Niet-tastbare objecten die waardevol, absoluut en exclusief zijn

Transcriptie

1 ICT & Recht Samengesteld door Leon Wetzel Intellectueel eigendom Wat valt onder intellectueel eigendom? Programmatuur Databanken Merken Handelsnamen Domeinnamen Octrooien Mediarecht Kwekersrecht Chipsrecht Tekening- en modellenrecht Intellectueel eigendom Niet-tastbare objecten die waardevol, absoluut en exclusief zijn Auteursrecht Wordt verleend als het gaat om nieuw en oorspronkelijk werk. Waarom? Bescherming tegen ongewenste exploitatie (openbaarmaking en/of verveelvoudiging) door anderen zonder tegenprestatie. Tevens stimulatie van innovatie! Welke werken zouden onder auteursrecht kunnen vallen? Boeken Artikelen Schilderijen Foto s Muziek Standbeelden Gebouwen Slogans Software Van Gelder maakt kunstwerken van gebrand hout en touw. Van Rijn maakt ook dergelijke kunstwerken. Van Gelder claimt inbreuk op zijn auteursrecht. Een werk? Antwoord: Alleen de vormgeving, die de uiting is van datgene, wat den maker tot zijn arbeid heeft bewogen, geniet de bescherming van het auteursrecht. Het gebruik van een methode en een stijl leveren nog geen nabootsing op.

2 Ook de inhoud van een is auteursrechtelijk beschermd! Auteursrecht moet: - Origineel zijn - Het resultaat van creatieve arbeid zijn Uitputting is niet van toepassing op , want een is niet fysiek en kan niet worden weggegeven of verkocht. Grafische interfaces Grafische interfaces vallen niet onder auteursrecht, tenzij het creatief en origineel is! Een screenshot schendt dus geen auteursrecht, want het is geen kopie van de software. Als de interface zelf creatief is (eigen ontworpen icoontjes of knoppen), dan worden die beschermd door auteursrecht. De maker van de website met de eigen icoontjes kan dus bezwaar maken als iemand anders die icoontjes ook gebruikt. De maker Een werkgever heeft het auteursrecht op arbeidsgerelateerde werken. Rooijakkers wordt in dienst genomen bij de Rijksuniversiteit Leiden (RUL). Het betreft een tijdelijke arbeidsovereenkomst om een bepaalde opdracht te vervullen, te weten een onderzoek naar `de kosten en baten van Nederlandse dissertaties en het vastleggen daarvan in een rapport'. Wie heeft het auteursrecht? Antwoord: Nu onderzoek wordt verricht is van het vervaardigen van een bepaald werk geen sprake. In beginsel; er wordt immers geen specifiek bepaald en geconcretiseerd product gemaakt (art 7 Aw). De opdracht was echter voldoende specifiek, en de RUL wordt dus als maker aangemerkt. Als een opdrachtgever leiding geeft en toezicht houdt op het werk, dan is hij/zij de auteursrechthebbende ALS hij de werkgever is bij normale taken van werknemers! Openbaarmaking en uitputting Openbaarmaking De verspreiding van exemplaren, en elke distributie in niet-materiële vorm, zoals via internet, uitzending op radio of TV of een openbare voordracht. In het algemeen wordt een werk openbaar gemaakt als het ter beschikking komt van het publiek. Delen in besloten vrienden- of familiekring = geen openbaarmaking Bij niet-tastbare distributie kan uitputting niet plaatsvinden. Een elektronische kopie telt namelijk niet als tastbaar, want het kan uitgeput worden.

3 Plagiaat Het overnemen of parafraseren van andermans werk en het resultaat als eigen werk presenteren. Auteursrecht verlopen op een werk? Dan mag je het van de wet vrijelijk gebruiken, maar het is verboden om het te presenteren als eigen werk. Thuiskopie Voor meeste soorten werk: kopie voor eigen gebruik toegestaan Thuiskopie van software = bij wet verboden! - Reservekopie / backup is wel toegestaan. - Het gaat om een kopie van computerprogramma s of software - Kopie moet gemaakt zijn door de rechtmatige verkrijger - Kopie moet een reservekopie zijn - Reservekopie moet voor het beoogde gebruik zijn Boeken vallen niet onder thuiskopie. Nederland heeft een downloadverbod. Voor software geldt: wie een programma heeft gekocht, mag er een reservekopie van maken. Portretrechten In opdracht - De maker (fotograaf) heeft de auteursrechten. - De geportretteerde(n) heeft/hebben het recht om kopieën te maken van dat portret. - De maker (fotograaf) heeft toestemming van de geportretteerde(n) nodig voor openbaarmaking! - Publicatie door justitie: portretten mogen zonder toestemming gepubliceerd worden. Niet in opdracht - Portretten mogen, zonder toestemming van de geportretteerden, worden gepubliceerd. - Fotograaf moet inschatten of publicatie nadelig is voor geportretteerden. - Is publicatie nadelig, dan mag de fotograaf de foto s niet publiceren!

4 Licenties Nieuwe vormen Open Source Broncode wordt vrij gedeeld. Iedereen heeft het recht om deze aan te passen en te verspreiden. Wens is om wijzigingen terug te geven aan de oorspronkelijke auteurs. Open Source licenties Naast rechten ook verplichtingen; zo kan men worden verplicht om wijzigingen of verbeteringen ook als open source beschikbaar te stellen. Creative Commons Werk mag vrijelijk worden gekopieerd en verspreid ALS de naam van de maker erbij wordt vermeld. Categorieën 1. Free-for-all ("vrijheid, blijheid") licenties: deze licenties stellen als enige eis dat de auteur(s) worden genoemd. Verder zijn er geen verplichtingen. Voorbeelden zijn de zogeheten BSD en MIT licenties. De Apache webserver wordt bijvoorbeeld onder een dergelijke licentie uitgebracht. 2. Keep-open ("openhouden") licenties: deze licenties eisen dat wijzigingen aan de software ook als open source worden gepubliceerd. Software waarin deze software wordt verwerkt, hoeft daarentegen niet als geheel als open source te worden uitgebracht. Linuxsysteembibliotheken en de Firefox webbrowser worden onder dergelijke licenties aangeboden. 3. Share-alike ("samen delen") licenties: deze licenties eisen dat zowel wijzigingen als uitbreidingen als open source worden gepubliceerd. Het bekendste voorbeeld is de GPL, die bijvoorbeeld van toepassing is op Linux. Informatiebeveiliging Introductie - BW: Wet Koop op afstand; algemene voorwaarden en informatieverplichting - WBP: Wet Bescherming Persoonsgegevens; zicht op persoonsgegevens - Telecomwet: regeling omtrent cookies en tegen spam Het verzamelen van persoonsgegevens heeft altijd een rechtmatige basis nodig. Van tevoren moet de dataverzamelaar doelen hebben opgesteld m.b.t. persoonsgegevens. Hierdoor wordt het voor betrokkenen duidelijk wat er gebeurd (transparantie) en wordt er op toegezien dat er niet meer gegevens worden verzameld dan nodig (dataminimalisatie).

5 Grondslag 1. Toestemming Met toestemming van de betrokkene kunnen persoonsgegevens verwerkt worden door een bedrijf. De toestemming is alleen rechtsgeldig, als duidelijk is waar de toestemming voor is en wat de gevolgen zijn van het geven van toestemming. De toestemming kan op elk moment worden ingetrokken, waarmee de grond voor de verwerking vervalt. 2. Uitvoeren van een overeenkomst Je kunt persoonsgegevens verwerken als dit noodzakelijk is voor de uitvoering van een overeenkomst die je hebt of gaat sluiten met een betrokkene. Zo kan een telecombedrijf de persoonsgegevens van iemand die een mobiele telefoon bestelt, verwerken en eventueel verstrekken aan TNT Post zodat deze de mobiele telefoon thuis kan bezorgen. 3. Wettelijke verplichting Soms is het noodzakelijk om bepaalde persoonsgegevens te verwerken die noodzakelijk zijn voor de uitvoering van een wettelijke plicht. Een voorbeeld van een dergelijke verplichting is artikel 47 van de Algemene wet inzake rijksbelastingen. Op grond van dit artikel kan de belastinginspecteur alle gegevens die van belang kunnen zijn voor de belastingheffing vorderen. Recht van betrokkenen Zodra je gegevens over iemand verzamelt, moet je die persoon informeren over jouw naam en adres en het doel van het verzamelen. Vaak moet je daarbij ook andere bijzonderheden vermelden, zodat de betrokkene weet op welke wijze je zijn gegevens gebruikt (transparantie) en zijn zeggenschap kan uitoefenen. Het melden aan het CBP Meldingen van gegevensverwerkingen zorgen voor openheid en daarmee controleerbaarheid voor de personen van wie gegevens worden gebruikt (betrokkenen). De meldingen stellen betrokkenen in staat om zo nodig gebruik te maken van hun rechten (inzage, correctie en verwijdering). Ook maken de meldingen een effectiever toezicht door het CBP mogelijk omdat via de melding gecontroleerd kan worden of een verantwoordelijke bijvoorbeeld gegevens verwerkt overeenkomstig de doeleinden die vóór de verwerking zijn geformuleerd. Beveiligen In hoeverre de verwerking moet worden beveiligd hangt onder andere af van het soort (gewoon of gevoelig) en de hoeveelheid (weinig of veel) persoonsgegevens. Als hulpmiddel voor het bepalen van de risico's, wordt het begrip risicoklasse (0-3) gehanteerd.

6 Spam - Een of sms je dat je ongevraagd ontvangen hebt. - Als inhoud commercieel, ideëel of charitatief is, dan is het spam! - Telecommunicatiewet verbiedt versturen van spam in Nederland. - Vaak geen afzender vermeld. - Vaak geen optie om af te kunnen melden. Cookies - Bezoekers van een website moeten toestemming geven aan een website om cookies te plaatsen. - Toestemming kan nader worden ingetrokken. EINDE Bron: Juridische aspecten van ICT 2014 door mr. M.J. Bonthuis