Joint venture / samenwerking Bevordering van een markt Geloofwaardigheid product Geloofwaardigheid werknemer

39 Gebruik octrooi

40 Gebruik octrooi - Defensief Als ik word aangesproken, dan kan ik mijzelf verdedigen Nadat ontwikkelkosten zijn gemaakt, het voorkomen dat anderen jouw product op de markt brengen

41 Het reserveren van een markt. Extreem: een patent troll. Gebruik octrooi - Offensief

42 Verkrijgen octrooi Uitvinding = technisch idee Nieuw Inventief Industrieel toepasbaar Nawerkbaar beschreven

43 Vereiste aan Octrooi: Nieuwheid Een uitvinding wordt als nieuw beschouwd, indien zij geen deel uitmaakt van de stand van de techniek.

44 Vereiste aan Octrooi: Nieuwheid Een uitvinding wordt als nieuw beschouwd, indien zij geen deel uitmaakt van de stand van de techniek. De stand van de techniek wordt gevormd door al hetgeen dat voor de dag van indiening van de octrooiaanvraag openbaar toegankelijk is gemaakt door een schriftelijke of mondelinge beschrijving, door toepassing of op enige andere wijze.

45 Vereiste aan Octrooi: Nieuwheid September 14, 1964: vrachtschip Al Koeweit

46 Vereiste aan Octrooi: Nieuwheid Werkwijze voor het lichten van een gezonken of gestrand vaartuig door het inwendige van het vaartuig brengen van drijflichamen door middel van een stroom water, gekenmerkt doordat de stroom water wordt gevoerd door een ejector en doordat de drijflichamen in de waterstroom worden gevoerd door de zuigbuis van de ejector.

47 Vereiste aan Octrooi: Nieuwheid Images from 'The Sunken Yacht', 1949 Walt Disney Corporation.

48 Vereiste aan Octrooi: Nieuwheid Mythbusters, November 2004

49 Vereiste aan Octrooi: Nieuwheid Wie is het grootste gevaar voor nieuwheid? de uitvinder

50 Conclusies 1. Octrooirecht en auteursrecht beschermen andere aspecten van een product 2. Een octrooi is een commercieel gereedschap voor: a) het afdekken van risico s; of b) het overdraagbaar maken van kennis 3. Nieuwheid is belangrijk

51 Intellectueel Eigendom, de ins en outs Programma Inloop met ontbijt Blok 1 1. Schets van het IE-landschap. 2. Welke subsidies kun je gebruiken bij het ontwikkelen van IE? Pauze Blok 2 3. Twee kanten octrooi: zakelijk en technisch. 4. Overeenkomsten en licenties in IE Paneldiscussie Afsluiting Deze itanks Live sessie wordt mogelijk gemaakt door:

52 IE-contracten en -geschillen I Chu Chao / Elles Rutjes HVG Law 9 mei 2017 Page 52

53 IE contracten Verschillende type contracten die in de kern te maken hebben met intellectuele eigendomsrechten (IE): Non-disclosure agreements (NDA) / geheimhoudingsverklaring Overdrachtsakte Licentieovereenkomst (masterlicentie, sublicentie, SaaS, etc.) R&D overeenkomst IT contracten (levering van (maatwerk) software) Page 53

54 IE contracten Contracten die vaak IE-clausules bevatten: Distributieovereenkomst Letter of Intent (LOI) Koopovereenkomst (APA, SPA, etc.) Arbeidsovereenkomst Overeenkomst van opdracht Pandakte (pandrecht op IE-rechten) Vaststellingsovereenkomst (na een conflict) Page 54

55 Do s en don ts bij IE-contracten Do s: Lees het contract geheel door; weet wat u tekent Check alle IE-rechten (registratie, naam, duur, etc.) is het volledig? Vertaal het naar de praktijk: Wat koopt u precies? Wat mag u ermee doen? Realiseer dat template contracten altijd (meer) in iemands voordeel is geschreven (verkoper/koper, licentiegever, opdrachtnemer, etc.) Ook al wordt anders beweerd: er is meestal onderhandelingsruimte Een advocaat of jurist kan voor meer balans zorgen in een contract (level playing field) Realiseer dat ook goede relaties kunnen verslechteren: wat als u weg wil, of als er een conflict ontstaat? Page 55

56 Do s en don ts bij IE-contracten Don ts Teken niet klakkeloos alles, ook al wilt u graag snel de deal closen Vertrouw niet (teveel) op mondelinge afspraken en gentlemen s agreements Ga er niet vanuit dat de IE-rechten ook op naam staan van de wederpartij Laat Legal er niet buiten, betrek ze niet last-minute Page 56

57 IE geschillen Waar gaan IE-geschillen vaak over? Inbreuk op een IE-recht (identiek of soortgelijk merk, ontwerp) Nakoming van een overeenkomst (licentie, distributie, etc.) Onverwachte uitkomsten (teveel/te weinig inkomsten) Oneerlijke concurrentie (oud-medewerker start voor zichzelf) Schade aan goede naam en reputatie (afbreken van iemands merk) Page 57

58 Do s en don ts bij IE geschillen Do s: Voorkomen: check openbare IE-registers voor rechten van derden Raadpleeg een advocaat bij dreigend conflict Check van tevoren wat in de overeenkomst staat over conflictregeling Probeer eerst te schikken; procederen kost veel geld (risico op volledige proceskostenveroordeling!) Don ts: Voldoe niet meteen aan de sommatie (eerst situatie beoordelen) Ga niet meteen vol in de aanval (houd het hoofd koel) Page 58

59 Vragen? Stuur ons een ! I Chu Chao Advocaat IP, IT & Privacy ichu.chao@hvglaw.nl Elles Rutjes Advocaat M&A elles.rutjes@hvglaw.nl Page 59

60 Intellectueel Eigendom, de ins en outs Programma Inloop met ontbijt Blok 1 1. Schets van het IE-landschap. 2. Welke subsidies kun je gebruiken bij het ontwikkelen van IE? Pauze Blok 2 3. Twee kanten octrooi: zakelijk en technisch. 4. Overeenkomsten en licenties in IE Paneldiscussie Afsluiting Deze itanks Live sessie wordt mogelijk gemaakt door:

61 Vragen

62