GEZOND OUDER WORDEN. Lowie Van Doninck Academie voor Gezondheidszorg AVANS Hogescholen. Zaterdag 22 september Groenplus!

Transcriptie

1 GEZOND OUDER WORDEN Lowie Van Doninck Academie voor Gezondheidszorg AVANS Hogescholen Zaterdag 22 september Groenplus!

2 Evolutie levensverwachting In 2006 was de levensverwachting bij geboorte 77,2 jaar voor mannen 81,6 jaar voor vrouwen Verschil = 4,4 jaar De resterende levensverwachting op 65 - jarige leeftijd is 16,0 jaar voor mannen 19,6 jaar voor vrouwen

3 Evolutie levensverwachting Lineaire stijging van 6 uur levensverwachting per dag in het Westen Levensverwachting Vrouw in Japan : 87 jaar Vrouw in Sierra Leone : 38 jaar

4

5 Uit de krant : 17juli 2007 Meer dan honderd honderdjarigen in Chinese stad Wie heel oud wil worden, kan best verhuizen naar de Chinese stad Baoding. Daar woonden eind vorig jaar liefst 164 mensen die honderd jaar of ouder zijn. Het aantal honderdjarigen is de voorbije zes jaar bovendien verdubbeld. De meeste honderdjarige inwoners van Baoding verkeren in goede gezondheid. Het geheim voor hun hoge leeftijd is naar eigen zeggen heel eenvoudig: een simpel leven leiden, optimistisch blijven, een dieet met weinig vet volgen, voldoende lichaamsbeweging en in harmonie met je familie leven. Minder goed nieuws is er voor de mannelijke inwoners: maar liefst 140 van de 164 honderdjarigen zijn vrouwen. De oudste inwoonster is 108.

6 Evolutie van de Verdeling van leeftijdsgroepen in de populatie van de EU tussen 1950 en 2050

7 Een demografische uitdaging In 2050 zullen voor elke twee personen tussen jaar voor elke 65-plusser, vergeleken met nu zijn er dat De helft van de mensen zal 50 jaar of ouder. Er zullen 3 keer zoveel 80-plussers zijn, waarvan 2/3 vrouwen

8 Gezond ouder worden Meer aandacht voor curatieve aanpak dan preventie Aandacht voor preventie ligt vooral op jongeren, minder bij volwassenen en bij ouderen blijft er weinig over De kosten van vergrijzing, de babyboom, de gerontocratie.

9 Oud worden en gezondheidszorg Ons gezondheidssysteem komt onder druk als we niets doen Een studie van de EU toont aan dat de geschatte kosten van de vergrijzing met 50% kunnen verminderen als men gezonder gaat leven.

10 HEALTHY AGEING

11 Healthy Ageing : Uitgangspunten Ouderen hebben een intrinsieke waarde voor de maatschappij Het is nooit te laat om aan gezondheidspromotie en preventie te doen Gezondheidszorgsystemen dienen de ouderen beleidsmatig te integreren. Actieve participatie en onafhankleijkheid zijn belangrijk Heterogene aanpak = rekening houden met verschillen in geslacht, cultuur, sexuele geaardheid, sociaal economische status

12 Belangrijkste topics : 1. Pensioen en pre-pensioenfase 2. Sociaal kapitaal 3. Geestelijke gezondheid 4. Omgeving 5. Voeding 6. Fysische activiteit 7. Valpreventie 8. Middelenmisbruik : alcohol en nicotine 9. Middelenmisbruik : medicatie 10. Preventieve gezondheidszorgsystemen

13 Overstijgende thema s Ongelijkheid in gezondheid Socio-economische determinanten Geslacht Minderheden

14 Employment rates varies among EU Member States

15 Fysieke activiteit Korte adviezen gegeven door gezondheidswerkers zijn effectief om ouderen meer te doen bewegen. Regelmatige informatie en vlotte toegang tot sportmogelijkheden en infrastructuur doen de fysieke activiteit stijgen. Aandacht voor bewegen met aangepaste programma s voor ouderen zijn effectief. Een internationaal aanvaarde standaard is om per week minstens driemaal maar liefst elke dag een half uur tot 1 uur te bewegen.

16 Voeding Priority topics for action Promoten van gezonde voeding bij ouderen. Focus op lage inname van verzadigde vetten, vezelrijke voeding en veel groenten en

17 Omgeving Priority topics for action Verbeteren van toegang voor ouderen tot park- en natuurgebieden. Kwaliteit van de lucht : ouderen zijn erg kwetsbaar voor slechte luchtkwaliteit door extreme weersomstandigheden

18 Geestelijke gezondheid Priority topics for action Focus op determinanten die een invloed hebben op de mentale toestand van mensen : armoede, eenzaamheid, sociale uitsluiting, sociale armoede, racisme Geef aandacht aan problemen als depressie en dementie bij het bredere publiek Verhoog het aantal mogelijkheden voor ouderen om gebruik te maken van geestelijke gezondheidszorg

19 Sociaal kapitaal Priority topics for action Moedig ouderen aan om deel te nemen aan het sociale leven Verhoog het aantal sociale activiteiten voor ouderen die isolatie en vereenzaming tegen gaan Ondersteun en organiseer mogelijkheden voor vrijwilligerswerk voor ouderen : gezond!

20 Relationship between age and use of medicines reflected in number of prescription items per inhabitant in Sweden

21 Valpreventie To reduce falls among older people there is evidence to suggest that (1) Huisbezoeken door professionelen leiden tot een vermindering van het aantal valincidenten Een multi-factoriële vragenlijst voor ouderen. Meer bewegen leidt tot minder vallen

22 Preventieve gezondheidszorg Ouderen dienen zich te vaccineren tegen griep. Duidelijk aangetoonde vermindering van hospitaliaties Meer huisbezoeken in de pre- en posthospitalisatiefase hebben een gunstige invloed op herval of heropname Regelmatige thuisbezoeken zorgen ervoor dat ouderen later in een rusthuis terecht komen

23 Middelenmisbruik Blijvende actie voor rookstop Aandacht voor de schadelijke alcoholconsumptie Aandacht voor medicatiemisbruik Polyfarmacie, mix

24 Healthy Ageing in all Policies Regional Development Innovation and E-health Education Employment Policies Healthy Ageing Policies Sustainable Development Economic Policy (Lisbon Agenda) Pensions Research

25 Conclusies De demografische evolutie behoeft dwingende beleidsmaatregelen, gezondheidszorg is hierbij een essentieel element Er dient dringend meer geïnvesteerd te worden in gezondheidspromotie en ziektepreventie Er is behoefte aan een inclusief beleid waarbij het gezondheidsthema in alle beleidsdomeinen geïntegreerd wordt. Een Europees beleid omtrent Gezond ouder worden is de hoeksteen van een gezondheidsbeleid, waarbij het toevoegen van gezonde levensjaren belangrijker is dan een stijgende levensverwachting.

26 Mogelijkheden voor een lokaal beleid Gezondheidsraad/gezondheidsplan Integratie in bestaande raden Holistische benadering Inventarisatie van bestaande initiatieven Samenwerking met gezondheidsinstellingen, andere gemeenten

27 Mogelijkheden voor een lokaal beleid Bewegen! Voeding Middelenmisbruik Valpreventie : systhematische controle bij 75plussers Aandacht voor de pre-pensionering en de start van het pensioen Vereenzaming Vrijwilligerswerk Wijkgerichte aanpak Oog voor lage SES en allochtonen

28 Mogelijkheden voor lokaal beleid Consultatiebureau voor ouderen Fysische component Psychische component Sociale component Voor elke component bestaan interventies

29 CBO Consultatiebureau voor ouderen Regio Roosendaal

30 ONDERBOUWING ONVOLDOENDE AANDACHT VOOR DE JONGE SENIOR OPVOLGING GEZONDHEID OUDEREN NA WEGVALLEN ARBO KWALITEIT VAN LEVEN : Meer leven toevoegen aan de jaren, dan jaren aan het leven

31 EGO : MISSIE Door preventieve controle en advies het welbevinden en de kwaliteit van leven van ouderen in de regio verbeteren met als doel ze langer uit de zorg te houden. Door samenwerking en bundeling van de bestaande expertise over zowel fysische, psychische als maatschappelijke problemen, het algemene kennisniveau aangaande preventie in de regio op te waarderen.

32 Algemene kenmerken CBO s Inclusie : Leeftijd Beperking tot regio of wijk Socio-economische status Exclusie : Leeftijd Al onder behandeling bij huisarts of gekend in de thuiszorg Belangrijk = laagdrempeligheid

33 Algemene kenmerken CBO s Uitvoering : seniorwijkverpleegkundige Vragenlijst van de WHO : SF-36 Gezondheidsdomeinen : Hart- en vaatziekten : overgewicht, hypertensie, diabetes, cholesterol Valrisico : osteoporose, medicijngebruik, mobiliteit Psychosociale problemen : angst, depressie, eenzaamheid, dementie, netwerk,...

34 Algemene kenmerken CBO s Bij evaluatie van 2 initiatieven : hoge mate van tevredenheid Percentage gevolgde adviezen : 80% Wijkverpleegkundigen melden bij jonge senioren tussen 60 en 70 een hoge mate van bereidheid tot opvolgen van adviezen

35 "Ageing is like climbing a mountain. You get out of breath but you have a magnificent view" (Ingmar Bergman) Kenniscentrum EGO Academie voor Gezondheidszorg