Dorpsplan Heijningen Leefbaarheid maken doe je samen

Transcriptie

1 Dorpsplan Heijningen Leefbaarheid maken doe je samen

2 Dorpsplan Heijningen Leefbaarheid maken doe je samen juni 2005

3 COLOFON Samenstelling Bert Harmsen Chris Gaasbeek Vormgeving binnenwerk Druk Sector Document Processing, VNG SGBO Onderzoek > Advies > Implementatie Postbus GK Den Haag SGBO / Niets uit deze publicatie mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie of op welke andere wijze dan ook, zonder de voorafgaande schriftelijke toestemming van SGBO. Aan de totstandkoming van deze publicatie is de grootst mogelijke zorg besteed. SGBO kan echter niet aansprakelijk worden gesteld voor eventuele onjuistheden, noch kunnen aan de inhoud rechten worden ontleend.

4 INHOUDSOPGAVE 1 Inleiding Een dorpsplan voor Heijningen Heijningen: een kern in de gemeente Moerdijk Gemeentelijke kaders Leeswijzer 7 2 Huidige situatie Profiel van Heijningen Belemmeringen en mogelijkheden Inleiding Sociaal klimaat Relatie burger-overheid Wonen Verkeer Werken Voorzieningen 14 3 Gewenste situatie Inleiding Sociaal klimaat Relatie burger-overheid Wonen Verkeer Werken Voorzieningen 19 4 Maatregelen, taakverdeling en planning Inleiding Sociaal klimaat Relatie burger-overheid Wonen Verkeer Werken Voorzieningen 33 Bijlagen 1 Bijlage 1 Cijfermatige gegevens Heijningen 2

5

6 1 Inleiding 1.1 Een dorpsplan voor Heijningen De gemeente Moerdijk is ontstaan uit een fusie van vijf gemeenten, namelijk: Zevenbergen, Fijnaart en Heijningen, Klundert, Standdaarbuiten en Willemstad. Sinds 1997 vormen deze vijf hoofdkernen samen met zes kleinere dorpen de gemeente Moerdijk. Hoewel Zevenbergen als grootste kern de meeste voorzieningen herbergt, kan er toch niet gesproken worden van een hoofdkern. In feite bestaat de gemeente Moerdijk uit elf relatief opzichzelfstaande kernen met een heel eigen identiteit. In het leven van de inwoners van Moerdijk neemt de leefbaarheid in hun dorp dan ook een belangrijke plaats in. De gemeenteraad van Moerdijk heeft dit zeer wel begrepen. In zijn raadsprogramma heeft hij daarom ingezet op het versterken van de leefbaarheid in de kernen. De raad heeft hiertoe het college van burgemeester en wethouders opgedragen om voor elke kern een dorps-/stadsplan op te (laten) stellen en hierbij de bevolking nadrukkelijk te betrekken. Het dorpsplan beschrijft enerzijds de knelpunten en kansen, anderzijds de gewenste ontwikkelingen en maatregelen binnen de kern voor een meerjarige periode. Daarom wordt ook wel over dorps-/stadsontwikkelingsplan gesproken. Het college heeft op zijn beurt gekozen voor een aanpak die de inzet en inbreng van de bewoners zelf zo veel mogelijk waarborgt. Om deze reden heeft het college besloten om de totstandkoming van de dorps-/stadsplannen niet zelf ter hand te nemen maar extern te laten begeleiden, namelijk door SGBO Onderzoek > Advies > Implementatie. Begin 2004 heeft het college van burgemeester en wethouders een start gemaakt met het opstellen van de plannen. De eerste dorpsplannen voor Moerdijk en Langeweg zijn in 2004 afgerond en aangeboden aan het college en de gemeenteraad. In de eerste helft van 2005 zijn vervolgens het stadsplan voor Willemstad en het dorpsplan voor Standdaarbuiten opgesteld en is gestart met de dorpsplannen voor Noordhoek en Heijningen gerealiseerd. Voor u ligt het dorpsplan van de inwoners van Heijningen. 1.2 Heijningen: een kern in de gemeente Moerdijk Voor de herindeling van 1997 was Heijningen een onderdeel van de gemeente Fijnaart en Heijningen. Binnen de gemeente Moerdijk wordt het gezien als een van de elf kernen. Heijningen is een kleine kern met inwoners (1 januari 2005). In de periode is dit aantal inwoners toegenomen met 135 ofwel met ruim 10%. Deze groei komt door het grotere aantal geboorten dan sterfgevallen. Er is namelijk gemiddeld gezien sprake van een iets groter aantal vertrekkers dan vestigers (vertrekoverschot). SGBO DORPSPLAN HEIJNINGEN 1

7 In de leeftijdsverdeling valt op dat Heijningen in verhouding tot de hele gemeente relatief veel inwoners van de middelste leeftijdsklassen (30-54 jaar) heeft. Omgekeerd is vooral het aantal oudere inwoners (met name jaar) beduidend lager dan in de rest van de gemeente. Bevolking jaar eo jaar jaar jaar jaar jaar jaar 0-9 jaar 0,0% 5,0% 10,0% 15,0% 20,0% 25,0% 30,0% Heijningen 2000 Heijningen 2005 gemeente 2005 De verschuivingen in procentuele omvang in de laatste vijf jaar zijn het grootst bij de groep jaar (+3,5% of +37 inwoners) en bij de groep jaar (-3,0% of -21 inwoners). Voor de overige leeftijdscategorieën zijn de verschillen tussen 2000 en 2005 (veel) kleiner. Andere feitelijke gegevens over Heijningen, bijvoorbeeld over de woningvoorraad, de verenigingen en verkeer, zijn in paragraaf 2.2 per thema (subparagraaf) beschreven als inleiding op de problemen en kansen. De gemeente Moerdijk heeft diverse onderzoeken, beleidsnota s en visies vastgesteld die van invloed zijn op de situatie en mogelijkheden van Heijningen. De gemeente heeft deze documenten kaderstellend genoemd voor het opstellen van de dorpsplannen. Dat betekent dat, binnen de mogelijkheden die de gemeentelijke beleidskaders geven, de dorpen zoeken naar de gewenste ontwikkeling, oplossing van knelpunten en maatregelen die daaruit voortvloeien. SGBO DORPSPLAN HEIJNINGEN 2

8 Afbeelding 1. Ligging van Heijningen in de gemeente Moerdijk. 1.3 Gemeentelijke kaders Hieronder volgt van deze kaderstellende documenten een korte samenvatting, met de specifieke informatie over Heijningen. Structuurvisie Plus (1999) Behalve het kiezen van de gewenste ruimtelijke ontwikkeling van de gemeente, is de leefbaarheid in de kernen een van de centrale thema s in de Structuurvisie Plus. Dit uit zich in de volgende strategieën: - het aanbieden van woningen afgestemd op de kwalitatieve vraag vanuit de kernen; - een mobiliteitsplan afgestemd op de beschikbaarheid en bereikbaarheid van voorzieningen; - het bevorderen van recreatie en toerisme. Uitbreiden vindt pas in laatste instantie plaats. Inbreiden heeft veruit de voorkeur om de ruimte zo efficiënt mogelijk te (her)gebruiken. Binnen de bebouwde kommen zijn de stedelijke functies afweegbaar. Voor de ruimtelijke ontwikkeling van Heijningen wordt het volgende voorgesteld: De leefbaarheid van het dorp kan blijvend verbeteren door de herschikking van woningen : maatregelen in het bestaande woningbestand en de herinrichting van de openbare ruimte. Dat kan leiden tot een aantrekkelijk woonmilieu, waardoor de leefbaarheid in Heijningen ondanks de geïsoleerde ligging hoog wordt. SGBO DORPSPLAN HEIJNINGEN 3

9 De dijken verbinden het dorp met het landschap. Herstel van de route via de Hoge Heijningsedijk en een groene verdichting langs de dijken zou deze relatie kunnen verbeteren. [volgt nog] Afbeelding 2. Plattegrond van Heijningen Visie woningbouw De Structuurvisie Plus herijkt en in de tijd gezet (2003) De gemeente Moerdijk heeft beperkte woningbouwmogelijkheden. Zo realiseert de gemeente in de periode in totaal 90 woningen per jaar, inclusief een extra contingent via de Compensatieregeling Moerdijk-werknemers. De komende jaren zal dit aantal toenemen: diverse bouwplannen zitten in de pijplijn. Voor de periode is er een bouwcapaciteit van in totaal woningen. Ook na 2005 is er sprake van een beperkte groeimogelijkheid. Er is een indicatieve verdeling van de richtgetallen: Zevenbergen 50% Fijnaart 20% Klundert 15% Overige 8 kernen 15% Voor Heijningen betekent dit concreet dat er twee á drie woningen per jaar mogen worden gebouwd. Hiermee kiest de gemeente voor concentratie van de meeste woningbouw in de grootste kernen om daarmee de voorzieningen in Moerdijk in stand te kunnen houden. Voor de kleinere kernen, waaronder Heijningen, betekent dit de uitdaging om de bestaande voorraad optimaal in te zetten: sloop en vervangende nieuwbouw, levensloopbestendig bouwen en aanpassing van de bestaande voorraad aan de behoefte. In de Structuurvisie Plus en de Visie Woningbouw worden geen (mogelijke) uitbreidings- of inbreidingslocatie binnen het dorp genoemd. Door het herschikken en aanpassen van woningen en herinrichting van de openbare ruimte kan de leefbaarheid van het dorp worden verbeterd. Volgens de Visie Woningbouw zouden op deze wijze in de Polderstraat voor 2005 nog twee woningen kunnen worden gerealiseerd. Dat is inderdaad gebeurd. In het Uitwerkingsplan Moerdijk e.o. is voor de toekomst het gebied tussen de A29 en de voetbalvelden aangemerkt als afweegbaar voor woningbouw. SGBO DORPSPLAN HEIJNINGEN 4

10 Afbeelding 3 en 4: Laatste uitbreiding aan de Polderstraat en locatie tussen sportvelden en A29 Ook het thema zorg-wonen-welzijn wordt belicht in de notitie. Er worden drie typen kernen onderscheiden: A: wijken en kernen met alle voorzieningen op het gebied van wonen, zorg en welzijn; B: kernen met basisvoorzieningen; C: gebieden zonder noemenswaardige voorzieningen. Heijningen heeft de C-status. De bewoners vinden overigens dat er in Heijningen wel enkele basisvoorzieningen zijn (basisschool met peuterspeelzaal, gemeenschapshuis en sport). SGBO DORPSPLAN HEIJNINGEN 5

11 Intermezzo: provinciaal beleid De ruimtelijke ontwikkeling van Heijningen wordt in belangrijke mate bepaald door de uitgangspunten uit de Structuurvisie Plus en de hierop gebaseerde nota s Visie Industrie en Visie Woningbouw (zie de tekst hiervoor). Bij deze notities is aansluiting gezocht bij het ruimtelijke beleid van de provincie Noord-Brabant, zoals dat is vastgelegd in het in 2002 vastgestelde streekplan. Compact bouwen en zuinig ruimtegebruik zijn hierin de centrale thema s. Deze uitgangspunten zijn nader uitgewerkt door middel van de nota Uitwerkingsplan landelijke regio Moerdijk. Visie industrie (2002) Binnen Moerdijk zijn er diverse bedrijventerreinen. Behalve de grotere en bijzondere terreinen Moerdijk en Dintelmond zijn er in de gemeente vijftien lokale bedrijventerreinen. Heijningen kent geen bedrijventerrein, noch zijn er plannen om hier een bedrijventerrein te gaan ontwikkelen. Het is juist de bedoeling dat startende en groeiende bedrijven en (milieuhinderlijke) bedrijven uit onder andere de kern Heijningen naar het nabijgelegen terrein Dintelmond verplaatst worden. Op dit terrein is een ruimte-extensief metaalcluster van bedrijven en gerelateerde transportsector gesitueerd. De totale omvang bedraagt 60 hectare (netto) en er werken zo n personen (peildatum 1999). Visie Toerisme en recreatie Volgens de visie Toerisme en recreatie speelt Heijningen geen noemenswaardige rol van betekenis in deze sector. Hoewel Fort Sabina is gelegen op het grondgebied van de voormalige gemeente Fijnaart en Heijningen, wordt deze in de visie vanuit toeristisch oogpunt geschaard onder het toeristische aanbod van Willemstad. Scenario Moerdijk 2020 (2002) Dit rapport heeft de volgende probleemstelling: Na de herindeling is de gemeente een uitgestrekte gemeente geworden met meerdere grote en kleine kernen. Enerzijds heeft de gemeenteraad uitgesproken dat elke kern het eigen karakter en de eigen specifieke culturele achtergrond moet kunnen behouden. Anderzijds vraagt het sombere financiële perspectief de gemeente om prioriteiten te stellen. De spreiding van voorzieningen over de gemeente en de kernen vormt daarbij een groot probleem. Daarnaast zullen ook prioriteiten moeten worden gesteld binnen het brede terrein van welzijn. De gemeente Moerdijk heeft behoefte aan een eigen sociaal gezicht. Sociaalmaatschappelijk welzijn als beleidsterrein aan de ene kant en specifiek welzijn vertaald naar de lokale gemeenschap van elke kern zal in samenhang ontwikkeld moeten worden. De nota noemt elf projecten en diverse actiepunten. Voorbeelden van projecten zijn: - ontwikkelen van vraaggestuurd huisvestingsbeleid; SGBO DORPSPLAN HEIJNINGEN 6

12 - dorpsplannen ontwikkelen, als opmaat voor vernieuwing; - heroverweging van spreiding van maatschappelijke voorzieningen (basiskaart); - visie op het vrijwilligerswerk in Moerdijk opstellen; - voorstellen en ideeën ontwikkelen voor een vitaal verenigingsleven; - subsidiebeleid ontwikkelen; - de interactief communicerende gemeente (leren van ervaringen lokaal sociaal beleid). In de nota zijn in een bijlage enkele samenvattende gegevens van de Leefbaarheidsmonitor (LeMon, 2001) opgenomen. Het totaaloordeel van bewoners over Heijningen is een 7,9. Over een aantal zaken is men echter niet tevreden. Men is zeer ontevreden over de winkel- en speelvoorzieningen (cijfers respectievelijk 2,8 en 3,3) en ontevreden over het groen, de medische voorzieningen en de woonomgeving (cijfers respectievelijk 4,6, 4,9 en 5,3). Tenslotte is ook het verkeersgeluid (5,9) een aandachtspunt. [Nog toevoegen: hoge rapportcijfers gegeven aan ] Een andere bijlage vat een deel van het project Niemand aan de kant: op weg naar 2020 samen. Dit betreft het lokaal sociaal beleid van de gemeente. Het levert onder meer de volgende kapstokken op (toegespitst op de kleinere kernen) voor Moerdijk in 2020: - woongemeente: Moerdijk blijft een groene en landelijke woongemeente, voorzien in de woningbehoefte van de verschillende kernen, aanpasbaar bouwen, aandacht voor jong en oud; - een gemeente met voorzieningen en accommodaties: basisvoorzieningen in de verschillende kernen, sommige voorzieningen delen met andere kernen (mits bereikbaarheid gegarandeerd is), in elke kern eigen onderwijsvoorziening met multifunctionele schoolgebouwen; voorzien in de dagelijkse levensbehoeften in de eigen kern; goed, flexibel en betaalbaar openbaar vervoersysteem in alle kernen; - geïntegreerde zorg: zorg afstemmen op de behoefte van de inwoners en op de vergrijzing, samenwerken naar een loket, zorg op maat en op de plek waar men dat wil (eigen kern); - aandacht voor de jeugd: de gemeente moet initiatief nemen voor jeugdbeleid met een kwalitatief aanbod van activiteiten en voorzieningen, betrekken van jeugd en jongeren bij alledaagse onderwerpen en ook gerichter en directer met hen communiceren. 1.4 Leeswijzer De inwoners van Heijningen hebben in drie intensieve avonden in de periode april tot en met juni 2005 de inbreng geleverd voor dit dorpsplan. Ook de ingestelde klankbordgroep is intensief betrokken geweest. Tijdens deze avonden is er op verschillende manieren SGBO DORPSPLAN HEIJNINGEN 7

13 gekeken naar het dorp. Zo is de huidige situatie besproken, op zes verschillende terreinen 1. De beschrijving van de huidige situatie vindt u in hoofdstuk 2. In de tweede bijeenkomst, alleen met de klankbordgroep, is aandacht besteed aan de toekomst van het dorp, de gewenste situatie. In hoofdstuk 3 staan beschrijvingen van de visies en de doelstellingen op de zes thema s. De tweede bewonersavond heeft in het teken gestaan van het benoemen van concrete maatregelen en activiteiten gericht op de visie en doelen in hoofdstuk 3. De neerslag hiervan vindt u in dit dorpsplan in hoofdstuk 4. De laatste bewonersavond is benut om het conceptplan nog eens kritisch tegen het licht te houden en waar nodig te wijzigen of aan te scherpen. De aanpak heeft geresulteerd in een dorpsplan van de inwoners van Heijningen, waarin aandacht is besteed aan de concrete problematiek van alledag èn gekeken wordt naar de toekomst van het dorp. Het biedt daarom zowel handvatten voor activiteiten op de korte termijn als voor maatregelen die de leefbaarheid van Heijningen op langere termijn moeten waarborgen. 1 Zie hoofdstuk 2, 3 en 4. SGBO DORPSPLAN HEIJNINGEN 8

14 2 Huidige situatie 2.1 Profiel van Heijningen De bewoners van Heijningen omschrijven hun dorp als volgt: Heijningen is een kleine dorpsgemeenschap, waar wonen centraal staat. Sociale betrokkenheid staat hier nog hoog in het vaandel maar deze staat steeds meer onder druk door de toenemende individualisering. Er zijn diverse actieve verenigingen en een aantal bindende activiteiten. De economische bedrijvigheid in het dorp is beperkt: er is een beperkt aantal met name agrarische bedrijven. Daarnaast is het bedrijventerrein Dintelmond, met veel metaalbedrijven, beeldbepalend. Een deel van de inwoners werkt daar, het merendeel elders in de gemeente of de regio. Heijningen heeft vooral de fietsroutes als recreatieve trekpleister. De jachthaven en Fort Sabina (toekomst) zullen meer effect hebben op de werkgelegenheid dan als (potentiële) trekpleister een grote recreatieve waarde hebben voor de kern Heijningen. De leefbaarheid van het dorp wordt ondersteund door een beperkt aantal voorzieningen. Zo is er een basisschool (inclusief peuterspeelzaal), een gemeenschapshuis annex gymzaal en een sportaccommodatie (voetbal). Vooral medische voorzieningen en winkel- en pinfaciliteiten worden gemist. Dintel in de buurt. Afbeelding 5 en 6: Groen en rustig wonen met de 2.2 Belemmeringen en mogelijkheden Inleiding Heijningen wordt in de Structuurvisie Plus beschreven als kleine kern, waarvan de vorm ontstaan is bij de wederopbouw na de Watersnoodramp 1953 (de dijken als karakteristieke dragers), met een (beperkt) aantal voorzieningen. De mogelijkheden voor uitbreiding van de voorraad komen voort uit een herschikking of aanpassing van de bestaande voorraad. SGBO DORPSPLAN HEIJNINGEN 9

15 Hieronder wordt beschreven hoe bewoners van Heijningen hun eigen dorp beleven Sociaal klimaat Heijningen is een dorp met inwoners (1 januari 2005). Het is nog een hechte Heijningen telt ongeveer 20 verenigingen, stichtingen, etc op het gebied van: sport/ontspanning (o.a. voetbal, dansschool) toneel, muziek (drumband), vogels/postduiven, Oranjecomité, jeugd/instuif, senioren (soos, ouderenwerk), vrouwenbond, buurt/activiteiten, Heemkunde, Hartstichting afdeling Heijningen, Stichting Pestalozzihuis. belangrijkste reden genoemd. gemeenschap met veel sociale contacten tussen de bewoners. Mensen letten bovendien nog goed op elkaar. Niettemin staat de sociale samenhang van de dorpsgemeenschap wat onder druk. Individualisering wordt hierbij als Heijningen kent diverse verenigingen die over het algemeen goed lopen. De voetbalvereniging vormt een uitzondering; het ledental loopt terug, met name doordat de jeugd elders gaat voetballen. Wel bestaan er zorgen voor de (financiële) toekomst van het verenigingsleven door vermindering van de gemeentelijke subsidies. Niet alleen de financiële situatie van de verenigingen baart zorgen; ook het structureel teruglopen van het aantal vrijwilligers zet het verenigingsleven onder druk. Dorpsbewoners willen zich steeds minder vastleggen, terwijl met name nieuwe dorpsbewoners hun activiteiten minder binnen het dorp ontplooien. Desondanks vinden de bewoners dat dit (nog) geen groot knelpunt is, maar een aandachtspunt voor de toekomst. Voor de oudere jeugd (16 20 jaar) zijn er binnen het dorp (te) weinig ontspannings- en ontmoetingsmogelijkheden. Er zijn dan ook op gezette tijden de nodige problemen: lawaaioverlast, vandalisme, drugsgebruik (met name in het verleden) maar ook problemen met jongeren uit naburige dorpen (weinig tolerantie ten opzichte van elkaar). In Heijningen heeft zich een aantal bewoners gevestigd in met name de huurwoningen die niet zo goed integreren in en zich aanpassen aan de Heijningse gemeenschap Relatie burger-overheid Er doen zich de nodige kansen voor als het gaat om het versterken van de relatie tussen de gemeente Moerdijk en de dorpsbewoners van Heijningen. En dat is maar goed ook, want de dorpsbewoners hebben een aantal kritiekpunten.. Zo is de gemeente slecht fysiek bereikbaar doordat er geen OV-verbinding bestaat met Zevenbergen. SGBO DORPSPLAN HEIJNINGEN 10

16 De gemeenteambassadeur is een vertegenwoordiger van de gemeente. De functie bestaat sinds de herindeling in 1997 en is bedoeld om afstand tussen de dorpen en het gemeentehuis te verkleinen. Tot en met de zomer van 2004 werd wekelijks in de dorpen een spreekuur gehouden, waar de bewoners met hun vragen en verzoeken aan de gemeente terecht konden. Ook in Heijningen hield de ambassadeur tot voor kort een wekelijks spreekuur. In 2004 (tot en met juli) kwamen er drie bezoekers. Daarom is de werkwijze wat veranderd: de ambassadeur komt nog steeds naar de dorpen (inclusief Heijningen), maar nu op huisbezoek na (telefonische) afspraak. In de hele gemeente waren er in de tweede helft van 2004 zes huisbezoeken en werden tien zaken telefonisch afgehandeld. Ook wat betreft klachtafhandeling en archivering (stukken kwijtraken!) zijn de ervaringen van de bewoners niet altijd zo positief. Daarnaast speelt recent de problematiek van de riolering in het buitengebied, waardoor bewoners met hoge kosten worden geconfronteerd door een verplichte aansluiting op de riolering. Behalve de gemeente is overigens ook het waterschap daarbij partij. Gelukkig staat hier ook een aantal positieve punten tegenover. Zo zijn de bewoners ronduit tevreden over de communicatie van de gemeente via de Moerdijkse Bode en via Internet. Ook de contacten met ambtenaren (ter plaatse) en de wijkagent worden zeer gewaardeerd. Een doorstart van de kerncontactavonden met het college wordt gezien als een belangrijke aanvulling in de (wederzijdse) communicatie met de gemeente. De bewoners zijn redelijk positief over het gemeentelijke initiatief om dorpsplannen op te stellen, al bestaat de angst dat de gemeente alleen geld geeft voor het opstellen van de plannen en niet of onvoldoende voor de uitvoering ervan. Een belangrijk punt is verder dat de gemeente zich betrokken blijft voelen bij het dorp, wat onder meer tot uitdrukking komt in de aandacht voor de dorpse festiviteiten en voor jubilea van lokale verenigingen Wonen Rust, ruimte en gezelligheid, dat is Heijningen in een notendop. Echt een dorp waar het heel prettig is om te wonen. Helaas is dit vooral weggelegd voor de bestaande bewoners, want er is de laatste jaren nauwelijks ruimte voor nieuwbouw. In de Woningvoorraad Heijningen sociale huursector particulier huursector koopsector periode zijn er drie woningen gerealiseerd. In de periode waren dit er nog 18. Begin 2005 is een vergunning afgegeven voor het realiseren van zes individuele woningen. SGBO DORPSPLAN HEIJNINGEN 11

17 Het grootste deel van het woningenbestand bestaat uit koopwoningen (75%). Ruim de helft (56%) van de sociale huurwoningen is goedkoop, dat wil zeggen tot 317 (per ). De overige woningen liggen in huurprijs onder de 498. Het dorp heeft te weinig woningen voor starters evenals voor senioren. De problemen doen zich met name voor in de koopsector. Deels ligt dit aan het toegewezen contingent, deels ook aan de prijzen voor de bouwgrond. Deze laatste zijn volgens de bewoners veel te hoog, zeker in relatie tot de beperkte voorzieningen in vergelijking met grotere kernen. Wat betreft de sociale sector (huurwoningen) staan er sinds enige tijd weer enkele mensen uit Heijningen specifiek ingeschreven voor een woning in Heijningen. Het komt ook nog wel eens voor dat ingeschreven inwoners uit Heijningen geen voorkeur voor een kern. Vooral starters zijn de dupe van de hoge prijzen in de koopsector. Door het beperkte voorzieningenpakket en de slechte bereikbaarheid met het OV, is het voor ouderen die afhankelijk worden van (zwaardere) zorg en vervoer moeilijk om in het dorp te blijven. Naast de druk op woningmarkt, vraagt ook de woonomgeving de nodige aandacht. Allereerst laat de groenvoorziening in het dorp te wensen over. Verder zouden de belangrijkste (dijk)wegen, die ook de uitvalsroutes, zijn aantrekkelijker kunnen worden ingericht door een betere accentuering met bomen. Zo heeft de Kraaiendijk hierdoor een al mooiere uitstraling gekregen. Ook de inrichting van het kwalitatieve groen in het dorp is voor verbetering vatbaar. Daarnaast is het uitzicht op het bedrijventerrein Dintelmond nogal beeldbepalend vanuit het dorp Verkeer In 2001 en begin 2005 zijn enkele verkeerstellingen gehouden. Dit zijn de resultaten (uitgedrukt in een gemiddeld aantal voertuigen per etmaal van een werkdag): - Oude Heijningsedijk (tussen viaduct en Hoge Heijningsedijk: circa 720 motorvoertuigen per etmaal (maart 2001); - Bij basisschool: circa 400 motorvoertuigen per etmaal (januari 2005); Er hebben op verschillende locaties 11 ongevallen plaatsgevonden in de periode Behalve op of bij de A29 (5 ongevallen) kwamen meerdere ongevallen voor op de verschillende plekken langs de Oude Heijningsedijk (2) en de Potenblokseweg (2). Heijningen is voor de bewoners een goede uitvalsbasis, tenminste als je over een auto beschikt. Want de OV-verbindingen zijn niet om over naar huis te schrijven. Met name voor ouderen en jongeren levert dit behoorlijke problemen op. Kinderen uit Heijningen gaan vaak in Oudenbosch en Roosendaal naar school. De verbindingen daarheen zijn niet goed. De huidige verbindingen SGBO DORPSPLAN HEIJNINGEN 12

18 zijn vooral noord-zuid gericht. Een lichtpuntje is het particuliere initiatief om een buurtbus richting Fijnaart en Zevenbergen te laten rijden, zodat de oost-westverbinding wordt verbeterd. Afbeelding 7 en 8. Duurzaam veilig-maatregelen aan Oude Heijningsedijk en geluidsoverlast A29 Over het (auto)verkeer dat door Heijningen heen rijdt, zijn de bewoners weinig te spreken. Het gaat hier allereerst om vrachtverkeer met bestemming Dintelmond dat mede door een slechte bewegwijzering door het dorp rijdt. Daarnaast steken bewoners ook de hand in eigen boezem. Er wordt vaak (veel) te hard gereden op de dijken, maar ook bij de school. Het ontbreken van of gebrek aan onderhoud van de voetpaden biedt voetgangers en rolstoelgebruikers onvoldoende mogelijkheden om veilig aan het verkeer deel te nemen. Een ander probleem is het parkeren. Zo levert het parkeren problemen op bij het Pestalozzihuis, de Hoge Heijningsedijk/Graaf Bernadottestraat. Verder wordt het onverlichte parkeren (half) op de dijken als gevaarlijk ervaren. De verlichting is overigens in zijn algemeenheid een probleem in Heijningen, maar vooral dus op de dijken. Als laatste wordt de breedte van de Deventerstraat na de reconstructie als onvoldoende gezien. Ook het gereconstrueerde kruispunt van de Potenblokseweg / Oude Heijningsedijk is onveiliger voor fietsers geworden. De aangebracht duurzaam veilig maatregelen in het dorp (30 kilometer-gebieden) worden dus niet overal als even succesvol ervaren Werken De bedrijvigheid van Heijningen kenmerkt zich door agrarische bedrijven en nabijgelegen industrie (Dintelmond). De agrarische sector staat onder druk, in Nederland en ook in Heijningen. Dit is onder andere te zien in een afname van de agrarische bedrijvigheid. Naast het verlies van arbeidspotentieel, biedt dit echter ook kansen. Zo kan er een nieuwe functie worden gegeven aan de agrarische bebouwing. Hier speelt de beperking door regels in het bestemmingsplan echter parten. Er is een bestemmingsplan voor het buitengebied in de maak dat ruimere mogelijkheden biedt, bijvoorbeeld voor SGBO DORPSPLAN HEIJNINGEN 13

19 nevenactiviteiten (minicamping, verkoop van streekgebonden producten, etc) of een andere functie. De metaalindustrie weet zich beter te handhaven. Er zijn zelfs uitbreidingsplannen voor het bedrijventerrein Dintelmond in de richting van Heijningen. De bewoners zijn hier minder blij mee. De oprukkende industrie levert hen waarschijnlijk maar zeer beperkt werkgelegenheid en extra verkeers- en geluidsoverlast. Ook nu al zijn er de nodige klachten over stankoverlast. Anderzijds geven bewoners aan dit van oudsher gewend te zijn. De agrarische bedrijvigheid (seizoenarbeid) verdient dan ook de voorkeur van de bewoners boven de industrie. Overigens levert de agrarische bestemming ook beperkingen op: er bestaan relatief weinig andere bedrijfsmogelijkheden. Veel inwoners werken niet op Dintelmond of in het dorp, maar elders in de gemeente of zelfs in de regio. Vooral de grond-, weg- en waterbouwsector is daarbij relatief sterk vertegenwoordigd Voorzieningen Heijningen kent een beperkt voorzieningenaanbod. Er is een basisschool met peuterspeelzaal (twee dagdelen), een gemeenschapshuis annex gymzaal en een sportaccommodatie (voetbalveld). Ook zijn er speeltoestellen voor de jeugd. De aanwezigheid van een wijkagent wordt positief gewaardeerd. Voor de prikdienst moeten bewoners naar Fijnaart, maar indien dat nodig is komt deze naar de aanvrager in het dorp. Er zijn maar enkele commerciële voorzieningen: rijdende bakker/melkboer, slagerij, cafetaria en meubelzaak (inclusief woninginrichting). Voor de bewoners van Heijningen is dit een absoluut minimumpakket dat hoe dan ook moet worden behouden. Het is een minimumpakket, want het dorp zou graag zien dat een aantal voorzieningen worden gerealiseerd of terug zouden komen. Zo wordt er een medische voorziening gemist. Het gaat hierbij in eerste instantie om een EHBO-post. Het ziet er verder naar uit dat het initiatief om een AED (defribillator) gestationeerd te krijgen in het dorp, gaat slagen. Het Rode Kruis stelt de AED beschikbaar. Er zijn ook ontwikkelingen rond de ambulancedienst (verplaatsing van de post naar Dinteloord en Klundert), waardoor ook de aanrijtijd naar Heijningen zal verbeteren. Deze is nu te lang. Naast deze medische voorzieningen wordt ook een bibliotheek met name door ouderen gemist. De bibliobus die het dorp op gezette tijden aan doet is op de jeugd gericht. NB: Wat wordt precies onder EHBO-post verstaan? Medicijnafhaalpunt en prikdienst niet genoemd, vanwege de discussie tijdens de vorige avond. SGBO DORPSPLAN HEIJNINGEN 14

20 In september 2004 heeft de raad van Moerdijk een Jeugdmotie aangenomen, waarmee de realisatie van diverse jeugdvoorzieningen in de kernen mogelijk wordt. Voor Heijningen is beschikbaar. Dit bedrag wordt gebruikt om in de zomer van 2005 een jeugdvoorziening te realiseren. Of dit een Jongerenontmoetingsplaats (JOP) wordt, of dat het idee van een voetbal (panna) veld gevolgd wordt, moet nog worden beslist. Ook over de locatie moet nog overeenstemming worden bereikt. Daarnaast zijn er voor jongeren (te) weinig sportvoorzieningen in Heijningen, die daardoor buiten het dorp sporten. Dit wordt evenwel weer door het jongerenwerk (dat enkele uren per week voor een straatwerker in Heijningen beschikbaar heeft) en de gemeente opgepakt. Er wordt naar gestreefd om in de zomerperiode van 2005 een jongerenontmoetingsplaats (JOP) te realiseren. Er is echter nog geen overeenstemming over de locatie, zodat er mogelijk vertraging optreedt. Ook de speelvoorzieningen voor de jongere kinderen zijn niet optimaal: bij de nieuwbouw in de Polderstraat wordt deze node gemist en van het speeltuintje aan de Friesestraat / Veluwestraat ( De Put ) neemt de kwaliteit van de toestellen af (verouderde toestellen). In de recreatieve sfeer kent Heijningen een aantal potenties. Zo zijn er fietspaden (Dintel en Mark) en biedt Fort Sabina mogelijkheden. Er zijn zelfs (realistische?) plannen voor een golfterrein tussen dorp en industrie. Heijningen mist helaas nog wandelpaden b uiten het dorp en de aanwezige voetpaden binnen het dorp zijn kwalitatief niet overal even goed. Heijningen kent dus behalve het cafetaria, de slagerij en de meubelzaak geen eigen commerciële voorzieningen meer. Dus geen winkels, maar ook geen bank en zelfs geen pinautomaat. Dit laatste wordt door een flink deel van de bewoners bezwaarlijk gevonden. Een ander deel van de bewoners heeft hier minder moeite mee, aangezien je het geld nauwelijks kunt uitgeven in Heijningen. Tot slot: het is misschien niet realistisch om te verwachten dat een voorziening in het dorp er is, maar de bewoners vinden dan wel dat de bereikbaarheid van deze voorziening in een ander dorp goed moet zijn. Ook met het openbaar vervoer. Dat is helaas niet het geval. SGBO DORPSPLAN HEIJNINGEN 15

21 3 Gewenste situatie 3.1 Inleiding In hoofdstuk 2 is beschreven hoe de bewoners van Heijningen hun dorp zien. Het is kort gezegd vooral een klein woondorp met een beperkt voorzieningenpakket, nog een vrij sterke sociale samenhang en divers verenigingsleven en sterke oriëntatie naar buiten als het gaat om werkgelegenheid en voorzieningen. Met de fietsroutes heeft het dorp een goede recreatieve troef in handen en het nabijgelegen Fort Sabina kan dat in de toekomst worden. Dit profiel is een omschrijving van de huidige situatie maar vooral ook van het soort kern dat Heijningen wil zijn. Het geeft dus ook het gewenste toekomstbeeld weer. In dit hoofdstuk wordt verder uitgewerkt hoe Heijningen er volgens de bewoners over een jaar of tien uit zou moeten zien. Per thema zijn hieronder de toekomstbeelden van de bewoners uitgewerkt en zijn deze vertaald in doelstellingen. 3.2 Sociaal klimaat In het vorige hoofdstuk is geconstateerd dat Heijningen gekenmerkt kan worden als een hechte dorpsgemeenschap, waarin betrokkenheid en gezamenlijke activiteiten belangrijk zijn. Ook is geconstateerd dat het gemeenschapskarakter onder druk staat, onder andere door toenemende individualisering. Het verenigingsleven loopt over het algemeen goed, maar met het vinden van vrijwilligers en financiële zekerheid (subsidies) gaat het minder. Voor de oudere jeugd is er (te) weinig te doen in Heijningen. Met deze mogelijkheden en belemmeringen in het achterhoofd hebben de bewoners van Heijningen de volgende visie op de ontwikkeling van het sociaal klimaat: Visie op het sociaal klimaat in 2015 In 2015 is Heijningen een levendig woondorp met een evenwichtige mix van jongeren en ouderen, maar waar met name jongvolwassen starters een kans krijgen zich te vestigen. Het verenigingsleven floreert en er worden per jaar een aantal markante gemeenschapsactiviteiten georganiseerd, bijvoorbeeld tijdens Koninginnedag. Er zijn voldoende actieve en enthousiaste vrijwilligers die goed worden ondersteund. De accommodaties, zoals het Pestalozzihuis en de basisschool/peuterspeelzaal en de sportvelden, worden volop benut en liggen er goed bij. Om deze visie de aankomende jaren te realiseren of in ieder geval dichterbij te brengen hebben de bewoners de volgende doelstellingen geformuleerd: Doelstellingen voor het sociaal klimaat I. Behoud van het (huidig) aantal vrijwilligers II. Behoud en onderhoud van bestaande accommodaties SGBO DORPSPLAN HEIJNINGEN 16

22 III. Een evenwichtige leeftijdsopbouw 3.3 Relatie burger-overheid De relatie tussen de gemeente Moerdijk en de dorpsbewoners van Heijningen is op een aantal fronten voor verbetering vatbaar. Genoemd worden onder meer de fysieke bereikbaarheid (OV-verbinding) en de betrokkenheid van de gemeente bij activiteiten van het dorp. Daar staat tegenover dat de communicatie van de gemeente richting de dorpsbewoners over het algemeen wordt gewaardeerd. Het gaat hier om de berichtgeving in de Moerdijkse Bode, maar ook het (weer) oppakken van kerncontactavonden en het opstellen van het dorpsplan. De bewoners van Heijningen zien de toekomst voor de relatie tussen burgers en overheid als volgt: Visie op de relatie burger-overheid in 2015 De relatie tussen de gemeente Moerdijk en de dorpsbewoners is in 2015 stevig en warm. De papieren en elektronische informatievoorziening van de gemeente zijn verbeterd en meer toegesneden op de verschillende dorpen. Ook is de klantvriendelijkheid van de gemeente in de ogen van de (dorps)bewoners nog steeds van een hoog niveau. De wederzijdse betrokkenheid van de gemeente en het dorp Heijningen is er nog steeds en mogelijk zelfs versterkt; er is een spreekbuis vanuit het dorp, zo mogelijk een dorpsraad, die regelmatig overlegt met vertegenwoordigers van de gemeente. Suggesties en ideeën van dorpsbewoners worden hier geventileerd, terwijl de gemeente het lokale beleid en uitvoering ervan vooraf voorlegt en bespreekt. Om deze visie te bewerkstelligen hebben de bewoners de volgende doelstellingen benoemd: Doelstellingen op de relatie burger-overheid IV. Behouden en waar mogelijk van de wederzijdse betrokkenheid van de gemeente en het dorp Heijningen V. Behouden en waar mogelijk verbeteren van de papieren en elektronische informatievoorziening aan de dorpen Ook vinden de bewoners het belangrijk dat de klantvriendelijkheid van de gemeente behouden blijft. Aangezien hiervoor geen (extra) maatregel noodzakelijk is, is dit niet als aparte doelstelling geformuleerd. 3.4 Wonen Heijningen is een rustig en gezellig woondorp. Het overgrote deel van het woningbestand bestaat uit koopwoningen (75%). Met name voor starters en ouderen bestaan er (te) weinig mogelijkheden. De grondprijzen zijn te hoog, er bestaan nauwelijks SGBO DORPSPLAN HEIJNINGEN 17

23 mogelijkheden voor uitbreiding en woningrenovatie is (nog) niet aan de orde. Ook de woonomgeving vraagt om aandacht. De huurwoningvoorraad (sociale sector) kan op een aantal plaatsen qua aanzien worden verbeterd en de groenvoorziening verdient ook de nodige aandacht. Het industrieterrein Dintelmond levert Heijningen de nodige verkeersen geluidsoverlast op. Visie op het wonen in 2015 Heijningen is een 2015 een woonkern met voldoende betaalbare (koop)woningen, gerealiseerd op betaalbare bouwgrond. Nieuwbouw heeft plaatsgevonden op de locatie naast de sportvelden en langs de dijklinten. Vooral starters maar ook de jongste groep ouderen tot ongeveer 75 jaar hebben een plek gevonden. Heijningen kent een kleine maar aantrekkelijke sociale sector. De opbrengst van de verkoop van sociale huurwoningen is gestoken in een aantrekkelijk uiterlijk van de bestaande huurwoningen, in de realisatie van betaalbare nieuwe huur- en/of koopwoningen en in de woonomgeving. De toewijzing van woningen is verbeterd, waardoor er sprake is van een betere integratie van nieuwe bewoners. Heijningen heeft een aantrekkelijke, groene uitstraling. De visie op wonen is te vertalen in de onderstaande doelstellingen: Doelstellingen voor wonen VI. Realiseren van voldoende geschikte woningen voor met name starters, maar ook de jongste groep ouderen (globaal tot circa 75 jaar) VII. Behouden en zo nodig realiseren van een aantrekkelijke sociale huursector VIII. Versterken van de woonomgeving met meer kwalitatief groen 3.5 Verkeer Heijningen kent de nodige verkeersproblemen. Zo wordt de verkeersveiligheid in het dorp zowel door vrachtverkeer als door dorpsbewoners (!) ondermijnd. Andere problemen zijn: parkeren, de straatverlichting, trottoirs en het openbaar vervoer. De bewoners zien de toekomst op deze punten evenwel rooskleurig tegemoet, zoals blijkt uit de onderstaande visie op verkeer. Visie op verkeer in 2015 De verkeersveiligheid in Heijningen is in 2015 zonder twijfel goed te noemen. Zowel binnen als buiten de bebouwde kom zijn er snelheidsbeperkende maatregelen genomen. Daarnaast zijn de trottoirs goed onderhouden en geschikt voor rolstoelen en kinderwagens. Het dorp is niet alleen bereikbaar met de fiets en de auto, maar ook met het openbaar vervoer. De geluidsoverlast van de Rijksweg is verminderd door de realisatie van geluidswerende voorzieningen met een natuurlijk aanzicht. Uit deze visie kunnen de volgende doelstellingen worden afgeleid: SGBO DORPSPLAN HEIJNINGEN 18

24 Doelstellingen voor verkeer IX. Versterken van verkeersveiligheid binnen en buiten de bebouwde kom X. Verbeteren van de bereikbaarheid van het dorp met het openbaar vervoer XI. Beperking van de geluidsoverlast van de Rijksweg A Werken De bedrijvigheid van Heijningen concentreert zich in de agrarische en industriële sectoren. Deze werkgelegenheid in deze sectoren staat onder druk. In Heijningen is dit met name te merken in de agrarische sector, een sector die het landelijk ook moeilijk heeft en terugloopt. Visie op werken in 2015 Heijningen is in 2015 een dorp waarin ondernemerschap en bedrijvigheid voldoende de ruimte krijgen. Het aantal zelfstandig ondernemers met kleinschalige bedrijvigheid en kantoor-aan-huis is wat toegenomen. Ook heeft de agrarische en industriële bedrijvigheid in en rond Heijningen zich gehandhaafd. Industrieterrein Dintelmond is niet gegroeid en de verkeers- en milieuoverlast die het bedrijventerrein veroorzaakt is zo veel als mogelijk ingeperkt. NB: Groei van Dintelmond tegengaan in plaats van groei beperken? De bewoners hebben voor het realiseren van deze visie de volgende doelen opgesteld: Doelstellingen voor werken XII. Realiseren van mogelijkheden voor kleinschalige bedrijvigheid en kantoor-aanhuis XIII. Zo veel mogelijk tegengaan van de uitbreiding en van de overlast van bedrijventerrein Dintelmond 3.7 Voorzieningen Heijningen kent een beperkt voorzieningenaanbod, bestaande uit de school met peuterspeelzaal, gemeenschapshuis annex gymzaal en een sportaccommodatie. Daarnaast is er nog een aantal andere voorzieningen, zoals speeltoestellen, een slager en een rijdende winkel, die de bewoners van belang achten voor de leefbaarheid van hun dorp. Visie op voorzieningen in 2015 Hejiningen is in 2015 een dorp met een beperkt aantal voorzieningen. De basisschool met peuterspeelzaal, het gemeenschapshuis en de sportaccommodatie vormen de basis. SGBO DORPSPLAN HEIJNINGEN 19

25 Daarnaast zijn er voldoende speelvoorzieningen voor kinderen, is er een JOP voor de oudere jeugd en hebben de slager, het cafetaria en de meubelzaak nog steeds hun broodwinning in het dorp. En ook de rijdende bakker/melkboer rijdt nog steeds zijn rondes. Het liefst is er ook een mogelijkheid in het dorp om te pinnen. Als het gaat om medische voorzieningen zijn een EHBO-post en AED inmiddels gerealiseerd. Om deze visie te bewerkstelligen hebben de bewoners de volgende doelstellingen geformuleerd: Doelstellingen voor voorzieningen XIV. Behoud van het basispakket van voorzieningen (school/peuterspeelzaal, gemeenschapshuis, sportaccommodatie en commerciële functies) XV. Uitbreiden/versterken van de voorzieningen voor ouderen (EHBO-post, AED) en (speel)voorzieningen voor de jeugd en jongeren SGBO DORPSPLAN HEIJNINGEN 20

26 4 Maatregelen, taakverdeling en planning 4.1 Inleiding In dit plan wordt beschreven hoe de (verdere) ontwikkeling van het dorp Heijningen vorm en inhoud kan krijgen. In hoofdstuk 2 is hiertoe de huidige situatie beschreven in termen van mogelijkheden en belemmeringen die zich voordoen als het gaat om de ontwikkeling van het dorp. Na deze beschrijving van de huidige situatie is beschreven in welke richting het dorp zich volgens de bewoners moet gaan ontwikkelen: de gewenste situatie. Hiertoe zijn een missie/profiel, toekomstbeelden en doelstellingen per thema opgesteld. Heden en toekomst zijn hiermee beschreven. Nu is het de kunst om er voor te zorgen dat de spanning die bestaat tussen de huidige en gewenste situatie om te zetten in maatregelen en activiteiten die de gewenste toekomst dichter bij brengen. Deze maatregelen en activiteiten, die volgens de bewoners de gewenste ontwikkeling van het dorp kunnen versterken, zijn hieronder benoemd. Bij deze maatregelen en activiteiten worden eigenaren genoemd. Dit is de organisatie of groep die het voortouw moet nemen. Ook worden de organisaties en/of groepen die moeten worden betrokken bij de betreffende maatregel genoemd. Er is hiermee voor elke maatregel of activiteit iemand benoemd die er van wakker moet gaan liggen en een of enkele organisaties en/of groepen die staan te popelen mee te mogen doen. Bovendien is er per maatregel ook nog een (indicatieve) startdatum genoemd, waarmee de bewoners hun prioriteitsstelling aangeven. 4.2 Sociaal klimaat Bij het thema Sociaal Klimaat zijn twee doelstellingen genoemd, te weten: Doelstellingen voor het sociaal klimaat I. Behoud van het (huidige) aantal vrijwilligers II. Behoud en onderhoud van bestaande accommodaties III. Behoud van een evenwichtige leeftijdsopbouw Om deze doelstellingen te realiseren zijn de volgende maatregelen en activiteiten benoemd (het eerste cijfer verwijst naar het nummer van de doelstelling): I.1 Middelen voor de ondersteuning van het vrijwilligerskader Toelichting Om het aantal vrijwilligers te behouden zullen vrijwillige bestuursleden goed moeten worden ondersteund bij hun werkzaamheden. Dit kan in de vorm van cursussen en het verstrekken van voldoende subsidie, maar ook door praktische hulp te bieden bij het aanvragen van subsidies en overige (complexe) administratieve taken. Ook kan informatie worden verstrekt over wet- en regelgeving waarvan verenigingen en stichtingen moeten voldoen. Het verenigingenloket van de gemeente kan hier een goede dienst SGBO DORPSPLAN HEIJNINGEN 21

27 bewijzen. Planning Gemeente (verenigingenloket) Vrijwillige besturen van verenigingen, stichtingen, e.d., Vrijwilligercentrale Moerdijk (onderdeel van Stichting De Markenlanden) 2006 en daarna periodiek (ondersteuning) resp. continu (subsidie) I.2 Informatie aan nieuwe bewoners en/of Heijnings krantje Toelichting Als mensen ergens nieuw komen wonen, hebben ze als snel vragen. Wanneer wordt de vuilnis opgehaald, waar kan ik brieven posten, wat wordt er georganiseerd in het dorp, bij wil kan ik mij aanmelden? Meestal krijgen nieuwe bewoners geleidelijk aan wel antwoord op deze vragen, maar duurt het vaak lang(er) en gebeurt het meer hapsnap. Heijningen vindt dat het belangrijk om haar nieuwe bewoners actief te helpen bij het vinden van hun stek in het dorp. Verenigingen initiatiefrijke dorpsbewoners (krantje) Planning 2007 II.1 Middelen voor activiteiten en onderhoud van accommodaties (subsidies) Toelichting Voor behoud van het (dorps)gemeenschapsleven is het van groot belang dat er voldoende actieve vrijwilligers zijn die gemeenschappelijke activiteiten al dan niet in verenigingsverband willen organiseren. Voor deze activiteiten zijn echter ook middelen en accommodaties nodig. Deels kunnen de bewoners hier hun steentje aan bijdragen (en doen dat ook), deels verwachten bewoners ook dat de gemeente hen hierbij (financieel) bij ondersteunt. Over de verhouding tussen de bijdragen van bewoners en de gemeente zullen afspraken moeten worden gemaakt. Gemeente Besturen van betrokken verenigingen en organisaties Planning 2006 Voor doelstelling III (behouden van een evenwichtige leeftijdsopbouw) zijn het realiseren van voldoende woningbouw en maatregelen ten behoud respectievelijk versterking van het voorzieningenaanbod nodig. Overigens zijn de bewoners ook realistisch: met name voor de oudste inwoners is op een gegeven moment, als er zwaardere zorg nodig is en men meer aan huis gebonden raakt, verhuizing naar een SGBO DORPSPLAN HEIJNINGEN 22

28 grotere kern met meer toegesneden voorzieningen onontkoombaar. Dat is nu al het geval en zal dus waarschijnlijk zo blijven. De maatregelen die tevens bijdragen aan deze doelstelling, zijn in paragraaf 4.4 en 4.7 geformuleerd. 4.3 Relatie burger-overheid Bij het thema Relatie burger-overheid zijn drie doelstellingen genoemd. Doelstellingen op de relatie burger-overheid IV. Behouden en waar mogelijk versterken van de wederzijdse betrokkenheid van de gemeente en het dorp Heijningen V. Behouden en waar mogelijk verbeteren van de papieren en elektronische informatievoorziening aan de dorpen Om deze doelstellingen te realiseren zijn de volgende maatregelen en activiteiten benoemd: IV.1 Versterken van het draagvlak voor en het oprichten van een dorpsraad Toelichting Voor een goede afstemming en betrokkenheid tussen de gemeente en de dorpsbewoners is het van belang dat het dorp Heijningen een spreekbuis krijgt die regelmatig met vertegenwoordigers van de gemeente om tafel zit om ontwikkelingen die het dorp aangaan te kunnen doorpraten. Van belang is dat deze spreekbuis goed verankerd is in de dorpsgemeenschap, door haar wordt gevoed met ideeën en suggesties en wordt gesteund in haar contacten richting de gemeente. Daarbij nog wel een kanttekening: hoewel bewoners het belang ervan zien, is men ook wat terughoudend over het draagvlak voor het oprichten van een dorpsraad. Op dit moment is er vooral één raadslid spreekbuis en aanspreekpunt. In de toekomst zal in elk geval per onderwerp een aantal dorpsbewoners zich moeten gaan hardmaken voor de dorpsbelangen. Dit zou aanleiding kunnen geven om een dorpsraad op te richten. Een actie voor de wat langere termijn dus. Actieve dorpsbewoners Besturen van verenigingen, Stichting De Markenlanden (ondersteuning) Planning 2007 of 2008 IV.2 Actieve houding vanuit de gemeente richting Heijningen Toelichting Het versterken van de wederzijdse betrokkenheid vraagt niet alleen iets van de bewoners. Ook de gemeente zal zich actief moeten blijven opstellen richting Heijningen. Zo zal de gemeente de uitvoering van beleid in een vroegtijdig stadium moeten willen (en kunnen) voorleggen aan de Heijningse bevolking. En ook zal de informatie over te nemen maatregelen eerder en beter moeten worden gecommuniceerd: SGBO DORPSPLAN HEIJNINGEN 23

29 afhankelijk van het onderwerp kan het zinvol zijn om een informatieavond te organiseren naast het schriftelijk informeren per brief. Een ander aandachtspunt is het geven van een duidelijke terugkoppeling naar de bewoners na een actie, zoals een enquête: duidelijk maken wat er mee is gedaan en wat de resultaten zijn. Een middel om dergelijke informatie terug te koppelen zou een informatiebord van de gemeente kunnen zijn. Nu worden al wel raadsstukken in het Pestalozzihuis ter inzage gelegd. De bewoners zelf willen in het dorp meer duidelijkheid geven over de openingstijden van het Pestaloszzihuis, zodat men makkelijker binnenloopt om stukken te raadplegen. Verder wordt van de gemeente verwacht dat zij de ideeën en suggesties van de dorpsbewoners serieuze aandacht geeft. Deze maatregel hangt overigens zeer sterk samen met IV.1. Planning Gemeente Bewoners 2006 en daarna continu V.1 Toegankelijkheid van de website versterken en uitbreiden Toelichting De website is een van de belangrijke gemeentelijke informatiebronnen die wordt geraadpleegd door bewoners. Gezien de fysieke afstand tot het gemeentehuis is de website een belangrijk communicatiemiddel van en eventueel ook naar de gemeente. Niettemin is de website niet altijd even duidelijk en staat bepaalde informatie, met name de specifieke informatie voor de eigen kern, er niet op of niet bij elkaar op een makkelijk vindbare plek. Dit geldt bij voorbeeld ook voor de vindbaarheid van raadsstukken. Gemeente Besturen van verenigingen, actieve bewoners Planning Wonen Bij het thema wonen zijn twee doelstellingen benoemd, te weten: Doelstellingen voor wonen VI. Realiseren van voldoende geschikte woningen voor met name starters, maar ook SGBO DORPSPLAN HEIJNINGEN 24