Intellectueel Eigendom

Transcriptie

1 Samenwerken met Intellectueel Eigendom Yp Kroon Octrooiadviseur Octrooicentrum Nederland

2 Wat doet Octrooicentrum Nederland? Overheid Markt RVO.nl Subsidies Octrooibureaus Internationaal Ondernemen Octrooicentrum Benelux Bureau Intellectueel Eigendom Merken- en Modelbureaus Verlenen octrooien Beheren Europese octrooien geldend voor NL Vergroten bewust gebruik van octrooien en octrooi-informatie Schrijven octrooiaanvragen Dienen octrooi/merk/model in Treden op als advocaat bij geschillen

3 Voorstelrondje - Naam - Bedrijfsnaam - Ervaring met intellectueel eigendom - Wat verwacht je van vanmiddag/welke vragen heb je?

4 Niet te beschermen: Business-concept of productidee - pizza s of pannenkoeken thuisbezorgen - koffiepoeder in cups verkopen - talentenshow op tv - app waarmee je vrienden kan volgen - remlicht op een fiets De wetgever wil namelijk concurrentie!

5 Waarmee kun je deze rolmaat beschermen? Octrooirecht, Merkenrecht Handelsnaamrecht Domeinnamen, Modelrecht, Auteursrecht, Persoonlijkheidsrechten, Naburige rechten, Databankenrecht Chipsrecht, Kwekersrecht, Bedrijfsgeheimen,...

6 Intellectueel Eigendom? Rechten waarbij je het recht wordt gegeven anderen te verbieden om het (zelf) bedachte (uit het intellect ontsproten) uitingen te gebruiken /exploiteren / vervoeren etc. IE rechten geven je geen recht dit zelf te gebruiken/ exploiteren / vervoeren etc. IE Intellectueel Eigendom CC: Photo Kyle MacDonald

7 Auteursrecht Krijg je op de Creatieve uiting Hoef je niet aan te vragen bij een organisatie Geldig tot 70 jaar na de dood vd maker IE Intellectueel Eigendom Auteursrecht CC: Photo Kyle MacDonald

8 Do s Zet naam, datum op uw auteursrechtelijk beschermde werken. Verzamel bewijs Bij maken in opdracht, regel: - overdracht auteursrecht of - licentie: waarop, welk gebruik, hoelang, waar, welke voorwaarden,

9 Don ts Auteursrechtelijk beschermd materiaal gebruiken zonder je te verdiepen in auteursrechten Uitbesteden zonder overdracht auteursrecht goed te regelen

10 Merkenrecht Beschermt een teken, of combinatie van tekens die geschikt zijn om waren van een onderneming te onderscheiden. IE Intellectueel Eigendom Merkenrecht Auteursrecht

11 Verwarringsgevaar of meeliften met bekend beeldmerk

12 Merkenrecht supermarkten schepen puzzels sportvereniging brandblussers schoonmaakmiddel Zelfde merknaam voor verschillende producten. Maar er is maar één internet domeinnaam mogelijk!!

13 Merkenrecht kosten Benelux Registratiekosten: 240 euro / 10 jr. EU Registratiekosten: ca euro / 10 jr. OAMI, Alicante: Wereld Registratiekosten: afh. landenkeuze WIPO, Geneve: + kosten merkengemachtigde

14 Merknaam kiezen? Raadpleeg: 1. Merkenregister (let op klasse/toepassing) a. Benelux: b. Internationaal: TMView: In één search: 35 databanken, waaronder Benelux, OAMI(=EU), WIPO, US, 2. Handelsregister 3. Domeinnamen

15 Merken Do s Bedenk en gebruik een sterk merk dat je bedrijfsstrategie versterkt Check zelf de beschikbaarheid Registreer voor een ander het doet Don ts Verwarren met handelsnaam

16 Merkenrecht Krijg je op de Creatieve uiting Vraag je aan via het Benelux Bureau Intellectueel Eigendom (BBIE) of OAMI 10 jaar geldig, kan oneindig vaak met 10 jaar verlengd worden

17 Modelrecht Maximaal 25 jaar (kan niet verlengd worden) Vraag je aan via het Benelux Bureau Intellectueel Eigendom (BBIE) of OHIM

18 Modelrecht deponeren kosten Benelux Registratiekosten 200 euro / 5jr (+ gemachtigde) EU Registratiekosten 400 euro / 5 jr. - (+ gemachtigde) EU Ongeregistreerd gratis (max. 3 jr.) Wereld afh. van landenkeuze WIPO, Geneve,

19 Modelrecht kenmerken Beschermt totaalbeeld uiterlijk, voor zover nieuw en niet functioneel bepaald Achteraf getoetst Openbaar register Maximaal 25 jaar bescherming

20 Modelrecht Auteursrecht Beschermt nieuw uiterlijk met eigen karakter van gebruiksproduct Ook lay-out, dessin Maximaal 25 jaar Deponeren per land/regio. Register raadplegen Internationaal erkend Rechter toetst: totaalbeeld Elke creatieve schepping Ook lay-out, dessin 70 jaar Niet deponeren /Gratis Geen register Niet overal erkend Totaalbeeld + ontlening

21 Do s uiterlijke vormgeving Registreer model van elk nieuw product, incl varianten, onderdelen Registreer voordat je het openbaar maakt Onderzoek je kansen voordat je een juridische procedure start

22 Don ts uiterlijke vormgeving Altijd vertrouwen op auteursrecht, i-depot of slaafse nabootsing

23 Octrooirecht Een octrooi is een nationaal exclusief recht dat in of voor elk land afzonderlijk moet worden aangevraagd en door of voor het betreffende land wordt verleend voor een levensduur van maximaal 20 jaar Een tijdelijk recht per land om een ander te verbieden om iets: te produceren, op voorraad te hebben, te verkopen, bedrijfsmatig toe te passen, IE In Modelrecht Octrooirecht Merkenrecht Auteursrecht

24 Octrooirecht Voorwaarden Nieuw - Inventief - Industrieel toepasbaar Tegenprestatie Het openbaar maken van de techniek.

25 Octrooirecht Nieuwheid = De uitvinding Wat er al is Wat er al is = De stand van de techniek Stand van de techniek = Wat er ooit gepubliceerd is In kranten, boeken, vakliteratuur, de Margriet, de Donald Duck, de strooifolder, de Wehkamp-catalogus, de schoolkrant, etc. etc., én octrooipublicaties) Mondelinge (presentaties, zakelijke besprekingen) Multimediale (YouTube, websites, radio, tv, CD/DVD, etc.),

26 misverstand Als je octrooi hebt ben je beschermd Zelf inbreuk in de gaten houden Zelf naar de rechter Octrooi kan nietig verklaard worden Dit geldt ook voor andere IE rechten

27 Misverstand: Octrooi is makkelijk te omzeilen Octrooi op technisch werkingsprincipe voor zover nieuw en inventief 1894 (Hannes) klapschaats 1985 (v Ingen Schenau) klapschaats met zo n scharnier 1996 (Gierveld) klapschaats zonder scharnier maar met 4-stangenmech.

28 Octrooi beschermt technisch werkingsprincipe voor zover N+I EP Floor panels Zelfde werkingsprincipe, dus ook beschermd

29 Een 20-jarig octrooi aanvragen 4 jaar Taksen betalen ter instand- houding van het octrooi De vruchten plukken van de bescherming op het product. 1ス jaar 1 jaar Openbaarmaking Einde prioriteitsjaar Het product in de markt zetten Toetsing vh octrooi bij de rechter In geval van conflict Uitvoeren van onderzoek naar de stand van de techniek 0 jaar Mogelijkheid om in meerdere landen octrooi aan te vragen Indiening van octrooi

30 Belangrijke tijdstippen Indieningsdatum: Termijnen in de verleningsproceduren worden hieraan gerelateerd Publicatiedatum: Informatie over en uit octrooi(aanvraag) is toegankelijk Verleningsdatum: Het octrooi wordt verleend

31 Octrooi aanvragen in het buitenland De mogelijke (internationale) routes CA JP CN NL PCT HU DE EP BE BE EP HU DE LU ES Resultaat is een patentfamilie Meerdere octrooipublicaties op 1 technische uitvinding Foto: Haags Uitburo (2008)

32 Kosten afhankelijk van landenkeuze PCT 12 landen PCT 8 landen EP 6 landen NL octrooi PCT 12 landen PCT 8 landen EP 6 landen jaar 1 jaar 2 jaar 3 jaar 4 jaar 5 jaar 6 jaar 7 jaar 8 jaar 9 jaar 10 jaar 11 jaar 12 jaar 13 jaar 14 jaar 15 jaar 16 Nederland jaar 17 jaar 18 jaar 19 jaar 20 jaar Belangrijk keuzemoment!

33 Kosten, aanvragen octrooi in Brazilie (Br. R) Filing fee: Online Paper for patent for utility model Fee for requesting examination: for patent application with no more than 10 claims for each claim in excess of for each claim in excess of for each claim in excess of for utility model Br. Real = 0,29 Euro

34 Jaarlijkse taksen in Brazilië (Br. Real) Annual fees Patent Utility Model for the 1st and the 2nd years, per year for the 3rd to the 6th year, per year for the 7th to the 10th year, per year , for the 11th to the 15th year, per year ,645 1,210 for the 16th to the 20th year, per year ,005

35 Wanneer is iets inbreuk? Bedrijfsmatige activiteit (produceren, verkopen, toepassen, ) Octrooi verleend en Nog van kracht (taxen betaald) In land waar ik actief ben Wat is dan beschermd?

36 Do s Vinding geheim houden tot indiening Onderzoek welk deel van vinding nieuw is Maak octrooistrategie integraal onderdeel van bedrijfsstrategie Ga naar octrooigemachtigde

37 Don ts Praten met anderen zonder NDA Octrooi aanvragen omdat iets nieuw is Geen octrooi aanvragen omdat het duur en ingewikkeld is

38 Bedrijfsgeheimen Voorwaarden - Niet algemeen bekend - Commercieel voordeel - Interne procedures Contractueel regelen - Arbeidscontracten - Geheimhoudingsovereenkomsten - Samenwerkingsovereenkomst - Beschermt niet tegen octrooi van een ander

39 Mogelijkheden met kennis Open source Octrooi Geheimhouding Toegang tot kennis Openbaar toegankelijk Openbaar toegankelijk Niet toegankelijk Gebruiksrechten Voor iedereen Door middel van Licentie Voor niemand Kosten voor eigenaar Gratis Ca. 5000,- per land Niet gratis! Afhankelijk van situatie Tijdsduur NB: Niet eindig Max. 20 jaar Niet eindig* Anderen kunnen verbeteringen octrooieren Zelf octrooirecht handhaven Vraagt om ACTIEF beleid Beschermt niet tegen octrooi van een ander

40 IE en samenwerking Samenwerken levert discussies over IE

41 Kenmerken van elke samenwerking - Meerdere partijen - Alle partijen brengen iets in - Begrensd in tijd, activiteit, product en/of regio - Binnen samenwerking delen partijen inkomsten en risico - Buiten samenwerking heeft elke partij volledige vrijheid en wordt geen kennis gedeeld - Iedere samenwerking is anders - Standaard samenwerkingsovereenkomst past nooit

42 IE van anderen, o.a. patent databases Kennis ontwikkelen, Inspiratie Partners / concurrenten / financiers Technische oplossingen, ideeën, inspiratie Voorkomen inbreuk Inlicentiëren Nieuwheid + inventiviteit Anderen monitoren op nieuwe ontwikkelingen innovatieproces Ontwikkelvoorstel of idee Financiering of Concept Uitvoering / Design Product Commercialisatie Eigen IE Gewenste IE / Ambitie Gebruik eigen IE Bescherming tegen namaak door concurrenten Inkomstenbron Onderhandelingsobject bij overnames / conflicten Imago, straalt af op organisatie

43 Model Octrooiwijzer samenwerking Samenwerking Voorbereiden Partners Vinden Afspraken maken Maken Samenwerking Uitvoeren

44 Model Octrooiwijzer samenwerking Samenwerking Voorbereiden Partners Vinden Afspraken maken Samenwerking Uitvoeren

45 1. Stel vast wat u wilt bereiken Ontwikkelkosten drukken Sneller resultaten boeken Toegang tot nieuwe kennis Toegang tot nieuwe distributiekanalen/markt Toegang tot financiën

46 2. Zoek oplossingen in octrooidatabank: Dit maakt samenwerken makkelijker Kennis / inspiratie opdoen Bekende oplossingen/alternatieven vinden Wat is al ontwikkeld door anderen (inlicentiëren, voorkomen inbreuk, ideeën opdoen) In octrooiaanvragen vindt u vindingen die nog niet op de markt zijn Weet hoe uniek uw idee/kennis/vinding is!

47 Fietsremlichten: 140 octrooiaanvragen Ideeën + inspiratie opdoen Idee evalueren: Is idee wel zo goed? Wat doe je beter dan die 140 voorgangers?

48 Rolmaat octrooiaanvragen (>3.800!) met camera met motor met geheugen EP WO WO2009/006376

49 Patent landscape

50 3. Herdefinieer doelstelling

51 4. Inventariseer uw kennis en IE Geregistreerde rechten als octrooien, merken, modellen Ongeregistreerde rechten als auteursrechten, databankenrechten Mogelijk octrooieerbare ideeën, uitvindingen Technische knowhow: productiegegevens, formules, testprocedures, Commerciële knowhow: klantgegevens, leverancierinformatie Contracten: NDA s, licenties, voorwaarden, samenwerkings~, arbeidscontracten Belangrijkste: Van strategische waarde voor bedrijf Risico s daarbij

52 5. Bepaal wat u wilt delen en wat niet Exclusieve IE - waarmee u zich onderscheidt van de concurrent IE die u wilt delen voor tegenprestatie zoals: - Financieel, toegang tot markt, IE die u gratis weg wilt geven - Aan samenwerkingspartners of aan iedereen. - Bijv. creëren nieuwe markt, creëren standaard, open source, goed imago,

53 6. Bescherm kennis en/of houd geheim Beschermen middels IE-rechten - Niet altijd mogelijk - Niet altijd zinvol - Niet altijd betaalbaar Geheimhouden - Vraagt interne maatregelen

54 7. Bepaal wie u zoekt rol en inbreng ideale samenwerkingspartner

55 Model Octrooiwijzer samenwerking Samenwerking Voorbereiden Partners Vinden Afspraken Maken Samenwerking Uitvoeren

56 4. Maak duidelijk welke regels u hanteert Voorwaarden vooraf als: - publicatie onderzoeksresultaten - eigendom IE - richtlijnen waar partners mee in moeten stemmen

57 5. Wees kritisch bij selecteren partners Voorwaarden kloppend business model heldere rol en inbreng van alle partners meerwaarde voor alle partners bij bereiken van gezamenlijk doel - Individuele doelen - wees alert op strijdige belangen Tijdens onderhandelingen NDA + alleen noodzakelijke gegevensuitwisseling

58 6. Discussie over eigendom IE Eigendom IE is afhankelijk van business model en rolverdeling in de commercialisatie Tijdens partnerselectie: - is het soms genoeg om te weten dat u toegang tot de technologie hebt (gebruiksrecht),

59 Pauze

60 Model Octrooiwijzer samenwerking Samenwerking Voorbereiden Partners Vinden Afspraken Maken Samenwerking Uitvoeren

61 2. Doel en onderwerp Wat wilt u bereiken, wanneer is het een succes? - Gezamenlijk doel - Individuele doelen Grenzen: - Wat valt binnen/buiten de samenwerking? - Welke kennis brengt u NIET in?

62 3. Inbreng van kennis en IE Toegang tot de kennis/ie-rechten Welke kennis? (ideeën, knowhow, IErechten, markttoegang, ) Let op: Zijn ingebrachte octrooien vrij van risico? (inbreuk) Achtergrondkennis vs. Voorgrondkennis

63 Achtergrondkennis en voorgrondkennis Achtergrondkennis: - kennis, inclusief IE-rechten, die deelnemers al hadden voorafgaand aan de samenwerking, of die ze tijdens, maar buiten de grenzen van de samenwerking om, hebben verkregen. Voorgrondkennis: - kennis, inclusief IE-rechten, die ontstaat tijdens en binnen de grenzen van de samenwerking

64 4. Verdeling opbrengsten en risico s Verdeling afhankelijk van inbreng Waarde ingebracht idee: - kostenbasis: wat heeft het gekost - markt: wat is gangbaar in de markt - inkomen: wat kan er extra mee verdiend worden Afwegen tegen investeringsrisico s

65 4. Verdeling opbrengsten en risico s 1111-regel - ingebracht idee = 1 punt - uitgewerkte business case = 10 punten - werkende demo = 100 punten - product op markt = 1000 punten Voor inbrenger onuitgewerkt idee: zo vroeg mogelijk waarderen

66 5. Eigendom. Wat zegt de wet over eigendom IE bij samenwerking? - samen n uitvinding gedaan gezamenlijk aanspraak op octrooi. - Let op: Als één partij bijv. geld en apparatuur ter beschikking stelt en de ander hiermee de uitvinding doet, gaat het recht naar de uitvinder.

67 Gezamenlijk eigendom octrooiaanvraag Gezamenlijk - Verleningsprocedure doorlopen - Formuleren claims - Landen kiezen - Taksen betalen - Licentie verlenen mag slechts als de medeeigenaar dat ook goed vindt.

68 Gezamenlijk eigendom octrooi iedere gedeeltelijk eigenaar afzonderlijk mag handhaven van het octrooi (anderen verbieden) productie, verkoop, bedrijfsmatig toepassen eigen aandeel in octrooi verkopen

69 Eigendom IE: Wie krijgt het octrooi? Varianten (hangt af van businesscase en rolverdeling): Wie met idee kwam, krijgt rechten (kan tot slechte communicatie leiden) Hoofdexploitant krijgt alle rechten. Samen delen, evt. in aparte BV waarin alle deelnemers aandelen hebben (safe house, fiscaal verstandig).

70 Eigendom IE: Wie krijgt het octrooi? Voor de hand ligt: alle eigendom van octrooien/ie bij degene die er het grootste commercieel belang bij heeft (denk ook aan handhaving!) toepassingen ( field of use ) die hoofdexploitant niet gebruikt beschikbaar stellen voor partners

71 6. Licenties (=gebruiksrechten) Vele varianten 1. alleen hoofdexploitant (evt. alleen voor onderwerp samenwerking) 2. iedere partner voor zijn eigen marktsegment (evt. alleen voor onderwerp van samenwerking) 3. iedereen die maar wil

72 Licenties (=gebruiksrechten) Let op: Bestaande octrooien/ie die door partijen zijn ingebracht in samenwerking (achtergrond IE) Nieuwe octrooien/ie, gegenereerd tijdens de samenwerking, kan afhankelijk zijn van bestaande octrooien/ie (voorgrond IE) Nieuwe octrooien/ie die nog wordt gegenereerd na afloop van samenwerking

73 Licenties (=gebruiksrechten) Let op: anti-ijskastbeding, bijv. - oplopende minimum royalty's per jaar - exclusiviteit vervalt - licentie vervalt

74 7. Termijn / beëindiging Duur samenwerking Wanneer afgelopen Hoe onderweg uitstappen? - maak exit makkelijk

75 8. Vertrouwelijkheid / geheimhouding Spreek af wat je wanneer met wie deelt Speciale aandacht bij samenwerking met universiteiten of hogescholen - Wanneer en wat publiceren - Openbaarmaken onderzoeksresultaten die niet gunstig voor bedrijf zijn?

76 Geheimhoudingsovereenkomst 1. partijen 2. doel informatieoverdracht + onderwerp 3. definitie welke info geheim moet blijven 4. wat is geheimhouding 5. wat mag ontvanger wel met info 6. verplichtingen ontvanger 7. duur ovk. hoe lang gaan partijen info delen 8. hoe lang moet info geheim blijven 9. boetebeding, kettingbeding,

77 Licentieovereenkomst 1. partijen 2. beschrijving van rechten 3. inbreuk 4. toepassing- en gebruiksgebied 5. type licentie 6. looptijd 7. product- of technologieverbetering 8. vergoedingen 9. controle- en inspectiemogelijkheden 10. overdracht van rechten 11. instandhouding en handhaving van octrooien 12. beëindiging van de overeenkomst 13. garanties en aansprakelijkheidsbepalingen 14. octrooiregister 15. geschillen 16. productaansprakelijkheid 17. eerste recht van koop.

78 Model Octrooiwijzer samenwerking Samenwerking Voorbereiden Partners Vinden Afspraken Maken Samenwerking Uitvoeren

79 1. Maak eerst afspraken Samenwerken is vol valkuilen Maak afspraken zolang relatie nog goed is, bij voorkeur voordat je begint Valkuil: alvast beginnen door: - haast - enthousiasme - behoefte om potentie te onderzoeken

80 2. Creëer open communicatie Belangrijk om open met elkaar te kunnen praten over ideeën De afspraken die worden gemaakt, moeten dit ondersteunen! Tip: Leg de discussies over eigendom van IE-rechten en licenties niet bij de ontwikkelaars neer, maar bij het management!

81 3. Documenteer wat je doet Bespreekverslagen, etc. - Om samenwerking te kunnen monitoren - Om te kunnen vaststellen wie wat heeft ingebracht - Om te kunnen bewijzen wanneer uitvinding is gedaan

82 4. Beslis mee over publicaties + rechten Inhoud + moment publicatie Inhoud + moment octrooiaanvraag

83 Bedankt voor de aandacht! Yp Kroon: LinkedIN: