Lesbrief voor excursie naar het Museum voor Communicatie, Den Haag. Culturele Partners voor het Praktijkonderwijs

Transcriptie

1 Lesbrief voor excursie naar het Museum voor Communicatie, Den Haag Culturele Partners voor het Praktijkonderwijs

2 Lesbrief voor excursie naar het Museum voor Communicatie, Den Haag Culturele Partners voor het Praktijkonderwijs Auteur: Ruud Drupsteen Enschede, oktober 2003 SO/ /D/03-

3 Verantwoording 2003 Stichting leerplanontwikkeling (SLO), Enschede Alle rechten voorbehouden. Mits de bron wordt vermeld is het toegestaan om zonder voorafgaande toestemming van de uitgever deze uitgave geheel of gedeeltelijk te kopiëren dan wel op andere wijze te verveelvoudigen. Auteur: Met medewerking van: Ruud Drupsteen Ina Berlet (SLO) Liesbeth Wynans (SLO) Jolanda Bouman (Museum voor Communicatie) Besteladres SLO, Stichting Leerplanontwikkeling Afdeling Verkoop Postbus 2041, 7500 CA Enschede Telefoon (053) Internet:

4 Inhoud Algemene informatie Inleiding Het programma Estudio Voorbereidingen op school Begeleiding tijdens het programma Terug op school... 17

5 Algemene informatie Museum voor Communicatie Zeestraat 82 Den Haag telefoon: fax: Contactpersoon en boeking: Inger Kwant, Henny van Haelen Openingstijden: maandag-vrijdag van tot uur onderwijsgroepen vanaf uur zaterdag, zon- en feestdagen van tot uur 5

6 1.Inleiding Het Museum voor Communicatie is geheel vernieuwd. Tot 1998 stond het bekend als PTT museum. In het oude museum stonden vooral de communicatiemiddelen centraal. In het vernieuwde museum gaat het ook om de inhoud van de communicatie en de invloed van communicatie(middelen) op mens en maatschappij. Daarmee komt ook de mens als communicator meer in beeld en wordt communicatie gezien vanuit een sociaal perspectief en niet alleen vanuit een technisch historisch perspectief. Een deel van het museum is ingericht als Estudio. Naar dit deel gaat de excursie. Het is natuurlijk ook mogelijk om voor- of achteraf een kijkje te nemen in het museum. Meer informatie over het Museum voor Communicatie is te vinden op De excursie De excursie naar het Museum voor Communicatie is een echte doe-excursie. De leerlingen gaan in twee teams een Jongeren-TV-programma maken: Estudio. Zij maken hierbij gebruik van de communicatiemiddelen: telefoon fax computer internet computer Doelen van de excursie De doelen van de excursie zijn: leerlingen leren praktisch en functioneel gebruik te maken van de genoemde communicatiemiddelen leerlingen ervaren het belang van communicatie bij teamwork leerlingen krijgen enig inzicht in de werkwijze van een redactieteam, bijvoorbeeld bij het maken van een TV-programma voor jongeren. Werkwijze De vorm is samenwerkend leren. De leerlingen werken in twee teams. In ieder team zitten minimaal vier en maximaal acht leerlingen. In elk van de twee teams moeten vier rollen worden vervuld, bij voorkeur door vier koppels of tweetallen. 6

7 De tweetallen vervullen een rol als redacteur, hoofdredacteur of presentator. Daarbij moeten zij nadrukkelijk samenwerken binnen het eigen team. Bovendien moet het ene team middels de communicatiemiddelen telefoon, fax en webcam samenwerken met het andere team. Hoe het precies in z'n werk gaat, komt nog uitgebreider aan de orde in het volgende hoofdstuk van deze lesbrief. Aansluiting bij lessen Het onderwerp, de doelen en de werkwijze sluiten aan bij PrOmotie, leerlijn Cultuur en Maatschappij deel 2, het thema Media 2. 7

8 2.Het programma Estudio Een informatief TV-programma voor jongeren Estudio is de naam van een gesimuleerd informatief TV-programma voor jongeren. De leerlingen gaan in 90 minuten een aflevering van Estudio maken. Daarvoor worden de leerlingen in twee teams verdeeld. De teams worden van elkaar gescheiden voordat zij aan het werk gaan. Eén team zit zogenaamd in Amsterdam en het andere team in Londen. Zij moeten samen één TV-programma gaan maken met behulp van moderne communicatiemiddelen. Onderlinge communicatie is belangrijk om tot resultaat te komen. Er wordt dan ook stevig geoefend. De leerlingen zullen op een speciaal voor hen gemaakt deel van internet informatie moeten verzamelen voor het programma. Het programma is aangepast en zoveel mogelijk afgestemd op praktijkonderwijsleerlingen. Er kunnen maximaal 16 leerlingen meedoen (8 tweetallen). Een minimum aantal van 8 leerlingen is noodzakelijk. Aangezien de leerlingen dan alleen moeten werken is voldoende leesvaardigheid vereist. Een zwakke lezer kan eventueel door een begeleider worden ondersteund. De werkwijze De leerlingen worden ontvangen door een medewerker van het museum. Zij krijgen een korte uitleg van de bedoeling. De leerlingen worden verdeeld in twee teams. De twee teams worden door schuifwanden van elkaar gescheiden. Eén team zit nu in Amsterdam. Het andere team zit in Londen. Iedere begeleider van de school leest een brief voor. Hierin staan de globale instructies. Er worden twee thema s genoemd waarover het programma gemaakt moet worden. De leerlingen van beide teams nemen (bij voorkeur in tweetallen) plaats achter de computers. Iedere computer is ingesteld op een bepaalde rol. De rollen zijn: hoofdredacteur redacteur 1 redacteur 2 presentator Op de computer kunnen de leerlingen lezen wat zij precies moeten gaan doen. Opdrachten moeten zij binnen een bepaalde tijd uitvoeren. Opdrachten zijn onder andere: zoek informatie op het internet; (er is al voorgeselecteerd zodat de leerlingen niet kunnen verdwalen op het net) 8

9 print de informatie van internet uit (voorgeselecteerde teksten) lever het in bij de hoofdredacteur of de presentator bel het andere team (welke informatie is verzameld?) stuur een fax naar het andere team webcam met het andere team: hoe gaat het bij jullie? Als de tijd voorbij is, volgt een nieuwe opdracht op het scherm, ook weer met een tijdslimiet. Als het niet gelukt is om de opdracht binnen de limiet uit te voeren krijgen de leerlingen later nog een herkansing.zo volgen er vijftien (korte) rondes met opdrachten, afhankelijk van de rol, steeds met een nieuwe opdracht of de kans om een eerdere opdracht af te maken. Na ongeveer 50 minuten komen beide teams bij elkaar om de resultaten te bespreken. De beide teams vergaderen weer ondere leiding van de begeleiders van school. De presentatoren kunnen gaan oefenen met het presenteren van de teksten. De teams komen weer bij elkaar. De presentatoren presenteren de verzamelde teksten. Dit wordt opgenomen op video, zoals bij een TV-programma voor jongeren. De video-opnames krijgen de leerlingen mee. Op school kan dit worden bekeken en nabesproken. Tijdens het werken zal een medewerker van het museum opnames maken van de leerlingen. Ook deze opnames zijn heel goed bruikbaar bij de nabespreking van de excursie op school. 9

10 3.Voorbereidingen op school Inhoudelijke voorbereiding De excursie sluit aan bij het thema Media 2, in deel 2 van de leerlijn Cultuur en Maatschappij van PrOmotie. De excursie kan worden ingezet als afronding van het thema, maar kan ook tussentijds gedaan worden. Inhoudelijke aansluiting is het sterkst bij hoofdstuk 2 van het thema media 2, over kranten en journalisten. Van daaruit is er een eenvoudig overstapje te maken naar de tv en redacteuren. Als voorbeeld kan het journaal of jeugdjournaal dienen. Bekijk bijvoorbeeld samen een aflevering van het jeugdjournaal. hoe noemen we de man of vrouw die de berichten voorleest? (nieuwslezer of presentator) kunnen jullie een presentator noemen? Welk programma? wie schrijft de berichten die de presentator voorleest? (redacteuren) hoe kan een redacteur informatie vinden? (telefoneren, op internet zoeken, in kranten of boeken lezen) Woordenschat De betekenis van de rollen moet (enigszins) duidelijk zijn: redacteur iemand die berichten verzamelt voor bijvoorbeeld een krant of een televisieprogramma hoofdredacteur de baas van de redacteuren; hij of zij neemt beslissingen. presentator iemand die op tv berichten voorleest, of een gesprek leidt. Overige noodzakelijke woordenschat, woorden die in de opdrachten voorkomen: communicatie informatie uitwisselen communicatiemiddel manier of instrument om informatie uit te wisselen (post, , telefoon, fax, radio, tv, krant) internet computers die over de hele wereld heen met elkaar verbonden zijn (www. world wide web) printen een tekst of foto afdrukken via de computer 10

11 fax een brief per telefoon verzenden buitenlijn telefoonlijn waarmee buiten het gebouw gebeld kan worden (in dit geval buiten de eigen groep) webcam camera op de computer. Iemand op een andere computer kan je dan op hetzelfde moment zien. populair veel mensen vinden het leuk draaiboek papier waarop staat in welke volgorde iets gaat gebeuren kantoor gebouw of kamer (ruimte) waar mensen schrijven, bellen en met elkaar praten (vergaderen) Noodzakelijke vaardigheden leerlingen kunnen een eenvoudige tekst op het scherm lezen leerlingen kunnen opdrachten vanuit deze tekst op de computer uitvoeren (met muis naar opdrachtknop gaan, printen, internet) leerlingen kunnen enigszins met elkaar samenwerken. Verdeling van rollen Het is aan te raden om de vier rollen goed met de leerlingen te bespreken. De rollen moeten op school al verdeeld worden!!! De rollen zijn: hoofdsredacteur redacteur 1 redacteur 2 presentator In ieder team zijn dus vier rollen te bezetten. Iedere rol heeft bij voorkeur een dubbele bezetting (koppels of tweetallen). Bij de rolverdeling is belangrijk dat een tweetal samen de rol aankan. Als dat niet mogelijk is om voor iedere rol tweetallen te vormen, moet erop gelet worden dat een leerling die alleen moet werken de rol individueel aankan. Aangezien de opdrachten op het computerscherm gelezen moeten worden, is het belangrijk dat leerlingen die moeite hebben met lezen, gekoppeld worden aan leerlingen die redelijk goed kunnen lezen. De rol van presentator zal door een leerling gedaan moeten worden die geen cameravrees heeft en in staat is een bericht na oefening voor te lezen. 11

12 Logistieke voorbereidingen De excursie moet logistiek worden voorbereid op school. Daarvoor zijn de volgende gegevens en tips van belang. Adresgegevens Museum voor Communicatie Zeestraat AD Den Haag telefoon: fax: internet: Openingstijden dinsdag - vrijdag van tot onderwijsgroepen vanaf 9.30 zaterdag, zon- en feestdagen van tot Bereikbaarheid openbaar vervoer Vanaf Centraal Station: tram 10 (alleen in spits), bus 4, 5 en 22 Vanaf Holland Spoor: tram 1 Uitstappen Mauritskade en dan nog 3 minuten lopen. Inzet van docenten Eén medewerker van het museum begeleidt Estudio. Daarnaast wordt een beroep gedaan op begeleiders van de school. Er dienen minimaal twee begeleiders van school mee te gaan naar het museum. Zij begeleiden dan ieder de helft van de groep. Financiën Kosten: 45,00 per groep van minimaal 8 en maximaal 16 leerlingen. CKV-bonnen kunnen worden gebruikt. Restaurant In het museum is een restaurant waar eten en drinken kan worden gekocht. Tips Leerlingen kunnen zelf meewerken aan de voorbereiding van de excursie. Zij kunnen daarbij geleerde vaardigheden oefenen en toepassen. Suggesties hiervoor zijn: Een tweetal leerlingen zoekt informatie over het museum op internet ( Zij doen verslag aan de klas/groep. Een tweetal leerlingen telefoneert naar het museum om een afspraak te maken. Hiervoor geeft de leerkracht een aantal data mee met voorkeurstijden. 12

13 Een tweetal leerlingen stuurt een voor het bevestigen van de afspraak naar Deze leerlingen krijgen eventueel een voorbeeldtekst mee: Wij hebben telefonisch een afspraak gemaakt. Wij komen op..dag (datum) naar het museum. Om.. uur begint dan Estudio Vriendelijke groeten Een tweetal leerlingen krijgt de opdracht de financiën rond deze dag te regelen: maken een begroting: reis- en entreegeld, inclusief afrekening met CKVbonnen halen geld bij bijvoorbeeld de directeur (als school betaalt) halen het geld op bij andere leerlingen Uiteraard betalen deze leerlingen ook echt in het museum Een tweetal leerlingen maakt een briefje voor de ouders. Wellicht is het raadzaam om deze door de leerkracht of directeur mede te laten ondertekenen. Een tweetal leerlingen zoekt de route uit en plant de reis. Zij kunnen gebruik maken van: (als er met de trein wordt gereisd) (bus en/of trein) (met auto s of eigen bus) Uiteraard zijn de leerling die de reis plannen ook de reisleiders voor de dag! 13

14 4.Begeleiding tijdens het programma De groep wordt opgevangen door een medewerker van het museum. Deze vertelt nog eens kort de bedoeling. Al snel gaan de leerlingen aan het werk. Het is van belang dat er twee begeleiders vanuit school naar het museum komen. Ieder begeleidt één groep. De medewerker van het museum kan verdere algemene ondersteuning geven en maakt tijdens het werken video-opnames. Taken van de begeleiders De taken van de begeleider(s) zijn: voorzitten van de openingsvergadering brief voorlezen rollen verdelen en toelichten (is al op school gebeurd: herhalen) nogmaals de bedoeling uitleggen afspraken maken (bijvoorbeeld als je dringend hulp nodig hebt) tijdens het werk van de leerlingen rondlopen: aanmoedigen, ondersteunen, tips geven de tijd in de gaten houden gaten dichten voorzitten van de eindvergadering voorzitten van de vergadering aan de hand van een vergaderlijst het resultaat bespreken (Heeft de presentator zijn teksten?) de laatste stap nog eens toelichten (opnames met de groepen samen) eventueel (als er tijd is) het proces met de leerlingen bespreken samen met leerlingen naar oplossing zoeken wanneer beide groepen hetzelfde nieuwsitem hebben gekozen... het coachen van de presentatoren 14

15 5.Terug op school Nabespreking De video-opnames van het proces en het programma worden mee naar school genomen. Op school kan het resultaat worden bekeken. Bij de nabespreking met de leerlingen kunnen de volgende punten aan de orde komen: wat vonden jullie van de uitzending? wat was er goed? wat zou beter kunnen? hoe had je het dan anders kunnen aanpakken? wat vond je van je rol? wat ging goed? wat was moeilijk? hoe ging het samenwerken? gaat het in het echt ook zo denk je? wat heb je (ervan) geleerd? Nu kunnen ook alle woorden nog eens aan de orde komen: communicatie communicatiemiddel internet printen fax buitenlijn webcam populair draaiboek kantoor Videopresentatie aan andere klassen De video kan ook aan andere klassen worden getoond. Leerlingen kunnen dan ook toelichting geven. Ook kan de video tijdens een ouderavond getoond worden. Terugkoppeling Vraag ook aan de leerlingen of zij nog tips hebben voor het programma Estudio. wat kan er aan het programma verbeterd worden? 15

16 wat was te moeilijk? of misschien te makkelijk? was er tijd genoeg om de opdrachten uit te voeren? andere nuttige tips Het Museum voor Communicatie geeft een evaluatieformulier mee. Dit kan samen of individueel worden ingevuld. Een kort klassengesprek hierover is zinvol om de leerlingen te ondersteunen bij het verwoorden van hun mening. De gemeenschappelijke bevindingen kunnen door een leerling (of leerkracht) naar het museum per post verzonden of g d worden. Tot slot Een excursie naar het Museum voor Communicatie is goed te combineren met een bezoek aan het Binnenhof in Den Haag. Er kan dan een volledig dagprogramma gemaakt worden. Het bezoeken van het Binnenhof is een goede voorbereiding op het thema de Nederlandse Staat in deel 3 van de leerlijn Cultuur en Maatschappij. Eventueel kan ook een bezoek worden gebracht aan het Panorama Mesdag. Het bevindt zich op loopafstand van het museum: Panorama van Mesdag, Zeestraat AA Den Haag Kijk op voor algemene informatie. 16

17