De Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap de heer dr. R.H.A. Plasterk Postbus BJ Den Haag

Transcriptie

1 R.J. Schimmelpennincklaan 3 postbus AE Den Haag telefoon +31(0) fax +31(0) cultuur@cultllur.nl De Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap de heer dr. R.H.A. Plasterk Postbus BJ Den Haag datum: 07 december 2007 uw kenmerk: DKJT/2007/40502 uw brief van: 10 oktober 2007 ons kenmerk: rc /2 onderwerp: podiumkunstenbestel voor de jeugd Geachte minister, In uw brief van 10 oktober j 1. verzoekt u de Raad voor Cultuur om advies uit te brengen over een podiumkunstenbestel voor de jeugd. In eerder overleg met IPO, VNG en het Nederlands Fonds voor de Podiumkunsten+ (NFPK) heeft u er voor gekozen dat dit Raadsadvies wordt voorbereid door een commissie die speciaal voor deze gelegenheid is samengesteld. U pleitte er tevens voor dat de leden ervan uitgekozen moeten worden op grond van hun deskundigheid op politiek-bestuurlijk gebied en op het gebied van het aanbod en de afname van de podiumkunsten voor de jeugd en cultuureducatie. De Raad heeft daarna de volgende personen aangezocht en met hun instemming is deze ad hoc commissie benoemd: mevrouw drs. L. Claus (voorzitter), mevrvollw drs. J.L.M. Baartmans - van den Boogaart, de heer A.M.L. Rümke, de heer L.W.M.G. Vaessen, de heern.l. Wallace en mevrouw M. van der Woude. De opdracht die u heeft gegeven bestond uit twee delen. Ten eerste vraagt u de Raad om het theater-, dans-, l11uziek- en muziektheateraanbod voor de jeugd te analyseren en een (toekomstig) samenhangend jeugdpodiumkunsten bestel te schetsen, waarbij ook ingegaan wordt op de financiering door de verschillende overheden. Ten tweede zou de commissie de subsidieaanvragen moeten beoordelen die instellingen voor het komende subsidieplan bij het ministerie indienen, waarbij de commissie bepaalt welke insteliingen in het kader van de bas is infrastructuur, en welke door het NFPK moeten worden gesubsidieerd. De commissie heeft zich op het standpunt gesteld dat zij alleen het eerste deel van de opdracht kan uitvoeren. Zij heeft het theater-, dans-, muziek- en muziektheateraanbod voor de jeugd geanalyseerd in aanvulling op het Raadsadvies Innoveren, participeren!. En vervolgens bereidde zij een advies voor over de contouren van een bestel voor jeugdpodiumkunsten dat in het kader van de instandhoudingsfunctie in de landelijke basisinfrastructullf door het rijk gefinancierd zou moeten worden. Daarbij heeft zij ook aanbevelingen gedaan omtrent de financieringsstructuur voor de jeugdpodiumkunsten, de

2 voor VU~LU'U~ pagina: 2 rc-2üü7.ü ontwikkelingsfunctie voor jeugdpodiumkunsten in de basisinfrastructuur en de gevolgen van de aanbevelingen voor het jeugdpodiumkunstenbeleid van het NFPK. De commissie voelt zich echter niet competent om na 1 februari 2008 de beleidsplannen te beoordelen van jeugdpodiumkunsteninstellingen die een aanvraag doen voor vieljarige rijkssubsidie in het Subsidieplan. Het ligt voor de hand dat de betrokken algemene commissies van de Raad komend vooljaar de desbetreffende Subsidieplan-adviezen zullen voorbereiden. Ter voorbereiding van het advies heeft de commissie gesprekken gevoerd met afgevaardigden van de commissies Dans, Muziek en Muziektheater alsmede Theater van de Raad voor Cultuur, en met de volgende vertegenwoordigers uit de podiumkunstendisciplines: mevrouw L. Burghout namens het DOD, mevrouw A. Hogenstijn van het Productiehuis Jeugdconcelien, de heer A. Heidweiler van YO! Opera en mevrouw L. Beijlsmit en de heer M. Dujardin namens de VNT-sectie 2. Daarnaast heeft de commissie kennis genomen van schriftelijke reacties op het Raadsadvies Innoveren, participeren! en van brieven die zij tijdens de tot standkoming van het advies heeft ontvangen. Voorgeschiedenis In september 2006 heeft de toenmalige minister van OCW, mevrouw M.J.A. van der Hoeven, in de aanvraag voor het advies over de agenda cultuurbeleid en culturele infrastructuur de Raad verzocht om een nadere analyse te maken van het podiumkunstenbestel voor de jeugd, en aan te geven welke functies deel uit zouden kunnen maken van de basisinfrastructuur voor de jeugdpodiumkunsten. In antwoord hierop stelde de Raad dat er geen sprake is van een evenwichtig podiumkunstenbestel voor de jeugd. "De grote faseverschillen in ontwikkeling van de drie sectoren als het om producties voor de jeugd gaat, vormen voor de Raad reden om niet van een podiumkunstenbestel voor de jeugd te spreken," zo schreefhij in Innoveren, participeren! Als reactie op dit deel van het advies pleit u er in uw nota Kunst van leven voor om de aanvraagprocedure voor het aanbod jeugdpodiumkunsten breder open te stellen dan de Raad in zijn advies heeft aangegeven. U schreef dat alle jeugdpodiumkunsteninstellingen daarom een aanvraag kunnen indienen bij het ministerie voor de periode Vervolgens zouden deze aanvragen niet alleen worden getoetst op artistiek-inhoudelijke gronden, maar ook op hun potentie om op niet al te lange termijn een waardevolle bijdrage te leveren aan een evenwichtig podiumkunstenbestel voor jeugd en jongeren. Daarna zou een eventuele honorering van de aanvraag plaatsvinden bij het ministerie dan wel het fonds. Dit heeft geleid tot uw adviesverzoek van 10 oktober j I. Inperking, definitie en de nadere uitwerking van de opdracht De Raad stelde in Innoveren, participeren! dat cultuur onmisbaar is als bron van onderlinge binding en zingeving. Cultuurbeleid is er mede op gericht dat burgers in staat worden gesteld

3 voor V'-<",~'-!''-H pagina: 3 rc-2üü7.ü4171!2 om zonder belemmering kennis te nemen van en te participeren in cultuur. Om te waarborgen dat ook nieuwe generaties zich tot culturele burgers kunnen ontwikkelen, is het van groot belang dat men al op jonge leeftijd kennis maakt met verschillende cultuurvormen, waaronder de podiumkunsten. De rijksoverheid moet haar verantwoordelijkheid nemen om het kwalitatief hoogstaande aanbod van jeugdpodiumkunsten, dat zonder subsidie niet levensvatbaar is, te faciliteren. Het door de drie overheidslagen gesubsidieerde circuit van jeugdpodiumkunsten heeft een decennialange geschiedenis, waarbij er door middel van onder andere educatieve projecten, bemiddelingsorganisaties en schoolvoorstellingen goede randvoorwaarden zijn geschapen om jeugd kennis te laten maken met deze kunstvormen. Dit circuit vormt het uitgangspunt van het voorliggende advies. De kern van de aanvraag richt zich ook op dat deel van de jeugdpodiumkunstensector, dat op korte termijn een aanvraag moet indienen om in het kader van het Subsidieplan of door het NFPK gefinancierd te worden. De Raad realiseert zich dat het advies daarbij geen recht doet aan het podiumkunstenaanbod dat er buiten dit circuit voor de jeugd gemaakt wordt. Daardoor wordt de hele vrije sector buiten beschouwing gelaten, waartoe onder andere de popmuziek en de musical behoren. De popmuziek en andere nietgesubsidieerde podiumkunstendisciplines zijn belangrijke pijlers van de jeugd- en jongerencultuur, maar ze vallen strikt genomen buiten het bereik van uw adviesaanvraag. De Raad leek deze inperking van de adviesaanvraag gerechtvaardigd, omdat de vraag naar de omvang en de invulling van een bestel voor de jeugdpodiumkunsten dat in de basisinfrastructuur moet worden opgenomen, de meest nijpende is. Voorts wil de Raad een aantal onderscheidingen aanbrengen binnen het aanbod van de jeugdpodiumkunsten dat de rijksgesubsidieerde instellingen produceren, en daarnaast een aantal andere inleidende opmerkingen plaatsen. 1. Traditioneel zijn de jeugdpodiumkunsten te verdelen in jeugdtheater, jeugddans en jeugdmuziek. Volledigheidshalve moet echter ook het poppen- en objecttheater genoemd worden, waarbij niet de tekst, de beweging of de muziek, maar het object het artistieke uitgangspunt is. Net als binnen de podiumkunsten voor volwassenen, zijn er ook binnen de jeugdpodiumkunsten vele makers werkzaam die experimenteren met mengvormen van deze hoofddisciplines. Gezien deze interdisciplinariteit kan binnen de jeugdmuziek een nader onderscheid worden aangebracht. Zo valt het jeugdmuziekaanbod uiteen in jeugdconcerten die worden ondersteund door een (kleine) theatrale inbreng, in jeugdmuziektheater en -opera waarin de muziek (bijvoorbeeld een op muziek gezet libretto) het uitgangspunt is, en in jeugdmuziektheater waarin de tekst het uitgangspunt is en de muziek een ondersteunde functie heeft. In het aanbod van de Nederlandse jeugdmuziekpodiumkunsten is de grens tussen deze drie genres niet altijd scherp te trekken, en vooral die tussen de tweede en de derde categorie is diffuus. Er zijn jeugdtheatergezelschappen die producties maken met een muzikale inbreng die soms het uitgangspunt en soms ondersteunend is. Ook de opvoeringspraktijk van deze twee soorten jeugdmuziektheater is dezelfde: de twee vormen van jeugdmuziektheater worden in een theater opgevoerd, telwijl jeugdconcerten in een concertzaal plaatsvinden. Bovendien hebben de jeugdtheater- en jeugdmuziektheater-

4 voor vu,"ujlul pagina: 4 rc /2 instellingen de jeugd als enige doelgroep, terwijl de jeugdmuziekactiviteiten meestal worden verricht door instellingen die ook of hoofdzakelijk voor volwassenen produceren. In Innoveren, participeren! stelde de Raad dat het aantal jeugdmuziektheaterinstellingen te klein is om van een bestel te spreken, zodat deze subdiscipline niet in de basisinfrastructuur vertegenwoordigd moet zijn. Op grond van bovenstaande analyse pleit de Raad er nu voor om het jeugdtheaterbestel ook open te stellen voor instellingen die zich louter toeleggen op jeugdmuziektheater. Jeugdmuziektheaterinstellingen kunnen dus ook een subsidieaanvraag doen voor jeugdtheaterplekken in de basisinfrastructuur. Er geldt voor deze jeugdmuziektheaterinstellingen uiteraard dat zij aan dezelfde criteria moeten voldoen en dezelfde taken moeten uitvoeren die in Innoveren, participeren! voor de jeugdtheaterinstellingen zijn geformuleerd. Het theater waarin het object het uitgangspunt is, heeft in het Nederlandse jeugdpodiumkunstenbestel een vaste plaats verworven. Ook in deze subdiscipline zijn er verschillende mengvormen tussen theater, poppentheater en objecttheater ontstaan. De Raad pleit ervoor dat de jeugdtheater-basisinfrastructuur ook voor het jeugdpoppen- en objecttheater wordt opengesteld. Voor alle instellingen gelden de criteria en de taken uit Innoveren, participeren!. 2. In het theaterdeel van Innoveren, participeren! stelde de Raad dat er in de basisinfrastructuur geen ruimte is voor specifiek jongerentheater. Er is namelijk, zo beargumenteerde hij, geen principieel verschil tussen jongerentheatergezelschappen en volwassenentheatergezelschappen die zich ook op jongeren richten. De Raad constateeli nu dat de vraag naar jongerentheater zo groot en gedifferentieerd is dat het aanbod ervan in de basisinfrastructuur zeker gesteld moet worden. Op dit moment maakt slechts een aantal jeugdpodiumkunstinstellingen incidenteel producties voor jongeren van twaalfjaar en ouder; daarnaast is er een aantal theater- en dansgezelschappen dat specifiek voor jongeren producties maakt; en ten slotte is een deel van het volwassenen aanbod (al dan niet ondersteund door een educatief programma) ook geschikt voor jongeren. De Raad vindt dat dit aanbod te klein is. Hij pleit er dan ook voor dat een aantal jeugdpodiumkunsteninstellingen structureel producties voor de leeftijd vanaf twaalfjaar maakt. Daarnaast stelt de Raad voor dat de door hem in Innoveren, participeren! aangeduide brandpunten waar volwassenen- en jeugdpodiumkunsteninstellingen zijn geconcentreerd, gezamenlijk de verantwoordelijkheid te geven om producties voor jongeren te realiseren. Dit geldt niet alleen voor de aangewezen brandpunten van theaterinstellingen, maar ook voor zulke concentratieplekken van muziek- en of dansinstellingen. 3. De Raad vindt dat de instellingen die het produceren van jongerentheater combineren met een kerntaak op het gebied van de talentontwikkeling van jongeren, geen instandhoudingsfunctie voor de jeugdpodiumkunsten moeten vervullen. Hij vertrouwt erop dat het nieuw op te richten Programmafonds Cultuurparticipatie dit belangrijke segment van de podiumkunstensector zal waarborgen. In Kunst van leven heeft u overigens aangekondigd dat de subsidie-aanvragen van instellingen in de sector amateurkunst en cultuureducatie die zich bezighouden met talentontwikkeling en participatie nog door de Raad in behandeling genomen worden. Dit omdat dit nieuwe fonds nog niet op 1 februari 2008 operationeel zal zijn.

5 voor raad r cul pagina: 5 rc-2üü7.ü4171!2 4. De Raad heeft in Innoveren, participeren! nadruk gelegd op het belang van meer diversiteit in de podiumkunsten. In de jeugdpodiumkunstensector geldt dat evenzeer. 5. De Raad beperkt zich in dit advies strikt genomen tot hetjeugdpodiumkunstenbestel dat in het kader van het Subsidieplan direct door het Rijk gefinancierd wordt. De inrichting van dit bestel heeft echter ook gevolgen voor instellingen en taken die straks onder verantwoordelijkheid van het NFPK vallen, omdat die het complement van de basisinfrastructuur vormen. Naast het jeugdpodiumkunstenbestel in de bas is infrastructuur moet er ook bij het NFPK genoeg ruimte zijn voor instellingen die kwalitatief hoogstaande jeugdpodiumkunstenproducties realiseren. Ook de andere overheden moeten de verantwoordelijkheid (blijven) nemen om deze instellingen financieel te ondersteunen. In het voorliggende advies wordt een aantal specifieke aanbevelingen gedaan met betrekking tot dit fonds. Daarnaast wil de Raad nog de volgende algemene aanbevelingen doen. In aansluiting op wat de Raad in Innoveren, participeren! beweerde over de subsidietermijn van theaterinstellingen die een aanvraag gaan doen bij het NFPK, stelt de Raad dat ook de jeugdpodiumkunsteninstellingen die nu subsidie krijgen in het kader van de Cultuurnota en in de toekomst een beroep doen op een subsidie van het NFPK, bij een positieve beoordeling voor vier jaar door dit fonds gesubsidieerd worden. Het NFPK moet garanderen dat niet specifieke jeugdpodiumkunsten-instellingen die wèl jeugdaanbod produceren, in de toekomst óók deze taken kunnen blijven uitvoeren, en daar een speciaal geoormerkt budget voor krijgen. Dit geldt specifiek voor de klassieke muziekensembles, omdat er in die sector geen instellingen zijn die in de basisinfrastructuur de instandhoudingsfunctie voor jeugdmuziek vervu lien. Financiering In het raadsadvies over de ontwerpregeling subsidies en uitkeringen cultuuruitingen van 15 oktoberjl. wordt gesteld dat het zonder extra financiële middelen niet mogelijk is om een goede basisinfrastructuur in te richten. Dit geldt evenzeer voor de inrichting van een basisinfrastructuur voor de jeugdpodiumkunsten. Van de instellingen die de instandhoudingsfunctie en de ontwikkelingsfunctie moeten vervullen, wordt verwacht dat zij een groot aantal taken moeten uitvoeren, die onmogelijk binnen het huidige budget kunnen worden gefinancierd. Daar is een substantiële verhoging van de subsidie voor nodig en die subsidie mag niet ten koste gaan van het beschikbare budget van het NFPK. De Raad vindt het niet zinvol om dit advies over het besteljeugdpodiumkunsten te effectueren als het met de huidige middelen bekostigd moet worden. De Raad hecht er veel waarde aan dat zowel het rijk als de gemeentelijke en/ofprovinciale overheid de financiering van de jeugdpodiumkunsten in de basisinfrastructuur in een gelijkwaardige verhouding en met gelijkwaardige verantwoordelijkheden voor hun rekening nemen. Enerzijds is het belangrijk dat het rijk kwalitatief hoogstaand aanbod voor de jeugdpodiumkunsten waarborgt; het rijk wil immers dat in de basisinfrastructullr en bij het NFPK een goed gespreid aanbod van jeugdpodillmkunsten in stand wordt gehouden. Het primaat van de inhoudelijke beoordeling moet volgens de Raad daarom bij het rijk en het

6 raad voor "V~~~~,...~ pagina: 6 rc /2 NFPK liggen. Tegelijkertijd is het heel belangrijk dat de jeugdpodiumkunsten-instellingen ingebed zijn in de lokale en/ofprovinciale structuur vanwege de belangrijke educatieve taak van deze instellingen en de afname van jeugdpodiumkunsten in school- en vrije voorstellingen. Jeugdpodiumkunsteninstellingen spelen immers een groot deel van hun voorstellingen op scholen in hun eigen regio. Daarom is het belangrijk dat de regio ook financiële verantwoordelijkheid hiervoor draagt De verschillende overheden moeten hun verantwoordelijkheden voor elk van de drie disciplines voelen. De Raad stelt zich voor dat zij daar in de convenantbesprekingen tussen minister en landsdelen gezamenlijke afstemming over bereiken. Een bestel voor de jeugdpodiumkunsten De Raad blijft bij zijn conclusie uit Innoveren, participeren! dat er op dit moment nog geen volwaardig, integraal bestel voor de jeugdpodiumkunsten bestaat. De artistieke ontwikkeling van de disciplines jeugdtheater, jeugddans, jeugdmuziek en jeugdmuziektheater is gaande, maar het verschil in de hoeveelheid producties en het organisatorisch vermogen van deze jeugdpodiumkunstensectoren is erg groot. Terwijl er in hetjeugdtheater al in 1986 een jeugdtheaterbestel geconsolideerd is door de commissie-zeevalking, is er nog geen sprake van bestellen van specifieke jeugddans- en jeugdmuziekinstellingen die over het land gespreid zijn en een solide financieringsstructuur van de verschillende overheden hebben. De Raad beschouwt de drie podiumkunstendisciplines als principieel gelijkwaardig, en vindt dat instellingen die jeugddans- en jeugdmuziekaanbod produceren op termijn elk een landelijk gespreide infrastructuur moeten vormen. Die kan dan meegroeien met de artistieke en de publieksontwikkeling en zodoende een eigen, op de discipline toegesneden vorm krijgen. Hiervoor moeten, zoals hierboven gezegd, niet alleen de drie overheden zich verantwoordelijk voelen, ook moet er een goede afstemming plaatsvinden tussen de producenten en de podia, zodat aanbod en afname op elkaar aansluiten. Een van de manieren om te bouwen aan een volwaardig bestel voor alle jeugdpodiumkunsten, is in de ogen van de Raad een versterking van de ontwikkelingsfunctie voor de jeugdpodiumkunsten. De productiehuizen kunnen op twee manieren de rol van jeugdpodiumkunsten versterken. Ten eerste begeleiden ze de artistieke ontwikkeling van makers bij het realiseren van producties voor jong publiek. Dit geldt zowel voor nieuwe makers, als voor meer ervaren makers die zich willen toeleggen op jeugdpodiumkunstenproducties. De productiehuizen kunnen hen daarin op weg helpen. Ten tweede kunnen ze een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van het aanbod voor een jong publiek. Ze kunnen fungeren als een vuurtoren, waarbij ze het belang van de jeugdpodiumkunsten vanuit een beperkt aantal plekken landelijk uitstralen. De Raad vertrouwt er dan ook op dat de procluctiehuizen het talent in de jeugdpodiumkunsten stimuleren, waardoor het aantal jeugdpodiumkunsteninstellingen uitbreidt in de disciplines waar er een tekort is. Daarnaast kunnen ook het Theater Instituut Nederland en het Sectorinstituut Muziek een bijdrage leveren aan de expertisebevordering op het gebied van ontwikkeling van de jeugdpodiumkunsten.

7 voor pagina: 7 rc-2üü'1.ü41'11/2 Basisinfrastructuur jeugdtheater, waarbij inbegrepen jeugdmuziektheater en jeugdpoppen- en objecttheater In Innoveren, participeren! schetste de Raad een basisinfrastructuur voor het jeugdtheater, waarin de jeugdtheaterinstellingen gekoppeld worden aan de acht brandpunten in de steden Amsterdam, Rotterdam, Den I-laag en de regio's noord, oost, zuid, Limburg en Utrecht. Op grond van de eerder beschreven herdefiniëring kunnen de jeugdtheaterinstellingen die de instandhoudingsfunctie vervullen ook nadruk leggen op het produceren van jeugdmuziektheater en/ofjeugdpoppen- en objecttheater. Op grond van nieuwe inzichten adviseert de Raad nu dat de regio oost niet door één jeugdtheatergezelschap in de basisinfrastructuur bediend kan worden. De omvang van deze regio is daar in demografisch en geografisch opzicht te groot voor. Juist voor jeugdpodiumkunsten is het belangrijk om geworteld te zijn in een gebied met een overzichtelijke omvang. De instellingen moeten een goed en geconcentreerd spreidingsbeleid voeren dat een beperkt gebied beslaat omdat een groot deel van de voorstellingen gespeeld wordt op scholen waar de instellingen een nauwe band mee moeten onderhouden. Om deze redenen pleit de Raad ervoor om het aantal jeugdtheaterinstellingen die in de basisinfrastructuur de instandhoudingsfunctie vervullen, uit te breiden tot negen. Deze extra instelling zou gevestigd moeten zijn in het noordelijk deel van de regio oost, en dit deel van de regio van jeugdtheater moeten bedienen. Voor deze instelling gelden dezelfde criteria en taken die de Raad in Innoveren, participeren! met betrekking tot de jeugdtheatergezelschappen heeft geformuleerd. De Raad constateerde in Innoveren, participeren! dat er demografische en theatrale ontwikkelingen gaande zijn in Zeeland en Flevoland. Op dit moment zijn die ontwikkelingen nog niet zo ver gevorderd dat er ook in die regio's een jeugdtheatergezelschap de instandhoudingsfunctie moet vervullen in de basisinfrastructuur. In Zeeland zou deze lacune opgevuld kunnen worden doordat de jeugdtheaterinstelling in de regio zuid na wederzijds overleg de verantwoordelijkheid neemt om de vraag naar jeugdtheater in die provincie te beantwoorden. Flevoland zou tot het dekkingsgebied van de jeugdtheaterinstelling in de regio Utrecht kunnen behoren. De inrichting van de basisinfrastructuur voor hetjeugdtheater, waarbij er in Noord- en Zuid Holland (buiten de drie grote steden) geen jeugdtheatergezelschappen meer zijn die direct door het rijk worden gefinancierd, schept verantwoordelijkheden voor de instellingen in Amsterdam, Rotterdam en Den Haag. De Raad vindt dat jeugdtheatergezelschappen voortaan ook het spreidingsgebied van die twee provincies voor hun rekening moeten nemen. De Raad pleitte al in Innoveren, participeren! voor meer differentiatie in de omvang van jeugdtheaterinstellingen. Het is van belang dat er jeugdtheaterinstellingen zijn die structureel groot gemonteerde theaterproducties te maken. Even belangrijk is het echter dat een aantal jeugdtheaterinstellingen de armslag krijgt om nieuwe makers aan te trekken, per seizoen een grote verscheidenheid aan producties uit te brengen, miistieke risico's te nemen, duurdere (oudere) acteurs aan te trekken en eventueel een ensemble op te bouwen.

8 pagina: 8 rc Daarom pleit de Raad voor minimaal twee grote jeugdtheaterinstellingen in de basisinfrastructuur. Eén van deze instellingen zou in Amsterdam gevestigd moeten zijn, gezien de concentratie van publiek en makers, theaterinitiatieven en de ontwikkelingen die daar de afgelopen tijd binnen de jeugdtheatersector hebben plaatsgevonden. De tweede locatie wijst de Raad niet aan, omdat de potentie om te groeien tot een groot jeugdtheatergezelschap sterk afl1ankelijk is van de ambities en kwaliteiten van een instelling. Ten slotte ziet de Raad, anders dan hij in Innoveren, participeren! stelde, in Flevoland geen noodzaak meer voor een tweede jeugdtheaterproductiehuis dat in het kader van de basisinfrastructuur door het rijk wordt gefinancierd. In de ontwikkelingsfunctie kan beter vooraleerst geïnvesteerd worden in productiehuizen voor de jeugddans en de jeugdmuziek, omdat de achterstand daar urgentie heeft. Daarom kan het aantal productiehuizen voor jeugdtheater in de basis infrastructuur beperkt blijven tot één. Basisinfrastruciuur jeugddans De jeugddansinstellingen die thans gefinancierd worden in het kader van de Cultuurnota vormen geen volwaardig bestel zoals daar in hetjeugdtheater sprake van is. Daarvoor zijn de instellingen niet genoeg landelijk gespreid: er zijn zelfs hele delen van het land waar geen jeugddansinstelling is gevestigd. Bovendien zijn de instellingen die deel uitmaken van dit onvolkomen bestel in artistiek en/of bedrijfsmatig opzicht te weinig volgroeid. De Raad onderschrijft nog steeds zijn constatering in Innoveren, participeren! dat "om de jeugddans een volwaardige positie in het dansbestel te bezorgen, een inhaalslag gemaakt [zal] moeten worden op het gebied van de professionalisering en op het gebied van de artistiekinhoudelijke ontwikkeling." In Innoveren, participeren! pleitte de Raad er voor dat in de basisinfrastructuur een bestel van vijf instellingen de instandhoudingsfunctie voor jeugddans moet vervullen. De Raad komt op dit voorstel terug. Gezien het beperkt aantal jeugddansmakers en -instellingen mag niet verwacht worden dat de potentiële aanvragers voor een plek in de basisinfrastructuur een uitgebalanceerd en landel ijk gespreid bestel van jeugddansinstellingen kunnen vormen. De Raad is van mening dat in de jeugddans geleidelijk een bestel opgebouwd moet worden, waarbij voor het Subsidieplan voorgesteld wordt een gering aantal jeugddansinstellingen op te nemen in de basisinfrastructuur. Daarbij moet dit bestel in opbouw zo veel mogelijk landelijk gespreid zijn. De Raad gaat uit van een groeimodel, zodat het jeugddansbestel op den duur uitgebreid kan worden metjeugddansinstellingen die met een meerjarige subsidie bij het Nederlands Fonds voor Podiumkunsten+ genoeg artistieke en zakelijke continuïteit hebben opgebouwd. De Raad handhaaft zijn pleidooi uit Innoveren, participeren! voor de oprichting van een jeugddansproductiehuis. Zo'n specifieke instelling kan de aanwas van choreografen voor de jeugddans stimuleren. De Raad denkt dat een jeugdproductiehuis zich het beste in dezelfde stad als een dansvakopleiding kan bevinden om daar een nauwe relatie mee aan te gaan. Daarnaast kunnen ook de bestaande (dans)productiehuizen aparte trajecten ontwikkelen voor jeugddansmakers, zodat de ontwikkelfunctie in de jeugddans verder landelijk gespreid is.

9 raad voor 'V"'~"'-"~L pagina: 9 rc Basisinfrastructuur jeugdmuziek Zoals eerder opgemerkt, pleit de Raad ervoor om hetjeugdmuziektheater onder het jeugdtheaterbestel te scharen. Hij beperkt zich in deze paragraaf tot de jeugdconcerten. Dammee laat de Raad zoals gezegd de vrije muzieksector buiten beschouwing. Jeugdconcerten worden momenteel voor een groot deel uitgevoerd door de symfonieorkesten en de ensembles. Zulke jeugdconcerten kunnen enerzijds bestaan uit regulier repertoire dat door middel van een educatief programma voor kinderen en jongeren geschikt gemaakt wordt. Anderzijds zijn er ook concerten van nieuw of bestaand repeltoire die met behulp van een theatrale toevoeging, participatie ofandere middelen of werkwijzen specifiek op de jeugd worden toegesneden. Beide soorten concerten worden momenteel al structureel gegeven door bestaande muziekinstellingen. Er zijn echter nauwelijks tot geen orkesten en ensembles zijn die zich louter toeleggen op het geven van specifieke jeugdconcerten. In dat opzicht wijkt de jeugdmuziek af van het jeugd(muziek)theater en de meeste jeugddans. Er zijn instellingen die met enige regelmaat speciale jeugdconcelten geven, maar geen enkel orkest of ensemble heeft deze activiteit tot kerntaak verheven. Wanneer deze instellingen dit op een kwalitatief hoogstaand niveau doen, dan moeten deze instellingen de mogelijkheid krijgen om deze taken, liefst met een geoormerkt budget uit te voeren. Dat geldt zowel voor de symfonieorkesten, die voortaan met een langjarig subsidieperspectief in de basisinfrastructuur terecht komen, als voor de ensembles, die voortaan door het NFPK worden gesubsidieerd. Met name de mogelijkheden voor het ontwikkelen van muziekaanbod voor de jeugd moeten verder uitgebouwd worden. Daarom is het van belang dat eenjeugdmuziekproductiehuis deze taak structureel en met voldoende middelen kan uitvoeren. Zo'n instelling kan specifiek jeugdmuziekaanbod ontwikkelen, en onderzoeken wat geschikte manieren zijn om muziek op een aantrekkelijke wijze voor de jeugd te presenteren. Dit productiehuis functioneert dan als een kweekvijver voor makers die hun opgebouwde kennis en ervaring toepassen in het werken met orkesten en ensembles. Productiehuizen zijn de meest geschikte instellingen om zulke jeugdconcerten - eventueel in festivalvorm ofandere geschikte presentatievormen - te ontwikkelen. Zulke instellingen zijn aan een specifieke regio gebonden, maar kunnen door reisvoorstellingen en cofinanciering door andere regio's ook een landelijke uitstraling krijgen. De raad is van mening dat ze op die manier in staat zijn om de jeugdmuziek landelijk een impuls geven en zo kunnen doorgroeien naar een volwaardige infrastructuur. De Raad hoopt dat hij hiermee een bruikbaar kader gegeven heeft op basis waarvan in de komende jaren het bestel voor de jeugdpodiumkunsten verder opgebouwd en gelcollscllidl~e,rd kan worden. Kees Weeda Algemeen Secretaris