Beheer, productie en gebruiksmogelijkheden van kruidenrijke graslanden. Hein Korevaar & Rob Geerts

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Beheer, productie en gebruiksmogelijkheden van kruidenrijke graslanden. Hein Korevaar & Rob Geerts"

Sofie van de Brink
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Beheer, productie en gebruiksmogelijkheden vn kruidenrijke grslnden Hein Korevr & Rob Geerts Bijeenkomst NVWV en Prktijknetwerk kruidenrijk grs; Dronten, 14 nov. 2012

2 Inhoud vn presenttie Beheer Effecten vn bemesting Effecten vn midtum Vritie in de tijd Productie Prktijkpercelen Experiment met verschillende vegetties Gebruiksmogelijkheden Verteerbrheid, voederwrde, voeropnme Inpssing in bedrijfsvoering Conclusies

3 Beheer

4 Ossekmpen Grslnd Experiment Experiment in 1958 ngelegd op oud grslnd op kleigrond. Onderzoek nr invloed vn bemesting bij mien en beweiden op bodemvruchtbrheid, vegettieontwikkeling en productie. Resultten vn 2005 voor miobjecten Behndeling ph Org. stof (%) P-l Ds-prod. (kg/h) N in grs (g/kg) Antl soorten controle 4, ,3 31,5 klk 6, ,1 40,5 N 3, ,0 22,5 P 4, ,3 33 K 4, ,6 34 PK 3, ,1 28,5 NPK 3, ,1 15,5

5 Ossekmpen Grslnd Experiment Experiment in 1958 ngelegd op oud grslnd op kleigrond. Onderzoek nr invloed vn bemesting bij mien en beweiden op bodemvruchtbrheid, vegettieontwikkeling en productie. Resultten vn 2005 voor miobjecten Behndeling ph Org. stof (%) P-l Ds-prod. (kg/h) N in grs (g/kg) Antl soorten controle 4, ,3 31,5 klk 6, ,1 40,5 N 3, ,0 22,5 P 4, ,3 33 K 4, ,6 34 PK 3, ,1 28,5 NPK 3, ,1 15,5

6 Invloed vn midtum (proefvelden ) droge stof versus dtum 1e snede ruw eiwit % versus dtum 1e snede ds re 0 6-mei 20-mei 3-jun 17-jun 1-jul 15-jul 0 6-mei 20-mei 3-jun 17-jun 1-jul 15-jul verteerbrheid versus dtum 1e snede VEM versus dtum 1e snede mei 20-mei 3-jun 17-jun 1-jul 15-jul VCos mei 20-mei 3-jun 17-jun 1-jul 15-jul VEM

7 frequentiepercentge Vritie in de tijd (Ossekmpen Grslnd Experiment) glnshver (Arrhentherum eltius) klk N NPK PK

8 Vritie in de tijd (Ossekmpen Grslnd Experiment)

9 Vritie in de tijd (Ossekmpen Grslnd Experiment)

10 Vritie in de tijd (Mrleen Pierik, Ecology 97 (2011): ) Antl soorten per veldje versus jren

11 Productie

12 Typen grslnden, prktijkpercelen Winterswijk Gngbr rigrs Grs/klver Grssenmix Bloemrijk

13 Antl soorten en grsopbrengsten Grslnd- type N N-gift Plntensoorten (kg/h) 100 m 2 perceel Ds-opbr. DVE (ton/h) (per kg ds) VEM (per kg ds) VEM (ton/h) Bemest rigrs Grs- klver Grssenmix, bemest Grssenmix, onbemest Bloemrijk, bemest Bloemrijk, onbemest , , , , , , , , , , , ,1

14 Wrdering grslndtypen Winterswijk w rde t.o.v. bem est rigrs beleving vlinders plnten nitrt bemest rigrs grs-klver bem. grsmix onbem. grsmix bem. bloenrijk onbem. bloemrijk ds sldo grslndtype

15 Wrdering grslndtypen Winterswijk w rde t.o.v. bem est rigrs beleving vlinders plnten nitrt bemest rigrs grs-klver bem. grsmix onbem. grsmix bem. bloenrijk onbem. bloemrijk ds sldo grslndtype

16 Wrdering grslndtypen Winterswijk w rde t.o.v. bem est rigrs beleving vlinders plnten nitrt bemest rigrs grs-klver bem. grsmix onbem. grsmix bem. bloenrijk onbem. bloemrijk ds sldo grslndtype

17 Proefveld op droge zndgrond (Jos de Kleijne, Lndhorst, K&K bedrijf, Drie zdmengsels gecombineerd met drie bemestingen

gemengd met inheems zd vn een glnshver (Arrhertheretum

18 Drie zdmengsels Soortenrijk: 9 grssoorten, 3 vlinderbloemigen, 4 kruiden Glnshver: 9 grssoorten gemengd met inheems zd vn een glnshver (Arrhertheretum eltioris) verbond Engels ri: 4 grssoorten gedomineerd door Engels rigrs

19 Drie bemestingsbehndelingen ) Geen bemesting (controle) b) Runderdrijfmest n de eerste snede (20 ton h -1) (24 kg N, 10 kg P, 74 kg K h -1 ) c) K gift n eerste snede (83 kg K h -1 ); geen fosft (wnt de P toestnd vn de bodem ws l erg hoog)

Methodiek Veldjesgrootte 9 X 10 m 3 herhlingen per

2010 Ds-productie, chemische en minerle smenstelling,

bedekkingsgrd Proefveldschde in 2009 door rozenkevers, ds

20 Methodiek Veldjesgrootte 9 X 10 m 3 herhlingen per behndeling Gews 2 of 3 keer per jr geoogst vn 2006 tot 2010 Ds-productie, chemische en minerle smenstelling, voederwrde prmeters Botnische smenstelling: Brun-Blnquet bedekkingsgrd Proefveldschde in 2009 door rozenkevers, ds en droogte Dt vn 2008 ontbreken Dt gegroepeerd en

22 Percentge bedekking in 2010 en trend in voorkomen ; grssoorten Soortenrijk Glnshver Eng ri Engels rigrs Gestreepte witbol Goudhver Kmgrs Kropr Gewoon reukgrs Timotheegrs Veldbeemdgrs

23 Percentge bedekking in 2010 en trend in voorkomen ; vlinderbloemigen Kleine klver Rode klver 8 6 Gewone rolklver Soortenrijk Glnshver Eng ri Witte klver

24 Percentge bedekking in 2010 en trend in voorkomen ; kruiden Soortenrijk Glnshver Eng ri Mrgriet Gewoon biggekruid Duizendbld knoopkruid Schpezuring Smlle weegbree

25 Soortenrijkdom en productie Soortenrijk Glnshver Engels rigrs P Soorten (25 m -1 ) 15.5 b 21.9 c 13.9 *** Droge stof (kg h -1 ) 4991 b ***

26 Soortenrijkdom en productie Bemesting S rijk G hver Eng ri Soorten (25 m -1 ) *** P Droge stof (kg h -1 ) Ds (kg h -1 ) Ds (kg h -1 ) Ds (kg h -1 ) controle drijfmest K b 4382 b 4991 b *** P **

27 Soortenrijkdom en productie Bemesting S rijk G hver Eng ri Soorten (25 m -1 ) *** P Droge stof (kg h -1 ) 4991 b *** Ds (kg h -1 ) Ds (kg h -1 ) Ds (kg h -1 ) controle drijfmest K b 4382 b NS P **

28 Productie en nutriënten opnme in gews Soortenrijk Glnshver Engels rigrs P Soorten (25 m -1 ) 15.5 b 21.9 c 13.9 *** Droge stof (kg h -1 ) 4991 b *** N-opnme (kg h -1 ) 89.4 b *** P-opnme (kg h -1 ) 17.8 b *** K-opnme (kg h -1 ) b ***

29 Minerle smenstelling Soortenrijk Glnshver Engels rigrs N (g kg -1 ds) b ** P (g kg -1 ds) (3.62) (3.51) (3.57) NS K (g kg -1 ds) (20.43) (19.56) (20.34) NS N (g kg -1 ds) 0.70 b 0.69 b 0.52 *** C (g kg -1 ds) 6.89 b *** Mg (g kg -1 ds) 2.52 b *** S (g kg -1 ds) b *** Mn (mg kg -1 ds) b *** Zn (mg kg -1 ds) 93.2 b *** Fe (mg kg -1 ds) (86.5) (84.4) (75.9) NS P

30 Minerle smenstelling Soortenrijk Glnshver Engels rigrs N (g kg -1 ds) b ** P (g kg -1 ds) (3.62) (3.51) (3.57) NS K (g kg -1 ds) (20.43) (19.56) (20.34) NS N (g kg -1 ds) 0.70 b 0.69 b 0.52 *** C (g kg -1 ds) 6.89 b *** Mg (g kg -1 ds) 2.52 b *** S (g kg -1 ds) b *** Mn (mg kg -1 ds) b *** Zn (mg kg -1 ds) 93.2 b *** Fe (mg kg -1 ds) (86.5) (84.4) (75.9) NS P

31 Voederwrde Soortenrijk Glnshver Engels rigrs P VEM (kvem h -1 ) 3548 b *** VEM (kg -1 ds) b *** DVE (g kg -1 ds) 50 b b * Suiker (g kg -1 ds) b c *** Lysine (g kg -1 ds) 3.3 b b * Methionine (g kg -1 ds) *

32 Voederwrde Soortenrijk Glnshver Engels rigrs P VEM (kvem h -1 ) 3548 b *** VEM (kg -1 ds) b *** DVE (g kg -1 ds) 50 b b * Suiker (g kg -1 ds) b c *** Lysine (g kg -1 ds) 3.3 b b * Methionine (g kg -1 ds) *

33 Gebruiksmogelijkheden

34 Voeropnme proef (Proefschrift Mrtine Buinenberg 2003) Intensieve kuil (kg ds) Soortenrm (kg ds) Soortenrijk (kg ds) VC os 75,0 59,1 b 56,1 c VEM b 609 c DVE 83,3 51,2 b 33,4 c Grssen (soorten) (% vn droog gewicht) Vlinderbloemigen (soorten) (% vn droog gewicht) Kruiden (soorten) (% vn droog gewicht) C 100% Engels rigrs 12 95,9 1 0,03 5 4, ,1 5 10, ,3

35 Voeropnme proef (Proefschrift Mrtine Buinenberg 2003) Intensieve kuil (kg ds) Soorten rm (kg ds) soortenrijk (kg ds) Snijmïs (kg ds) Krchtvoer (kg ds) Totle opnme (kg ds) Energie opn. (kvem) Melkgift (kg FPCM/dg) 100 Int. 20 S_rm 40 S-rm 60 S-rm 60 S-rijk 11,8 9,3 6,9 4,2 4,7 0 2,6 5,0 6, ,0 3,4 3,4 3,3 3,1 3,5 6,1 6,1 5,9 5,7 6,1 21,4 21,4 21,2 19,9 b 21,3 20,3 19,7 b 19,0 bc 17,4 d 18,6 c 29,0 28,6 b 26,9 bc 26,1 c 26,2 c

36 Inpssing in bedrijfsvoering Voeropnme proef (Proefschrift Mrtine Buinenberg, 2003): in een rntsoen dt in totl 55% grssilge bevt, hd vervnging tot 40% vn intensieve kuil door silge vn beheersgrs, geen effect op de melkproductie vn hoog productief melkvee.

37 Inpssing in bedrijfsvoering Tips voor ontwikkeling vn kruidenrijk grslnd Bemesting: Positieve effecten vn beklking PK-bemesting (incl. N-binding door vlinderbloemigen ) N-bemesting c. 50 kg n eerste snede, voorkeur voor dierlijke mest Instndhoudingsbemesting voor dit type grslnd is essentieel (blinde vlek in SAN), met nme op zndgrond risico vn vervilting vn zode Beheer: 1 e snede mien (bloei/zdvorming; ook ntrekkelijk voor weidevogels), drn beweiden Voederwinning: fzonderlijke blen; hooien; bij voordroogkuil: grs niet te droog lten worden, kort snijden, nders slecht vst te rijden en schimmel bij lge voersnelheid

38 Inpssing in bedrijfsvoering Voorkom open zode (dus geen bemesting voor 1 e snede), n misnede dus beweiden: de gevrieerde smenstelling bevt soorten die snel open ruimte innemen; herstelvermogen is groot Bij open zode risico op probleemonkruiden, die direct pleksgewijze bestrijden; wnt volveldse bestrijding is niet mogelijk Vrg is steeds hoe stuur je dt sommige soorten niet gn domineren Idele smenstelling 50-70% grssen: ruwvoerkwliteit 10-30% vlinderbloemigen: N-binding, ruwvoerkwliteit en opnme 10-20% kruiden - voederkruiden: minerlen, gezondheidsspecten - bijkruiden/onkruiden: moeten niet gn domineren

39 Conclusies 1 Inzi vn soortenrijke grslnden met inheemse zdmengsels geeft binnen twee jr een soortenrijk grslnd met een behoorlijk persistent bestnd. Het ndeel vn de verschillende soorten zl binnen een jr en tussen jren echter nzienlijk kunnen vriëren. Een lichte mestgift hoeft de soortenrijkdom niet te schden, integendeel een lichte mestgift is essentieel voor instndhouding vn de diversiteit. Beklking en PK-bemesting zijn essentieel, N-bemesting geeft verzuring en dominntie vn grssen Bij lge bemestingsgiften zijn soortenrijke grslnden productiever dn Engels rigrsbestnden. Ze hebben dnkzij de kruiden en vlinderbloemigen ook hogere minerlengehlten.

40 Conclusies 2 Ruwvoer vn Engels rigrs percelen heeft een hogere voederwrde. Vervnging vn grssilge vn intensief bemeste en benutte percelen tot 40% vn het grsndeel in het rntsoen hd geen effect op melkproductie vn hoogproductief melkvee Voor jongvee, droge koeien en lgproductief vee prim ruwvoer Ook kruidenrijk grslnd vrg een goed weidebeheer, open plekken in zode moeten voorkomen worden Gebruik vn kruidenrijke grslnden moet opnieuw geleerd worden; minder mogelijkheden om bij te sturen Kruidenrijk grslnd pst prim op perceelsrnden; invulling voor Ecologische Andchtsgebieden (EFA s)?

41 Dnk voor uw ndcht Vrgen? Contct:

Vergelijkbare documenten

Waarde van kruidenrijk gras en inpassing in de bedrijfsvoering

Waarde van kruidenrijk gras en inpassing in de bedrijfsvoering Hein Korevaar Slotbijeenkomst Praktijknetwerk Natuurlijk kruidenrijk gras voor de veehouderij; Wageningen 12 maart 2014 Inhoud van presentatie