Gids voor aanvragen uit het Innovatiefonds Chemie

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Gids voor aanvragen uit het Innovatiefonds Chemie"

Transcriptie

1 Chemische Wetenschappen Gids voor aanvragen uit het Innovatiefonds Chemie Impuls voor publiek-private samenwerking in de Topsector Chemie 22 december oktober 2017 Den Haag, december 2016 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek

2 Inhoud 1 Inleiding Achtergrond Beschikbaar budget Geldigheidsduur Gids 3 2 Doel 4 3 Richtlijnen voor aanvragers Wie kan aanvragen Wat kan aangevraagd worden Wanneer kan aangevraagd worden Het opstellen van de aanvraag Specifieke subsidievoorwaarden Het indienen van een aanvraag 19 4 Beoordelingsprocedure Procedure Criteria 22 5 Contact en overige informatie Contact Inhoudelijke vragen Technische vragen over het online aanvraagsysteem ISAAC Commissie bezwaarschriften NWO Overige informatie 24 6 Bijlage(n) Intellectuele eigendomsrechten en kennistransfer; Project Agreement Regeling in kind bijdragen door private partijen 29

3 1 Hoofdstuk 1: Inleiding / Gids voor aanvragen uit het Innovatiefonds Chemie Inleiding 1.1 Achtergrond Het Innovatiefonds Chemie (voorheen het Fonds Nieuwe Chemische Innovaties) wil de samenwerking en kennisoverdracht tussen kennisinstellingen en bedrijven bevorderen. Vernieuwende samenwerkingsprojecten van bedrijven en onderzoeksinstellingen waarin het bedrijfsleven wil investeren, kunnen bij NWO via het Innovatiefonds Chemie aanvullende financiering verwerven. Sinds oktober 2012 levert NWO met het Innovatiefonds Chemie haar bijdrage aan de stimulering van Publiek-Private Samenwerking (PPS) in de Topsector Chemie. Het Fonds wil bedrijven en kennisinstellingen stimuleren het beste uit zichzelf te halen om tot innovaties te komen. Het Fonds financiert daartoe projecten waarin funderend onderzoek wordt uitgevoerd en heeft hiervoor in de periode circa M 11 beschikbaar. Het Innovatiefonds Chemie staat open voor nieuwe initiatieven die passen binnen de Kennis- en Innovatieagenda van de Topsector Chemie, inclusief de Onderzoeksagenda Biobased Economy De kennis- en innovatieagenda bestaat uit vier hoofdlijnen, die zijn uitgewerkt in roadmaps, waarin de Topsector de ambities voor de jaren heeft geformuleerd: Chemistry of Advanced Materials; Chemistry of Life; Chemical Conversion, Process Technology and Synthesis: Making Sustainable Chemical Products; Chemical Nanotechnology and Devices: Mimicking, Measuring & Sensing. De Onderzoeksagenda Biobased Economy maakt integraal deel uit van de Kennis-en Innovatieagenda Chemie. Om voor een bijdrage uit het Innovatiefonds Chemie in aanmerking te komen moet een initiatief passen binnen één of meer van deze roadmaps en/of de Onderzoeksagenda Biobased Economy. De toetsing op passendheid wordt uitgevoerd door het Topconsortium voor Kennis en Innovatie (TKI) Chemie. 1 Zie verder hoofdstuk 3 en 4 voor richtlijnen voor aanvragen en beoordelingsprocedures. De voordelen van het Innovatiefonds Chemie De afgelopen jaren is gebleken dat consortia van private partijen en kennisinstellingen de cofinanciering vanuit het Fonds waarderen vanwege: - Het uitgebreide palet aan werkvormen, van klein tot groter, toegespitst op - afhankelijk van de werkvorm - samenwerking tussen (een) kennisinstelling(en) en MKB (in KIEM), kennisinstellingen en grootbedrijf (in CHIPP, TA), kennisinstellingen en MKB én grootbedrijf door samenwerking in consortia (in TA, CHIPP); - de mogelijkheid voor private partijen om naast in cash ook met een in kind bijdrage te participeren (in TA); - het feit dat een enkel bedrijf terecht kan in een samenwerkingsproject met één of meer kennisinstellingen (KIEM, LIFT, CHIPP); - de deskundige inhoudelijke toetsing van de aanvragen en de bruikbare adviezen voor eventuele verbeteringen (onder andere door interviews met de aanvragers); - de snelle doorlooptijden (circa zes weken voor KIEM-aanvragen, vier tot vijf maanden voor alle andere aanvragen); - de op maat te maken IP-afspraken. 1 Het TKI Chemie (topsectorchemie.nl) is een onafhankelijke stichting, opgericht door het Topteam Chemie. TKI Chemie is sinds 1 januari 2015 operationeel. NWO en TKI Chemie werken nauw samen, maar hebben elk hun eigen rol en verantwoordelijkheden.

4 2 Hoofdstuk 1: Inleiding / Gids voor aanvragen uit het Innovatiefonds Chemie Veranderingen in deze Gids ten opzichte van de Gids NCI Gehoor gevend aan wensen uit het veld, voortbouwend op de ervaringen van het afgelopen jaar en ten gevolge van de transitie van de Topsector Chemie, is een aantal voorwaarden van het Fonds vernieuwd dan wel geschrapt: Nieuw: - CHIPP staat nu ook open voor consortia van bedrijven. Dit kan met name interessant zijn indien er de wens bestaat om met NWO een call te organiseren (generieke CHIPP, zie paragraaf 3.5). Op voorhand is er dan cash bedrijfssteun van een enkel bedrijf, een consortium van bedrijven of een platform. Aanvragers van projecten binnen zo n te organiseren call hoeven dan géén private steun op projectniveau te verwerven, omdat dit op programmaniveau al is geregeld. - De werkvormen TA en CHIPP kennen nu een maximum bijdrage uit het Fonds van M 1 (zie paragraaf 3.5). - Naast CHIPP kennen nu ook TA en LIFT een internationale variant (zie paragraaf 3.5). - Steeds meer nieuwe bedrijven weten het Innovatiefonds Chemie via projectconsortia te vinden. Dit geeft aan dat het Fonds in een duidelijke behoefte voorziet. Tegelijkertijd betreft het vaak onbekende, kleinere bedrijven/startups en is het niet altijd op voorhand duidelijk wat het bedrijf beoogt, hoe de geldstromen lopen en wat de verwevenheid van de universiteit en het bedrijf (ook financieel) is. De regels voor deelnemende bedrijven zijn daarom aangescherpt (zie paragraaf 3.1). Geschrapt: - De Programmatische Technology Area (PTA), waarbij een consortium of een platform van bedrijven en onderzoekers een thematische call kon aanvragen, is geschrapt. Consortia of platforms worden aangemoedigd hun achterban op te roepen om voorstellen direct in het Innovatiefonds Chemie in te dienen. 1.2 Beschikbaar budget NWO stelt in de periode circa M 11 beschikbaar via het Innovatiefonds Chemie voor samenwerkingsprojecten tussen bedrijfsleven en kennisinstellingen in de Topsector Chemie. Bedrijven dragen in cash en soms ook in kind bij aan de projecten. In voorgaande jaren stelde het ministerie van Economische Zaken (EZ) op basis van de cash-bijdrage van het bedrijfsleven TKI-toeslag beschikbaar via het TKI Chemie aan NWO. Door het sluiten van de huidige TKI-projecttoeslagregeling op 31 juli 2017, verhindert de vigerende EZregeling de mogelijkheid tot inzet van TKI-projecttoeslag in TA en CHIPP doordat aanvragen voor TKI-projecttoeslag voor de genoemde sluitingsdatum bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO, een onderdeel van EZ) moeten zijn ingediend op basis van een getekende samenwerkingsovereenkomst. Zodra EZ een nieuwe TKItoeslagregeling openstelt, is NWO voornemens deze, net als in 2016, te integreren in het Innovatiefonds Chemie, mits de voorwaarden dit toelaten. Naar verwachting neemt de Tweede Kamer voorjaar 2017 een besluit over voortzetting van de regeling voor een periode van vijf jaar. Voor TA- en CHIPP-aanvragen die in de tussentijd (tussen nu en het besluit door de Kamer) worden ingediend zonder TKI-projecttoeslag zal op een later moment, zodra de toeslagregeling is verlengd, alsnog programmatoeslag worden aangevraagd. De programmatoeslag wordt integraal toegevoegd aan het totaalbudget van het Innovatiefonds Chemie. NWO zet de gegenereerde TKI-programmatoeslag in in LIFT- en KIEM-projecten, mits die projecten aan de regels voor de inzet van de TKItoeslag voldoen.

5 3 Hoofdstuk 1: Inleiding / Gids voor aanvragen uit het Innovatiefonds Chemie Alle voorstellen die passen binnen de roadmaps van de Topsector Chemie (te beoordelen door TKI Chemie) en aan de kwaliteitseisen voldoen, zullen worden gehonoreerd totdat het Innovatiefonds Chemie is uitgeput. 1.3 Geldigheidsduur Gids Deze geactualiseerde Gids (versie december 2016) is geldig vanaf 22 december 2016 tot en met 31 oktober Indien nodig zal tussentijds een geactualiseerde versie verschijnen.

6 4 Hoofdstuk 2: Doel / Gids voor aanvragen uit het Innovatiefonds Chemie Doel Doel van het Innovatiefonds Chemie is: a. versterking van de vraaggestuurde research, innovatie en de valorisatie met het oog op strategische kansen voor economische en maatschappelijke groei in de chemische sector; b. het bevorderen van publiek-private samenwerkingen op vernieuwende wetenschappelijke onderwerpen, in aansluiting op hetgeen in het vigerende innovatiecontract opgesteld door de Topsector Chemie is overeengekomen. Met de middelen uit het Innovatiefonds Chemie bouwt NWO Chemische Wetenschappen binnen de Topsector Chemie een portfolio op van projecten en programma s die 1. de potentie hebben om uit te groeien tot grotere samenwerkingsverbanden en/of 2. vernieuwende onderzoekslijnen introduceren binnen bestaande PPSprogramma s of consortia en/of 3. de potentie hebben wetenschappelijke doorbraken te realiseren en/of 4. de potentie hebben om tot innovaties te leiden. Projecten en programma s dienen een bijdrage te leveren aan de realisering van de ambities van de Topsector Chemie doordat zij passen binnen de Kennis- en Innovatieagenda van de Topsector Chemie, inclusief de Onderzoeksagenda Biobased Economy Zie hiervoor bovenstaande link en hoofdstuk 3. Samenwerkingsverbanden dienen te voldoen aan de voorwaarden van deze Gids (zie hoofdstukken 3 en 4).

7 5 Hoofdstuk 3: Richtlijnen voor aanvragers / Gids voor aanvragen uit het Innovatiefonds Chemie Richtlijnen voor aanvragers 3.1 Wie kan aanvragen Aanvragen worden altijd ingediend door een academische onderzoeker namens een consortium van bedrijven en onderzoekers. Bedrijven/private partijen (of platforms/consortia daarvan) kunnen zonder betrokkenheid van academische onderzoeker(s) als aanvrager optreden enkel in het geval van een generieke CHIPP (zie paragraaf 3.5). Er wordt dan geen onderzoeksvoorstel ingediend, maar een verzoek aan NWO om een call te organiseren. In overige aanvragen dienen bedrijven/private partijen te worden vermeld als Private participant (zie onder Aanvullende voorwaarden/criteria). Onderstaande indienvoorwaarden gelden voor zowel academische hoofd- als medeaanvragers, tenzij anders aangegeven. Aanvragen kunnen worden ingediend door hoogleraren, universitair (hoofd-) docenten en andere onderzoekers met een vergelijkbare aanstelling wanneer zij: - in dienst zijn bij een Nederlandse universiteit of een door NWO erkend onderzoeksinstituut 2 (i.e. een bezoldigde aanstelling hebben) én - ten minste beschikken over een doctoraal- of ingenieursdiploma - of op gelijkwaardige wijze zijn gekwalificeerd én - een dienstverband (aanstellingsduur) hebben voor ten minste de looptijd van het aanvraagproces en het onderzoek waarvoor de subsidie wordt aangevraagd. Een uitzondering op de vereiste aanstellingsduur kan gemaakt worden voor: - hoofdaanvragers met een tenure track -aanstelling die tenminste de helft van de vereiste duur beslaat. - medeaanvragers. De betreffende aanvragers dienen dan middels een brief aan te tonen dat adequate begeleiding voor de volledige duur van het onderzoek gegarandeerd wordt voor alle uitvoerders voor wie subsidie wordt aangevraagd. Aanvullende voorwaarden/criteria - KIEM-aanvragen kunnen ook door lectoren verbonden aan een HBO als hoofdaanvrager worden ingediend, mits minstens één medeaanvrager in dienst is van een Nederlandse universiteit. - In ieder projectconsortium participeert minstens één (CHIPP, LIFT, KIEM) of twee (TA) private partijen met een volledig private bijdrage én een directe kennis- en/of innovatievraag. - Private partijen komen niet in aanmerking voor NWO-financiering, maar dragen in cash (en in kind) bij aan het onderzoek. - De in cash-bijdragen worden via NWO en als onderdeel van de subsidie verstrekt aan de aanvragende universiteit(en) / onderzoeksinstitu(u)t(en). Reeds bij het indienen van de aanvraag moet duidelijk zijn dat er commitment aan NWO is van de deelnemende private partijen middels een letter of commitment (zie paragraaf 3.4). Private partijen treden in de aanvraag op als Private participant. - De vertegenwoordiger(s) van de private partij(en) in het consortium dient/dienen geen (bezoldigd of onbezoldigd) academisch dienstverband te hebben in een academische onderzoeksgroep die deel uit maakt van het aanvragende consortium. De vertegenwoordiger(s) kan/kunnen dus geen dubbelrol vervullen in een aanvraag/project. 2 Zie NWO-regeling subsidies

8 6 Hoofdstuk 3: Richtlijnen voor aanvragers / Gids voor aanvragen uit het Innovatiefonds Chemie Private partijen dienen aan voorwaarden te voldoen om mee te tellen als deelnemende partij in een aanvraag/project: Een bedrijf dient te zijn ingeschreven bij de Kamer van Koophandel (of een vergelijkbare instantie in het buitenland indien het een buitenlands bedrijf betreft); Een private partij dient een directe, relevante kennis- en/of innovatievraag te hebben en in cash bij te dragen; De in cash-bijdrage dient van private oorsprong te zijn (de bijdrage kan bijvoorbeeld geen elders verkregen subsidie zijn of uit andere overheidsmiddelen bestaan). Met name voor kleinere/jongere bedrijven/startups geldt dat: Het niet voor de gelegenheid van het project dient te zijn opgericht. Richtlijn is daarom dat het bedrijf minstens een jaar bestaat; Op verzoek een jaarrekening moet worden overlegd; De academische aanvragers c.q. onderzoekers uit de onderzoeksgroep van een aanvrager géén aanstelling mogen hebben bij het bedrijf dat in de betreffende aanvraag participeert; adviesfuncties op afstand zijn echter niet op voorhand uitgesloten. In het aanvraagformulier worden de deelnemende private partijen gevraagd bovenstaande punten te adresseren. Mogelijk wordt om aanvullende informatie gevraagd. Aanvragen waarin bedrijven participeren die niet voldoen aan bovengenoemde voorwaarden zijn niet ontvankelijk. Het niet-universitaire deel van WUR, de TO2-federatie 3 en RIVM kunnen als kennisinstelling lid zijn van een consortium. Op deze wijze dragen hun onderzoekers bij aan een project en hebben toegang tot de kennis. In tegenstelling tot de door NWO erkende onderzoeksinstituten komen deze organisaties echter niet in aanmerking voor subsidiëring door NWO. Het niet-universitaire deel van WUR, de TO2-federatie en RIVM kunnen ook participeren als EXTRA private partij. Daarbij dragen zij in cash (en in kind) bij aan het project, en hun bijdrage telt mee bij de berekening van de NWO subsidie (echter niet voor TKItoeslag en de bepaling van het minimaal benodigde aantal private partijen in een bepaalde werkvorm, tenzij kan worden aangetoond welke private oorsprong de bijdrage heeft, en welke private kennis- en/of innovatievraag er is). Zie paragraaf 3.5 voor details. Naast bovengenoemde organisaties kunnen ook andere typen organisaties die niet voor NWO-financiering in aanmerking komen, lid zijn van een aanvragend consortium. Op deze wijze dragen zij bij aan een project en hebben toegang tot de kennis (zie paragraaf 3.5 voor details). Zij dienen in de aanvraag te worden vermeld onder Other participants. Het Innovatiefonds Chemie zet in op een grote deelname van MKB 4 aan de projecten en programma s. MKB s worden dan ook van harte uitgenodigd om in de consortia deel te nemen. 3 De leden van de TO2-federatie zijn: TNO, DLO en de Grote Technologische Instituten (GTI s) Deltares, Energieonderzoekscentrum Nederland (ECN), Maritiem Research Instituut Nederland (MARIN) en het Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium (NLR). 4 Om te bepalen of een projectdeelnemer een MKB-ondernemer is, wordt uitgegaan van de MKBdefinitie van de Europese Commissie. Zie Echter, in het geval van bedrijven/startups voortkomend uit een universiteit zal soepel worden omgegaan met het in de definitie gestelde maximale participatieplafond ( 50%) van de universiteit.

9 7 Hoofdstuk 3: Richtlijnen voor aanvragers / Gids voor aanvragen uit het Innovatiefonds Chemie De vertegenwoordiging en doorstroom van vrouwen in de wetenschap loopt sterk achter bij die van mannen. Vrouwen worden daarom nadrukkelijk uitgenodigd voorstellen in te dienen. 3.2 Wat kan aangevraagd worden In aanmerking voor vergoeding komen de kosten voor: - tijdelijk op het project bij de onderzoeksinstelling aan te stellen wetenschappelijk personeel (promovendi en postdocs (let op: géén promovendi in KIEM!)) ; - analisten en technische ondersteuning; - materiële kosten die direct gerelateerd zijn aan het project, zoals kosten voor chemicaliën, materialen, apparatuur, kennisoverdracht, kennisbenutting en binnenen buitenlandse reiskosten. Personeelslasten zijn subsidiabel conform het meest recente Akkoord bekostiging wetenschappelijk onderzoek, dat is ondertekend door NWO, VSNU, NFU, ZonMw, KNAW en VFI. Het akkoord en de maximumbedragen voor personeelslasten zijn te vinden op en Voor KIEM en LIFT geldt ook dat in afwijking van het Akkoord bekostiging wetenschappelijk onderzoek, aanstellingen met een afwijkende duur en omvang subsidiabel zijn. Het Innovatiefonds Chemie legt het accent op het aanstellen van nieuw wetenschappelijk personeel. Consortia zijn vrij om de mix van kosten die ze uit het Fonds willen laten vergoeden, af te stemmen op hun projectactiviteiten. Het is noodzakelijk om in de aanvraag de gekozen mix goed te motiveren. De deelnemende kennisinstellingen en private partijen dragen uit eigen middelen de kosten voor de benodigde infrastructuur en de begeleiding van de projectmedewerkers. Andere deelnemende niet-subsidiabele consortiumpartijen dragen hun eigen kosten. 3.3 Wanneer kan aangevraagd worden Het Innovatiefonds Chemie kent in 2016 en 2017 voor het indienen van CHIPP-, TA- en LIFT-aanvragen vooralsnog vijf deadlines: - Dinsdag 9 februari 2016, uur; besluitvorming begin juli 2016; - Dinsdag 28 juni 2016, uur; besluitvorming begin december 2016; - Dinsdag 11 oktober 2016, uur; besluitvorming maart 2017; - Dinsdag 7 februari 2017, uur; besluitvorming begin juli 2017; - Dinsdag 27 juni 2017, uur; besluitvorming begin december Indien het Fonds in de loop van zal zijn uitgeput, zal het worden gesloten. Dit wordt dan aangegeven op de websites van NWO en het Innovatiefonds. Ook wordt het gemeld in de CW Nieuwsbrief. Neem contact op met het bureau voor de actuele stand van zaken. KIEM-aanvragen kunnen, zolang het Innovatiefonds-budget toereikend is, doorlopend worden ingediend tot en met dinsdag 31 oktober De aanvragers ontvangen binnen circa zes weken na indiening het besluit. Aanvragen kunnen na indiening niet meer worden verbeterd of aangevuld.

10 8 Hoofdstuk 3: Richtlijnen voor aanvragers / Gids voor aanvragen uit het Innovatiefonds Chemie Het opstellen van de aanvraag Als u een projectvoorstel wilt gaan indienen, wordt u aangeraden tijdig contact op te nemen met één van de contactpersonen (zie hoofdstuk 5). Passendheidstoets door TKI Chemie Vóórdat u bij NWO een aanvraag indient, dient u zich ervan te vergewissen dat het onderwerp van uw aanvraag past binnen de Kennis- en Innovatieagenda van de Topsector Chemie (i.e. past binnen één of meer van de roadmaps van de agenda en/of de Onderzoeksagenda Biobased Economy ). U dient daartoe een passendheidsverklaring te verkrijgen bij het TKI Chemie. Aanvragen zonder passendheidsverklaring zijn niet ontvankelijk bij NWO en worden niet in behandeling genomen in het Innovatiefonds Chemie. Op vindt u een format voor uw verzoek en een toelichting op het proces om uw project op passendheid te laten toetsen door het TKI Chemie. Stuur uw verzoek ruim tevoren op naar het TKI Chemie (uiterlijk één maand vóór een deadline van het Innovatiefonds; zie voor de precieze deadlines van het TKI Chemie bovengenoemde website van het TKI Chemie). Verzoeken met betrekking tot een KIEM-aanvraag kunnen doorlopend worden ingediend. TKI Chemie streeft ernaar om u binnen twee weken uitsluitsel te verschaffen. Als uw voorstel past, ontvangt u van TKI Chemie een passendheidsverklaring. Deze voegt u als bijlage toe aan de aanvraag die u in het Innovatiefonds Chemie indient. Indien u twijfelt of uw beoogde onderzoek zal passen binnen de roadmaps van de Topsector Chemie, wordt u aangeraden in een eerder stadium contact op te nemen met het TKI Chemie (Contactpersoon dr. M. Kas (m.kas@tkichemie.nl, tel ). Voor alle aanvragen die in het Innovatiefonds Chemie worden ingediend, geldt dat er géén vooraanmelding nodig is. U dient meteen een volledige aanvraag in. CHIPP-, TA- en LIFT-aanvragen dienen in het Engels geschreven te zijn; KIEM-aanvragen mogen ook in het Nederlands worden gesteld. In onderstaand stroomschema is de aanvraag- en beoordelingsprocedure samengevat. De beoordelingsprocedure wordt toegelicht in hoofdstuk 4.

11 9 Hoofdstuk 3: Richtlijnen voor aanvragers / Gids voor aanvragen uit het Innovatiefonds Chemie Subsidieaanvraag De subsidieaanvraag bestaat uit vier (KIEM) of vijf (overige werkvormen) delen: een factsheet, het aanvraagformulier, voor ieder deelnemend bedrijf een letter of commitment, de passendheidsverklaring afgegeven door het TKI Chemie en voor CHIPP-, TA- en LIFT-projecten ook de lijst met referentensuggesties. - De factsheet kan direct in het online aanvraagsysteem ISAAC van NWO ingevuld worden ( Bij het invullen van de online factsheet in ISAAC kan alleen gebruik gemaakt worden van ASCII-tekens ( plain text ). Voor de factsheet is gebruik van (structuur)formules, illustraties, cursiveringen etc. dus niet mogelijk. Deze kunnen vanzelfsprekend wél gehanteerd worden in het voorstel. - Het is verplicht om in de ISAAC-factsheet de disciplinecode op te nemen die het best overeenkomt met het onderwerp van uw onderzoeksvoorstel. U vindt dit onder de tab Algemeen, sectie Disciplines. Indien van toepassing kunt u ook andere relevante disciplines opnemen. De discipline-indeling staat los van de NWOgebiedsindeling. U kunt alleen disciplines opnemen uit de door NWO vastgestelde lijst. U vindt de lijst via - Het aanvraagformulier, het formulier voor het aanleveren van referenten en het format voor een letter of commitment zijn te vinden op de NWO-website (via De passendheidsverklaring van het onderwerp van uw aanvraag ontvangt u van het TKI Chemie. De referentenlijst, de letter(s) of commitment en de passendheidsverklaring van het TKI Chemie moeten tegelijk met de aanvraag via ISAAC als aparte PDF-documenten worden ingediend. LET OP - Referenten worden in eerste instantie alleen op basis van de wetenschappelijke samenvatting, die via de factsheet in ISAAC ingediend is, benaderd. Deze samenvatting dient dan ook het voorstel geheel af te dekken. - Het is niet toegestaan aanvullende informatie in de vorm van bijlagen aan de aanvraag toe te voegen (bijvoorbeeld extra resultaten, manuscripten, support letters e.d.). - Houd er rekening mee dat de populaire samenvatting gebruikt wordt voor publicatie (bijvoorbeeld op het internet), indien uw aanvraag wordt gehonoreerd. Referenten Het is verplicht voor aanvragers van CHIPP-, TA- en LIFT-projecten om tien suggesties te doen voor mogelijk te raadplegen buitenlandse referenten. Vul hiervoor de referentenlijst volledig in. Om de vertrouwelijkheid te waarborgen wordt de hoofdaanvrager verzocht deze namen in een aparte bijlage bij te voegen in ISAAC. De lijst met referentensuggesties mag geen namen van onderzoekers bevatten waarmee de aanvragers in de laatste drie jaar hebben samengewerkt, samenwerken, of zullen samenwerken. Dit betreft niet alleen co-auteurs, maar ook andere vormen van samenwerking. Alleen referenten zonder betrokkenheid 5 bij het aanvragende onderzoeksteam en de aanvraag zijn bruikbaar. De gesuggereerde referenten mogen niet in Nederland werkzaam zijn. Uit deze mogelijke deskundigen wordt een aantal onafhankelijke referenten aangeschreven. Naast de suggesties van de aanvragers kunnen ook altijd andere deskundigen worden ingeschakeld als referent. Non-referenten Indien u wilt dat NWO bepaalde personen uitsluit als referent van uw aanvraag kunt u NWO hierom per verzoeken, onder opgaaf van redenen. U kunt maximaal drie non-referenten opgeven. Leden van het Gebiedsbestuur CW (of diens wettelijke opvolger 5 Mogelijke betrokkenheden staan vermeld in de code belangenverstrengeling; deze is te vinden op de website van NWO:

12 10 Hoofdstuk 3: Richtlijnen voor aanvragers / Gids voor aanvragen uit het Innovatiefonds Chemie na de transitie van NWO in 2017) en van de CW PPS-Raad kunt u niet als non-referent aanmerken. Stuur uw naar innovatiefondschemie@nwo.nl. De moet uiterlijk op de dag dat u ook uw aanvraag bij NWO indient door NWO ontvangen zijn. 3.5 Specifieke subsidievoorwaarden Voor de stimulering van de samenwerking tussen bedrijfsleven en kennisinstellingen heeft het Innovatiefonds Chemie vier werkvormen. Private partijen en NWO dragen per werkvorm in andere verhoudingen bij aan de financiering van de samenwerkingsprojecten. De vier werkvormen en hun financieringsvoorwaarden zijn samengevat in de infographic hieronder. De details worden verderop in deze paragraaf beschreven. Cash en in kind Het Innovatiefonds Chemie is voor de Topsector Chemie de praktische vertaling van het topsectorbeleid. Het is een middel om bedrijven te stimuleren te investeren in onderzoek en innovatie. Centraal staat de wens en behoefte van bedrijven om hun kennisbasis te versterken en/of hun innovatie te versnellen. Het Innovatiefonds Chemie helpt daarbij door, afhankelijk van de private investering in een project, een deel van de projectkosten te financieren. Zo maakt het Innovatiefonds Chemie het mogelijk dat grotere projecten

13 11 Hoofdstuk 3: Richtlijnen voor aanvragers / Gids voor aanvragen uit het Innovatiefonds Chemie sneller tot stand komen en verkleint het Fonds voor bedrijven het risico dat inherent is aan wetenschappelijk onderzoek. De hoogte van de bijdrage vanuit het Innovatiefonds Chemie is afhankelijk van de cashbijdrage van de deelnemende private partijen. Het Fonds betaalt de helft van de kosten van een CHIPP, 2/3 van een Technology Area, 3/4 van een LIFT-project en 4/5 van een KIEM-project. Bij Technology Area s telt ook een deel van de private in kind-bijdrage mee bij het bepalen van de hoogte van de Fonds-bijdrage. Iedere private partij die participeert in een aanvraag, draagt in cash en in Technology Area s desgewenst ook in kind bij aan het project dat het consortium wil uitvoeren. Voor de berekening van de Fonds-bijdrage is de totale inleg van alle deelnemende private partijen gezamenlijk van belang. Het consortium bepaalt zelf in onderling overleg wat ieders bijdrage is. Cash-bijdragen van andere organisaties dan bedrijven Sinds de opening van het Fonds is gebleken dat, naast universiteiten en bedrijven, tal van andere organisaties bereid zijn om met cash en in kind bij te dragen aan innovatief onderzoek in de Topsector Chemie. De Topsector is verheugd over deze brede maatschappelijke belangstelling. Evenals de Topsector vindt NWO de bijdragen van deze maatschappelijke organisaties belangrijk voor het draagvlak van chemische innovatie. Deze bijdragen tellen daarom mee bij de berekening van de hoogte van de bijdrage uit het Fonds, mits in de consortia ook minstens één bedrijf (CHIPP, LIFT, KIEM) of minstens twee bedrijven (TA) met een kennis- en/of innovatievraag in cash meebetalen aan de projectkosten. De onderstaande tabel geeft een samenvattend overzicht van de mogelijkheden: Kan de organisatie rechtstreeks uit Innovatiefonds Chemie geld ontvangen? Bedrijven Nee Ja Universiteiten en door NWO erkende onderzoeksinstellingen HBO Niet-universitair deel WUR Ja Nee (CHIPP, TA, LIFT) Ja (KIEM) Nee TO2-federatie Nee Ja RIVM Nee Ja Openbare lichamen, zoals waterschappen Nee Instellingen zonder Nee Ja ANBI-status 6 Instellingen met ANBI-status Nee Telt de cash-bijdrage van de organisatie mee voor berekening hoogte van bijdrage uit Innovatiefonds Chemie Nee Nee Ja Ja Ja 6 Algemeen nut beogende instellingen (ANBI's) worden aangewezen door de belastingdienst. Zij kunnen gebruikmaken van bepaalde belastingvoordelen, zie ingen/goede_doelen/algemeen_nut_beogende_instellingen/

14 12 Hoofdstuk 3: Richtlijnen voor aanvragers / Gids voor aanvragen uit het Innovatiefonds Chemie Algemene voorwaarden Voor alle onderstaande werkvormen geldt: Op het Innovatiefonds Chemie is de NWO-regeling subsidieverlening van toepassing. Projecten dienen binnen negen maanden na dagtekening van het subsidiebesluit van start te gaan. NWO kan overgaan tot intrekking van de subsidie indien aan deze voorwaarde niet wordt voldaan. NWO rekent, uitgezonderd KIEM, 5% van het totale cash-projectbudget voor projectmanagement. Dit bedrag dekt deels de organisatie en uitvoering van de Fonds-activiteiten. Tevens worden er onder andere bijeenkomsten van georganiseerd. De projectpartners (de betrokken kennisinstellingen en private partijen) moeten vóór de start van het project met elkaar en met NWO een project agreement ondertekenen. De projectpartners wordt aangeraden om nog vóór het indienen van een aanvraag een concept project agreement klaar te hebben. Dit bevordert een snelle start van het project na de subsidieverlening. NWO stelt voor de verschillende werkvormen op aanvraag een model agreement beschikbaar. De vier werkvormen van Innovatiefonds Chemie 1. Chemical Industrial Partnership Programme (CHIPP) In CHIPP s werken één of meer private partijen en minstens twee (aanvragende) kennisinstellingen met elkaar samen (zie paragraaf 3.1 voor de voorwaarden voor deelname). De private partij(en samen) en NWO betalen elk de helft van de projectkosten in cash. Dus voor iedere euro private inleg, legt NWO er één euro tegenaan. - De minimum grootte van een CHIPP is M 1,5 (d.i. k 750 private bijdrage in cash + k 750 uit het Innovatiefonds Chemie); de maximum projectgrootte is M 2. - CHIPP kent een specifieke en een generieke vorm: o De specifieke vorm betreft een vooraf door een projectconsortium gedefinieerd projectvoorstel dat ingediend wordt door een academische onderzoeker namens het consortium; o Op verzoek van een private partij of een consortium/platform van bedrijven kan NWO een call for proposals organiseren; dit betreft de generieke vorm. Voor de generieke vorm geldt een alternatieve aanvraagprocedure. Neem altijd contact op met één van de contactpersonen (paragraaf 5.1) als u dit overweegt. Bij goedkeuring zal NWO het betreffende bedrag reserveren, waarna in overleg een call wordt georganiseerd. MKB-variant 7 Zie de specifieke basisvariant, maar de minimum projectgrootte is k 160 (d.i. k 80 bijdrage in cash van één of meer MKB s + k 80 uit het Innovatiefonds Chemie). Internationale variant NWO heeft met enkele buitenlandse zustercouncils afspraken gemaakt over het cofinancieren van bilaterale PPS-projecten. De werkvorm hiervoor gaat uit van (geïntegreerde) projecten met vier onderzoekers: twee aan Nederlandse zijde en 7 Om te bepalen of een projectdeelnemer een MKB-ondernemer is, wordt uitgegaan van de MKBdefinitie van de Europese Commissie. Zie Echter, in het geval van bedrijven/startups voortkomend uit een universiteit zal soepel worden omgegaan met het in de definitie gestelde maximale participatieplafond ( 50%) van de universiteit.

15 13 Hoofdstuk 3: Richtlijnen voor aanvragers / Gids voor aanvragen uit het Innovatiefonds Chemie twee aan buitenlandse. De minimale grootte aan Nederlandse zijde bedraagt k 500, met k 250 uit het Innovatiefonds Chemie en k 250 private bijdrage in cash. In het buitenland gaat het om een vergelijkbare inspanning, met tevens een private bijdrage in cash. NWO kan, in het kader van afspraken met zusterorganisaties, extra aandacht vragen voor relevante thema s en het veld oproepen om op deze thema s voorstellen in het Fonds in te dienen. Projecten worden in zijn geheel beoordeeld, in afstemming met de buitenlandse zustercouncil. Subsidieverleningsbesluiten worden altijd gezamenlijk met de zustercouncil genomen. Neem contact op met één van de contactpersonen (paragraaf 5.1) als u dit overweegt of als u hierover meer informatie wilt krijgen. Samenvattende tabel CHIPP CHIPP 1 bedrijf + 2 kennisinstellingen bedragen in cash k Bedrijf Innovatiefonds Totaal Niet-MKB Min MKB Min Internationaal Min Max Technology Area (TA) In TA s werken minstens twee private partijen en minstens twee (aanvragende) kennisinstellingen met elkaar samen (zie paragraaf 3.1 voor de voorwaarden voor deelname). De deelnemende private partijen dragen gezamenlijk 1/3 van de projectkosten, NWO via het Innovatiefonds Chemie 2/3. Dus voor iedere euro private inleg, legt NWO er twee tegenaan. In TA is het voor private partijen mogelijk om deels in kind bij te dragen. Dit is met name voor het MKB interessant, samen met het feit dat er in grotere bedrijfsconsortia mag worden deelgenomen, waardoor de (in cash) inleg per bedrijf relatief laag kan zijn. - De minimum projectgrootte bedraagt k 750 (d.i. k 250 gezamenlijke private bijdrage + k 500 uit het Innovatiefonds Chemie); de maximum grootte bedraagt k (d.i. k 500 gezamenlijke bedrijfsbijdrage + k NWO). - Private partijen dragen in cash en/of in kind bij aan het project. 8 - Uitsluitend private partijen die (ook) in cash bijdragen aan het consortium, tellen mee voor het bepalen van het aantal private TA-deelnemers (minimaal twee) en voor de berekening van de bijdrage vanuit het Fonds. - Naast de cash telt een deel van de private in kind-inbreng mee voor de berekening van de bijdrage vanuit het Fonds: o Als een MKB 9 in kind inbrengt, telt hiervan 1,8x de cash-inleg mee voor de berekening van de bijdrage uit het Fonds. Dus van een MKB dat in cash bijdraagt aan een project, telt maximaal (1,8* =) in kind, en daarmee maximaal totaal, mee voor de 8 Zie voor de voorwaarden voor in kind-bijdragen bijlage Om te bepalen of een projectdeelnemer een MKB-ondernemer is, wordt uitgegaan van de MKBdefinitie van de Europese Commissie. Zie Echter, in het geval van bedrijven/startups voortkomend uit een universiteit zal soepel worden omgegaan met het in de definitie gestelde maximale participatieplafond ( 50%) van de universiteit.

16 14 Hoofdstuk 3: Richtlijnen voor aanvragers / Gids voor aanvragen uit het Innovatiefonds Chemie o berekening van de Fonds-bijdrage. Wordt er door het MKB minder in kind ingebracht dan maximaal toegestaan, dan telt uiteraard het lagere, gecommitteerde bedrag mee voor de berekening van de Fondsbijdrage. 10 Als een niet-mkb in kind inbrengt, telt hiervan 1/1,8 x de cash-inleg mee voor de berekening van de Fonds-bijdrage. Dus van een niet-mkb dat in cash bijdraagt aan een project, telt maximaal ( 3.000/1,8 =) in kind, en daarmee maximaal totaal, mee voor de berekening van de Fonds-bijdrage. - In kind-bijdragen moeten essentieel zijn voor het project en zijn opgenomen in de begroting van de onderzoekskosten van de projectaanvraag. In-kind bijdragen zijn bijvoorbeeld: o personeel (maximum tarief 100/uur) o o materialen (gebruik van) apparatuur. Zie bijlage 6.2 voor de voorwaarden waaraan de in kind-bijdragen moeten voldoen. Internationale variant Desgewenst kan een TA uitgebreid worden met een internationale component. Uitgangspunt is dat de buitenlandse onderzoeksgroep wordt gecofinancierd door een zustercouncil waarmee NWO afspraken heeft gemaakt over het (co)financieren van bilaterale PPS-projecten, en een of meer private partijen. De buitenlandse component telt niet mee voor de bepaling van de minimale of de maximale budgetgrootte aan Nederlandse zijde. De minimale grootte aan Nederlandse zijde bedraagt k 375, met k 250 uit het Innovatiefonds Chemie en k 125 private bijdrage in cash + in kind. In het buitenland gaat het om een vergelijkbare inspanning, zodat de totale projectgrootte, inclusief de buitenlandse component, uitkomt op (het equivalent van) k 750. Een private bijdrage aan buitenlandse zijde is gewenst, maar geen strikte regel. Aan Nederlandse zijde is het toegestaan één private deelnemer te hebben zolang het totale aantal (betalende) private partijen in het gehele bilaterale project maar minimaal twee is. NWO kan, in het kader van afspraken met zusterorganisaties, extra aandacht vragen voor relevante thema s en het veld oproepen om op deze thema s voorstellen in het Fonds in te dienen. Projecten worden in zijn geheel beoordeeld, in afstemming met de zustercouncil. Subsidieverleningsbesluiten worden altijd gezamenlijk met de buitenlandse zustercouncil genomen. Neem contact op met één van de contactpersonen (paragraaf 5.1) als u deze variant overweegt of als u hierover meer informatie wilt krijgen. 10 De factor 1,8 is zó gekozen, dat de bedrijfsbijdrage in cash altijd minimaal 15% is van de som van de NWO-bijdrage plus de bedrijfsbijdrage(n). Deze ondergrens van minimaal 15% private cash-bijdrage is een voorwaarde voor het verkrijgen van TKI-toeslag.

17 15 Hoofdstuk 3: Richtlijnen voor aanvragers / Gids voor aanvragen uit het Innovatiefonds Chemie Samenvattende tabel TA TA 2 bedrijven + 2 kennisinstellingen bedragen in k Bedrijven Fonds Totaal Totale projectkosten Min Internationaal Min Max Cash per bedrijf alles telt mee In kind-inbreng per MKBbedrijf die meetelt voor Max per bedrijf 1,8*cash-inleg bijdrage uit het Fonds In kind-inbreng per niet- MKB-bedrijf die meetelt voor bijdrage uit het Fonds Max per bedrijf cash-inleg/1,8 Voorbeeld van een TA In het onderstaande voorbeeld doen drie bedrijven mee in het consortium, twee MKB s en één groter bedrijf. Bedrijf1 (niet-mkb) draagt aan het project k 110 bij in cash en k 70 in kind. Van de in kind-bijdrage telt k 61 mee voor de berekening van de bijdrage uit het Fonds, namelijk de cash-bijdrage gedeeld door 1,8. Bedrijf3, een MKB, draagt k 5 in cash en k 20 in kind bij. Van de in kind telt 1,8x de cash-inleg van k 5 = k 9 mee in de berekening. Bedrijf2, eveneens een MKB, draagt k 25 in cash en k 40 in kind bij. Deze inbreng telt in z n geheel mee in de berekening. Het bedrijf had desgewenst tot (1,8 x k 25 =) k 45 aan in kind-inspanningen in het project kunnen inbrengen om te laten meetellen voor de hoogte van de bijdrage uit het Fonds. Vanuit de overheid is beschikbaar: k 500 van NWO. Van het totale cash-bedrag (k 640) is 95% beschikbaar voor directe financiering van het project (aanstelling promovendi, aanschaf materialen, etc.) en 5% voor projectmanagement voor het NWO-bureau (respectievelijk k 608 en k 32). Inleg in k cash in kind in kind die meetelt voor bijdrage uit Innovatiefonds cash + in kind die meetelt voor bijdrage uit Innovatiefonds Bedrijf1 (niet-mkb) Bedrijf2 (MKB) Bedrijf3 (MKB) Totaal bedrijven Bijdrage Fonds 500 Totaal cash 640 voor project voor NWOmanagement 32

18 16 Hoofdstuk 3: Richtlijnen voor aanvragers / Gids voor aanvragen uit het Innovatiefonds Chemie Launchpad for Innovative Future Technology (LIFT) In LIFT werken minstens één private partij en minstens één (aanvragende) kennisinstelling met elkaar samen (zie paragraaf 3.1 voor de voorwaarden voor deelname). De private partij(en) betalen gemiddeld een kwart van de projectkosten (in cash), NWO driekwart. Dus voor iedere euro private inleg, legt NWO er via het Innovatiefonds Chemie drie euro tegenaan. - Een LIFT-project bestaat uit twee fases, die tegelijk worden aangevraagd. Beide fases moeten worden doorlopen. - In de eerste fase is de private cash-bijdrage 16% van de projectkosten, in de tweede 28%. - De private partij(en) hoe(ft/ven) bij het indienen van de aanvraag alleen voor fase 1 een hard commitment af te geven. De aanvraag moet een plan bevatten waarin wordt aangegeven hoe het consortium fase 2 wil gaan financieren. - Na goedkeuring van het project (= fase 1 + 2) stelt het Innovatiefonds Chemie de subsidie voor fase 1 beschikbaar en maakt een reservering voor fase 2. - De subsidie voor fase 2 wordt beschikbaar gesteld als (a) fase 1 positief is beoordeeld door de private partij(en) en (b) de private partij(en) teken(t/en) voor de cash-bijdrage aan fase 2. LIFT maakt het mogelijk dat een project snel van start kan gaan, ook al is er bij het begin nog geen hard commitment voor de gehele private cash-bijdrage. Wanneer een consortium in één keer een heel project wil aanvragen, dan dient het projectbudget minimaal k 150 te bedragen. Dan, en in het geval het consortium een promovendus aanvraagt die start in fase 1, dient bij het indienen van de aanvraag wél een hard privaat commitment te worden afgegeven voor het gehele project. In dat geval is de private cash-bijdrage 25% van de projectkosten en is er geen sprake meer van twee fases. Internationale variant Desgewenst kan in het geval een consortium in één keer een heel LIFT-project aanvraagt dit project uitgebreid worden met een internationale component. Uitgangspunt is dat de buitenlandse onderzoeksgroep wordt gecofinancierd door een zustercouncil waarmee NWO afspraken heeft gemaakt over het (co)financieren van bilaterale PPS-projecten, en een of meer private partijen. De buitenlandse component telt niet mee voor de bepaling van de minimale of de maximale budgetgrootte aan Nederlandse zijde. De minimale grootte aan Nederlandse zijde bedraagt k 150, met k 112,5 uit het Innovatiefonds Chemie en k 37,5 private bijdrage in cash. In het buitenland gaat het om een vergelijkbare inspanning, zodat de totale projectgrootte, inclusief de buitenlandse component, uitkomt op (het equivalent van) minimaal k 300. NWO kan, in het kader van afspraken met zusterorganisaties, extra aandacht vragen voor relevante thema s en het veld oproepen om op deze thema s voorstellen in het Fonds in te dienen. Projecten worden in zijn geheel beoordeeld, in afstemming met de zustercouncil. Subsidieverleningsbesluiten worden altijd gezamenlijk met de buitenlandse zustercouncil genomen. Neem contact op met één van de contactpersonen (paragraaf 5.1) als u deze variant overweegt of als u hierover meer informatie wilt krijgen.

19 17 Hoofdstuk 3: Richtlijnen voor aanvragers / Gids voor aanvragen uit het Innovatiefonds Chemie Samenvattende tabel LIFT LIFT 1 private partij + 1 kennisinstelling bedragen in cash k Private Innovatiefonds Totaal partij(en) Fase 1 ondergrens 5,5 29,5 35 bovengrens Fase 2 ondergrens bovengrens Totaal ondergrens 37,5 112,5 150 bovengrens Kennis Innovatie Mapping (KIEM) Een KIEM is een project van een MKB 11 samen met één of meer kennisinstellingen gericht op het beantwoorden van onderzoeksvragen uit de praktijk. In een KIEMproject combineren een MKB en een universiteit, of een MKB en een samenwerkingsverband van een universiteit en een HBO-instelling, de praktijkervaring van het MKB met de wetenschappelijke expertise van de kennisinstellingen om een fundamenteel probleem op te lossen of om de kennis te verwerven die nodig is om een product, proces of dienst te vernieuwen. Ook kan een KIEM-subsidie gebruikt worden voor initiatieven van en met chemische start-ups. Het deelnemende MKB is gevestigd in Nederland en betaalt een vijfde van de projectkosten, NWO vier vijfde. Dus voor iedere euro inleg van het MKB, legt NWO via het Innovatiefonds Chemie er vier tegenaan. - De projectgrootte bedraagt maximaal , opgebouwd uit cash bedrijfsbijdrage en een bijdrage uit het Innovatiefonds Chemie van KIEM-projecten beogen voor MKB s de drempel te verlagen om bij kennisinstellingen binnen te stappen met een innovatievraag. Een bijkomend doel is MKB te enthousiasmeren voor deelname aan TA s, LIFT-projecten en CHIPP s. - KIEM kan ook bijdragen aan de ondersteuning van start-ups die vanuit het universitaire onderzoek ontstaan. - De expertise van de kennisinstelling en van de MKB dienen complementair te zijn. - Er kunnen géén promovendi worden aangesteld in een KIEM-project. - Let op: er gelden ontvankelijkheidscriteria met betrekking tot de deelnemende bedrijven; met name kleinere/jonge bedrijven worden met extra aandacht bekeken (zie paragraaf 3.1). - NWO stelt het aangevraagde projectbudget, inclusief de MKB/startup-bijdrage, beschikbaar aan een universiteit of HBO. 11 Om te bepalen of een projectdeelnemer een MKB-ondernemer is, wordt uitgegaan van de MKBdefinitie van de Europese Commissie. Zie Echter, in het geval van bedrijven/startups voortkomend uit een universiteit zal soepel worden omgegaan met het in de definitie gestelde maximale participatieplafond ( 50%) van de universiteit.

20 18 Hoofdstuk 3: Richtlijnen voor aanvragers / Gids voor aanvragen uit het Innovatiefonds Chemie Samenvattende tabel KIEM KIEM 1 MKB/start-up + 1 universiteit (en 1 HBO) bedragen in cash MKB/Start-up Innovatiefonds Totaal KIEM Open Access Alle wetenschappelijke publicaties van onderzoek dat is gefinancierd op basis van toekenningen voortvloeiend uit deze call for proposals dienen onmiddellijk (op het moment van publicatie) wereldwijd vrij toegankelijk te zijn (Open Access). Er zijn verschillende manieren voor onderzoekers om Open Access te publiceren. Een uitgebreide toelichting hierop vindt u op Nagoya Protocol Het Nagoya Protocol is op 12 oktober 2014 van kracht gegaan en zorgt voor een eerlijke en billijke verdeling van voordelen voortvloeiende uit het gebruik van genetische rijkdommen (Access and Benefit Sharing; ABS). Onderzoekers die voor hun onderzoek gebruik maken van genetische bronnen in/uit het buitenland dienen zich op de hoogte te stellen van het Nagoya Protocol ( NWO gaat er vanuit dat zij de noodzakelijke acties ten aanzien van het Nagoya Protocol nemen. Ethische aspecten Voor het uitvoeren van wetenschappelijk onderzoek is het belangrijk dat onderzoeksvoorstellen die ethische vragen kunnen oproepen zorgvuldig worden behandeld. Voor bepaalde onderzoeksprojecten is een goedkeurende verklaring van een erkende Medisch Ethische Toetsingscommissie (METC) of een Dier Experimenten Commissie (DEC) nodig. Daarnaast is voor bepaalde onderzoeksvoorstellen een vergunning nodig op grond van de Wet Bevolkingsonderzoek (WBO). Meer informatie over de METC is beschikbaar bij de Centrale Commissie Mensgebonden onderzoek (CCMO), bij de Nederlandse Vereniging voor Dierexperimentencommissies is informatie over DEC te vinden en bij o.a. de Gezondheidsraad is informatie over de WBO beschikbaar. Een aanvrager is zelf verantwoordelijk voor het nagaan of zijn/haar onderzoeksvoorstel ethische vragen op kan roepen en voor het verkrijgen van een goedkeurende verklaring van de juiste ethische commissie(s) en/of het verkrijgen van een vergunning op grond van de WBO, of van gelijksoortige organisaties, indien nodig. NWO onderschrijft de code Openheid Dierproeven en de code Biosecurity. De aanvragers dienen de bestaande codes te onderschrijven en na te leven. Een onderzoeksproject kan pas starten als NWO (indien nodig) een kopie van de goedkeurende ethische verklaring en/of vergunning WBO ontvangen heeft. NWO verwacht dat de kandidaten rekening houden met het tijdpad van de beoordelingsprocedure en de tijd die nodig is voor de toetsing door een ethische commissie of de aanvraag voor een WBO vergunning. Voor complexe vragen op het gebied van ethische vraagstukken, behoudt NWO zich het recht voor een externe adviseur te raadplegen. Indien NWO na overleg met de aanvrager van mening is dat een ethische toets voor een aanvraag nodig is, is de aanvrager verplicht alsnog maatregelen te nemen voor een toetsing door een ethische commissie. Bij het uitblijven van een noodzakelijke goedkeurende verklaring van een ethische commissie wordt de subsidie ingetrokken. Aanvragers kunnen voor vragen contact opnemen met één van de contactpersonen (paragraaf 5.1).

21 19 Hoofdstuk 3: Richtlijnen voor aanvragers / Gids voor aanvragen uit het Innovatiefonds Chemie Het indienen van een aanvraag Het indienen van een aanvraag kan alleen via het online aanvraagsysteem ISAAC. Aanvragen die niet via ISAAC zijn ingediend, worden niet in behandeling genomen. Een hoofdaanvrager is verplicht zijn/haar aanvraag via zijn/haar eigen ISAAC-account in te dienen. Indien de hoofdaanvrager nog geen ISAAC-account heeft, dient hij/zij dat minimaal een dag voor het indienen aan te maken. Dit om eventuele aanmeldproblemen op tijd te kunnen verhelpen. Indien de hoofdaanvrager al een account bij NWO heeft, hoeft deze geen nieuw account aan te maken om een nieuwe aanvraag in te dienen. Bij het indienen van uw aanvraag in ISAAC dient u online enkele aanvullende gegevens in te voeren. Ruim hier voldoende tijd voor in. Voor vragen van technische aard verzoeken wij u contact op te nemen met de ISAAC helpdesk, zie paragraaf

22 20 Hoofdstuk 4: Beoordelingsprocedure / Gids voor aanvragen uit het Innovatiefonds Chemie Beoordelingsprocedure 4.1 Procedure Algemeen In overeenstemming met de overeenkomst tussen NWO en de VSNU horen aanvragers hun instelling te informeren over de indiening. Een kopie van de aanvraag dient door de aanvrager aan de wetenschappelijk directeur of decaan van de instelling of faculteit te worden verstrekt. Voor elk ingediend voorstel gaat NWO ervan uit dat de instelling door de aanvrager is geïnformeerd en dat de universiteit of het instituut de subsidieregeling van NWO en de voorwaarden weergegeven in deze Gids aanvaardt. NWO heeft in haar subsidieregeling opgenomen dat al het onderzoek dat NWO financiert uitgevoerd moet worden in overeenstemming met de nationaal en internationaal aanvaarde normen van wetenschappelijk handelen zoals neergelegd in de Nederlandse Gedragscode Wetenschapsbeoefening 2012 (VSNU). Meer informatie over het NWObeleid wetenschappelijke integriteit is te vinden op de website: Voor alle bij de beoordeling en/of besluitneming betrokken personen en betrokken NWOmedewerkers is de NWO-code belangenverstrengeling van toepassing. Zie ook: NWO voorziet alle uitgewerkte aanvragen van een kwalificatie. Deze kwalificatie wordt aan de aanvrager bekend gemaakt bij het besluit over al dan niet verlenen van subsidie. Voor meer informatie over de kwalificaties zie: Ontvankelijkheid De eerste stap in de beoordelingsprocedure is een toets of de aanvraag in behandeling genomen kan worden. Er wordt getoetst of de aanvraag voldoet aan de voorwaarden zoals beschreven in hoofdstuk 3 van deze Gids. Hierbij wordt ook getoetst of deelnemende bedrijven voldoen aan de gestelde voorwaarden. Het projectconsortium kan daarbij gevraagd worden om extra documentatie/informatie over deelnemende bedrijven aan te leveren. Alleen aanvragen die aan de voornoemde voorwaarden voldoen, zijn ontvankelijk en worden door NWO in behandeling genomen. De aanvrager van wie de aanvraag niet voldoet, wordt per brief van dit besluit op de hoogte gesteld. Hoor en Wederhoor Alle CHIPP-, TA- en LIFT-aanvragen worden ter beoordeling aan referenten voorgelegd. Vervolgens krijgt de aanvrager de mogelijkheid om op de geanonimiseerde commentaren/adviezen te reageren ( weerwoord ). Dit gebeurt voor CHIPP- en TAaanvragen mondeling tijdens een interviewsessie van de aanvrager(s) en de PPS-Raad (zie hieronder). Voor LIFT-aanvragen krijgt de aanvrager gelegenheid een schriftelijk weerwoord te leveren. KIEM-aanvragen worden niet aan referenten voorgelegd, maar worden direct door de PPS-Raad beoordeeld. Prioritering Het NWO-gebiedsbestuur Chemische Wetenschappen (of diens wettelijke opvolger na de transitie van NWO in 2017) (GB-CW) laat zich voor de bepaling van de kwaliteit en de prioritering van de aanvragen adviseren door de PPS-Raad, bestaande uit deskundigen uit de wetenschap en het bedrijfsleven. De PPS-Raad vergadert een aantal maal per jaar om aanvragen te bediscussiëren en te rangschikken. De Raad beschikt over de aanvragen, referentenrapporten en (mondelinge) weerwoorden. De PPS-Raad weegt de argumenten van de referenten (ook onderling) en die van het weerwoord en stelt het definitieve oordeel en een prioriteitsvolgorde vast. De PPS-Raad kan bij zijn afweging nieuwe informatie betrekken over een aspect van de aanvraag waarover de referenten

1 Bezoekersbeurs. Call for proposals. Bezoekersbeurs. Den Haag, december 2015 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek

1 Bezoekersbeurs. Call for proposals. Bezoekersbeurs. Den Haag, december 2015 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek 1 Bezoekersbeurs Call for proposals Bezoekersbeurs 2016 Den Haag, december 2015 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek Inleiding en doel Met de bezoekersbeurzen stimuleert NWO het bezoek

Nadere informatie

Samenwerking China (NSFC) - Joint seminars

Samenwerking China (NSFC) - Joint seminars 1 Samenwerking China (NSFC) Call for proposals Samenwerking China (NSFC) - Joint seminars 2016 Den Haag, december 2015 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek 2 Inleiding en doel NWO heeft

Nadere informatie

Samenwerking Taiwan (MOST) - Scientist exchange

Samenwerking Taiwan (MOST) - Scientist exchange 1 Samenwerking Taiwan (MOST) Call for proposals Samenwerking Taiwan (MOST) - Scientist exchange 2016 Den Haag, december 2015 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek 2 Inleiding en doel

Nadere informatie

1 Bezoekersbeurs. Call for proposals. Bezoekersbeurs. Den Haag, november 2016 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek

1 Bezoekersbeurs. Call for proposals. Bezoekersbeurs. Den Haag, november 2016 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek 1 Bezoekersbeurs Call for proposals Bezoekersbeurs 2017 Den Haag, november 2016 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek 2 Inleiding en doel Met de bezoekersbeurzen stimuleert NWO het bezoek

Nadere informatie

Samenwerking China (NSFC) - Reis- en verblijfkosten

Samenwerking China (NSFC) - Reis- en verblijfkosten 1 Samenwerking China (NSFC) Call for proposals Samenwerking China (NSFC) - Reis- en verblijfkosten 2016 Den Haag, december 2015 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek 2 Inleiding en doel

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 26536 11 mei 2018 Call for Proposals, voor aanvragen uit het ENW PPS-fonds 2018, Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk

Nadere informatie

Gids voor aanvragen uit het Fonds Nieuwe Chemische Innovaties

Gids voor aanvragen uit het Fonds Nieuwe Chemische Innovaties Chemische Wetenschappen Technologiestichting STW Gids voor aanvragen uit het Fonds Nieuwe Chemische Innovaties Impuls voor publiek-private samenwerking in de Topsector Chemie 1 november 2014 31 oktober

Nadere informatie

Samenwerking Duitsland - Von Humboldt Stiftung (VHS)

Samenwerking Duitsland - Von Humboldt Stiftung (VHS) 1 Call for proposals Samenwerking Duitsland - Von Humboldt Stiftung (VHS) 2016 Den Haag, december 2015 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek 2 Inleiding en doel NWO heeft een overeenkomst

Nadere informatie

Samenwerking Japan (JSPS) - Joint seminars

Samenwerking Japan (JSPS) - Joint seminars 1 Samenwerking Japan (JSPS) Call for proposals Samenwerking Japan (JSPS) - Joint seminars 2016 Den Haag, december 2015 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek 2 Inleiding en doel NWO heeft

Nadere informatie

Samenwerking China (NSFC) Reis- en verblijfkosten, seminars

Samenwerking China (NSFC) Reis- en verblijfkosten, seminars 1 Call for proposals Samenwerking China (NSFC) Reis- en verblijfkosten, seminars 2015 Den Haag, november 2014 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek 1 Inleiding en doel NWO heeft een samenwerkingsovereenkomst

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 62590 3 november 2017 Call for proposals KIEM-HTSM voor de Natuurkunde ENW augustus 2017, Nederlandse Organisatie voor

Nadere informatie

Life Sciences & Health TKI 2015

Life Sciences & Health TKI 2015 Life Sciences & Health TKI 2015 TKI LSH Match regeling voor publiek-private samenwerking Oproep tot het indienen van aanvragen voor de TKI- regeling voor de Topsector Life Sciences & Health 1. Regeling

Nadere informatie

Stichting Van Moorsel en Rijnierse

Stichting Van Moorsel en Rijnierse 1 Geesteswetenschappen Call for proposals 2016 Den Haag, april 2016 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek 2 Inleiding en doel Het doel van de is het stimuleren van onderzoek naar het

Nadere informatie

Samenwerking Taiwan (MOST)

Samenwerking Taiwan (MOST) 1 Call for proposals 2015 Den Haag, oktober 2015 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek 2 Inleiding en doel NWO heeft een samenwerkingsovereenkomst met het Ministry of Science and Technology

Nadere informatie

B R O C H U R E. KIEM-HTSM voor de Natuurkunde Samenwerkingsprojecten met mkb op het gebied van High-Tech Systemen en Materialen

B R O C H U R E. KIEM-HTSM voor de Natuurkunde Samenwerkingsprojecten met mkb op het gebied van High-Tech Systemen en Materialen B R O C H U R E KIEM-HTSM voor de Natuurkunde Samenwerkingsprojecten met mkb op het gebied van High-Tech Systemen en Materialen 2016-2017 - KIEM-HTSM is gebaseerd op de bestaande KIEM-instrumenten binnen

Nadere informatie

Impuls voor publiek-private samenwerking binnen de Topsectoren Chemie, Energie, Hightech Systemen & Materialen, Agri&Food, en ICT

Impuls voor publiek-private samenwerking binnen de Topsectoren Chemie, Energie, Hightech Systemen & Materialen, Agri&Food, en ICT ENW PPS-fonds 2019 Impuls voor publiek-private samenwerking binnen de Topsectoren Chemie, Energie, Hightech Systemen & Materialen, Agri&Food, en ICT Exacte en Natuurwetenschappen 2019 2de ronde Call for

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 62592 3 november 2017 Call for proposals, LIFT-HTSM voor de Natuurkunde, Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk

Nadere informatie

LIFT-HTSM voor de Natuurkunde Samenwerkingsprojecten met private partijen op het gebied van High-Tech Systemen en Materialen

LIFT-HTSM voor de Natuurkunde Samenwerkingsprojecten met private partijen op het gebied van High-Tech Systemen en Materialen Call for proposals LIFT-HTSM voor de Natuurkunde Samenwerkingsprojecten met private partijen op het gebied van High-Tech Systemen en Materialen 2016-2017 Utrecht, augustus 2017 Nederlandse Organisatie

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 69508 5 december 2017 Gids ECHO- en TOP-subsidies 2018, Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek Den Haag,

Nadere informatie

Nationale Wetenschapsagenda - Matchmakingbijeenkomsten

Nationale Wetenschapsagenda - Matchmakingbijeenkomsten 1 Nationale Wetenschapsagenda Call for proposals Nationale Wetenschapsagenda - Matchmakingbijeenkomsten Den Haag, mei 2018 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek 2 Inleiding en doel NWO

Nadere informatie

Call for proposals. Nationale Wetenschapsagenda. Den Haag, maart 2019 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek

Call for proposals. Nationale Wetenschapsagenda. Den Haag, maart 2019 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek 1 Nationale Wetenschapsagenda Call for proposals 2019 Den Haag, maart 2019 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek 2 Inleiding en doel De Nationale Wetenschapsagenda (NWA) beschrijft brede,

Nadere informatie

ECHO- en TOP-subsidies

ECHO- en TOP-subsidies Exacte en Natuurwetenschappen chemische wetenschappen Gids ECHO- en TOP-subsidies 2018 Den Haag, oktober 2017 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek Inhoud 1 Inleiding 1 1.1 Achtergrond

Nadere informatie

DE GOUDEN KIEM Prijs voor de beste chemische start-up 2014. Oproep voor het nomineren van kandidaten voor

DE GOUDEN KIEM Prijs voor de beste chemische start-up 2014. Oproep voor het nomineren van kandidaten voor 1 Chemische Wetenschappen TKI Nieuwe Chemische Innovaties 14 NCI 45A Oproep voor nominaties Gouden KIEM-competitie versie 13-6-20 Oproep voor het nomineren van kandidaten voor DE GOUDEN KIEM Prijs voor

Nadere informatie

-1- B R O C H U R E KIEM-HTSM. Samenwerkingsprojecten met mbk op het gebied van High-Tech Systemen en Materialen

-1- B R O C H U R E KIEM-HTSM. Samenwerkingsprojecten met mbk op het gebied van High-Tech Systemen en Materialen -1- B R O C H U R E KIEM-HTSM Samenwerkingsprojecten met mbk op het gebied van High-Tech Systemen en Materialen 2016-2017 - KIEM-HTSM is gebaseerd op de reeds bestaande KIEM-instrumenten binnen NWO. Het

Nadere informatie

B R O C H U R E LIFT-HTSM. Samenwerkingsprojecten met private partijen op het gebied van High-Tech Systemen en Materialen

B R O C H U R E LIFT-HTSM. Samenwerkingsprojecten met private partijen op het gebied van High-Tech Systemen en Materialen v20161115-1- FOM-16.1280 B R O C H U R E LIFT-HTSM Samenwerkingsprojecten met private partijen op het gebied van High-Tech Systemen en Materialen 2016-2017 - LIFT-HTSM is gebaseerd op de bestaande LIFT-instrumenten

Nadere informatie

Gids voor aanvragen uit het Fonds Nieuwe Chemische Innovaties

Gids voor aanvragen uit het Fonds Nieuwe Chemische Innovaties Chemische Wetenschappen Technologiestichting STW Gids voor aanvragen uit het Fonds Nieuwe Chemische Innovaties Impuls voor publiek-private samenwerking in de Topsector Chemie 1 november 2013 31 oktober

Nadere informatie

Stimuleringsfonds Open Access - conferentiebijdrage

Stimuleringsfonds Open Access - conferentiebijdrage 1 Call for proposals Stimuleringsfonds Open Access - conferentiebijdrage 2015 Den Haag, oktober 2015 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek 2 Inleiding en doel Het Algemeen Bestuur van

Nadere informatie

Nederlandse regering investeert in de NWA

Nederlandse regering investeert in de NWA Nederlandse regering investeert in de NWA 2018: 70 miljoen euro 2019: 108 miljoen euro 2020 en verder: 130 miljoen euro 80% / 20% fundamenteel / toegepast/praktijkgericht onderzoek NWA- programma kent

Nadere informatie

ECHO- en TOP-subsidies

ECHO- en TOP-subsidies Chemische Wetenschappen Gids ECHO- en TOP-subsidies 2017 Den Haag, oktober 2016 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek Inhoud 1 Inleiding 1 1.1 Achtergrond 1 1.2 Beschikbaar budget 2 1.3

Nadere informatie

Astronomie, Informatica en Wiskunde TOP- Subsidies voor vrij onderzoek

Astronomie, Informatica en Wiskunde TOP- Subsidies voor vrij onderzoek Call for proposals Astronomie, Informatica en Wiskunde TOP- Subsidies voor vrij onderzoek 2017-2018 Den Haag, oktober 2017 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek Inhoud 1 Inleiding 1 1.1

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 62606 3 november 2017 Call for proposals, Astronomie, Informatica en Wiskunde TOP-Subsidies voor vrij onderzoek, Nederlandse

Nadere informatie

Wetenschappelijke bijeenkomsten ALW

Wetenschappelijke bijeenkomsten ALW 1 Aard- en Levenswetenschappen Call for proposals Den Haag, november 2015 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek 2 Inleiding en doel NWO heeft als wettelijke taak onder meer de nationale

Nadere informatie

Wetenschappelijke infrastructuur voor astronomie, informatica en wiskunde

Wetenschappelijke infrastructuur voor astronomie, informatica en wiskunde Exacte en Natuurwetenschappen Call for proposals Wetenschappelijke infrastructuur voor astronomie, informatica en wiskunde Investeringen NWO-Middelgroot 2017/2018 Den Haag, oktober 2017 Nederlandse Organisatie

Nadere informatie

Wetenschappelijke bijeenkomsten ALW

Wetenschappelijke bijeenkomsten ALW 1 Aard- en Levenswetenschappen Call for proposals ALW Den Haag, maart 2015 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek 1 Inleiding en doel NWO heeft als wettelijke taak onder meer de nationale

Nadere informatie

KIEM (Kennis en Innovatie Mapping)

KIEM (Kennis en Innovatie Mapping) Exacte en Natuurwetenschappen Call for proposals KIEM (Kennis en Innovatie Mapping) Onderdeel van het ENW PPS-fonds Impuls voor samenwerking tussen kennisinstellingen en MKB, binnen de Topsectoren Chemie,

Nadere informatie

Stimulering Europees Onderzoek

Stimulering Europees Onderzoek Call for proposals Stimulering Europees Onderzoek 2016 Den Haag, oktober 2016 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek Inhoud 1 Inleiding 1 1.1 Achtergrond 1 1.2 Beschikbaar budget 1 1.3

Nadere informatie

Call for proposals. Westerdijk Talentimpuls. Den Haag, maart 2017 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek

Call for proposals. Westerdijk Talentimpuls. Den Haag, maart 2017 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek 1 Call for proposals 2017 Den Haag, maart 2017 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek 2 Inleiding en doel Op 10 februari 2017 was het 100 jaar geleden dat in Nederland de eerste vrouwelijke

Nadere informatie

Stimuleringsfonds Open Access - publicaties

Stimuleringsfonds Open Access - publicaties 1 Call for proposals Stimuleringsfonds Open Access - publicaties 2016 Den Haag, februari 2016 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek 2 Inleiding en doel Het Algemeen Bestuur van NWO heeft

Nadere informatie

Stimulering Europees Onderzoek

Stimulering Europees Onderzoek Call for proposals Stimulering Europees Onderzoek 2015 Den Haag, juli 2015 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek Inhoud 1 Inleiding 1 1.1 Achtergrond 1 1.2 Beschikbaar budget 1 1.3 Geldigheidsduur

Nadere informatie

Wiskundeleraar in onderzoek

Wiskundeleraar in onderzoek Exacte Wetenschappen Call for proposals Wiskundeleraar in onderzoek Ronde 2015 Den Haag, mei 2015 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek Inhoud 1 Inleiding 1 1.1 Achtergrond 1 1.2 Beschikbaar

Nadere informatie

TKI Life Sciences & Health

TKI Life Sciences & Health TKI Life Sciences & Health TKI-toeslag die de gezondheidsfondsen ter beschikking staat in 2016 Toelichting voor aanvragers van TKI-toeslag bij gezondheidsfondsen in 2016 1. TKI-LSH-toeslag voor publiek-private

Nadere informatie

Promo. voor. 2016 1ste ronde

Promo. voor. 2016 1ste ronde Call for proposalss Promo otiebeurs voor leraren 2016 1ste ronde Den Haag, november 2015 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek Inhoud 1 Inleiding 1 1.1 Achtergrond 1.2 Beschikbaar budget

Nadere informatie

NWO Creatieve Industrie - Kennis Innovatie Mapping (KIEM)

NWO Creatieve Industrie - Kennis Innovatie Mapping (KIEM) Call for proposals NWO Creatieve Industrie - Kennis Innovatie Mapping (KIEM) 2016-2017 Den Haag, december 2016 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek Inhoud 1 Inleiding 1 1.1 Achtergrond

Nadere informatie

Promotiebeurs voor leraren

Promotiebeurs voor leraren Call for proposals Promotiebeurs voor leraren 2015 2de ronde Den Haag, juni 2015 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek Inhoud 1 Inleiding 1 1.1 Achtergrond 1.2 Beschikbaar budget 1 1.3

Nadere informatie

Investeringen NWO-groot

Investeringen NWO-groot Call for proposals Investeringen NWO-groot 2015/2016 Den Haag, november 2014 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek Inhoud 1 Inleiding 1 1.1 Achtergrond 1 1.2 Beschikbaar budget 1 1.3

Nadere informatie

Vluchtelingen in de wetenschap

Vluchtelingen in de wetenschap Exacte en Natuurwetenschappen Sociale en Geesteswetenschappen Toegepaste en Technische Wetenschappen ZonMw Call for proposals Vluchtelingen in de wetenschap 2018 Den Haag, mei 2018 Nederlandse Organisatie

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 6553 8 februari 2019 Call for proposals KIEM (Kennis en Innovatie Mapping), Onderdeel van het ENW PPS-fonds 2019, Nederlandse

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 42143 25 juli 2017 Call for proposals Stichting Van Moorsel en Rijnierse SGW juli 2017, Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk

Nadere informatie

Call for proposals. NRO Kennisbenutting Plus. Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek

Call for proposals. NRO Kennisbenutting Plus. Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek Call for proposals NRO Kennisbenutting Plus Den Haag, mei 2016 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek Inhoud 1 Inleiding 1.1 Achtergrond 1.2 Beschikbaar

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 26537 11 mei 2018 Call for proposals Vluchtelingen in de wetenschap 2018, Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk

Nadere informatie

Stimuleringsfonds Open Access - publicaties

Stimuleringsfonds Open Access - publicaties 1 Call for proposals Stimuleringsfonds Open Access - publicaties 2015 Den Haag, Juli 2015 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek 1 Inleiding en doel Het Algemeen Bestuur van NWO heeft

Nadere informatie

GOUDEN KIEM 2019 Prijs voor de beste chemische startup

GOUDEN KIEM 2019 Prijs voor de beste chemische startup 1 Exacte en Natuurwetenschappen Holland Chemistry Oproep voor nominaties 2019 Prijs voor de beste chemische startup 2019 Powered by: Den Haag, april 2019 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek

Nadere informatie

Innovatieve Publiek Private Samenwerking in ICT (IPPSI) - KIEM

Innovatieve Publiek Private Samenwerking in ICT (IPPSI) - KIEM Exacte Wetenschappen Call for proposals Innovatieve Publiek Private Samenwerking in ICT (IPPSI) - KIEM Roadmap ICT 2015 3de ronde Den Haag, juli 2015 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek

Nadere informatie

Van: Jolanda Braam (braam@tifn.nl) Kees de Gooijer (kees.degooijer@wur.nl) Voor: Projectdragers Datum: 19-12-2013

Van: Jolanda Braam (braam@tifn.nl) Kees de Gooijer (kees.degooijer@wur.nl) Voor: Projectdragers Datum: 19-12-2013 TKI toeslagregeling 2014 Van: Jolanda Braam (braam@tifn.nl) Kees de Gooijer (kees.degooijer@wur.nl) Voor: Projectdragers Datum: 19-12-2013 Zie voor meer informatie de publicatie in de Staatscourant (WJZ/13135860),

Nadere informatie

Investeringen NWO-middelgroot

Investeringen NWO-middelgroot Call for proposals Investeringen NWO-middelgroot 2016/2017 Den Haag, april 2016 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek Inhoud 1 Inleiding 1 1.1 Achtergrond 1 1.2 Beschikbaar budget 1 1.3

Nadere informatie

Schoolleiders innovatie ontwikkelfonds VO (SIOF) - Algemeen 2019

Schoolleiders innovatie ontwikkelfonds VO (SIOF) - Algemeen 2019 Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek Subsidieoproep Schoolleiders innovatie ontwikkelfonds VO (SIOF) - Algemeen 2019 Let op: dit betreft SIOF Algemeen. Indien u een aanvraag wil indienen voor SIOF

Nadere informatie

Matchmaking Event Cyber Security Research 22 May 2012 Jan Piet Barthel

Matchmaking Event Cyber Security Research 22 May 2012 Jan Piet Barthel Matchmaking Event Cyber Security Research 22 May 2012 Jan Piet Barthel Uitvoering lange termijn onderzoek call for proposals cyber security research NWO 2012 Jan Piet Barthel (NWO) Programma coördinator

Nadere informatie

Samenwerking Japan (JSPS)

Samenwerking Japan (JSPS) 1 Call for proposals 2015 Den Haag, april 2015 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek 2 Inleiding en doel NWO heeft een samenwerkingsovereenkomst met de Japan Society for the Promotion

Nadere informatie

Regeling Subsidieverlening

Regeling Subsidieverlening Regeling Subsidieverlening Toelichting voor het opstellen van een begroting bij het aanvragen van subsidie Voor subsidieaanvragers en de financiële administraties 1. Waarvoor wordt subsidie verleend? Het

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 182 2 januari 2019 Call for proposals NWO Creatieve Industrie Kennis Innovatie Mapping (KIEM), Creatieve Industrie KIEM

Nadere informatie

NWA Route Jeugd in Ontwikkeling, Opvoeding en Onderwijs

NWA Route Jeugd in Ontwikkeling, Opvoeding en Onderwijs NWA Route Jeugd in Ontwikkeling, Opvoeding en Onderwijs Het kind centraal! Vraagstelling Wat hebben kinderen en jongeren nodig aan opvoeding, onderwijs en begeleiding zodat zij nu en in de toekomst positief

Nadere informatie

Deze dag wordt tweerichtingsverkeer

Deze dag wordt tweerichtingsverkeer 1 2 Deze dag wordt tweerichtingsverkeer Comeniusprogramma 2018: voor het eerst dat we alle beurzen kunnen toekennen. U bent allemaal pioniers! Met elkaar gedachten uitwisselen om uw (en onze!) gedachten

Nadere informatie

Uw business case voor energiebesparing TKI-ISPT. RvT maart 2013

Uw business case voor energiebesparing TKI-ISPT. RvT maart 2013 Uw business case voor energiebesparing TKI-ISPT RvT maart 2013 Het topsectorenbeleid Overheid, Rijksdient voor ondernemend Nederland Tenders voor Demo, pilot en Early adapter projecten Topcluster voor

Nadere informatie

Regeling Subsidieverlening

Regeling Subsidieverlening Regeling Subsidieverlening Toelichting voor het opstellen van een begroting bij het aanvragen van subsidie Voor subsidieaanvragers en de financiële administraties 1. Waarvoor wordt subsidie verleend? Het

Nadere informatie

Reglement Wetenschapscommissie Medisch Centrum Haaglanden

Reglement Wetenschapscommissie Medisch Centrum Haaglanden Reglement Wetenschapscommissie Medisch Centrum Haaglanden 1 Inhoudsopgave 1. Begripsbepalingen 2. Taakopdracht 3. Samenstelling commissie, benoeming en zittingduur 4. Werkwijze en besluitvorming 5. Taken

Nadere informatie

Rekentijd Nationale Computersystemen

Rekentijd Nationale Computersystemen Exacte en Natuurwetenschappen Call for proposals Rekentijd Nationale Computersystemen 2018 Den Haag, december 2018 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek Inhoud 1 Inleiding 1 1.1 Achtergrond

Nadere informatie

Veelgestelde vragen Rubicon geldig vanaf juli 2017

Veelgestelde vragen Rubicon geldig vanaf juli 2017 Veelgestelde vragen Rubicon geldig vanaf juli 2017 1. Kom ik in aanmerking voor Rubicon met een Masterdiploma? Nee, om in aanmerking te komen voor Rubicon dient u (niet langer dan een jaar) gepromoveerd

Nadere informatie

' * ^ ļ t. .. ' ' - v. - '.. - e 2015/2016. Den Haag, mei 2015 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk

' * ^ ļ t. .. ' ' - v. - '.. - e 2015/2016. Den Haag, mei 2015 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk ' * ^ ļ t.. ' ' - v. - '.. - e Call for p r o p o s a l s I n v e s t e r i n g e n N W O - m i d d e l g r o o t 2015/2016 Den Haag, mei 2015 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek I

Nadere informatie

Promotiebeurs voor leraren

Promotiebeurs voor leraren Call for proposals Promotiebeurs voor leraren 2016 2e ronde Den Haag, juni 2016 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek Inhoud 1 Inleiding 1 1.1 Achtergrond 1.2 Beschikbaar budget 1 1.3

Nadere informatie

Hieronder volgt een toelichting op de beschikbare budgetposten.

Hieronder volgt een toelichting op de beschikbare budgetposten. Bijlage 1 Modules Hieronder volgt een toelichting op de beschikbare budgetposten. 1. Module Personeel: a) Promovendus/PDEng/MD PhD; b) Postdoc; c) NWP; d) Personeel HBO; e) Vervanging; f) Personeel Overig

Nadere informatie

Call for proposals. NRO Kennisbenutting Plus. Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek

Call for proposals. NRO Kennisbenutting Plus. Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek Call for proposals NRO Kennisbenutting Plus Den Haag, juli 2018 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek Inhoud 1 Inleiding 3 1.1 Achtergrond 1.2

Nadere informatie

Promotiebeurs voor leraren

Promotiebeurs voor leraren Call for proposals Promotiebeurs voor leraren 2017 1e ronde Den Haag, november 2016 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek Inhoud 1 Inleiding 1 1.1 Achtergrond 1.2 Beschikbaar budget 1

Nadere informatie

Kortlopend onderwijsonderzoek eerste fase

Kortlopend onderwijsonderzoek eerste fase Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek (NRO) Call for proposals Kortlopend onderwijsonderzoek eerste fase 2018 4e ronde Den Haag, februari 2017 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek

Nadere informatie

Take-off hbo fase 1: haalbaarheidsstudies

Take-off hbo fase 1: haalbaarheidsstudies Call for proposals Take-off hbo fase 1: haalbaarheidsstudies Handleiding Take-off hbo Indienronde 5 Utrecht, september 2018 Nationaal Regieorgaan Praktijkgericht Onderzoek SIA (onderdeel van NWO) Inhoud

Nadere informatie

Regeling Subsidieverlening

Regeling Subsidieverlening Regeling Subsidieverlening Toelichting voor het opstellen van een begroting bij het aanvragen van subsidie Voor subsidieaanvragers en de financiële administraties 1. Waarvoor wordt subsidie verleend? Het

Nadere informatie

Aanvraagformulier Subsidie Wetenschappelijk Fonds NVFB

Aanvraagformulier Subsidie Wetenschappelijk Fonds NVFB Aanvraagformulier Subsidie Het volledig ingevulde formulier dient uiterlijk 1 oktober 2018 per e-mail als PDF-bestand door het secretariaat van de NVFB (NVFB@kngf.nl) ontvangen te zijn. Aanvragen die te

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 7944 14 februari 2018 Call for proposals Aspasia, Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek Rondes Vidi

Nadere informatie

Alfa Meerwaarde Impuls voor publiek-private samenwerking in de Geesteswetenschappen

Alfa Meerwaarde Impuls voor publiek-private samenwerking in de Geesteswetenschappen NWO Geesteswetenschappen Call for proposals Alfa Meerwaarde Impuls voor publiek-private samenwerking in de Geesteswetenschappen 2015 Den Haag, januari 2015 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk

Nadere informatie

Aanvragen. Consortium

Aanvragen. Consortium Aanvragen Tot wanneer kan ik indienen? Vooraanmeldingen kunnen via ISAAC ingediend worden tot 23 april 2019, 14.00 uur CEST. Uitgewerkte aanvragen kunnen via ISAAC ingediend worden tot 25 juni 2019, 14.00

Nadere informatie

Complexity Programmable Selforganisation

Complexity Programmable Selforganisation Exacte en Natuurwetenschappen Call for proposals Complexity Programmable Selforganisation 2017 Den Haag, juni 2017 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek Inhoud 1 Inleiding 1 1.1 Achtergrond

Nadere informatie

Aspasia. Aspasia is gekoppeld aan de rondes Vidi en Vici Call for proposals

Aspasia. Aspasia is gekoppeld aan de rondes Vidi en Vici Call for proposals Aspasia Aspasia is gekoppeld aan de rondes Vidi en Vici 2018 Call for proposals Den Haag, februari 2019 2018 Inhoud 1 Inleiding 1 1.1 Achtergrond 1 1.2 Beschikbaar budget 1 1.3 Geldigheidsduur call for

Nadere informatie

Aspasia. Call for proposals. Rondes Vidi en Vici met besluitvorming in 2016

Aspasia. Call for proposals. Rondes Vidi en Vici met besluitvorming in 2016 Call for proposals Aspasia Rondes Vidi en Vici met besluitvorming in 2016 Den Haag, april 2016 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek Inhoud 1 Inleiding 1 1.1 Achtergrond 1 1.2 Beschikbaar

Nadere informatie

Onderzoeksvoorstel voor wetenschappelijk onderzoek in het kader van de Onderzoeksagenda Veteranenzorg Defensie

Onderzoeksvoorstel voor wetenschappelijk onderzoek in het kader van de Onderzoeksagenda Veteranenzorg Defensie Onderzoeksvoorstel voor wetenschappelijk onderzoek in het kader van de Onderzoeksagenda Veteranenzorg Defensie Dit formulier moet in het Nederlands worden ingevuld 1. Registratiegegevens 1a. Gegevens hoofdaanvrager

Nadere informatie

Call for proposals. Zwaartekracht 2016/2017. Den Haag, februari 2016 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek

Call for proposals. Zwaartekracht 2016/2017. Den Haag, februari 2016 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek Call for proposals Zwaartekracht 2016/2017 Den Haag, februari 2016 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek Inhoud 1 Inleiding 1 1.1 Achtergrond 1 1.2 Beschikbaar budget 1 1.3 Geldigheidsduur

Nadere informatie

Creatieve Industrie Kennis Innovatie Mapping (KIEM)

Creatieve Industrie Kennis Innovatie Mapping (KIEM) Call for proposals Creatieve Industrie Kennis Innovatie Mapping (KIEM) Impuls voor publiek-private samenwerking in de Topsector Creatieve Industrie 2013 Den Haag, november 2013 Nederlandse Organisatie

Nadere informatie

CONCEPT Aanvraagformulier Promotiebeurs voor leraren (gebaseerd op de najaarsronde 2016)

CONCEPT Aanvraagformulier Promotiebeurs voor leraren (gebaseerd op de najaarsronde 2016) CONCEPT Aanvraagformulier Promotiebeurs voor leraren (gebaseerd op de najaarsronde 2016) Uiterlijk 2 maanden voor de eerstvolgende deadline wordt het aanvraagformulier behorende bij de betreffende ronde

Nadere informatie

Veelgestelde vragen Rubicon geldig vanaf Oktober 2015

Veelgestelde vragen Rubicon geldig vanaf Oktober 2015 Veelgestelde vragen Rubicon geldig vanaf Oktober 2015 1. Kom ik in aanmerking voor Rubicon met een Masterdiploma? Nee, om in aanmerking te komen voor Rubicon dient u (niet langer dan een jaar) gepromoveerd

Nadere informatie

Zorgondersteuningsfonds Oproep kortdurende praktijkgerelateerde onderzoeken Programma Onderzoeken in de Praktijk Vastgesteld, 19 september 2016

Zorgondersteuningsfonds Oproep kortdurende praktijkgerelateerde onderzoeken Programma Onderzoeken in de Praktijk Vastgesteld, 19 september 2016 Oproep tot het indienen van aanvragen kortdurende, praktijkgerelateerde onderzoeken voor het Programma Onderzoeken in de Praktijk Programma van het Zorgondersteuningsfonds Doel van het programma De veranderingen

Nadere informatie

ECHO- en TOP-subsidies

ECHO- en TOP-subsidies Chemische Wetenschappen Call for proposals ECHO- en TOP-subsidies 2015 Den Haag, januari 2015 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek Inhoud 1 Inleiding 1 1.1 Achtergrond 1 1.2 Beschikbaar

Nadere informatie

Verbinden van wetenschap en samenleving. NWO-strategie

Verbinden van wetenschap en samenleving. NWO-strategie Verbinden van wetenschap en samenleving NWO-strategie 2019-2022 Verbinden van wetenschap en samenleving Dit strategisch plan beschrijft de koers van NWO voor de jaren 2019 tot en met 2022. NWO legt hierin

Nadere informatie

Take-off hbo. Call for proposals. Handleiding Take-off hbo Indieningsrondes: 6 (voorjaar) en 7 (najaar) 2019

Take-off hbo. Call for proposals. Handleiding Take-off hbo Indieningsrondes: 6 (voorjaar) en 7 (najaar) 2019 Call for proposals Take-off hbo Handleiding Take-off hbo Indieningsrondes: 6 (voorjaar) en 7 (najaar) 2019 Utrecht, februari 2019 Nationaal Regieorgaan Praktijkgericht Onderzoek SIA (onderdeel van NWO)

Nadere informatie

Promotiebeurs voor leraren 2015 1ste ronde

Promotiebeurs voor leraren 2015 1ste ronde Aanvraagformulier Promotiebeurs voor leraren 2015 1ste ronde Lees de brochure Promotiebeurs voor leraren zorgvuldig voordat u werkgever moet via het elektronisch aanvraagsysteem Iris bij dit formulier

Nadere informatie

Voorstel inrichting TKI HTSM. Fred van Roosmalen Roadmapdag Eindhoven 25 juni 2012 Executive Council Utrecht 26 juni 2012

Voorstel inrichting TKI HTSM. Fred van Roosmalen Roadmapdag Eindhoven 25 juni 2012 Executive Council Utrecht 26 juni 2012 Voorstel inrichting TKI HTSM Fred van Roosmalen Roadmapdag Eindhoven 25 juni 2012 Executive Council Utrecht 26 juni 2012 Agenda Uitgangspunten Structuur TKI HTSM Uitvoering TKI toeslag (onder voorbehoud)

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 42139 25 juli 2017 Call for proposals Complexity Programmable Self-organisation ENW juni 2017, Nederlandse Organisatie

Nadere informatie

Top-up. Call for proposals. Handleiding Top-up 2018, ronde 5 en 6

Top-up. Call for proposals. Handleiding Top-up 2018, ronde 5 en 6 Call for proposals Top-up Handleiding Top-up 2018, ronde 5 en 6 Utrecht, mei 2018 Nationaal Regieorgaan Praktijkgericht Onderzoek SIA (onderdeel van NWO) Inhoud 1. Inleiding 3 1.1 Achtergrond 3 1.2 Beschikbaar

Nadere informatie

NWA Ideeëngenerator. Call for proposals. Nationale Wetenschapsagenda ste ronde

NWA Ideeëngenerator. Call for proposals. Nationale Wetenschapsagenda ste ronde 1 Nationale Wetenschapsagenda Call for proposals NWA Ideeëngenerator 2019 1ste ronde Den Haag/Utrecht, maart 2019 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek 1 Inhoud Nationale Wetenschapsagenda

Nadere informatie

Toelichting op de NWO-bijdrage Topsectoren

Toelichting op de NWO-bijdrage Topsectoren Toelichting op de NWO-bijdrage Topsectoren 2016-2017 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek Inhoudsopgave Toelichting op de NWO-bijdrage Topsectoren 2016-2017 1 Inleiding en werkwijze

Nadere informatie

Call for proposals MEERVOUD. Aard- en Levenswetenschappen. Meer Vrouwelijke Onderzoekers als UD

Call for proposals MEERVOUD. Aard- en Levenswetenschappen. Meer Vrouwelijke Onderzoekers als UD Aard- en Levenswetenschappen Call for proposals MEERVOUD Meer Vrouwelijke Onderzoekers als UD 2013 Den Haag, maart 2013 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek Inhoud 1 Inleiding 1 1.1

Nadere informatie

Vrije Competitie Geesteswetenschappen

Vrije Competitie Geesteswetenschappen Sociale en Geesteswetenschappen Call for proposals Vrije Competitie Geesteswetenschappen 2017 Den Haag, April 2017 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek Inhoud 1 Inleiding 1 1.1 Achtergrond

Nadere informatie

Rubicon: Veelgestelde vragen (geldig vanaf juni 2019)

Rubicon: Veelgestelde vragen (geldig vanaf juni 2019) Rubicon: Veelgestelde vragen (geldig vanaf juni 2019) 1. Kom ik in aanmerking voor Rubicon met een Masterdiploma? 2. Mag ik een Rubicon indienen als ik nog niet gepromoveerd ben? 3. Ik ben langer dan een

Nadere informatie