Wat leren de sociale statistieken ons over energiearmoede?

Transcriptie

1 Wat leren de sociale statistieken ons over energiearmoede? 26 november 2010 Katrien Gielis Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt

2 Agenda Wettelijke basis voor indiening statistieken Procedure wanbetaling leveranciers Statistieken leveranciers Procedure wanbetaling netbeheerders Statistieken netbeheerders Afsluiten Statistieken netbeheerders 2009 afsluiting Uitbreiding rapportering vanaf 2011 cijfers 2010

3 Wettelijke basis Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt

4 Wettelijke basis Besluit van de Vlaamse Regering van 13 maart 2009 betreffende de sociale openbaredienstverplichtingen in de vrijgemaakte elektriciteits- en aardgasmarkt Regeling voor 2010: artikel 59 Regeling vanaf 2011: artikel 49 (uitbreiding)

5 Wettelijke basis De leveranciers die leveren aan huishoudelijke afnemers en de netbeheerders moeten jaarlijks voor 31/3 een aantal gegevens over het vorige kalenderjaar ter beschikking stellen van de VREG De VREG stelt die gegevens jaarlijks voor 31 mei ter beschikking van de minister (na verwerking en analyse)

6 Rapport Het rapport voor de minister vermeldt de gegevens per leverancier De VREG publiceert rond midden juni het rapport op de website met de geaggregeerde gegevens per leverancier porten/rapp pdf

7 Andere rapporteringen De leveranciers en netbeheerders rapporteren maandelijks over het aantal klanten dat ze beleveren De netbeheerders rapporteren maandelijks over het aantal actieve budgetmeters

8 Procedure wanbetaling leveranciers Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt

9 Procedure wanbetaling leverancier Enkel in geval van huishoudelijke afnemer Elektriciteits- en/of aardgasfactuur niet of niet tijdig (minimum 15 dagen) betaald? Stap 1: Leverancier stuurt een herinneringsbrief (1) Stap 2: Bij niet betaling binnen 15 dagen, stuurt leverancier een ingebrekestelling Vervolg: verschillende mogelijkheden

10 Procedure wanbetaling leverancier Mogelijkheid 1: klant reageert of Betaalt factuur Sluit afbetalingsplan met leverancier, OCMW of erkende instelling voor schuldbemiddeling (aflossingsbedragen afhankelijk van leverancier) Dan blijft leverancier leveren (2)

11 Procedure wanbetaling leverancier (3) Mogelijkheid 2: klant reageert niet of leeft afbetalingsplan niet na Leverancier mag contract opzeggen Opzegtermijn 60 dagen Klant zoekt nieuwe leverancier tot 8 dagen voor einde opzegtermijn Als klant geen nieuwe leverancier vindt, neemt netbeheerder levering over

12 Statistieken leveranciers Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt

13 Cijfers leveranciers 11 elektriciteitsleveranciers actief op de huishoudelijke markt in 2009 waarvan 2 alleen aan eigen personeel leverden (geen betalingsproblemen en dus niet opgenomen in rapportering) 8 aardgasleveranciers actief op de huishoudelijke markt in 2009 waarvan 1 alleen aan eigen personeel leverde

14 Cijfers leveranciers Totaal leveranciers = som cijfers individuele leveranciers => bevat mogelijk dubbeltellingen als afnemer klant is voor elektriciteit en aardgas bij verschillende leveranciers en hij bij beiden betaalproblemen heeft %: cijfers gerelateerd tot totaal aantal afnemers bij commerciële leverancier

15 Cijfers leveranciers Klanten met herinneringsbrief Klanten met ingebrekestelling Toegestane afbetalingsplannen Gemiddelde betalingsbedrag/maand ,85% ,84% ,20% Beschermd: 78,98 200,95 Niet-besch: 20,00 211, ,22% ,76% ,75% Beschermd: 64,40 153,23 Niet-besch: 50,00 266,61 Niet nageleefde betalingsplannen Dossiers doorgestuurd naar OCMW Dossiers doorgestuurd naar schuldbemiddeling = 23% van plannen = 50% van plannen

16 Cijfers leveranciers Evolutie statistieken leveranciers - absolute cijfers aantal afnemers met herinneringsbrief aantal afnemers met ingebrekestelling aantal toegestane betalingsplannen

17 Cijfers leveranciers Evolutie statistieken leveranciers - relatief ten opzichte van totale aantal elektriciteitsafnemers 50,00% herinneringsbrief (relatief) 40,00% 30,00% ingebrekestelling (relatief) 20,00% 10,00% 0,00% toegestane betalingsplannen (relatief) niet nageleefde betalingspannen (relatief ten opzichte van totale aantal betalingsplannen)

18 Conclusies Leveranciers: Herinneringsbrief is geen indicatie van energiearmoede Voor het tweede jaar op rij kregen minder gezinnen een ingebrekestelling De helft van de afbetalingsplannen werd niet nageleefd (onrealistisch?) Geen eenduidige evoluties bij de individuele leveranciers

19 Procedure wanbetaling netbeheerders Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt

20 Procedure wanbetaling NB (1) Netbeheerder neemt levering over (op volle vermogen) en factureert het verbruik Bij wanbetaling bij netbeheerder, stuurt deze herinneringsbrief en indien nodig ingebrekestelling (zie procedure leveranciers) Geen reactie: netbeheerder plaatst binnen 60 dagen een budgetmeter (stroombegrenzer voor elektriciteit als technisch niet mogelijk) Kaart opladen = verbruik vol vermogen

21 Procedure wanbetaling NB (2) Budgetmeter elektriciteit: Hulpkrediet 200 kwh - tegenwaarde berekend aan sociale maximumprijs Hulpkrediet opgebruikt: overschakeling naar minimumlevering 10A als kaart niet wordt opgeladen 10A en hulpkrediet zijn NIET gratis

22 Procedure wanbetaling NB (3) Budgetmeter aardgas Worden sinds 2de semester 2009 geïnstalleerd Als technisch niet mogelijk: op volle vermogen leveren Uitrolplan op 3 jaar voor het plaatsen van aardgasbudgetmeters bij klanten die bij de netbeheerders schulden hebben Ook hulpkrediet: kwh (tegenwaarde berekend aan sociale maximumprijs aardgas) Geen technische minimumlevering: recente oplossing via financiële ondersteuning van gezinnen die in de winter onvoldoende mogelijkheden hebben om te verwarmen

23 Procedure wanbetaling NB (4) Uitschakelen budgetmeter: Bij verhuis: de klant krijgt dan gratis een nieuwe budgetmeter op zijn nieuw adres (als netbeheerder op de hoogte is) Op voorwaarde dat de afnemer nieuwe leverancier heeft gevonden en geen schulden meer heeft bij netbeheerder Bij afsluiting

24 Statistieken netbeheerders Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt

25 Cijfers netbeheerders Aantal klanten netbeheerder - als sociale leverancier na drop (% van alle huishoudelijke afnemers): Elektriciteit 31/12/2007: (2,00%) 31/12/2008: (2,27%) 31/12/2009: (2,75%) 01/10/2010: (2,82%) Aardgas 31/12/2007: (2,44%) 31/12/2008: (2,71%) 31/12/2009: (3,24%) 01/10/2010: (3,31%)

26 Cijfers netbeheerders Aantal actieve budgetmeters elektriciteit 31/12/2007: (1,31%) 31/12/2008: (1,36%) 31/12/2009: (1,52%) 01/10/2010: (1,57%) Aantal actieve stroombegrenzers (10A) 31/12/2007: (0,13%) 31/12/2008: (0,10%) 31/12/2009: (0,09%) Aantal actieve budgetmeters aardgas: plaatsing sinds 2de semester /12/2009: (0,29%) alleen Eandis 01/10/2010: (1,04%) alle netbeheerders

27 Aaaa Bbbb Cccc Dddd 0 Eeee Ffff Gggg Cijfers netbeheerders Budgetmeters elektriciteit en stroombegrenzers aantal geplaatste/opnieuw ingeschakelde budgetmeters in 200N aantal actieve budgetmeters op 31/12/200N aantal in 200N nieuw geplaatste stroombegrenzers aantal actieve stroombegrenzers op 31/12/200N

28 Cijfers netbeheerders Actieve budgetmeters aardgas mei/08 jul/08 sep/08 nov/08 jan/09 mrt/09 mei/09 jul/09 sep/09 nov/09 jan/10 mrt/10 mei/10 jul/10 sep/10 mrt/08 jan/08

29 Netbeheerders: Conclusies In 2009 meer budgetmeters E geplaatst dan in 2008: stijging aantal gedropte gezinnen die ook bij netbeheerder schulden opbouwen (door crisis? door gestegen energieprijzen? door aangepaste politiek leveranciers?) Het aantal stroombegrenzers daalt opnieuw Ongeveer 40% van de klanten bij de netbeheerder heeft (nog) geen budgetmeter of stroombegrenzer => (nog) geen schulden?

30 Conclusies Netbeheerders: Tweede semester 2009: start plaatsing budgetmeters aardgas door Eandis Na winter 2010: start plaatsing budgetmeters door Infrax 32% van de klanten van de netbeheerder heeft al een budgetmeter Uitrol verloopt vlot: waarschijnlijk geen 3 jaar nodig

31 Afsluiten Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt

32 Afsluiten zonder LAC Veiligheid (afsluiten voor zolang onveilige toestand duurt) Problematische verhuis: klant meldt zijn verhuis niet en weigert zich te regulariseren Leegstand: eigenaar bevestigt leegstand en sluit geen contract of vermoeden leegstand na dubbele controle door netbeheerder Fraude: na vaststelling en enkel als afnemer weigert toestand te laten regulariseren

33 Afsluiten na advies LAC Weigeren om toegang te geven tot de elektriciteitsen/of gasmeter (voor plaatsing budgetmeter, meteropname, uitschakelen stroombegrenzer in budgetmeter) Weigeren om toegang te geven tot de budgetmeter Weigeren om afbetalingsplan te sluiten of een afgesproken afbetalingsplan na te leven Opzegging van het leveringscontract omwille van een andere reden dan wanbetaling en als men geen leveringscontract heeft kunnen sluiten < 90 dagen, tenzij men heeft aangetoond dat men geen contract kon sluiten (komt zeer weinig voor)

34 LAC-werking Afsluiting na LAC: Netbeheerder dient een verzoek tot afsluiting of uitschakeling stroombegrenzer in budgetmeter + verantwoordingsnota in bij voorzitter LAC Commissie geeft unaniem advies Sociaal vooronderzoek LAC is cruciaal! Heraansluiting: Vraag wordt gesteld aan netbeheerder Als netbeheerder niet akkoord gaat, kan afnemer vraag richten aan LAC Uiterlijk 14 dagen na verzoek geeft commissie unaniem advies

35 Statistieken 2009 met betrekking tot afsluitingen Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt

36 Afsluitingen elektriciteit Cijfers netbeheerders Aantal afgesloten huishoudelijke toegangspunten op 1/1/09: 756 (0,03%) Aantal afsluitingen in 2009: 923 (versus in 2008) Aantal heraansluitingen in 2009: 878 Aantal afgesloten huishoudelijke toegangspunten op 31/12/09: 801 (0,03%)

37 Afsluitingen aardgas Cijfers netbeheerders Aantal afgesloten huishoudelijke toegangspunten op 1/1/09: (0,18%) Aantal afsluitingen in 2009: (versus in 2008) Aantal heraansluitingen in 2009: Aantal afgesloten huishoudelijke toegangspunten op 31/12/09: (0,17%)

38 Cijfers netbeheerders Aaaa Bbbb Cccc Dddd Eeee Ffff Gggg aantal afsluitingen elektriciteit in de loop van het jaar aantal afgesloten huishoudelijke elektriciteitsafnemers op 31/12 Afsluitingen aantal afsluitingen aardgas in de loop van het jaar aantal afgesloten huishoudelijke aardgasafnemers op 31/

39 Netbeheerders: Conclusies In de loop van 2009 werden 35% minder toegangspunten E afgesloten dan in 2008: Ondanks meer LAC-dossiers Dankzij verbeterde LAC-werking Iets minder heraansluitingen dan afsluitingen zodat eind % meer afgesloten toegangspunten dan eind In 2008 bedroeg deze stijging 27%

40 Netbeheerders: Voor aardgas waren er 8% minder afsluitingen dankzij: Verbeterde LAC-werking Plaatsing budgetmeter Conclusies Meer heraansluitingen (al dan niet met budgetmeter) zodat eind % minder afgesloten toegangspunten dan eind 2008

41 Netbeheerders: Conclusies Maar cijfers weerspiegelen niet de hele problematiek: Naakte budgetmeters E (bij schuldopbouw wordt eerst 10A uitgeschakeld ivp afsluiting) Problematiek van zelfafsluiting Afgesloten toegangspunten (inclusief leegstand) <> afgesloten gezinnen

42 Vergelijking andere gewesten elektriciteit Vlaanderen Wallonië Brussel Aantal afsluitingen elektriciteit Aantal huishoudelijke toegangspunten 31/12/ % 0,03% 0,38% 0,14%

43 Vergelijking andere gewesten aardgas Vlaanderen Wallonië Brussel Aantal afsluitingen aardgas Aantal huishoudelijke toegangspunten 31/12/ % 0,20% 0,37% 0,18%

44 Uitbreiding rapportering vanaf 2011 cijfers 2010 Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt

45 Uitbreiding in te dienen statistieken Doel: levensloop sociale klant beter opvolgen en effect sociale maatregelen beter opvolgen Voor eerste maal indienen in maart 2011 over 2010 Uitbreiding vooral voor netbeheerders Nieuwe statistieken leverancier: aantal drops aantal drops wegens wanbetaling aantal geannuleerde drops gemiddelde uitstaande schuld op moment dat afbetalingsplan werd gesloten

46 Uitbreiding in te dienen statistieken Nieuwe statistieken netbeheerders: aantal afsluitingen na LAC opgedeeld naar reden van afsluiting aantal afsluitingen zonder LAC volgens reden van afsluiting aantal naakte budgetmeters elektriciteit (10A uitgeschakeld) aantal afnemers beleverd via gewone meter aantal afnemers dat terug naar commerciële markt ging op basis van de termijn dat ze door de netbeheerder werden beleverd: < 2 maanden of 2-6 maanden of > 6 maanden aantal dossiers doorgestuurd naar de LAC aantal LAC-zittingen Aantal LAC beslissing: positief / negatief / voorwaardelijk advies

47 Uitbreiding in te dienen statistieken Naar aanleiding van nieuwe wetgeving minimumlevering aardgas: het aantal huishoudelijke afnemers waarvoor het OCMW een aanvraag tot recuperatie heeft ingediend bij de netbeheerder, opgesplitst naar de categorieën zoals bepaald in de indicatieve tabel op basis van de parameters het gemiddelde bedrag aan minimumlevering dat aan deze klanten toegekend werd het gemiddelde bedrag dat door de netbeheerders werd terugbetaald

48 Uitbreiding in te dienen statistieken Analyse: Grondige analyse van de cijfers met behulp van de marktpartijen Cijfers per gemeente vergelijken met armoedeindicatoren zoals Werkloosheidscijfers Antal leefloontrekkenden Cijfers met betrekking tot gemiddeld inkomen (gegevens beschikbaar bij de Studiedienst cfr. gemeentelijke profielschetsen) Loopt kaart energiearmoede samen met algemene armoedekaart? Verschillen in LAC-werking? VREG ontwikkelde database: automatische input door sector

49 Vragen? Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt

50 Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt Graaf de Ferrarisgebouw Koning Albert II-laan 20 bus 19 l 1000 Brussel tel: l fax: De weg kwijt op de Vlaamse energiemarkt? Kijk snel op Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt